Luận án Tiến sĩ Triết học: Vai trò của nhà nước trong việc kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái ở nước ta hiện nay

Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh<br /> <br /> NguyÔn ThÞ Kh­¬ng<br /> <br /> Vai trß cña nhµ n­íc trong viÖc kÕt hîp<br /> gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi b¶o vÖ m«I tr­êng<br /> sinh th¸I ë n­íc ta hiÖn nay<br /> Chuyên ngành<br /> <br /> : CNDVBC & CNDVLS<br /> <br /> Mã số<br /> <br /> : 62 22 80 05<br /> <br /> luËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> <br /> 1. PGS,TS TrÇn thµnh<br /> 2. PGS,Ts nguyÔn minh hoµn<br /> <br /> Hµ néi - 2014<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng<br /> tôi. Các số liệu trong luận án là trung thực. Những kết luận<br /> nêu trong luận án chưa từng được công bố ở bất kỳ công trình<br /> khoa học nào khác.<br /> <br /> TÁC GIẢ LUẬN ÁN<br /> <br /> Nguyễn Thị Khương<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Các công trình nghiên cứu về kết hợp tăng trưởng kinh tế với<br /> bảo vệ môi trường sinh thái<br /> 1.2. Các công trình nghiên cứu về vai trò của nhà nước trong tăng trưởng<br /> kinh tế và vai trò của nhà nước trong bảo vệ môi trường sinh thái<br /> Chương 2: KẾT HỢP TĂNG TRƯỞNG TẾ VỚI BẢO VỆ MÔI<br /> TRƯỜNG SINH THÁI - YÊU CẦU CỦA SỰ PHÁT TRIỂN<br /> BỀN VỮNG VÀ VAI TRÒ CỦA NHÀ NƯỚC TRONG SỰ<br /> KẾT HỢP ĐÓ<br /> <br /> 2.1. Kết hợp tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái yêu cầu của sự phát triển bền vững<br /> 2.2. Vai trò của Nhà nước trong kết hợp tăng trưởng kinh tế với bảo<br /> vệ môi trường sinh thái<br /> Chương 3: VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI VIỆC NÂNG CAO VAI TRÒ<br /> CỦA NHÀ NƯỚC TRONG KẾT HỢP TĂNG TRƯỞNG<br /> KINH TẾ VỚI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SINH THÁI Ở<br /> VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> 3.1. Mâu thuẫn của việc đòi hỏi cần phải có tính đồng bộ về chính<br /> sách, chiến lược, pháp luật trong kết hợp tăng trưởng kinh tế và bảo<br /> vệ môi trường sinh thái, với tình trạng còn thiếu, chưa đồng bộ<br /> 3.2. Mâu thuẫn giữa yêu cầu nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện, kiểm<br /> tra, giám sát việc kết hợp tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường<br /> sinh thái, với hiệu quả thực tế còn bất cập, nhiều hạn chế<br /> 3.3. Mâu thuẫn của việc đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa<br /> nhà nước cùng các tổ chức, các lực lượng xã hội trong kết hợp<br /> tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái, với tình<br /> trạng phối hợp còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ<br /> Chương 4: MỘT SỐ NHÓM GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO<br /> VAI TRÒ CỦA NHÀ NƯỚC TRONG KẾT HỢP TĂNG<br /> TRƯỞNG KINH TẾ VỚI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SINH<br /> THÁI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> 4.1. Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả xây dựng hệ thống chính<br /> sách, chiến lược, pháp luật của nhà nước trong kết hợp tăng<br /> trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái<br /> 4.2. Nhóm giải pháp nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả quản lý,<br /> điều hành của bộ máy nhà nước trong kết hợp tăng trưởng kinh<br /> tế với bảo vệ môi trường sinh thái<br /> 4.3. Nhóm giải pháp nâng cao vai trò của nhà nước trong việc tạo ra<br /> sự đồng thuận của toàn xã hội nhằm thực hiện tốt việc kết hợp<br /> tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái<br /> KẾT LUẬN<br /> DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> PHỤ LỤC<br /> <br /> Trang<br /> 1<br /> 6<br /> 6<br /> 20<br /> <br /> 28<br /> 28<br /> 49<br /> <br /> 70<br /> 70<br /> 84<br /> <br /> 97<br /> <br /> 113<br /> 113<br /> 126<br /> 136<br /> 149<br /> 151<br /> 153<br /> 165<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN<br /> <br /> CNH, HĐH<br /> <br /> :<br /> <br /> Công nghiệp hóa, hiện đại hóa<br /> <br /> CN<br /> <br /> :<br /> <br /> Công nghệ<br /> <br /> CT - XH<br /> <br /> :<br /> <br /> Chính trị - xã hội<br /> <br /> ĐT<br /> <br /> :<br /> <br /> Đào tạo<br /> <br /> GD<br /> <br /> :<br /> <br /> Giáo dục<br /> <br /> KH<br /> <br /> :<br /> <br /> Khoa học<br /> <br /> KT - XH<br /> <br /> :<br /> <br /> Kinh tế - xã hội<br /> <br /> MT<br /> <br /> :<br /> <br /> Môi trường<br /> <br /> MTST<br /> <br /> :<br /> <br /> Môi trường sinh thái<br /> <br /> Nxb<br /> <br /> :<br /> <br /> Nhà xuất bản<br /> <br /> PTBV<br /> <br /> :<br /> <br /> Phát triển bền vững<br /> <br /> TN - MT<br /> <br /> :<br /> <br /> Tài nguyên - môi trường<br /> <br /> TNTN<br /> <br /> :<br /> <br /> Tài nguyên thiên nhiên<br /> <br /> TTKT<br /> <br /> :<br /> <br /> Tăng trưởng kinh tế<br /> <br /> XHCN<br /> <br /> :<br /> <br /> Xã hội chủ nghĩa<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Loài người chúng ta đã bước vào thiên nhiên kỷ thứ ba và đang đứng<br /> trước những thách thức có tính toàn cầu. Biến đổi khí hậu cùng với suy thoái<br /> TNTN, ô nhiễm MTST là mối quan tâm lớn nhất của thế giới đương đại. Tình<br /> trạng ô nhiễm MTST đã, đang và sẽ làm thay đổi toàn diện, sâu sắc các hệ<br /> sinh thái tự nhiên, ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của nền kinh tế cũng<br /> như toàn bộ đời sống xã hội, đe dọa nghiêm trọng tới an ninh MT, năng<br /> lượng, lương thực trên phạm vi toàn cầu.<br /> Biến đổi khí hậu, ô nhiễm MTST trên thế giới bắt nguồn từ nhiều<br /> nguyên nhân: sự chưa hoàn thiện của kỹ thuật, công nghệ khai thác, chế biến<br /> TNTN; sự hiểu biết chưa đầy đủ của con người về MTST. Đặc biệt là do<br /> trong các chính sách phát triển, các quốc gia thường chỉ chú trọng, ưu tiên cho<br /> mục tiêu TTKT mà ít quan tâm tới mục tiêu bảo vệ MTST. Để bảo vệ MTST,<br /> chống biến đổi khí hậu, việc làm có ý nghĩa tiên quyết mà các quốc gia cần<br /> phải tiến hành là thiết lập hài hoà mối quan hệ giữa TTKT và bảo vệ MTST.<br /> Đây cùng là đòi hỏi tất yếu của công cuộc phát triển bền vững mà các quốc<br /> gia đang theo đuổi trong thế kỷ XXI.<br /> Cũng giống như nhiều quốc gia khác trên thế giới, ở Việt Nam, do tác<br /> động của việc duy trì khá lâu mô hình phát triển theo chiều rộng, dựa chủ yếu<br /> vào khai thác TNTN và các yếu tố MT, nên chất lượng MTST ở Việt Nam thời<br /> gian qua suy giảm nhanh. Các hệ sinh thái tự nhiên bị thu hẹp diện tích, xuống<br /> cấp về chất lượng, nhiều nguồn TNTN bị suy kiệt, dẫn tới nguy cơ không đảm<br /> bảo nguồn cung… Tình trạng đó đã tác động tiêu cực lên các mặt đời sống KT XH, ảnh hưởng không nhỏ tới tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, đe dọa an<br /> ninh lương thực, an ninh MT và sức khỏe cộng đồng, đe dọa nghiêm trọng tới<br /> tiến trình PTBV ở Việt Nam.<br /> Nhằm khắc phục những tiêu cực đó, trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh<br /> CNH, HĐH, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã tiến hành đổi mới mô hình phát<br /> <br />