25(4): 18-26 T¹p chÝ Sinh häc 12-2003<br />
<br />
<br />
<br />
Khu hÖ Chim V−ên Quèc Gia Lß Gß - Xa M¸t, tØnh T©y Ninh<br />
<br />
Lª minh hïng<br />
ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br />
Andrew W. Tordoff<br />
Ch−¬ng tr×nh Birdlife Quèc tÕ t¹i ViÖt Nam<br />
<br />
V−ên quèc gia Lß Gß - Xa M¸t lµ mét trong hîp, thèng kª sè liÖu cña c¸c ®ît ®iÒu tra, sö<br />
22 V−ên quèc gia (VQG) hiÖn cã ë ViÖt Nam. dông c¸c tµi liÖu, s¸ch h−íng dÉn vÒ chim ®Ó<br />
V−ên ®−îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè x¸c ®Þnh, ®Þnh lo¹i.<br />
91/2002/Q§ - TTg ngµy 12/7/2002 cña Thñ<br />
t−íng ChÝnh phñ víi tæng diÖn tÝch lµ 18.765 ha. II. KÕt qu¶ nghiªn cøu<br />
VQG Lß Gß - Xa M¸t n»m trong ®Þa phËn<br />
huyÖn T©n Biªn, tØnh T©y Ninh (11019'-11040'N, 1. Thµnh phÇn loµi chim cña VQG Lß Gß -<br />
105049'-105059'E), phÝa b¾c vµ t©y tiÕp gi¸p víi Xa M¸t<br />
Campuchia [2].<br />
Tæng sè 177 loµi chim thuéc 16 bé, 49 hä ®i<br />
VQG Lß Gß - Xa M¸t thuéc khu vùc rõng d−îc ghi nhËn t¹i VQG Lß Gß - Xa M¸t, trong<br />
th−êng xanh ®Êt thÊp ë vïng §«ng Nam bé, cã ®ã cã hai loµi ch−a x¸c ®Þnh ®−îc tíi loµi (b¶ng<br />
®é cao trung b×nh tõ 15-20 m. §Êt trong khu vùc 2). Cã 154/177 loµi (90% tæng sè loµi) ®i tõng<br />
lµ lo¹i ®Êt x¸m trªn phï sa cæ, c¸c khu vùc ®Êt ®−îc ghi nhËn t¹i VQG Nam C¸t Tiªn [7], lµ<br />
ngËp n−íc cã d¹ng ®Êt x¸m ®äng mïn tÇng mÆt. khu vùc rõng trªn ®Êt liÒn ®¸ng kÓ nhÊt cßn l¹i ë<br />
V−ên n»m trong khu vùc khÝ hËu nhiÖt ®íi giã vïng Nam Bé. §iÒu nµy cho thÊy møc ®é t−¬ng<br />
mïa víi hai mïa râ rÖt (mïa m−a tõ th¸ng 5-10, øng cao gi÷a hai khu vùc do VQG C¸t Tiªn<br />
mïa kh« tõ th¸ng 11-4). NhiÖt ®é trung b×nh còng cã hÇu hÕt c¸c kiÓu sinh c¶nh t×m thÊy ë<br />
kho¶ng 26,70C. L−îng m−a trung b×nh n¨m lµ VQG Lß Gß - Xa M¸t. T¹i sinh c¶nh rõng rông<br />
1800 mm [4, 6]. l¸ trªn ®Êt thÊp, kiÓu sinh c¶nh chØ cßn t×m thÊy<br />
Trong VQG cã nhiÒu lo¹i sinh c¶nh kh¸c t¹i VQG Lß Gß - Xa M¸t, ®i ph¸t hiÖn 9 loµi chØ<br />
nhau: rõng rông l¸, rõng nöa rông l¸, rõng cã ghi nhËn t¹i khu vùc nµy lµ vÑt m¸ x¸m<br />
th−êng xanh däc theo c¸c con l¹ch nhá, rõng Psittacula eupatria, VÑt ®Çu hång P. roseata,<br />
trµm vµ c¸c sinh c¶nh ®Êt ngËp n−íc kh¸c (®Êt hï tr¸n tr¾ng Athene brama, Cu xanh ch©n vµng<br />
ngËp n−íc theo mïa, c¸c s«ng vµ hå ngËp n−íc Treron phoenicoptera, diÒu x¸m Butastur<br />
quanh n¨m, rõng ngËp lôt theo mïa vµ c¸c con liventer, giÎ cïi Urocissa erythrorhyncha,<br />
suèi, kªnh l¹ch nhá). choµng cho¹c hung Dendrocitta vagabunda,<br />
Ph−êng chÌo nhá Pericrocotus cinnamomeus vµ<br />
I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu hót mËt häng ®en Nectarinia asiatica lµ c¸c loµi<br />
chim rÊt ®Æc tr−ng cho kiÓu sinh c¶nh nµy [8].<br />
Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra thùc ®Þa<br />
th«ng th−êng víi c¸c trang thiÕt bÞ nghe, nh×n, Trong sè 177 loµi, cã 4 loµi cã tªn trong<br />
ghi ©m hiÖn ®¹i. ViÖc ®iÒu tra quan s¸t chim S¸ch §á ThÕ giíi [3, 5], ®ã lµ gµ l«i h«ng tÝa -<br />
®−îc tiÕn hµnh hµng ngµy tõ 6h ®Õn 18h theo Lophura diardi (NT), gµ tiÒn mÆt ®á -<br />
c¸c ®iÓm vµ tuyÕn x¸c ®Þnh. Sö dông c¸c Polyplectron germaini (VU), hång hoµng -<br />
ph−¬ng ph¸p Point count, Mackinon lists, time Buceros bicornis (NT), sÕu cæ trôi - Grus<br />
speed count cho viÖc tÝnh sè l−îng, mËt ®é quÇn antigone (VU) vµ 8 loµi cã tªn trong S¸ch §á<br />
thÓ. ViÖc x¸c lËp danh lôc chim theo hÖ thèng ViÖt Nam [1]. Sù cã mÆt cña 2 loµi cã vïng<br />
ph©n lo¹i cña Vâ Quý vµ NguyÔn Cö [10]. Tæng ph©n bè hÑp lµ gµ tiÒn mÆt ®á - Polyplectron<br />
<br />
18<br />
germaini vµ chÝch ch¹ch m¸ x¸m - Macronous b«ng lau ®Çu ®en - Pycnonotus aurigaster, b«ng<br />
kelleyi chøng tá VQG Lß Gß - Xa M¸t còng ®¸p lau tai v»n - P. blanfordi, sÎ bôi vµng - Passer<br />
øng ®ñ yªu cÇu cña vïng chim ®Æc h÷u, vïng flaveolus vµ 10 loµi kh¸c chØ ph©n bè trong vïng<br />
®Þa h×nh nói thÊp §«ng Nam bé, ®©y lµ mét ®Þa sinh häc rõng Èm nhiÖt ®íi §«ng D−¬ng: gµ<br />
trong ba vïng chim ®Æc h÷u (EBA) cña ViÖt so ngùc gô - Arborophila chloropus, gµ l«i h«ng<br />
Nam [9]. tÝa, thÇy chïa ®Ýt ®á - Megalaima lagrandieri,<br />
Trong sè 8 loµi chim bÞ ®e däa nãi trªn, cã 4 cu rèc ®Çu x¸m, ®u«i côt bông v»n, chÌo bÎo má<br />
loµi ®Æc tr−ng cho c¸c sinh c¶nh rõng (gµ l«i qu¹ - Dicrurus annectans, ®íp ruåi h¶i nam -<br />
h«ng tÝa, gµ tiÒn mÆt ®á, hång hoµng vµ ®u«i côt Cyornis hainanus, s¸o sËu ®Çu tr¾ng - Sturnus<br />
bông v»n) vµ 4 loµi ®Æc tr−ng cho c¸c sinh c¶nh burmannicus, b«ng lau häng v¹ch - Pycnonotus<br />
®Êt ngËp n−íc (s¶ má réng, sÕu cæ trôi, cß nh¹n finlaysoni vµ cµnh c¹ch nhá - Iole propinqua.<br />
vµ g¹c cæ tr¾ng). §iÒu nµy cho thÊy nÐt ®Æc Sù cã mÆt cña mét sè l−îng lín c¸c loµi tõ<br />
tr−ng ®éc ®¸o cña khu hÖ chim cña Lß Gß - Xa hai vïng ®Þa sinh häc kh¸c nhau t¹i VQG Lß Gß<br />
M¸t. - Xa M¸t ®i ph¶n ¸nh tÝnh chÊt kh¶m cña hai<br />
So s¸nh sè loµi chim t¹i VQG Lß Gß - Xa kiÓu rõng b¸n th−êng xanh vµ rõng rông l¸ trªn<br />
M¸t víi sè loµi chim cña 11 VQG kh¸c cho thÊy ®Êt thÊp còng nh− tÝnh ®Æc tr−ng cña khu hÖ<br />
thµnh phÇn loµi t¹i ®©y kh¸ phong phó vµ ®a chim t¹i ®©y.<br />
d¹ng (b¶ng 1).<br />
Ngoµi ra, VQG Lß Gß - Xa M¸t cßn lµ n¬i<br />
B¶ng 1 tËp trung nhiÒu loµi chim ¨n thÞt (11 loµi), trong<br />
®ã mét sè loµi hiÖn nay rÊt hiÕm cho ViÖt Nam<br />
So s¸nh sè l−îng loµi chim cña 12 VQG t¹i nh− diÒu x¸m, ®¹i bµng Aquila sp. DiÒu ®Çu n©u<br />
ViÖt Nam Spizaetus cirrhatus l¹i ®−îc ghi nhËn th−êng<br />
xuyªn trong khu vùc.<br />
STT V−ên quèc gia Sè l−îng DiÖn tÝch<br />
loµi (ha) 2. T×nh tr¹ng b¶o vÖ VQG Lß Gß - Xa M¸t<br />
1 C¸t Tiªn 318* 73,200 Tr−íc khi thµnh lËp VQG ®©y lµ khu rõng<br />
2. B¹ch Mi 249 22,031 ®Æc dông lÞch sö v¨n hãa víi nhiÒu di tÝch kh¸ng<br />
3. Cóc Ph−¬ng 248 22,200 chiÕn cßn sãt l¹i. ViÖc tu bæ, qu¶n lý vµ b¶o vÖ<br />
c¸c di tÝch nµy lµ cÇn thiÕt, tuy nhiªn chÝnh ®iÒu<br />
4. Yok Don 245 58,200 nµy ®i g©y c¶n trë lín cho c«ng t¸c b¶o vÖ rõng<br />
5. BÕn En 194 16,634 t¹i khu vùc.<br />
6. Lß Gß - Xa M¸t 177 18,765 Trong khu vùc v−ên, cã hai cöa khÈu quèc<br />
7. Tam §¶o 158 36,883 tÕ víi Campuchia lµ Lß Gß vµ Xa M¸t nªn viÖc<br />
8. Ba BÓ 140 7,610 ®i l¹i cña nhiÒu lo¹i ph−¬ng tiÖn giao th«ng diÔn<br />
9. C¸t Bµ 124 9,800 ra th−êng xuyªn. §iÒu nµy dÉn tíi t×nh tr¹ng s¨n<br />
b¾n cßn kh¸ phæ biÕn, viÖc d©n c− hai n−íc qua<br />
10. Ba V× 114 6,786 l¹i biªn giíi vÉn cßn ch−a ®−îc kiÓm so¸t. C¸c<br />
11. Trµm Chim 88 7,588 ®ån biªn phßng vµ mét sè c− d©n sèng trong<br />
12. C«n §¶o 69 6,043 khu vùc rõng ®i g©y ¶nh h−ëng kh«ng nhá tíi<br />
m«i tr−êng sèng cña c¸c loµi, ®Æc biÖt lµ c¸c<br />
(Nguån sè liÖu tõ c¸c dù ¸n kh¶ thi thµnh lËp VQG loµi nh¹y c¶m víi sù thay ®æi m«i tr−êng sèng<br />
(Birdlife International Vietnam Programme).) vµ ®ang bÞ ®e do¹ tuyÖt chñng trªn toµn cÇu.<br />
T¹i VQG Lß Gß - Xa M¸t ®i ghi nhËn 10 Bªn c¹nh ®ã, do ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ sinh<br />
loµi chim chØ ph©n bè trong vïng ®Þa sinh häc c¶nh cã thÓ ®i l¹i dÔ dµng nªn t×nh tr¹ng s¨n<br />
nhiÖt ®íi kh« Indo-Malayan lµ cu rèc bông n©u - b¾n, khai th¸c gç lËu vÉn cßn diÔn ra th−êng<br />
Megalaima lineata, vÑt ®Çu hång, cu xanh ch©n xuyªn, d©n c− trong khu vùc vïng ®Öm sèng chñ<br />
vµng, diÒu x¸m, chim kh¸ch - Crypsirina temia, yÕu phô thuéc vµo rõng nªn viÖc kiÓm so¸t, b¶o<br />
ph−êng chÌo nhá, s¸o sËu - Sturnus nigricollis, vÖ cÇn cã sù cè g¾ng nç lùc cña ban qu¶n lý.<br />
<br />
19<br />
B¶ng 2<br />
<br />
Danh lôc c¸c loµi chim ghi nhËn t¹i V−ên quèc gia Lß Gß - Xa M¸t<br />
TT Tªn th−êng gäi Tªn Khoa häc Ng−êi quan s¸t Ghi chó<br />
1 2 3<br />
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br />
I. Bé H¹c Ciconiformes<br />
1. Hä DiÖc Ardeidae<br />
1 Cß ngµng nhá Egretta garzetta 1, 3<br />
2 DiÖc x¸m Ardea cinerea 1, 3<br />
3 DiÖc löa A. purpurea 1, 2, 3<br />
4 Cß ruåi Bubulcus ibis 1, 3, 4<br />
5 Cß bî Ardeola sp. 1, 2, 3, 4<br />
6 V¹c Nycticorax nycticorax 3<br />
7 Cß löa lïn Ixobrychus sinensis 1<br />
8 Cß h−¬ng Dupetor flavicollis 1<br />
2. Hä H¹c Ciconiidae<br />
9 Cß nh¹n, Cß èc Anastomus oscitans 1 R<br />
10 H¹c cæ tr¾ng, khoang Ciconia episcopus 2 R<br />
cæ<br />
II. Bé Ngçng Anseriformes<br />
3. Hä VÞt Anatidae<br />
11 Le n©u Dendrocygna javanica 1<br />
III. Bé C¾t Falconiformes<br />
4. Hä ã c¸ Pandionidae<br />
12 ã c¸ Pandion haliaetus 1, 3<br />
5. Hä ¦ng Accipitridae<br />
13 DiÒu ¨n ong Pernis ptilorhynchus 1, 4<br />
14 DiÒu tr¾ng Elanus caeruleus 1, 3, 4<br />
15 DiÒu löa Haliastur indus 3<br />
16 DiÒu hoa miÕn ®iÖn Spilornis cheela 1, 3, 4<br />
17 DiÒu ®Çu tr¾ng Circus aeruginosus 1<br />
18 ¦ng x¸m A. badius 1, 2, 3, 4<br />
19 ¦ng nhËt b¶n A. gularis 4<br />
20 DiÒu x¸m Butastur liventer 1, 4<br />
21 §¹i bµng Aquila sp. 1<br />
22 DiÒu ®Çu n©u Spizaetus cirrhatus 1, 4<br />
IV. Bé Gµ Galliformes<br />
6. Hä TrÜ Phasianidae<br />
23 §a ®a Francolinus pintadeanus 1, 3, 4<br />
24 Gµ so ngùc gô Arborophila chloropus 1, 3<br />
25 Gµ rõng Gallus gallus 1, 2, 3, 4<br />
26 Gµ l«i h«ng tÝa Lophura diardi 1, 4 NT T<br />
27 Gµ tiÒn mÆt ®á Polyplectron germaini 1 VU T RRS<br />
V. Bé SÕu Gruiformes<br />
7. Hä Cun cót Turnicidae<br />
28 Cun cót l−ng n©u Turnix suscitator 3, 4<br />
<br />
20<br />
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br />
8. Hä SÕu Gruidae<br />
29 [SÕu cæ trôi] [Grus antigone] 5 VU V<br />
9. Hä gµ n−íc Rallidae<br />
30 Gµ n−íc häng n©u Rallina fasciata 1<br />
31 Cuèc ngùc tr¾ng Amaurornis phoenicurus 1, 4<br />
32 Gµ ®ång Gallicrex cinerea 1<br />
VI. Bé RÏ Charadriiformes<br />
10. Hä D« n¸ch Glareolidae<br />
33 D« n¸ch n©u Glareola maldivarum 1, 4<br />
11. Hä Choi choi Charadriidae<br />
34 Te vµng Vanellus cinereus 1<br />
35 Te vÆt V. indicus 1, 4<br />
12. Hä RÏ Scolopacidae<br />
36 RÏ giun ¸ ch©u Gallinago stenura 1<br />
VII. Bé Bå c©u Columbiformes<br />
13. Hä Bå c©u Columbidae<br />
37 Cu g¸y Streptopelia chinensis 1, 2, 3, 4<br />
38 Cu ngãi S. tranquebarica 1, 4<br />
39 Cu luång Chalcophaps indica 2, 3, 4<br />
40 Cu xanh ®Çu x¸m Treron vernans 4<br />
41 Cu xanh khoang cæ T. bicincta 1<br />
42 Cu xanh ®u«i ®en T. pompadora 4<br />
43 Cu xanh má quÆp T. curvirostra 1, 3, 4<br />
44 Cu xanh ch©n vµng T. phoenicoptera 1<br />
45 GÇm gh× l−ng xanh Ducula aenea 1, 2, 4<br />
46 [GÇm gh× l−ng n©u] [D. badia] 3<br />
VIII. Bé VÑt Psittaciformes<br />
14. Hä VÑt Psittacidae<br />
47 VÑt lïn Loriculus vernalis 1, 4<br />
48 VÑt m¸ x¸m Psittacula eupatria 1, 2<br />
49 VÑt ®Çu hång P. roseata 1, 4<br />
50 VÑt ngùc ®á P. alexandri 1, 2, 3, 4<br />
IX. Bé Cu cu Cuculiformes<br />
15. Hä Cu cu Cuculidae<br />
51 T×m vÞt Cacomantis merulinus 4<br />
52 Tu hó Eudynamys scolopacea 2, 3<br />
53 Ph−ín Phaenicophaeus tristis 1, 3, 4<br />
54 B×m bÞp lín Centropus sinensis 1, 2, 3, 4<br />
55 B×m bÞp nhá C. bengalensis 1, 3<br />
X. Bé Có Strigiformes<br />
16. Hä Có mÌo Strigidae<br />
56 Có vä Glaucidium cuculoides 1, 2, 4<br />
57 Hï tr¸n tr¾ng Athene brama 2<br />
58 Có vä l−ng n©u Ninox scutulata 4<br />
XI. Bé Có muçi Caprimulgiformes<br />
17. Hä Có muçi Caprimulgidae<br />
<br />
21<br />
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br />
59 Có muçi mµo Eurystopodus macrotis 4<br />
60 Có muçi ®u«i dµi Caprimulgus macrurus 1<br />
XII. Bé YÕn Apodiformes<br />
18. Hä YÕn Apodidae<br />
61 YÕn ®u«i cøng lín Hirundapus giganteus 1<br />
62 YÕn cä Cypsiurus balasiensis 1, 3, 4<br />
63 YÕn h«ng tr¾ng Apus pacificus 3<br />
19. Hä YÕn mµo Hemiprocnidae<br />
64 YÕn mµo Hemiprocne coronata 2<br />
XIII. Bé Nuèc Trogoniformes<br />
20. Hä Nuèc Trogonidae<br />
65 Nuèc bông vµng Harpactes oreskios 1<br />
XIV. Bé S¶ Coraciiformes<br />
21. Hä Bãi c¸ Alcedinidae<br />
66 Bång chanh Alcedo atthis 1, 3<br />
67 Bång chanh ®á Ceyx erithacus 1<br />
68 S¶ v»n Lacedo pulchella 1, 4<br />
69 S¶ má réng Halcyon capensis 1 T<br />
70 S¶ ®Çu n©u H. smyrnensis 1, 3, 4<br />
71 S¶ ®Çu ®en H. pileata 1, 3<br />
72 Bãi c¸ nhá Ceryle rudis 3<br />
22. Hä Tr¶u Meropidae<br />
73 Tr¶u lín Nyctyornis athertoni 1, 4<br />
74 Tr¶u ®Çu hung Merops orientalis 1<br />
23. Hä S¶ rõng Coraciidae<br />
75 S¶ rõng Coracias benghalensis 1, 2, 4<br />
76 YÓng qu¹ Eurystomus orientalis 1, 2, 4<br />
24. Hä ®Çu r×u Upupidae<br />
77 §Çu r×u Upupa epops 1, 4<br />
25. Hä Hång hoµng Bucerotidae<br />
78 Cao c¸t bông tr¾ng Anthracoceros albirostris 1, 2, 3, 4<br />
79 [Hång hoµng] [Buceros bicornis] 5 NT T<br />
XV. Bé Gâ kiÕn Piciformes<br />
26. Hä Cu rèc Capitonidae<br />
80 ThÇy chïa ®Ýt ®á Megalaima lagrandieri 4<br />
81 ThÇy chïa bông n©u M. lineata 1, 2, 4<br />
82 ThÇy chïa ®Çu x¸m M. faiostricta 1, 2, 3, 4<br />
83 Cu rèc ®Çu ®en M. australis 1, 4<br />
84 Cu rèc cæ ®á M. haemacephala 1, 2<br />
27. Hä Gâ kiÕn Picidae<br />
85 Gâ kiÕn nhá ®Çu x¸m Dendrocopos canicapillus 1, 4<br />
86 Gâ kiÕn ®en bông tr¾ng Dryocopus javensis 4<br />
87 Gâ kiÕn xanh g¸y vµng Picus flavinucha 2, 3<br />
88 Gâ kiÕn xanh bông P. vittatus<br />
vµng<br />
89 Gâ kiÕn vµng nhá Dinopium javanense 1, 4<br />
<br />
22<br />
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br />
90 Gâ kiÕn vµng lín Chrysocolaptes lucidus 1, 4<br />
91 Gâ kiÕn n©u cæ ®á Blythipicus pyrrhotis 3<br />
92 Gâ kiÕn ®en häng tr¾ng Hemicircus canente 1<br />
XVI. Bé SÎ Passeriformes<br />
28. Hä ®u«i côt Pittidae<br />
93 §u«i côt bông v¹ch Pitta elliotii 1 T<br />
29. Hä S¬n ca Alaudidae<br />
94 S¬n ca ®«ng d−¬ng Mirafra marionae 1, 4<br />
30. Hä Nh¹n Hirundinidae<br />
95 Nh¹n bông tr¾ng Hirundo rustica 1, 2, 4<br />
96 Nh¹n bông x¸m H. daurica 3<br />
31. Hä Ch×a v«i Motaciliidae<br />
97 Ch×a v«i Motacilla sp. 1<br />
98 Chim manh lín Anthus rufulus 1<br />
32. Hä ph−êng chÌo Campephagidae<br />
99 Ph−êng chÌo x¸m lín Coracina macei 1, 2, 4<br />
100 Ph−êng chÌo x¸m C. melaschistos 2, 4<br />
101 Ph−êng chÌo tr¾ng lín Pericrocotus divaricatus 4<br />
102 Ph−êng chÌo nhá P. cinnamomeus 4<br />
103 Ph−êng chÌo ®á lín P. flammeus 4<br />
104 Ph−êng chÌo n©u Tephrodornis gularis 2, 4<br />
105 Ph−êng chÌo ®en Hemipus picatus 1, 4<br />
33. Hä Chµo mµo Pycnonotidae<br />
106 Chµo mµo vµng ®Çu Pycnonotus atriceps 4<br />
®en<br />
107 Chµo mµo vµng mµo P. melanicterus 1, 3, 4<br />
®en<br />
108 Chµo mµo P. jocosus 3<br />
109 B«ng lau ®Ýt ®á P. aurigaster 1, 4<br />
110 B«ng lau häng v¹ch P. finlaysoni 1, 4<br />
111 B«ng lau tai v»n P. blanfordi 1, 4<br />
112 [Cµnh c¹ch lín] [Alophoixus pallidus] 3<br />
113 Cµnh c¹ch bông hung A. ochraceus 1, 2, 4<br />
114 Cµnh c¹ch nhá Iole propinqua 4<br />
34. Hä Chim xanh Irenidae<br />
115 Chim nghÖ ngùc vµng Aegithina tiphia 4<br />
116 Chim nghÖ lín A. lafresnayei 1, 4<br />
117 Chim lam Irena puella 1, 3, 4<br />
118 Chim xanh nam bé Chloropsis cochinchinensis 1, 4<br />
119 Chim xanh tr¸n vµng C. aurifrons 1, 4<br />
35. Hä B¸ch thanh Laniidae<br />
120 B¸ch thanh mµy tr¾ng Lanius cristatus 1, 4<br />
121 B¸ch thanh nhá L. collurioides 1, 4<br />
36. Hä ChÝch choÌ Turdinae<br />
122 Oanh l−ng xanh Luscinia cyane 1, 4<br />
123 ChÝch chße Copsychus saularis 1, 3<br />
<br />
23<br />
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br />
124 SÎ bôi ®Çu ®en Saxicola torquata 1, 4<br />
125 SÎ bôi ®en S. caprata 1<br />
37. Hä Kh−íu Timaliidae<br />
126 Kh−íu ®Çu tr¾ng Garrulax leucolophus 1, 2, 4<br />
127 Chuèi tiªu má to Malacocincla abbotti 4<br />
128 Chuèi tiªu ®Êt Pellorneum tickelli 1, 4<br />
129 Chuèi tiªu ngùc ®èm P. ruficeps 1, 4<br />
130 Chuèi tiªu ®u«i ng¾n Malacopteron cinereum 1, 4<br />
131 Häa mi ®Êt má dµi Pomatorhinus hypoleucos 1<br />
132 ChÝch ch¹ch m¸ vµng Macronous gularis 1, 2, 3, 4<br />
133 ChÝch ch¹ch m¸ x¸m M. kelleyi 1 RRS<br />
134 Häa mi nhá Timalia pileata 4<br />
135 L¸ch t¸ch mµy ®en Alcippe grotei 1, 2, 4<br />
136 Kh−íu bôi häng tr¾ng Yuhina zantholeuca 1<br />
38. Hä chim chÝch Sylviidae<br />
137 ChÝch ®Çm lÇy nhá Locustella lanceolata 1<br />
138 ChÝch ®u«i dµi Orthotomus sutorius 1<br />
139 ChÝch b«ng c¸nh vµng O. atrogularis 1, 4<br />
140 ChÝch bông tr¾ng Phylloscopus schwarzi 1<br />
141 ChiÒn chiÖn ®Çu n©u Prinia rufescens 4<br />
142 ChiÒn chiÖn l−ng x¸m P. hodgsonii 4<br />
143 ChiÒn chiÖn bông vµng P. flaviventris 4<br />
144 ChiÒn chiÖn bông hung P. inornata 1<br />
39. Hä §íp ruåi Muscicapidae<br />
145 §íp ruåi n©u Muscicapa dauurica 1, 4<br />
146 §íp ruåi h¶i nam Cyornis hainanus 4<br />
40. Hä RÎ qu¹t Mornarchidae<br />
147 §íp ruåi xanh g¸y ®en Hypothymis azurea 1, 4<br />
148 [RÎ qu¹t häng tr¾ng] [Rhipidura albicollis] 3<br />
149 Thiªn ®−êng ®u«i Terpsiphone paradisi 1<br />
ph−ín<br />
41. Hä trÌo c©y Sittidae<br />
150 TrÌo c©y tr¸n ®en Sitta frontalis 3<br />
42. Hä chim s©u Dicaeidae<br />
151 Chim s©u l−ng ®á Dicaeum cruentatum 1<br />
43. Hä hót mËt Nectariniidae<br />
152 Hót mËt bông hung Anthreptes singalensis 1, 4<br />
153 Hót mËt bông v¹ch Hypogramma 1, 4<br />
hypogrammicum<br />
154 Hót mËt häng hång Nectarinia sperata 1, 4<br />
155 Hót mËt häng tÝm N. jugularis 1, 4<br />
156 Hót mËt häng ®en N. asiatica 4<br />
157 Hót mËt ®á Aethopyga siparaja 1<br />
44. Hä Chim di Estrildidae<br />
158 Di cam Lonchura striata 1, 4<br />
45. Hä sÎ Ploceidae<br />
<br />
24<br />
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br />
159 SÎ bôi vµng Passer flaveolus 4<br />
160 SÎ nhµ P. montanus 1, 3, 4<br />
46. Hä s¸o Sturnidae<br />
161 S¸o sËu Sturnus nigricollis 1, 3, 4<br />
162 S¸o sËu ®Çu tr¾ng S. burmannicus 1, 4<br />
163 S¸o n©u Acridotheres tristis 1<br />
164 S¸o má vµng A. cinereus 3<br />
165 [S¸o má ngµ] [A. cristatellus] 3<br />
166 YÓng Gracula religiosa 1, 4<br />
47. Hä vµng anh Oriolidae<br />
167 Vµng anh trung quèc Oriolus chinensis 1, 3, 4<br />
168 Vµng anh ®Çu ®en O. xanthornus 1, 3, 4<br />
48. Hä ChÌo bÎo Dicruridae<br />
169 ChÌo bÎo ®en Dicrurus macrocercus 1, 3, 4<br />
170 ChÌo bÎo x¸m D. leucophaeus 1, 4<br />
171 ChÌo bÎo má qu¹ D. annectans 1, 4<br />
172 ChÌo bÎo rõng D. aeneus 1, 3, 4<br />
173 ChÌo bÎo bêm D. hottentottus 1, 2, 4<br />
174 ChÌo bÎo cê ®u«i chÎ D. paradiseus 1, 2, 3, 4<br />
49. Hä Qu¹ Corvidae<br />
175 GiÎ cïi Urocissa erythrorhyncha 1<br />
176 Choµng cho¹c hung Dendrocitta vagabunda 1, 4<br />
177 Chim kh¸ch Crypsirina temia 1, 4<br />
<br />
Ghi chó: HÖ thèng ph©n lo¹i theo Vâ Quý vµ NguyÔn Cö [10] trõ gµ so ngùc gô - Arborophila chloropus, l¸ch<br />
t¸ch mµy ®en - Alcippe grotei vµ s¬n ca ®«ng d−¬ng - Mirafra marionae, theo Robson (2000).<br />
Cét 4:1 = Theo ghi nhËn cña A. W. Tordoff vµ Lª M¹nh Hïng, 11-19/10/2001<br />
2. Theo ghi nhËn cña J. C. Eames, 30/01/2001<br />
3. Theo ghi nhËn cña Lª Träng Tr¶i vµ TrÇn HiÕu Minh 25-29/12/1999<br />
4. Theo ghi nhËn cña A. Zinoviev 18/10 - 911/2001.<br />
5. Th«ng tin tõ d©n ®Þa ph−¬ng cã thÓ tin t−ëng ®−îc theo ghi nhËn cña A. W. Tordoff vµ Lª M¹nh Hïng.<br />
NgoÆc vu«ng [ ] chØ c¸c loµi ghi nhËn t¹m thêi.<br />
Cét 5: VU. s¾p nguy cÊp, NT. gÇn bÞ ®e däa theo BirdLife International (2001),<br />
Cét 6: V. a¾p nguy cÊp, R. hiÕm, T. BÞ ®e däa theo Anon. (1992).<br />
Cét 7: RRS. loµi cã vïng ph©n bè hÑp theo Stattersfield vµ cs. [9].<br />
<br />
III. kÕt luËn ®éng vËt. NXB KH&KT, Hµ Néi.<br />
2. Anon. 1999: Rõng b¶o vÖ mtr vµ phßng hé<br />
Thµnh phÇn loµi chim cña VQG Lß Gß - Xa<br />
biªn giíi Chµng RiÖc, tØnh T©y Ninh. Së<br />
M¸t kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó. Khu vùc ®−îc<br />
Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng tØnh<br />
®Æc tr−ng bëi sù ®a d¹ng vÒ sinh c¶nh sèng, dÉn<br />
T©y Ninh.<br />
tíi ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi, ®i cã 177 loµi<br />
chim ®−îc ghi nhËn, trong ®ã 4 loµi cã tªn trong 3. BirdLife International, 2001: Threatened<br />
S¸ch §á ThÕ giíi, 8 loµi cã tªn trong S¸ch §á birds of Asia: the BirdLife International Red<br />
ViÖt Nam vµ 2 loµi cã vïng ph©n bè hÑp trong Data Book. U.K.: BirdLife International,<br />
vïng chim ®Æc h÷u nói thÊp §«ng Nam bé. Cambridge<br />
4. BirdLife International Vietnam<br />
Tµi liÖu tham kh¶o<br />
Programe and the Forest Inventory and<br />
1. Anon. 1992: S¸ch ®á ViÖt Nam, phÇn 1: Planning Institute, 2001: Source book of<br />
<br />
25<br />
existing and proposed protected areas in 7. Polet G., Pham Huu Khanh, 1999: List of<br />
Vietnam. Hanoi. birds of Cattien national park. Ho Chi Minh<br />
5. IUCN, 2000: Red List of Threatened City Publishing House.<br />
species. Gland and Cambridge. 8. Robson C. R., 2000: A field guide to the<br />
birds of Thailand and South-East Asia. Asia<br />
6. Le Trong Trai, Tran Hieu Minh, 2000: A Books, Bangkok.<br />
rapid field survey of Kalon Song Mao 9. Stattersfield A. J. et al., 1998: Endemic<br />
nature reserve (Binh Thuan province) and bird areas of the world: priorities for<br />
Lo Go-Sa Mat Nature Reserve (Tay Ninh biodiversity conservation. U.K.: Birdlife<br />
province). Birdlife International Vietnam International, Cambridge.<br />
Programme and the Forest Inventory and 10. Vâ Quý, NguyÔn Cö, 1995: Danh lôc chim<br />
Planning Institute, Hanoi. ViÖt Nam. NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi.<br />
<br />
<br />
The Avifauna of LoGo - XaMat National Park, TayNinh Province<br />
<br />
Le Manh Hung, A. W. Tordoff.<br />
<br />
Summary<br />
<br />
The total of 177 bird species belonging to 16 orders, 49 families were recorded in the Logo - Xamat<br />
National Park, Tayninh province.<br />
Of the 177 species, 4 species are listed in the 2000 IUCN Red List of Threatened Species (IUCN 2000)<br />
as globally threatened or near-threatened, and 8 species are listed in the Red Data Book of Vietnam (Anon.<br />
1992). Furthermore, the Logo - Xamat supports two (germain’s peacock pheasant Polyplectron germaini and<br />
Grey-faced Tit Babbler Macronous kelleyi) of the three restricted-range species that define the South<br />
Vietnamese Lowlands Endemic Bird Area (EBA) (Stattersfield et al. 1998). Therefore, the Logo - Xamat<br />
national park qualifies for inclusion within this EBA.<br />
Among the 8 species listed in the 2000 IUCN Red List of Threatened Species (IUCN 2000) or the Red<br />
Data Book of Vietnam (Anon. 1992), 4 are characteristic of forest habitats (siamese fireback, germain's<br />
peacock pheasant, Great Hornbill and Bar-bellied pitta) and 4 are characteristic of wetland habitats (Stork-<br />
billed kingfisher, sarus crane, asian openbill and Woolly-necked Stork).<br />
<br />
Ngµy nhËn bµi: 29-8-2002<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
26<br />