Kiến thức, thái độ về công tác khử khuẩn tiệt khuẩn của điều dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực Cai Lậy năm 2008

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ VỀ CÔNG TÁC KHỬ KHUẨN TIỆT KHUẨN<br /> CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA KHU VỰC CAI LẬY<br /> NĂM 2008<br /> Ngô Ngọc Bích*, Tạ Văn Trầm*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Tìm hiểu kiến thức thái độ của điều dưỡng Bệnh viện Đa khoa khu vực Cai Lậy về công tác khử<br /> khuẩn- tiệt khuẩn dụng cụ.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Cắt ngang mô tả.<br /> Kết quả: Kiến thức hiểu biết về công tác tiệt khuẩn dụng cụ của điều dưỡng là 90,1%, khử khuẩn là 54,9%.<br /> Qui trình khử khuẩn là 67,6%, tiệt khuẩn 73,2%. Đa số chưa xác định chính xác qui trình xử lý dụng cụ, đặc<br /> biệt là các bước khử khuẩn và làm sạch. Các thông số về nhiệt độ, thời gian tiệt khuẩn, các phương pháp khử<br /> khuẩn đạt tỉ lệ thấp.<br /> Kết luận: Cần phải đẩy mạnh công tác khử khuẩn tiệt khuẩn dụng cụ trong bệnh viện.<br /> Từ khóa: Kiến thức, thái độ, khử khuẩn.<br /> <br /> ASTRACT<br /> THE KNOWLEGDE, ATTITUDE OF NURSES IN CAI LAY GENERAL HOSPITAL ABOUT<br /> STERILIZATION<br /> Ngo Ngoc Bich, Ta Van Tram * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 4 - 2010: 243 - 246<br /> Objectives: to determine the knowlegde, attitude of nurses in Cai Lay General hospital about sterilization<br /> Study design: Cross-sectional study.<br /> Result: right knowlegde of nursing about sterilization 90.1%, process of sterilising 67.7%. The propotion<br /> about temperature, time of sterilization, the methods of sterilization were low.<br /> Conclusion: it is neccessery strengthening the sterilization mission in hospital.<br /> Key words: knowlegde, attitude, sterilization.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong 2 thập niên qua, ngành y tế thế giới và<br /> Việt Nam đã nghiên cứu, ứng dụng thành công<br /> nhiều kỹ thuật y học hiện đại đáp ứng yêu cầu<br /> chăm sóc sức khoẻ cho con người như: mổ tim<br /> hở, nong mạch vành, ghép gan, thận ..., thụ tinh<br /> trong ống nghiệm, phẫu thuật nội soi... Góp<br /> phần cho sự thành công này phải kể đến vai trò<br /> quan trọng của công tác khử khuẩn - tiệt khuẩn<br /> trong việc đảm bảo an toàn cho môi trường bệnh<br /> viện, bệnh nhân, nhân viên y tế (khi xử lý và sử<br /> dụng dụng cụ)(3,2).<br /> Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách<br /> <br /> quan và chủ quan việc đầu tư, thực hiện công tác<br /> khử khuẩn - tiệt khuẩn ở bệnh viện chưa hoàn<br /> thiện ở một số quy trình. Hệ quả là công tác khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn chưa thực hiện đồng bộ ở tất<br /> cả các khoa lâm sàng. Theo nghiên cứu của Bộ Y<br /> tế năm 2007, đánh giá thực trạng quản lý khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn trong 93 bệnh viện trên toàn<br /> quốc (38 miền Nam, 38 miền Bắc,17 miền Trung)<br /> nhận thấy chỉ có 55-81% bệnh viện thực hiện<br /> công việc khử khuẩn, cọ rửa, tiệt khuẩn, đóng<br /> gói chỉ thực hiện tại khoa lâm sàng, 20% bệnh<br /> viện thực hiện việc tiệt khuẩn dụng cụ vừa làm<br /> rải rác tại khoa, vừa làm tại đơn vị tiệt khuẩn,..<br /> <br /> * Bệnh viện Đa Khoa Tiền Giang<br /> Tác giả liên lạc: CN. Ngô Ngọc Bích, ĐT: 0913771779, Email: khthbvtg@gmail.com<br /> <br /> 242<br /> Hội Nghị Nhi Khoa Mở Rộng BV. Nhi Đồng 2 – Lần XIX - Năm 2010<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> chưa được giám sát chặt chẽ. Công tác khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn chưa được quan tâm, chưa<br /> được thực hiện tốt là nguy cơ rất lớn cho nhiễm<br /> khuẩn bệnh viện xảy ra (1,2).<br /> Nhiễm khuẩn bệnh viện làm tăng tần suất<br /> mắc bệnh, tăng chi phí điều trị, tăng tỉ lệ tử<br /> vong…. Điều quan trọng hơn nữa khi kiểm soát<br /> khử khuẩn - tiệt khuẩn nói riêng cũng như công<br /> tác chống nhiễm khuẩn ở bệnh viện nói chung<br /> không tốt sẽ là cơ hội sinh ra dòng vi khuẩn<br /> kháng thuốc kháng sinh. Đây là một thách thức<br /> mới mang tính thời đại và toàn cầu(1).<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Phương pháp thu thập số liệu<br /> Phỏng vấn qua bộ câu hỏi soạn sẵn.<br /> <br /> Tiến hành<br /> ĐD trưởng khoa phối hợp với lãnh đạo<br /> khoa lồng ghép trong giao ban trình bày ngắn<br /> gọn mục đích nghiên cứu, phát phiếu điều tra<br /> đến đối tượng nghiên cứu trả lời, thu hồi<br /> phiếu điều tra.<br /> <br /> Xử lý số liệu<br /> Nhập và xử lý số liệu bằng bảng tính Exell.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Nhằm nâng cao chất lượng công tác chống<br /> nhiễm khuẩn, qua việc quan tâm đến công tác<br /> khử khuẩn và tiệt khuẩn, góp phần tích cực<br /> vào hiệu quả điều trị cho bệnh nhân, chúng tôi<br /> tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm mục<br /> tiêu sau: “Tìm hiểu kiến thức thái độ về công<br /> tác khử khuẩn - tiệt khuẩn của điều dưỡng<br /> (ĐD) tại Bệnh viện Đa khoa khu vực (ĐKKV)<br /> Cai Lậy năm 2008.”<br /> <br /> Bảng 1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> <br /> Bảng 2: Phân biệt được khử khuẩn - tiệt khuẩn<br /> <br /> Mục tiêu tổng quát<br /> Tìm hiểu kiến thức thái độ về công tác khử<br /> khuẩn tiệt khuẩn của ĐD tại Bệnh viện ĐKKV<br /> Cai Lậy năm 2008.<br /> Mục tiêu cụ thể<br /> - Tìm hiểu kiến thức của ĐD về công tác<br /> khử khuẩn - tiệt khuẩn.<br /> - Tìm hiểu thái độ của ĐD về công tác khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> ĐD đang công tác tại Bệnh viện ĐKKV Cai<br /> Lậy trong thời điểm tiến hành nghiên cứu<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Cắt ngang mô tả.<br /> <br /> Cỡ mẫu<br /> 71.<br /> <br /> Công cụ thu thập số liệu<br /> Sử dụng bộ câu hỏi soạn sẵn.<br /> <br /> Nội dung<br /> Nam<br /> Giới<br /> Nữ<br /> Dưới 2 năm<br /> Thời gian<br /> 2ñến 5 năm<br /> công tác<br /> Trên 5 năm<br /> <br /> N= 71<br /> 13<br /> 58<br /> 25<br /> 22<br /> 24<br /> <br /> T l %<br /> 18,3<br /> 81,5<br /> 35,2<br /> 31<br /> 33,8<br /> <br /> Kiến thức về công tác khử khuẩn - tiệt<br /> khuẩn của ĐD<br /> Nội dung<br /> Khử khuẩn: quá trình làm giảm<br /> số lượng vi sinh vật trên dụng<br /> cụ, không diệt ñược bào tử<br /> Tiệt khuẩn: quá trình tiêu diệt<br /> hoàn toàn số lượng vi sinh vật<br /> trên dụng cụ kể cả bào tử<br /> <br /> Sai<br /> <br /> Đúng<br /> n<br /> %<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> 39<br /> <br /> 54,9<br /> <br /> 32<br /> <br /> 45,1<br /> <br /> 64<br /> <br /> 90,1<br /> <br /> 7<br /> <br /> 9,9<br /> <br /> Bảng 3: Phân biệt các loại dụng cụ cần áp dụng khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn<br /> Nội dung<br /> <br /> Đúng<br /> n %<br /> <br /> n<br /> <br /> Sai<br /> %<br /> <br /> Dụng cụ sử dụng trên da hoặc chăm<br /> sóc thông thường<br /> 39 54,9 32 45,1<br /> (nhiệt kế, ống nghe…)<br /> Dụng cụ tiếp xúc niêm mạc ñường tiêu<br /> 64 90,1 7 9,9<br /> hóa, hô hấp…(bộ phun khí dung,<br /> sonde dạ dày..)<br /> Dụng cụ xuyên qua da, các mô cơ thể,<br /> 0<br /> hệ thống mạch máu ..( tiêm thuốc, 71 100 0<br /> thay băng, phẫu thuật…)<br /> <br /> Bảng 4: Các phương pháp khử khuẩn - tiệt khuẩn<br /> Nội dung<br /> Khử khuẩn gồm 3 mức ñộ<br /> (mức ñộ thấp, mức ñộ trung bình,<br /> <br /> Hội Nghị Nhi Khoa Mở Rộng BV. Nhi Đồng 2 – Lần XIX - Năm 2010<br /> <br /> Sai<br /> <br /> Đúng<br /> n<br /> %<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> 39<br /> <br /> 33<br /> <br /> 45,1<br /> <br /> 54,9<br /> <br /> 243<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> Sai<br /> <br /> Đúng<br /> n<br /> %<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> n<br /> <br /> Đặc điểm liên quan đối tượng<br /> %<br /> <br /> Tỉ lệ ĐD nữ chiếm 81,5%, tỉ lệ này phù hợp<br /> <br /> mức ñộ cao)<br /> Tiệt khuẩn gồm 3 phương pháp<br /> (hấp ướt, hấp khô, bằng khí)<br /> <br /> 67<br /> <br /> 94,4<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5,6<br /> <br /> Qui trình khử khuẩn (khử nhiễm cọ rửa – lau khô – ñóng gói - khử<br /> khuẩn - bảo quản)<br /> Qui trình tiệt khuẩn (khử nhiễm cọ rửa – lau khô – ñóng gói - tiệt<br /> khuẩn - bảo quản)<br /> <br /> gần bằng nhau, từ 30%
35%. Trong đó dưới 5<br /> <br /> Sai<br /> <br /> Đúng<br /> n<br /> %<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> 48<br /> <br /> 67,6<br /> <br /> 23<br /> <br /> 32,4<br /> <br /> 52<br /> <br /> 73,2<br /> <br /> 19<br /> <br /> 26,8<br /> <br /> Tháo rời các bộ phận dụng cụ<br /> sau khi sử dụng<br /> Các dung dịch khử nhiễm ñược<br /> sử dụng<br /> Phương pháp ngâm dụng cụ khử<br /> nhiễm<br /> Thời gian ngâm tối thiểu<br /> Các thông số thời gian, nhiệt ñộ,<br /> áp suất bằng phương pháp hấp<br /> ướt<br /> Các thông số thời gian, nhiệt ñộ,<br /> áp suất bằng phương pháp hấp<br /> khô<br /> <br /> năm chiếm tỉ lệ cao nhất 35,2.<br /> <br /> Tìm hiểu kiến thức về công tác khử khuẩn<br /> - tiệt khuẩn của ĐD<br /> Tỉ lệ ĐD phân biệt đúng khử khuẩn - tiệt<br /> khuẩn có sự chênh lệch lớn, đa số hiểu biết về<br /> <br /> Bảng 6: Các nguyên tắc khử khuẩn - tiệt khuẩn<br /> Nội dung<br /> <br /> nghề ĐD.<br /> Thâm niên công tác: tỉ lệ ĐD giữa các thế hệ<br /> <br /> Bảng 5: Qui trình khử khuẩn - tiệt khuẩn<br /> Nội dung<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Sai<br /> %<br /> <br /> tiệt khuẩn nhiều hơn 90,1%, trong khi khử<br /> <br /> Đúng<br /> n<br /> %<br /> <br /> n<br /> <br /> 48<br /> <br /> 67,6<br /> <br /> 23<br /> <br /> 32,4<br /> <br /> 60<br /> <br /> 84,5<br /> <br /> 11<br /> <br /> 15,5<br /> <br /> khử khuẩn tiệt khuẩn, cho thấy 100% ĐD ý thức<br /> <br /> 52<br /> <br /> 73,2<br /> <br /> 19<br /> <br /> 26,8<br /> <br /> rất tốt các dụng cụ cần xuyên qua, hoặc khi tiếp<br /> <br /> 34<br /> <br /> 47,9<br /> <br /> 37<br /> <br /> 52,1<br /> <br /> xúc mạch máu cũng như các mô của cơ thể, tức<br /> <br /> 22<br /> <br /> 30,9<br /> <br /> 49<br /> <br /> 69,1<br /> <br /> khuẩn chỉ có 54,9% (bảng 2).<br /> Kết quả phân loại đúng các loại dụng cụ để<br /> <br /> là cắt đứt 1 trong những đường lây truyền bệnh<br /> gây nhiễm trùng bệnh viện. Tuy nhiên, ĐD có sự<br /> <br /> 32<br /> <br /> 45,1<br /> <br /> 39<br /> <br /> 54,9<br /> <br /> niêm mạc hô hấp, miệng cần phải tiệt khuẩn, về<br /> <br /> Thái độ về công tác khử khuẩn - tiệt khuẩn<br /> của Điều dưỡng<br /> Bảng 7: Hiểu biết tầm quan trọng công tác khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn<br /> Nội dung<br /> Vai trò của công tác khử khuẩn<br /> Vai trò công tác của tiệt khuẩn<br /> <br /> Các chỉ số cần theo dõi (ngày tiệt<br /> khuẩn, người tiệt khuẩn)<br /> Các test hóa học (chỉ thị màu)<br /> Cách bảo quản dụng cụ tiệt khuẩn<br /> <br /> nguyên tắc chỉ cần khử khuẩn ở mức độ trung<br /> bình là được. Tỉ lệ thấp nhất là xử lý dụng cụ<br /> thông thường 54,9%. Với các tỉ lệ này, cho thấy<br /> <br /> Đúng<br /> Sai<br /> n<br /> % n %<br /> 52 73,3 19 26,7<br /> 62 87,3 9 12,7<br /> <br /> ĐD còn lúng túng trong cách xử lý dụng cụ.<br /> Phương pháp tiệt khuẩn ĐD hiểu biết nhiều<br /> hơn 94,4%, riêng 3 mức độ trong khử khuẩn thì<br /> không nhớ nên tỉ lệ thấp 54,9%.<br /> <br /> Bảng 8: Kiểm soát chất lượng tiệt khuẩn<br /> Nội dung<br /> <br /> nhầm lẫn khi chọn một số dụng cụ xuyên qua<br /> <br /> Qui trình khử khuẩn 67,6% - tiệt khuẩn<br /> <br /> n<br /> <br /> Sai<br /> %<br /> <br /> 67 94,3 4<br /> <br /> 5,7<br /> <br /> khử nhiễm và làm sạch bước nào trước, bước<br /> <br /> 71 100 0<br /> 69 97,2 2<br /> <br /> 0<br /> 2,8<br /> <br /> nào sau. Vì vậy, khoa Chống nhiễm khuẩn<br /> <br /> Đúng<br /> n %<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Qua kết quả nghiên cứu trên, chúng tôi nhận<br /> thấy:<br /> <br /> 73,2%, đa số ĐD chưa xác định chính xác vấn đề<br /> <br /> (CNK) xây dựng qui trình xử lý dụng cụ khử<br /> khuẩn - tiệt khuẩn đến từng khoa cần được duy<br /> trì, giám sát thường xuyên.<br /> Trong 6 nguyên tắc cần thiết của khử khuẩn<br /> - tiệt khuẩn: xác định các loại dung dịch, tháo rời<br /> <br /> 244<br /> Hội Nghị Nhi Khoa Mở Rộng BV. Nhi Đồng 2 – Lần XIX - Năm 2010<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> các khớp dụng cụ, cách ngâm dung cụ chiếm tỉ<br /> <br /> 2.<br /> <br /> lệ >67%, kiến thức về các thông số thời gian,<br /> <br /> 3.<br /> <br /> nhiệt độ, áp suất… chiếm tỉ lệ thấp (30 –45%).<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Vụ Khoa học và Đào tạo, Bộ Y tế (2006), Điều dưỡng cơ bản –<br /> tập 2.<br /> Vụ sức khoẻ sinh sản (2007), Hướng dẫn phòng ngừa phổ cập<br /> trong các cơ sở chăm sóc sức khoẻ sinh sản.<br /> <br /> Thái độ của ĐD về công tác khử khuẩn tiệt khuẩn<br /> Có 87,3% ĐD có thái độ xác định đúng tầm<br /> quan trọng cần thiết trong tiệt khuẩn 87,3%,<br /> khử khuẩn 73,3%.<br /> Khả năng kiểm soát chất lượng CNK: 100%<br /> ĐD dựa vào băng keo có chất chỉ thị màu để<br /> xác định chiếm tỉ lệ 94,3%, yêu cầu phải được<br /> đóng gói, ghi các thông số cá nhân chiếm<br /> 94,3% và bảo quản dụng cụ tiệt khuẩn đúng<br /> cách chiếm 97,2%.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy:<br /> Kiến thức hiểu biết về công tác tiệt khuẩn<br /> dụng cụ y tế của ĐD chiếm tỉ lệ cao hơn tỉ lệ hiểu<br /> biết về khử khuẩn.<br /> Chưa xác định chính xác các bước trong qui<br /> trình xử lý dụng cụ, đặc biệt là bước khử nhiễm<br /> và làm sạch.<br /> Các thông số nhiệt độ, thời gian tiệt khuẩn,<br /> các phương pháp khử khuẩn đạt tỉ lệ thấp trong<br /> nghiên cứu.<br /> <br /> KIẾN NGHỊ<br /> Khoa Chống nhiễm khuẩn xây dựng qui<br /> trình xử lý dụng cụ và tổ chức tập huấn để<br /> hướng dẫn ĐD cập nhật thông tin về công tác<br /> khử khuẩn - tiệt khuẩn.<br /> Có kế hoạch kiểm tra, giám sát thường<br /> xuyên định kỳ và đột xuất.<br /> Cung cấp đầy đủ phương tiện để xử lý dụng<br /> cụ đúng các bước trong qui trình.<br /> Đề tài sẽ được nâng cấp trong năm 2009 là<br /> tiếp tục đánh giá kỹ năng thực hành trong công<br /> tác khử khuẩn - tiệt khuẩn và tìm hiểu các yếu tố<br /> liên quan.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> Bệnh viện Chợ Rẫy (2005), Hội thảo Chống nhiễm khuẩn<br /> bệnh viện<br /> <br /> Hội Nghị Nhi Khoa Mở Rộng BV. Nhi Đồng 2 – Lần XIX - Năm 2010<br /> <br /> 245<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> 246<br /> Hội Nghị Nhi Khoa Mở Rộng BV. Nhi Đồng 2 – Lần XIX - Năm 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />