Khả năng khai thác tư liệu và đưa ra thông tin khoa học thống kê lên mạng

Kh¶ n¨ng khai th¸c t− liÖu vμ ®−a<br /> th«ng tin khoa häc thèng kª lªn m¹ng<br /> <br /> NguyÔn Th¸i Hµ<br /> <br /> N¨m 2003, ViÖn Khoa häc thèng kª ®· cËn nhanh tíi nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµ<br /> nèi m¹ng m¸y tÝnh vµ b−íc ®Çu ®−a vµo khai c«ng nghÖ trong n−íc vµ trªn thÕ giíi.<br /> th¸c sö dông. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó Tõ m¹ng VISTA cã thÓ truy cËp vµo th−<br /> n©ng cao hiÖu qu¶ mäi mÆt ho¹t ®éng, hoµn viÖn kü thuËt sè ACM vµ C¬ së d÷ liÖu khoa<br /> thµnh tèt c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ViÖn häc Cambridge còng nh− liªn kÕt, t×m kiÕm<br /> Khoa häc thèng kª, ®Æc biÖt trong viÖc tuyªn c¸c website trong vµ ngoµi n−íc. Cã thÓ truy<br /> truyÒn, khai th¸c vµ phæ biÕn th«ng tin nãi cËp vµo th− môc cña Cambrigde Scientific<br /> chung vµ th«ng tin khoa häc thèng kª nãi Abstract ®Ó t×m vµ ®Æt mua s¸ch, t¹p chÝ t−<br /> riªng, gãp phÇn quan träng trong viÖc phæ liÖu thèng kª tõ n−íc ngoµi.<br /> biÕn th«ng tin, lµm giÇu kho t− liÖu còng nh−<br /> - Nguån t− liÖu tõ trang Web thèng<br /> n©ng cao kh¶ n¨ng nghiªn cøu cña c¸n bé<br /> kª c¸c n−íc<br /> ViÖn khoa häc thèng kª.<br /> Theo kÕt qu¶ t×m kiÕm tõ m¹ng internet,<br /> I. Kh¶ n¨ng khai th¸c t− liÖu tõ m¹ng<br /> hiÖn t¹i cã 90 n−íc cã trang web thèng kª.<br /> Internet<br /> Ngoµi ra, cßn cã rÊt nhiÒu websites cña tæ<br /> Trong t×nh h×nh hiÖn nay, khi ViÖn Khoa chøc thèng kª quèc tÕ, c¸c viÖn thèng kª,<br /> häc thèng kª ®· cã m¹ng m¸y tÝnh th× m¹ng c¸c hiÖp héi thèng kª quèc tÕ, t¹p chÝ,v.v...<br /> Internet lµ mét nguån bæ sung t− liÖu rÊt hiÖu Trong ®ã, cã mét sè trang web cña c¸c tæ<br /> qu¶, Ýt tèn kÐm. Tõ m¹ng internet cã thÓ khai chøc thèng kª quèc tÕ, hiÖp héi gi¸o dôc<br /> th¸c ®−îc nh÷ng t− liÖu (th«ng tin, s¸ch, thèng kª cho phÐp truy cËp, t¶i xuèng vµ in<br /> b¸o, t¹p chÝ….) phôc vô cho c«ng t¸c tµi liÖu miÔn phÝ.<br /> chuyªn m«n nh−:<br /> - Nguån t− liÖu tõ c¸c th− viÖn ®iÖn<br /> - Nguån t− liÖu tõ m¹ng VISTA tö, c¸c nhμ xuÊt b¶n<br /> M¹ng VISTA, do Trung t©m Th«ng tin Cã thÓ t×m kiÕm t− liÖu thèng kª th«ng<br /> T− liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia tæ qua c¸c th− viÖn ®iÖn tö, th«ng th−êng c¸c<br /> chøc, x©y dùng, qu¶n lý vµ ph¸t triÓn lµ th− viÖn ®iÖn tö ®Òu cã phÇn kÕt nèi víi c¸c<br /> m¹ng m¸y tÝnh diÖn réng vÒ khoa häc vµ nhµ xuÊt b¶n s¸ch chuyªn ngµnh. Tuy<br /> c«ng nghÖ ®−îc tæ chøc nh»m chuyÓn t¶i nhiªn, gi¸ tiÒn cña c¸c lo¹i s¸ch thèng kª rÊt<br /> trùc tuyÕn c¸c th«ng tin, c¸c thµnh tùu míi ®¾t vµ khã cã kh¶ n¨ng ®Æt mua trong ®iÒu<br /> nhÊt vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ trong n−íc kiÖn kinh phÝ hiÖn nay cña ViÖn, do vËy cã<br /> còng nh− trªn thÕ giíi ®Õn c¸c thµnh viªn thÓ t×m s¸ch vµ ®Æt mua qua hÖ thèng cña<br /> lµm c«ng t¸c khoa häc vµ c«ng nghÖ, gióp Trung t©m th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ<br /> nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c khoa häc vµ c«ng quèc gia d−íi c¸c h×nh thøc nh− b¶n chôp,<br /> nghÖ trong vµ ngoµi n−íc cã ®iÒu kiÖn tiÕp quÐt thµnh file...<br /> <br /> <br /> <br /> Trang 32 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2005<br />  - Nguån t− liÖu tõ c¸c website trong n−íc tµi nghiªn cøu, tæng luËn, hÖ thèng c¸c t¹p<br /> chÝ kinh tÕ cã liªn quan,… Trong kho t− liÖu<br /> §©y lµ nguån t− liÖu thùc tÕ rÊt phong<br /> nµy, ngoµi c¸c t− liÖu th−êng xuyªn ®−îc<br /> phó gåm cã trang web cña c¸c bé ngµnh<br /> mua míi bæ sung hµng n¨m, cßn cã nhiÒu t−<br /> trung −¬ng, ®Þa ph−¬ng, t− liÖu lµ b¸o, chÝ<br /> liÖu cña n−íc ngoµi ®−îc thu thËp tõ nhiÒu<br /> t¹p chÝ, b¶n tin,… vµ nguån t− liÖu thèng kª<br /> nguån kh¸c nhau. ViÖc qu¶n lý s¸ch cña kho<br /> tõ c¸c th− viÖn ®iÖn tö trong n−íc.<br /> t− liÖu ®· ®−îc øng dông m¸y tÝnh. Víi tiÒn<br /> Tªn vµ ®Þa chØ c¸c Website nµy cã thÓ ®Ò øng dông tin häc th× viÖc ®−a kho t− liÖu<br /> t×m tõ danh b¹ cña trang chñ Home.vnn.vn hiÖn cã cña ViÖn Khoa häc thèng kª lªn<br /> ,v.v… hoÆc sö dông c¸c tõ kho¸ c¬ b¶n ®Ó m¹ng lµ cã c¬ së.<br /> t×m kiÕm trªn c¸c tr¹m t×m kiÕm nh− Google,<br /> - Cë së d÷ liÖu cña Trung t©m th«ng tin<br /> Vinaseek,…<br /> khoa häc thèng kª<br /> Qua truy cËp vµ t×m t− liÖu khoa häc<br /> Trong thêi gian qua Trung t©m th«ng<br /> thèng kª trªn m¹ng internet, Trung t©m<br /> th«ng tin ®· cã danh s¸ch c¸c ®Þa chØ web tin khoa häc thèng kª ®· x©y dùng mét sè c¬<br /> cã thÓ khai th¸c ®Ó lµm giµu kho t− liÖu së d÷ liÖu khoa häc thèng kª nh− sau:<br /> thèng kª tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¬ quan, tæ - CSDL s¸ch khoa häc thèng kª (h¬n<br /> chøc, hiÖp héi, c¸c tr−êng ®µo t¹o… 1000 ®Çu s¸ch);<br /> II. Kh¶ n¨ng ®−a th«ng tin khoa häc - CSDL céng t¸c viªn cña tê Th«ng tin<br /> thèng kª lªn m¹ng khoa häc thèng kª (kho¶ng 200 b¶n ghi);<br /> Cuèi n¨m 2003, ViÖn Khoa häc Thèng<br /> - CSDL bµi viÕt ®· ®¨ng trªn tê Th«ng<br /> kª b¾t ®Çu thiÕt lËp m¹ng cho c¸c øng dông<br /> tin khoa häc thèng kª (gÇn 1000 bµi);<br /> nghiÖp vô. Trong thùc tÕ th«ng tin khoa häc<br /> thèng kª ®· ho¹t ®éng h¬n hai m−¬i n¨m - CSDL c¸n bé khoa häc thèng kª.<br /> nªn c¸c xuÊt b¶n phÈm, x©y dùng kho t− liÖu<br /> - C¬ së d÷ liÖu dù kiÕn x©y dùng trong<br /> khoa häc thèng kª kh¸ ®a d¹ng. Thêi gian<br /> thêi gian tíi<br /> gÇn ®©y Trung t©m th«ng tin ®· x©y dùng<br /> mét sè c¬ së d÷ liÖu ®Ó phôc vô cho c¸n bé CSDL c¸c ®Ò tµi, c«ng tr×nh nghiªn cøu<br /> nghiªn cøu cña ngµnh nãi chung còng nh− khoa häc; CSDL c¸c tæ chøc cã tham gia<br /> cho ng−êi dïng tin vµ dù kiÕn x©y dùng mét nghiªn cøu khoa häc thèng kª; CSDL ng−êi<br /> trang web Th«ng tin khoa häc thèng kª trªn dïng tin cña Trung t©m th«ng tin; CSDL c¸c<br /> c¬ së kho t− liÖu vµ c¸c c¬ së d÷ liÖu cña v¨n b¶n ph¸p lý cña ngµnh Thèng kª; CSDL<br /> Trung t©m.<br /> c¸n bé ViÖn Khoa häc Thèng kª; CSDL c¸c<br /> 1. Kho t− liÖu vμ c¬ së d÷ liÖu th«ng tin b¸o c¸o cña c¸c héi nghÞ héi th¶o; CSDL<br /> khoa häc thèng kª ph−¬ng ¸n ®iÒu tra, c¸c chÕ ®é b¸o c¸o cña<br /> - Kho t− liÖu khoa häc thèng kª ngµnh Thèng kª,...<br /> <br /> Kho t− liÖu cña th− viÖn cña ViÖn Khoa Víi c¸c c¬ së d÷ liÖu ®· x©y dùng vµ sÏ<br /> häc thèng kª kh«ng lín l¾m, nh−ng kh¸ ®a x©y dùng ®Òu cã thÓ cung cÊp cho ng−êi sö<br /> d¹ng gåm: s¸ch vÒ thèng kª, kinh tÕ, c¸c ®Ò dông tin trªn m¹ng khi ViÖn Khoa häc thèng<br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2005 - Trang 33<br /> kª x©y dùng trang web Th«ng tin khoa häc 1. Th«ng tin chung:<br /> thèng kª.<br /> + §Þa chØ liªn l¹c vµ c¸c th«ng tin c¬ b¶n;<br /> 2. C«ng cô cho viÖc phæ biÕn th«ng tin<br /> + Chøc n¨ng nhiÖm vô cña ViÖn KHTK;<br /> khoa häc thèng kª trªn m¹ng<br /> + Nh©n sù cña ViÖn Khoa häc Thèng kª;<br /> - C«ng cô cho viÖc phæ biÕn th«ng tin<br /> khoa häc thèng kª + C¸c nghiÖp vô chÝnh mµ ViÖn ®¶m nhiÖm;<br /> <br /> Qua t×m hiÓu m¹ng vÒ c¸c kh¶ n¨ng trî 2. Th«ng tin khoa häc thèng kª: cËp<br /> gióp ®−a th«ng tin lªn m¹ng, c«ng cô tèt nhËt ®Þnh kú theo thêi h¹n xuÊt b¶n;<br /> nhÊt hiÖn nay cho viÖc phæ biÕn th«ng tin 3. C¸c ®Ò tμi nghiªn cøu khoa häc<br /> khoa häc thèng kª lµ sö dông mét trang thèng kª: th«ng tin tra cøu (néi dung ®Ò tµi,<br /> Web ®−îc thiÕt kÕ phï hîp víi c¸c ®Æc tÝnh chñ nhiÖm ®Ò tµi, chñ ®Ò vµ lÜnh vùc<br /> cña nguån tin ®· cã vµ kh¶ n¨ng sÏ cã. ViÖc nghiªn cøu);<br /> ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin mang tÝnh c¸<br /> 4. Kho t− liÖu th«ng tin khoa häc<br /> nh©n vµ ®Æc thï riªng vÉn sö dông c¸c gi¶i<br /> thèng kª: nh¸nh liªn kÕt víi kho t− liÖu<br /> ph¸p truyÒn thèng kÕt hîp víi sö dông m¹ng<br /> th«ng tin khoa häc thèng kª gåm: Th−<br /> trong truyÒn tin.<br /> viÖn, ®Þa chØ t− liÖu,…;<br /> §Ó t¨ng c−êng phæ biÕn th«ng tin trªn<br /> 5. C¸c Ên phÈm th«ng tin khoa häc<br /> c¬ së c¸c nguån th«ng tin hiÖn cã ViÖn Khoa<br /> thèng kª kh¸c: nh¸nh cung cÊp th«ng tin vÒ<br /> häc thèng kª cÇn x©y dùng mét trang Web<br /> c¸c tæng luËn, héi th¶o khoa häc, c¸c kû yÕu<br /> ®Ó giíi thiÖu nh÷ng th«ng tin khoa häc thèng<br /> kh«ng ®Þnh kú, chuyªn ®Ò khoa häc...;<br /> kª c¬ b¶n nhÊt còng nh− cung cÊp c¸c ®Þa<br /> chØ t×m tin trªn trang th«ng tin ®ã. 6. Trao ®æi: trao ®æi gi÷a ng−êi cung<br /> cÊp th«ng tin víi ng−êi dïng tin;<br /> - Dù kiÕn cÊu tróc th«ng tin cña trang<br /> Web th«ng tin khoa häc thèng kª, ViÖn Khoa 7. Tin nhanh: th«ng tin vÒ c¸c ho¹t<br /> häc thèng kª ®éng nghiÖp vô míi ®ang ®−îc triÓn khai<br /> hoÆc c¸c th«ng tin míi vÒ c¸c ho¹t ®éng<br /> Trªn c¬ së nguån th«ng tin khoa häc<br /> nghiÖp vô trªn c¶ n−íc…;<br /> thèng kª hiÖn cã vµ tiÒm n¨ng cña m¹ng, cã<br /> thÓ x©y dùng mét trang th«ng tin vÒ khoa 8. Tin quèc tÕ: th«ng tin míi vÒ khoa<br /> häc thèng kª. Trang th«ng tin nµy nh»m häc thèng kª trªn thÕ giíi;<br /> ph¶n ¸nh c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô míi ë<br /> 9. ChuyÖn vui thèng kª (th− gi·n):<br /> trong n−íc còng nh− trªn thÕ giíi, giíi thiÖu<br /> th«ng tin, bµi viÕt, c¸c mÈu chuyÖn vui, hµi<br /> c¸c kinh nghiÖm øng dông c¸c ph−¬ng ph¸p<br /> h−íc, vµ thùc tiÔn vÒ øng dông c¸c gi¶i ph¸p<br /> nghiÖp vô míi, trao ®æi gi÷a nh÷ng ng−êi<br /> thèng kª trong ®êi sèng;<br /> øng dông còng nh− ng−êi dïng tin trªn toµn<br /> quèc, më réng trao ®æi th«ng tin khoa häc 10. LÞch sö thèng kª: th«ng tin vÒ lÞch<br /> víi khu vùc vµ trªn thÕ giíi,... Dù kiÕn cÊu sö ph¸t triÓn ngµnh Thèng kª ViÖt Nam vµ<br /> tróc trang web th«ng tin khoa häc thèng kª thÕ giíi;<br /> nh− sau: (tiÕp theo trang 20)<br /> <br /> <br /> Trang 34 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2005<br />  [3] ViÖn Nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ trung [6] Trung t©m Th«ng tin t− liÖu khoa häc<br /> −¬ng - Kinh tÕ tri thøc, vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p, Nhµ vµ c«ng nghÖ quèc gia - C¸c xu h−íng lín vµ<br /> xuÊt b¶n Thèng kª, Hµ Néi - 2001; nh÷ng c«ng nghÖ míi sÏ lµm thay ®æi thÕ giíi,<br /> [4] NguyÔn Nh©m - TiÕp cËn kinh tÕ tri thøc sè 9 - 2003.<br /> tõ gãc ®é quèc phßng - an ninh - Th«ng tin Khoa [7] B¶ng c©n ®èi liªn ngµnh (Input - Output:<br /> häc x· héi, sè 3 n¨m 2001; IO) cña ViÖt Nam n¨m 2000, Nhµ xuÊt b¶n<br /> [5] Trung t©m Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n Thèng kª, Hµ Néi - 2003<br /> quèc gia - Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 5 n¨m 2002;<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Kh¶ n¨ng khai th¸c t− liÖu vμ ®−a….(tiÕp theo trang 34)<br /> <br /> <br /> 11. Liªn kÕt: cung cÊp c¸c ®Þa chØ trang Trung t©m th«ng tin ViÖn khoa häc<br /> Web liªn quan. thèng kª lµ thµnh viªn cña M¹ng l−íi Trung<br /> Tõ c¸c th− môc chÝnh ®Òu cã thÓ kÕt nèi t©m th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ quèc gia<br /> víi c¸c c¬ së d÷ liÖu liªn quan (CSDL céng do vËy cÇn ®¨ng ký sö dông m¹ng Vista ®Ó<br /> t¸c viªn, CSDL bµi viÕt, CSDL c¸c t¸c gi¶, trao ®æi, khai th¸c, ®Æt mua,… t− liÖu thèng<br /> CSDL ®Ò tµi, c«ng tr×nh nghiªn cøu do ViÖn kª. §ång thêi t¨ng c−êng sö dông m¹ng<br /> Khoa häc thèng kª qu¶n lý, CSDL c¸c nhµ m¸y tÝnh ®Ó chia sÎ th«ng tin, qu¶ng b¸ c¸c<br /> nghiªn cøu khoa häc thèng kª…) ®Ó t×m tin ho¹t ®éng khoa häc thèng kª, ®Æc biÖt lµ<br /> theo yªu cÇu. th«ng tin vµ nghiªn cøu, gãp phÇn n©ng cao<br /> Tãm l¹i viÖc nèi m¹ng m¸y tÝnh ®· hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ViÖn Khoa häc<br /> mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh cho c¸c thèng kª. MÆt kh¸c, cÇn t¨ng c−êng trao ®æi<br /> ho¹t ®éng cña Trung t©m th«ng tin khoa häc víi c¸c Trung t©m thµnh viªn thuéc m¹ng<br /> thèng kª, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé ViÖn tiÕp l−íi Trung t©m th«ng tin quèc gia ®Ó khai<br /> cËn víi tri thøc míi, gãp phÇn n©ng cao tr×nh th¸c vµ chia sÎ nguån tµi nguyªn gi÷a c¸c<br /> ®é chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷. trung t©m<br /> Trung t©m th«ng tin ViÖn Khoa häc<br /> Thèng kª ®· x©y dùng ®−îc c¸c c¬ së d÷ Nguån: B¸o c¸o tãm t¾t kÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> liÖu phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý còng nh− ®Ò tµi cÊp c¬ së “Nghiªn cøu Khai th¸c tiÒm n¨ng<br /> khai th¸c t×m kiÕm th«ng tin. HiÖu qu¶ cña m¹ng m¸y tÝnh phôc vô cho viÖc n©ng cao hiÖu<br /> c¸c c¬ së d÷ liÖu nµy sÏ ph¸t huy khi ViÖn qu¶ vµ chÊt l−îng c«ng t¸c th«ng tin khoa häc<br /> x©y dùng trang Web vµ cho phÐp t×m kiÕm, thèng kª” do Trung t©m th«ng tin, ViÖn Khoa häc<br /> tra cøu trùc tiÕp trªn m¹ng. thèng kª thùc hiÖn n¨m 2003.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 20 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2005<br />