Jorma Ollila và Nokia Đưa thế giới đến gần nhau - phần 4

Chia sẻ: Angle Angel | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

101
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ollila có ánh nhìn mạnh mẽ và có sức điều khiển người khác nhưng nụ cười của ông thì cởi mở. Nokia có bước đại nhảy vọt trong công cuộc tái cấu trúc nhưng cũng "hở sườn" trong nhiều dịp thi thố. Ollila có bằng chứng về "thuyết thích nghi" rất độc đáo, đó chính là sự lựa chọn duy nhất trong tình trạng hiểm nghèo. Thay vì chờ cơ hội đến với dân tộc mình, ông đã nhanh chân chạy đến với nó - cơ hội GSM. Do đó, phần này của cuốc sách cho thấy "tôi thích thử...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Jorma Ollila và Nokia Đưa thế giới đến gần nhau - phần 4

nûúác ngoaâi. Búãi vúái öng àoá laâ di saãn vùn hoáa cuãa nghiïåp hay coá hònh aãnh tiïu cûåc trong mùæt cöng dên töåc. Toaân cêìu hoáa khöng phaãi laâ àïí baán baãn chuáng”. Cuäng theo quan saát cuãa Steibock, giaãng sùæc. Ollila coá mùåt trong nhûäng höåi nghõ quöëc tïë, kïí daåy taåi Helsinki, thò àöåi nhoám cuãa Ollila “taách mònh caã höåi nghõ cuãa Liïn hiïåp quöëc, baân troân cöng ra khoãi cöng chuáng vaâ têån hûúãng cuöåc söëng gia nghiïåp chêu Êu, nhûäng dûå baáo cuãa öng coá thïí àònh yïn bònh”. Theo öng, hoå àûúåc àõnh hûúáng laâm nhaãy muáa nhûäng con söë trïn thõ trûúâng chûáng khöng chó búãi nhûäng thaânh cöng vaâ sûå giaâu coá maâ khoaán thïë giúái nhûng öng thñch nghó ngúi bïn búâ chuã yïëu búãi caác phêìn thûúãng vö hònh nhû uy tñn, höì Pukala yïn tônh vúái gia àònh. Öng àöëi àêìu vúái àûúåc hoåc hoãi suöët àúâi vaâ nhêån àûúåc sûå tön troång caác trung têm cöng nghïå cao vaâ trung têm thûúng trong nghïì nghiïåp. maåi cuãa thïë giúái nhûng öng yá thûác sûå aãnh hûúãng Àoá laâ nhûäng giaá trõ cùn baãn cuãa vùn hoáa Phêìn cuãa Nokia lïn àúâi söëng vùn hoáa cuãa àêët nûúác. Öng Lan. Baãn thên Ollila àaä chûáng minh rùçng sau khi ài khùæp nùm chêu vúái cûúâng àöå cao nhûng öng cöëng hiïën hïët mònh thò tuöíi öng laâ möåt thûúng hiïåu cuäng daânh thúâi gian àïí noái chuyïån vúái thanh niïn – maâ ngaây öng rúâi Nokia caác haäng tin giêåt tñt “Shell Phêìn Lan taåi caác Àaåi hoåc Helsinki, Ollulu vaâ àaä coá Ollila”. Lûúng múái cuãa öng àûúåc tiïët löå laâ Tampere – nhûäng trûúâng àaåi hoåc maâ Nokia húåp taác 500.000 àöla möåt nùm. Chuá beá cuãa àöåi hûúáng mêåt thiïët àïí luön coá àuã thanh niïn taâi nùng trong àaåo Boy Scout nhaâ ngheâo ngaây naâo giúâ coá “giaá” böå maáy khöíng löì cuãa Nokia toaân cêìu. cao ngêët – trïn àónh cao thïë giúái. Coá veã nhû CEO Nïëu Martti Haikio phaát hiïån ra rùçng Ollila mong quöëc tïë laâ möåt taâi saãn quöëc gia – ñt nhêët laâ cuäng muöën àöìng àöåi quaãn trõ cêëp cao cuãa öng phaãi nïu trïn khña caånh hoå àoáng thuïë nhiïìu cho àêët nûúác. gûúng trong àúâi söëng caá nhên – nhûng noá seä Ollila cuäng may mùæn khi àöìng àöåi cuãa öng laâ khöng thïí laâ quy àõnh – thò Dan Steibock thêëy rùçng nhûäng nhaâ trñ thûác haâng àêìu cuãa àêët nûúác. May nhoám quaãn trõ cao cêëp cuãa Ollila àaä thûåc sûå cên mùæn àoá do öng taåo ra bùçng chñnh lûåa choån cuãa bùçng àúâi söëng caá nhên vaâ töëc àöå laâm viïåc cùng mònh. thùèng trong cöng ty. Steinbock àaä hoaân thaânh taác Giaáo sû Erkko Autio, möåt chuyïn gia Phêìn Lan vïì phêím Nokia Revolution trong nùm nùm, bùçng toaân cêìu hoáa àaä viïët: “Khiïm töën gêìn nhû laâ möåt phûúng phaáp phoãng vêën chñnh caác nhên vêåt. Vaâ tön giaáo cuãa Nokia. Khiïm töën giuáp baån saáng suöët nhaâ tû vêën chiïën lûúåc naây àaä viïët: “Khöng coá möåt vaâ khöng kiïu cùng. Àiïìu naây coá thïí laâ möåt baâi thaânh viïn naâo cuãa ban laänh àaåo dñnh daáng àïën hoåc khoá khùn nhêët cho moåi ngûúâi khi phaãi noi nhûäng haânh vi khöng àuáng àùæn trong nghïì theo (Nokia) trong möåt thúâi gian daâi, nhêët laâ khi 200 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 201
chuáng ta bùæt àêìu thaânh cöng”. Theo nhaâ lyá luêån nïëu öng ra ài thò Nokia mêët sûác maånh? Nïëu àuáng chiïën lûúåc quöëc tïë naây cuãa Àaåi hoåc Helsinki, àiïìu nhû vêåy thò öng khöng thïí laâ möåt “code” naâo caã! naây (khiïm töën) laâ möåt phêìn lyá do giaãi thñch vò sao Coá leä phaãi nghe chñnh Ollila noái thöi: Sûác maånh Nokia laâ cöng ty duy nhêët trong söë 300 doanh cuãa chuáng töi = trao khaã nùng + trao quyïìn lûåc; nghiïåp cuâng ngaânh trong khu vûåc laâm nïn huyïìn vaâ àiïìu kiïån cuãa biïíu thûác: trao cho ngûúâi treã. thoaåi toaân cêìu. Àêy laâ baâi hoåc thûá saáu trong baãy Ollila àaä trao laåi nhûäng di saãn söëng àöång naâo? baâi hoåc maâ öng ruát ra sau khi nghiïn cûáu thaânh Quan niïåm söëng “thñch nghi” cöng Nokia trong caách chinh phuåc thïë giúái. Coá thïí thêëy Ollila àaä àùåt nïìn taãng bïìn vûäng cho Öng cho rùçng con ngûúâi coá khaã nùng thñch nghi Nokia dûåa trïn hai yïëu töë: hoåc têåp àïí höåi nhêåp vúái möi trûúâng khùæc nghiïåt. Niïìm tin àoá cuãa öng, quöëc tïë vaâ kñnh troång caác baãn sùæc dên töåc. Öng àaä vúái thaânh quaã Nokia ngaây nay, àaä àêíy luâi nhûäng viïët nïn têìm nhòn, sûá mïånh, caác giaá trõ chia seã cuãa mùåc caãm tûå ti cuãa keã yïëu, keã ài sau. Àiïìu mêëu chöët möåt têåp àoaân thêëm àêîm tinh thêìn Phêìn Lan laâ biïët roä caác nguöìn lûåc vaâ sûác lûåc cuãa mònh. Bùçng nhûng àoâi hoãi caác haânh àöång chiïën lûúåc theo caách tû tûúãng àoá, öng thñch caác thûã thaách, vaâ kïë thûâa maâ thïë giúái hiïån àaåi àang vêån haânh. möåt caách tûå chuã cuâng vúái thaái àöå khiïm töën àöëi vúái Nhûng chuáng ta vêîn chûa thïí kïët luêån lyá do di saãn quaá khûá. Quan niïåm thñch nghi giuáp öng thaânh cöng cuãa chuyïën bay vúái töëc àöå phi thuyïìn nhòn thêëy trûúác têët caã moåi ngûúâi nhûäng cú höåi múái cuãa cuå ruâa Nokia maâ Ollila vûâa cêìm laái (CEO) vûâa maâ giaáo sû Arkko Autio goåi laâ “yïëu töë may mùæn”, hûúáng dêîn àûúâng bay (chuã tõch). vaâ giaáo sû Martti Haikio goåi laâ “Ollila àaä boã laåi Steinbock noái khöng tòm thêëy àöång lûåc giuáp nhûäng gaánh nùång tûâ quaá khûá möåt caách nheå Nokia thaânh cöng – bñ quyïët laâm viïåc nhoám, chiïën nhaâng”. Nïëu khöng àuã quaã quyïët vúái cú höåi vaâng lûúåc àuáng, vùn hoáa doanh nghiïåp töët khöng phaãi GSM, thò rêët coá thïí Ollila bõ lõch sûã boã rúi, búãi àoá laâ cuãa riïng Nokia. Nhiïìu ngûúâi khaác cuäng coá. laâ “lûåa choån duy nhêët” nhû caách noái cuãa Dan Huöëng höì, Nokia laâ cöng ty phaát triïín nhanh möåt Steinbock. caách kinh hoaâng nhûng laåi úã trong tònh traång Kinh doanh laâ cöng cuå phuåc vuå con ngûúâi khöng àûúåc baão vïå - kïí caã bñ mêåt cöng nghïå vúái maä nguöìn múã. Ollila àaä àùåt toaân böå têåp àoaân Nokia múái meã, treã Vêåy àêu laâ “code bñ mêåt cuãa Nokia?”. Fortune noái trung sau taái cêëu truác vaâo chó möåt sûá mïånh duy thùèng: Chñnh laâ Ollila. Coá phaãi vêåy khöng? Thïë nhêët: Connecting People. Àoá khöng àún thuêìn laâ 202 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 203
möåt khêíu hiïåu àïí àem baán kiïëm tiïìn trïn quy mö bùçng chûáng khoa hoåc lïn tiïëng, hún laâ chûác vuå. thïë giúái. Àoá laâ sûá mïånh cuãa Nokia trong viïåc nöëi Àêìu tû nhiïìu (vaâ chuã yïëu laâ àuáng caách) vaâo R&D Phêìn Lan vaâo lõch sûã thïë giúái hiïån àaåi, nöëi ngûúâi laâ bùçng chûáng thuyïët phuåc nhêët cuãa tû tûúãng Phêìn Lan vúái nhau trong tinh thêìn sisu, sùén saâng quaãn trõ Ollila. Àoá coá thïí laâ caách hoåc cuãa möåt töí cöëng hiïën cho xûá súã. “Kïët nöëi moåi ngûúâi” àùåt con- chûác. Baãn thên öng àaä hoåc têåp thêåt nhiïìu àïí “tûå ngûúâi-khaách-haâng vaâo võ trñ trung têm phuåc vuå vúái mònh giaânh lêëy võ trñ laänh àaåo”. Lõch sûã cuãa Nokia têët caã sûå khaác biïåt caá nhên, khaác biïåt vùn hoáa cho öng thêëy rùçng caác võ tiïìn böëi cuãa nhûäng thúâi nhûng àïìu giöëng nhau úã nhu cêìu maâ Ollila goåi laâ àiïím thaânh cöng, tûâ caác nhaâ saáng lêåp cho àïën taâi “mong muöën tiïån nghi hún”. Vò thïë khi Nokia cuãa nùng Kairamo àïìu laâ nhûäng ngûúâi hoåc ra troâ. Hoåc Ollila tiïën vaâo cöåt möëc 3G vaâ Internet thò lõch sûã úã trûúâng khöng àuã maâ phaãi ra nûúác ngoaâi maâ hoåc giao tiïëp di àöång cuãa thïë giúái bûúác sang möåt khaã caách thiïn haå bònh thiïn haå. Hoåc khöng àuã maâ nùng múái. Vúái têët caã yá nghôa nhên baãn àoá, nhên phaãi laâm thuï àïí hoåc. Nhòn tûâ thung luäng Sillicon viïn toaân cêìu cuãa Nokia àûúåc raâng buöåc trong möåt àïën ÊËn Àöå, Trung Quöëc, Singapore hiïån àaåi vaâ tinh thêìn nhên loaåi vaâ hoå seä tûå loaåi boã mònh nïëu nûúác Nhêåt vúái cuöåc Duy Tên àêìu thïë kyã XX, coá thïí khöng giûä àûúåc àiïìu rùn thûá nhêët: “sûå haâi loâng cuãa thêëy caách nhòn cuãa Ollila vïì tiïëp cêån quöëc tïë laâ coá khaách haâng”. Nhòn möåt caách hïå thöëng trong haânh hiïåu quaã vaâ hiïåu quaã thêìn kyâ. Tuy nhiïn, coá veã trònh cuãa Nokia coá thïí hiïíu rùçng “sûå haâi loâng” cuãa nhû, hoåc chñnh tûâ thêët baåi cuãa mònh, tûâ chñnh khaách haâng khöng àún thuêìn laâ thoãa maän haânh vi thaânh cöng cuãa mònh múái laâ quan troång. Steinbock mua haâng maâ laâ tinh thêìn saáng taåo àïí phuåc vuå xaác nhêån rùçng Ollila laâ ngûúâi àaä khai thaác caác nhûäng nhu cêìu tûúng lai cuãa con ngûúâi- tûâ cöng nguöìn lûåc cuãa mònh hún laâ chúâ àúåi sûå giuáp àúä tûâ nùng cöng nghïå cho àïën kiïíu daáng àaáp ûáng nhu bïn ngoaâi. Dêîn dùæt toaân böå cöng cuöåc khai thaác cêìu thêím mô cuãa ngûúâi duâng. Àiïìu naây giaãi thñch àoá chñnh laâ tû tûúãng àêìu tû vaâo con ngûúâi, maâ khúãi vò sao R&D cuãa Nokia phaãi nhòn thêëy, tiïn àoaán àêìu laâ nhoám chêët xaám tinh hoa cuãa caác àöìng vaâ taåo ra nhûäng “bûúác nhaãy voåt” cho nhu cêìu cuãa nghiïåp cêëp cao cuãa öng. Khoa hoåc quaãn trõ chêët con ngûúâi – theo caách noái cuãa Business Week – khi lûúång àaä àûúåc aáp duång àïí toaân böå têåp àoaân coá thïí Nokia múã ra caách cûãa 3G. hoåc àûúåc tûâ viïåc “lùæng nghe nhên viïn”. Ngûúâi treã àûúåc àùåt vaâo trung têm sûå nghiïåp naây, búãi muöën Hoåc laâ àiïìu kiïån tiïn quyïët ài àûúâng daâi ngûúâi ta buöåc phaãi àïí ngûúâi treã laâm Nguyïn tùæc quyïët àõnh cuãa Nokia laâ haäy àïí caác chuã tûâ bêy giúâ. 204 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 205
Vúái möåt sûå chuêín bõ chêët xaám cêín thêån, ngûúâi ta quyïìn, cuãa Microsoft àaä “khoáa söí” thõ trûúâng maáy coá thïí hoåc ngay nhûäng baâi hoåc trong quaá trònh vi tñnh caá nhên, ngùn chùån caác àöëi thuã. Cisco vaâ haânh àöång. Ollila àaä thûâa nhêån laâ khöng nhòn thêëy Intel cuäng tûâng úã võ dêîn àêìu vúái cöng nghïå àöåc trûúác möåt tûúng lai nhû thïë naâo, moåi thûá cêìn àûúåc nhêët vö nhõ, biïën saãn phêím trúã thaânh lûåa choån nhòn nhêån, àaánh giaá liïn tuåc. duy nhêët trïn thõ trûúâng. “Caác nhaâ kinh tïë hoåc goåi Ollila àaä múâi nhaâ kinh tïë hoåc Bengt Holmstrom àêy laâ thïë àoáng cûãa. Nokia laâm ngûúåc laåi vò duâng cuãa Àaåi hoåc cöng nghïå Massachussettes, Myä vaâo maä nguöìn múã” (Fortune 1.5.2000). Àêy chñnh laâ ban giaám àöëc têåp àoaân Nokia. Nùm 1999, àiïìu Steinbock goåi laâ tònh traång khöng àûúåc baão vïå Holmstrom àïën Espoo gùåp Ollila taåi Nokia House, cuãa Nokia. öng àaä hoãi võ CEO naây rùçng: “Mika on Caác nhaâ quan saát, trong àoá coá söë baáo nïu trïn salaisuutesi?”. Holmstrom vaâ Ollila àang noái vúái cuãa Fortune, nhêån thêëy rùçng Nokia àaä húã sûúân nhau bùçng tiïëng meå àeã – ngön ngûä àaä traãi qua nhiïìu lêìn vaâ cûá möîi khi nhû vêåy noá laåi ngay lêåp 600 nùm bõ àö höå nhûng vêîn àûúåc giûä gòn – vò giaáo tûác sûãa sai. Àoá laâ vúái khúãi àêìu quaá maãi mï vúái àiïån sû Holmstrom laâ möåt ngûúâi Phêìn Lan. Cêu hoãi àoá thoaåi theo tiïu chuêín GSM cuãa chêu Êu, Nokia àaä coá nghôa laâ “What’s your secret code?”, theo Justin chêåm chên vúái loaåi àiïån thoaåi duâng àûúåc vúái Fox cuãa taåp chñ Fortune thuêåt laåi. Mêåt maä bñ mêåt chuêín TDMA cuãa Myä vaâ chuêín PDS cuãa Nhêåt. (kinh doanh) cuãa öng laâ gò vêåy? Secrect code cuäng Nokia ngay lêåp tûác cho ra àúâi saãn phêím duâng coá nghôa laâ maä bñ mêåt trong möîi chiïëc àiïån thoaåi. àûúåc vúái nhiïìu chuêín vaâ bïì ngoaâi cuãa noá nhòn vêîn Ollila àaä cûúâi traã lúâi rùçng: “Chùèng coá bñ mêåt gò giöëng nhau – àïí giûä thûúng hiïåu trong têm trñ àêu”. Vaâ öng caám ún sûå àaánh giaá cao cuãa võ giaáo khaách haâng. sû cuâng laâ ngûúâi Phêìn Lan: “Nhûng àùåt cêu hoãi Vêåy nïn, Fortune àûa ra ba giaã ûúác vïì bñ mêåt hay lùæm”. cuãa Nokia: May mùæn, Ollila quaá khön ngoan hoùåc Justin Fox cuãa taåp chñ Fortune viïët: Àoá laâ cêu laâ caách hoaåt àöång cuãa Nokia. Justin Fox sau khi hoãi vïì thûúng maåi hay nhêët thúâi àaåi. noái chuyïån vúái Ollila thò thêëy rùçng võ CEO naây Thêåt ra nhû Fortune bònh luêån, ruãi ro lúán nhêët nghiïng vïì caách thûá ba. Àoá laâ, sau khi baân vïì caác cuãa Nokia chñnh laâ chöî mêët mêåt maä bñ mêåt cuãa vêën àïì chiïën lûúåc, caác nhaâ àiïìu haânh seä ruát lui vaâ cöng nghïå. Taåp chñ naây phên tñch rùçng súã hûäu möåt chñnh caác nhaâ kyä thuêåt seä xûã lyá caác chi tiïët. code bñ mêåt ngûúâi ta coá thïí coá caã thïë giúái. Vñ duå Alahuhta, cêëp phoá cuãa Ollila noái vúái Fox: “Muåc tiïu code bñ mêåt Windows, möåt àoaån maä lêåp trònh àöåc luön laâ àïí ngûúâi coá trònh àöå töët quyïët àõnh”. Caách 206 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 207
hoaåt àöång cuãa Nokia trong thúâi Ollila àûúåc Fox trûúãng nhû vêåy trong tûúng lai gêìn thò Nokia miïu taã nhû laâ caái gò àoá rêët tûå chuã: “Ngûúâi triïín muöën ruát lui khoãi hoaåt àöång kinh doanh àoá”. khai kïë hoaåch (àiïån thoaåi sûã duång àûúåc vúái chuêín Fortune viïët: Maä bñ mêåt cuãa Nokia chñnh laâ Ollila cuãa Myä vaâ Nhêåt) laâ phoá chuã tõch Pertti Korhnen, chó – ngûúâi taåo ra caách hoaåt àöång cuãa Nokia. múái 29 tuöíi”. Coá thïí laâ quaá treã? Coá thïí, nhûng haäy Xuêët thên tûâ gia àònh khöng quyïìn thïë, khöng xem tiïëp Fox phaát hiïån ra caách giao quyïìn cho trêm anh, ngay sau chiïën tranh, chuá beá Ollila àaä ngûúâi khaác àiïìu haânh cuãa Ollila. hoåc caách àïí àûáng úã võ trñ thûá nhêët. Chuá beá Ollila Fox gùåp Tony Mitchel, möåt quaãn lyá cêëp thêëp taåi tham gia àöåi Boy Scout laâm hûúáng àaåo sinh thuúã phên xûúãng saãn xuêët àiïån thoaåi úã Fort North, Myä. nhoã cuöëi cuâng cuäng trúã thaânh nhaâ dêîn àûúâng cho Àoá khöng phaãi laâ möåt caái tïn haâng àêìu. Anh ta, phi thuyïìn chúã theo chuá ruâa Nokia. Nguå ngön Ruâa nhû bao nhên viïn khaác seä vui veã giaãi thñch vúái vaâ Thoã, trong caác àiïìu kiïån hiïån àaåi vaâ thûåc tïë, àaä baáo chñ vïì triïët lyá kinh doanh cuãa cöng ty. “Àûáng àûúåc viïët: Ruâa coá thïí bay vúái vêån töëc phi thuyïìn trûúác ban cöng coá thïí bao quaát toaân böå nhaâ nïëu baån cho noá möåt phi thuyïìn. xûúãng, vúái veã mùåt khöng hïì mïåt moãi, anh coá thïí Àoá laâ möåt caách chiïën thùæng daânh cho keã ài sau, cho xem dêy chuyïìn cöng nghïå saãn xuêët. Anh ta cho keã yïëu vúái khaát voång nhên baãn, laâ caách àïí gaä noái: Àiïìu àöåc nhêët chó coá úã Nokia àoá laâ sûå tûå do tñ hon cêët tiïëng haát vaâ àûúåc moåi ngûúâi lùæng nghe suy nghô cuãa möîi nhoám maâ cöng ty cho pheáp. túái. Cuäng coá vaâi kïnh chia seã maâ chuáng töi giûä laâm tiïu chuêín nhûng baån àûúåc pheáp saáng taåo”. Fox goåi àêy laâ mö hònh quaãn lyá “giêëu tay”: “Noá khuyïën khñch saáng taåo, kyä nùng kinh doanh vaâ traách nhiïåm caá nhên”. Nhûng Ollila laâm sao giûä thùng bùçng cho tònh traång maâ öng àaä “trao quyïìn lûåc vaâ trao nùng lûåc”? Àoá laâ nguyïn tùæc taâi chñnh. Ollila noái vúái Fox: “Quy tùæc laâ nïëu lúåi nhuêån cuãa möåt hoaåt àöång kinh doanh naâo àoá khöng thïí tùng trûúãng 25% trong möåt nùm, vaâ nïëu khöng thêëy triïín voång tùng 208 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 209
Mùåc cho nhûäng lúâi khêín khoaãn múâi öng úã laåi tûâ Höåi àöìng quaãn trõ cuãa Nokia, Ollila vêîn quyïët àõnh nghó hûu sau 14 nùm laâm giaám àöëc àiïìu haânh. Fortune 31.10.2005 VÏÌ NGUÖÌN TAÂI LIÏÅU Nokia thò quaá nöíi tiïëng, nguöìn taâi liïåu thêåt nhiïìu Ollila nhêån danh hiïåu Cöng dên danh dûå thaânh vúái vaâi cuá nhêëp chuöåt vaâo Internet. Ollila cuäng rêët phöë Bùæc Kinh, Trung Quöëc - 2002 - khi àûa Nokia nöíi tiïëng, vaâ haâng trùm baâi baáo àaä viïët vïì öng kïí àïën nûúác naây; nhêån huên chûúng Sû tûã Phêìn tûâ nùm 1989 – ngaây öng vûúåt qua Motorola. Lan cuãa töíng thöëng Phêìn Lan. Nhûng Internet, nhû kinh nghiïåm maách baão, laâ möåt nguöìn khöng àöìng nhêët, thûúâng hay “tam sao Chuáng töi tòm kiïëm trïn toaân thïë giúái nhûäng chuã thêët baãn” trong quaá trònh trñch dêîn. Trong khi tõch coá võ thïë têìm quöëc tïë, têìm nhòn toaân cêìu vaâ nguöìn vïì caá nhên cuãa Ollila thò “khan hiïëm” vò öng nhûäng thaânh cöng àaä àûúåc chûáng minh trong quaá khöng thñch noái vïì baãn thên mònh. Baån vaâ chuáng trònh quaãn lyá möåt töí chûác phûác taåp. ÚÃ Jorma töi phaãi chaåm àïën nhûäng vùn baãn göëc, nhûäng Ollila chuáng töi tòm thêëy têët caã nhûäng töë chêët naây trûúâng húåp tiïëp cêån gêìn nhêët àïí coá thöng tin vaâ coân nhiïìu hún thïë nûäa. “saåch” trong quaá trònh biïn soaån. Vò vêåy, baån vaâ Lord Kerr, phoá chuã tõch têåp àoaân Royal Dutch Shell, noái vïì lyá do múâi Ollila giûä võ trñ chuã tõch Shell. chuáng töi phaãi caám ún caác nhaâ baáo quöëc tïë àaä trûåc BBC News 4.8.2005 tiïëp vúái nguöìn tin. Thûá nûäa laâ caác hoåc giaã coá “àuã tû caách nguöìn tin”, nghôa laâ duâng phûúng phaáp Àêy laâ möåt ngûúâi bõ kñch thñch maånh tûâ caác àaáng tin cêåy. thaách thûác to lúán. Öng ta cûåc kyâ linh hoaåt, nhiïåt Nguöìn tin tûâ baáo chñ àaä àûúåc dêîn ngay trong vùn tònh vaâ nùng àöång. Öng coá khaã nùng têåp trung baãn àïí baån àoåc dïî theo doäi caác möëc thúâi gian – tinh thêìn khuãng khiïëp. Ngûúâi khöng bao giúâ chõu yïëu töë àõnh hûúáng giaá trõ thöng tin vaâ quan àiïím àêìu haâng. àûa tin. Vaâ chuáng ta coá thïí tin cêåy vaâo caác nguöìn Guardian 5.8.2005, noái vïì viïåc Ollila nhêån àiïìu haânh uy tñn naây, vò chuáng àaä àûúåc thúâi gian kiïím chûáng haäng Shell, àöëi àêìu vúái thaách thûác nùng lûúång cho thêëy laâ “khöng àñnh chñnh” gò caã. Fortune vaâ Forbes àûúåc choån khöng chó vò uy tñn maâ àoá laâ 210 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 211
nhûäng taåp chñ haâng àêìu chuyïn ngaânh vaâ theo saát röång bùçng caách quan saát caách àûa tin cuãa nhiïìu bûúác chên cuãa caác doanh nhên, caác thaânh tûåu goác nhòn. Vñ duå, cuäng sûå kiïån àoá, Fortune tòm kiïëm thûúng maåi vaâ traâo lûu kinh doanh. Nghôa laâ, lyá do úã nhiïìu chöî khaác nhû sûå baäo hoâa cuãa thõ thöng qua caác nguöìn naây, hiïån tûúång àûúåc diïîn taã trûúâng, sûå tröîi dêåy cuãa Samsung, LG tûâ chêu AÁ. trong quaá trònh cuãa noá, traánh caái nhòn cùæt laát Bùçng caách àoá, caái nhòn cuãa cuöën saách naây coá thïí khöng hïå thöëng. Chuyïn àïì “Nokia’s Secret Code” àêìy àuã hún vaâ thoaát khoãi quan àiïím, tön chó cuãa cuãa Fortune laâ möåt tû liïåu cöng phu, cho thêëy riïng nhaâ àûa tin. Àiïím àùåc biïåt maâ chuáng töi phûúng caách àiïìu haânh cuãa Ollila vaâ caác nguöìn tin quan têm vïì nguöìn tû liïåu laâ tön chó àûa tin laåi tûâ nhên viïn, giuáp hònh dung vïì vùn hoáa cöng ty, cuãa baáo chñ trong nûúác. Àïí traánh trûúâng húåp caách thûác vêån haânh cuãa têåp àoaân. Business Week nguöìn thûá cêëp, àaä àûúåc goåt duäa laåi, chuáng töi xûáng àaáng cho bêët cûá nhaâ nghiïn cûáu naâo vò àêy quay trúã laåi nguöìn “chñnh haäng”. Cuäng vêåy, laâ túâ baáo quöëc tïë, gêìn nhû, àêìu tiïn lyá giaãi vïì hiïån chuáng töi coá tham khaão caác forum tûå baân luêån tûúång Nokia. Vaâ túâ baáo naây theo doäi liïn tuåc tûâng trong nûúác, àïí biïët möëi quan têm hún laâ khaão bûúác ài cuãa hiïån tûúång Nokia. Nhiïìu túâ baáo uy tñn saát vïì Ollila, vaâ chuáng töi khöng duâng nguöìn naây. khaác nhû Guardian, CNN.com, BBC News, Register, Seatle Times laâ nguöìn khaá thuá võ khi cûã phoáng Wired – möåt nguöìn uy tñn haâng àêìu vïì cöng nghïå viïn chuyïn vïì cöng nghïå vaâo bïn trong Nokia àïí cao – àaä giuáp hònh dung quaá trònh phaát triïín cuãa quan saát, hoãi han khi haäng naây cêëm nhên viïn Nokia, vaâ qua àoá giúái thiïåu vïì nhûäng bûúác tiïën duâng tûâ “phone” maâ thay vaâo àoá laâ “multimedia trong tû duy cuãa Ollila. Phêìn lúán caác sûå kiïån àïìu computers”. àûúåc tûúâng thuêåt tûúng tûå nhau tûâ luác Ollila taái Trûúác nùm 1998, tûác trûúác khi Ollila laâm nïn sûå cêëu truác têåp àoaân, àïën khi bùæt àêìu tiïën haânh toaân kiïån qua mùåt haäng dêîn àêìu thïë giúái, ngûúâi ta ñt cêìu hoáa vúái möåt khöëi lûúång cöng viïåc khöíng löì bao biïët vïì Ollila. Vïì “khoaãng tröëng” naây, baån vaâ chuáng göìm taâi chñnh, thûúng hiïåu, thõ trûúâng quöëc tïë, töi nïëu chó dûåa vaâo nhûäng gò baáo chñ viïët thò seä coá nhên sûå vaâ vùn hoáa cöng ty. Economist 25.5.2006 möåt chên dung rêët sú lûúåc vïì Ollila. Vò vêåy, chuáng cho rùçng Nokia suy thoaái tûâ nùm 2004 vò Nokia lú ta phaãi nhúâ cêåy àïën caác nhaâ nghiïn cûáu uy tñn. Coá laâ kiïíu daáng “clamshell” (nùæp gêåp) vaâ viïët vïì tên nhiïìu saách viïët vïì Nokia nhûng chûa coá cuöën naâo giaám àöëc Kallasvuo ngûúâi coá khaã nùng lêëy laåi võ trñ viïët vïì baãn thên Ollila. Trong tònh traång nhû vêåy, cho Nokia. Àoá laâ chñnh kiïën cuãa túâ baáo naây. Trong chuáng töi thêëy rùçng Nokia Revolution laâ möåt taác trûúâng húåp nhû vêåy, chuáng töi luön cöë gùæng múã phêím àûúåc tiïën haânh cêín troång. Taác giaã Dan 212 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 213
Steinbock laâ möåt chuyïn gia thêåt sûå vïì chiïën lûúåc. ta àang tòm hiïíu vïì chñnh Ollila, thïë nïn àïí khaách Öng àaä phoãng vêën hêìu hïët caác nhaâ laänh àaåo quan, chuáng töi chó duâng thöng tin maâ khöng Nokia (nhûng khöng thêëy öng phoãng vêën Ollila) àïí duâng caác nhêån àõnh. Haikio, giaáo sû cuãa Àaåi hoåc giaãi maä Nokia. Giaáo sû thónh giaãng cuãa caác Àaåi hoåc Helsinki, àaä viïët ba cuöën saách vïì Nokia vaâ 15 Phêìn Lan naây cho chuáng ta caái nhòn xuyïn suöët vïì doanh nghiïåp khaác, coân viïët nhiïìu baâi baáo khoa lõch sûã Nokia, úã goác tiïëp cêån chiïën lûúåc. Vaâ Ollila hoåc khaác, thïë nïn chuáng töi cuäng tiïëp tuåc ài theo àûúåc àïì cêåp rêët ñt, chó laâ möåt laát cùæt trong lõch sûã öng. Öng laâ möåt hoåc giaã Phêìn Lan. Öng laâ nguöìn thïë kyã cuãa têåp àoaân naây. Saách cuãa öng àaä coá baãn duy nhêët trong caác nguöìn chuáng ta coá thïí coá, cho dõch taåi Viïåt Nam. Chuáng töi khöng sûã duång caác chuáng ta biïët Ollila laâ ngûúâi chúi violon, goáp phêìn nhêån àõnh coá tñnh “baãn quyïìn” cuãa öng vaâ coá nhoã giuáp chuáng ta “kïët nöëi” vúái Ollila. Hònh aãnh tham khaão caác thöng tin maâ öng sûu têìm àûúåc, úã trong cuöën saách naây àûúåc trñch dêîn tûâ taâi liïåu naây. chöî mö taã quan niïåm söëng yïn bònh cuãa caác Chuáng töi “chó duâng thöng tin” vñ duå khi chuáng thaânh viïn laänh àaåo. Thúâi sinh viïn hoaåt àöång töi biïët rùçng Ollila laâ hoåc sinh gioãi vaâ àûúåc hoåc chñnh trõ cuãa Ollila coá àûúåc àïì cêåp úã àêy vaâ chuáng böíng àïën Atlantic College cuãa xûá Wales, Vûúng töi coá duâng möåt vaâi thöng tin maâ Steinbock sûu quöëc Anh, thò chuáng töi àaä vaâo website trûúâng naây têìm àûúåc. àïí biïët àoá laâ gò vaâ àïí hiïíu Ollila àaä traãi qua úã àoá Giaáo sû Martti Haikio àûúåc trñch dêîn nhiïìu trong nhû thïë naâo. Tûúng tûå nhû vêåy, chuáng ta coá thïí cuöën saách naây laâ búãi vò öng laâ ngûúâi àêìu tiïn vaâ biïët Ollila àaä traãi qua trûúâng sô quan chó huy vaâ duy nhêët cho àïën nay àûúåc pheáp “luåc tung” kho trûúâng chñnh trõ nhû thïë naâo, h0oùåc khi Ollila lûu trûä cuãa Nokia. Do àoá, Nokia - The Inside Story àùng àaân diïîn thuyïët taåi Àaåi hoåc Stanford cuãa Myä, cuãa giaáo sû laâ möåt cuöën sûã doanh nghiïåp raânh thò chuáng töi tòm àïën website trûúâng naây, truy tòm maåch vaâ àaáng tin cêåy. Khöng ai muöën vaåch aáo cho phaát biïíu vaâ caác thöng tin liïn quan àïën öng trong ngûúâi xem lûng, nhêët laâ ngûúâi Phêìn Lan, nhûng sûå kiïån àoá. vúái sûå cho pheáp cuãa chñnh Ollila vïì quan àiïím viïët Söë lûúång huy chûúng vaâ danh hiïåu maâ cuöåc àúâi sûã doanh nghiïåp, Haikio àaä àïì cêåp àïën nhûäng taâi phong tùång cho con ngûúâi giaâu khaát voång naây, àuã liïåu àoáng dêëu töëi mêåt. Theo àoá, caác khuãng hoaãng àïí laâm möåt triïín laäm nhoã. Tïn goåi cuãa caác huy nöåi böå trûúác Ollila àûúåc ruát ra nhû nhûäng baâi hoåc chûúng thêåt khoá hiïíu, do àoá chuáng töi àaä tòm hiïíu quyá giaá trong thúâi àaåi cuãa Ollila. Vaâ búãi vò coá Ollila úã nguöìn chñnh thûác (bùçng tiïëng Anh) xem chuáng tham gia vaâo dûå aán viïët sûã naây, trong khi chuáng coá yá nghôa gò. 214 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 215
Nokia vaâo khoaãng thúâi gian trûúác, sau vaâ trong website cuãa böå ngoaåi giao Phêìn Lan vaâ phêìn coân thúâi kyâ Ollila, nùçm trong möåt bûác tranh khaá phûác laåi cuãa thïë giúái – vúái nhiïìu quan àiïím khaác nhau. taåp cuãa lõch sûã Phêìn Lan. Vaâ búãi vò vô nhên naâo Nhû vêåy chuáng ta coá thïí chaåm àïën chñnh quan cuäng laâ möåt phêìn cuãa lõch sûã, thïë nïn chuáng ta bõ àiïím vaâ têm tû cuãa dên töåc quêåt cûúâng vaâ nhêîn bùæt buöåc phaãi tòm hiïíu àuã vïì lõch sûã Phêìn Lan naåi úã vaânh àai Bùæc Cûåc. trong giai àoaån naây cho nhên vêåt cuöën saách. Tòm hiïíu nhên vêåt vô àaåi trong kinh doanh, Website cuãa böå ngoaåi giao Phêìn Lan (trang tiïëng ngûúâi àaä laâm söëng laåi tïn goåi Nokia – vöën tïn göëc Anh) laâ nguöìn chuáng töi tham khaão chñnh cho nöåi Phêìn Lan laâ “nois” möåt loaåi chöìn àaä tuyïåt chuãng dung naây. Àoá laâ möåt nguöìn uy tñn vaâ phiïn baãn – trïn toaân thïë giúái, chuáng ta khöng thïí khöng tiïëng Anh àûúåc thiïët kïë saáng roä. Àoá laâ núi trñch dêîn duâng àïën nguöìn chñnh thûác cuãa Nokia. Chuáng töi nhiïìu hoåc giaã trong vaâ ngoaâi Phêìn Lan. Thêåt thuá àaä tham khaão website cuãa têåp àoaân (phiïn baãn võ khi thêëy gêìn nhû caái tïn Ollila vaâ Nokia àûúåc tiïëng Anh) vaâ website cuãa Nokia Viïåt Nam. Coá caã dêîn thûúâng xuyïn trong caác nghiïn cûáu chuyïn nuái thöng tin vïì Nokia nhûng coá rêët ñt, cûåc kyâ ñt vïì sêu cuäng nhû phöí biïën. Ngûúâi Phêìn Lan khi baân “höì sú Ollila”. Àiïìu naây thêåt dïî hiïíu búãi vò nhû vïì caác baâi hoåc quöëc tïë hoáa, kinh tïë thïë giúái, cöng Ollila noái vúái Business Week: “chuáng töi khöng cêìn nghiïåp nöåi àõa, nghïå thuêåt xêy dûång thûúng hiïåu, nhûäng huyïìn thoaåi anh huâng úã àêy”. Nhûng úã àoá vêën àïì nhên sûå quöëc gia vaâ caã vùn hoáa nûäa... àïìu coá möåt vaâi tû liïåu àïí quan saát Ollila. Àoá laâ möåt vaâi coá vñ duå Ollila hay Nokia. Nokia gêìn nhû laâ àónh baãn PowerPoint hay diïîn vùn vaâ hònh aãnh cuãa öng. cao cuãa cöng cuöåc àöíi múái cuãa Phêìn Lan. Nguöìn Thöng caáo cuãa Nokia cuäng cho nhiïìu thöng tin. chñnh thûác naây cho thêëy caái nhòn cuãa chñnh ngûúâi Sau hïët, chuáng töi muöën gúãi lúâi caám ún àïën vùn Phêìn Lan vïì giai àoaån lõch sûã àùåc biïåt maâ hoå traãi phoâng Nokia Viïåt Nam, chõ Nguyïîn Thõ Bñch qua. Àoá laâ luác hoå “phên vên” giûäa hai ngaä Àöng Phûúång, Giaám àöëc nhaän hiïåu Nokia Viïåt Nam, àaä vaâ Têy cuãa cuöåc chiïën tranh laånh vaâ sau àoá laâ sûå giuáp chuáng töi tû liïåu àïí coá thïí “kïët nöëi moåi suåp àöí cuãa Liïn Bang Xö viïët. Trong suöët quaá trònh ngûúâi” vúái möåt Nokia rêët xa rêët gêìn, vúái Ollila rêët tòm hiïíu vïì Ollila, chuáng ta khöng hïì nghe thêëy gêìn rêët xa. nhûäng traách moác vaâ chuáng ta gùåp khaái niïåm sisu Vaâ khi tòm hiïíu vïì Ollila, ngûúâi Viïåt Nam khöng – möåt haâo khñ vúái sùæc thaái kiïn nhêîn, quyïët liïåt, thïí khöng ûúác muöën kïët nöëi thaânh cöng vúái thïë giúái gan lò vaâ bao dung vúái thûåc tïë cuãa ngûúâi Phêìn lan. – núi ngûúâi Viïåt seä cöëng hiïën sau dên töåc cuãa Àiïìu naây thò rêët khaác biïåt giûäa nguöìn tin trïn mònh. 216 JORMA OLLILA & NOKIA ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 217