Kết quả điều trị chấn thương ngực tại Bệnh viện Thống Nhất từ tháng 08/2013 đến tháng 08/2015

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG NGỰC<br /> TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT TỪ THÁNG 08/2013 ĐẾN THÁNG 08/2015<br /> Nguyễn Đỗ Nhân*, Lê Thị Hường*, Lý Kiều Chinh*, Mai Tuấn Long *<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Chấn thương ngực là cấp cứu ngoại khoa thường gặp, biểu hiện ở nhiều độ nặng khác<br /> nhau và thường kèm nhiều tổn thương phối hợp. Bệnh cảnh đặc biệt thường nặng hơn trên bệnh nhân tuổi cao,<br /> có bệnh nội khoa kết hợp. Bệnh viện Thống Nhất đã cấp cứu cứu và điều trị nhiều trường hợp chấn thương ngực,<br /> đặc biệt trên người cao tuổi với bệnh cảnh đa dạng và phức tạp<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu Đánh giá tầng suất một số nguyên nhân gây chấn thương ngực, Yếu tố bệnh đi kèm,<br /> tổn thương kết hợp và hiệu quả điều trị ngắn hạn và biến chứng.<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu: Toàn bộ bệnh nhân Thời gian từ tháng 08 năm 2013 đến tháng 08 năm 2015 tại<br /> bệnh viện Thống Nhất - thành phố Hồ Chí Minh<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô tả cắt ngang<br /> <br /> Kết quả: Có 116 trường hợp vào nghiên cứu này. Nguyên nhân hay gặp là tai nạn lưu thông với bệnh<br /> cảnh đa dạng với độ tuổi trung bình 48 + 14 tuổi. Kết quả sau mổ tốt có trường hợp (79,31%). Tỉ lệ biến<br /> chứng tương tự nghiên cứu khác.<br /> <br /> Kết luận: Chấn thương ngực là một trong những cấp cứu ngoại khoa thường gặp, bệnh cảnh đa dạng, có<br /> thể tử vong nhanh chóng. Bệnh cảnh trên bệnh cao tuổi, có nhiều bệnh kết hợp có thể làm nặng thêm tình trạng<br /> bệnh, cần điều trị tốt các bệnh này trong điều trị chấn thương ngực<br /> <br /> Từ khoá: chấn thương ngực<br /> ABSTRACT<br /> RESULT OF TREATING CHEST TRAUMA IN THONG NHAT HOSPITAL FROM AUGUST 2013<br /> TO AUGUST 2015<br /> Nguyen Do Nhan, Le Thi Huong, Ly Kieu Chinh, Mai Tuan Long<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 5 - 2015: 362 - 367<br /> <br /> Background: Chest trauma is a usually surgery emergency condition, that can be found in many different<br /> stages of severe going with polytrauma. The situation is mostly more severe in elderly patient, with plenty of<br /> chronic diseases as the background. Thong Nhat Hospital has treated lots of elderly patients with such polytrauma<br /> and poly chronic diseases that causes complicated of trauma situations.<br /> Methods: cross-section, descriptive study<br /> Result: There was 116 cases admited in the hospital from August, 2013 to August, 2015 because of chest<br /> trauma that we colected in this research. Most seen causes was traffic accidents going with polytrauma, in the<br /> average ages was 48 + 14. Result after surgery was 79.31% getting better. The rate of complicated was not<br /> different with other researches<br /> <br /> <br /> * Khoa ngoại Tim mạch – Lồng ngực Bệnh viện Thống Nhất, TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: Ths Bs Nguyễn Đỗ Nhân ĐT: 0982220994 Email: bsnguyen do nhan@gmail.com<br /> 362 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusions: Chest trauma is a usually surgery emergency condition, that can be found in many different<br /> stages of severe going with polytrauma and can lead patients into death so early. When happen in elderly patients<br /> with plenty of chronic diseases, the situation became much more severe so that medical staff must have a critical<br /> look on these cases.<br /> Keywords: chest trauma<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ từ giảm đau đơn thuần đến phẫu thuật tối<br /> khẩn điều trị tổn thương(1,7).<br /> Chấn thương ngực là cấp cứu ngoại khoa<br /> thường gặp, biểu hiện ở nhiều độ nặng khác PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> nhau và thường kèm nhiều tổn thương Nghiên cứu hồi cứu mô tả. Số liệu được thu<br /> phối hợp. thập từ những trường hợp chấn thương ngực<br /> Bệnh cảnh đặt biệt thường nặng hơn trên vào điều trị tại khoa ngoại lồng ngực.<br /> bệnh nhân tuổi cao, có bệnh nội khoa kết hợp. Thời gian từ tháng 08 năm 2013 đến tháng 08<br /> Bệnh viện Thống Nhất đã cấp cứu cứu và điều năm 2015 tại bệnh viện Thống Nhất - thành phố<br /> trị nhiều trường hợp chấn thương ngực, đặt biệt Hồ Chí Minh.<br /> trên người cao tuổi với bệnh cảnh đa dạng và Các yếu tố liên quan được thu thập gồm:<br /> phức tạp. tuổi, giới, bệnh lý đi kèm, tình trạng vào viện,<br /> TỔNG QUAN điều trị nội khoa, phẫu thuật, kết quả ngắn hạn<br /> sau phẫu thuật.<br /> Chấn thương ngực chiếm khoảng 8% cấp<br /> cứu ngoại chấn thương, khoảng 4% tầng suất Nghiên cứu nhằm mục tiêu<br /> chung của cấp cứu ngoại. Nguyên nhân do tai -Đánh giá tầng suất một số nguyên nhân gây<br /> nạn giao thông chiếm khoảng 75% trường hợp, chấn thương ngực.<br /> Tổn thương ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp -Yếu tố bệnh đi kèm, tổn thương kết hợp.<br /> đến lồng ngực, bộ máy hô hấp, tuần hoàn. Bệnh<br /> -Đánh giá hiệu quả điều trị ngắn hạn và biến<br /> có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng, 25% tử<br /> chứng.<br /> vong trước vào viện(5,3,2,8)<br /> Kết quả nghiên cứu<br /> Những tổn thương trong chấn thương có<br /> nhiều mức độ, từ đau làm hạn chế hô hấp đến<br /> suy hô hấp tuần hoàn cấp. Tổn thương tạng đặc,<br /> tạng rỗng, tràn khí, máu màng phổi, rách phổi,<br /> dập phổi, vỡ khí quản, phế quản, tim, màng tim.<br /> Tổn thương kết hợp từ gãy xương sườn, xương<br /> ức, xương vai.,v.v..đến gãy khung chậu, đa chấn<br /> thương. Các tổn thương đa dạng khác trong<br /> bệnh cảnh đa chấn thương, tổn thương tâm Biểu đồ 01: Phân bố giới tính của mẫu.<br /> lý..v.v…(5,7,6,2) Tổng số, giới: có 116 bệnh nhân, tỉ lệ nam/nữ<br /> Xử trí trước một trường hợp chấn thương là 81/35 (69,82% và 30,18%).<br /> ngực cần thực hiện nhiều biện pháp, đặt biệt Tuổi: trung bình là 48+ 14 tuổi (nhỏ nhất là 14<br /> cấp cứu theo tức tự A(air way), B (breathing), tuổi, cao nhất là 89 tuổi).<br /> C (circulation),v.v….sơ cứu ban đầu có ý<br /> nghĩa rất lớn trong điều trị và dự hậu. Cần chú<br /> ý thăm khám toàn diện. Điều trị tại viện có thể<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015 363<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> Bảng 04: Tổn thương kết hợp, hệ thống<br /> Trường hợp Tỉ lệ%<br /> Gãy xương khác 35 30,17<br /> Sọ não 21 18,10<br /> Bụng 14 12,07<br /> Thận 6 05,17<br /> Cột sống 9 07,75<br /> Suy hô hấp 7 06,03<br /> Suy HH, TH cấp 3 02,58<br /> Xử trí lâm sàng: phương pháp điều trị được<br /> áp dụng từ giảm đau đơn thuần đến chọc hút<br /> Biểu đồ 02: phân bố độ tuổi - tầng suất dịch, khí, phẫu thuật, cấp cứu dẫn lưu, xử trí tổn<br /> Nguyên nhân chấn thương ngực thương phổi, tổn thương cơ quan khác.<br /> Bảng 01: Tầng suất nguyên nhân: Bảng 05: Điều trị<br /> Trường hợp Tỉ lệ% Trường hợp Tỉ lệ%<br /> Tai nạn lưu thông 53 45,69 Nội khoa 73 62,93<br /> Tai nạn sinh hoạt 31 26,72 Choc hút khí, máu 10 08,62<br /> Tai nạn lao động 23 19,83 Dẫn lưu khí, máu 22 18,96<br /> Khác 9 07,76 Phẫu thuật phổi 2 01,72<br /> Bóc vỏ màng phổi 5 04,31<br /> Một số bệnh lý nội khoa: ghi nhận như tăng<br /> Phần mềm 31 26,72<br /> huyết áp, tiểu đường, suy tim, hẹp động mạch Bụng 4 03,44<br /> Phẫu thuật khác<br /> chi mạn tính, dùng kháng đông cho bệnh lý tim Kết hợp xương 16 13,79<br /> mạch v.v… Sọ não 5 04,31<br /> <br /> Bảng 02: Bệnh nội khoa đi kèm: Kết quả sau mổ: được đánh giá ban đầu dựa<br /> Trường hợp Tỉ lệ% vào những yếu tố: không biến chứng, phục hồi<br /> Tăng huyết áp 25 21,55 tổn thương, vết mổ lành, phục hồi vận động, hô<br /> Tiểu đường 13 11,20 hấp bình thường. Kết quả ngoại khoa lồng ngực<br /> Suy tim 2 01,72<br /> tốt có 23/25 trường hợp (92%). Kết quả phẫu<br /> Thiếu máu cơ tim 6 05,17<br /> Lao phổi 2 01,72<br /> thuật khác: kết quả tốt 88,57% (31/35 trường<br /> Gãy sườn cũ 16 13,79 hợp). Nhiễm trùng chân dẫn lưu 02 trường hợp,<br /> Đặt Stent mạch vành 5 04,31 nhiễm trùng vết mổ 02 trường hợp. Viêm dính<br /> Hẹp động mạch 18 15,51 đáy phổi sau tràn máu màng phổi 02 trường<br /> COPD 4 03,44 hợp. Mổ lại có 02 trường hợp do máu đông<br /> Viêm dạ dày 3 02,58<br /> màng phổi muộn, 01 trường hợp do máu tụ nội<br /> Đặc điểm tổn thương: được xếp thành sọ diễn biến. Các trường hợp trong nghiên cứu<br /> những tổn thương trên vùng ngực và những tổn được xử trí vào theo dõi đến khi ra viện. Thời<br /> thương kết hợp, tổng trạng. gian nằm viện trung bình 7 + 4 ngày. Lâu nhất là<br /> Bảng 03: Chấn thương ngực. 32 ngày.<br /> Trường hợp Tỉ lệ%<br /> BÀN LUẬN<br /> Phần mềm, nông 29 25,00<br /> Gãy xương sườn 41 35,34 Độ tuổi, giới: độ tuổi trung bình trong<br /> Gãy nhiều xương, ức 32 27,58<br /> Biến dạng ngực 3 02,58<br /> nghiên cứu này là 48 + 14 tuổi, cao hơn so với kết<br /> Tràn máu màng phổi 26 22,41 quả 429 trường hợp của(6). Tuy nhiên, tác giả này<br /> Tràn khí màng phổi 13 11,20 chỉ nghiên cứu trên nguyên nhân tai nạn lưu<br /> Mảng sườn di động 4 03,44<br /> Tổn thương tim 5 04,31 thông. Hơn nữa, một số trường hợp chấn thương<br /> <br /> <br /> 364 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ngực cao tuổi được tuyến khác chuyển do đang trực tiếp vừa gây đau dữ dội. Nhiều tác giả cũng<br /> được theo dõi định kỳ tại viện. Xét về độ tuổi cho rằng số lượng xương sườn bị gãy tỷ lệ thuận<br /> trong nhóm nguyên nhân tai nạn lưu thông, kết với mức độ tổn thương nặng của các tạng, tiên<br /> quả nghiên cứu này tương tự(3). Về giới tương tự lượng mức độ của chấn thương ngực(5,2,3). Kết<br /> một số nghiên cứu khác. quả 3 trường hợp mảng sườn di động trong<br /> So sánh về nhóm tuổi bị tai nạn lưu thông nghiên cứu này với bệnh cảnh suy hô hấp cũng<br /> (nguyên nhân thường gặp), kết quả nghiên cứu phù hợp nhận định này. Kết quả cũng ghi nhận<br /> cho thấy đa số nạn nhân thuộc nhóm tuổi 30-50 gãy xương vùng khác như xương đòn, ức, hàm,<br /> (62/116 trường hợp) phù hợp với kết quả nghiên chi. Những trường hợp gãy xương vai (04<br /> cứu của Alexander J. Walt(8) và một số tác giả trường hợp) có cơ chế chấn thương trực tiếp do<br /> khác, cao hơn so với nghiên cứu năm 2002 của ngã cao và tác động từ vật cứng do tai nạn lưu<br /> WHO và WB. thông. Kết quả này cũng phù hợp Theo Veysi và<br /> Agarwal. Gãy xương bả vai hiếm gặp, nếu có là<br /> Nguyên nhân: nguyên nhân chấn thương<br /> dấu hiệu của tổn thương nặng các tạng trong<br /> ngực do tai nạn lưu thông luôn có tỉ lệ cao.<br /> lồng ngực.<br /> Hiện nay, do sự phát triển kinh tế, quá tải hạ<br /> tầng giao thông, tỉ lệ nguyên nhân này ngày Tổn thương tạng trong lồng ngực: tổn<br /> càng tăng. Tỉ lệ đó trong nghiên cứu này thương gây tràn máu, tràn khí, dập phổi trong<br /> chiếm ½ số trường hợp. Tại Việt Nam, từ năm nghiên cứu chiếm 41/116 trường hợp (35,34%),<br /> 1989-1998, số vụ tai nạn lưu thông và người bị tổn thương tim là 05 trường hợp (4,31%). Một số<br /> thương vong tăng nhanh. Nguyên nhân chủ ghi nhận cho rằng đụng dập phổi xuất hiện với<br /> yếu và gây hậu quả nặng nề là chấn thương sọ tỷ lệ 30-75%(6,3). Số liệu theo(3) là 59,9%, trong đó<br /> não. Nhưng gần đây, quy định bắt buộc đội 37,8% số nạn nhân bị đụng dập lan rộng hai<br /> mũ bảo hiểm đã làm tỉ lệ tổn thương có xu phổi, đụng dập khu trú 22,1%. Tỉ lệ này trong<br /> hướng chuyển sang chấn thương ngực và các nghiên cứu chúng tôi thấp hơn. Chúng tôi<br /> loại hình chấn thương khác(3). nghiên cứu nhiều nguyên nhân chấn thương<br /> ngực như sinh hoạt (26,7%), lao động(19,8%)<br /> Mức độ tổn thương ngực: mức độ tổn<br /> v.v… Những tổn thương do sinh hoạt, lao động,<br /> thương đa dạng, là đối tượng của nhiều<br /> trừ những trường hợp do ngã cao, tổn thương<br /> chuyên khoa.<br /> thường ở mức độ vừa phải (trượt ngã tại nhà,<br /> Tổn thương liên quan chấn thương-vết<br /> đánh nhau…).<br /> thương phần mềm, gãy xương, đặt biệt là xương<br /> Tổn thương kết hợp: tổn thương kết hợp<br /> sườn trong nghiên cứu này chiếm 57% trường<br /> trong chấn thương ngực có bệnh cảnh rất đa<br /> hợp (35% gãy một xương và 27% gãy nhiều<br /> dạng do nhiều cơ chế chấn thương và có sự tham<br /> xương). Số liệu này cho thấy gãy xương sườn là<br /> gia của nhiều chuyên khoa. Trong nghiên cứu<br /> tổn thương hay gặp(5,7,6,3). Đặc điểm tổn thương<br /> này, chúng tôi ghi nhận những tổn thương như<br /> trên xương sườn là cơ sở để đánh giá cơ chế và<br /> gãy xương vùng khác (xương hàm, khung chậu,<br /> chiều hướng của vật tác động. Gãy nhiều xương<br /> xương chi…), chấn thương thận, bụng, cột sống<br /> sườn thường dẫn đến chức năng hô hấp bị ảnh<br /> v.v… Những ghi nhận này phản ánh mức độ đa<br /> hưởng nghiêm trọng(1). Cơ chế vừa ảnh hưởng<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015 365<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> dạng của tổn thương và góp phần gợi ý cho Trường hợp bệnh đa chấn thương do tai nạn<br /> những nghiên cứu tổng hợp chấn thương ngực lưu thông bị cán ngang người thường rất<br /> về sau này. nặng(1,7,2,3). Chúng tôi có 2 trường hợp bị xe bus<br /> Bệnh đi kèm và tác động đến độ nặng và cán qua vùng ngực bụng, đa chấn thương tràn<br /> cách thức điều trị chấn thương ngực: chúng tôi máu, tràn khí 2 bên, gãy nhiều xương, vỡ khung<br /> ghi nhận một số trường hợp có bệnh kết hợp, chậu, mảng sườn di động, vỡ xẹp thân sống L1<br /> ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình xử trí chấn trong bệnh cảnh sốc chấn thương, sốc mất máu.<br /> thương ngực như: lao phổi, bệnh phổi tắc nghẽn Trường hợp hội chẩn tại cấp cứu, vừa hồi sức<br /> mạn tính. Những tình huống này có điểm chung vừa tiến hành dẫn lưu màng phổi giải áp, băng<br /> là chức năng hô hấp không ổn định trước chấn dính mảng sườn di động. Quá trình cấp cứu diễn<br /> thương và làm tăng độ nặng của tổn thương hô ra nhanh chóng, kết hợp cùng lúc nhiều chuyên<br /> hấp, toàn thân. Quá trình tập phục hồi hô hấp khoa. Trường hợp này cho thấy tính phức tạp và<br /> sau chấn thương được theo dõi sát hơn. độ nặng của tổn thương. Chúng tôi cũng thấy<br /> rằng sự kết hợp điều trị các chuyên khoa là rất<br /> Tiền sử dùng kháng đông trong bệnh mạch<br /> cần thiết. Điều này cũng nói lên sự cần thiết các<br /> máu mạn tính, bệnh mạch vành có đặt stent ảnh<br /> chuyên khoa tuyến cơ sở mà thực tế đang rất<br /> hưởng phần nào đến quá trình theo dõi chảy<br /> khó phát triển.<br /> máu do chấn thương và sự cân nhắc giữa ngưng<br /> thuốc kháng đông gây tắc mạch, tắc stent vành Biến chứng: trong 2 trường hợp mổ lần 2 do<br /> với chảy máu tiếp diễn thứ phát do phải dùng máu đông màng phổi, có 01 trường hợp đã được<br /> kháng đông. Tuy nhiên trong nghiên cứu này, 5 cấp cứu chọc hút dịch màng phổi tại tuyến dưới.<br /> trường hợp chấn thương ngực có stent mạch Bệnh nhân đến khám sau 2 tuần trong bệnh cảnh<br /> vành đều có kết quả điều trị ổn định. Chúng tôi tức ngực, mệt. Quá trình chẩn đoán phát hiện<br /> tạm thời ngừng kháng đông 01 ngày, kết hợp máu đông màng phổi. Trường hợp còn lại sau<br /> điều trị hiệu quả tổn thương, cầm máu tốt, dùng khi đặt dẫn lưu cấp cứu tại viện, diễn tiến tắc<br /> lại ngay kháng đông khi ngừng chảy máu và tiếp dẫn lưu. Quá trình điều trị theo dõi sát và phẫu<br /> tục theo dõi sát. Kết quả điều trị tốt. thuật kịp thời lấy máu đông. 02 trường hợp<br /> nhiễm trùng vết mổ trên vùng chi đa chấn<br /> Hiệu quả điều trị ngắn hạn: các trường hợp<br /> thương tại nạn lưu thông, vết thương nhiễm bẩn<br /> trong nghiên cứu được theo dõi ngắn hạn từ lúc<br /> và không được xử trí ban đầu thích hợp.<br /> vào viện đến ra viện, thời gian điều trị trung<br /> bình là 7 ngày + 4 ngày. Quá trình điều trị có kết KẾT LUẬN<br /> hợp chuyên khoa khác có liên quan để xử trí tổn Chấn thương ngực là một trong những cấp<br /> thương kết hợp. cứu ngoại khoa thường gặp, bệnh cảnh đa dạng,<br /> Những trường hợp chấn thương ngực kín có thể tử vong nhanh chóng.<br /> đơn thuần có kết quả điều trị tốt. Chúng tôi Có 116 trường hợp vào nghiên cứu này.<br /> hướng dẫn bệnh nhân tập thở với dụng cụ và Nguyên nhân hay gặp là tai nạn lưu thông với<br /> thực hiện mỗi ngày. Đa số những trường hợp bệnh cảnh đa dạng với độ tuổi trung bình 48 +<br /> này dùng giảm đau phù hợp, tập thở mỗi ngày. 14 tuổi. Kết quả sau mổ tốt có trường hợp<br /> <br /> <br /> <br /> 366 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 4. Netter FH, Nguyễn Quang Quyền, Phạm Quang Diệu (2007),<br /> (79,31%). Tỉ lệ biến chứng tương tự nghiên “Atlas giải phẫu người”, NXB Y học – Hà Nội.<br /> cứu khác. 5. Tôn Thất Bách, Đặng Hanh Đệ (1995), “Chấn thương lồng<br /> ngực”, Bệnh Học Ngoại Khoa, tập 2, NXB Y học, TP Hà nội,<br /> Bệnh cảnh trên bệnh cao tuổi, có nhiều bệnh trang 10-14<br /> 6. Vi Hồng Đức (2007), “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng của các<br /> kết hợp có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh, chấn thương ngực được điều trị bằng mở ngực tại bệnh viện<br /> cần điều trị tốt các bệnh này trong điều trị chấn Việt Đức”, Luận văn thạc sĩ y học, trang 6-20<br /> 7. Vũ Hồng Đông, Ngô Văn Hoàng Linh (2005), ”Nghiên cứu<br /> thương ngực. đặc điểm lâm sang và cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị chấn<br /> thương ngực kín tại viện quân y 103”, Luận văn thạc sĩ y học,<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO trang 6-30<br /> 1. Đặng Hanh Đệ (2005), “Thái độ xử trí trong chấn thương lồng 8. Walt AJ (1982), “Erly care of the injured patient”, pp 123-126<br /> ngực”, Cấp cứu ngoại khoa tim mạch- lồng ngực, NXB Y học,<br /> TP HCM, trang 07-20<br /> 2. Đoàn Quốc Hưng (2009), “Săn sóc sau phẫu thuật ngực”, Ngày nhận bài báo: 20/08/2015<br /> Phẫu thuật cấp cứu tim mạch và lồng ngực-những vấn đề<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 15/09/2015<br /> thường gặp, NXB y học, tr 165-173<br /> 3. Lưu Sỹ Hùng (2009),” Nghiên cứu hình thái của chấn thương Ngày bài báo được đăng: 20/10/2015<br /> ngực trên những nạn nhân tử vong do TNGT đường bộ qua<br /> giám định Y Pháp ”, Luận văn Tiến sĩ y học, 35-89<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015 367<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> PHẪU THUẬT BÓC LỚP TRONG ĐỘNG MẠCH CẢNH<br /> KIỂU LỘN VỎ ĐỘNG MẠCH<br /> Đỗ Kim Quế*, Chung Giang Đông<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh đã được chứng minh là phương pháp điều trị an<br /> toàn, hiệu quả và làm giảm nguy cơ đột quỵ não ở bệnh nhân có hẹp động mạch cảnh. Kỹ thuật bóc lớp trong<br /> động mạch kiểu lộn vỏ được nhiều tác giả thực hiện với nhiều ưu điểm so với phương pháp kinh điển.<br /> Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi nhằm đánh giá mức độ an toàn và hiệu quả của phẫu thuật bóc lớp<br /> trong động mạch cảnh kiểu lộn vỏ động mạch trong điều trị hẹp động mạch cảnh ngoài so.<br /> Đối tượng nghiên cứu: Toàn bộ bệnh nhân trên bị hẹp động mạch cảnh được phẫu thuật bóc lớp trong động<br /> mạch cảnh theo kiểu lộn ngược vỏ động mạch tại bệnh viện Thống nhất trong thời gian 5 năm từ 1/2010 –<br /> 1/2015.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Tiền cứu mô tả hàng loạt ca. Đánh giá các đặc điểm về tuổi, giới tính, biểu hiện<br /> lâm sàng, các bệnh lý nền. Chẩn đoán thương tổn dựa trên siêu âm Duplex và Multislice. Bệnh nhân được chỉ<br /> định mổ khi động mạch cảnh trong hẹp > 70%. Gây mê nội khí quản. Phẫu thuật bộ lộ động mạch cảnh. Kẹp động<br /> mạch cảnh chung, trong và ngoài. Cắt rời động mạch cảnh trong tại chỗ xuất phát. Lộn ngược vò động mạch cảnh<br /> trong bóc bỏ mảng xơ vữa. bóc lớp trong động mạch cảnh chung và ngoài. Cắm lại động mạch cảnh trong vào<br /> động mạch cảnh chung. Đánh giá kết quả dựa trên lâm sàng và siêu âm doppler động mạch sau mổ 1 tháng.<br /> Kết quả: Trong thời gian từ tháng 1/2010 đến tháng 1/2015 chúng tôi đã thực hiện 40 phẫu thuật bóc lớp<br /> trong động mạch cảnh. Tuổi trung bình là 70,2 (46 – 89). Có 8 trường hợp có tai biến mạch máu não mới hoặc cũ.<br /> 21 trường hợp tổn thương cả 2 động mạch cảnh. Tất cả các trường hợp đều được gây mê nội khí quản. Động<br /> mạch cảnh được bóc lớp trong kiểu lộn vỏ động mạch. Thời gian kẹp động mạch cảnh trung bình 24,3 phút. Một<br /> trường hợp có biểu hiện thiếu máu não thoán qua sau mổ. Tất cả các trường hợp đều hết triệu chứng lâm sàng<br /> sau mổ. Theo dõi từ 1 – 5 năm toàn bộ bệnh nhân diễn biến tốt không trường hợp nào bị nhũn não tái phát, 1<br /> trường hợp hẹp tái phát.<br /> Kết luận: Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh kiểu lộn vỏ động mạch là phương pháp điều trị hiệu quả<br /> và an toàn cho bệnh nhân có hẹp động mạch cảnh ngoài<br /> Từ khoá: Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh kiểu lộn vỏ động mạch, hẹp động mạch cảnh ngoài<br /> ABSTRACT<br /> EVERSION CAROTID ENDARTERECTOMY<br /> Do Kim Que, Chung Giang Dong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 5 - 2015: 368 - 375<br /> <br /> Background: Carotid endarterectomy will improve the symptoms of TIA and prevent stroke. Eversion<br /> carotid endarterectomy is an advanced technique for carotid endarterectomy. According some papers eversion<br /> carotid endarterectomy reduces clamp time, and restenosis rates.<br /> The purpose of this study was review our experience in diagnose and treat for patients who have carotid<br /> stenosis by eversion carotid endarterectomy.<br /> <br /> * Bệnh viện Thống Nhất, TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS. BS. Đỗ Kim Quế ĐT: 0913977628 Email: dokimque@gmail.com<br /> <br /> 368 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất năm 2015<br />