Hướng dẫn mở bài các tác phẩm Ngữ văn 9

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

92
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu "Hướng dẫn mở bài các tác phẩm Ngữ văn 9" cung cấp cho các em học sinh phần mở bài lôi cuốn khi phân tích các tác phẩm như: Đồng chí; Bài Thơ về tiểu đội xe không kính; Mùa xuân nho nhỏ; Viếng lăng Bác; Sang thu; Bếp lửa; Nói với con; Đoàn thuyền đánh cá; Những ngôi sao xa xôi; Lặng lẽ Sa Pa;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hướng dẫn mở bài các tác phẩm Ngữ văn 9

MỞ BÀI CÁC TÁC PHẨM NGỮ VĂN 9 1.Đồng chí Mấy chục năm thời gian đã phai màu Chiến tranh đi qua nỗi đau ở lại Tình đồng đội trong ta còn sống mãi Không biết bạn mình hiện tại nằm đâu(Tình đồng chí-Nguyễn Đình Huân) Văn học là một cây bút đa màu, nó vẽ lên bức tranh cuộc sống bằng những gam màu hiện thực. Trong những năm kháng chiến ác liệt thì hình ảnh hiện thực luôn là nút chạm đặc biệt tạo dấu ấn riêng đặc biệt là tình cảm đồng chí đồng đội cao cả.Ta càng cảm nhận được bức tranh hiện thực đó qua những tác phẩm của nghệ sĩ Chính Hữu.Ông là nhà thơ quân đội và trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Thơ ông không nhiều nhưng vẫn có những đứa con nghệ thuật đặc sắc với chủ đề xuyên suốt về người lính và chiến tranh. Nổi bật trong kho tàng đó là bài thơ ‘’Đồng chí’’ -được viết năm 1948 ,sau khi thi nhân cùng đồng đội tham gia chiến dịch Việt
Bắc Thu Đông năm 1947, in trong tập ‘’Đầu súng Trăng Treo’’ thể hiện ấn tượng hình ảnh người lính với tình cảm đồng chí đồng đội thiêng liêng và qua đó ca ngợi thứ tình cảm ấy. 2.Bài Thơ về tiểu đội xe không kính “Xe ta quý ta yêu Ôi chiếc xe đồng chí Cùng ta lăn sớm chiều Cùng ta đi đánh Mĩ.” (Bài ca lái xe đêm – Tố Hữu) Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, để giải phóng quê hương, để giành lấy độc lập, để dành lại tự do cho dân tộc, người chiến sĩ giải phóng quân đã trở thành nhân vật tiêu biểu, hội tụ những gì cao đẹp nhất. Những chàng trai đó đã được nhân dân và thế giới khâm phục, ngưỡng mộ. Hình ảnh anh chiến sĩ hào hùng, sôi nổi, trẻ trung đã trở thành nguồn cảm hứng dạt dào, là đề tài bất tận, bất tận cho các nhà thơ, nhà văn sáng tác. Là một nhà thơ chiến sĩ trẻ, phục vụ trong binh đòan lái xe vận tải, trên con đường máu lửa Trường Sơn, Phạm Tiến Duật đã cảm nhận sâu sắc cuộc sống người chiến sĩ lái xe trên con đường lịch sử này. Ông đã sáng tác một
bài thơ hay, một bài thơ độc đáo. Đó là “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Với phong cách thơ tinh nghịch,vui tươi,ngang tàn cùng thể thơ ngữ ngôn, ta cảm nhận, hiểu biết về người lính lái xe cùng sự dũng cảm,gang thép,trẻ trung và tràn đầy tinh thàn lạc quan khi lái xe ra trận. 3.Mùa xuân nho nhỏ ‘’Mưa lất phất bay xua tan mây xám tan dần Nắng kịp về thấp thoáng những vòm xuân.’’ (Huy Hùng) Cuộc sống là món quà quý giá nhất tạo hóa dành tặng cho con người. Với bao hương sắc tươi đẹp của cuộc sống thì xuân như một dấu nhấn ấn tượng. Xuân về đánh thức ngàn cây cỏ đâm chồi nảy lộc .Xuân đến còn đánh thức nguồn cảm xúc vô tận của thi nhân đó chính là nguồn cảm hứng mãnh liệt thôi thúc Thanh Hảimột nhà thơ tiêu biểu cho văn chương cách mạng miền Nam,cầm bút viết nên một bài thơ qua đỗi nhân văn đó là ‘’MXNN’’được ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt ,tháng 11 năm 1980, khi tác giả đang nằm trên giường bệnh, chỉ ít lâu sau là qua đời. Với phong cách thơ chân
thành nhẹ nhàng thiết tha cùng thể thơ ngũ ngôn, nhạc điệu trong sáng, thi nhân đã vẽ nên một bức tranh cảnh mùa xuân đất trời, đất nước tuyệt đẹp cùng với suy nghĩ và khát vọng được sống có ích, cống hiến cho đời. 4.Viếng lăng Bác ‘’Bác ơi, tim Bác mênh mông thế Ôm cả non sông, mọi kiếp người.’’ ( Tố Hữu) ‘’Bác ơi’’ tiếng gọi sao mà thân thương đến thế. Người là nguồn cảm hứng mãnh liệt trong thơ ca Việt Nam ,thơ về Người rất nhiều nhưng mỗi bài thơ lại dẫn ta đến những vùng đất khác nhau trong đó ‘’Viếng lăng bác’’ là bài ca chân thành ,cảm động của Viễn Phương một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng giải phóng miền Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ, đối với bác Hồ. Thi phẩm được sáng tác năm 1976, in trong tập ‘’Như mây mùa xuân ‘’ra đời khi cuộc kháng chiến chống Mỹ thắng lợi và lăng chủ tịch cũng vừa được khánh thành. Với giọng thơ nhỏ nhẹ tâm tình, sâu lắng, giàu cảm xúc cùng thể thơ 8 chữ ,nhịp chậm, giọng thơ nghiêm trang, bài thơ như một trang nhật ký ghi lại cuộc hành hương của người con xa cách lâu ngày về thăm cha. Qua đó, bày tỏ lòng kính yêu ,biết
ơn ,nỗi tiếc thu cùng nỗi đau của nhà thơ ,đồng bào Miền Nam nói riêng và dân tộc VN nói chung đối với người cha già kính yêu. 5.Sang thu ‘’Nõn nà sương ngọc quanh thèm đậu Nắng nhỏ bâng khuâng chiều lỡ thì ...Gió thu hoa cúc vàng lưng giậu..’’ (Thu-Xuân Diệu) Hạ đi ,thu đến mang theo những cảm xúc bất chợt để rồi reo rắc trong lòng Xuân Diệu cùng những thi nhân nói riêng và con người nói chung một cảm xúc khó tả. Hữu thỉnh cũng vậy ,ông đã chạm khắc Tiếng Thơ của mình vào thế giới Thi ca bốn mùa nhiều dự bị. Năm 1977 ,người Chiến Sĩ ấy khi đứng trước điểm cuối của tuổi trẻ đã không ngần ngại sử dụng trau chuốt giọng thơ có đặc điểm riêng biệt ,chân thực, tinh tế trong cảm xúc cùng tài hoa gây cảm tình lớn lao cho bạn đọc, để nhào nặn cho ra bài thơ ‘’sang thu’’. Thi phẩm thể hiện rõ nét về cảm nhận tinh tế của Hữu thỉnh về những biển chuyến biến chuyển của thiên nhiên ở giây phút giao mùa từ hạ sang thu.
6.Bếp Lửa Quê hương, gia đình, làng xóm là những kỉ niệm đẹp đẽ, bình dị và thân thuộc với những ai xa quê. Đối với nhà thơ Tế Hanh, quê hương là làng chài ven biển “nước bao vây cách biển nửa ngày sông”; với nhà thơ Đỗ Trung Quân thì “Quê hương là chùm khế ngọt”, “là con diều biếc”… Nhưng riêng với Bằng Việtthế hệ nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mỹ, quê hương của ông gợi về bằng một hình ảnh rất quen thuộc, bình dị, mộc mạc –bếp lửa. Thi phẩm ra đời năm 1963. Với phong cách thơ trong trẻo,tâm tinh,sâu lắng,thi nhân cho ta cảm nhaahn bài thờ nói về những dòng cảm xúc nói lên lòng kính yêu với bà và niềm nhớ mong về bà của ông.Qua đó thứ tình cảm bà cháu được hiện lên tỏa sáng theo đúng nghĩa đen. 7.Nói với con “Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày”( Đỗ Trung Quân) Quê hương trong tim mỗi người đều có một vị trí quan trọng như thế để rồi cho đến hôm nay, ta vẫn không khỏi bồi hồi, xúc động trước tình yêu sâu đậm dành cho quê hương của nhà thơ Y Phương-một
nhà thơ dân tộc Tày. Không ồn ào, không vồn vã, quê hương trong ông cũng giản dị và mộc mạc đến đẹp đẽ vô ngần. Nhà thơ đã gửi gắm tấm lòng son sắt của mình trong những dòng tâm sự với con. Với phong cách thơ chân thật,mạnh mẽ,phóng khoang,bình dị,bài thơ “Nói với con”-được sáng tác năm 1980,in trong tập’’Thơ Việt Nam 1945-1985’’ , đã thay mặt cho trái tim đang thổn thức ông thể hiện tình cảm thắm thiết cùng niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ của người đồng mình . Còn Ngô Hữu Đoàn thì cho rằng: “Quê hương ơi! Riêng gì “chùm khế ngọt” Đâu riêng gì những “nón lá nghiêng che...” 8.Đoàn Thuyền Đánh Cá Biển cả mênh mông luôn mang lại nguồn cảm hứng vô tận cho các thi nhân. Nếu Xuân Quỳnh cảm nhận những cơn sóng biển dạt dào luôn khao khát yêu thương thì Huy Cậnmột trong những gương mặt tiêu biểu nhất của phong cách Thơ Mới, lại nhìn về biển với sức sống mãnh liệt, là một bức tranh kì vĩ, mĩ lệ của thiên nhiên.Nhắc đến đó ta nhớ ngay đến bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”sáng tác 1958 khi ông tham gia chuyến đi Quảng Ninhvaf in trong tập ‘’Trời Mỗi Ngày Lại
Sáng’’, thi nhân mang hồn thơ của một sức sống mới, sự hồi sinh của một tâm hồn và một đất nước đã khắc họa nhiều hình ảnh đẹp tráng lệ, thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người lao động, bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống trong công cuộc xây dựng CNXH ở Miền Bắc. 9.Những Ngôi Sao Xa Xôi Giữa lúc cuộc chiến tranh chống Mĩ của dân tộc đang ở vào giai đoạn ác liệt nhất thì đã có những áng thơ,áng văn hiện lên giống như bông hoa ngát hương nở rực rỡ để rồi vượt qua,băng ngoại thời gian mờ vẫn lưu luyến.Và ‘’Những ngôi sao xa xôi’’sáng tác năm 1971 của Lê Minh Khuêcây bút nữ chuyên viết về truyện ngắn cũng vây. bên tuyến trường Trường Sơn trong mưa bom bão đạn kẻ thù. Trong đó, ba bông hoa đẹp nhất bên tuyến trường Trường Sơn trong mưa bom bão đạn kẻ thù chính là ba cô gái thanh niên xung phong Nho, Thao và Phương Định trong tác phẩm .Nhà văn Lê Minh Khuê đã xây dựng chân dung ba cô gái đại diện cho cả thế hệ thanh niêm xung phong cống hiến cả thanh xuân và cuộc đời cho Tổ quốc cùng bao vẻ đẹp. 10.Lặng lẽ Sa Pa. “Trong cái im lặng của Sapa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sapa, Sapa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đến việc nghỉ ngơi, có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước.”Thật vậy ,ta càng hiểu sâu sắc
hơn qua tác phẩm ‘’Lặng lẽ Sa Pa’’viết năm 1970,sau chuyến đi thực tế đến Sapa, của Nguyễn Thành Long cây bút đặc sắc chuyên viết truyện ngắn. Tính cách ông đằm thắm, nhẹ nhàng như những gì ông viết, đưa cả cuộc sống vào những trang văn. Tô Hoài từng nói:“Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thành Long tương tự như một trang đời, một mảng, một nét của cuộc sống chăt ra. Ta ́ thường găp ̣ ở Nguyễn Thành Long những nhận xét nho nhỏ, như nhắc khẽ người đọc”.Chỉ bằng vài nét vẽ, Nguyễn Thành Long đã mang đến cho người đọc một tác phẩm nhẹ nhàng, giàu chất thơ, khắc họa chân thực cuộc sống của con người ở chốn Sa Pa lặng lẽ.Qua đó ngợi ca những con người nhỏ bé nhưng sức mạnh phi thường, hy sinh tuổi xuân của mình để cống hiến cho mùa xuân lớn của đất nước, của dân tộc. 11. Làng Nếu như trước Cách mạng Tháng Tám, Ngô Tất Tố mang tới một chị Dậu với sức sống mãnh liệt của người nông dân, Nam Cao mang tới một Lão Hạc đầy lòng tự trọng và tình yêu thương con vô bờ bến thì sau Cách mạng Tháng Tám, với tất cả sự thăng hoa của văn chương,Kim Lân – nhà văn nông dân có sở trường về truyện ngắn , vẽ nên bức tranh mang tên ‘’Làng’’-viết vào thời kì đầu k/c chống Pháp sau đó được đăng lên báo Văn Nghệ năm 1948, và từ dưới từng ngòi bút,con chữ hiện lên hình ảnh người nông
dân thời kì đổi mới-ông Hai với tình yêu làng quê và lòng yêu nước sâu đậm, tha thiết cùng tinh thần kháng chiến,trung kiên CM. 12.Chị em Thúy Kiều. “Nửa đêm qua huyện Nghi Xuân Bâng khuâng nhớ cụ, thương thân nàng Kiều...’’ (Tố Hữu) Trong dòng chảy thơ ca văn học trung đại VN đã có rất nhiều thi nhân nổi tiếng với những áng thiên cổ kì bút.Trong đó,nổi bật là thi phẩm ‘’Đoạn trường tân thanh’’ của nhà thơ Nguyễn Du-một đại thi hào,danh nhân văn hóa thế giới.Có thể nói,’’Truyện Kiều’’ với những dòng lục bát tuyệt diệu là niềm tự hào cho nền văn chương Việt Nam bởi giá trị hiện thực,nhân đạo to lớn của nó.Khi khẳng định về giá trị ấy,CLV từng nhận định rằng:’’Nguyễn Du viết Kiều đất nước hóa thành văn’’.Đặc biệt bằng tấm lòng trân trọng,yêu mến và sự nâng niu nhân vật của tác giả đã để lại cho đời những rung cảm về vẻ đẹp hoàn hảo của hai c/e TK trong đoạn trích ‘’CETK’’-nằm ở phần đầu của t/p.(Tố Như đã thành công khắc họa vẻ đẹp tuyệt hảo,ấn tượng là nhân vật TK-một cô gái với những nét đẹp và tài năng hơn người được vẽ lên trong 12 câu thơ tiếp.)
“Chạnh thương cô Kiều như đời dân tộc Sắc tài sao mà lại lắm truân chuyên…” (Chế Lan Viên) “Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời ngàn thu Ngàn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày” (Tố Hữu)