zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Kiến thức, thái độ phòng ngừa phản vệ do thuốc của sinh viên điều dưỡng Đại Học Y Dược Tp HCM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

10
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phản vệ là một phản ứng dị ứng, có thể xuất hiện ngay lập tức từ vài giây, vài phút đến vài giờ sau khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên gây ra các hậu quả nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng trên người bệnh. Bài viết trình bày xác định tỷ lệ kiến thức, thái độ phòng ngừa phản vệ do thuốc của sinh viên Điều dưỡng Đại học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kiến thức, thái độ phòng ngừa phản vệ do thuốc của sinh viên điều dưỡng Đại Học Y Dược Tp HCM

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ PHÒNG NGỪA PHẢN VỆ DO THUỐC CỦA SINH VIÊN ĐIỀU DƯỠNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP HCM Trần Trịnh Quốc Việt1, Nguyễn Xuân Lành1, Hồ Hữu Lộc2 TÓM TẮT 24 ngày 02/2023 đến 07/2023. Công cụ nghiên cứu Đặt vấn đề là thang đo kiến thức, thái độ phòng ngừa phản Phản vệ là một phản ứng dị ứng, có thể xuất vệ do thuốc. Thống kê phân tích bằng phép kiểm hiện ngay lập tức từ vài giây, vài phút đến vài giờ chi bình phương, Fisher, hồi quy logistic, các số sau khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên gây ra các đo dịch tể tìm tỷ số chênh OR. hậu quả nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong Kết quả nhanh chóng trên người bệnh. Vậy nên để giúp Tỷ lệ sinh viên Điều dưỡng có kiến thức giảm thiểu tối đa tai biến và tỷ lệ tử vong liên đúng về phản vệ chỉ đạt ở mức thấp chiếm quan đến phản vệ do thuốc, sinh viên Điều dưỡng (27,88%). cần nắm vững kiến thức và cải thiện thái độ Tỷ lệ sinh viên Điều dưỡng có thái độ đúng phòng ngừa phản vệ ngay từ khi còn ở môi về phòng ngừa phản vệ do thuốc đạt ở mức rất trường Đại học. Do đó, chúng tôi tiến hành thực cao chiếm (82,73%). hiện đề tài nghiên cứu “Kiến thức, thái độ để Có mối liên quan giữa kiến thức phản vệ với phòng ngừa phản vệ do thuốc của sinh viên Điều các yếu tố như tuổi, năm học, đã học về xử trí dưỡng Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí phản vệ. Cụ thể nhóm sinh viên có độ tuổi và Minh”. năm học lớn hơn sẽ có kiến thức chung cao hơn Mục tiêu 2,43 và 3,66 lần so với nhóm còn lại với Xác định tỷ lệ kiến thức, thái độ phòng ngừa (p
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC – ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH Kiến thức chung về phản vệ của sinh viên research tool is a scale of knowledge and attitude Điều dưỡng khá thấp chỉ đạt 27,88%. Tuy nhiên to prevent drug-induced anaphylaxis. Statistical về thái độ phòng ngừa phản vệ do thuốc chiếm tỷ analysis by chi-square test, Fisher, logistic lệ khá cao 82,73%. Không có mối liên quan giữa regression, epidemiological measures to find PR kiến thức và thái độ phòng ngừa phản vệ do prevalence. Results thuốc. Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa The percentage of nursing students with kiến thức, thái độ phòng ngừa phản vệ do thuốc correct knowledge about drug-induced với tuổi, năm học, học về xử trí phản vệ. anaphylaxis was only low, accounting for Từ khóa: Kiến thức, thái độ, phản vệ do 27.88%. thuốc, sinh viên Điều dưỡng The percentage of nursing students with the right attitude about drug-induced anaphylaxis SUMMARY was very high, accounting for 82.73%. KNOWLEDGE, ATTITUDE ABOUT There is a relationship between knowledge of PREVENTION DRUG-INDUCED drug-induced anaphylaxis with factors such as ANAPHYLAXIS OF NURSING age, school year, learned about anaphylaxis STUDENTS AT UNIVERSITY OF management. Specifically, the group of students MEDICINE AND PHARMACY IN HO with an older age and school year will have a CHI MINH CITY difference of 2.43 and 3.66 times higher in Background general knowledge scores than the other group Anaphylaxis is an allergic reaction that can with (p
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 only 27.88%. However, the attitude towards II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU drug-induced anaphylaxis accounted for a Đối tượng nghiên cứu: sinh viên Điều relatively high rate of 82.73%. There is no dưỡng năm 3, 4 của Khoa Điều dưỡng – Kỹ relationship between knowledge and attitude to thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ prevent drug-induced anaphylaxis. There is a Chí Minh trong khoảng thời gian tháng statistically significant relationship between 2/2023 đến tháng 7/2023. knowledge and attitude to prevent drug-induced Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu cắt anaphylaxis with age, school year, and learning ngang mô tả có phân tích. about anaphylaxis. Keywords: Knowledge, attitude, drug- Cỡ mẫu: Được tính theo công thức ước induced anaphylaxis, nursing students lượng một tỷ lệ với dân số ước tính n≥ I. ĐẶT VẤN ĐỀ N=333 là tổng số sinh viên năm 3,4 Trong nghiên cứu của Daniel LoVerde (Kích thước dân số), d= 0,01 (Sai số ước năm 2018 đã ghi nhận 2458 trường hợp tử tính) vong liên quan đến phản vệ do thuốc chiếm Tính được n=323  cỡ mẫu tối thiểu là tỷ lệ cao nhất là 58,8%(1). Một nghiên cứu 323 khác dựa trên cơ sở dữ liệu của Bồ Đào Nha Công cụ nghiên cứu cũng đưa ra tỷ lệ các trường hợp phản về do Bộ câu hỏi khảo sát gồm 3 phần thuốc được báo cáo tại nước này trong vòng - Phần A: bộ câu hỏi gồm 8 câu hỏi về 10 năm gần đây là 0,79 trường hợp trên thông tin nền. 100.000 dân(2). Sinh viên điều dưỡng mới tốt - Phần B: bộ câu hỏi về kiến thức phòng nghiệp chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc ngừa phản vệ do thuốc với Cronbach’s alpha cấp cứu phản vệ dẫn đến một sai sót khi là 0,81 gồm 14 câu. không thể nhận biết được các dấu hiệu và các - Phần C: bộ câu hỏi về thái độ phòng triệu chứng nguy hiểm(3). Vậy nên để giúp ngừa phản vệ do thuốc với Cronbach’s alpha giảm thiểu tối đa tai biến và tỷ lệ tử vong liên là 0,86 gồm có 05 câu hỏi và được đánh gia quan đến phản vệ do thuốc, chúng ta nên qua thang đo Likert 5 điểm. nắm vững kiến thức, cải thiện thái độ về Phương pháp phân tích và xử lý số liệu phòng ngừa phản vệ ngay từ khi còn ở môi Phân tích số liệu bằng phần mềm Stata trường Đại học. Do đó, chúng tôi tiến hành 12.0. Thống kê phân tích bằng phép kiểm chi thực hiện đề tài nghiên cứu “Kiến thức, thái bình phương, Fisher, hồi quy logistic, số đo độ phòng ngừa phản vệ do thuốc của sinh dịch tễ tìm tỷ số chênh OR viên Điều dưỡng Đại Học Y Dược Thành Đạo đức trong nghiên cứu: nghiên cứu phố Hồ Chí Minh” được tiến hành sau khi nhận được sự chấp Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỷ lệ thuận của Hội đồng Y Đức Đại học Y Dược kiến thức, thái độ phòng ngừa phản vệ do Thành phố Hồ Chí Minh ĐHYD TPHCM số thuốc của sinh viên điều dưỡng Đại học Y 292/HĐĐĐ-ĐHYD ngày 09 tháng 03 năm Dược Thành Phố Hồ Chí Minh. 2023. 223
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC – ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Đặc tính của mẫu nghiên cứu Bảng 1. Đặc tính mẫu nghiên cứu (n = 330) Đặc tính mẫu Tần số Tỷ lệ (%) Giới tính Nam 33 10,0 Nữ 297 90,0 Tuổi 21 166 50,3 ≥22 164 49,7 Năm học hiện tại Năm 3 161 48,79 Năm 4 169 51,21 Điểm trung bình tích lũy Trung bình trở xuống
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Nhận xét: Chỉ có (27,88%) sinh viên có phản vệ do thuốc chiếm tỷ lệ (82,73%). Sinh kiến thức chung tốt về phản vệ do thuốc. viên có điểm thái độ chung về phản vệ do Điểm số kiến thức của sinh viên về phản vệ thuốc dao động từ 5 – 25 điểm và điểm trung do thuốc dao động từ 1 – 12 điểm với điểm bình là (20,24 ± 2,57). trung bình là (6,21 ± 2,18). Phần lớn sinh Mối liên quan giữa đặc điểm với kiến viên có thái độ chung tốt về phòng ngừa thức chung về phản vệ do thuốc Bảng 3. Mối liên quan giữa đặc điểm với kiến thức chung về phản vệ do thuốc Kiến thức chung OR Đặc điểm P Đúng (%) Sai (%) (KTC 95%) Giới tính Nam 10 30,30 23 23,8 1,09 0,743 Nữ 82 27,61 215 72,39 (0,63 – 1,90) Tuổi 21 27 16,27 139 83,73 2,43
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC – ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH Bảng 4. Mối liên quan giữa đặc điểm với thái độ chung về phản vệ do thuốc Thái độ chung OR Đặc điểm P Đúng (%) Sai (%) (KTC 95%) Giới tính Nam 26 78,79 7 21,21 0,94 0,528 Nữ 247 83,16 50 16,84 (0,79 – 1,14) Tuổi 21 131 78,92 35 21,05 1,09 0,065 ≥22 142 86,59 22 13,41 (0,99 – 1,21) Năm học Năm 3 124 77,02 37 22,98 1,44 0,007* Năm 4 149 88,17 20 11,83 (1,03 – 1,26) Điểm trung bình tích lũy Trung bình
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Nhận xét: mối liên quan giữa kiến thức - Đa phần sinh viên có kiến thức tốt về chung và thái độ chung về phản vệ do thuốc nguyên nhân và biểu hiện phổ biến trong không có ý nghĩa thống kê phản vệ do thuốc chiếm lần lượt là (70,91) và (58,79%). Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều sinh IV. BÀN LUẬN viên chưa biết tiêu chuẩn để chẩn đoán phản Đặc điểm dân số nghiên cứu vệ rất cao với tỷ lệ kiến thức đúng là Kết quả khảo sát trên 330 sinh viên điều (8,18%). So với các nghiên cứu tại Việt Nam dưỡng tại trường thì nữ chiếm cao gấp 9 lần thì kết quả của chúng tôi có tỷ lệ sinh viên có nam. Kết quả này tương đồng với nghiên cứu kiến thức tốt về nguyên nhân, biểu hiện thấp của tác giả Vũ Thị Là với tỷ lệ nữ gấp 4 lần hơn nghiên cứu của Vũ Thị Là (2019) và của nam và nghiên cứu của Nguyễn Thị Huyền tác giả Phạm Ngọc Quang (2021) (4,8) Trang có tỷ lệ nữ là (87%) so với nam là - Vấn đề liên quan đến test phản ứng (13%) (4,5). Trong đó, tỷ lệ sinh viên năm 4 thuốc đều có tỷ lệ kiến thức đúng dưới 50%. (51,21%) tham gia nhiều hơn năm 3 với tỷ lệ Trong khi đó, tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với là (48,79%). Trong nghiên cứu này, sinh viên nghiên cứu của Yin Wang và nghiên cứu của có kết quả học tập phần lớn xếp loại khá Phạm Ngọc Quang (7,8). chiếm (70,82%), giỏi trở lên là (23,40%) và - Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên chỉ có (5,78%) sinh viên trung bình trở có kiến thức đúng chung về phòng ngừa phản xuống. Trong chương trình đào tạo hiện nay, vệ do thuốc có tỷ lệ khá thấp (27,88%) với một số kiến thức liên quan đến phản vệ do điểm trung bình kiến thức là 6,21 ± 2,18/14. thuốc đã được đưa vào chương trình học của Kết quả này thấp hơn so với nghiên cứu của nhiều bộ môn khác nhau. Tuy vậy, vẫn còn Nguyễn Thị Huyền Trang và Vũ Thị Là được một tỷ lệ nhỏ sinh viên (13,94%) không nhận thực hiện trên sinh viên tại một trường Điều ra rằng trong chương trình học của mình có dưỡng Nam Định (4,5) còn trong nghiên cứu nội dung liên quan đến phản vệ do thuốc. Kết của Phạm Ngọc Quang thì tỷ lệ kiến thức quả này cao hơn so với nghiên cứu của đúng là (61,2%)(8). Nguyễn Thị Huyền Trang với tỷ lệ sinh viên Thái độ về phản vệ do thuốc chưa từng được học về phản vệ là (4,8%)(5). - Hầu như sinh viên đều mong muốn Trong nghiên cứu của chúng tôi, có (30,61%) được cung cấp kiến thức và đào tạo nâng cao sinh viên phản hồi đã từng chứng kiến trực về phản vệ do thuốc chiếm (96,97%), trong tiếp trường hợp phản vệ do thuốc. Kết quả đó rất đồng ý là (65,15%) và đồng ý là này gần như tương đồng so với nghiên cứu (31,82%). Kết quả này phù hợp với nghiên của Alsuhaibani được thực hiện ở Ấn Độ với cứu của Yin Wang(7). tỷ lệ đã chứng kiến là (28,6%)(6). - Về thái độ của sinh viên, kết quả cho Kiến thức về phản vệ do thuốc thấy sinh viên có thái độ tích cực rất cao như - Kiến thức về cơ chế phản vệ khá thấp. “Test phản ứng thuốc là rất quan trọng trước Chỉ có (6,36%) sinh viên biết được yếu tố khi dùng thuốc” tỷ lệ sinh viên đồng ý trở lên không ảnh hưởng đến phản vệ do thuốc. Tỷ là (93,33%), về nội dung “Phản vệ do thuốc lệ này của chúng tôi thấp hơn so với nghiên có ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống cứu của Yin Wang(7). của người bệnh” có tỷ lệ sinh viên đồng ý trở lên chiếm (86,66%), và trong nội dung “Phản 227
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC – ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH vệ do thuốc luôn xảy ra trong thực tế hằng thức tốt hơn sinh viên năm 3 nên tự tin về ngày” có tỷ lệ sinh viên đồng ý trở lên ở mức kiến thức của bản thân. trung bình là (72,03%). - Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tỷ lệ V. KẾT LUẬN sinh viên có thái độ chung tốt về phản vệ do - Kiến thức chung về phản vệ của sinh thuốc là (82,73%) với điểm trung bình là viên Điều dưỡng khá thấp chỉ đạt 27,88%. 20,24 ± 2,57/25. Kết quả này của chúng tôi Trong đó: Nhiều sinh viên chưa biết tiêu cao hơn so với nghiên cứu của Phạm Ngọc chuẩn để chẩn đoán phản vệ là thấp nhất với Quang (2021) với tỷ lệ thái độ đúng là tỷ lệ kiến thức đúng là (8,18%). Vấn đề liên (65,1%) (8). quan đến test phản ứng thuốc đều có tỷ lệ Mối liên quan với kiến thức chung về kiến thức dưới (50%). phản vệ do thuốc - Nhưng tỷ lệ sinh viên có thái độ tích Trong nghiên cứu này, cho thấy mối liên cực về phản vệ do thuốc là khá cao quan giữa kiến thức chung với tuổi, năm học, (82,73%). được học về phản vệ có sự khác biệt có ý - Không có mối liên quan giữa kiến thức nghĩa thống kê với (p
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 viên còn hạn chế bao gồm cơ chế của phản phòng và xử trí phản vệ của sinh viên Đại vệ, dị nguyên có thể gây ra phản vệ, triệu học chính quy Khóa 10 Trường Đại học Điều chứng của phản vệ, xử trí phản vệ. Bên cạnh dưỡng Nam Định. Tạp chí Khoa học Điều đó, cần cập nhật bổ sung và giới thiệu cho dưỡng. 2019;2(3 (1)):11-15. sinh viên về những tài liệu uy tín cho sinh 5. Nguyễn Thị Huyền Trang, Phạm Thị viên có thể tham khảo thêm. Đưa ra các tình Hiếu, Nguyễn Thị Thúy Nga, và cộng sự. huống lâm sàng vào chương trình học để sinh Thực trạng kiến thức về phòng và xử trí phản viên có cơ hội thực hành, áp dụng trước khi vệ của sinh viên Đại học Điều dưỡng chính đi lâm sàng. Từ đó giúp sinh viên phát huy quy năm thứ 4 Trường Đại học Điều dưỡng tốt cả về kiến thức, thái độ lẫn thực hành Nam Định. Tạp chí Khoa học Điều dưỡng. phòng ngừa phản vệ do thuốc trong thực 2021;4(3):117-128. hành lâm sàng và tương lai sau này. 6. Alsuhaibani MA, Alharbi S, Alonazy S, et al. Saudi teachers' confidence and attitude TÀI LIỆU THAM KHẢO about their role in anaphylaxis management. 1. LoVerde D, Iweala OI, Eginli A, et al. J Family Med Prim Care. Sep Anaphylaxis. Chest. Feb 2018;153(2):528- 2019;8(9):2975-2982. 543. 7. Wang Yin, Zhu R, Huang N, et al. 2. Ribeiro-Vaz I, Marques J, Demoly P, et al. Knowledge, attitudes, and practices survey of Drug-induced anaphylaxis: a decade review drug allergy among healthcare practitioners of reporting to the Portuguese in central China: a multicenter study. Asia Pharmacovigilance Authority. Eur J Clin Pac Allergy. Apr 2016;6(2):105-11. Pharmacol. Mar 2013;69(3):673-81. 8. Phạm Ngọc Quang, Hoàng Thanh Tuyền, 3. Ren Q, Chen F, Zhang H, et al. Effects of a Vũ Văn Đẩu. Đánh giá khả năng đáp ứng standardized patient-based simulation in của điều dưỡng trong phòng và xử trí phản anaphylactic shock management for new vệ tại bệnh viện 19-8 bộ công an năm 2021. graduate nurses. BMC Nurs. Aug 1 Tạp chí Khoa học Điều dưỡng. 2022;21(1):209. 2021;4(4):122-131. 4. Vũ Thị Là, Đàm Thuỳ Dương, Nguyễn Mạnh Dũng, và cộng sự. Kiến thức dự 229

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.