intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Khóa luận: Kỹ thuật trồng và sau thu hoạch nấm Linh chi

Chia sẻ: Nguyen Hong Thang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:52

Thêm vào BST
Báo xấu
539
lượt xem 210
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận: Kỹ thuật trồng và sau thu hoạch nấm linh chi tìm hiểu thêm về quy trình trồng nấm từ lúc bắt đầu nuôi trồng cho đến lúc thu hoạch, sự đa dạng của các sản phẩm làm từ nấm Linh chi và quy trình sau thu hoạch nấm Linh chi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận: Kỹ thuật trồng và sau thu hoạch nấm Linh chi

  1. K? K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M NHNH CHI THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI LI CHI K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI MỞ đầu 1.Đặt vấn đề Cuộc sống ngày nay do ngành công nghiệp phát triến, điều kiện sống và nhu c ầu c ủa con người ngày càng cao, bên cạnh đó vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng cộng thêm cuộc sống căng thắng kéo theo đó là các bệnh tật hiếm nghèo cũng xuất hiện ngày càng nhi ều. Việc điều trị bằng các loại thuốc, hóa chất trị liệu hiện nay kém hi ệu quả và đ ắt ti ền so m ức thu nhập của người Việt Nam đồng thời khó tìm ra một biện pháp điều trị hữu hiệu tuyệt đ ối an toàn mà không có tác dụng phụ. Song với tác dụng dược liệu tuyệt vời có hiệu quả cao trong việc điều trị và làm thuyên giảm một số căn bệnh cùng với giá thành t ương đối rẻ thì n ấm Linh chi thật sự là một biện pháp bảo vệ sức khỏe mới hữu hiệu. Ớ Việt Nam, với đặc thù là một nước nông nghiệp, tỷ lệ nông dân chiếm đa số, điều ki ện kinh tế khó khăn, thời gian lúc nông nhàn thì nhiều vì thế họ rất mong muốn ki ếm thêm một ngh ề phụ để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, thêm vào đó là điều kiện khí hậu thuận lợi thích hợp cho việc trồng nấm. Nhu cầu sử dụng nấm Linh chi ở trong nước cũng như trên thế giới ngày càng gia tăng, th ị hiếu của người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi thêm nhiều sản phấm từ nấm phù hợp với nhu c ầu sử dụng, sự tiện lợi và tác dụng mà nó mang lại. Chính vì thế nhiều nhà sản xuất đã cho ra đ ời nhiều chế phấm làm từ nấm Linh chi nhằm đáp ứng nhu cầu đó của thị trường. Đe giúp tìm hiểu thêm về quy trình trồng nấm tù' lúc bắt đ ầu nuôi trồng cho đ ến lúc thu hoạch, đồng thời cũng tìm hiếu thêm sự đa dạng của các sản phẩm làm từ nấm Linh chi. Tôi quyết định thực hiện khóa luận “Kỹ thuật trồng và sau thu hoạch nấm Linh chi”. 2.Mục đích nghiên cứu Tìm hiếu quy trình trồng nấm Linh chi (Ganoderma lucidum). Tìm hiểu quy trình sau thu hoạch nấm Linh chi và một số sản phẩm làm từ nấm. -- --
  2. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI CHƯƠNG 1 : TỒNG QUAN 11.Giói thiệu về nấm Linh chi Linh chi có tên khoa học là Ganoderma lucidum, tên tiếng Anh là Vamished Conk hay Linh Chih, ở Việt Nam nấm Linh chi còn được gọi là nấm Lim. Trong thư tịch cố nấm Linh chi còn được gọi với tên khác như Tiên thảo, Nấm trường thọ, Vạn niên nhung... Vị trí phân loại của nấm Linh chi: Giới : Mycota hay Fungi Ngành : Eumycota Ngành phụ : Basidiomycotina w ỉ Ũ3Ỉ Lớp :Hymenomycetes Mg Lớp phụ : Hymenomycetidae Bộ : Ganodermataỉes Họ : Ganodermataceae Chi : GanodermaHình 1.1:Linhchi đỏ Chi Ganoderma trên thế giới có trên 50 loài, riêng Trung Quốc đã có tới 48 loài khác nhau (nhóm Lucidum có 21 loài, nhóm Sinenses có 27 loài). Nấm Linh chi được chia làm 2 nhóm lớn là: cố linh chi & Linh chi. Cô linh chi: Hình 1.2: cổ linh chi Cố linh chi chính là thụ thiệt hay còn gọi là bình cái Linh chi ho ặc biến Linh chi, có tên khoa học là Ganoderma appìanatum (Pers.) Pat, tên tiếng Anh là Ancient Lingzhi, ở Bắc Mỹ còn được - -
  3. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI gọi là Artist’conk. Cổ linh chi là các loài nấm gỗ không cuống (hoặc cuống rất ngắn) có nhiều t ầng (mỗi năm thụ tầng lại phát triến thêm một lớp mới chồng lên). Mũ nấm hình quạt, màu từ nâu xám đ ến đen sẫm, mặt trên sù sì thô ráp. Chúng sống ký sinh và ho ại sinh trên cây g ỗ trong nhi ều năm (đ ến khi cây chết thì nấm cũng chết). Cố linh chi mọc hoang từ đồng bằng đến miền núi ở khắp nơi trên thế giới. Trong rừng rậm, độ ẩm cao, cây to thì nấm phát triển mạnh, tán lớn. Linh chi: Tên khoa học : Ganoderma lucidum (Leyss ex Fr) Kart, có nhiều loài khác nhau. Là loài nấm gỗ mọc hoang ở những vùng núi cao và lạnh. Nấm có cuống, cuống nấm có màu (mỗi loài có một màu riêng như nâu, đỏ vàng, đỏ cam). Thụ tầng màu trắng ngà ho ặc màu vàng. Mũ nấm có nhiều hình dạng, phổ biến là hình thận, hình tròn, mặt trên bóng, nấm hơi cứng và dai. Sách Bản thảo cương mục (in năm 1595) của Lý Thời Trân, đại danh y Trung Quốc đã phân loại Linh chi theo màu sắc thành 6 loại hay còn gọi là “Lục bảo Linh chi”, mồi loại có công dụng chữa bệnh khác nhau. -Loại có màu vàng gọi là Hoàng chi hoặc Kim chi. -Loại có màu xanh gọi là Thanh chi. -Loại có màu trắng gọi là Bạch chi hay Ngọc chi. -Loại có màu hồng, màu đỏ gọi là Hồng chi hay Đơn chi hoặc Xích chi. -Loại có màu đen gọi là Huyền chi hay Hắc chi. -Loại có màu tím gọi là Tử chi. Gần đây khi tìm được cách gây giống, nhũng khoa học gia Nhật Bản chứng minh đ ược rằng những cây nấm màu sắc khác nhau không phải vì khác loại mà chỉ vì môi
  4. K? THU?T TR?NG V? SAUHo?ng HO?CH N?M LI NH CHI THU chi trường và điều kiện sinh hoạt khác nhau. Thay đối điều kiện người ta có thế có được đủ sáu loại từ cùng một giống. Xích chi T? chi Hắc chi Bạch chi Thanh chi Hình 1.3: Lục bảo Lỉnh chỉ - -
  5. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI 11.Đặc tính sinh học của nấm Lỉnh chỉ 1.21.Hình thái cẩu tạo Nấm Linh chi có chung một đặc điếm là tai nấm hoá gỗ gồm 2 phần: cuống nấm và mũ nấm. Cuống nấm dài hoặc ngắn, đính bên có hình trụ đường kính từ 0,5-3cm, cuống nấm ít phân nhánh, đôi khi có uốn khúc cong queo. Lớp vỏ cuống màu đỏ, nâu đỏ, nâu đen, bóng, không có lông, phủ suốt trên mặt tán nấm. Thụ tầng Hình 1.4: Hình thái nấm Lỉnh chi Mũ nấm khi non có hình trứng lớn dần có hình quạt. Mui nấm dạng thận - gần tròn, đôi khi xoè hình quạt hoặc ít nhiều dị dạng. Trên mặt mũ nấm có vân gợn hình đ ồng tâm và có tia rãnh phóng xạ, màu sắc từ vàng chanh-vàng nghệ-vàng nâu-vàng cam-đỏ nâu-nâu tím-nâu đen, nh ẵn bóng, láng như verni. Thường sẫm màu dần khi già, lớp vỏ nhẵn bóng phủ tràn kín m ặt trên mũ, đôi khi có lớp phấn ánh xanh tím. Kích thước tán biến động lớn từ (2-36) cm dày (0,8-3,3) cm, mặt dưới phang, màu trắng hoặc vàng, có nhiều lỗ li ti, là nơi hình thành và phóng thích bào t ử nấm (Bào tử nấm dạng trứng cụt với hai lớp vỏ, giữa hai lớp vỏ có nhiều gai nh ọn n ối t ừ trong ra ngoài). Phần đính
  6. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI cuống hoặc gồ lên hoặc lõm như lỗ rốn. Phần thịt nấm dày từ (0,4-2,2 cm) chất lipe, màu vàng kem-nâu nhợt-trắng kem, phân chia theo kiểu lớp trên và lớp dưới, khi nấm đ ến tuối trưởng thành thì phát tán bào tử từ phiến có màu nâu sẫm. 1.22.Đặc điêm sinh trưởng của nâm Linh chi Hình 1.5 : Chu trình sông của nâm Linh chi Chu trình sống của nấm Linh chi giống hầu hết các loài nấm khác, nghĩa là cũng b ắt đ ầu t ừ các bào tử, bào tử nảy mầm phát triển thành mạng sợi nấm gặp điều kiện thu ận lợi s ợi nấm s ẽ kết thành nụ nấm, sau đó nụ phát triến thành chồi, tán và thành tai trưởng thành. Mặt d ưới mũ sinh ra các bào tử, bào tử phóng thích ra ngoài và chu trình lại tiếp tục (Đồ Tất Lợi và ctv, 1991). 1.23.Điếu kiện sinh trưởng & phát triến của nấm Linh chi Nhiệt độ thích hợp: -Giai đoạn nuôi sợi: Từ 20°c đến 30°c -Giai đoạn quả thể: Từ 22°c đến 28°c Độ ấm: -Độ ẩm cơ chất: Là lượng nước bổ sung vào cơ chất để nấm có thể mọc được từ 50 đ ến 60%. -Độ âm không khí: Gọi là độ âm tương đối không khí. Nó biếu hiện bảng phần trăm c ủa t ỉ - -
  7. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI lệ độ ẩm tuyệt đối trên độ ẩm bảo hoà của không khí, độ ẩm không khí từ 80% đến 95%. Độ thông thoáng: -Trong suốt quá trình nuôi sợi và phát triển quả thể, nấm Linh chi đều c ần có đ ộ thông thoáng tốt. Nồng độ C02 trong không khí không được vượt quá 0,1% Ảnh sảng: -Giai đoạn nuôi sợi: Không cần ánh sáng. -Giai đoạn phát triển quả thể: cần ánh sáng tán xạ (ánh sáng có thể đọc sách được), cường độ ánh sáng cân đổi từ mọi phía. pH: -Linh chi thích nghi trong môi trường trung tính đến acid yếu khoảng 4,5-6,0 Dinh dưỡng: -Nấm Linh chi có khả năng sử dụng nguồn cellulose trực tiếp nên nguồn nguyên liệu đế trồng nấm Linh Chi khá phong phú: mùn cưa, thân gỗ, các loại cây thân thảo, bã mía. 12.Thành phần hóa học của nấm Lỉnh chỉ Các phân tích của G-Bing Lin đã chứng minh các thành phần hóa được tong quát của nấm Linh chi như sau: Nước :12- 13% Cellulose :54 - 56% Lignine :13- 14% Lipid : 1 -9 — 2.0% Monosaccharide :4.5 - 5.0% Polysaccharide :1.0- 1.2% Sterol :0.14 - 0.16% Protein :0.08 - 0.12% Thành phần khác: K, Zn, Ca, Mn, Na, khoáng thiết yếu, nhiều vitamin, amino acid, enzyme và hợp chat alcaloid. 12.Thành phần các chất có hoạt tính & giá trị dược liệu của nấm Lỉnh chi
  8. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI 1.41.Thành phần các chất có hoạt tính & công dụng Bảng 1.1: Thành phần các chất có hoạt tính ỏ’ Linh chi Nhóm chất Hoạt tính Loại mô nấm Thành phân hoạt chất ARN Nucleic acid Bào tử Kích thích hệ miên dịch Chống virút Alkaloic Bô tim Quả thê Glycoprotein ửc chế khối u Quả thê Adenosine Nucleotide Quả thê Tăng sự lưu thông máu Thư giản cơ, giảm đau Beta - D - glucans Polysaccharide Quả thê Chông khôi u Kích thích hệ miễn dịch Giảm lượng đường huyết Bô tim Ganoderic Acids Triterpenoid Quả thê Chông dị ứng Bảo vệ gan ức chế tổng hợp cholesterol Ganodermadiol Triterpenoid Quả thê Giảm huyêt áp ức chế ACE Adenosine Nucleotide Tăng sự lưu thông máu Hệ sợi nâm - -
  9. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI Thư giản cơ, Giảm đau Uridine, Uracil Nucleoside Phục hôi sự dẻo dai Hệ sợi nâm Cyclooctasulpher Chông dị ứng Hệ sợi nâm Ling Zhi - 8 Protein Hệ sợi nâm Chông dị ứng quang phô Điều hoà huyết áp Ganodosterone Steroid Bảo vệ gan Hệ sợi nâm Ganodermic Acid T Triterpenoid Hệ sợi nâm ức chế tống họp -o cholesterol Oleic Acid Acid béo Chông dị ứng Hệ sợi nâm 1.42.Giá trị dược liệu Giá trị dược liệu của nấm Linh chi rất cao. Theo cách diễn đạt truyền thống của người phương Đông, các tác dụng lớn của nấm Linh chi như sau: -Kiện não (làm sáng suốt, minh mẫn). -Bảo can (bảo vệ gan). -Cường tâm (thêm sức cho tim). -Kiện vị (củng cố dạ dày và hệ tiêu hoá). -Cường phế (thêm sức cho phối, hệ hô hấp). -Giải độc (giải toa trạng thái dị cảm). -Trường sinh (tăng tuổi thọ). Giá trị dược liệu của nấm Linh chi chủyếu tù' hai nhóm chất có hoạt tính là polysaccharid và triterpenoid. Polysaccharid gồm 2 loại chính : GL-A: Gal: Glu: Rham: Xyl (3,2: 2,7: 1,8; 1,0) M= 23.000 Da GL-B: Glu: Rham: Xyl (6,8: 2,0: 1,0) M= 25.000 Da
  10. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI -GL-A có thành phần chính là Gal, nên gọi là Galactan, còn GL-B có thành phần chính là Glu, nên gọi là Glucan. b (1-3) -D-glucan, khi phức hợp với một protein, có tác dụng chống ung thư rõ rệt (Kishida & al., 1988). Polysaccharid có nguồn gốc từ Linh chi dùng điều trị ung thư đã được công nhận sáng chế (patent) ở Nhật. Năm 1976, Cty Kureha Chemical ĩndustry sản xuất chế phẩm trích t ừ Linh chi có tác dụng kháng carcinogen. Năm 1982, Cty Teikoko Chemical Industry sản xuất s ản phâm t ừ Linh chi có gốc glucoprotein làm chất ức chế neoplasm. Bằng sáng chế Mỹ 4051314, do Ohtsuka & al. (1977), sản xuất từ Linh chi chất mucopolysaccharid dùng chống ung thư. Triterpenoid đặc biệt là acid ganoderic có tác dụng chống dị ứng, ức chế sự giải phóng histamin, tăng cường sử dụng oxy và cải thiện chức năng gan. Hiện nay, đã tìm thấy trên 80 d ẫn xuất từ acid ganoderic. Trong đó ganodosteron được xem là chất kích thích ho ạt đ ộng c ủa gan và bảo vệ gan. Theo B. K. Kim, H. w. Kim & E. c. Choi (1994), thì dịch chiết nước và methanol của quả thể Linh Chi ức chế sự nhân lên của virus. Hiệu quả cũng nhận thấy trên tế bào lympho T c ủa người nhiễm HỈV-1. Phân đoạn hon hợp methanol (A) kháng virus rất mạnh. Các phân đo ạn khác, nh ư hexan (B), etyl acetat (C), trung tính (E), kiềm (G)... đều có tác dụng kháng virus tốt. Phân tích thành phần nguyên tố của nấm Linh chi, còn phát hiện thấy có rất nhi ều nguyên t ố (khoảng 40), trong đó phải kế đến germanium. Germanium có liên quan chặt chẻ v ới hiệu quả lưu thông khí huyết, tăng cường chuyến vận oxy vào mô, đặc biệt là giảm bớt đau đớn cho người bệnh bị ung thư ở giai đoạn cuối... Cấu trúc độc đáo của Linh chi chính là thành phần khoáng tố vi lượng đ ủ lo ại, trong đó m ột số khoáng tố như germanium, vanadium, crôm... Chúng đã được khẳng định là nhân t ố quan trọng cho nhiều loại phản ứng chống ung thư, dị ứng, lão hóa, xơ vữa, đông máu nội mạch, giúp đi ều chỉnh dẫn truyền thần kinh, bảo vệ cấu trúc của nhân tế bào. 11.Tình hình trồng nấm Linh chi trên thế giói Trên thế giới nghề trồng nấm đang phát triến và trở thành một ngành công nghiệp ở nhi ều nước đặc biệt phải kể đến: Trung Quốc, Nhật Bản... - -
  11. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI Việc nuôi trồng nấm Linh chi được ghi nhận từ 1621 (theo Wang X.J.), nhưng đế nuôi trồng công nghiệp phải hơn 300 năm sau (1936). Hiện nay, thế giới hàng năm sản xuất vào kho ảng 4.300 tấn, trong đó riêng Trung Hoa trồng khoảng 3.000 tấn còn lại là các quốc gia Đ ại Hàn, Đài Loan, Nhật Bản, Thái Lan, Hoa Kỳ, Malaysia, Việt Nam, Indonesia và Sri Lanka. Nhật Bản tuy tìm ra cách trồng nhưng nay chỉ sản xuất khoảng 500 tấn mỗi năm, đứng sau Trung Hoa 13.Tình hình trồng nấm Linh chi ở Việt Nam Nấm Linh chi được quan tâm nhiều ở Việt Nam trong những năm 80, 90 của thế k ỉ XX và hiện nay đang phát triển và ngày càng lan rộng đến nhiều tỉnh thành trong cả nước v ới sản l ượng hàng năm đạt khảng 10 tấn/năm (Cố Đức Trọng, 1991, 1993). Quy mô sản xuất chu yếu là quy mô nhỏ, theo hộ gia đình, trang trại mỗi năm sử d ụng vài t ấn nguyên liệu có sẵn tới vài trăm tấn /1 cơ sở để sản xuất nấm. 14.Tiềm năng phát triển nghề trồng nấm Linh chi 1.71.Tiềm năng về điều kiện nuôi trồng Điều kiện thiên nhiên ưu đãi, nhất là các tỉnh phía Nam. Chênh lệch giữa nhi ệt đ ộ tháng nóng & lạnh không lớn lám, nên có thế trồng nấm quanh năm. Không khí có nhi ều h ơi nước r ất thích hợp cho nấm (do gần biến & nhiều sông hồ). Độ ấmthấp nhất là ở thành phố Hồ Chí Minh thì trung bình cũng không dưới 80%. Nguồn nguyên liệu dồi dào: lượng gỗ khai thác bình quân hàng năm là 3,5 triệu m3, nếu chế biến sản phấm sẽ cung cấp một lượng mạt cưa khống lồ cho trồng nấm, chưa kể đ ến các phế liệu khác cũng chiếm số lượng rất lớn như cùi bắp, bã mía, thân cây bắp, bông thải... Các loại phế liệu sau thu hoạch rất giàu cellulo. Vốn đầu tư ban đầu để trồng nấm rất ít so với việc đầu tư cho các ngành sản xuất khác. Kỹ thuật trồng nấm không quá phức tạp. Một người dân bình thường có thế tiếp thu đ ược công nghệ trồng nấm trong thời gian ngắn. Khoa học kỹ thuật ngày càng phát triến, nhiều giống nấm được cải tạo nhằm tăng khả năng thích ứng với điều kiện nuôi trồng, tăng sức chống chịu, tăng năng suất nấm. Các công đoạn trong trồng nấm ngày càng được cơ giới hóa làm tăng hiệu suất chuân b ị - -
  12. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI nguyên liệu trồng nấm. 1. 7.2. Tiềm năng về nguồn nhân lực Lực lượng lao động còn nhàn rỗi khá động đảo, nhất là trong lĩnh vực nông nghi ệp (chi ếm trên 80% dân số cả nước). Người Việt Nam với bản tính cần cù, siêng năng, ham học hỏi có thế tiếp thu kỹ thuật trồng nấm một cách dễ dàng, tù’ đó áp dụng vào thực tế sản xuất. Bên cạnh đó đội ngũ kỹ thuật được rèn luyện trong thực tế ngày càng nhiều, sẽ là hạt nhân thúc đấy phong trào trồng nấm lan rộng. /. 7.3. Tiềm năng về thị trường tiêu thụ Với điều kiện xã hội, khoa học kỹ thuật ngày càng phát triền, đ ời sống con người nâng cao, điều kiện kinh tế thuận lợi. Người tiêu dùng ngày càng được tiếp cận ,hiểu rõ các giá trị mà nấm Linh chi mang lại cộng với xu hướng tiêu dùng mới là sử dụng các mặt hàng có l ợi cho s ức kh ỏe nhờ vậy nhu cầu sử dụng các sản phầm tù’ nấm Linh chi ngày gia tăng. Hiện nay, lượng tiêu thụ nấm Linh chi ở Việt Nam hàng năm là 70 tấn. Trong đó, lượng nấm Linh chi nhập về từ Trung Quốc khoảng 36 tấn, từ Hàn Quốc khoảng 7 tấn, số còn lại do trong nước sản xuất. Dự báo đến năm 2010, lượng nấm Linh chi tiêu thụ tại Việt Nam lên 100 tấn/năm. - -
  13. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI Chương 2: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu 21.Vật liệu, hóa chất, thiết bị 2.11.Dụng cụ và trang thiết bị 2.1.11.Dụrnr cụ -Túi nylon chịu nhiệt trong suốt có lích thước: 42 X 22 cm, cố nút (nhựa hoặc giấy cúng), nút bông, dụng cụ soi lỗ, dây thun. -Chai thủy tinh, que cấy, panh kẹp, đèn cồn, cồn sát trùng. 2.1.12.Trang thiết bị -Máy sàng nguyên liệu (đối với nguyên liệu là mạt cưa). Hình 2.1: Máy sàng mạt cưa -Nồi hấp: thanh trùng môi trường nhân giống. - -
  14. - T? h?p: d?ng t i ?t t r ?ng c?c b?ch m c?a. ?t K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI Hình 2.2: Nồi hấp Hình 2.3: Tủ hấp Phòng cấy giống. -Tủ cấy hay bàn cấy giống. -Phòng nuôi ủ tơ. -Nhà trồng. 2.12.Nguyên liệu và hóa chất Mạt cưa: thường dùng là mạt cưa cây cao su, ngoài ra có thế sử dụng mạt cưa tạp từ nhiều loại gỗ khác nhau. Gỗ khúc: gỗ Cao Su, Bồ Đề, So Đũa, Sung... Chủng giống nấm -Giống nấm gốc: phân lập từ trại nấm, ngân hàng giống... -Giống nấm cấp II: - -
  15. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI + Giống meo hạt: lúa, bobo... Hình 2.4: Giống meo hạt + Giống meo cọng: khoai mì, rơm... Hình 2.5: Giống meo cọng - -
  16. Gi ?ng c?ng B?o t ? T? n?m M ?i t r ??ng gi ? m?i Gi ?ng s?n xu?t ( gi ?ng t h?ch) R?m Meo gi ?ng ( m gi ? m ) M eo ?i M ?i t r ??ng h?t ?t c?a L?a Bo bo K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI 22.Chuẩn bị giống nấm Meo giống gốc bao gồm tất cả các dạng trung gian, chứa đựng sinh khối của loài nấm dự định nuôi trồng. Trong thực tế nhiều khi không có meo giống người ta vẫn thu hái được nấm. Nguồn giống như vậycó sẵn trong tự nhiên, bao gồm các bào tử nấm, do gió ho ặc côn trùng, kế cả nước mang đến. Gi ?ng g?c Giống trong nuôi trồng còn có thế do nguyên liệu sử dụng đã nhiễm sẵn t ơ nấm. Tuy B? sun t ?p gi ?ng nhiên cách làm trên thường nặng tính may rủi và dễ dẫn đến thất bại. Kỹ thuật làm meo giống phát triến mạnh sau khi phương pháp nuôi cấy mô t ế bào ra đời. Quá trình làm meo giống được thực hiện trong điều kiện vôt rùng t ương đ ối nghiêm ngặt. 2.21.Phân lập giống nấm Quả thể Môi trường thạch -Nước chiết -PGA Giống meo hạt Môi trường cọng -Rơm -Thân cây mì Hình 2.6: Quy trình sản xuất giống - -
  17. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI Khởi đầu quá trình nhân giống, hay làm meo giống là phải có giống gốc. Giống gốc có thể bằng nhiều cách: -Thu nhận & gây nấy mầm từ bào tử nấm. -Tách sợi nấm từ cơ chất có nấm mọc. -Phân lập từ quả the nấm. Được sử dụng phố biến vì thao tác dễ làm, đặc tính giống ít bị biến đối. Việc phân lập được gọi là thành công khi trên môi trường nuôi cấy chỉ mọc duy nhất 1 loại tơ nấm định làm giống, không bị tạp nhiễm. Môi trường thích hợp để phân lập nấm là môi trường PGA (khoai tây-glucose- thạch). Cách tạo môi trường phân lập -Khoai tây: 200g. Không mọc mầm, không biến màu xanh, tiến hành gọt vỏ & cắt nhở. -Đường glucose: 20g có thể thay bằng đường kính hoặc đường maltose. -Thạch: 20g -Nước sạch: llit Nấu khoai tây chín, nhuyễn lọc lấy nước bằng vải màn. Bô sung đ ường, thạch và nước cho đủ 1 lit rồi đun cho tan hết thạch. Phân vào ống nghiệm (khoảng 1/3 ống nghiệm), đ ậy nút bông rồi hấp khử trùng 1 atm trong 20 phút. Khi khử trùng nhớ xì hết không khí trong n ồi ra mới tăng áp suất lên tới latm. Sau khi khử trùng xong, các ống nghiệm đ ược xếp nghiêng chuấn bị nuôi cấy nấm. Môi trướng cần giừ qua 24h để xem có bị nhiễm trùng hay không r ồi mới sử dụng. Ngoài môi trường PGA còn có thể sử dụng môi trường PDA, môi trường giá đậu xanh... 2.2.11.Chọn mâu làm giống -Chọn tai nấm trong nhà trồng nấm. -Tai nấm phát triến tốt, không dị dạng. -Không quá già hay quá non. -Tai nấm không quá ẩm Tiến hành - -
  18. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI -Rửa sạch tai nấm thật cẩn thận & loại bỏ các tác nhân gây nhiễm. -Vệ sinh phòng cấy, dụng cụ cấy bằng cồn 70°. -Chuyến ống môi trường PGA và những dụng cụ cần thiết vào trong tủ cấy. -Đặt tất cả mẫu vật vào tủ cấy. Bật đèn Ư.v và quạt thổi. Sau 1 0 - 1 5 phút, tắt đèn u.v, nhưng quạt thối vẫn phải duy trì trong suốt quá trình phân lập, cấy chuyền giống. -Khử trùng tay và chai giống bằng cồn, và đặt vào trong tủ cấy đế bắt đầu thao -Cầm que cấy nghiêng 1 góc 45°, hơ nóng que cấy đến khi que cấy thật đ ở. Đe cho que cấy nguội (khoảng 1 5 - 2 0 giây, lưu ý là không để phần đã khử trùng của que cấy bị chạm vào bất cứ vật gì). Sử dụng tay, xé mẫu nấm làm 2 phần, dọc theo chiều từ mủ nấm đến cuống nấm (không được sử dụng dao để cắt). Sử dụng que cấy móc, cắt mẫu nấm thành mẫu nhở (2 mm X 2 mm) tại vị trí bên trong mô nấm. Lưu ý: vị trí lấy mẫu nấm, không tiếp xúc với bề mặt bên ngoài, phải hoàn toàn nằm bên trong mô nấm, tại tâm điểm của vị trí mô nấm được xé ra. Hơ lửa vòng quanh cố chai. Sử dụng ngón út, rút nút bông ra khỏi miệng chai ra hướng phía trước ngọn lửa. Thao tác phải nhẹ nhàng và cân thận đế tránh bị nhiễm. Nhẹ nhàng đưa đầu que cấy có chứa 1 mẫu nấm vào bên trong chai môi trường PDA. Trong quá trình thao tác cần lưu ý khi đ ưa mẫu nấm vào bên trong chai môi trường, cẩn thẩn không để mẫu nấm chạm vào bất kỳ vật gì. Hơ lửa xong quanh cổ chai lần cuối và dùng nút bông vặn kín miệng chai lại. -Dán nhãn và ghi rỏ thông tin: Ngày cấy giống, loại nấm. Toàn bộ công việc trên được tiến hành trong tủ cấy vô trùng. Sau đó đ ế ống nghiệm đã cấy nấm trong điều kiện nhiệt độ 25°c. Theo dõi sự phát triển của mẫu cấy trong ba ngày đầu. Neu mẫu cấy bị nhiễm bệnh thì xung quanh mẫu sẽ thấy có khuấn lạc nấm mốc lạ và khuẩn ty sẽ phát triển rất chậm. Còn mẫu cấy đạt chất lượng sẽ có khuẩn ty màu trắng phát triến nhanh và không có biếu hiện nhiễm bệnh. Sau ba ngày, các mẫu c ấy đ ạt s ẽ đ ược c ấy truyền sang ống mới. Sau ba lần cấy truyền, thu được giống nấm thuần khiết làm gi ống c ấp 1. - -
  19. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI 2.2.12.Chuẩn bị meo giông hạt Công thức môi trường hạt: -Thóc hạt : 89%. Thóc sử dụng làm meo cần phải: được thu hoạch trong kho ảng thời gian không quá 6 tháng, Hạt không có mầm bệnh: mốc đen, bị mọt, hạt không bị ẩm nhiều (W> 12%). -Cám gạo : 10% -CaCƠ3 : 1% -Nước đủ ẩm : 60 - 65% Lưu ý: Tùy thuộcvào điều kiện của nơi trồng nầm, mà người dân có thể sử dụng các nguyên liệu: lúa, bắp, đạt đậu xanh........làm môi trường meo hạt. Quá trình chuẩn bị môi trường hạt được tiến hành như sau -Lúa ngâm trong nước lạnh khoảng 24 giờ, loại bỏ hạt lép, rửa thật sạch sau đó cho vào nồi nấu đến khi hạt thóc nở' bung ra thì ngùng lại. Vớt các hạt thóc đã hé mi ệng ra ro, đế cho nguội và ráo nước. 5 - 10% cám gạo hoặc 5 - 10% cám bắp. Trộn th ật đ ều, rồi phân phối vào các chai thủy tinh. Lưu ý, độ cao của hạt cho vào chi ếm % chi ều dài của chai thủy tinh. Cho nút bông vào chai thủy tinh & vặn chặt, sau đó cho vào nồi h ấp áp suất. Gia nhiệt đến khi áp suất đạt latm thì giữ ốn định trong 2 giờ. -Chuyển các chai môi trường hạt đã hấp khử trùng vào phòng cấy. -Vệ sinh bề mặt ngoài các chai môi trường hạt đã tiệt trùng bằng cồn 70°. -Chuẩn bị ống môi trường PGA chứa đầy giống nấm. -Cấy các giống cấp một (trong môi trường thạch) vào trong chai có môi trường - -
  20. K? THU?T TR?NG V? SAU THU HO?CH N?M LI NH CHI Thời gian 1 0 - 1 5 ngày, tơ nấm sẽ phát triến và phủ kín chai môi trường hạt. Sau thời gian này, tơ nấm không phát triển hoặc phát triển chậm thì ta nên loại bỏ chai giống đó. Lưu trữ các chai hạt giống trưởng thành ở nơi thoáng mát và thường xuyên kiểm tra sự phát triển của tơ nấm đế phát hiện chai giống bị nhiễm. 2.1.1.3 Chu ân bị meo giông cọng -Chọn cây khoai mì trưởng thành, dùng dao gọt bỏ lớp vỏ bên ngoài và chặt thành t ừng khúc khoảng 1 0 - 1 2 cm. Đem các khúc mì phơi thật khô và bảo quản đế dùng cho sản xuất meo. -Cho tất cả các khúc mì khô vào thùng phuy chứa nước vôi với tỷ lệ 6 kg cọng mì cho 1 kg vôi, ngâm trong thời gian 12h. Lưu ý: cần phải cho tất cả các cọng mì tiếp xúc với nước vôi bằng cách s ử d ụng vật nặng, nắp đậy lên nhằm cho các cọng mì không thế trồi lên khởi mặt nước. Hình 2.7: Cọng mì đưọc ngâm trong nước vôi -Sau 12 giờ, vớt các khúc khoai mì ra rửa lại bằng nước sạch nhằm loại bỏ vôi còn bám trên cọng mì và đê cho ráo nước. - -
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1253 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0