Jorma Ollila & Nokia Đưa Thế Giới đến gần nhau hơn - Phần 4

Chia sẻ: Little Duck | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

101
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'jorma ollila & nokia đưa thế giới đến gần nhau hơn - phần 4', kinh doanh - tiếp thị, quản trị kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Jorma Ollila & Nokia Đưa Thế Giới đến gần nhau hơn - Phần 4

ÚÃ Phêìn Lan, ngûúâi ta xem Nokia nhû laâ möåt niïìm tûå haâo quöëc gia vaâ ngaâi chuã tõch Ollila laâ bao Chûúng 2. göìm Bill Gates, Bill Clinton vaâ Jack Welch cöång laåi. Fortune 31.10.2005 TAÁI CÊËU TRUÁC Thöng qua viïåc cho pheáp nhên viïn mua cöí ÀÏÍ TOAÂN CÊÌU HOÁA phêìn, cöng ty àaä bùæt àêìu thay àöíi caách suy nghô cuãa ngûúâi Phêìn Lan vïì chuã nghôa tû baãn. The Time - Digital Europe 12.2000 Võ CEO vúái tñnh nhêîn naåi Nordic (ngûúâi chêu Êu thuêìn Scandinavi) Öng àaä xêy dûång Nokia thaânh möåt cöng ty vaâ kiïn quyïët vaâ saáng suöët, àaä laâm tùng danh muåc liïn kïët àêìu möåt thûúng hiïåu úã àùèng cêëp quöëc tïë. Sûå xuêët sùæc tû ngay trong khuãng hoaãng kinh tïë cuãa Phêìn Lan, àïí àûa Nokia cuãa öng keáo daâi hún 30 nùm qua vaâ aãnh hûúãng lïn võ trñ dêîn àêìu trong möåt thõ trûúâng ngaây caâng caånh tranh, àïën haâng triïåu cuöåc söëng nhûäng ngûúâi sûã duång tûâ àoá taåo cöng viïåc daâi haån vaâ kyä thuêåt cao trong möåt àêët cöng nghïå khöng dêy tûâ trong gia àònh, núi laâm nûúác maâ taâi saãn chuã yïëu laâ con ngûúâi. viïåc cho àïën trïn àûúâng phöë. Jorma Ollila àaä biïën Ngûúâi tiïn phong trong cöng nghïå àaä laänh àaåo vaâ khöng ngûâng Nokia thaânh möåt loaåi quy àõnh nhûäng chuêín mûåc khúi nguöìn cho nhên viïn cuãa mònh àûa ra nhûäng tiïu chuêín cho ngaânh viïîn thöng di àöång. múái vïì phaát triïín, thiïët kïë vaâ ûáng duång thên thiïån, vaâ laâ ngûúâi maâ, bùçng caách liïn kïët àiïån thoaåi di àöång vúái Internet àaä giuáp Àaánh giaá cuãa CTIA Wireless, qua phaát biïíu cuãa àaåi diïån Largent, taåi lïî trao giaãi thaânh tûåu troån àúâi cho cho nùng lûåc thuã lônh cuãa chêu Êu tûå laâm múái baãn thên, àïí Ollila. Thöng caáo CTIA Wireless, 4.5.2006 tiïëp tuåc àûáng trïn àónh soáng àöíi múái. Max Schmidheiny Foundation cuãa Àaåi hoåc St. Gallen, Thuåy Syä, Ollila àûúåc tùång Huên chûúng Cöng traång cuãa trao giaãi thûúãng Tûå do nùm 2000 cho Jorma Ollila. Cöång hoâa Bulgari - 1996; nhêån Huên chûúng Chûä Tûåa àïì cuãa nhêån àõnh “haân lêm” trñch trïn àêy coá tïn: Over Strandberg – Trïn caã sûác maånh thêåp Danh dûå daânh cho tû lïånh cuãa Cöång hoâa Ba Lan - 1999. 84 85 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
quaãn lyá. Thûá hai laâ, caác raâo caãn thûúng maåi quöëc tïë àang àûúåc thaáo boã vaâ thûúng maåi àang trúã nïn toaân cêìu. Khöng thïí thaânh cöng trïn thõ trûúâng toaân cêìu vúái quaá nhiïìu lônh vûåc maâ chuáng töi coá OLLILA THUYÏËT PHUÅC cuâng möåt luác khi àoá. Vò vêåy sûå àöíi múái naây àûúåc CHIÏËN LÛÚÅC TÊÅP TRUNG HÖÌNG KÖNG coi laâ cêìn thiïët. Nhûng cuäng do möåt thûåc tïë laâ chuáng töi caãm thêëy mònh coá nhûäng bñ quyïët àöåc New Dehli, thuã àö ÊËn Àöå, möåt ngaây thaáng nhêët vö nhõ trong lônh vûåc truyïìn thöng di àöång – 2.2000. Àaåi saãnh Shhjiahan cuãa khaách saån Taj caã vïì cú súã haå têìng vaâ saãn xuêët àiïån thoaåi di àöång Palace àöåt nhiïn öìn aâo khi coá tin: Jorma Ollila àaä – àiïìu mang laåi cho chuáng töi cú höåi coá thïí gêy àïën. Höåi nghõ cöng nghïå thöng tin chêu AÁ chuêín aãnh hûúãng lïn toaân cêìu. Hai àiïìu naây xuêët hiïån bõ khai maåc. Sûå coá mùåt cuãa Ollila àïën tûâ Phêìn Lan vaâo nhûäng nùm 1990 vaâ chuáng töi nghô rùçng seä xa xöi khiïën cho Manoj Gairola vaâ Sharad Goel, hai húåp lyá khi chuáng töi truát boã búát nhûäng ngaânh kinh phoáng viïn cuãa Times of Indian, miïu taã: “Sûå nöíi doanh cöìng kïình vaâ àêìu tû maånh vaâo truyïìn tiïëng cuãa öng laâ quaá roä raâng. Àöëi vúái möåt ngûúâi àaä thöng di àöång. Töi nghô àiïìu naây àaä mang laåi kïët biïën àöíi Nokia tûâ möåt têåp àoaân Phêìn Lan 133 tuöíi quaã rêët töët. Nhûng sûå àöíi múái àaä phaãi traãi qua rêët uã döåt thaânh möåt haäng àiïån thoaåi nùng àöång nhêët nhiïìu gian nan vaâ cuäng hïët sûác xuác àöång. thïë giúái, vúái mûác vöën 200 tó àöla Myä, võ CEO 49 Thïë giúái chó thûåc sûå bùæt àêìu chuá yá àïën tïn tuöíi tuöíi naây dûúâng nhû laåi rêët dïî gêìn”. Sau àoá, hai möåt CEO ngûúâi Phêìn Lan laâ Jorma Ollila bùæt àêìu nhaâ baáo naây khöng khoá àïí thûåc hiïån baâi phoãng tûâ nùm 1998. Àêy laâ thúâi àiïím Ollila àûa Nokia vêën võ CEO huyïìn thoaåi, àùng trïn Times of Indian vûúåt qua haäng Motorola lúán nhêët haânh tinh vïì 9.2.2000. àiïån thoaåi di àöång. Nhûäng nùm thaáng trûúác àoá, Hoãi: Öng coá thïí cho chuáng töi biïët bùçng caách naâo öng chûa phaãi laâ ngöi sao saáng trïn bêìu trúâi kinh öng biïën möåt têåp àoaân 133 tuöíi thaânh möåt cöng doanh toaân cêìu. Vaâ ngûúâi Viïåt Nam coân chûa biïët ty viïîn thöng chuyïn nghiïåp chó trong nùm nùm? nhiïìu vïì àiïån thoaåi di àöång Nokia. Nhûng àoá coá leä Ollila: Nokia biïën tûâ möåt têåp àoaân thaânh möåt laâ nhûäng nùm thaáng mïåt nhoåc nhêët cuãa nhên vêåt cöng ty cöng nghïå röìi sau àoá laâ möåt cöng ty viïîn naây. Cuöåc taái cêëu truác têåp àoaân khöíng löì laâ thúâi kyâ thöng, möåt phêìn laâ do nhu cêìu. Cöng ty àaä phaát gieo tröìng vö danh, àïí röìi sau àoá möåt thûúng hiïåu maâ Haig Matt mïånh danh laâ “thûúng hiïåu têåp triïín trong quaá nhiïìu lônh vûåc maâ ngaây caâng khoá 86 87 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
trung” trúã thaânh muâa böåi thu coá möåt khöng hai hai böå phêån maâ öng muöën lao vaâo àoá. Àoá laâ chuã trïn thïë giúái. tõch viïîn thöng, Matti Alahuhta vaâ chuã tõch Àiïån Taåi Höìng Köng, 1994, Ollila coá möåt ngaây àïí trònh thoaåi Di àöång, Pakka Ala Pietila. Harry Collin laâm baây vaâ thuyïët phuåc ban laänh àaåo têåp àoaân, trong thû kyá. cuöåc hoåp ngaây 12.5.1994, vïì chiïën lûúåc têåp trung Ngûúâi àaân öng 44 tuöíi, traán cao, coá aánh nhòn vaâo àiïån thoaåi cuãa mònh. Àêy laâ lêìn àêìu tiïn Ollila maånh meä trònh baây möåt kïë hoaåch vô àaåi, tûâ boã trònh chiïëu möåt lõch trònh chi tiïët cho nhûäng bûúác quyïët liïåt nhûäng ngaânh kinh doanh haâng trùm ài cuãa têåp àoaân. Nhûäng baãn slide thiïët kïë cöng nùm, lõch trònh baán nhû sau: phu giúâ àêy khöng coân laâ nhûäng neát àaåi cûúng. Cûã - Caáp: 1994-1995 toåa cuãa öng vêîn laâ nhûäng gûúng mùåt tûâng àûa öng - Caác nhaâ maáy saãn xuêët caáp: 1994-1996 lïn vúái nhiïìu kyâ voång: chuã tõch höåi àöìng quaãn trõ - Giêëy, cao su: 1994-1995 Casimir Ehrnrooth (chuã tõch cuãa Kymmene Oy, cöí - Àiïån tûã cöng nghiïåp: 1994-1996 àöng lúán nhêët), phoá chuã tõch höåi àöìng quaãn trõ - Nùng lûúång: 1995-1997 Yrjo Niskanen (CEO cuãa cöí àöng Pohjola Group - - Àiïån tûã tiïu duâng: 1996-1997 haäng baão hiïím) vaâ phoá cuãa öng naây taåi haäng baão “Kinh ngaåc” laâ têm traång cuãa cûã toåa. Nhiïìu hiïím, thaânh viïn höåi àöìng quaãn trõ Nokia, öng ngûúâi àaä uãng höå chiïën lûúåc têåp trung vaâo viïîn Pirkko Alitalo. Vaâ caác thaânh viïn khaác: Edward thöng vaâ àiïån thoaåi di àöång nhûng àiïìu àoá khöng Andesson (giaáo sû cuãa Àaåi hoåc Helsinki, Ahti coá nghôa laâ gaåt boã têët caã. Lêìn àêìu tiïn Nokia àûáng Hirvonen (chuã tõch Unitas Oy) ài cuâng vúái CEO cuãa trûúác viïåc “mêët dêëu vïët” lõch sûã hún 100 nùm cuãa mònh laâ Vesa Vainio vaâ CEO cuãa Sampo Group, noá. Jouko Leskinen. Caác nhaâ laänh àaåo, vaâ laâ caác cöí àöng toã ra cêín Ngûúâi ta thêëy Ollila àïën àêy vúái “caánh tay phaãi” troång trûúác nhûäng gò hoå nhòn thêëy trïn maân hònh cuãa öng laâ CFO (giaám àöëc taâi chñnh) Olli Pekka àûúåc phaát ra tûâ maáy phoáng. Dû êm cuãa àúåt suy Kallasvuo. Nhaâ taâi chñnh xuêët thên luêåt sû coá biïåt thoaái nghiïm troång trong böå phêån àiïån tûã tiïu danh OPK naây laâ ngûúâi cuâng Ollila baân thaão vúái duâng vêîn coân àêu àêy. Luác àoá, àiïån tûã cuäng ra nhau vïì con àûúâng daâi ngaây mai, khi Ollila vûâa mùæt möåt caách hoaânh traáng vúái tû caách laâ troång ngöìi vaâo chiïëc ghïë rêët “noáng” CEO. Ngoaâi nhaâ taâi têm cuãa Nokia, thûåc hiïån sûá mïånh chinh phuåc chñnh coá tuöíi àúâi vaâ “tuöíi Nokia” àïìu nhiïìu hún chêu Êu. Nhûng röìi noá àaä rúi vaâ chòm theo àúåt suy öng, Ollila chó mang theo hai nhên vêåt àûáng àêìu 88 89 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
chuã tõch vaâ phoá chuã tõch höåi àöìng quaãn trõ rêët quan thoaái cuãa nïìn kinh tïë khuãng hoaãng, sau suåp àöí têm àïën yá tûúãng biïën Nokia trúã thaânh nhaâ vö àõch Liïn Xö. Vaâ nïìn kinh tïë ngay luác Ollila àang trònh toaân cêìu trong lônh vûåc àiïån thoaåi di àöång. Caách baây möåt cuöåc àaåi caách maång múái vêîn àang trong thûác cuãa Ollila laâ phaãi trúã thaânh nhaâ tiïn phong voâng suy thoaái àoá. Liïåu nhûäng cuá tûúác boã maånh àïí nùæm lúåi thïë ngûúâi ài trûúác. meä cuãa Ollila coá phaãi laâ lêìn trònh diïîn hoaânh traáng Àiïìu naây, Phêìn Lan chûa coá tiïìn lïå vaâ caã chêu nhûng seä ngùæn nguãi tiïëp theo? Khöng coá gò àaãm Êu vêîn chûa laâ söë möåt trïn toaân thïë giúái trong lônh baão thaânh cöng. Caác quan chûác trong khaán phoâng vûåc naây. Àïí khöng phaåm phaãi liïìu lônh, hoå àaä tòm noái vïì nhûäng khoá khùn trong thõ trûúâng quöëc tïë. àïën nhaâ tû vêën àöåc lêåp McKinsey & Co. Nhûäng gò öng giûä laåi, sùæp àùåt laåi cho goån gaâng chó Nhaâ tû vêën naây coá cuâng caách nhòn nhû Ollila. coân liïn quan àïën àiïån thoaåi di àöång, viïîn thöng: Tuy vêåy, khi Ollila àûáng bïn caånh maân hònh vúái 1. Nokia Mobile Phone: saãn xuêët àiïån thoaåi di nhûäng baãn slide taáo baåo thò khöng khñ cêín troång àöång. vêîn bao truâm. Àiïìu naây khaác vúái muâa xuên cuãa 2. Nokia Networks: cung cêëp cú súã haå têìng maång hai nùm trûúác. Luác àoá, thúâi àiïím múái nhêåm chûác, di àöång, bùng thöng röång, IP vaâ caác dõch vuå liïn khi Ollila trònh baây phûúng hûúáng taái troång têm quan. vaâo viïîn thöng vaâ àiïån thoaåi di àöång, öng àaä 3. Nokia Venture Organization: nhêån diïån vaâ phaát “nhòn thêëy nhûäng gûúng mùåt ngúâi lïn”. Nhûng khi triïín yá tûúãng kinh doanh múái ngoaâi nhûäng möëi àoá, khöng ai nghô Nokia seä gaåt boã têët caã vaâ chó coân quan têm hiïån nay. möåt lônh vûåc maâ thöi. Nokia Research Center khöng phaãi laâ doanh Boã têët caã cuãa trùm nùm, chó sau ba nùm nùæm nghiïåp kinh doanh nhûng laâ trung têm nghiïn cûáu quyïìn. Chuyïån naây cuäng giöëng nhû àaánh cûúåc vúái taåo ra sûác maånh caånh tranh cuãa Nokia, trong caác söë mïånh. Vaâ noá khöng thïí laâ caãm giaác quen thuöåc lônh vûåc cöng nghïå thiïët yïëu cho thaânh cöng vaâ hay dïî thñch nghi. cho tûúng lai. Nhûäng gò öng àang noái úã Höìng Köng laâ ài quaá xa Nhûng Ollila khöng trònh baây möåt kïë hoaåch maâ nhûäng gò Ollila vöën àaä gêy möåt ngaåc nhiïn lúán höìi khöng chuêín bõ chu àaáo. Vaâo saáu thaáng trûúác khi nùm 1992: Möåt tuêìn trûúác khi àûúåc böí nhiïåm, öng ài hoåp cuöåc hoåp lõch sûã, öng àaä gùåp vaâ chia seã têìm àaä trònh baây möåt löå trònh khaác cho tûúng lai cuãa nhòn cuãa caá nhên mònh vúái hai cöí àöng, vaâ cuäng Nokia vúái hai thaânh viïn quan troång nhêët trong höåi laâ hai nhên vêåt quan troång nhêët cuãa höåi àöìng. Võ àöìng quaãn trõ - Casimir Ehrnroot vaâ Yrjo Niskanen. 90 91 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
Theo àoá, Ollila coân giûä laåi khaá nhiïìu thûá trong caác ngaânh kinh doanh cuãa Nokia: Àiïån tûã tiïu duâng Caáp vaâ caác nhaâ maáy HOÅC TÛÂ DI SAÃN Viïîn thöng (ngaânh troång àiïím) Àiïån thoaåi di àöång (ngaânh troång àiïím) Sau naây khi àaä àûa Nokia thaânh cöng àïën võ trñ Cöng nghiïåp cú baãn (vêîn coân giêëy vaâ cao su) dêîn àêìu thïë giúái, nùm 1998, Stephen Baker cuãa Business Week àaä hoãi Ollila lyá do choån lûåa ngaânh Höåi àöìng quaãn trõ taåi Höìng Köng àaä yïu cêìu àiïån thoaåi di àöång cho Nokia, loaåi boã têët caã nhûäng Ollila chuêín bõ möåt phiïn baãn kïë hoaåch chi tiïët ngaânh khaác. hún cho cuöåc hoåp vaâo hai thaáng túái, tûác laâ thaáng 6.1994. Àïí an toaân, Ollila thêåm chñ àûúåc yïu cêìu Baker: Taåi sao Nokia thaânh cöng, thûa öng? laâm möåt kïë hoaåch khaác àïí coá thïm lûåa choån. Ollila: Chuáng töi àaä caãi töí dûát khoaát vaâo àêìu Thïë nhûng, nhû àaä àûúåc viïët trong Nokia - The nhûäng nùm 90. Chuáng töi àaä súám chuêín bõ cho Inside Story, vaâ nhû àûúåc kiïím nghiïåm ngaây nay, cöng nghïå kyä thuêåt söë vaâ àûúåc hûúãng lúåi ñch tûâ nhûäng baãn slide vúái nïìn trùæng nhaä maâ Ollila hay cuöåc caách maång àiïån thoaåi di àöång. Hún nûäa, chuáng duâng vúái nhûäng àöì hoåa töëi giaãn, àaä trúã thaânh lõch töi coá möåt cú súã haå têìng kyä thuêåt ài trûúác 25 nùm. sûã sau àoá. Àiïìu naây cho pheáp chuáng töi coá nhûäng bñ quyïët kyä Nhû vêåy, phaãi sau saáu nùm àiïìu haânh, Jorma thuêåt maâ chó vaâi cöng ty múái coá. Töi khöng phaãi laâ Ollila múái hoaân têët cöng cuöåc töí chûác laåi cêëu truác möåt nhaâ kyä thuêåt. Nhûng khi töi àûa moåi ngûúâi kinh doanh cuãa têåp àoaân. Cuå ruâa xuyïn thïë kyã trúã caånh tranh vúái caác àöëi thuã, töi nghô chuáng töi coá thïí nïn nheå nhaâng hún, têåp trung hún vaâ sùén saâng àaánh baåi bêët cûá ai, trong kinh doanh. cho cuöåc àua toaân cêìu. Traái vúái nhiïìu aám aãnh cho rùçng Ollila khai sinh Trûúác tiïn, Ollila cêìn töí chûác laåi têåp àoaân Nokia ra àiïån thoaåi di àöång cho Nokia. Nhûng trong traã göìm 11 ngaânh kinh doanh. Haâng ngaân chöî laâm bõ lúâi cuãa öng nïu trïn, roä raâng Nokia àaä thûâa hûúãng cùæt giaãm vaâ Ollila noái àoá laâ quyïët àõnh khoá khùn 25 nùm tñch luäy bñ quyïët trong quaá khûá cuãa cöng lúán nhêët àöëi vúái öng. Nhiïìu nùm sau, söë nhên viïn ty. Khi noái “chuáng töi caãi töí dûát khoaát vaâo nhûäng laåi tùng lïn coân nhiïìu hún trûúác khi giaãm. nùm 90” thò “chuáng töi” àoá laâ Nokia trong thúâi kyâ cuãa Ollila. Trong khi “chuáng töi coá möåt cú súã haå 92 93 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
têìng kyä thuêåt 25 nùm trûúác”, thò “chuáng töi” àoá laâ Ollila úã chöî öng xuêët thên trong möåt gia àònh giaâu caã lõch sûã daâi cuãa cöng ty. Vêën àïì cuãa öng laâ can coá. Öng laâ ngûúâi àùåt ra têìm nhòn biïën Nokia thaânh àaãm choån caái töët nhêët, nhiïìu khaã nùng nhêët maâ möåt cöng ty chêu Êu, múã àêìu giêëc mú biïën möåt caác tiïìn böëi àïí laåi, röìi maâi sùæc noá tiïën vaâo tûúng cöng ty Phêìn Lan trúã thaânh “Nhêåt Baãn cuãa chêu lai. Nhûng àoá chó múái laâ baão böëi kyä thuêåt thöi. Êu” vïì cöng nghïå, thõ trûúâng vaâ kinh tïë. Nhûng Ollila cêìn hoåc nhiïìu taåi “trûúâng Àaåi hoåc Nokia” – öng cuäng seä àïí laåi hêåu quaã cuãa quyïët saách troång nhû lúâi öng noái – tûâ di saãn àïí laåi. Di saãn àoá laâ gò? têm àiïån tûã maâ thûåc tïë khöng theo mong àúåi. Têët caã nhûäng gò Ollila àaåt àûúåc trong cuöåc söëng Nùm 1970, Nokia luác bêëy giúâ laâ cöng ty tû nhên tûâ chñnh trõ, quaãn trõ, kinh doanh vaâ laänh àaåo àïìu lúán nhêët Phêìn Lan, múâi Kairamo giûä vai troâ phoá coá göëc tûâ sûå hoåc chñnh quy. Giöëng nhû bao ngûúâi chuã tõch thûá nhêët àöëi ngoaåi quöëc tïë. Möåt vñ trñ tûúng Phêìn Lan khaác trong böëi caãnh lõch sûã maâ àêët nûúác tûå maâ sau naây chñnh Ollila cuäng àaãm nhêån khi lêìn luön bõ o eáp, baãn thên Ollila cuäng nhû gia àònh àêìu tiïn gia nhêåp Nokia, sau nhiïìu nùm “chinh cuãa öng biïët rùçng, viïåc hoåc seä àem àïën nhûäng chiïën” úã nûúác ngoaâi vaâ laâm viïåc trong ngên haâng thay àöíi lúán. toaân cêìu. Kaimaro nhêån ra ngay rùçng, duâ laâ cöng Chó riïng lõch sûã Nokia cuäng àaä cho thêëy vai troâ ty tû nhên Phêìn Lan, nhûng búãi thõ trûúâng nöåi àõa cuãa caác trñ thûác laâ rêët quan troång trong àúâi söëng quaá nhoã nïn Nokia seä gùåp thõ trûúâng baäo hoâa trong kinh tïë cuãa nûúác naây. Tûâ Idestam saáng lêåp Nokia tûúng lai gêìn thöi. Muåc tiïu vûún ra chêu Êu vaâ giêëy vaâ göî àïën caác nhaâ saáng lêåp cuãa saãn phêím cao toaân cêìu cuãa öng daânh cho Nokia xuêët hiïån tûâ su vaâ dêy caáp àïìu laâ nhûäng kyä sû. Vaâ nhûäng nhaâ àêy. Vaâ àoá gêìn nhû laâ toaân böå têm trñ cuãa cuöåc cöng nghiïåp tiïn phong ngay trong chiïën tranh àúâi öng. Nhûäng bûúác ài vaâ caách thûác quaãn trõ naây luön ra nûúác ngoaâi, núi coá nïìn kyä thuêåt cao àïí cuãa Kairamo seä àïí laåi nhiïìu di saãn cho Ollila. hoåc hoãi. Àiïím thûá ba laâ caác nhaâ doanh nghiïåp luön Kairamo àaä cên bùçng lûúång haâng xuêët khêíu coá nhûäng möëi quan hïå mêåt thiïët vúái giúái chñnh trõ. sang hai khöëi: 50% sang thõ trûúâng Xö viïët, 50% Àoá gêìn nhû laâ mö hònh cuãa nhûäng ngûúâi coá uy tñn sang phña Têy tû baãn. Öng noái vúái caác nhên viïn vaâ quyïìn lûåc trong xaä höåi, bïn caånh viïåc xem àêy laâ luác tiïën vïì phña Têy. Öng noái vúái nhên viïn troång giaáo duåc cuãa Phêìn Lan. rùçng, Phêìn Lan coá möåt vai troâ quan troång trong Kari Kairamo, nhaâ chiïën lûúåc àaä laâm cuöåc caách cöång àöìng chêu Êu vaâ toaân thïë giúái, àiïìu naây coá maång àùåt laåi troång têm cho têåp àoaân Nokia laâ möåt veã laå luâng vúái ngûúâi nghe nhûng bùæt àêìu nhen “mö hònh” nhû vêåy. Tuy vêåy, lyá lõch Kairamo khaác nhoám nhûäng hy voång tñch cûåc. 94 95 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
Möåt nhaâ laänh àaåo gioãi thò luön coá khaã nùng 1986 àïën nùm 1988, tûác chó trong hai nùm, truyïìn nhiïåt huyïët àïën nhên viïn, vò kinh nghiïåm Kairamo àêíy caác con söë tùng lïn nûäa: nhên cöng cho thêëy àoá möåt loaåi àöång lûåc quan troång àïí phaát tùng gêëp àöi (44.600 ngûúâi). triïín. Kairamo àaä laâm möåt viïåc bêët thûúâng, theo Nhûäng gò Kairamo àïí laåi trong cêëu truác cuãa töí caách nhòn àûúng thúâi, laâ khuyïën khñch nhên viïn chûác laâ möåt Nokia àa ngaânh, àöì söå nhûng khöng ra nûúác ngoaâi laâm viïåc. Möåt cöng viïåc maâ sau naây nhiïìu tiïìm nùng tiïën vaâo tûúng lai. Nghôa laâ noá Ollila seä phaãi thûåc hiïån trong hïå thöëng nhên sûå dêåm chên taåi chöî, thiïëu bïìn vûäng. Vaâ möåt böå maáy toaân cêìu lïn àïën 50.000 ngûúâi, trong àoá “tinh àiïìu haânh nùång nïì khöng tûúng thñch vúái chñnh thêìn Phêìn Lan” vaâ khöëi coân laåi luön haâi hoâa trong thaânh tûåu chiïëm lônh chêu Êu cuãa chñnh noá. ÚÃ àa daång baãn sùæc. khña caånh naây, öng àaä nhòn thêëy nhûng khöng thïí Kairamo coá nhûäng möëi quan hïå vúái giúái chñnh trõ, hoaân têët. Àoá laâ, öng noái: “Nïìn cöng nghiïåp chêu möåt truyïìn thöëng cuãa gia àònh vaâ vúái aãnh hûúãng Êu, cêëu truác giaá àaä dûåa ngaây caâng nhiïìu vïì tri lïn nïìn ngoaåi thûúng, öng àaä luön cöë gùæng laâm cho thûác”. Khaám phaá vïì kinh tïë tri thûác naây àûúåc xem cöng chuáng caãm nhêån àûúåc tònh thïë múái cuãa àêët laâ tiïn phong taåi chêu luåc. Nokia bûúác vaâo thúâi kyâ nûúác. Àoá laâ, öng luön noái, “àaä àïën luác àêìu tû vaâo àaâo taåo liïn tuåc vúái tinh thêìn hoåc hoãi liïn tuåc. con ngûúâi thay cho àêìu tû vaâo rûâng”. Àêy laâ thúâi Möång ûúác cuãa öng khöng thaânh nhûng nhûäng gò kyâ caác nhaâ nghiïn cûáu goåi laâ thúâi kyâ kinh tïë dûåa Ollila hoaân têët sau àoá möåt caách ngoaån muåc, trïn vaâo àêìu tû thay cho dûåa vaâo khai thaác taâi nguyïn quy mö toaân cêìu xuêët phaát tûâ nïìn moáng àoá. thiïn nhiïn. Caác nhaâ doanh nghiïåp gùæn chùåt vúái Ngay sau khi nùæm quyïìn CEO, Kairamo múâi caác giaãng àûúâng àaåi hoåc. Nokia àaä lêìn àêìu tiïn xuác ngay Ollila vïì Nokia tûâ Citibank. Nhûäng gò nhaâ taâi tiïën dûå aán Àaåi hoåc Nokia, tiïëp theo chiïën lûúåc quan chñnh treã tuöíi Ollila àaä traãi qua vûâa vùån vúái kiïíu hïå mêåt thiïët vúái caác àaåi hoåc haâng àêìu nhû Helsinki mêîu maâ Kairamo tòm kiïëm: Khaát voång Phêìn Lan, vaâ Olulu. Dûúái thúâi kyâ àiïìu haânh cuãa mònh, Kairmo hoåc vêën vaâ kinh nghiïåm úã têìm voác quöëc tïë. Nhûng – àûúåc bêìu laâm giaám àöëc àiïìu haânh nùm 1977 vaâ nhûäng gò Kairamo àau àêìu laâ taâi chñnh vaâ cuöåc sau àoá laâ töíng giaám àöëc nùm 1986 – öng àaä àêíy chiïën quyïìn lûåc nöåi böå. Mö hònh súã hûäu cuãa ngên söë lûúång nhên cöng tûâ 12.400 lïn àïën gêëp àöi nhû haâng nhaâ nûúác vaâ quan àiïím kinh doanh vò lúåi vêåy, tûác 25.500 ngûúâi. Doanh söë cuäng tùng böën nhuêån trûúác mùæt cuãa caác cöí àöng naây laâm caãn trúã lêìn, tûác tûâ hún 1 tó lïn 4,5 tó fim, trûúác khi noá vaâ baáo trûúác bûúác phaá saãn cuãa Kairamo. Nhaâ taâi xuöëng döëc vaâo cuöëi nhûäng nùm 1980. Tûâ nùm chñnh Ollila laâ niïìm hy voång cuãa öng. 96 97 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
thiïëu vöën. Ngay ngaây àêìu tiïn bûúác chên vaâo cöng Cöng böë nhûäng luåc àuåc nöåi böå khöng phaãi laâ thoái xûúãng gùåp gúä nhên viïn, öng àaä lïn dêy coát cho quen cuãa ngûúâi Phêìn Lan, möåt àêët nûúác chó coá 5 moåi ngûúâi bùçng caách têåp trung vaâo böå phêìn triïåu dên nïn têm lyá “ai cuäng biïët ai” laâ möåt phêìn nghiïn cûáu vaâ phaát triïín (R&D). Nhaâ taâi chñnh tûå lyá do cuãa tñnh caách naây. Nhûng sûã gia Martti nhêån “khöng biïët nöëi hïå thöëng öëng nûúác trong Hokkio àûúåc pheáp tham khaão têët caã caác taâi liïåu, nhaâ” muöën biïët chuyïån gò àang xaãy ra trong cöng höì sú lûu trûä. Viïåc naây chó xaãy ra trong thúâi kyâ xûúãng vaâ thõ trûúâng cöng nghïå cao. Laâ möåt ngûúâi cuãa Ollila – ngûúâi maâ Business Week mö taã laâ rêët tön troång caác nguyïn tùæc khoa hoåc vaâ sûác maånh Têy vaâ gêìn nhû khöng coân chuát naâo Phêìn Lan. cuãa giaáo duåc, nhû Business Week nhêån xeát, öng Àoá laâ Business thêëy vêåy, dûåa trïn àiïåu böå cuãa muöën biïët cêu traã lúâi tûâ cöng cuå R&D. Laâm R&D coá Ollila trong caác buöíi tiïëp xuác nhûäng nùm Ollila bùæt nghôa laâ cêìn tiïìn, thêåm chñ laâ rêët nhiïìu tiïìn. Sûå àêìu nöíi tiïëng. Coân baån vaâ chuáng töi coá thïí tin hiïíu biïët khöng bao giúâ coá giaá reã. Nhûng nguöìn tûúãng theo caách khaác, dûåa vaâo caái nhòn hïå thöëng vöën àang chaåy theo caách nhû thïë naây: Nokia Data nhûäng gò öng laâm. Nhaâ nghiïn cûáu sûã doanh àûúåc baán ài àïí lêëy vöën cho ICL – möåt cöng ty nghiïåp viïët Nokia - The Inside Story thò khaám phaá dõch vuå cöng nghïå thöng tin cuãa Nokia. Vaâ Nokia ra cuöåc tranh giaânh quyïìn lûåc coân chuáng ta thò coá mua thïm cöng ty àiïån thoaåi di àöång Technophone thïí khaám phaá ra caách suy nghô cuãa Ollila – ngûúâi cuãa Anh – möåt àöëi thuã lúán cuãa Nokia. Nghôa laâ àaä cho pheáp tiïën haânh àiïìu àoá. Nghiïn cûáu lõch Ollila àûúåc böí sung thïm möåt cöng ty múái mua vïì, sûã khaách quan möåt caách thñch húåp, seä àem àïën coá thïm cöng nghïå quyá nhûng àoá khöng phaãi laâ nhûäng baâi hoåc cho tûúng lai. Coá thïí, quyïët àõnh tiïìn àïí laâm R&D. Ollila chûa thïí lêëy laåi phong àöå naây cuãa Ollila àaä goáp phêìn giuáp öng hoaân thaânh cho cöng ty con naây tûâ tinh thêìn nhên viïn vaâ lïì möåt trong nhûäng baâi toaán khoá nhêët àoá laâ biïën löëi laâm viïåc nhiïìu chaán naãn. nhoám quaãn trõ cao cêëp trúã thaânh möåt Dream Trong cuöåc taái cêëu truác têåp àoaân sau naây, öng Team – àöåi hònh trong mú. àaä boã têët caã caác ngaânh kinh doanh trong hún möåt Ollila àaä khaám phaá ra möåt troång têm khaác vúái thïë kyã cuãa têåp àoaân. Àöìng thúâi öng giûä laåi kinh Kairamo. Àoá chñnh laâ àiïån thoaåi di àöång – àang nghiïåm kinh doanh àiïån thoaåi di àöång cuãa cöng trong thúâi kyâ sú khai, khöng roä raâng. ty, tinh thêìn tiïn phong cuãa caác nhaâ saáng lêåp, tinh Ollila khöng gùåp may mùæn vaâo nùm thûá nhêët thêìn sisu cuãa ngûúâi Phêìn Lan, thaái àöå troång hoåc àiïìu haânh cöng ty àiïån thoaåi di àöång Nokia – möåt têåp cuãa lõch sûã têåp àoaân vaâ gêìn nhêët laâ khaát voång cöng ty con trong khöëi viïîn thöng. Ollila thêëy mònh quöëc tïë cuãa Kairamo. 98 99 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
* nùm trûúác, tiïëp tuåc khaát voång chinh phuåc quöëc tïë cuãa Kairamo bùçng möåt troång têm naâo àoá, vaâ kïë tuåc Nhûng nïëu chó noái viïåc Ollila hoåc tûâ quaá khûá vïì cöng viïåc taái cêëu truác dang dúã cuãa Vuoriehto. Vêën quaãn trõ hay taâi chñnh cuãa cöng ty, vïì cêëu truác töí àïì laâ öng nùæm lêëy cú höåi vaâ laâm höìi sinh möåt têåp chûác hay tònh hònh thõ trûúâng quöëc tïë seä khöng àoaân giaâ nua, thua löî, trûúác khi àûa noá vaâo võ trñ phaãn aánh àuã vïì öng. Möåt trong nhûäng têìm nhòn haâng àêìu thïë giúái. lúán nhêët cuãa Ollila laâ dûå baáo vïì nhu cêìu cuãa con ngûúâi vúái cöng nghïå. Sau 10 nùm laänh àaåo xuêët sùæc Nokia, Ollila “nhòn laåi” khi noái vúái taåp chñ Gurus (Nhaâ tû tûúãng), söë thaáng 8.2002. Jorge Nasimetro: Taåi sao Nokia laåi têåp trung vaâo lônh vûåc múái maâ khöng phaãi laâ nhûäng lônh vûåc truyïìn thöëng vöën coá cuãa Phêìn Lan? Jorma Ollila: Coá nhiïìu yïëu töë àùçng sau quyïët àõnh chiïën lûúåc naây. Nokia coá nïìn moáng viïîn thöng tûâ nhûäng nùm 1960. Vò thïë, chuáng töi hoaân toaân khöng phaãi laâ nhûäng ngûúâi múái trong lônh vûåc naây. Vaã laåi, do caác quy àõnh cuäng múã ra nhûäng caånh tranh trong lônh vûåc viïîn thöng – trûúác kia àûúåc kiïím soaát búãi caác cöng ty àöåc quyïìn. Thûá ba laâ, caác cöng nghïå viïîn thöng ài dêìn àïën cöng nghïå kyä thuêåt söë, cho pheáp töíng àaâi cung cêëp nhûäng dõch vuå múái vaâ múã ra thõ trûúâng röång lúán. Cuöëi cuâng, hïå thöëng GSM cuãa Liïn minh chêu Êu ra mùæt nùm 1991 àaä phaát triïín nhanh choáng caã trong àõa lyá cuäng nhû dõch vuå. Ollila àaä nhòn thêëy àiïím chung giûäa tûúng lai lêîn quaá khûá cuãa têåp àoaân Nokia. Öng àaä kïë thûâa tinh thêìn tiïn phong cuãa caác nhaâ saáng lêåp haâng trùm 100 101 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
Ollila vaâ nhoám cuãa öng êëy àaä nùæm bùæt cú höåi Ollila chûáng toã rùçng ngûúâi chêu Êu coá thïí dêîn caách maång hoáa àiïån thoaåi di àöång vaâ theo àuöíi àêìu thïë giúái trong lônh vûåc àiïån tûã tiïu duâng. muåc tiïu naây àïën cuâng. Khöng ai biïët liïåu Nokia The Time - Digital Europe 12.2000 seä duy trò võ trñ thöëng lônh bao lêu khi maâ thúâi àaåi cho pheáp àiïån thoaåi di àöång tñch húåp vúái truyïìn Jorma Ollila laâm viïåc trong ban quaãn trõ cuãa caác hònh, camera vaâ maáy àôa. Nhûng cho duâ àiïìu gò töí chûác: têåp àoaân Motor Ford, Otava Books & xaãy ra thò kyã nguyïn Ollila seä àûúåc xem laâ mö Magazines Group, UPM - têåp àoaân Kymmene. Öng hònh chuêín vïì sûå phaát triïín cöng ty möåt caách ön cuäng laâ chuã tõch cuãa ban àiïìu haânh vaâ cöë vêën diïîn hoâa. àaân “Chñnh saách kinh tïë Phêìn Lan” cuäng nhû Guardian , 3.8.2005 Viïån Nghiïn cûáu Kinh tïë Phêìn Lan. Ollila laâ thaânh viïn cuãa Baân troân Cöng nghiïåp chêu Êu, nhoám Cú Thöng qua viïåc cho pheáp nhên viïn mua cöí àöång vïì Cöng nghïå Thöng tin vaâ Viïîn thöng cuãa phêìn, cöng ty àaä bùæt àêìu thay àöíi caách suy nghô Liïn Hiïåp quöëc. cuãa ngûúâi Phêìn Lan vïì chuã nghôa tû baãn. CTIA Wireless 5.4.2006 The Time - Digital Europe 12.2000 Ollila àûúåc tùång Huên chûúng Ngöi sao Trùæng Vúái danh tiïëng cuãa möåt nhaâ chiïën lûúåc, möåt laänh cuãa Estonia - 1995; nhêån Huên chûúng Cöng àaåo doanh nghiïåp taâi ba àûúåc quöëc tïë cöng nhêån, traång cuãa Cöång hoâa Liïn bang Àûác -1997. Jorma àaä biïën Nokia thaânh möåt àöëi thuã coá sûác caånh tranh mau leå, möåt nhaâ tiïn phong trong cöng nghïå khöng dêy vaâ Internet, öng seä laâ möåt taâi saãn quyá cuãa Ford Motor. 13.1.2000, William Clay Ford (Bill Ford), chuã tõch höåi àöìng quaãn trõ Ford Motor cöng böë bêìu Jorma Ollila vaâo Ban giaám àöëc cuãa Ford, vaâ bêìu cûåu Böå trûúãng Böå Taâi chñnh Myä vaâo ban quaãn trõ. Guardian 5.8.2005 102 103 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU