Khóa luận tốt nghiệp Kinh tế và phát triển: Hiệu quả sản xuất lúa ở xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình

Chia sẻ: Yên Bihf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:78

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài hệ thống hóa cơ sở lý luận, thực tiễn sản xuất lúa và hiệu quả sản xuất lúa; đánh giá kết quả, hiệu quả kinh tế sản xuất lúa của các hộ trên địa bàn xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình trong hai vụ Đông Xuân và vụ Mùa năm 2011; đề xuất một số định hướng và giải pháp góp phần khắc phục những khó khăn và phát huy những lợi thế của địa phương nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất lúa của các hộ trên địa bàn nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Kinh tế và phát triển: Hiệu quả sản xuất lúa ở xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình

GVHD: ThS. Nguyễn Ngọc Châu Khóa luận tốt nghiệp PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài Với xu thế phát triển chung của thế giới, Việt Nam đã và đang tiến hành quá trình uế công nghiệp hóa - hiện đại hóa (CNH-HĐH) đất nước nhằm đưa nước ta đến năm 2020 cơ bản là một nước công nghiệp. Bên cạnh đó nông nghiệp cũng là một bộ phận quan tế H trọng nhằm đảm bảo an ninh lương thực, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân nông thôn, ổn định cho quốc gia. Việc sản xuất nông nghiệp không những cung cấp lương thực thực phẩm cho đời sống con người mà nó còn cung cấp nguyên liệu cho các ngành h công nghiệp nhẹ, công nghiệp chế biến, góp phần sản xuất ra các mặt hàng có giá trị xuất in khẩu, tăng nguồn thu ngoại tệ cho quốc gia. Trong quá trình phát triển kinh tế, nông nghiệp cần được phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về lương thực, thực phẩm cK của xã hội. Vì thế, sự ổn định xã hội và mức an toàn về lương thực của xã hội phụ thuộc rất nhiều vào sự phát triển nông nghiệp. Từ một quốc gia nghèo đói thiếu lương thực, Việt họ Nam đã giải quyết được nhu cầu về lương thực trong cả nước và đứng thứ hai về xuất khẩu gạo sau Thái Lan. Cây lúa là cây trồng khá phổ biến ở nước ta nhất là ở khu vực miền Bắc, miền Nam có khí hậu nhiệt đới tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sinh Đ ại trưởng và phát triển cây trồng. Cây lúa có vị trí chiến lược quan trọng trong sản xuất nông nghiệp nói chung và cơ cấu sản xuất hàng hóa nói riêng. Do đó việc đáp ứng nhu cầu này là hết sức cần thiết, đòi hỏi người trồng lúa phải có những biện pháp nhằm nâng cao hiệu ng quả sản xuất cả về số lượng và chất lượng. Ninh Mỹ là một xã thuộc tỉnh Ninh Bình với hầu hết diện tích đất địa hình tương ườ đối bằng phẳng rất thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, diện tích đất nông nghiệp màu mỡ thuận lợi cho cây trồng phát triển, hệ thống kênh mương dày đặc phục vụ Tr cho công tác tưới tiêu nước cho sản xuất. Từ những điều kiện thuận lợi đó giúp cho người dân ở đây phát triển cây lúa, mang lại giá trị kinh tế cao, bên cạnh đó, cây lúa còn là cây trồng đem lại giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, trong điều kiện thời tiết ngày càng phức tạp do sự nóng dần lên của trái đất, làm cho hạn hán, mưa lũ xảy ra làm cho người nông dân không phản ứng kịp. Hơn nữa, việc sử dụng các yếu tố đầu vào như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) SVTH: Phạm Thị Huyền Hoài_K42B KTNN 1 GVHD: ThS. Nguyễn Ngọc Châu Khóa luận tốt nghiệp còn chưa ổn định, chất lượng chưa đảm bảo, nhiều hộ gia đình còn sử dụng giống thuần, năng suất không cao, việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật còn gặp nhiều khó khăn. Chính điều này làm cho hoạt động sản xuất lúa của người dân địa phương xã Ninh Mỹ chưa tương xứng với tiềm năng trên địa bàn. Xuất phát từ thực tiễn trên tôi chọn đề tài: uế “Hiệu quả sản xuất lúa ở xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình”. II. Mục đích nghiên cứu tế H - Hệ thống hoá cơ sở lý luận, thực tiễn sản xuất lúa và hiệu quả sản xuất lúa. - Đánh giá kết quả, hiệu quả kinh tế sản xuất lúa của các hộ trên địa bàn xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình trong hai vụ Đông Xuân và vụ Mùa năm 2011. h - Đề xuất một số định hướng và giải pháp góp phần khắc phục những khó khăn và in phát huy những lợi thế của địa phương nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất lúa của các hộ trên địa bàn nghiên cứu. cK III. Phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu kết quả, hiệu quả sản xuất lúa và các nhân tố họ ảnh hưởng đến kết quả, hiệu quả sản xuất lúa của một số nông hộ ở xã Ninh Mỹ, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Trong đó tập trung vào 60 hộ điển hình trong các thôn của xã. - Về không gian: Nghiên cứu trên địa bàn xã Ninh Mỹ. Đ ại - Về thời gian: Số liệu thu thập tính từ năm 2009-2011, đánh giá hiệu quả sản xuất lúa ở hai vụ Đông Xuân và vụ Mùa năm 2011. IV. Phương pháp nghiên cứu ng - Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử: Là phương pháp nhằm nhận thức bản chất của các hiện tượng tự nhiên, kinh tế, xã hội. Nó yêu cầu các hiện tượng phải ườ được nghiên cứu trong mối liên hệ bản chất chặt chẽ, tác động lẫn nhau một cách khoa học, khách quan và logic, không phải đặt trong trạng thái tĩnh mà là trong sự phát triển Tr không ngừng và sự vận động của các sự vật, hiện tượng qua các thời kỳ khác nhau. - Phương pháp thu thập số liệu: + Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp: Được thu thập từ điều tra phỏng vấn 60 hộ sản xuất lạc ở địa bàn nghiên cứu bằng cách xây dựng các phiếu điều tra căn cứ vào nội dung nghiên cứu theo phương pháp điều tra chọn mẫu ngẫu nhiên. SVTH: Phạm Thị Huyền Hoài_K42B KTNN 2 GVHD: ThS. Nguyễn Ngọc Châu Khóa luận tốt nghiệp + Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp: Dựa vào số liệu điều tra của UBND xã Ninh Mỹ, các niên giám thống kê của xã Ninh Mỹ, của tỉnh Ninh Bình, niên giám thống kê của cả nước, các báo cáo hoạt động của xã, và một số tạp chí sách báo có liên quan, internet, … uế + Phương pháp thống kê mô tả và hạch toán kinh tế: Dựa vào các số liệu thứ cấp và số liệu sơ cấp thu thập được trong suốt quá trình điều tra, nghiên cứu để hệ thống hoá tế H các số liệu dưới dạng các chỉ tiêu nghiên cứu từ đó phân tích, đánh giá theo các chỉ tiêu qua thời gian. + Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm, h các cán bộ lãnh đạo am hiểu về lĩnh vực này, già làng, các bậc bề trên có kinh nghiệm in trong làng xã, các thầy cô giáo, … + Phương pháp toán kinh tế: Được vận dụng để đánh giá các nhân tố ảnh hưởng phần mềm Eview. cK đến năng suất lúa bằng mô hình hàm sản xuất Cobb-Douglas theo phương pháp OLS trên họ Trong suốt quá trình điều tra, nghiên cứu tôi đã hết sức cố gắng nhưng còn hạn chế về trình độ kiến thức và kinh nghiệm nên đề tài này không tránh khỏi những thiếu sót kính mong quý thầy cô và bạn đọc góp ý để đề tài được hoàn thiện hơn. Tr ườ ng Đ ại Xin chân thành cảm ơn! SVTH: Phạm Thị Huyền Hoài_K42B KTNN 3 GVHD: ThS. Nguyễn Ngọc Châu Khóa luận tốt nghiệp PHẦN II NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1. Một số khái niệm và phương pháp tính hiệu quả kinh tế 1.1.1.1. Hiệu quả uế 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN tế H Theo quan điểm của các nhà kinh tế học thì hiệu quả là một đại lượng so sánh với thành quả và chi phí thời gian, tài nguyên bỏ ra để đạt được hiệu quả đó xem cao hay là thấp. h Kết quả là cái mà chúng ta thu được, đạt được, là kết quả của quá trình lao động. in 1.1.1.2. Hiệu quả kinh tế Hiệu quả kinh tế của một hiện tượng (hoặc quá trình) kinh tế là một phạm trù kinh cK tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật lực, tiền vốn) để đạt được mục tiêu xác định. Hiệu quả kinh tế phản ánh chất lượng hoạt động kinh tế. họ Để tiến hành bất kỳ một hoạt động sản xuất kinh doanh nào cũng đều phải tập hợp các phương tiện vật chất cũng như con người và thực hiện sự kết hợp giữa lao động với các yếu tố vật chất để tạo ra kết quả phù hợp. Đ ại Đề cập tới vấn đề này có rất nhiều định nghĩa khác nhau về hiệu quả kinh tế. Theo quan điểm của kinh tế học vi mô: Hiệu quả kinh tế là tất cả những quyết định sản xuất cái gì nằm trên đường năng lực sản xuất là có hiệu quả vì nó tận dụng hết nguồn ng lực; Số lượng hàng hoá đạt trên đường giới hạn của năng lực sản xuất càng lớn càng có hiệu quả cao; Sự thoả mãn tối đa về mặt hàng, chất lượng, số lượng hàng hoá theo nhu ườ cầu của thị trường trong giới hạn của đường năng lực sản xuất cho ta đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất; Và cuối cùng là kết quả trên một đơn vị chi phí càng lớn hoặc chi phí Tr trên một đơn vị kết quả càng nhỏ thì hiệu quả kinh tế càng cao. Theo GS Paul A. Samuelson: “Hiệu quả có nghĩa là không lãng phí hoặc sử dụng các nguồn lực một cách tiết kiệm để thoả mãn các nhu cầu và mong muốn của con người”. SVTH: Phạm Thị Huyền Hoài_K42B KTNN 4 GVHD: ThS. Nguyễn Ngọc Châu Khóa luận tốt nghiệp Theo GS-TS Ngô Đình Giao: “ Hiệu quả kinh tế là tổ chức cao nhất của sự lựa chọn kinh tế của các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước”. Hiệu quả kinh tế là tiêu chuẩn cao nhất của mọi sự lựa chọn kinh tế của các doanh uế nghiệp trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Nâng cao hiệu quả kinh tế có ý nghĩa quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển của mỗi doanh nghiệp nói tế H riêng và của toàn xã hội nói chung. Bên cạnh đó hiệu quả kinh tế còn phải quan tâm hiệu quả về mặt xã hội cũng như hiệu quả về mặt môi trường. Hiệu quả xã hội phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực nhằm đạt được các mục tiêu xã hội nhất định. Các mục tiêu xã h hội thường thấy là: giải quyết công ăn việc làm trong phạm vi toàn xã hội hoặc từng khu in vực kinh tế; giảm số người thất nghiệp, nâng cao trình độ và đời sống văn hoá, tinh thần cho người lao động, đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động, nâng cao mức sống cK cho các tầng lớp nhân dân trên cơ sở giải quyết tốt các quan hệ trong sản xuất, đảm bảo và nâng cao sức khoẻ; đảm bảo vệ sinh môi trường. Hay nói cách khác, đó chính là tương họ quan so sánh về mặt kinh tế và xã hội so với một đồng chi phí bỏ ra. 1.1.1.3. Phương pháp xác định hiệu quả kinh tế Bản chất của hiệu quả kinh tế là sự so sánh giữa kết quả thu được với chi phí bỏ ra. Đ ại Do đó, để tính được hiệu quả kinh tế ta phải xác định được kết quả và chi phí. Trong hệ thống cân đối quốc dân (MPS), kết quả thu được có thể là toàn bộ giá trị sản phẩm (c+v+m) hoặc có thể là thu nhập (v+m), hoặc có thể là thu nhập thuần tuý (m). ng Trong hệ thống tài khoản quốc gia (SNA) thì kết quả thu được có thể là tổng giá trị sản xuất (GO), có thể là giá trị gia tăng (VA), có thể là thu nhập hỗn hợp (MI), hoặc lợi ườ nhuận (P). Tuỳ theo mục đích tính toán hiệu quả kinh tế mà ta sử dụng các chỉ tiêu kết quả Tr cho phù hợp. Chi phí bỏ ra trong quá trình sản xuất kinh doanh là những chi phí cho các yếu tố đầu vào như đất đai, lao động, tiền vốn, nguyên vật liệu. Tuỳ theo mục đích nghiên cứu mà chi phí bỏ ra có thể tính toàn bộ hay cho từng yếu tố chi phí. Thông thường, chi phí bỏ ra được tính là tổng chi phí, chi phí vật chất, lao động sống, tổng số vốn, tổng diện tích đất, tổng chi phí trung gian. SVTH: Phạm Thị Huyền Hoài_K42B KTNN 5