Khóa luận tốt nghiệp: Tái bảo hiểm tài sản ở Bảo Việt thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Sdgsxf Sdgsxf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:96

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Khóa luận tốt nghiệp: Tái bảo hiểm tài sản ở Bảo Việt thực trạng và giải pháp" có kết cấu gồm 3 chương. Chương 1 giới thiệu Những vấn đề lý luận chung. Chương 2 trình bày Hoạt động tái bảo hiểm tài sản của Bảo Việt. Chương 3 đưa ra Những vấn đề và phương hướng phát triển. Cùng tham khảo nhé.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Tái bảo hiểm tài sản ở Bảo Việt thực trạng và giải pháp

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG HÀ NỘI KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ -----  ----- KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP TÊN ĐỀ TÀI: TÁI BẢO HIỂM TÀI SẢN Ở BẢO VIỆT: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Họ và tên sinh viên : Hoàng Oanh Lớp : Anh 14 Khoá : K42 D Giáo viên hƣớng dẫn : TS.Trịnh Thị Thu Hƣơng  Hà nội, tháng 11/2007 
Lêi më ®Çu Ho¹t ®éng b¶o hiÓm trªn thÕ giíi ®· ra ®êi tõ l©u víi vai trß b¶o vÖ cho nh÷ng ng−êi tham gia b¶o hiÓm khái nh÷ng tæn thÊt lín cã thÓ vÒ mÆt tµi chÝnh khi x¶y ra c¸c rñi ro. §ång thêi, ho¹t ®éng b¶o hiÓm cßn cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc huy ®éng vèn trong x· héi ®Ó ®Çu t− trë l¹i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Víi tÝnh nh©n ®¹o vµ t¸c dông tÝch cùc vÒ mÆt tµi chÝnh nh− vËy, ho¹t ®éng b¶o hiÓm còng cÇn ®−îc b¶o vÖ. Tõ nhu cÇu ®ã, ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm ra ®êi ®Ó b¶o vÖ cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc tr¸nh khái tr−êng hîp ph¸ s¶n do sè tiÒn båi th−êng v−ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh. Mét thÞ tr−êng b¶o hiÓm ph¸t triÓn, cã kh¶ n¨ng mang l¹i nh÷ng lîi Ých cho nÒn kinh tÕ quèc d©n ph¶i ph¸t triÓn ®−îc ®ång ®Òu c¶ nghiÖp vô b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm. ThÞ tr−êng b¶o hiÓm ViÖt Nam hiÖn ®ang ®i trªn con ®uêng ®Ó trë thµnh thÞ tr−êng b¶o hiÓm ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh− ®êi sèng nh©n d©n, mang l¹i lîi Ých cho toµn x· héi. Tuy nhiªn, c«ng ty b¶o hiÓm ®Çu tiªn cña ViÖt Nam míi ®−îc thµnh lËp c¸ch ®©y h¬n 40 n¨m, vµ thÞ tr−êng míi thùc sù h×nh thµnh h¬n 10 n¨m; qu¶ thËt thÞ tr−êng b¶o hiÓm ViÖt Nam cßn rÊt non trÎ, vµ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ®Æc biÖt víi xu thÕ héi nhËp hiÖn nay c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña B¶o ViÖt ®i tõ vÞ trÝ lµ mét c«ng ty b¶o hiÓm phi nh©n thä ho¹t ®éng ®éc quyÒn trªn thÞ tr−êng, ®Õn lóc më thªm nghiÖp vô kinh doanh b¶o hiÓm nh©n thä, trë thµnh Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam, doanh nghiÖp nhµ n−íc h¹ng ®Æc biÖt vµ b©y giê trë thµnh mét tËp ®oµn gi÷ vai trß trô cét trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn thÞ tr−êng tµi chÝnh b¶o hiÓm cña nhµ n−íc. Ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm phi nh©n thä tõ chç lµ ho¹t ®éng duy nhÊt cña B¶o ViÖt, th× hiÖn nay chØ cßn lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng mang l¹i doanh thu cho tËp ®oµn. Tuy nhiªn, trªn toµn bé thÞ tr−êng b¶o hiÓm, B¶o ViÖt vÉn lµ mét c¸i tªn rÊt næi bËt. §Ó nghiÖp vô kinh doanh b¶o hiÓm phi nh©n thä cña B¶o ViÖt cã ®−îc thµnh c«ng nh− ngµy h«m nay, cã phÇn ®ãng gãp rÊt lín cña ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm. Ho¹t ®éng nµy kh«ng chØ b¶o vÖ ho¹t ®éng cho viÖc kinh doanh b¶o hiÓm gèc cña B¶o 1
ViÖt diÔn ra mét c¸ch thuËn lîi mµ cßn mang l¹i thªm nguån thu cho B¶o ViÖt tõ tiÒn hoa hång c¸c dÞch vô nh−îng t¸i. Trong kho¸ luËn nµy, t¸c gi¶ kh«ng cã tham väng xem xÐt toµn bé ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm cña B¶o ViÖt, mµ chØ tËp trung nghiªn cøu ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm cña nghiÖp vô b¶o hiÓm tµi s¶n cña B¶o ViÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t×m ra nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n cña ho¹t ®éng nµy, còng nh− nh÷ng thêi c¬, th¸ch thøc trong t−¬ng lai. Th«ng qua ®ã, t¸c gi¶ muèn xem xÐt ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn còng nh− ®Ò ra mét vµi gi¶i ph¸p mang tÝnh chñ quan ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng v−íng m¾c còng nh− t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm tµi s¶n cã thÓ tËn dông nh÷ng c¬ héi lín ®Ó ph¸t triÓn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kho¸ luËn nµy, ng−êi viÕt cã sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª ®Ó xem xÐt vÊn ®Ò. KÕt cÊu cña vÊn ®Ò ®−îc thÓ hiÖn theo ba ch−¬ng: • Ch−¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung • Ch−¬ng II: Ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm tµi s¶n cña B¶o ViÖt • Ch−¬ng III: Nh÷ng vÊn ®Ò vµ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn Nh©n ®©y, ng−êi viÕt xin ®−îc bµy tá sù c¶m ¬n ch©n thµnh ®Õn c« gi¸o, TS. TrÞnh ThÞ Thu H−¬ng – Phã chñ nhiÖm khoa Kinh tÕ vµ kinh doanh Quèc tÕ – Tr−êng §¹i häc Ngo¹i Th−¬ng Hµ Néi ®· tËn t×nh h−íng dÉn t«i trong suèt thêi gian thùc hiÖn khãa luËn tèt nghiÖp nµy. §ång thêi, ng−êi viÕt còng xin göi lêi c¶m ¬n tíi c« §Æng ThÞ HiÒn – Tr−ëng phßng T¸i b¶o HiÓm, c¸c c¸n bé phßng T¸i b¶o hiÓm thuéc c«ng ty B¶o ViÖt ViÖt Nam ®· h−íng dÉn, cung cÊp tµi liÖu vµ sè liÖu cho t«i ®Ó hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Hµ Néi - th¸ng 11/2007 Sinh viªn: Hoµng Oanh 2
CH¦¥NG 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung I. B¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm 1. Nguån gèc, lîi Ých vµ nh÷ng nguyªn t¾c chñ yÕu cña b¶o hiÓm 1.1. Nguån gèc Nh÷ng h×nh thøc s¬ khai nhÊt cña b¶o hiÓm ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u ®êi trong lÞch sö loµi ng−êi do nhu cÇu kh¸ch quan cña cuéc sèng. C«ng viÖc canh t¸c cña con ng−êi phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thiªn nhiªn, ngoµi ra cßn bÞ ¶nh h−ëng bëi chiÕn tranh; s¶n l−îng l−¬ng thùc hµng n¨m kh«ng æn ®Þnh. Do ®ã n¶y sinh nhu cÇu tÝch tr÷ l−¬ng thùc ®Ò phßng nh÷ng khi thiÕu thèn. Vµ viÖc con ng−êi x©y dùng nh÷ng kho dù tr÷ l−¬ng thùc chung cña c¶ céng ®ång ®−îc coi lµ mét h×nh thøc sím nhÊt vµ ®¬n gi¶n nhÊt cña b¶o hiÓm[8]. Muén h¬n n÷a, trong thÕ kû XV, ng−êi Ch©u ¢u thùc hiÖn nh÷ng chuyÕn ®i biÓn dµi ngµy ®Ó th¸m hiÓm vµ bu«n b¸n. Nh÷ng chuyÕn ®i biÓn nh− vËy cã thÓ ®em l¹i nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cho c¸c chñ tµu. Nh−ng ng−îc l¹i, mét sè trong nh÷ng chñ tµu bu«n cã thÓ tr¾ng tay sau mét chuyÕn bu«n khi hµng ho¸ bÞ h− háng, tµu mÊt tÝch hay bÞ ®¾m. Do vËy, ý t−ëng lËp ra mét quü chung cña nh÷ng ng−êi tham gia ®Çu t− vµo c¸c chuyÕn ®i biÓn nh»m chia sÎ rñi ro ®· ®−îc h×nh thµnh. §Ó ®¸p øng cho nhu cÇu chia sÎ rñi ro cho nh÷ng ng−êi tham gia ®Çu t− vµo c¸c con tµu ®i biÓn, ®ång thêi ®Òn bï cho sè Ýt chñ tµu gÆp rñi ro, ng−êi ta ®· thµnh lËp nh÷ng liªn doanh trong ®ã c¸c nhµ ®Çu t− ®ãng gãp vèn kinh doanh, chia sÎ rñi ro vµ lîi nhuËn. Mét c¸ch kh¸c ®Ó thùc hiÖn viÖc nµy lµ c¸c chñ tµu høa sÏ tr¶ mét kho¶n tiÒn cho nh÷ng ng−êi kh¸c nÕu hä ®¶m b¶o sÏ båi th−êng khi con tµu cña ng−êi chñ tµu ®ã kh«ng hoµn thµnh ®−îc chuyÕn ®i[8]. Sau nµy, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ®· h×nh thµnh d−íi h×nh thøc mét quü chung cña céng ®ång, trong ®ã c¸c c¸ nh©n mua cæ phÇn cña quü b¶o hiÓm. Quü nµy ®øng ra thuª c¸c chuyªn gia ®Ó kinh doanh b¶o hiÓm vµ båi th−êng cho nh÷ng tæn thÊt ®−îc b¶o hiÓm. C¸c quü nµy ho¹t ®éng dùa vµo sè tiÒn mua cæ phÇn cña c¸c cæ ®«ng còng nh− phÝ b¶o hiÓm cña nh÷ng ng−êi mua b¶o hiÓm ®ãng gãp vµo. Nh− vËy, viÖc båi th−êng tæn thÊt kh«ng chØ ®−îc ®¶m nhËn bëi mét hay mét vµi c¸ nh©n 3
mµ lµ rÊt nhiÒu ng−êi trong céng ®ång. Rñi ro sÏ ®−îc ph©n t¸n cho nhiÒu ng−êi h¬n. B¶o hiÓm hµng h¶i xuÊt hiÖn ë Ch©u ¢u lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm hiÓm ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. Sau khi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ra ®êi, bªn c¹nh nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng h¶i, nghiÖp vô b¶o hiÓm chñ yÕu cña c¸c c«ng ty nµy lµ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n do c¸c ng«i nhµ vµo thÕ kû XVII hÇu hÕt ®−îc x©y dùng b»ng gç, vµ c¸c gia ®×nh th−êng sö dông löa ®Ó nÊu n−íng vµ s−ëi Êm. §Õn gi÷a thÕ kû XVII, ng−êi ta còng ®· thµnh lËp c¸c quü t−¬ng hç ®Ó cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm nh©n thä cho c«ng chóng. Sau nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm ®Çu tiªn, ®· xuÊt hiÖn c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, ®¸p øng nhu cÇu phßng ngõa rñi ro vµ båi th−êng tæn thÊt trong hÇu hÕt mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña con ng−êi. 1.2. T¸c dông cña b¶o hiÓm a. B¶o hiÓm gãp phÇn b¶o vÖ tµi s¶n, æn ®Þnh cuéc sèng con ng−êi; mang l¹i sù an toµn trong x· héi Ho¹t ®éng b¶o hiÓm tr−íc hÕt lµ nh»m kh¾c phôc nh÷ng hËu qu¶ vÒ mÆt tµi chÝnh cña rñi ro. Sù cã mÆt cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm lµ ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng mét lo¹i dÞch vô ®Æc biÖt ®¸p øng nhu cÇu ®¶m b¶o vÒ mÆt vËt chÊt, tµi chÝnh tr−íc nh÷ng rñi ro. ViÖc båi th−êng, tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cña c¸c tæ chøc b¶o hiÓm gióp nh÷ng ng−êi mua b¶o hiÓm b¶o toµn vèn liÕng, kh¾c phôc khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, kh«ng r¬i vµo t×nh tr¹ng kiÖt quÖ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn khi x¶y ra rñi ro, tæn thÊt[14]. H¬n n÷a, nghÒ nghiÖp b¶o hiÓm cßn ®ßi hái c¸c tæ chøc b¶o hiÓm cã tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu rñi ro, thèng kª tai n¹n, tæn thÊt; x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t, ng¨n ngõa, gi¶m thiÓu rñi ro. Nãi c¸ch kh¸c, t¸c dông tÝch cùc cña b¶o hiÓm lµ ®Ò phßng, h¹n chÕ c¸c tæn thÊt. ViÖc kiÓm so¸t h¹n chÕ tÇn sè vµ møc ®é nghiªm träng cña c¸c tæn thÊt mét mÆt gióp t¨ng lîi nhuËn cho c«ng ty b¶o hiÓm, nh−ng mÆt kh¸c cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc h¹n chÕ nh÷ng tai n¹n, tæn thÊt víi toµn bé céng ®ång. b. B¶o hiÓm thóc ®Èy ho¹t ®éng tiÕt kiÖm, tËp trung vèn, gãp phÇn ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ vèn trong x· héi 4
Nh÷ng ng−êi tham gia b¶o hiÓm sÏ tiÕt kiÖm ®−îc mét kho¶n tiÒn lín khi tham gia mua c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm. §èi víi c¸c c¸ nh©n còng nh− c¸c tæ chøc kinh doanh, nÕu kh«ng cã sù hiÖn diÖn cña c¸c tæ chøc b¶o hiÓm, hä sÏ lu«n lu«n ph¶i tÝnh to¸n ®Õn viÖc tiÕt kiÖm, dù phßng cho nh÷ng sù kiÕn xÊu cã thÓ x¶y ra, ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn ®êi sèng còng nh− c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. NÕu tham gia b¶o hiÓm, thay v× ph¶i ®Ó dµnh tiÒn ®Ó tù b¶o hiÓm, ng−êi tham gia b¶o hiÓm chØ ph¶i chi tr¶ mét kho¶n phÝ b¶o hiÓm nhá nh−ng l¹i nhËn ®−îc b¶o ®¶m tõ phÝa c«ng ty b¶o hiÓm sÏ kh«i phôc l¹i kh¶ n¨ng tµi chÝnh nh− tr−íc khi cã rñi ro trong tr−êng hîp x¶y ra nh÷ng sù kiÖn xÊu víi hä. Cßn nh÷ng kho¶n tiÒn lín lÏ ra ph¶i sö dông ®Ó dù phßng sÏ ®−îc dµnh ®Ó ®Çu t− kinh doanh. VÒ phÝa c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, hä cã kh¶ n¨ng tËp trung vèn lín tõ trong d©n chóng th«ng qua viÖc thu phÝ b¶o hiÓm trªn c¬ së nguyªn t¾c sè ®«ng bï sè Ýt. Sè l−îng lín ng−êi mua b¶o hiÓm sÏ t¹o nªn mét quü b¶o hiÓm lín ®Ó båi th−êng cho mét sè Ýt nh÷ng ng−êi kh«ng may gÆp rñi ro. H¬n n÷a, víi ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh réng lín, c¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô b¶o hiÓm phong phó, ®¸p øng ®−îc nhu cÇu b¶o hiÓm cho nhiÒu lo¹i ®èi t−îng b¶o hiÓm kh¸c nhau, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã kh¶ n¨ng tËp trung vèn rÊt lín. Qua ho¹t ®éng b¶o hiÓm mµ mét sè l−îng lín vèn n»m r¶i r¸c, ph©n t¸n trong ng−êi d©n ®−îc tËp trung vµo tay c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, t¹o nªn nh÷ng quü tiÒn tÖ lín[14]. Ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm cßn cã ®Æc ®iÓm: phÝ b¶o hiÓm nép tr−íc, viÖc båi th−êng, tr¶ tiÒn b¶o hiÓm chØ diÔn ra sau ®ã mét thêi gian. Do ®ã, l−îng vèn mµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gom l¹i ®−îc tõ viÖc b¸n c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm cña m×nh sÏ cã thêi gian t¹m thêi nhµn rçi. C¸c tæ chøc kinh doanh b¶o hiÓm ph¶i tÝnh to¸n ®Çu t− linh ho¹t sè vèn ®ã mÆc dï môc ®Ých cña c¸c tæ chøc b¶o hiÓm kh«ng ph¶i lµ kinh doanh tµi chÝnh. Ho¹t ®éng ®Çu t− tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc b¶o hiÓm mét mÆt cã thÓ hç trî cho viÖc kinh doanh b¶o hiÓm th«ng qua viÖc cñng cè kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tæ chøc; mÆt kh¸c ho¹t ®éng ®Çu t− nµy mang l¹i lîi Ých rÊt lín cho x· héi, khi cung cÊp cho x· héi mét l−îng vèn ®Çu t− lín. Nh− vËy, c¸c tæ chøc b¶o hiÓm cßn ®ãng vai trß nh− mét trung gian tµi chÝnh, thu hót vèn vµ cung øng vèn ®Çu t− cho x· héi, thóc ®Èy sù lu©n chuyÓn vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong nÒn kinh tÕ. 5
Ngoµi ra, b¶o hiÓm cßn cã nhiÒu t¸c dông kh¸c nh−: nhµ n−íc ®−îc lîi tõ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm do kh«ng nh÷ng gi¶m bít ®−îc c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch kh¾c phôc thiÖt h¹i, mµ cßn thu ®−îc ng©n s¸ch tõ viÖc nép thuÕ cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Ho¹t ®éng b¶o hiÓm cßn t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ nh− n«ng nghiÖp, kinh tÕ ®èi ngo¹i; gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn vµ æn ®Þnh x· héi. Tùu trung l¹i, trªn tæng thÓ, ho¹t ®éng b¶o hiÓm cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc ph¸t triÓn æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ toµn x· héi. 1.3. Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña b¶o hiÓm Ho¹t ®éng b¶o hiÓm dùa trªn mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n nh− sau[3]: Nguyªn t¾c rñi ro: nh÷ng sù cè ®−îc b¶o hiÓm ph¶i x¶y ra hoµn toµn ngÉu nhiªn ®èi víi ng−êi ®−îc b¶o hiÓm. Kh«ng b¶o hiÓm cho nh÷ng sù cè ch¾c ch¾n x¶y ra hoÆc do lçi cè ý cña ng−êi ®−îc b¶o hiÓm. Nguyªn t¾c trung thùc tuyÖt ®èi: ng−êi b¶o hiÓm vµ ng−êi ®−îc b¶o hiÓm ph¶i thµnh thËt, tin t−ëng lÉn nhau khi ký kÕt còng nh− thùc hiÖn hîp ®ång b¶o hiÓm Nguyªn t¾c lîi Ých b¶o hiÓm: ng−êi ®−îc b¶o hiÓm muèn mua b¶o hiÓm ph¶i cã lîi Ých b¶o hiÓm. Ng−êi cã lîi Ých b¶o hiÓm thËt sù lµ ng−êi khi cã sù cè b¶o hiÓm x¶y ra dÉn hä ®Õn mét tæn thÊt, mét tr¸ch nhiÖm ph¸p lý hay lµm mÊt ®i nh÷ng quyÒn lîi ®−îc ph¸p luËt thõa nhËn. Nguyªn t¾c båi th−êng: c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ph¶i båi th−êng ®Çy ®ñ (båi th−êng chÝnh x¸c vÒ mÆt tµi chÝnh, ®ñ ®Ó kh«i phôc t×nh tr¹ng tµi chÝnh ban ®Çu cña ng−êi ®−îc b¶o hiÓm nh− tr−íc khi x¶y ra tæn thÊt) vµ kÞp thêi cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm . Nguyªn t¾c thÕ quyÒn: sau khi c«ng ty b¶o hiÓm gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm vµ mét bªn kh¸c ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi tæn thÊt th× bªn thø ba nµy kh«ng ®−îc trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm cña m×nh. C«ng ty b¶o hiÓm sau khi thanh to¸n båi th−êng cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm cã quyÒn hîp ph¸p thay thÕ ng−êi ®−îc b¶o hiÓm ®ßi båi th−êng tõ bªn thø ba. Nguyªn t¾c gãp phÇn: nÕu trong tr−êng hîp mét ng−êi ®−îc b¶o hiÓm mua b¶o hiÓm ë nhiÒu c«ng ty kh¸c nhau cho mét ®èi t−îng b¶o hiÓm th× trong mäi tr−êng hîp, tr¸ch nhiÖm cña toµn bé c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng lín h¬n trÞ gi¸, sè 6
tiÒn hay h¹n møc tr¸ch nhiÖm. Tr¸ch nhiÖm cña tõng c«ng ty b¶o hiÓm c¨n cø vµo trÞ gi¸ mµ ng−êi ®−îc b¶o hiÓm ®¨ng ký mua ë c«ng ty m×nh so víi tæng sè tiÒn mµ ng−êi ®−îc b¶o hiÓm ®¨ng ký mua ë tÊt c¶ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. 2. T¸i b¶o hiÓm 2.1. Kh¸i niÖm Khi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nhËn b¶o hiÓm cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm, hä ®· nhËn rñi ro vÒ phÝa m×nh. Tuy nhiªn cã nguy c¬ lµ c¸c tæn thÊt x¶y ra nhiÒu h¬n dù kiÕn cña c«ng ty b¶o hiÓm, hoÆc tæn thÊt x¶y ra v−ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Do vËy, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm còng cÇn ph©n t¸n nh÷ng rñi ro mµ hä ph¶i chÞu cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c. “T¸i b¶o hiÓm lµ lo¹i nghiÖp vô mµ ng−êi b¶o hiÓm sö dông ®Ó chuyÓn mét phÇn tr¸ch nhiÖm ®· chÊp nhËn víi ng−êi ®−îc b¶o hiÓm cho ng−êi b¶o hiÓm kh¸c trªn c¬ së nh−îng l¹i cho ng−êi b¶o hiÓm ®ã mét phÇn phÝ b¶o hiÓm th«ng qua hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm.” Nãi mét c¸ch kh¸c, t¸i b¶o hiÓm lµ b¶o hiÓm cho c¸c nhµ b¶o hiÓm [14]. 2.2. T¸c dông Víi vai trß lµ mét c¬ chÕ chuyÓn giao rñi ro tõ mét sè c«ng ty b¶o hiÓm sang c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c, t¸i b¶o hiÓm cã t¸c dông rÊt lín ®èi víi ho¹t ®éng b¶o hiÓm[8]. − T¸i b¶o hiÓm ®¶m b¶o an toµn cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc, do c¸c c«ng ty nµy kh«ng ph¶i g¸nh chÞu toµn bé nh÷ng rñi ro cña nh÷ng ng−êi ®−îc b¶o hiÓm. − T¸i b¶o hiÓm mang l¹i sù æn ®Þnh kinh doanh cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc do tr¸nh ph¶i chi tr¶ mét sè tiÒn lín khi cã sù cè b¶o hiÓm x¶y ra. − C¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc nhá, míi thµnh lËp cã thÓ cã giíi h¹n vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh. NÕu nh− kh«ng cã t¸i b¶o hiÓm, c¸c c«ng ty nµy kh«ng thÓ nhËn nhiÒu dÞch vô hoÆc nh÷ng dÞch vô b¶o hiÓm cã gi¸ trÞ lín do nguy c¬ kh«ng thÓ chi tr¶ tiÒn båi th−êng nÕu tæn thÊt lín. Nh− vËy, t¸i b¶o hiÓm gióp c¸c c«ng ty nµy më réng n¨ng lùc khai th¸c dÞch vô mµ kh«ng lµm ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh. 7
− C¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc còng cã kh¶ n¨ng gÆp ph¶i c¸c th¶m ho¹ lín do thiªn tai, dÉn ®Õn khã kh¨n vÒ tµi chÝnh do tÝch tô rñi ro. V× vËy, c¸c c«ng ty nµy mua t¸i b¶o hiÓm ®Ó b¶o vÖ cho c¸c rñi ro cã tÝnh th¶m ho¹. − Cuèi cïng, t¸i b¶o hiÓm mang l¹i lîi Ých vÜ m« lµ cã thÓ ph©n t¸n rñi ro cho thÞ tr−êng b¶o hiÓm trªn toµn thÕ giíi. Nh− vËy, nÕu rñi ro x¶y ra sÏ kh«ng cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn nÒn kinh tÕ cña quèc gia. 2.3. Nguyªn t¾c Do t¸i b¶o hiÓm lµ ho¹t ®éng b¶o hiÓm cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc, hÇu nh− kh«ng cã mèi quan hÖ trùc tiÕp ®Õn ng−êi ®−îc b¶o hiÓm ban ®Çu trõ tr−êng hîp cã quy ®Þnh trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm vÒ viÖc ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm cã thÓ båi th−êng trùc tiÕp cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm; v× vËy, ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm còng cÇn cã mét sè nguyªn t¾c[9]: Nguyªn t¾c tÝn nhiÖm tuyÖt ®èi: C¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc cã quan hÖ trao ®æi nghiÖp vô nh−îng vµ nhËn t¸i b¶o hiÓm tuyÖt ®èi tin t−ëng lÉn nhau, kh¸ch quan, trung thùc trong viÖc th«ng b¸o trao ®æi nghiÖp vô vµ gi¶i quyÕt båi th−êng khi cã tæn thÊt. Nguyªn t¾c båi th−êng: C¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm cam kÕt båi th−êng cho c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm trªn c¬ së c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÓu kiÖn b¶o hiÓm ®· tho¶ thuËn. C«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm cã quyÒn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®éc lËp. C«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm muèn nhËn ®−îc tiÒn båi th−êng tõ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ph¶i chøng minh ®−îc tæn thÊt ®ã r¬i vµo ph¹m vi cña ®iÒu kho¶n hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm. 2.4. C¸c bªn tham gia trªn thÞ tr−êng t¸i b¶o hiÓm ThÞ tr−êng t¸i b¶o hiÓm lµ n¬i cung cÊp vµ chÊp nhËn c¸c dÞch vô t¸i b¶o hiÓm mµ ng−êi tham gia chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc víi vai trß lµ c¸c c«ng ty mua t¸i b¶o hiÓm vµ c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm víi vai trß c«ng ty b¸n t¸i b¶o hiÓm. Ngoµi ra, cßn cã c¸c trung gian cïng tham gia thÞ tr−êng nµy. a. Nh÷ng c«ng ty mua t¸i b¶o hiÓm − C«ng ty b¶o hiÓm gèc: §©y lµ nh÷ng c«ng ty trùc tiÕp b¶o hiÓm cho c«ng chóng vµ sau ®ã mua t¸i b¶o hiÓm ®Ó ph©n t¸n bít rñi ro cña m×nh. Nh÷ng c«ng ty 8
nµy th−êng ®−îc gäi lµ c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm do võa tiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm gèc võa tiÕn hµnh thùc hiÖn nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm. − C«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh: C¸c c«ng ty nµy cã c«ng ty mÑ kh«ng ph¶i lµ c«ng ty b¶o hiÓm, mµ lµ mét tËp ®oµn lín ho¹t ®éng trong mét lÜnh vùc cô thÓ nµo ®ã cña nÒn kinh tÕ quèc gia. C«ng ty b¶o hiÓm lµ mét trong nh÷ng c«ng ty con ®−îc thµnh lËp ra ®Ó b¶o hiÓm cho c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty mÑ. Tuy nhiªn, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh th−êng kh«ng ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó b¶o hiÓm cho toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty mÑ nªn ph¶i mua t¸i b¶o hiÓm ®Ó ph©n t¸n rñi ro cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c. − NghiÖp ®oµn cña Lloyd’s 1 : Mçi nghiÖp ®oµn cña Lloyd’s ë London ®−îc lËp bëi c¸c thµnh viªn c¸ nh©n, vµ c¸c thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm v« h¹n. Do vËy, sù b¶o vÖ cña t¸i b¶o hiÓm lµ mét c¸ch mµ hä cã thÓ ¸p dông giíi h¹n trong ph¹m vi tæn thÊt c¸ nh©n mµ hä cã thÓ ph¶i chÞu. − C«ng ty t¸i b¶o hiÓm chuyªn nghiÖp: C¸c c«ng ty nµy chØ chuyªn kinh doanh c¸c dÞch vô nhËn vµ nh−îng t¸i b¶o hiÓm chø kh«ng trùc tiÕp khai th¸c dÞch vô b¶o hiÓm gèc. Tuy nhiªn, khi nhËn t¸i b¶o hiÓm tõ c¸c c«ng ty kh¸c, c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm còng kh«ng tr¸nh khái nguy c¬ gÆp tæn thÊt bÊt ngê, do vËy c¸c c«ng ty nµy còng mua t¸i b¶o hiÓm ®Ó ®¶m b¶o cho sù æn ®Þnh tµi chÝnh cña m×nh[8]. b. Nh÷ng c«ng ty b¸n t¸i b¶o hiÓm − C«ng ty t¸i b¶o hiÓm chuyªn nghiÖp: HÇu hÕt viÖc b¸n t¸i b¶o hiÓm trªn thÞ tr−êng t¸i b¶o hiÓm do c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm chuyªn nghiÖp nµy thùc hiÖn. − C«ng ty b¶o hiÓm gèc: C¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc còng cã thÓ ®−îc yªu cÇu b¸n t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc kh¸c hoÆc c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm chuyªn nghiÖp. Trong ho¹t ®éng nµy, hä lµ ng−êi b¸n t¸i b¶o hiÓm. 1 H·ng Lloyd’s lµ tæ chøc b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm lín nhÊt trªn thÕ giíi, bao gåm 72 nghiÖp ®oµn, víi tæng trÞ gi¸ c¸c ®¬n b¶o hiÓm cÊp n¨m 2007 lµ16,1 tû B¶ng Anh, lîi nhuËn n¨m 2006 lµ 3662 triÖu B¶ng Anh. Lloyd’s nhËn b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm cho tÊt c¶ c¸c lo¹i nghiÖp vô tõ h¬n 200 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi. Nh−ng muèn ®−îc h·ng Lloyd’s b¶o hiÓm, ph¶i th«ng qua mét trong sè 167 m«i giíi cña hä. ThÞ tr−êng Lloyd’s ®−îc tæ chøc A.M.Best xªp h¹ng A, tæ chøc Fitch vµ Standard & Poor’s xÕp h¹ng A+. Ngoµi b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm, h·ng Lloyd’s cßn nhËn ®¨ng kiÓm vµ xÕp h¹ng cho nh÷ng con tµu ®i biÓn. 9
− C«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh: ViÖc b¸n t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty kh¸c còng ®em l¹i nguån thu ngoµi phÝ b¶o hiÓm gèc cho c«ng ty mÑ cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh, tuy nhiªn chiÕm rÊt Ýt. Th«ng th−êng c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh b¸n t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh kh¸c, trong mét sè tr−êng hîp cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc. − Quü chung (Pool): Trong tr−êng hîp rñi ro qu¸ lín mµ viÖc thu xÕp t¸i b¶o hiÓm toµn bé kh«ng thùc hiÖn ®−îc. Pool ®−îc thµnh lËp do nh÷ng tæ chøc cã rñi ro gièng nhau nh»m chia sÎ rñi ro cho nhau. − NghiÖp ®oµn cña Lloyd’s: c¸c nghiÖp ®oµn cña Lloyd’s võa lµ nh÷ng ng−êi mua vµ võa lµ ng−êi b¸n t¸i b¶o hiÓm trong cïng mét thÞ tr−êng. Trªn thùc tÕ, mét phÇn lín dÞch vô cña c¸c nghiÖp ®oµn lµ t¸i b¶o hiÓm[8]. c. Nh÷ng trung gian t¸i b¶o hiÓm − C«ng ty m«i giíi t¸i b¶o hiÓm: lµ ng−êi cã hiÓu biÕt chuyªn s©u vÒ t¸i b¶o hiÓm vµ c¸c thÞ tr−êng t¸i b¶o hiÓm trªn thÕ giíi. Do vËy, hä ®ãng vai trß trung gian trî gióp c¸c c«ng ty cÇn t¸i b¶o hiÓm trong viÖc thu xÕp t¸i b¶o hiÓm nh÷ng dÞch vô b¶o hiÓm cÇn thiÕt còng nh− lùa chän c¸c c«ng ty t¸i b¶o hiÓm phï hîp. − C«ng ty qu¶n lý: ®©y lµ c¸c c«ng ty qu¶n lý chuyªn ngµnh cung cÊp dÞch vô qu¶n lý cho c¸c tæ chøc cã c«ng ty chuyªn ngµnh. Bªn c¹nh chøc n¨ng qu¶n lý c¸c c«ng ty chuyªn ngµnh vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh, cßn kiªm thªm c¶ viÖc thu xÕp t¸i b¶o hiÓm[8]. 2.5. C¸c h×nh thøc hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm a. Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi (Facultative Reinsurance) Trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi, kh«ng cã bÊt kú sù b¾t buéc nµo gi÷a hai bªn trong viÖc nh−îng vµ nhËn t¸i: ng−êi nh−îng cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh t¸i b¶o hiÓm vµ chuyÓn nh−îng cho ng−êi nhËn t¸i ®· lùa chän tõng dÞch vô riªng lÎ; ng−êi nhËn t¸i cã quyÒn tõ chèi hoÆc chÊp nhËn ®Ò nghÞ ®ã. §èi víi mçi dÞch vô muèn t¸i b¶o hiÓm, c¸c bªn ®Òu ph¶i tiÕn hµnh th−¬ng l−îng: c«ng ty b¶o hiÓm gèc cung cÊp c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn dÞch vô; c«ng ty nhËn t¸i xem xÐt tõng rñi ro tr−íc khi quyÕt ®Þnh. Th«ng th−êng, c«ng ty b¶o hiÓm gèc cã thÓ tù m×nh cÊp ®¬n b¶o hiÓm cho c¸c dÞch vô cã sè tiÒn b¶o hiÓm nhá, phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi 10
chÝnh cña m×nh; nh−ng víi nh÷ng dÞch vô cã sè tiÒn b¶o hiÓm lín v−ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh th× c«ng ty b¶o hiÓm gèc chØ cã thÓ nhËn b¶o hiÓm cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm sau khi ®· hoµn thµnh viÖc thu xÕp t¸i b¶o hiÓm. Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi cã nh−îc ®iÓm lµ chi phÝ giao dÞch lín, thùc hiÖn phøc t¹p, cã nhiÒu nguy c¬ rß rØ th«ng tin v× khi thùc hiÖn t¸i b¶o hiÓm ®Òu ph¶i tiÕn hµnh giao dÞch gi÷a c¸c bªn. Nh−ng ng−îc l¹i còng cã nh÷ng −u ®iÓm nh− cho phÐp thùc hiÖn t¸i b¶o hiÓm trong tr−êng hîp nh− c¸c dÞch vô b¶o hiÓm cã sè tiÒn b¶o hiÓm cùc lín, v−ît giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña hîp ®ång cè ®Þnh hoÆc b¶o hiÓm c¶ nh÷ng rñi ro thuéc lo¹i trõ cña hîp ®ång cè ®Þnh; c¸c dÞch vô ®Æc biÖt theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng; hoÆc trong nh÷ng tr−êng hîp c«ng ty nh−îng t¸i cÇn c«ng ty nhËn t¸i gióp ®ì vÒ viÖc ®¸nh gi¸ mét rñi ro nµo ®ã. §©y lµ mét hiÖn t−îng rÊt phæ biÕn trªn thÞ tr−êng b¶o hiÓm ViÖt Nam – mét thÞ tr−êng non trÎ, thiÕu c¸c chuyªn gia tÝnh to¸n phÝ b¶o hiÓm; mÆt kh¸c, thÞ tr−êng b¶o hiÓm ViÖt Nam cßn non trÎ, cã rÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm míi triÓn khai ë c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Do vËy, khi kh¸ch hµng yªu cÇu b¶o hiÓm cho nh÷ng ®èi t−îng b¶o hiÓm t−¬ng ®èi míi l¹, khã x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro nh− b¶o hiÓm ch¸y, b¶o hiÓm dÇu khÝ, b¶o hiÓm hµng kh«ng, tr−íc khi cÊp ®¬n b¶o hiÓm gèc, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm th−êng ph¶i tham vÊn c¸c c«ng ty nhËn t¸i cã tiÕng trªn thÕ giíi vÒ ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n còng nh− møc phÝ hîp lý ®Ó cã thÓ nhËn b¶o hiÓm cho ®èi t−îng ®ã. Sau khi c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®−a ra møc phÝ b¶o hiÓm còng nh− c¸c ®iÒu kho¶n cÇn thiÕt, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc míi tiÕp tôc th−¬ng l−îng víi kh¸ch hµng ®Ó cÊp ®¬n b¶o hiÓm. ViÖc tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm lín trªn thÕ giíi hç trî rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh kinh doanh b¶o hiÓm cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc[14]. b. Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh (Treaty) Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh lµ mét tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n gi÷a ng−êi c«ng ty b¶o hiÓm gèc vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm vÒ viÖc chuyÓn nh−îng dÞch vô b¶o hiÓm, trong ®ã viÖc nhËn vµ nh−îng t¸i cã tÝnh chÊt b¾t buéc. Trong thêi gian hiÖu lùc cña hîp ®ång, th«ng th−êng lµ mét n¨m, tÊt c¶ c¸c dÞch vô gèc ph¸t sinh phï hîp víi tho¶ thuËn trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm vÒ c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm sÏ tù ®éng ®−îc chuyÓn vµo hîp ®ång mµ kh«ng cÇn th−¬ng l−îng g× thªm. 11
Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh ®−îc sö dông th−êng xuyªn v× cã nh÷ng −u ®iÓm: gi¶m ®−îc c¸c thñ tôc ®µm ph¸n phøc t¹p do ®ã gi¶m chi phÝ cho c¸c bªn. ViÖc sö dông hîp ®ång cè ®Þnh còng gióp c«ng ty nhËn t¸i cã thÞ tr−êng, dÞch vô æn ®Þnh; c«ng ty nh−îng t¸i cã thÓ chÊp nhËn dÞch vô mµ kh«ng cÇn lo l¾ng vÒ viÖc tho¶ thuËn nh−îng t¸i. ViÖc t¸i tôc hîp ®ång trong nhiÒu n¨m cßn gióp x©y dùng mèi quan hÖ l©u dµi gi÷a c¸c bªn. Tuy nhiªn, hîp ®ång cè ®Þnh cã nh−îc ®iÓm lµ rµng buéc c¸c bªn vÒ mét sè ph−¬ng diÖn: mäi sù thay ®æi ®Òu ph¶i ®−îc thèng nhÊt gi÷a hai bªn; ngoµi ra do cã nh÷ng rµng buéc vÒ ph¹m vi tr¸ch nhiÖm nªn cã rÊt nhiÒu dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh n»m ngoµi ph¹m vi cña hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm[14]. c. Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi b¾t buéc (Facultative/Obligatory) Hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm nµy lµ h×nh thøc kÕt hîp gi÷a hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh vµ hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi, trong ®ã ng−êi nh−îng t¸i cã quyÒn quyÕt ®Þnh nh−îng dÞch vô nµo, nh−ng ng−êi nhËn t¸i b¾t buéc ph¶i chÊp nhËn mäi dÞch vô mµ c«ng ty nh−îng t¸i chuyÓn giao. Hîp ®ång nµy ®−îc sö dông khi ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm muèn gi¶m bít nh÷ng bÊt thuËn cña hîp ®ång t¹m thêi, nh−ng còng ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng møc tr¸ch nhiÖm hoÆc thu xÕp mét hîp ®ång cè ®Þnh. C«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm cã nhiÒu ®iÓm bÊt lîi trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång nµy nh−ng vÉn chÊp nhËn do mèi quan hÖ l©u dµi hoÆc do c¹nh tranh[14]. 2.6. C¸c ph−¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm 2.6.1. T¸i b¶o hiÓm theo tØ lÖ Trong ph−¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo tØ lÖ, sè tiÒn b¶o hiÓm, phÝ b¶o hiÓm vµ sè tiÒn båi th−êng cïng ph©n chia gi÷a ng−êi nh−îng vµ ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ nhÊt ®Þnh. Tû lÖ ®ã ®−îc x¸c ®Þnh trªn nh÷ng c¬ së kh¸c nhau. a. T¸i b¶o hiÓm theo tØ lÖ sè thµnh Theo ph−¬ng ph¸p nµy, ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm nhËn mét phÇn tr¸ch nhiÖm vÒ sè tiÒn b¶o hiÓm theo mét tû lÖ gièng nhau ®èi víi mäi ®¬n vÞ rñi ro ®−îc b¶o hiÓm. Tû lÖ ®ã ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc trong hîp ®ång theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Khi tÝnh to¸n sè phÝ t¸i b¶o hiÓm vµ ph©n bæ tiÒn båi th−êng, hai bªn còng sö dông tû lÖ nµy. 12
Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm sè thµnh: ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm gi÷ l¹i 30%, tû lÖ chµo t¸i b¶o hiÓm 70%. Trong n¨m nghiÖp vô ®· ph¸t sinh c¸c rñi ro thuäc nghiÖp vô cÇn t¸i b¶o hiÓm víi sè tiÒn b¶o hiÓm, tû lÖ phÝ vµ sè thiÖt h¹i ph¶i båi th−êng nh− sau: Rñi Sè tiÒn Tû lÖ ThiÖt h¹i Ph©n chia tr¸ch nhiÖm sè tiÒn BH ro BH phÝ ph¶i båi Ng−êi nh−îng TBH Ng−êi nhËn TBH th−êng 1 6000 1% 3000 30% x 6000 = 1800 70% x 6000 = 4200 2 12000 1.2% 6000 30% x 12000 = 3600 70% x 12000 = 8400 3 20000 0.5% 8000 30% x 20000 = 6000 70% x 20000 = 14000 Ph©n chia sè phÝ t¸i b¶o hiÓm vµ sè tiÒn båi th−êng: Rñi Sè Ph©n chia sè phÝ t¸i BH Ph©n bæ sè tiÒn båi th−êng ro phÝ Ng−êi nh−îng Ng−êi nhËn Ng−êi nh−îng Ng−êi nhËn TBH BH TBH TBH TBH 1 60 30% x 60 =18 70% x 60 =42 30% x3000=900 70%x3000=2100 2 144 30% x144 = 70% x 144 = 30% x 6000 = 70% x 6000 = 43,2 100,8 1800 4200 3 100 30% x 100=30 70% x100=70 30% x 8000 = 70% x 8000 = 2400 5600 ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo tØ lÖ sè thµnh: ®¬n gi¶n, do vËy cã thÓ ¸p dông cho nhiÒu nghiÖp vô, vµ sö dông trong nh÷ng doanh nghiÖp b¶o hiÓm míi thµnh lËp. Tuy nhiªn, ph−¬ng ph¸p nµy còng cã nh−îc ®iÓm: PhÝ t¸i b¶o hiÓm chuyÓn ®i nhiÒu do c«ng ty b¶o hiÓm gèc ph¶i t¸i b¶o hiÓm theo mét tû lÖ nh− nhau víi mäi dÞch vô, nªn møc gi÷ l¹i cña c¸c hîp ®ång kh«ng gièng nhau. NhiÒu tr−êng hîp ng−êi nh−îng t¸i ph¶i chuyÓn ®i c¶ nh÷ng dÞch vô nhá, phï hîp kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh. Chi phÝ hµnh chÝnh lín; hoa hång t¸i b¶o hiÓm thÊp[14]. b. T¸i b¶o hiÓm møc d«i Trong ph−¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ møc d«i, c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm gi÷ l¹i cho m×nh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh gäi lµ møc gi÷ l¹i, ®−îc tÝnh to¸n trªn 13
c¬ së kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty nh−îng. NÕu nh− sè tiÒn b¶o hiÓm v−ît qu¸ møc gi÷ l¹i th× phÇn v−ît qu¸ sÏ ®−îc t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm. Tr¸ch nhiÖm cña mçi c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®èi víi mçi ®¬n vÞ rñi ro ®−îc x¸c ®Þnh theo sè lÇn béi sè cña møc gi÷ l¹i. Sau khi s¾p xÕp, sè tiÒn b¶o hiÓm sÏ h×nh thµnh nh÷ng tû lÖ nhÊt ®Þnh, ®ã còng chÝnh lµ tû lÖ ®Ó x¸c ®Þnh phÝ t¸i b¶o hiÓm vµ ph©n bæ sè tiÒn båi th−êng gi÷a c«ng ty t¸i b¶o hiÓm vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm. Cã thÓ xem xÐt mét vÝ dô cô thÓ vÒ t¸i b¶o hiÓm møc d«i: − Møc gi÷ l¹i: 400.000 − Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm: • Møc d«i thø nhÊt: 10 lines (4.000.000) • Møc d«i thø hai: 5 lines (2.000.000) Trong n¨m nghiÖp vô ®· ph¸t sinh c¸c rñi ro víi sè tiÒn b¶o hiÓm, phÝ b¶o hiÓm vµ thiÖt h¹i ph¶i båi th−êng nh− sau: Rñi ro Sè tiÒn b¶o hiÓm Tû lÖ phÝ b¶o hiÓm ThiÖt h¹i ph¶i båi th−êng 1 300.000 1% 150.000 2 850 0,8% 100.000 3 5.000 1,2% 1.200.000 Ph©n chia tr¸ch nhiÖm sè tiÒn b¶o hiÓm: Rñi Sè tiÒn BH Ng−êi nh−îng TBH Møc d«i 1 Møc d«i 2 ro Sè tiÒn Tû lÖ Sè tiÒn Tû lÖ Sè tiÒn Tû lÖ 1 300.000 300.000 100% - - - - 2 850.000 400.000 4/8,5 450.000 4,5/8,5 - - 3 5.000.000 400.000 4/50 4.000.000 4/5 600.000 6/50 X¸c ®Þnh phÝ t¸i b¶o hiÓm: Rñi PhÝ b¶o Ph©n chia phÝ b¶o hiÓm ro hiÓm Ng−êi nh−îng TBH Møc d«i 1 Møc d«i 2 1 3.000 3.000 - - 14
2 6.800 4/8,5 x 6.800 = 4,5/8,5 x 6.800 = - 3200 3.600 3 60.000 4/50 x 60.000 = 4/5 x 60.000 = 6/50 x 60.000 = 4.800 48.000 7.200 Tæng 69.800 11.000 51.600 7.200 Ph©n bæ sè tiÒn båi th−êng: Rñi ThiÖt h¹i Ph©n chia phÝ b¶o hiÓm ro Ng−êi nh−îng TBH Møc d«i 1 Møc d«i 2 1 150.000 150.000 - - 2 100.000 4/8,5 x 100.000 = 4,5/8,5 x 100.000 = - 47.058,82 52.941,13 3 1.200.000 4/50 x 1.200.000 = 4/5 x 1.200.000 = 6/50 x 1.200.000 = 96.000 960.000 144.000 ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm cã thÓ gi÷ l¹i toµn bé phÝ b¶o hiÓm cña nh÷ng rñi ro nhá vµ nh÷ng phÇn mµ hä cã kh¶ n¨ng tù ®¶m nhËn, chØ ph¶i t¸i ®i nh÷ng phÇn thùc sù v−ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh. Ng−îc l¹i, c¸c c«ng ty nh©n t¸i b¶o hiÓm kh«ng ®−îc tham gia vµo nh÷ng dÞch vô n»m trong giíi h¹n phÇn gi÷ l¹i cña c«ng ty nh−îng, nh−ng l¹i ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi nh÷ng rñi ro lín. §©y lµ mét bÊt lîi ®èi víi c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm khi tham gia theo ph−¬ng thøc nµy[14]. 2.6.2. T¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ Ph−¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ lµ ph−¬ng thøc trong ®ã viÖc ph©n chia tr¸ch nhiÖm gi÷a c«ng ty nh−îng vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm dùa trªn sè tiÒn båi th−êng tæn thÊt. ¦u ®iÓm næi bËt cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ: ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm gi÷ l¹i nhiÒu phÝ h¬n so víi t¸i b¶o hiÓm theo hîp ®ång tû lÖ vµ chi phÝ hµnh chÝnh thÊp h¬n cho c¶ c«ng ty t¸i b¶o hiÓm vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm. a. T¸i b¶o hiÓm v−ît møc båi th−êng Tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn trong ph−¬ng thøc t¸i b¶o hiÓm v−ît møc båi th−êng ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: 15
Ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm gi÷ l¹i møc tù båi th−êng b»ng mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh. PhÇn thiÖt h¹i v−ît qu¸ møc tù båi th−êng cña ng−êi nh−îng sÏ thuéc vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm. Tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm cã thÓ giíi h¹n hoÆc kh«ng giíi h¹n. NÕu tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm lµ giíi h¹n th× hîp ®ång quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm tèi ®a cña ng−êi nhËn; v−ît qu¸ møc giíi h¹n ®ã th× tr¸ch nhiÖm l¹i thuéc vÒ ng−êi nh−îng. NÕu tr¸ch nhiÖm lµ kh«ng giíi h¹n th× phÇn v−ît qua møc tù båi th−êng cña ng−êi nh−îng ®Òu thuéc ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña hîp ®ång kh«ng tû lÖ sÏ ®−îc ph©n chia thµnh c¸c líp tr¸ch nhiÖm kh¸c nhau (layer). Môc ®Ých ph©n chia theo líp tr¸ch nhiÖm lµ ®Ó nhiÒu ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm lùa chän theo kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó tham gia vµo hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm. Khi cã thiÖt h¹i, møc båi th−êng sÏ ®−îc ph©n bæ vµo phÇn tù båi th−êng cña ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm; phÇn v−ît qu¸ sÏ ®−îc lÇn l−ît ph©n bæ vµo tõng líp tr¸ch nhiÖm, ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm tham gia ë líp tr¸ch nhiÖm nµo sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm båi th−êng trong giíi h¹n “líp” cña m×nh[14]. Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ ph©n chia sè tiÒn båi th−êng trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm v−ît møc båi th−êng. Tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm vµ nh÷ng ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: − Møc tù båi th−êng: 2.500 − Tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm: • Líp 1: 2.500 v−ît qu¸ 2.500 (møc tù båi th−êng) • Líp 2: 5.000 v−ît qu¸ 5.000 • Líp 3: Kh«ng giíi h¹n v−ît qu¸ 10.000 Gi¶ sö trong n¨m nghiÖp vô ph¸t sinh 4 båi th−êng víi thiÖt h¹i ph¶i båi th−êng lÇn l−ît lµ 1.250; 3.750; 7.500; 11.250 th× sè tiÒn båi th−êng sÏ ®−îc ph©n bæ nh− sau: Rñi ro ThiÖt h¹i ph¶i Ph©n bæ tæn thÊt båi th−êng Ng−êi nh−îng Líp 1 Líp 2 Líp 3 1 1.250 1.250 - - - 2 3.750 2.500 1.250 - - 16
3 7.500 2.500 2.500 2.500 - 4 11.250 2.500 2.500 5.000 1.250 Tæng 123.750 8.750 6.250 7.500 1.250 b. T¸i b¶o hiÓm v−ît tû lÖ båi th−êng T¸i b¶o hiÓm v−ît qu¸ tû lÖ båi th−êng lµ ph−¬ng ph¸p theo ®ã c«ng ty nh−îng khèng chÕ cho m×nh mét tû lÖ båi th−êng nhÊt ®Þnh. Tr−êng hîp tæn thÊt thùc tÕ x¶y ra, tû lÖ båi th−êng v−ît qu¸ tû lÖ c«ng ty nh−îng khèng chÕ th× phÇn tû lÖ båi th−êng v−ît qu¸ sÏ ®−îc chuyÓn giao cho c¸c c«ng ty nhËn t¸i. Tr¸ch nhiÖm båi th−êng cña ng−êi nh−îng vµ ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm trong ph−¬ng thøc t¸i b¶o hiÓm v−ît tû lÖ båi th−êng ®−îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ båi th−êng tÝnh cho c¶ n¨m: Tæng sè tiÒn båi th−êng Tû lÖ båi th−êng = x 100% Tæng sè phÝ gèc thùc thu C¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th−êng ®Õn v« h¹n mµ cè thÓ nhËn phÇn tr¸ch nhiÖm tïy theo kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh trong kho¶ng phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh. Nh− vËy, cã thÓ cã nhiÒu ng−êi nhËn t¸i vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi ng−êi sÏ ®−îc x¸c ®Þnh theo nh÷ng kho¶ng tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh. Mçi ph−¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm ®¬n lÎ ®Òu cã nh÷ng −u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm riªng. Do vËy ®Ó h¹n chÕ c¸c nh−îc ®iÓm còng nh− tËn dông c¸c −u ®iÓm cña c¸c ph−¬ng ph¸p, ng−êi ta sö dông chóng cïng víi nhau t¹o thµnh nh÷ng ph−¬ng ph¸p phèi hîp kh¸c nhau[14]. 2.6. QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm Ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm cã nghÜa vô chuyÓn mét phÇn phÝ b¶o hiÓm cho ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ tho¶ thuËn. Ng−îc l¹i, ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm sÏ ®−îc ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm båi th−êng theo tû lÖ nhËn t¸i b¶o hiÓm khi x¶y ra tæn thÊt ®èi víi ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm. Ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm cã quyÒn lîi ®èi víi sè phÝ b¶o hiÓm mµ c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm chuyÓn cho m×nh. Tuy nhiªn, tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nhËn t¸i b¶o hiÓm lµ ph¶i chÞu c¸c kho¶n thñ tôc phÝ ®èi víi nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm cña c«ng 17
ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm nÕu cã quy ®Þnh vÒ ®iÒu kháan nµy trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm. Thñ tôc phÝ cã thÓ lµ hoa hång hoÆc thñ tôc phÝ theo l·i (nÕu cã). Tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm cßn bao gåm viÖc tr¶ tiÒn båi th−êng cho c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ nhËn t¸i b¶o hiÓm khi x¶y ra tæn thÊt víi ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm. Trong tr−êng hîp x¶y ra tæn thÊt, c«ng ty b¶o hiÓm gèc sÏ ®øng ra chi tr¶ tiÒn båi th−êng cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm theo c¸c tháa thuËn quy ®Þnh trong hîp ®ång b¶o hiÓm gèc. Sau khi thanh to¸n båi th−êng cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm, c«ng ty b¶o hiÓm – víi vai trß lµ ng−êi nh−îng t¸i b¶o hiÓm trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm – sÏ ph©n bæ sè tiÒn båi th−êng cho c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ nhËn t¸i b¶o hiÓm cña tõng c«ng ty. Nh− vËy, hai hîp ®ång b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm lµ hai hîp ®ång tån t¹i song song nh−ng ®éc lËp víi nhau, ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ kh¸c nhau. V× vËy, nÕu c«ng ty b¶o hiÓm ph¸ s¶n, ng−êi ®−îc b¶o hiÓm kh«ng cã quyÒn ®ßi bæi th−êng trùc tiÕp tõ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm. Trõ phi cã ®iÒu kho¶n “Cut- through clause” trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm, ng−êi nhËn b¶o hiÓm cã thÓ båi th−êng trùc tiÕp cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm[3]. Trong tr−êng hîp c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm bÞ ph¸ s¶n, c«ng ty b¶o hiÓm vÉn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn ®èi víi sè tiÒn b¶o hiÓm ghi trªn ®¬n b¶o hiÓm [3], vµ ph¶i thanh to¸n tiÒn båi th−êng cho ng−êi ®−îc b¶o hiÓm khi x¶y ra tæn thÊt víi ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm mµ kh«ng ®−îc tho¸i th¸c. 2.7. Quy tr×nh ®ßi båi th−êng gi÷a c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ViÖc ®ßi båi th−êng cña c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm ®èi víi c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm chØ diÔn ra khi cã ph¸t sinh tæn thÊt ®èi víi ®èi t−îng b¶o hiÓm, mµ theo ®ã c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm ph¶i tiÕn hµnh båi th−êng. Quy tr×nh ®−îc thùc hiÖn gi÷a c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm vµ c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®−îc tiÕn hµnh nh− sau: khi x¶y ra sù cè ®èi víi ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm, c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm ph¶i nhanh chãng göi th«ng b¸o s¬ bé vÒ sù cè cho c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm ®−îc biÕt. Sau ®ã, c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm ph¶i chuyÓn cho c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm c¸c biªn b¶n gi¸m ®Þnh ®iÒu tra sù cè cña gi¸m ®Þnh viªn, x¸c nhËn x¶y ra sù cè ®èi víi ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm cña chÝnh quyÒn n¬i x¶y ra sù cè 18
Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh cña c«ng ty gi¸m ®Þnh ®èi víi nh÷ng thiÖt h¹i cña ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm, c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm ph¶i th−êng xuyªn th«ng b¸o vÒ kÕt qu¶ ®iÒu tra tÝnh to¸n tæn thÊt, tÝnh to¸n phÇn thu håi, còng nh− göi c¸c biªn b¶n gi¸m ®Þnh cho c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm ®−îc biÕt. Sau khi kÕt thóc gi¸m ®Þnh, c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm göi mét b¶n th«ng b¸o cuèi cïng (Final report) cho c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm trong ®ã bao gåm ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm, sù cè, tÝnh to¸n tæn thÊt, phÇn thu håi, sè tiÒn båi th−êng… Sau khi xem xÐt toµn bé hå s¬ bao gåm c¸c th«ng b¸o vµ biªn b¶n, còng nh− ®èi chiÕu víi c¸c ®iÒu kiÖn trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm, c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm sÏ quyÕt ®Þnh chÊp nhËn thanh to¸n båi th−êng cho c«ng ty nh−îng t¸i b¶o hiÓm hay kh«ng. Th«ng th−êng, ®èi víi hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi, hoÆc c¸c vô tæn thÊt cã sè tiÒn båi th−êng lín, c¸c c«ng ty nhËn t¸i b¶o hiÓm sÏ thanh to¸n tiÒn båi th−êng ngay sau khi hoµn thµnh c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn viÖc ®ßi båi th−êng (Cash Loss). §èi víi nh÷ng tæn thÊt nhá, d−íi møc ®ßi båi th−êng ngay ®−îc quy ®Þnh trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh, sè tiÒn båi th−êng sÏ ®−îc hai bªn tÝnh to¸n vµ thanh to¸n vµo cuèi mçi quý. II. T¸i b¶o hiÓm tµi s¶n 1. §èi t−îng cña t¸i b¶o hiÓm tµi s¶n Nh− ®· ®Ò cËp ë trªn, t¸i b¶o hiÓm lu«n lu«n g¾n liÒn víi b¶o hiÓm gèc, ra ®êi nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng æn ®Þnh cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc. Do vËy, ®èi t−îng cña t¸i b¶o hiÓm nãi chung vµ t¸i b¶o hiÓm tµi s¶n nãi riªng lµ c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm gèc. §Ó t×m hiÓu vÒ t¸i b¶o hiÓm tµi s¶n, tr−íc hÕt cÇn n¾m ®−îc vÒ b¶o hiÓm tµi s¶n. 1.1. B¶o hiÓm tµi s¶n §iÒu 40, luËt Kinh doanh b¶o hiÓm n¨m 2000 cña ViÖt Nam quy ®Þnh: “§èi t−îng cña hîp ®ång b¶o hiÓm tµi s¶n lµ tµi s¶n, bao gåm vËt cã thùc, tiÒn, giÊy tê trÞ gi¸ ®−îc b»ng tiÒn vµ quyÒn tµi s¶n.” 19