Khảo sát tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh trên bệnh nhân cao tuổi có tăng huyết áp

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 1 * 2017<br /> <br /> <br /> KHẢO SÁT TỶ LỆ XƠ VỮA ĐỘNG MẠCH CẢNH<br /> TRÊN BỆNH NHÂN CAO TUỔI CÓ TĂNG HUYẾT ÁP<br /> Đỗ Thiện Toàn*, Phạm Hòa Bình**, Hồ Thượng Dũng***<br /> <br /> TÓMTẮT<br /> Mở đầu: Các nghiên cứu đã chứng minh rằng mảng xơ vữa động mạch cảnh là yếu tố dự báo độc lập<br /> của các bệnh tim mạch và bệnh mạch máu não. Việc phát hiện sớm mảng xơ vữa góp phần cảnh báo sớm các<br /> biến cố tim mạch cũng như có những biện pháp điều trị tích cực nhằm làm chậm tiến trình xơ vữa động<br /> mạch, từ đó hạn chế sự xuất hiện của các biến cố tim mạch.<br /> Mục tiêu: Khảo sát tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh ở bệnh nhân cao tuổi có tăng huyết áp tại bệnh viện<br /> đa khoa tỉnh Kiên Giang, mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ tim mạch với xơ vữa động mạch cảnh.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên đối tượng người cao tuổi được chẩn đoán<br /> tăng huyết áp điều trị tại khoa Nội Tim mạch - bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang từ tháng 09/2015 đến<br /> tháng 05/2016.<br /> Kết quả: Trong nghiên cứu của chúng tôi có 144 đối tượng tuổi từ 60 đến 100 gồm 49 nam và 95 nữ.<br /> Độ tuổi trung bình trong nghiên cứu là 72,3 ± 8,72, nữ giới chiếm 66%.Tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh là<br /> 72,2%, trong đó vị trí xơ vữa động mạch cảnh thường gặp nhất theo thứ tự là chỗ chia đôi (61,6%), động<br /> mạch cảnh trong (23,7%) và động mạch cảnh chung (14,7%). Tuổi càng cao tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh<br /> càng lớn. Tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh ở các nhóm bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp giai đoạn II,<br /> thời gian tăng huyết áp > 10 năm, hút thuốc lá, và nhóm có ≥ 5 yếu tố nguy cơ tim mạch lần lượt là 87%,<br /> 76,1%, 78,9%, 80,6% và 84,9%.<br /> Kết luận: Tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh ở người cao tuổi có tăng huyết áp là 72,2%, trong đó vị trí xơ<br /> vữa thường gặp nhất là ở chỗ chia đôi (61,6%). Ghi nhận mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa các yếu tố<br /> nguy cơ: tuổi, phân độ tăng huyết áp, thời gian tăng huyết áp, hút thuốc lá, đái tháo đường type 2 và số yếu<br /> tố nguy cơ với tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh.<br /> Từ khóa: động mạch cảnh, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, người cao tuổi<br /> ABSTRACT<br /> INVESTIGATING THE PREVALENCE OF CAROTID PLAQUES IN HYPERTENSIVE ELDERLY<br /> PEOPLE<br /> Do Thien Toan, Pham Hoa Binh, Ho Thuong Dung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 21 - No 1 - 2017: 158 - 162<br /> <br /> Backgrounds: Studies have demonstrated that carotid plaque is an independent predictor of<br /> cardiovascular disease and cerebrovascular disease. Early detection of plaque contribute early warning of<br /> cardiovascular events as well as the active treatment to slow the progression of atherosclerosis, thereby<br /> limiting the occurrence of cardiovascular events .<br /> Objectives: To determine the prevalence of carotid plaque in hypertensive elderly patients and the<br /> association between cardiovascular risk factors and carotid plaque.<br /> <br />  Khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Kiên Giang,  BM Lão Khoa, Đại học Y Dược TP. HCM<br /> *** Bệnh viện Thống Nhất<br /> Tác giả liên lạc: BS. Đỗ Thiện Toàn ĐT: 0985388853 Email: toando2909@gmail.com<br /> <br /> 158 Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 1 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Methods: We performed cross-sectional study in elderly patients (≥ 60 years old) admitted to the<br /> department of cardiology at Kien Giang general hospital, had been diagnosed of hypertension from<br /> September 2015 to May 2016.<br /> Results: 144 patients were included (age range was 60 -100 years, 49 males and 95 females). Patients<br /> mean age was 72.3 ± 8.72, 66% were women. Carotid plaques were found in 61.6% patients. In patients<br /> with plaque, 61.6% plaque lesion was located in the bifurcation of the carotid bulb, ICA (23.7%) and CCA<br /> (14.7%). The prevalence of carotid plaque increased with age. The prevalence of carotid plaque in groups of<br /> patients with diabetes, hypertension stage 2 (JNC), duration of hypertension > 10 years, smoking or ≥ 5<br /> cardiovascular risk factors were 87%, 76.1%, 78.9%, 80.6% and 84.9% respectively.<br /> Conclusions: Prevalence of carotid plaque in hypertensive elderly patients was 72.2%, most of plaques<br /> were located at bifurcation (61.6%). There were significant association between age, JNC’s hypertension<br /> classification, duration of hypertension, smoking, type 2 diabetes mellitus and the numbers of<br /> cardiovascular risk factor and prevalence of carotid plaque.<br /> Keywords: carotid artery, atherosclerosis, hyperension, elderly<br /> ĐẶTVẤNĐỀ tuổi đang điều trị tại khoa nội tim mạch bệnh<br /> viện Đa khoa Kiên Giang được chẩn đoán tăng<br /> Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu huyết áp. Tiêu chuẩn loại trừ gồm: (1) Bệnh<br /> gây tử vong ở người trưởng thành, cao hơn<br /> nhân không đồng ý tham gia nghiên cứu. (2)<br /> các nguyên nhân khác như hút thuốc lá hay Bệnh nhân phẫu thuật động mạch<br /> tăng đường huyết(15). Tăng huyết áp nếu cảnh.Phương pháp chọn mẫu là chọn thuận<br /> không được kiểm soát tốt có thể gây ra nhiều tiện liên tiếp. Tất cả các bệnh nhân nhập viện<br /> biến chứng do tổn thương cơ quan đích, đặc đều được hỏi bệnh sử, tiền sử bệnh lý và lối<br /> biệt trên đối tượng người cao tuổi. Các nghiên sống, khám lâm sàng và làm xét nghiệm cận<br /> cứu đã chứng minh rằng mảng xơ vữa động lâm sàng, siêu âm động mạch cảnh đánh giá<br /> mạch cảnh là yếu tố dự báo độc lập củacác mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa được định nghĩa<br /> bệnh tim mạch và bệnh mạch máu não(14). Siêu là khi tăng bề dày lớp nội trung mạc động<br /> âm động mạch cảnh là phương pháp không<br /> mạch cảnh > 1,5 mm hoặc tăng trên 50% so với<br /> xâm lấn, rẻ tiền, chính xác và dễ thực hiện để đoạn mạch kế cận hoặc lồi vào lòng mạch máu<br /> phát hiện mảng xơ vữa. Việc phát hiện sớm<br /> > 0,5 mm.<br /> mảng xơ vữa góp phần cảnh báo sớm các biến<br /> Các số liệu được xử lý bằng phần mềm<br /> cố tim mạch cũng như có những biện pháp<br /> SPSS 20.0. Các biến định lượng được trình bày<br /> điều trị tích cực nhằm làm chậm tiến trình xơ<br /> dưới dạng trung bình ± độ lệch chuẩn, các<br /> vữa động mạch, từ đó hạn chế sự xuất hiện<br /> biến định tính được trình bày dưới dạng tỷ lệ<br /> của các biến cố tim mạch. Đó là lý do chúng tôi<br /> phần trăm. Kiểm định ảnh hưởng của các yếu<br /> thực hiện nghiên cứu này nhằm khảo sát tỷ lệ<br /> tố nguy cơ lên tỷ lệ xơ vữa động mạch cảnh<br /> xơ vữa động mạch cảnh ở đối tượng bệnh<br /> bằng phép kiểm chi bình phương. Ngưỡng có<br /> nhân cao tuổi có tăng huyết áp, cũng như mối<br /> ý nghĩa thống kê là p