Kiểm soát quyền hành pháp của quốc hội với chính phủ theo Hiến pháp năm 2013
lượt xem 7
download
Kế thừa quy định của các bản Hiến pháp trước đây, đặc biệt là Hiến pháp 1992 về phân công, phối hợp thực hiện quyền lực nhà nước, đồng thời thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội . Điều 2 Hiến pháp năm 2013 đã bổ sung một nguyên tắc mới về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước ta: “Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Kiểm soát quyền hành pháp của quốc hội với chính phủ theo Hiến pháp năm 2013
- KIỂM SOÁT QUYỀN HÀNH PHÁP CỦA QUỐC HỘI VỚI CHÍNH PHỦ THEO HIẾN PHÁP NĂM 2013 LÊ NGỌC DUY* Kế thừa quy định của các bản Hiến pháp trước đây, đặc biệt là Hiến pháp 1992 về phân công, phối hợp thực hiện quyền lực nhà nước, đồng thời thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội . Điều 2 Hiến pháp năm 2013 đã bổ sung một nguyên tắc mới về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước ta: “Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”. Điều này là hết sức cần thiết cho nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước và nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, góp phần xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam giai đoạn hiện nay. Từ khóa: Quyền hành pháp, Quốc hội, Chính phủ, Hiến pháp năm 2013. Inheriting the provisions from the previous Constitutions, especially the 1992 one on assigning, cooperating the exercise of the State power, at the same time institutionalizing the Platform to build the nation in the transitional period towards socialism, the Article 2 of the Constitution of 2013 has supplemented a new principle on the organization and operation of the State apparatus: “The state power is unified and delegated to state agencies which coordinate with and control one another in the exercise of the legislative, executive and judicial powers.” This is extremely essential for the principle of organization of the State power and the principles of organization and operation of the State apparatus, contributing to the development and perfection of the law- governed socialist state of Vietnam at present. Keywords: Executive power, National Assembly, Government, the constitution of 2013. 1.Quyền hành pháp theo Hiến pháp phủ về cơ bản giống như trước, nhưng có năm 2013 một số điều chỉnh quan trọng trong Hiến Trong Hiến pháp năm 2013, quyền pháp năm 2013 thể hiện sự tăng cường vị hành pháp đã được trao cho Chính phủ với trí, vai trò của Chính phủ theo hướng là cơ quy định tại Điều 94:“Chính phủ là cơ quan quan có quyền hành pháp. Quyền hành hành chính nhà nước cao nhất, cơ quan chấp hành pháp của Chính phủ thể hiện trên các nội của Quốc hội và thực hiện quyền hành pháp”. dung sau đây: Đây là lần đầu tiên Hiến pháp phân công rõ Thứ nhất, về thực thi Hiến pháp và pháp Chính phủ thực hiện quyền hành pháp. Với luật, đưa Hiến pháp và pháp luật vào cuộc sống: việc phân công rõ ràng này, Chính phủ sẽ Khoản 1 Điều 96 Hiến pháp năm 2013 được xây dựng để trở thành một Chính phủ đã quy định rõ Chính phủ có trách nhiệm mạnh, một hệ thống hành chính nhà nước tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết thông suốt, có đủ quyền năng và công cụ của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy hiến định để thực hiện quyền hành pháp. * Thạc sĩ, Khoa nhà nước và Pháp luật, Trường Đại Phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của Chính học Kiểm sát Hà Nội 34 Khoa học Kiểm sát Số 06 - 2018
- LÊ NGỌC DUY ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của này; trình dự án luật, dự án ngân sách Chủ tịch nước. Với việc tổ chức thực hiện nhà nước và các dự án khác trước Quốc pháp luật, Chính phủ bảo đảm quản lý xã hội; trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban hội, bảo đảm quyền tự do, dân chủ, quyền thường vụ Quốc hội. Có thể nói, quyền con người, quyền công dân; duy trì và bảo trình dự án luật là một cấu phần rất quan đảm trật tự cộng cộng. trọng của quyền hành pháp. Trong đa số Hiến pháp năm 2013 đã nhấn mạnh và các nước hiện nay, dù là theo mô hình đề cao tính chất, vị trí, chức năng của Chính tổng thống hay đại nghị, Chính phủ là phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nguồn chủ yếu của các đạo luật do Nghị nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa viện ban hành. Sở dĩ như vậy là vì, Chính Việt Nam. Việc phân định rõ ràng hơn về phủ là người trực tiếp điều hành xã hội tính chất, vị trí trong phân công quyền lực nên nắm rõ được nhu cầu của xã hội. tạo cho Chính phủ có vị trí độc lập hơn, do Hiến pháp năm 2013 đã bỏ quy định vậy sẽ chủ động, linh hoạt và sáng tạo hơn về thẩm quyền của Quốc hội quyết định trong hoạt động. Tính chất hành chính nhà chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. nước cao nhất nước của Chính phủ chi phối Điều này tạo điều kiện cho Chính phủ và không những mối quan hệ của Chính phủ các chủ thể khác chủ động, linh hoạt trong với hệ thống hành chính mà còn các mối việc đề xuất xây dựng luật, pháp lệnh; quan hệ giữa Chính phủ với các cơ quan phân định rõ hơn phạm vi chính sách và lập pháp, hành pháp, với các tổ chức trong các vấn đề quan trọng do Quốc hội và hệ thống chính trị nói chung. Theo đó, về Chính phủ quyết định trong một số lĩnh mặt hành chính nhà nước, Chính phủ có vị vực, ví dụ như: Quốc hội quyết định mục trí và thẩm quyền cao nhất, các quyết định tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản của nó có giá trị trong toàn quốc. Tất cả các phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, cơ quan tổ chức trong hệ thống chính trị, quyết định chính sách cơ bản về tài chính, các tổ chức và cá nhân trong xã hội phải tiền tệ quốc gia…, còn Chính phủ có thẩm tôn trọng và chấp hành. Đồng thời, bảo quyền ban hành các chính sách, biện pháp đảm cho Chính phủ có quyền chủ động, cụ thể để quản lý, điều hành các lĩnh vực. linh hoạt, phát huy tính sáng tạo trong Thứ ba, về hoạt động ban hành văn bản quản lý điều hành. quy phạm pháp luật (hoạt động lập quy) của Đặc biệt, quy định này thể hiện rõ việc Chính phủ: quay trở lại với tư tưởng của Chủ tịch Hồ Hiến pháp năm 2013 đã bổ sung quyền Chí Minh được thể hiện trong Hiến pháp ban hành văn bản pháp quy của Chính phủ, năm 1946 là thực hiện chính quyền mạnh Thủ tướng chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng mẽ và sáng suốt của nhân dân, bởi: “Một cơ quan ngang Bộ như một nhiệm vụ, quyền chính quyền mạnh trước hết phải được thể hiện hạn độc lập của chức năng hành pháp, Điều ở một Chính phủ mạnh, hiệu lực, hiệu quả. 100 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Chính Chính phủ mạnh thì Đảng mạnh, Chính phủ phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ mạnh thì Quốc hội mạnh và cơ quan tư pháp trưởng cơ quan ngang bộ ban hành văn bản pháp mạnh”. luật để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Thứ hai, về việc đề xuất, xây dựng chính kiểm tra việc thi hành các văn bản đó và xử lý các sách, dự án luật: văn bản trái pháp luật theo quy định của luật”. Khoản 2 Điều 96 Hiến pháp năm 2013 Đây là hoạt động mang tính thường quy định rõ Chính phủ có quyền đề xuất, xuyên, liên tục của Chính phủ trong việc xây dựng chính sách trình Quốc hội, Ủy thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Tính hiệu ban thường vụ Quốc hội quyết định hoặc quả của hoạt động này chính là thước đo quyết định theo thẩm quyền để thực hiện về chất lượng hoạt động của Chính phủ nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Điều và đội ngũ cán bộ. Do đó, trong xu thế Số 06 - 2018 Khoa học Kiểm sát 35
- KIỂM SOÁT QUYỀN HÀNH PHÁP CỦA QUỐC HỘI... hiện nay, hoạt động ban hành văn bản chức năng, thẩm quyền của Quốc hội là cơ pháp luật của Chính phủ cần phải được quan thực hiện quyền lập pháp (Điều 69) và chú trọng, quan tâm và đẩy mạnh. Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền hành 2. Kiểm soát quyền hành pháp của pháp (Điều 94). Đặc biệt, Quốc hội (bao gồm Quốc hội với Chính phủ Ủy ban thường vụ Quốc hội, các cơ quan Theo nghĩa chung nhất, “kiểm soát” của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại được hiểu là: “xem xét để phát hiện, ngăn biểu Quốc hội) với vị trí và tính chất pháp lý chặn những gì trái với quy định”(1). Kiểm là “cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, soát quyền lực nhà nước có thể hiểu là hoạt cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của động của các chủ thể trong xã hội được xác nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, lập trên cơ sở tác động đến đối tượng chịu ngoài chức năng lập hiến, lập pháp, quyết sự kiểm soát nhằm theo dõi, kiểm tra, giám định những vấn đề hệ trọng của đất nước, sát quá trình thực hiện các chức năng, nhiệm còn có chức năng giám sát tối cao đối với vụ của đối tượng đó, để bảo đảm các yêu cầu toàn bộ hoạt động của Nhà nước. về quyền lực nhà nước được thực thi đúng Theo quy định của Hiến pháp năm pháp luật và đạt hiệu quả cao nhất. Theo đó, 2013, Quốc hội kiểm soát quyền hành pháp kiểm soát thực hiện quyền hành pháp là toàn của Chính phủ thể hiện trên các phương bộ những hoạt động xem xét, theo dõi, kiểm diện sau đây: tra, đánh giá nhằm ngăn ngừa, hạn chế, hoặc - Một là, Quốc hội thực hiện chức năng loại bỏ nguy cơ sai phạm, hành vi vi phạm giám sát tối cao việc tuân theo Hiến pháp, của cơ quan, cá nhân được nhà nước trao luật và nghị quyết của Quốc hội; Xét báo quyền trong tổ chức và thực thi quyền hành cáo công tác của Chính phủ, bầu, miễn pháp, bảo đảm cho quyền hành pháp được nhiệm, bãi nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tổ chức và thực hiện đúng mục đích và đạt tướng Chính phủ. được hiệu quả cao. Mục đích của việc kiểm - Hai là, Ủy ban thường vụ Quốc hội soát quyền hành pháp là nhằm ngăn chặn, thực hiện quyền giám sát việc thi hành Hiến hạn chế sự lạm quyền, tham nhũng trong pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp bộ máy nhà nước, xâm phạm đến quyền lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc con người, quyền công dân. Đây chính là hội; Giám sát hoạt động của Chính phủ, Thủ cách “dùng quyền lực để chế ước, kiểm soát tướng Chính phủ. Ủy ban thường vụ Quốc quyền lực”(2). Phân công quyền lực và kiểm hội có quyền bãi bỏ văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; quyền đình chỉ việc soát quyền lực có quan hệ chặt chẽ với nhau. thi hành các văn bản của Chính phủ, Thủ Phân công quyền lực là cơ sở, là tiền đề cho tướng Chính phủ... trái với Hiến pháp, Luật, kiểm soát quyền lực. Phân công để xác định Nghị quyết của Quốc hội và trình Quốc hội rõ chức năng, thẩm quyền của mỗi nhánh quyết định việc hủy bỏ các văn bản đó; hủy quyền lực. Trên cơ sở của sự phân công bỏ các văn bản của Chính phủ, Thủ tướng quyền lực một cách rõ ràng, cụ thể, các cơ Chính phủ trái với pháp lệnh, nghị quyết quan nhà nước có thể kiểm soát lẫn nhau để của Ủy ban thường vụ Quốc hội. bảo đảm thực hiện đúng chức năng, thẩm - Ba là, Hội đồng Dân tộc của Quốc quyền đã được Hiến pháp và pháp luật trao. hội, các Ủy ban của Quốc hội đều thực Hiến pháp năm 2013 đã phân định rõ vị trí, hiện quyền giám sát trong phạm vi nhiệm 1 Hoàng Phê, Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, 1997 vụ, quyền hạn của mình do luật định đối 2 Nguyễn Thế Lực, “Về nguyên tắc quyền lực nhà nước với hoạt động của Chính phủ. luôn thống nhất vào Hiến pháp, xuất phát từ sự phân - Bốn là, Đại biểu Quốc hội có quyền công, phối hợp và kiểm soát giữa các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”, Sách chuyên khảo Sửa đổi, bổ sung chất vấn Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Hiến pháp năm 1992 - tập 1 những vấn đề lý luận và và các thành viên khác của Chính phủ. thực tiễn, Nxb Hồng Đức, Hà Nội, 2012, tr.274. Người bị chất vấn phải trả lời. 36 Khoa học Kiểm sát Số 06 - 2018
- LÊ NGỌC DUY - Năm là, Quốc hội có quyền bãi bỏ của Quốc hội với Chính phủ. Tuy vậy, trên các văn bản của Chính phủ trái với Hiến thực tiễn, việc kiểm soát này chưa thực sự pháp, luật và nghị quyết của Quốc hội. đạt được hiệu quả cao, thể hiện: Quyền bãi bỏ văn bản của Quốc hội là kết Thứ nhất, hoạt động giám sát tối cao của quả của hoạt động giám sát về tính hợp Quốc hội còn mang tính hình thức, hiệu quả thấp. hiến, hợp pháp đối với các văn bản pháp - Một là, chủ thể giám sát (Quốc luật do Chính phủ ban hành. hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu - Sáu là, Chính phủ là cơ quan chấp Quốc hội) lẫn đối tượng giám sát của Quốc hành của Quốc hội, chịu trách nhiệm trước hội (Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội, báo cáo công tác trước Quốc hội, các Bộ và cơ quan ngang bộ, Bộ trưởng và Ủy ban thường vụ Quốc hội. Thủ tướng Thủ trưởng cơ quan ngang bộ) vẫn chưa Chính phủ - người đứng đầu Chính phủ nhận thức đúng đắn và đầy đủ về vai trò - chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt của giám sát. Một số chủ thể giám sát và động của Chính phủ và những nhiệm vụ đối tượng giám sát vẫn coi nhẹ vai trò của được giao, báo cáo công tác của Chính phủ, kiểm soát quyền lực nhà nước, chưa nhận Thủ tướng Chính phủ trước Quốc hội, Ủy thức giám sát là một phương tiện để hạn ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước. Bộ chế sự tha hoá của quyền lực, đảm bảo trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ chịu quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. trách nhiệm cá nhân trước Thủ tướng Chính - Hai là, phạm vi giám sát tối cao quy phủ, Chính phủ và Quốc hội về ngành, lĩnh định có thể chưa hợp lý. Việc giao cho vực được phân công phụ trách, cùng các Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại thành viên khác của Chính phủ chịu trách biểu Quốc hội giám sát việc ban hành các nhiệm tập thể về hoạt động của Chính phủ. văn bản quy phạm pháp luật của Chính - Bảy là, Quốc hội có quyền bỏ phiếu tín phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, Bộ nhiệm đối với người do Quốc hội bầu hoặc trưởng là chưa thật sự hợp lý. Hoạt động phê chuẩn. Đối với Chính phủ, người do của Quốc hội là hoạt động mang tính chất Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn bao gồm: Thủ chính trị - pháp lý ở tầm vĩ mô. Trong khi tướng, các phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và đó, hoạt động giám sát ban hành văn bản Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. Để đánh giá quy phạm pháp luật của những chủ thể kết quả công tác của các thành viên Chính trên là những hoạt động chuyên môn kỹ phủ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn, khi thuật ở tầm vi mô, thường được áp dụng cần thiết Quốc hội có quyền bỏ phiếu tín pháp luật đối với các sự kiện pháp lý cụ nhiệm để xem xét và đánh giá năng lực, trình thể. Do vậy, trên thực tế, hiệu lực và hiệu độ, chuyên môn, uy tín, phẩm chất đạo đức quả giám sát vẫn thấp, khó tiến hành được của những người đứng đầu các cơ quan của hoặc tiến hành mang tính hình thức. Chính phủ. Thực hiện hoạt động này chính là Thứ hai, kiểm soát quyền lực hành pháp một trong những biện pháp kiểm soát quyền đã có quy định nhưng thực hiện kém hiệu quả hành pháp của Chính phủ từ phía Quốc hội. Trong thời gian gần đây hoạt động 3. Thực trạng và một số biện pháp giám sát của Quốc hội đối với Chính phủ nâng cao hiệu quả kiểm soát quyền hành đã được tăng cường. Hoạt động chất vấn pháp giữa Quốc hội với Chính phủ Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các 3.1. Thực trạng kiểm soát quyền hành thành viên khác của Chính phủ đã đi vào pháp của Quốc hội với Chính phủ nề nếp và được các cử tri quan tâm. Phương Như vậy, có thể khẳng định rằng thức chất vấn tại các phiên họp của Uỷ ban quyền kiểm soát của cơ quan lập pháp đối Thường vụ Quốc hội ngày càng được sử với cơ quan hành pháp đã được xác lập, dụng phổ biến. Uỷ ban thường vụ Quốc quy định khá đầy đủ trong Hiến pháp 2013 hội và các Uỷ ban của Quốc hội đã tiến cũng chính là kiểm soát quyền hành pháp hành giám sát theo chương trình giám sát Số 06 - 2018 Khoa học Kiểm sát 37
- KIỂM SOÁT QUYỀN HÀNH PHÁP CỦA QUỐC HỘI... ngày một thường xuyên hơn. văn bản quy phạm pháp luật do Chính Tuy nhiên, có thể thấy hoạt động giám phủ ban hành. Theo quy định pháp luật sát của Quốc hội dù đã được tăng cường thì căn cứ vào kết quả giám sát, Quốc hội nhưng hiệu quả còn thấp. Chưa sử dụng có các quyền sau đây: phương thức Ủy ban lâm thời; hầu như Một là, yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng không ban hành Nghị quyết về trả lời chất Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn vấn; chưa tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm đối với thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của các thành viên Chính phủ; chưa quy được Quốc hội; trách nhiệm đối với các thành viên Chính Hai là, bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ phủ; vẫn chưa bãi nhiệm được những người văn bản quy phạm pháp luật của Chính không hoàn thành nhiệm vụ... phủ, Thủ tướng Chính phủ trái với Hiến Vấn đề đặt ra hiện nay trong kiểm pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội. soát quyền hành pháp là: Quy định Chính Thực tế, đây vẫn là một hoạt động gặp phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và nhiều vướng mắc, bởi có nhiều văn bản chịu sự giám sát của Quốc hội, nhưng quy phạm pháp luật do các Bộ và cơ quan nếu Chính phủ vi phạm Hiến pháp, vi ngang bộ ban hành có sự chồng chéo, thiếu phạm luật như ban hành nghị định trái tính đồng bộ, khó triển khai áp dụng, dẫn Hiến pháp, trái luật hoặc có các hành vi đến việc lúng túng áp dụng cho cấp dưới. vi phạm Hiến pháp thì chế độ chịu trách Đặc biệt, việc kiểm tra, giám sát và xử lý nhiệm như thế nào, cả Chính phủ chịu các văn bản dưới luật do Chính phủ và các trách nhiệm tập thể hay Thủ tướng Chính Bộ ban hành còn rất hạn chế, chưa có cơ phủ với tư cách là người đứng đầu Chính chế xử lý rõ ràng. Như đã trình bày, Quốc phủ phải chịu trách nhiệm. Nếu là trách hội và các cơ quan của Quốc hội rất khó nhiệm tập thể như hiện nay thì chỉ là hình để kiểm soát các văn bản dưới luật, trong thức, thực chất không chịu trách nhiệm gì. khi hệ thống cơ quan tư pháp thì không Thứ ba, tình trạng khó kiểm soát hệ thống văn có thẩm quyền giám sát các văn bản quy bản quy phạm pháp luật do Chính phủ ban hành phạm pháp luật do Chính phủ, Thủ tướng Theo Luật ban hành văn bản quy phạm Chính phủ, Bộ trưởng và các Bộ ban hành. pháp luật năm 2015, Chính phủ và các bộ, 3.2. Các biện pháp nâng cao hiệu quả cơ quan ngang bộ có quyền ban hành: Nghị kiểm soát quyền hành pháp của Quốc hội định của Chính phủ; Quyết định của Thủ với Chính phủ tướng Chính phủ; Thông tư của Bộ trưởng, Hiến pháp năm 2013 đánh dấu bước Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; Nghị quyết ngoặt lớn trong quá trình ghi nhận quyền liên tịch giữa Chính phủ với cơ quan trung hành pháp được phân công cho Chính ương của các tổ chức chính trị - xã hội; phủ. Đây không chỉ là sự tiến bộ lớn trong Thông tư giữa Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quá trình cải cách hành chính mà là sự quan ngang bộ với Chánh án Tòa án nhân ghi nhận một cách sâu sắc việc phân chia dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân quyền lực nhà nước của nước Cộng hòa dân tối cao; Thông tư giữa các Bộ trưởng, xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Để có thể đảm Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; bảo hiệu quả phân công, phối hợp, kiểm Hệ thống văn bản quy phạm pháp soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc luật được ban hành ngày càng nhiều, gia thực hiện quyền hành pháp, chúng ta cần tăng về số lượng và càng ngày càng trở chú trọng một số giải pháp sau: nên rất phức tạp cả về nội dung quy định - Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám lẫn khái niệm pháp lý. Nếu tính cả hàng sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội nghìn điều ước quốc tế mà Việt Nam ký đối với Chính phủ trong thực hiện quyền kết và tham gia đang có hiệu lực và áp hành pháp. Xuất phát từ thực trạng hoạt dụng thì rất khó có thể kiểm soát hệ thống động giám sát của Quốc hội đối với Chính 38 Khoa học Kiểm sát Số 06 - 2018
- LÊ NGỌC DUY phủ trong việc thực hiện quyền hành pháp. của Đại biểu Quốc hội để thực hiện tốt hoạt Chúng ta cần tăng cường việc thực hiện giám động giám sát thực hiện quyền hành pháp sát quyền hành pháp bằng kết quả kiểm soát, của Chính phủ. Hơn nữa, hiện nay theo quy hậu quả pháp lý của kiểm soát quyền hành định của pháp luật, số lượng Đại biểu Quốc pháp giữa Quốc hội với Chính phủ. Việc hội chuyên trách chỉ chiếm 30% tổng số Đại thực hiện này sẽ mang lại hiệu quả cao thông biểu quốc hội, điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn qua một số phương thức cụ thể như sau: đến hoạt động thực thi nhiệm vụ của các + Một là, thường xuyên thực hiện việc bỏ Đại biểu Quốc hội. Do đó, cần tăng cường số phiếu tín nhiệm đối với các thành viên của lượng Đại biểu chuyên trách của Quốc hội. Chính phủ. Qua đó, theo dõi, kiểm tra, đánh Mặt khác, Hiến pháp Việt Nam không đòi giá chất lượng, hiệu quả nhiệm vụ của các hỏi có sự biệt lập về nhân sự giữa cơ quan thành viên Chính phủ trong nhiệm kỳ công lập pháp, hành pháp và tư pháp, mà ngược tác. Đây là một hoạt động cần thiết phải tiến lại, đòi hỏi người đứng đầu các nhánh quyền hành trong các kỳ họp Quốc hội, điều này lực phải là nhân sự thuộc cơ quan lập pháp. có ý nghĩa quan trọng đối với các thành viên Thủ tướng bắt buộc phải là đại biểu cơ quan Chính phủ, để họ nhận thức và tự nâng cao dân cử trong cơ quan quyền lực nhà nước ý thức, trách nhiệm trước Quốc hội và Nhân cao nhất. Ngược lại, không có quy định nào dân. Cần xây dựng kế hoạch theo dõi, kiểm về việc hạn chế những người làm trong cơ tra, đánh giá các thành viên Chính phủ mang quan hành chính nhà nước trở thành đại biểu tính thường xuyên, kết hợp hoạt động giám Quốc hội. Đại biểu kiêm nhiệm vẫn chiếm đa sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, số trong Quốc hội. Do vậy, khả năng giám khi cần thiết bỏ phiếu tín nhiệm để đánh giá sát của Quốc hội đối với các cơ quan hành khách quan, mang tính xây dựng. chính nói chung và Chính phủ nói riêng rất + Hai là, tăng cường các hoạt động chất khó có hiệu quả khi mà Đại biểu Quốc hội vấn các thành viên của Chính phủ, đồng thời đồng thời công tác trong lĩnh vực hành pháp. phải gắn với cơ chế trách nhiệm theo dõi, giám Từ đây cần đặt vấn đề về Đại biểu chuyên sát các báo cáo, giải trình, trả lời chất vấn của trách cần phải được quy định trong hệ thống các thành viên Chính phủ. Thực tế cho thấy, pháp luật. Điều này nhằm tăng cường chất các kỳ họp chất vấn của Quốc hội, của Đại lượng đại biểu, là nhân tố quan trọng thúc biểu Quốc hội đối với Chính phủ, Thủ tướng đẩy và nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát Chính phủ và Bộ trưởng còn mang nặng tính của Quốc hội đối với các cơ quan nhà nước hình thức, các vấn đề chất vấn chưa đạt được nói chung, đặc biệt với Chính phủ. trọng tâm của vấn đề. Do vậy, cần nâng cao ý Mục tiêu kiểm soát quyền hành pháp thức, trách nhiệm, năng lực của các đại biểu là để nhằm cải thiện và nâng cao chất lượng Quốc hội, đặc biệt nâng cao vai trò của người thực hiện quyền hành pháp của Chính chủ trì phiên chất vấn để phiên chất vấn thực phủ. Trong mối quan hệ giữa Quốc hội với sự có chiều sâu và hiệu quả. Cần ban hành Chính phủ bên cạnh mối quan hệ phối hợp Nghị quyết về việc trả lời chất vấn và theo dõi, thì trọng tâm đó là quan hệ chấp hành của kiểm tra, kèm theo trách nhiệm của người trả Chính phủ với Quốc hội, đó là việc kiểm soát lời chất vấn sau khi bị chất vấn. của Quốc hội đối với Chính phủ trong thực - Nâng cao năng lực, phẩm chất, trình hiện quyền hành pháp. Việc làm rõ những độ, chuyên môn của Đại biểu Quốc hội khía cạnh về kiểm soát quyền hành pháp và tăng cường số lượng Đại biểu chuyên giữa Quốc hội với Chính phủ là nội dung trách của Quốc hội. đóng vai trò quan trọng trong tổ chức thực Chất lượng Đại biểu Quốc hội là vấn đề hiện quyền lực nhà nước, cũng như tổ chức then chốt trong công tác giám sát hoạt động và hoạt động của bộ máy nhà nước trong của Chính phủ. Do vậy, cần tiếp tục nâng cao giai đoạn xây dựng và hoàn thiện nhà nước năng lực, phẩm chất, trình độ, chuyên môn pháp quyền XHCN Việt Nam hiện nay./. Số 06 - 2018 Khoa học Kiểm sát 39
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Kiểm soát thực hiện quyền hành pháp của một số nước trên thế giới và một vài khuyến nghị cho Việt Nam
7 p | 27 | 7
-
Cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp
3 p | 74 | 6
-
Nguyên tắc kiểm soát việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp
8 p | 56 | 5
-
Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp: Số 14/2019
68 p | 30 | 5
-
Kiểm soát quyền lực của chính phủ đối với Quốc hội trong thực hiện quyền lập pháp
8 p | 62 | 5
-
Giải quyết tranh chấp hành chính với việc kiểm soát quyền lực nhà nước
6 p | 67 | 5
-
Kiểm soát quyền lực nhà nước khi thu hồi đất theo dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2022
9 p | 9 | 5
-
Một số vấn đề về kiểm soát quyền lực của chủ tịch nước đối với lập pháp, hành pháp, tư pháp
7 p | 49 | 4
-
Kiểm soát quyền lực nhà nước theo hiến pháp 2013
8 p | 78 | 4
-
Phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan trong thực hiện quyền hành pháp
8 p | 78 | 4
-
Vai trò của cơ quan thanh tra đối với kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước
5 p | 84 | 4
-
Tài phán tài chính - cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước của tư pháp đối với hành pháp
7 p | 53 | 3
-
Kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp
7 p | 67 | 3
-
Hoàn thiện pháp luật về quan hệ kiểm soát quyền lực nhà nước giữa Quốc hội và Chính phủ
10 p | 49 | 3
-
Nguyên tắc phân công, phối hợp và kiểm soát giữa cơ quan lập pháp và cơ quan hành pháp qua các bản Hiến pháp Việt Nam
10 p | 68 | 3
-
Giám sát quyền lực nhà nước dưới triều đại Hậu Lê và những bài học cho việc xây dựng hệ thống giám sát quyền lực hiện nay
11 p | 27 | 2
-
Kiểm soát quyền lực ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
3 p | 40 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn