Khóa luận tốt nghiệp Kinh tế: Nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty Cổ phần Hitech Việt Nam

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:56

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu tổng quát của việc nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty cổ phần HitechVệt Nam” là nhằm phản ánh thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam, trên cơ sở đó sẽ đề xuất giải pháp, kiến nghị để nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty một cách tốt nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Kinh tế: Nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty Cổ phần Hitech Việt Nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHOA KINH TẾ - LUẬT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HITECH VIỆT NAM NGÀNH ĐÀO TẠO: KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực tập Họ và tên: Th.S Nguyễn Minh Phương Họ và tên: Sái Phương Anh Bộ môn: Quản lý kinh tế Lớp: K54F3 HÀ NỘI, 2021 i
TÓM LƯỢC Nền kinh tế Viêt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, đang từng bước mở cửa hội nhập quốc tế. Trong điều kiện đó, các doanh nghiệp thương mại đã ra đời ngày càng nhiều. Doanh nghiệp phải tự xậy dựng chiến lược kinh doanh cho riêng mình để tăng khả năng cạnh tranh và thúc đẩy công tác tiêu thụ, tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm. Công tác nâng cao hiệu quả kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh, nâng cao hiệu quả kinh doanh là hoạt động góp phần tăng doanh thu, lợi nhuận, thị phần và giúp doanh nghiệp phát triển một cách bền vững trên thị trường. Bài khóa luận đi sâu vào nghiên cứu, phân tích thực trạng nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam trong những năm gần đây. Thứ nhất, bài khóa luận đã hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về hiệu quả, nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời cũng xây dựng các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Thứ hai, bài khóa luận đã đi sâu vào phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam, phân tích và đánh giá thực trạng hiệu quả kinh doanh của công ty năm 2018 – 9 tháng đầu năm 2021 thông qua hiệu quả tổng hợp và hiệu quả bộ phận. Cuối cùng, bài đã chỉ ra những thành công và hạn chế của công ty để đưa ra các định hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty trong giai đoạn tiếp theo. Các giải pháp đưa ra đều dựa vào tình hình thực tế của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam nên có tính khả thi cao và được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên phù hợp nhằm phát huy tối đa hiệu quả của giải pháp. ii
LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian thực tập, dưới sự hướng dẫn của các thầy cô trong khoa cũng như Ban giám đốc của công ty, em đã có những cái nhìn thực tế hơn và vận dụng kiến thức đã được học vào thực tiễn. Để hoàn thành đề tài khóa luận: “Nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty Cổ phần Hitech Việt Nam” một cách hoàn chỉnh, trong thời gian nghiên cứu vừa qua, em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu cùng các thầy cô giáo trường Đại học Thương Mại, các thầy cô khoa Kinh tế - Luật đã tạo điều kiện cho em được học tập, rèn luyện tại trường, đặc biệt đã trang bị cho em kiến thức nền tảng và kiến thức chuyên ngành để có thể thực hiện đề tài khóa luận tốt nghiệp này. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến cô giáo Th.S Nguyễn Minh Phương, bộ môn Quản lý kinh tế, Đại học Thương Mại đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành bài khóa luận tốt nhất. Đồng thời em xin cảm ơn các anh chị trong ban lãnh đạo, Phòng Kinh doanh, Phòng Kế toán cùng toàn thể các anh chị nhân viên trong công ty Cổ phần Hitech Việt Nam đã tạo điều kiện cho em tìm hiểu và thu thập số liệu về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty trong quá trình thực tập. Vì thời gian thực tập cũng như kiến thức còn hạn chế nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các thầy cô để tài khóa luận được hoàn thiện hơn. Cuối cùng em kính chúc quý thầy cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp cao quý. Đồng kính chúc các cô, chú, anh, chị trong Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam luôn dồi dào sức khỏe, đạt được nhiều thành công tốt đẹp trong công việc. Hà Nội, ngày 06, tháng 12, năm 2021 Sinh viên thực hiện Sái Phương Anh iii
MỤC LỤC TÓM LƯỢC .................................................................................................................. ii LỜI CẢM ƠN ...............................................................................................................iii MỤC LỤC ..................................................................................................................... iv DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... vi LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài........................................................................ 1 2. Tổng quan của công trình nghiên cứu có liên quan ............................................... 2 3. Đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 5 4. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 6 6. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp.................................................................................... 7 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP ............................................................................... 8 1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.................................................................................................................. 8 1.1.1. Khái niệm hiệu quả .............................................................................................. 8 1.1.2. Khái niệm và phân loại hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp .......................... 8 1.1.3. Khái niệm nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ......................... 11 1.2. Một số lý thuyết về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ............................ 12 1.2.1. Khái quát một số lý thuyết về hiệu quả kinh doanh ......................................... 12 1.2.2. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp .............. 13 1.3. Nội dung nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ............................ 16 1.3.1. Nội dung nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ........................... 16 1.3.2. Nguyên tắc giải quyết và công cụ nâng cao hiệu quả kinh doanh .................. 18 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HITECH VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2018 - 9 THÁNG ĐẦU NĂM 2021 .................................................................................................................... 22 2.1. Tổng quan tình hình và nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ......................................................................................................................... 22 2.1.1. Tổng quan tình hình kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ............................................................................. 22 iv
2.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam ........................................................................................................... 25 2.2. Thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 – 9 tháng đầu năm 2021 ........................................................................... 30 2.2.1. Hiệu quả kinh doanh tổng hợp của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam ......... 30 2.2.2. Hiệu quả kinh doanh bộ phận của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam .......... 33 2.3. Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 .. 37 2.3.1. Các kết luận qua nghiên cứu thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021. .............................. 37 2.3.2. Các phát hiện qua nghiên cứu thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 .......................... 40 CHƯƠNG 3. CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HITECH VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2026 .... 41 3.1. Định hướng phát triển và mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam đến năm 2026 ............................................................. 41 3.1.1. Định hướng phát triển của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam đến năm 2026 .. ......................................................................................................................... 41 3.1.2. Mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam đến năm 2026 ...................................................................................................... 42 3.2. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam ................................................................................................ 43 3.2.1. Giải pháp giảm thiểu chi phí để tăng hiệu quả kinh doanh ............................. 43 3.2.2. Giải pháp nâng cao marketing tăng doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ . 44 3.2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ....................................................... 45 3.2.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động ............................................... 46 3.3. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam .......................................................................................................... 46 3.3.1. Kiến nghị đối với cơ quan quản lý Nhà nước ................................................... 46 3.3.2. Kiến nghị với Bộ, ngành .................................................................................... 47 3.4. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu để nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam. ........................................................ 47 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 49 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................... 1 v
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ....................................................... 23 Bảng 2.2. Bảng hiệu quả sử dụng các nguồn lực của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ............................................................... 30 Bảng 2.3. Bảng phân tích hiệu quả lợi nhuận của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ........................................................................ 31 Bảng 2.4. Bảng phân tích hiệu quả chi phí của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ............................................................................... 32 Bảng 2.5. Bảng phân tích hiệu quả sử dụng lao động của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ............................................................... 33 Bảng 2.6. Bảng phân tích hiệu quả sử dụng chi phí tiền lương của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ............................................ 34 Bảng 2.7. Bảng phân tích hiệu quả sử dụng vốn của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021 ........................................................................ 36 vi
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng, cạnh tranh vô cùng gay gắt, để tồn tại và có chỗ đứng trên thị trường, kinh doanh có hiệu quả luôn là mục tiêu được đặt lên hàng đầu của doanh nghiệp. Bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng mong muốn nâng cao hiệu quả kinh doanh nhằm tối đa hóa lợi nhuận, duy trì và phát triển bền vững trên thị trường. Bởi trong nền kinh tế, mỗi doanh nghiệp hoạt động kinh doanh có hiệu quả từ đó sẽ nâng cao hiệu quả chung của cả nền kinh tế, thu hút được nguồn vốn đầu tư từ các cá nhân cũng như tổ chức, tạo động lực phát triển cho nền kinh tế, tạo nhiều cơ hội việc làm cũng như cải thiện thu nhập cho người lao động từ đó tạo những hiệu ứng tốt về mặt xã hội. Do đó, hiệu quả kinh doanh không chỉ là mối quan tâm của riêng mỗi doanh nghiệp mà còn là mối quan tâm chung của các cơ quan quản lý, của cả nền kinh tế cũng như của toàn xã hội. Tuy nhiên, môi trường kinh doanh luôn biến đổi khó lường và tiềm lực của chúng ta có hạn, để nâng cao hiệu quả kinh doanh luôn được coi là là bài toán khó, cần phải giải quyết của các doanh nghiệp nhất là trong thời điểm đại dịch Covid-19 đang diễn biến vô cùng phức tạp này. Nhiều doanh nghiệp chọn nâng cao hiệu quả kinh doanh bằng cách mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm. Tuy hiệu quả kinh doanh có được cải thiện nhưng vẫn chưa giải quyết được triệt để vấn đề này do doanh nghiệp vẫn tồn tại một số vấn đề cơ bản như: vấn đề về vốn kinh doanh, đội ngũ lao động... đồng thời doanh nghiệp không khai thác được thế mạnh của mình như việc mở rộng các mối quan hệ kinh doanh, nâng cao uy tín... Theo số liệu của Tổng cục Thống kê về chỉ số phát triển doanh nghiệp đối với các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương 9 tháng đầu năm 2021 cho thấy, các doanh nghiệp đang giảm về doanh thu và quy mô vốn trong thời gian gần đây. Dịch Covid-19 kéo dài đã làm nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ phá sản; chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế bị đứt gãy do các đợt giãn cách liên tiếp, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tháng 9 có sự sụt giảm nghiêm trọng cả về số lượng và số vốn đăng ký. Trong tháng 9/2021, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới chỉ đạt 3.899 doanh nghiệp, giảm 62,2% so với cùng kỳ năm 2020; số vốn đăng ký chỉ đạt 62,4 nghìn tỷ đồng, giảm 69,3%. Tính chung 9 tháng đầu năm 2021, tổng số doanh nghiệp thành lập mới đạt 85,5 nghìn doanh nghiệp, giảm 13,6% so với cùng kỳ năm trước; quy mô vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới đạt 14 tỷ đồng, giảm 3,1%; số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 90,3 nghìn doanh nghiệp, tăng 15,3%. Vì vậy vấn đề cấp thiết cần đặt ra hiện nay là 1
làm thể nào nâng cao được hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam là một trong những công ty chuyên sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ lắp đặt các hệ thống điện nhẹ, hệ thống dịch vụ đảm bảo an toàn và các sản phẩm công nghệ ứng dụng đời sống... là một trong những mặt hàng, dịch vụ tiêu dùng có xu hướng phát triển mạnh trong cuộc sống công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngày nay, có rất nhiều sự cạnh tranh. Trong suốt 9 năm hoạt động công ty đã đạt được những thành công đáng kể khi lợi nhuận luôn tăng trưởng mạnh, tuy nhiên hiệu quả sử dụng vốn và sử dụng lao động có xu hướng giảm mạnh trong 2 năm trở lại đây. Những hạn chế này xuất phát từ nhiều nguyên nhân như trình độ quản lý, sử dụng nguồn nhân lực, nguồn vốn, hoạt động nghiên cứu thị trường…. Nếu không sớm khắc phục những vấn đề này thì nó sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty trong giai Nhận thấy đây là vấn đề nóng đang nhận được nhiều sự quan tâm, đồng thời đây cũng là vấn đề cần được hoàn chỉnh hơn về mặt lý thuyết cũng như thực tế. Vấn đề này hoàn toàn phù hợp với nghiên cứu của em để phục vụ cho học tập nên với kiến thức tích lũy được sau bốn năm Đại học cùng với quá trình thực tập và làm việc tại Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam, em đã quyết định chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam” để làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Tổng quan của công trình nghiên cứu có liên quan 2.1. Các công trình nghiên cứu trong nước Việc nghiên cứu đề tài liên quan đến phân tích và nâng cao hiệu quả kinh doanh là một trong những vấn đề rất được quan tâm bởi các nhà hoạch định, nhà quản lý thuộc các tập đoàn kinh tế và doanh nghiệp không chỉ ở Việt Nam mà còn ở rất nhiều các nước trên thế giới trong những năm gần đây. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu được công bố trên báo, đài, internet... yêu cầu về tính cấp thiết cũng như sự cần thiết của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh trong thời buổi hội nhập kinh tế sau rộng như hiện nay. Trong quá trình nghiên cứu làm đề tài khóa luận của mình, em đã tìm hiểu và vận dụng các tài liệu, công trình nghiên cứu khác nhau có liên quan đến nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp cho bài nghiên cứu của mình như: - PGS.TS Phạm Công Đoàn, TS Nguyễn Cảnh Lịch (2012), Giáo trình Kinh tế doanh nghiệp thương mại, nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội. Giáo trình chỉ ra cho người đọc về khái niệm kinh doanh, hiệu quả kinh doanh, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Tác giả đã xây dựng hệ thống các chỉ tiêu đo lường, đánh giá hiệu quả kinh doanh của 2
doanh nghiệp một cách chi tiết nhất để người đọc hiểu và có thể tính toán, đo lường được hiệu quả kinh doanh của chính công ty mình. - Nguyễn Thị Bích Hường (2014), Nâng cao hiệu quả kinh doanh tại công ty xăng dầu Trường Thịnh, luận văn tốt ngiệp, Trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh Luận văn đi vào phân tích kinh tế, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh và tìm hiểu thực trạng kinh doanh của Công ty xăng dầu Trường Thịnh dựa trên các chỉ tiêu đã nên ra và đánh giá tình hình hiệu quả kinh doanh hiện nay của công ty hiện nay đang kinh doanh có hiệu quả trên mọi mặt tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế về sử dụng nguồn lực và doanh thu. Từ đó tác giả đưa những giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh, tuy nhiên giải pháp của tác giả chủ yếu tập trung vào nguồn lực và mở rộng thị trường nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty. - Trần Đức Trung (2015), Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh Công ty Cổ phần Xi măng Quán Triều – VVMI, luận văn tốt nghiệp, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh. Khóa luận đã đi sâu phân tích những nhân tố ảnh hưởng, chính sách nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty, thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh xi măng và hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty trong giai đoạn 2012-2014 theo hệ thống chỉ tiêu tổng hợp và chỉ tiêu bộ phận từ đó có những đánh giá chung thực trạng hiệu quả kinh doanh của công ty đó là tình hình sử dụng vốn chưa tốt, chi phí tăng cao qua các năm, qua đó đưa ra những thành tựu và hạn chế của công ty này. Phân tích đánh giá thực trạng để đưa ra các định hướng, giải pháp về chi phí, marketing, lao động và huy động và thu hồi và thu hồi vốn, đồng thời cũng đưa ra kiến nghị với công ty và Nhà nước nhằm mục đích nâng cao thị trường trên các khía cạnh: đảm bảo sự mở rộng về chiều rộng, chiều sâu và đảm bảo tính hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp trong thời gian tiếp theo. - Phạm Tiến Lực (2017), Nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, luận văn Thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Thương Mại. Đề tài được nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh và hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Chứng khoán Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam từ 2014-2016, đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế về hiệu quả kinh doanh của công ty trong giai đoạn này. Từ đó, có những định hướng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Chứng khoán Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho giai đoạn 2017-2022. 3
- Nguyễn Vũ Minh (2018), Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh logistics của Công ty Cổ phần Interserco Mỹ Đình, luận văn Thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Ngoại Thương. Đề tài này đi sâu vào phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh logistics và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh logistics của Công ty Cổ phần Interserco Mỹ Đình thông qua tính toán và phân tích các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Nghiên cứu chỉ ra những nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động kinh doanh logistics của công ty. Từ đó, tác gia đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh logistics của công ty. 2.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài - D. Larua và A Caillat (1992), “Kinh tế doanh nghiệp”, Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội. Tác giả đề cập đến các khái niệm về doanh nghiệp, nghiên cứu các mối quan hệ của tổ chức và doanh nghiệp, tác động của môi trường ảnh hưởng đến doanh nghiệp và những sai lầm trong quản lý. - Andy Neely & Jasper Hii (1998), Innovation and Business peformance, The Judge Institute of Management Studies University of Cambridge. Bài viết nghiên cứu về đổi mới và hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tác giả chỉ ra rằng đổi mới được coi là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, mối liên hệ giữa đổi mới và hiệu quả kinh doanh ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Trong nền kinh tế tri thức mới, khả năng đổi mới ở doanh nghiệp, khu vực và cấp độ quốc gia quyết định khả năng tạo ra của cải của một nền kinh tế. Từ các công trình nghiên cứu trên, em nhận thấy các đề tài đã nêu ra được những vấn đề về hiệu quả kinh doanh, các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh, từ đó đánh giá những thành công, hạn chế của công ty và đưa ra những giải pháp mang tính thực tiễn. Tuy nhiên, một số đề tài mới chỉ đánh giá được tình hình công ty hiện nay hoạt động có hiệu quả hay không mà chưa đánh giá được tình hình nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty cũng như chưa phân tích được mối quan hệ của hiệu quả kinh doanh tổng hợp và hiệu quả kinh doanh bộ phận. Từ những hạn chế đã nêu ra ở các đề tài trên, đề tài nghiên cứu “Nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam” sẽ cố gắng khắc phục những hạn chế của các công trình nghiên cứu trước và hoàn thiện hơn nữa sản phẩm của mình nhằm giúp cho công ty có được giải pháp thiết thực nhất nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty trong tương lai. Qua tìm hiểu, em được biết rằng cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam nên sẽ không có sự trùng lặp. 4
3. Đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu là nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam. 3.2 Mục tiêu nghiên cứu 3.2.1. Mục tiêu chung - Mục tiêu tổng quát của việc nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty cổ phần HitechVệt Nam” là nhằm phản ánh thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam, trên cơ sở đó sẽ đề xuất giải pháp, kiến nghị để nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty một cách tốt nhất. 3.2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó nhằm cung cấp cái nhìn đầy đủ hơn về nâng cao hiệu quả kinh doanh, tìm ra giải pháp để các nhà quản trị phát triển họat động kinh doanh. - Phân tích cụ thể về thực trạng hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam, chỉ ra sự tác động của các yếu tố bên trong cũng như bên ngoài, trên cơ sở đó đánh giá thành công, hạn chế trong việc phát triển kinh doanh của công ty giai đoạn 2018 – 9 tháng đầu năm 2021. - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. 3.3. Nhiệm vụ nghiên cứu Khóa luận sẽ tập trung trả lời các câu hỏi như: - Tại sao doanh thu doanh nghiệp lại có sự tăng giảm doanh thu không đồng đều qua các năm như vậy? - Tại sao trong thời gian dài như vậy doanh nghiệp không để ý đến vấn hiệu quả kinh doanh mà doanh nghiệp vẫn tồn tại được? - Tại sao thời điểm này doanh nghiệp lại cần nâng cao hiệu quả kinh doanh? 4. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Đề tài nghiên cứu thực trạng kết quả hoạt động kinh doanh của công ty, từ đó phân tích, đánh giá hiệu quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam thông qua hệ thống chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh tổng hợp và hiệu quả kinh doanh bộ phận (hiệu quả sử dụng vốn, hiệu quả sử dụng lao động). Đánh giá những thành công, hạn chế, nguyên nhân tồn tại những hạn chế đó để đưa ra những định hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty. - Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu trong phạm vi Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam. 5
- Về thời gian: Đề tài nghiên cứu các vấn đề về hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021. 5. Phương pháp nghiên cứu Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài “Nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam”, em đã kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khoa học nhằm giúp vấn đề nghiên cứu được rõ ràng và logic nhất. Cụ thể: 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Thu thập dữ liệu là công việc đầu tiên, cần thiết và quan trọng cho bất kì công trình nghiên cứu khoa học nào. Dữ liệu từ việc thu thập là nguồn kiến thức quan trọng có được do quá trình tích lũy lâu dài. Trong phạm vi của đề tài, nguồn dữ liệu được thu thập chủ yếu là nguồn dữ liệu thứ cấp, là những dữ liệu có sẵn tại thời điểm nghiên cứu. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn chính sau: • Dữ liệu bên trong doanh nghiệp: Dữ liệu thứ cấp được cung cấp dưới dạng các số liệu thống kê hàng năm, các bộ dữ liệu điều tra, các bản báo cáo tài chính từ các phòng ban, bản báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh... của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 – 9 tháng đầu năm 2021 với mục đích sử dụng cho phần nghiên cứu chương 2 của khóa luận. Ngoài ra, đề tài còn thu thập dữ liệu từ website của công ty. • Dữ liệu bên ngoài doanh nghiệp: Tham khảo thêm các tài liệu chuyên ngành, giáo trình, bài giảng của các trường đại học; các công trình nghiên cứu, luận văn, luận án có liên quan; các văn kiện, văn bản pháp luật của các cơ quan quản lý Nhà nước và các thông tin trên báo, đài, internet để hoàn thành khóa luận một các tốt nhất. 5.2. Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu Thông tin và dữ liệu sau khi thu thập cần được chọn lọc và xử lý sao cho phù hợp với mục tiêu và định hướng của đề tài. Dữ liệu sau khi được xử lý sẽ được phân tích để phục vụ cho đề tài nghiên cứu. Phân tích dữ liệu là quá trình kiểm tra, chuyển đổi và mô hình hóa dữ liệu với mục đích tìm thông tin hữu ích, cho thấy kết luận và hỗ trợ ra quyết định. Phân tích dữ liệu có nhiều khía cạnh và phương pháp tiếp cận bao gồm các kỹ thuật đa dạng, cụ thể: - Phương pháp mô hình hóa: Là một phương pháp khoa học bằng việc xây dựng mô hình của đối tượng nghiên cứu, sử dụng các bảng và biểu đồ giúp cho hệ thống hóa dữ liệu logic và sinh động hơn. - Phương pháp so sánh, đối chiếu: Là một phương pháp được sử dụng thường xuyên trong phân tích, sử dụng chủ yếu ở chương 2 của bài nghiên cứu. Là phương pháp để so sánh và đối chiếu kết quả doanh thu, chi phí, lợi nhuận của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam qua các giai đoạn khác nhau. Thông qua phương pháp này có 6
thể xác định được chiều hướng biến động chung của các chỉ tiêu để từ đó đánh giá được các mặt phát triển hay kém phát triển, hiệu quả hay kém hiệu quả để tìm ra các giải pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam. Trong bài, phương pháp này được thực hiện như sau: • Thu thập số liệu các chỉ tiêu về doanh thu, lợi nhuận, chi phí… của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam qua các năm 2018, 2019, 2020, 9 tháng đầu năm 2021. • Tiến hành so sánh số liệu các chỉ tiêu giữa các năm. • Nhận xét, đánh giá và từ đó đưa ra những phướng hướng cụ thể. - Phương pháp thống kê: Là phương pháp dùng để thống kê hoặc tổng hợp các chỉ tiêu kinh tế. Phương pháp này cho thấy được tình hình chung của công ty, từ đó, sẽ đánh giá được một cách tương đối thực trạng hoạt động của công ty trong giai đoạn nghiên cứu. 6. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp Đề tài nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp có kết cấu gồm 3 phần gồm lời mở đầu, phần nội dung nghiên cứu và phần kết luận. Ngoài ra còn có các danh mục như tóm lược, lời cảm ơn, mục lục, bảng biểu, tài liệu tham khảo... Phần nội dung được chia thành 3 chương đi từ khái quát đến cụ thể, như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chương 2: Thực trạng hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam giai đoạn 2018 - 9 tháng đầu năm 2021. Chương 3: Các đề xuất và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Hitech Việt Nam đến năm 2026. 7
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm hiệu quả Ngày nay, khi đề cập đến vấn đề hiệu quả thì người ta vẫn chưa có một khái niệm thống nhất. Ở mỗi lĩnh vực khác nhau, xem xét trên các góc độ khác nhau thì người ta có những khái niệm, cách nhìn nhận khác nhau về hiệu quả. Trong cuốn Kinh tế học, Paul A Sameulson có viết: “Hiệu quả tức là sử dụng một cách hữu hiệu nhất các nguồn lực của nền kinh tế để thỏa mãn nhu cầu mong muốn của con người” (Nguồn tài liệu Paul A Sameulson và Wiliam Dnordhau (1997), Kinh tế học, lần thứ 15, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia). Quan điểm này cho thấy, tác giả đánh giá hiệu quả thông qua cách sử dụng các nguồn lực kinh tế, nguồn lực phải được sử dụng để đem lại kết quả mong muốn cho con người. Tuy nhiên, quan điểm này chưa chỉ rõ cách xác định hiệu quả bằng đại lượng cụ thể nào. Theo Peter F. Drucker (2006) thì trong quản lý, hiệu quả liên quan đến việc nhận được đúng những điều đã thực hiện. Trong khoa học quân sự, hiệu quả là một tiêu chí được sử dụng để đánh giá những thay đổi được xác định trong hệ thống mục tiêu, về hành vi, năng lực, hoặc tài sản của nó gắn liền với việc đạt được trạng thái kết thúc, đạt được mục tiêu hoặc tạo ra ảnh hưởng. Theo PGS.TS Phạm Công Đoàn, TS Nguyễn Cảnh Lịch (2012), Giáo trình Kinh tế doanh nghiệp thương mại, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội : “Hiệu quả là mối tương quan so sánh giữa kết quả đạt được theo mục tiêu đã được xác định với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó”. Để hoạt động, doanh nghiệp phải có các mục tiêu hành động của mình trong từng thời kỳ, đó có thể là mục tiêu xã hội cũng có thể là các mục tiêu kinh tế của chủ doanh nghiệp và doanh nghiệp luôn tìm cách để đạt các mục tiêu đó với chi phí thấp nhất. Từ các khái niệm trên có sự thống nhất quan điểm rằng: “Hiệu quả là một phạm trù khoa học phản ánh trình độ sử dụng các điều kiện chính trị, xã hội và trình độ phát triển lực lượng sản xuất để đạt được kết quả cao nhất với lượng chi phí thấp nhất”. 1.1.2. Khái niệm và phân loại hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp a. Khái niệm hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp Hiệu quả kinh doanh là một vấn đề luôn được các nhà kinh tế và quản lý kinh tế hết sức quan tâm. Cho tới thời điểm này, có rất nhiều khái niệm khác nhau về hiệu quả kinh doanh. Do sự phát triển của các hình thái xã hội có quan hệ sản xuất khác nhau làm cho cách nhìn nhận quan niệm về hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp cũng 8
khác nhau. Trong xã hội tư bản, cha đẻ của nền kinh tế học – Adam Smith, cho rằng: “Hiệu quả kinh doanh là kết quả đạt được trong hoạt động kinh tế, là doanh thu tiêu thụ hàng hóa”. Trong quan điểm này nhà kinh tế người Anh đã đánh đồng hiệu quả và kết quả sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, quan điểm này chỉ đúng khi kết quả sản xuất kinh doanh tăng với tốc độ nhanh hơn tốc độ tăng của chi phí đầu vào sản xuất. Như vậy, Adam mới chỉ quan tâm đến kết quả đầu ra mà chưa quan tâm đến các yếu tố đầu vào. Theo Manfred-Kuhn: “Hiệu quả kinh doanh được xác định bởi tỷ số giữa kết quả đạt được với chi phí bỏ ra”. Quan điểm này được rất nhiều nhà kinh tế và quản trị kinh doanh áp dụng và tính hiệu quả kinh tế của các quá trình sản xuất kinh doanh. Ở một khía cạnh khác, theo quan điểm của PGS.TS Phạm Công Đoàn (2012), giáo trình Kinh tế doanh nghiệp thương mại: “Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế khách quan phản ánh các lợi ích kinh tế - xã hội đạt được từ quá trình hoạt động kinh doanh. Hiệu quả kinh doanh bao gồm hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội trong đó hiệu quả kinh tế có vai trò, ý nghĩa quyết định”. Theo đó, hiệu quả kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp để đạt được kết quả kinh tế cao nhất với mức chi phí thấp nhất. Mỗi quan điểm về hiệu quả kinh doanh nêu trên đều có những ưu, nhược diểm nhất định nhưng đều thấy được hiệu quả kinh doanh là một trong các công cụ hữu hiệu để các nhà quản trị thực hiện chức năng của mình.Việc xem xét và tính toán hiệu quả kinh doanh không chỉ cho biết việc sản xuất ở trình độ nào mà còn cho phép các nhà quản trị phân tích, tìm ra các nhân tố để từ đó đưa ra các biện pháp thích hợp trên cả hai phương diện tăng kết quả và giảm chi phí kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả. Một quan điểm về hiệu quả kinh doanh có thể coi là tương đối hoàn thiện được phát biểu như sau: “Hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực của công ty hay cơ sở kinh doanh trong khâu mua, bán hàng hóa, khâu vận chuyển và kho hàng hoặc trong sản xuất, phân phối, cung ứng và marketing các sản phẩm, dịch vụ. Hiệu quả hoạt động kinh doanh biểu thị mối tương quan giữa kết quả doanh nghiệp đạt được với các chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để đạt kết quả đó và mối quan hệ giữa sự vận động của kết quả với sự vận dộng của chi phí tạo ra kết quả đó trong những điều kiện nhất định. Đối với các doanh nghiệp sản xuất, hiệu quả hoạt động kinh doanh chính là hiệu quả mua các yếu tố đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra”. b. Phân loại hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp Trong công tác quản lý, xét theo nhiều mặt khác nhau thì hiệu quả kinh doanh được biểu hiện dưới các dạng khác nhau. Việc phân chia hiệu quả kinh doanh theo các tiêu thức khác nhau sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý kinh doanh trong việc 9
đánh giá hiệu quả. ❖ Hiệu quả kinh tế cá biệt và hiệu quả kinh tế - xã hội Hiệu quả kinh tế cá biệt thể hiện kết quả kinh doanh cũng như lợi ích mà doanh nghiệp thu được từ hoạt động kinh doanh. Đó có thể là doanh thu hoặc cũng có thể là lợi nhuận doanh nghiệp mang về. Hiệu quả kinh tế - xã hội mà hoạt động kinh doanh đem lại cho nền kinh tế quốc dân là sự đóng góp của nó vào việc phát triển sản xuất, đổi mới cơ cấu kinh tế, tăng năng suất lao động xã hội, tăng thu cho ngân sách, giải quyết vấn đề việc làm, nâng cao chất lượng đời sống cho người dân. Mỗi doanh nghiệp là một tế bào trong toàn bộ nền kinh tế, mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đều chịu ảnh hưởng bởi sự vận động của nền kinh tế, vì vậy giữa hiệu quả kinh tế các biệt và hiệu quả kinh tế - xã hội có mối quan hệ nhân quả và tác động qua lại lẫn nhau. Hiệu quả kinh tế quốc dân chỉ có thể đạt được trên cơ sở hoạt động có hiệu quả của các doanh nghiệp. Ngược lại, tính hiệu quả của nền kinh tế sẽ là tiền đề tích cực, là cơ sở cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đạt kết quả cao. Đó chính là mối quan hệ giữ cái chung và cái riêng, giữa lợi ích bộ phận và lợi ích tổng thể. ❖ Hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả tương đối Hiệu quả tuyệt đối là lượng hiệu quả được tính toán cho từng phương án kinh doanh cụ thể bằng cách xác định mức lợi ích thu được với lượng chi phí bỏ ra. Hiệu quả tương đối (hiệu quả so sánh) được xác định bằng cách so sánh các chỉ tiêu hiệu quả tuyệt đối của các phương án với nhau, hay chính là mức chênh lệch về hiệu quả tuyệt đối của các phương án. Để thực hiện các mục tiêu kinh doanh, doanh nghiệp có thể có nhiều phương án khác nhau. Mỗi phương án mang lại mức hiệu quả khác nhau với mức chi phí khác nhau. Việc tính toán các chỉ tiêu hiệu quả tuyệt đối, hiệu quả tương đối giúp doanh nghiệp lựa chọn được phương án kinh doanh tối ưu nhất. Việc xác định hiệu quả tuyệt đối là cơ sở xác định hiệu quả tương đối (so sánh). Tuy nhiên, có những chỉ tiêu hiệu quả tương đối được xác định không phụ thuộc vào việc xác định hiệu quả tuyệt đối. ❖ Hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài Căn cứ vào lợi ích nhận được trong một khoảng thời gian dài hay ngắn mà người ta phân chia thành hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài. Hiệu quả trước mắt là hiệu quả được xem xét trong một thời gian ngắn. Hiệu quả lâu dài là hiệu quả được xem xét trong một thời gian dài. Doanh nghiệp phải tiến hành hoạt động kinh doanh sao cho mang lại cả lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Phải kết hợp 10
hài hòa giữa hai lợi ích, không được chỉ vì lợi ích trước mắt mà làm thiệt hại đến lợi ích lâu dài của doanh nghiệp. ❖ Hiệu quả kinh doanh tổng hợp và hiệu quả kinh doanh bộ phận Căn cứ vào phạm vi tính toán hiệu quả, người ta phân ra hai loại: Hiệu quả kinh doanh tổng hợp và hiệu quả kinh doanh bộ phận. Hiệu quả kinh doanh tổng hợp: Là phạm trù kinh tế phản ánh sự phá triển kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực trong quá trình sản xuất nhằm đạt mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Hiệu quả tổng hợp là thước đo hết sức quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cho việc đánh giá thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. Hiệu quả kinh doanh bộ phận: Là sự thể hiện trình độ và khả năng sử dụng nguồn lực như vốn, lao động… theo mục đích đã xác định trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó là thước đo quan trọng của sự tăng trưởng từng bộ phận và cùng với hiệu quả kinh doanh tổng hợp làm cơ sở để đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Giữa hiệu quả tổng hợp và hiệu quả bộ phận có mối liên hệ mật thiết với nhau. Hiệu quả tổng hợp chi có thể đạt được khi các nhân tố, chi phí, nguồn lực riêng biệt sử dụng có hiệu quả. Tuy nhiên, trong thực tế, có trường hợp một yếu tố nào đó sử dụng còn lãng phí nhưng những yếu tố khác đảm bảo hiệu quả cao, người ta vẫn thu được hiệu quả tổng hợp. Hiệu quả bộ phận là một bộ phận của hiệu quả tổng hợp và ảnh hưởng đến hiệu quả tổng hợp. Tóm lại, trong quá trình sản xuất kinh doanh, phạm trù hiệu quả kinh doanh được biểu hiện ở nhiều cách khác nhau. Việc phân loại hiệu quả kinh doanh là cơ sở để xác định các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh, phân tích hiệu quả kinh doanh và từ đó đưa ra các những biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh. Tuy nhiên, ta có thể nhận thấy việc phân loại hiệu quả kinh doanh theo hiệu quả kinh doanh tổng hợp và hiệu quả kinh doanh bộ phận là cách phân loại giúp phân tích một cách rõ nhất hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. 1.1.3. Khái niệm nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp Một điều dễ nhận thấy trong các doanh nghiệp là hiệu quả kinh doanh là một trong các mục tiêu quan trọng hàng đầu, luôn được các nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm và tìm kiếm các giải pháp cùng cố, cải thiện và gia tăng. Nếu coi hoạt động kinh doanh là quá trình doanh nghiệp quản lý, khai thác và sử dụng các nguồn lực nhằm đạt mục tiêu nhất định nào đó thì có thể hiểu nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh 11
nghiệp là quả trình sử dụng hiệu quả các nguồn lực của doanh nghiệp nhằm tạo sự chuyển biển tích cực về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Vậy nâng cao hiệu quả kinh doanh được xét trong một trạng thái “động" hơn so với khái niệm hiệu quả kinh doanh thông thường. Bởi hiệu quả kinh doanh là phản ánh trình độ quản lý, sử dụng các nguồn lực, là trình độ hay mức độ đạt "đầu ra" của quá trình quản lý và sử dụng đó. Còn nâng cao hiệu quả kinh doanh có thể xem là quá trình quản lý, sử dụng và khai thác nguồn lực một cách tối ưu hơn, hợp lý hơn hướng tới một trình độ cao hơn, mức độ đạt được kết quả đầu ra tốt hơn và đạt được các mục tiêu đã định trước bằng cách tìm ra các giải pháp để doanh nghiệp đạt hiệu quả kinh doanh tốt hơn trong thời gian tới. Mục tiêu cốt lõi và cơ bản của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp chính là đạt hiệu quả cao trong kinh doanh cả về trước mắt và lâu dài, hiệu quả cả về chiều sâu và chiều rộng, tạo nguồn lợi nhuận tối đa, giúp doanh nghiệp tồn tại, phát triển và bền vững. Do đó, nâng cao hiệu quả kinh doanh nên hiểu là một quá trình doanh khai thác và sử dụng ngày càng hiệu quả các nguồn lực của mình với kỳ vọng đạt được hiệu quả kinh doanh tốt hơn so với các giai đoạn trước hoặc so với các doanh nghiệp trong cùng một môi trường hoạt động. Hay nói cách khác, doanh nghiệp kỳ vọng quá trình này sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực về hiệu quả kinh doanh. 1.2. Một số lý thuyết về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp 1.2.1. Khái quát một số lý thuyết về hiệu quả kinh doanh Một doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ, hoạt động sản xuất kinh doanh trên bất kỳ lĩnh vực nào, nếu muốn tồn tại và phát triển trên thị trường thì đòi hỏi phải có hiệu quả. Hiệu quả kinh doanh là nhân tố trực tiếp đảm bảo sự tồn tại của doanh nghiệp trên thị trường. Để sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả thì việc phân tích hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh mang một ý nghĩa quan trọng cần đặt lên hàng đầu. Điều này giúp cho các nhà quản trị có những quyết định đúng đắn, đầu tư đúng mục đích để đạt hiệu quả. Theo P. Samerelson và W. Nordhaus thì: “Hiệu quả sản xuất diễn ra khi xã hội không thể tăng sản lượng một loạt hàng hoá mà không cắt giảm một loạt sản lượng hàng hoá khác. Một nền kinh tế có hiệu quả nằm trên giới hạn khả năng sản xuất của nó”. Thực chất của quan điểm này đã đề cập đến khía cạnh phân bổ có hiệu quả các nguồn lực của nền sản xuất xã hội. Việc phân bổ và sử dụng các nguồn lực sản xuất trên đường giới hạn khả năng sản xuất sẽ làm cho nền kinh tế có hiệu quả cao. Có thể nói mức hiệu quả ở đây mà tác giả đưa ra là cao nhất, là lý tưởng và không thể có mức hiệu quả nào cao hơn nữa. 12
Một số quan điểm lại cho rằng hiệu quả kinh tế được xác định bởi tỷ số giữa kết quả đạt được và chi phí bỏ ra để có được kết quả đó. Điển hình cho quan điểm này là tác giả Manfred Kuhn, theo ông: “Tính hiệu quả được xác định bằng cách lấy kết quả tính theo đơn vị giá trị chia cho chi phí kinh doanh”. Đây là quan điểm được nhiều nhà kinh tế và quản trị kinh doanh áp dụng vào tính hiệu quả kinh tế của các quá trình kinh tế. Hiệu quả kinh doanh = Kết quả kinh doanh đạt được / Chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó Hai tác giả Whohe và Doring lại đưa ra hai quan điểm về hiệu quả kinh tế. Đó là hiệu quả kinh tế tính bằng đơn vị hiện vật và hiệu quả kinh tế tính bằng đơn vị giá trị. Theo hai ông thì hai khái niệm này hoàn toàn khác nhau. “Mối quan hệ tỷ lệ giữa sản lượng tính theo đơn vị hiện vật (chiếc, kg…) và lượng các nhân tố đầu vào (giờ lao động, đơn vị thiết bị, nguyên vật liệu…) được gọi là tính hiệu quả có tính chất kỹ thuật hay hiện vật”, “Mối quan hệ tỷ lệ giữa chi phí kinh doanh phải chỉ ra trong điều kiện thuận lợi nhất và chi phí kinh doanh thực tế phải chỉ ra được gọi là tính hiệu quả xét về mặt giá trị” và “Để xác định tính hiệu quả về mặt giá trị người ta còn hình thành tỷ lệ giữa sản lượng tính bằng tiền và các nhân tố đầu vào tính bằng tiền”. Khái niệm hiệu quả kinh tế tính bằng đơn vị hiện vật của hai ông chính là năng suất lao động, máy móc thiết bị và hiệu suất tiêu hao vật tư, còn hiệu quả tính bằng giá trị là hiệu quả của hoạt động quản trị chi phí. Lợi nhuận là một trong những chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, là mục tiêu mà tất cả các doanh nghiệp hướng tới. Để tối đa hóa lợi nhuận, doanh nghiệp phải sản xuất sản phẩm, dịch vụ cung cấp cho thị trường trên cơ sở sử dụng các nguồn lực sản xuất xã hội nhất định. Muốn đạt được mục tiêu kinh doanh, các doanh nghiệp buộc phải chú trọng đến các điều kiện nội tại, phát huy năng lực, hiệu năng của các yếu tố sản xuất và tiết kiệm mọi chi phí. Để hiểu rõ hơn về hiệu quả kinh doanh, ta cần phân biệt được kết quả kinh doanh và hiệu quả hoạt động kinh doanh. Kết quả hoạt động kinh doanh là những gì doanh nghiệp đạt được sau quá trình kinh doanh nhất định. Còn trong khái niệm về hiệu quả kinh doanh, người ta sử dụng cả hai chỉ tiêu kết quả và các chỉ tiêu hiệu quả tổng hợp, bộ phận để đánh giá hiệu quả kinh doanh. Để hiểu rõ hơn về tình hình hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, cần phải kết hợp đánh giá cả hiệu quả kinh doanh tổng hợp đó là tổng hợp hiệu quả các nguồn lực và đánh giá hiệu quả kinh doanh bộ phận qua việc sử dụng các yếu tố vốn, nguồn nhân lực. 1.2.2. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp a. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tổng hợp 13
Chỉ tiêu hiệu quả sản xuất kinh doanh tổng hợp phản ánh khái quát và cho phép kết luận về hiệu quả kinh tế của toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh, phản ánh trình độ sử dụng tất cả các yếu tố tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định ❖ Chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp 𝑀 𝐻𝑄𝑀 = 𝐺𝑣 + 𝐹 Trong đó: 𝐻𝑄𝑀 : Hiệu quả kinh tế 𝑀 : Doanh thu thuần đạt được trong kỳ 𝐺𝑣 : Trị giá vốn hàng hóa đã tiêu thụ 𝐹 : Chi phí bỏ ra để đạt doanh thu Chỉ tiêu này phản ánh trình độ sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, có nghĩa là trong một thời kỳ nhất định doanh nghiệp thu được bao nhiêu đồng doanh thu bán hàng trên một trăm đồng chi phí bỏ ra. Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ trình độ sử dụng nguồn vốn của doanh nghiệp càng cao. ❖ Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu 𝐿𝑁 Tỷ suất lợi nhuận = × 100 𝑀 Trong đó: 𝐿𝑁: Tổng lợi nhuận đạt được trong kỳ (Lợi nhuận trước thuế) Chỉ tiêu này phản ánh trong một thời kỳ nhất định doanh nghiệp thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận trên một đồng doanh thu bán hàng thuần. Kết quả của chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp càng cao và ngược lại. ❖ Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên tổng chi phí 𝐿𝑁 𝐻𝑄𝐿𝑁 = 𝐺𝑣 + 𝐹 Trong đó: 𝐺𝑣 : Trị giá vốn hàng hóa bán ra Chỉ tiêu này phản ánh mức lợi nhuận của doanh nghiệp đạt được bao nhiêu trên một đồng chi phí bỏ ra. Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp càng cao. b. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả bộ phận ❖ Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động Số lượng và chất lượng lao động là yếu tố cơ bản trong sản xuất, góp phần quan trọng trong năng lực sản xuất của doanh nghiệp. 14