luận văn:Chuyển dịch cơ cấu thị trường xuất khẩu của hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam- Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:79

Thêm vào BST

Báo xấu

225
lượt xem 63
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Năm 2007, một năm sau khi Việt Nam chính thức là thành viên thứ 150 của WTO đã đánh dấu bước phát triển vượt bậc của nền kinh tế Việt Nam nói chung và của ngành dệt may nói riêng. Giá trị sản xuất toàn ngành tăng một cách nhanh chóng, xuất khẩu hàng dệt may vượt qua dầu thô vươn lên vị trí số 1trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn:Chuyển dịch cơ cấu thị trường xuất khẩu của hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam- Thực trạng và giải pháp

LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Chuy n d ch cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may xu t kh u c a Vi t Nam- Th c tr ng và gi i pháp.” 1
M CL C M U ......................................................................................................... 1 CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT V TH TRƯ NG XU T KH U VÀ CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM 7 I. TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM ...... 7 1. KHÁI NI M ............................................................................................. 7 2. VAI TRÒ C A XU T KH U D T MAY ............................................... 8 II. CƠ C U HÀNG D T MAY XU T KH U VÀ TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM.............................................. 12 1. CƠ C U HÀNG D T MAY XU T KH U ........................................... 12 2. CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM .............................................................................................................. 13 2. S C N THI T PH I CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM ................................. 14 II. CÁC NHÂN T NH HƯ NG N CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM ............... 17 1.MÔI TRƯ NG VĨ MÔ.............................................................................. 17 2.1 Nhân t chính tr , pháp lu t ................................................................ 17 2.2 Tình hình ngo i thương và các ch nh có liên quan ........................ 18 2.MÔI TRƯ NG VI MÔ.............................................................................. 19 2.1 Năng l c v v n, công ngh và ngu n nhân l c ..................................... 19 2.2 i th c nh tranh ................................................................................... 20 3.MÔI TRƯ NG QU C T ........................................................................ 22 2
3.1 Nhân t v xu hư ng phát tri n th trư ng hàng d t may th gi i .......... 22 3.2 Nhân t v xu hư ng t do hóa m u d ch ............................................... 23 3.3 Nhân t các i th c nh tranh ................................................................ 23 3.4 Nhân t quan h kinh t -thương m i gi a Vi t Nam v i các nư c ........ 24 CHƯƠNG II: TH C TR NG CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM TRONG TH I GIAN QUA ................................................................................................... 26 I. C I M HÀNG D T MAY XU T KH U C A VI T NAM ....... 26 II. TH C TR NG XU T KH U HÀNG D T MAY TRONG H I NH P KINH T QU C T VÀ CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U 28 1.TH I KỲ TRƯ C BTA CÓ HI U L C ( trư c 2002) ........................... 28 2.TH I KỲ SAU BTA VÀ TRƯ C KHI GIA NH P WTO(2002-2006) . 31 3.TH I KỲ SAU GIA NH P WTO (2007 n nay) ................................... 34 B ng 7: Di n bi n kim ng ch xu t kh u hàng d t may c a Vi t Nam ......... 34 III. TH C TR NG C A M T S M T HÀNG D T MAY CH Y U VÀ CÁC TH TRƯ NG CHÍNH................................................................. 36 1. TH C TR NG C A M T S M T HÀNG D T MAY CH Y U 36 1.1 Áo thun .................................................................................................... 36 1.2 Qu n dài .................................................................................................. 38 1.3 Áo jacket.................................................................................................. 38 1.4 Áo sơ mi .................................................................................................. 39 2.TH C TR NG CÁC TH TRƯ NG CHÍNH ........................................ 40 IV. ÁNH GIÁ CHUNG V XU T KH U D T MAY VÀ CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U D T MAY C A VI T NAM .............................................................................................................. 45 CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM48 3
I. PHƯƠNG HƯ NG CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG D T MAY XU T KH U ..................................................................................... 48 1. PHƯƠNG HƯ NG PHÁT TRI N S N XU T HÀNG D T MAY VI T NAM.................................................................................................... 48 2. NH HƯ NG CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U HÀNG D T MAY VI T NAM ......................................................................................... 51 3. NH HƯ NG CƠ C U HÀNG D T MAY XU T KH U ................ 53 II. M T S GI I PHÁP CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM ................................. 55 1. V PHÍA NHÀ NƯ C ............................................................................. 55 1.1 Hoàn thi n cơ ch chính sách v xu t kh u d t may .............................. 55 1.2 T ch c t t công tác xúc ti n thương m i ............................................... 56 1.3 Tăng cư ng công tác d báo th trư ng, nh n bi t và ng phó v i các chính sách b o h m u d ch và rào c n phi thu quan trên th trư ng nư c ngoài .............................................................................................................. 58 1.4 Thành l p các Trung tâm ào t o chuyên ngành d t may....................... 59 1.5 Ti p t c y m nh u tư phát tri n các C m công nghi p D t may ..... 60 2. V PHÍA HI P H I D T MAY VI T NAM ......................................... 62 3. V PHÍA CÁC DOANH NGHI P XU T KH U HÀNG D T MAY .. 63 3.1 Nâng cao s c c nh tranh c a hàng d t may xu t kh u ........................... 63 3.2 Tăng cư ng àm phán m r ng th trư ng, ch ng h i nh p ............. 66 3.3 Khai thác th trư ng ngách ...................................................................... 66 3.4 ng d ng thương m i i n t và t ch c t t các ho t ng thông tin ... 68 3.5 Th c hi n chuyên môn hoá các s n ph m và xác nh quy mô s n xu t c a các doanh nghi p l n theo mô hình “công ty m , công ty con”............. 69 K T LU N ................................................................................................... 70 PH L C ...................................................................................................... 71 4
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................. 76 M U Năm 2007, m t năm sau khi Vi t Nam chính th c là thành viên th 150 c a WTO ã ánh d u bư c phát tri n vư t b c c a n n kinh t Vi t Nam nói chung và c a ngành d t may nói riêng. Giá tr s n xu t toàn ngành tăng m t cách nhanh chóng, xu t kh u hàng d t may vư t qua d u thô vươn lên v trí s 1trong kim ng ch xu t kh u c a Vi t Nam. M t năm d t may Vi t Nam bư c ra bi n l n, có i u ki n c nh tranh m t cách công b ng v i các qu c gia và vùng lãnh th khác ã ưa Vi t Nam vào top 10 nư c và vùng lãnh th xu t kh u hàng d t may l n nh t th gi i. ng th i, cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may Vi t Nam cũng có nhi u chuy n bi n. Th trư ng xu t kh u ch l c là ba th trư ng: Hoa Kỳ, EU, Nh t B n. Ngoài ra, d t may Vi t Nam cũng ã m r ng th trư ng sang khu v c châu Phi, Nga, Th Nhĩ Kỳ, châu i Dương, ông Nam Á, Ukraina,… S chuy n d ch cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may Vi t Nam là c n thi t và phù h p v i s phát tri n c a n n kinh t th gi i. Vì v y, em ã l a ch n tài: “Chuy n d ch cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may xu t kh u c a Vi t Nam- Th c tr ng và gi i pháp”. M c ích nghiên c u nh m xác nh cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may xu t kh u c a Vi t Nam trong giai o n hi n nay, t ng h p, phân tích, và ưa ra các gi i pháp nh m chuy n d ch cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may xu t kh u theo hư ng có l i nh t cho hàng d t may xu t kh u, t n d ng t i a các l i th mà Vi t Nam v n có 5
như: s n ph m, uy tín, quan h ngo i giao, quan h kinh t qu c t …T ó, giúp d t may Vi t Nam tránh và gi m b t nh ng tác ng do khó khăn trên th trư ng th gi i nói chung và t i các th trư ng ch l c nói riêng mang l i. Em xin chân thành c m ơn s ch b o t n tình c a GS-TS ng ình ào ã giúp em nh n th c v n m t cách rõ ràng hơn và hoàn thành án này. Trong bài vi t c a em còn nhi u thi u sót do chưa có kinh nghi m, em r t mong nh n ư c s góp ý c a th y em có th hoàn thi n án hơn n a. 6
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT V TH TRƯ NG XU T KH U VÀ CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM I. TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM 1. KHÁI NI M Xu t kh u là m t ho t ng ngo i thương gi a các nư c và vùng lãnh th , trong ó hàng hóa và d ch v ư c bán cho nư c khác nh m m c ích thu ngo i t . Xu t kh u hàng d t may là m t b ph n c a ho t ng xu t kh u, trong ó hàng d t may ư c bán cho nư c khác nh m thu ngo i t . Hàng d t may là m t trong nh ng m t hàng u tiên tham gia vào lĩnh v c thương m i qu c t , do c i m c a ngành cũng như do như do nhu c u c a ngư i dân trên th gi i v m t hàng này. Ngành công nghi p d t là ngành u tiên ư c cơ khí hóa trong th i kỳ công nghi p hóa trên th gi i. Vi c th c hi n các ho t ng xuát kh u s giúp cho các doanh nghi p kinh doanh hàng may m c có th phát huy ư c các l i th và kh năng vư t tr i c a h . M t khác, tăng cư ng xu t kh u s giúp doanh nghi p gi m ư c chi phí trên m t ơn v s n ph m do kh i lư ng s n xu t gia tăng, doanh thu t ho t ng xu t kh u cũng cao hơn do ng ngo i t có giá cao hơn ng n i t ,t ó làm tăng l i nhu n c a doanh nghi p . 7
Th trư ng xu t kh u c a hàng d t may Vi t Nam là các nư c và vùng lãnh th có ho t ng nh p kh u hàng d t may c a Vi t Nam. Vi t Nam có quan h ngo i giao v i 140 qu c gia , hàng d t may c a Vi t Nam ã có m t t i 170 qu c gia và vùng lãnh th . Hàng d t may Vi t Nam ã và ang có m t th trư ng xu t kh u r ng l n, v n quan tr ng c a chúng ta hi n nay là c n có m t cơ c u th trư ng xu t kh u c a hàng d t may h p lý và khoa h c có th phát huy h t l i th và kh năng vư t tr i c a Vi t Nam. Ho t ng xu t kh u d t may là ho t ng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam mang l i nh ng l i ích r t to l n, c bi t là v i m t nư c ang phát tri n như nư c ta. 2. VAI TRÒ C A XU T KH U D T MAY D t may là m t hàng ch l c trong chi n lư c xu t kh u c a nư c ta, là m t hàng mà chúng ta có nhi u th m nh ( năm 2007, xu t kh u d t may vươn lên v trí s 1 v xu t kh u ). Vai trò c a vi c xu t kh u hàng d t may v i m t nư c ang phát tri n như nư c ta là r t to l n và không th ph nh n, c th là: Xu t kh u hàng d t may góp ph n t o ngu n v n cho công nghi p hóa-hi n i hóa nư c ta Công nghi p hóa-hi n i hóa là m t bư c i t t y u phát tri n kinh t t nư c, ưa nư c ta thoát kh i tình tr ng ói nghèo. S nghi p công nghi p hóa-hi n i hóa òi h i m t lư ng v n r t l n phát tri n cơ s v t ch t, h t ng k thu t và nh p kh u nh ng máy móc, thi t b hi n i. Ngu n v n ch y u xu t phát t b n thân n n kinh t , nhưng cũng có th l y 8
t các ngu n vi n tr hay i vay…Tuy nhiên, các ngu n vi n tr hay i vay… thư ng r t khó khăn và òi h i ph i hoàn tr sau th i gian nh t nh. i v i m t n n kinh t b t kỳ, ngu n v n ch y u và quan tr ng nh t là ngu n v n có ư c t xu t kh u. T nhi u năm nay, hàng d t may luôn là m t hàng xu t kh u ch l c c a nư c ta và trong nh ng năm g n ây kim ng ch xu t kh u d t may luôn ng v trí th hai trong t ng kim ng ch xu t kh u c a c nư c, óng góp m t ph n không nh vào s phát tri n kinh t t nư c và t o ra m t v n l n( ngo i t ) u tư vào trang thi t b máy móc và xây d ng cơ s h t ng qu c gia. c bi t, trong năm 2007 hàng d t may xu t kh u vươn lên v trí s 1 trong t ng kim ng ch xu t kh u c a c nư c. Có th th y r ng, kim ng ch xu t kh u hàng d t may c a nư c ta tăng nhanh trong nh ng năm g n ây, c bi t là sau khi Hi p nh thương m i Vi t-Hoa Kỳ có hi u l c năm 2002 và s ki n Vi t Nam chính th c là thành viên th 150 c a WTO vào năm 2007. i u ó kh ng nh vai trò ngày càng to l n c a xu t kh u d t may nư c ta. B ng 1. Kim ng ch xu t kh u hàng d t may Vi t Nam nh ng năm g n ây 9
Ch v tính 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 tiêu T ng Tri u KNXU USD 14482.2 15029.2 16706.1 20149.3 26485.0 32447.1 39826.2 48464.0 T KH U D t Tri u may USD 1891.9 1975.4 2732.0 3609.0 4429.8 4772.4 5834.4 7832.0 * Ngu n: Th i báo kinh t Vi t Nam S phát tri n c a ngành công nghi p s n xu t hàng d t may xu t kh u s thúc y các ngành liên quan phát tri n theo Ngành công nghi p s n xu t hàng d t may xu t kh u n m trong m i quan h tương h v i nhi u ngành khác như: cơ khí, ch t o máy, v n t i ư ng bi n, nông nghi p, in, nhu m, s n xu t nh a polyme bao gói s n ph m… u tiên ph i nh c n vi c s n xu t các nguyên ph li u như bông, v i s i, tơ, …Hi n nay, dù s n xu t nhi u hàng d t may nhưng nư c ta ã và ang ph i nh p kh u kho ng 70% nhu c u v nguyên ph li u, do v y, khi xu t kh u d t may càng phát tri n chúng ta càng ph i c g ng ch ng v ngu n nguyên ph li u cho s n xu t, t ó làm tăng giá tr c a s n ph m. M t khác, ph c v cho s n xu t ngày càng phát tri n thì càng c n nhi u nh ng máy móc, thi t b tiên ti n ph c v cho vi c s n xu t ra nh ng s n ph m có ch t lư ng cao mà chi phí cho ph li u, ph ph m ngày 10
càng th p. T ó, kéo theo s phát tri n c a các ngành cơ khí, ch t o máy. Hàng d t may xu t kh u c a nư c ta thư ng xu t kh u v i s lư ng l n, nên thư ng ch n v n t i b ng ư ng bi n vì chi phí th p và có th v n chuy n nh ng kh i lư ng hàng hóa l n . Vì v y, mà ngành hàng h i cũng s có nhi u i u ki n phát tri n hơn. Góp ph n gi i quy t công vi c cho ngư i dân và c i thi n i s ng nhân dân Ngành d t may là ngành s n xu t òi h i nhi u nhân l c, c n r t nhi u nh ng lao ng khéo léo và c n cù, mà không òi h i nhi u v trình . i u này r t phù h p v i c i m c a lao ng Vi t Nam, c bi t là lao ng n . S lư ng lao ng n làm vi c t i các doanh nghi p d t may thương chi m trên 80%. S tăng nhanh chóng c a kim ng ch d t may xu t kh u ã t o ra m t kh i lư ng vi c làm kh ng l cho nư c ta, ch y u là cho nh ng lao ng gi n ơn khu v c nông thôn. Nhi u ngư i lao ng có vi c làm, có thu nh p n nh, t ó góp ph n nâng cao i s ng nhân dân và gi m b t ư c các t n n xã h i. Xu t kh u hàng may m c phát tri n t o i u ki n m r ng và thúc y các quan h kinh t i ngo i Xu t kh u và các quan h kinh t có tác ng qua l i, ph thu c vào nhau, xu t kh u cũng chính là m t ho t ng kinh t i ngo i. Hi n nay, hàng d t may c a Vi t Nam có m t t i hơn 170 qu c gia và vùng lãnh th , do v y, vi c thúc y xu t kh u d t may phát tri n cũng ng th i thúc y 11
các quan h kinh t i ngo i phát tri n. có th xu t kh u ư c thu n l i và c nh tranh v i các i th khác, gi a các qu c gia và vùng lãnh th có xu hư ng kí k t các Hi p nh, Ngh nh thư…v i các ưu ãi giành cho nhau. T ó các quan h kinh t i ngo i không ng ng ư c m r ng và phát tri n. II. CƠ C U HÀNG D T MAY XU T KH U VÀ TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM 1. CƠ C U HÀNG D T MAY XU T KH U Nhu c u v “m c” là nhu c u thi t y u và không th thay th ư cc a con ngư i. Nhu c u c a ngư i tiêu dùng hi n nay là “m c p” do ó h có nhi u yêu c u khác nhau v lo i s n ph m này. Các yêu c u phong phú và a d ng v ch ng lo i và ch t li u, tùy thu c vào c i m v văn hóa, phong t c t p quán, tôn giáo, khí h u, tu i tác, gi i tính,… i u này làm cho cơ c u hàng d t may xu t kh u r t a d ng và phong phú v ch ng lo i phù h p v i các yêu c u khác nhau. Trong nh ng năm g n ây, các ch ng lo i hàng d t may xu t kh u ch y u c a nư c ta là: th nh t là áo thun( t tr ng kim ng ch xu t kh u năm 2007 là 19.74%), th hai là qu n dài(t tr ng kim ng ch xu t kh u năm 2007 là17.37%), th ba là áo jacket(t tr ng kim ng ch xu t kh u năm 2007 là 14.40%), th tư là áo sơ mi(t tr ng kim ng ch xu t kh u năm 2007 là 5.98%). Ngoài ra, còn r t nhi u các ch ng lo i khác như: áo khoác(4.73%), váy(4.13%), v i(3.82%), qu n áo tr em(3.34%), lót(2.62%), qu n áo vest(1.60%), qu n áo th thao(1.33%)…Năm 2007, kim ng ch xu t kh u các 12
m t hàng h u h t u tăng, s lư ng th trư ng và doanh nghi p xu t kh u h u h t các m t hàng tăng m nh so v i năm 2006. 2. CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM Năm 2007, ánh d u bư c chuy n m nh m c a c n n kinh t nói chung và d t may Vi t Nam nói riêng. Kim ng ch xu t kh u d t may ã vươn lên v trí s 1 sau nhi u năm ng sau d u thô. K t khi Hi p nh thương m i Vi t Hoa Kỳ có hi u l c năm 2002 n năm 2007 là năm Vi t Nam chính th c là thành viên th 150 c a WTO, kim ng ch xu t kh u c a d t may Vi t Nam không ng ng gia tăng m t cách nhanh chóng. Th trư ng xu t kh u c a hàng d t may Vi t Nam không ng ng ư c m r ng và gia tăng giá tr . Các th trư ng xu t kh u ch l c c a d t may Vi t Nam là Hoa Kỳ, EU, Nh t B n. Ngoài ra, còn các th trư ng khác như: ài Loan, Hàn Qu c, Canada, Nga, Nam Phi, Th Nhĩ Kỳ… Năm 2007, kim ng ch xu t kh u hàng d t may c a nư c ta tăng m nh ch y u do xu t kh u sang Hoa Kỳ b t phá m nh m . Theo s li u th ng kê, kim ng ch xu t kh u hàng d t may sang th trư ng Hoa Kỳ năm t 4,47 t USD, tăng 46,65% so v i năm 2006, cao hơn nhi u so v i m c tăng 16,97% c a năm 2006. Trong 3 th trư ng nh p kh u hàng d t may l n nh t c a Vi t Nam năm 2007, kim ng ch xu t kh u sang th trư ng Hoa Kỳ t m c tăng trư ng cao nh t. T tr ng kim ng ch xu t kh u hàng d t may sang Hoa Kỳ tăng t 52,18% trong năm 2006 lên 57,39% trong năm 2007. i u này kh ng nh, th trư ng Hoa Kỳ óng vai trò r t to l n n s phát tri n c a ngành công nghi p d t may nư c ta. 13
EU là th trư ng l n th 2 i v i xu t kh u hàng d t may nư c ta. Kim ng ch xu t kh u sang th trư ng EU t 1,5 t USD, t c tăng trư ng kim ng ch xu t kh u sang EU t 19,74%, th p hơn so v i m c 37,46% c a năm 2006 nên t tr ng kim ng ch xu t kh u sang EU gi m t 21,32% c a năm 2006 xu ng 19,14% trong năm 2007. Kim ng ch xu t kh u hàng d t may sang th trư ng Nh t B n năm 2007 tăng 12,14% so v i năm 2006, cao hơn nhi u so v i m c 3,93% c a năm 2006. Giá tr hàng d t may xu t kh u sang th trư ng Nh t B n t 700 tri u USD. Hi n t i, Nh t B n là th trư ng l n th 3, chi m 9,05% t tr ng kim ng ch xu t kh u hàng d t may c a nư c ta, gi m so v i t tr ng năm 2006 là 10,76%. Như v y, t tr ng kim ng ch xu t kh u c a hàng d t may nư c ta vào ba th trư ng ch l c là Hoa Kỳ, EU, Nh t B n chi m 85% t ng kim ng ch xu t kh u c a hàng d t may. i u ó cho th y, r t nhi u th trư ng khác ã ư c phát hi n nhưng phát tri n chưa tương x ng v i ti m năng v n có như: Nga, châu Phi, châu i Dương… 2. S C N THI T PH I CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM Có th coi 2007 là năm kỳ tích i v i ngành d t may Vi t Nam, l n u tiên vư t qua d u thô tr thành m t hàng có kim ng ch xu t kh u l n nh t, ư c t 7,8 t USD, tăng 31% so v i năm 2006. Thành tích này ã ưa Vi t Nam t th 16 lên top 10 nư c và vùng lãnh th xu t kh u d t may l n nh t th gi i. 14
áng trân tr ng hơn, nh ng k t qu nói trên l i t ư c trong b i c nh không thu n l i, có r t nhi u áp l c, sóng gió t th trư ng nư c ngoài i v i d t may Vi t Nam. u tiên ph i k n th trư ng Hoa Kỳ, chi m kho ng 55% kim ng ch xu t kh u nư c ta, vì th , ng thái c a th trư ng này nh hư ng m nh m và t c thì n k ho ch xu t kh u d t may. Ngay sau Qu c h i Hoa Kỳ thông qua PNTR tháng 11/2006, ng nghĩa v i xoá b h n ng ch d t - may cho Vi t Nam thì B Thương m i Hoa Kỳ (DOC) ã t ra yêu c u giám sát hàng d t may nh p kh u t Vi t Nam 6 tháng 1 l n. Qui nh này làm cho nhi u nhà nh p kh u Hoa Kỳ lo ng i, qu bóng c a “chương trình giám sát” có th n b t c lúc nào. Cơ ch giám sát này còn ư c duy trì n h t năm 2008. i u lo ng i nh t c a cơ ch giám sát là giành cho DOC quy n ư c t kh i ng i u tra ch ng bán phá giá mà không c n tham v n bên phía Vi t Nam. Hơn n a, th i i m công b k t qu giám sát l i kéo quá dài. Thí d , chương trình giám sát hàng d t may nư c ta xu t kh u vào Hoa Kỳ trong 6 tháng u năm 2007, ã ư c phía Hoa Kỳ ánh giá sơ b vào 1/7/2007. Th nhưng, mãi n 26/10/2007, DOC m i công b quy t nh “không ti n hành t kh i ng i u tra ch ng bán phá giá i v i 5 nhóm hàng: qu n, áo sơ mi, chơi, lót, áo len”. Do ó, trong kho ng th i gian t 1/1/2007 n 26/10/2007, c nhà nh p kh u Hoa Kỳ và nhà xu t kh u Vi t Nam u v a làm, v a ngóng. Th c t , ã có nh ng ph n ơn hàng ư c nhà nh p kh u tách ra, d ch chuy n sang th trư ng lân c n phân tán r i ro. Cho n nay, DOC v n chưa ưa ra b t kỳ m t hành ng c th nào nh m gi m b t tiêu c c c a cơ ch giám sát này, như: không gi m b t s m t hàng giám sát, không nêu các tiêu chí, i u ki n làm cơ s t kh i ki n i u tra v.v... 15
Th trư ng l n th 2 là EU, chi m 18% kim ng ch xu t kh u d t may nư c ta, cũng s n sàng s d ng bi n pháp t v h n ch nh p kh u. M t y u t khác là ngày càng có nhi u s n ph m d t may c a Trung Qu c b t ch i ho c òi b i thư ng vì không m b o các tiêu chí v an toàn s c kho và môi trư ng. Do ó, hàng d t may nh ng nư c ang phát tri n như Vi t Nam, cũng n m trong “t m ng m” c a EU. Th trư ng l n th 3 là Nh t B n, chi m t tr ng 10%. Hi n Vi t Nam là nhà xu t kh u d t may vào Nh t B n l n nh t kh i ASEAN, chi m 34%. Nhưng, khó khăn nh t là n nay, Nh t B n ã gi m thu su t xu ng 0% cho Xin-ga-po, Ma-lai-xia, In- ô-nê-xia, Bru-nây, Thái-lan vì các bên ã t ư c tho thu n tiêu chí xu t x (xu t x c ng g p t Nh t và ASEAN t 40%), trong khi ó, hàng d t may Vi t Nam v n b ánh thu do 80% ngu n nguyên ph li u nh p kh u ngoài ASEAN và Nh t B n. Ngoài nh ng khó khăn v th trư ng nư c ngoài, ngành d t may nư c ta còn ch u nhi u áp l c khác. C th là các m t hàng nông s n và d u thô nư c ta có xu hư ng gi m s n lư ng xu t kh u do khan hi m ngu n cung. Vì th , gánh n ng xu t kh u nói chung, d n sang vai nh ng m t hàng công nghi p ch l c, trong ó có d t may. Do ó, bên c nh vi c th c hi n các bi n pháp ng phó v i nh ng khó khăn t i các th trư ng ch l c, ngành d t may c n có các gi i pháp hư ng th trư ng c a hàng d t may xu t kh u Vi t Nam sang các qu c gia có nhi u ti m năng nh p kh u hàng d t may khác, tránh tình tr ng quá ph thu c và khi m t trong các th trư ng ch l c g pv n s có nh hư ng x u t i toàn ngành. 16
II. CÁC NHÂN T NH HƯ NG N CHUY N D CH CƠ C U TH TRƯ NG XU T KH U C A HÀNG D T MAY VI T NAM 1.MÔI TRƯ NG VĨ MÔ 2.1 Nhân t chính tr , pháp lu t Các nhân t thu c v môi trư ng chính tr , pháp lu t là nh ng i u ki n ti n ngoài kinh t có tác ng m nh m n m r ng hay kìm hãm s phát tri n cũng như khai thác các cơ h i kinh doanh xu t kh u c a các doanh nghi p xu t kh u d t may. hòa nh p v i n n kinh t th gi i và kh ng nh n n kinh t th trư ng c a Vi t Nam, ng và Nhà nư c ta ã có nhi u ch trương và chính sách nh m c i thi n môi trư ng pháp lý và tăng cư ng các m i quan h qu c t . Ch trương h p tác, bình ng, cùng có l i trong các quan h kinh t qu c t và tôn tr ng quy n t ch c a m i qu c gia ã giúp Vi t Nam có quan h ngo i giao v i hơn 140 nư c thu c các châu l c khác nhau trên th gi i. Các m i quan h ngo i giao này t o i u ki n thu n l i cho vi c h p tác, liên doanh, liên k t s n xu t kinh doanh và xu t kh u gi a Vi t Nam v i các nư c, t o ra cho các doanh nghi p kinh doanh xu t kh u d t may nư c ta nhi u cơ h i y tri n v ng. H th ng pháp lu t c a nư c ta hi n nay chưa hoàn thi n và nh ng quy nh, chính sách trong quan h kinh t i ngo i l i liên t c thay i; thêm vào ó là nh ng th t c hành chính rư m rà trong vi c th c hi n các 17
ho t ng xu t kh u ã gây khó khăn không nh cho các doanh nghi p trong vi c t n d ng và phát tri n các cơ h i kinh doanh trên trư ng qu c t . Hi n nay, Nhà nư c ta ã có nh ng thay i trong chính sách nh m khuy n khích xu t kh u cũng như các chính sách trong vi c nh hư ng ho t ng xu t kh u, c bi t là xu t kh u hàng d t may. M t i m áng lưu ý v th trư ng xu t kh u hàng d t may là các qu c gia có xu hư ng b o h tr trư ng trong nư c b ng các bi n pháp phòng v theo quy nh c a WTO và xây d ng các hàng rào mang tính k thu t, môi trư ng ngày càng cao. Nh m giúp các doanh nghi p xu t kh u, Chính ph ã có nhi u bi n pháp các doanh nghi p không m c vào các v ki n bán phá giá và b nư c s t i ki m soát hàng d t may xu t kh u c a nư c ta. Chính ph tăng các ho t ng ngo i giao, xúc ti n thương m i, hư ng d n các doanh nghi p hi u và th c hi n úng các quy nh c a nư c s t i, m t khác t o i u ki n thu n l i cho các doanh nghi p u tư m r ng s n xu t… Nh v y, kim ng ch xu t kh u nh ng năm g n ây ã t nh ng thành tích áng khích l , c bi t là trong năm 2007. 2.2 Tình hình ngo i thương và các ch nh có liên quan Trong nh ng năm v a qua, tình hình xu t nh p kh u c a nư c ta di n ra khá nh n nh p và thu hút nhi u s quan tâm c a ngư i dân cũng như các chuyên gia và c Chính ph . Cán cân thương m i ti p t c âm, nh p siêu gia tăng, òi h i nư c ta ph i ti p t c gia tăng xu t kh u và gi m nh p kh u. D t may s là m t hàng xu t kh u ch l c ng v trí s 1 và ti p t c ư c thúc y phát tri n, trong khi ó thì xu t kh u d u thô và than á( nhóm ngành nguyên nhiên li u) s ti p t c gi m kim ng ch xu t kh u. Theo ó, 18
d t may Vi t Nam c n ti p t c tăng xu t kh u và gia tăng giá tr c a s n ph m, ti p t c m r ng các th trư ng m i và nâng cao th ph n t i các th trư ng quen thu c. Các ch nh có liên quan như chính sách thu , các hàng rào phi thu quan, chính sách t giá h i oái, cán cân thương m i qu c t … Nh ng v n này c bi t quan tr ng v i các m t hàng xu t kh u, c bi t là v i m t hàng nh y c m như hàng d t may xu t kh u. Ch ng h n, chính sách duy trì ng n i t m c quá cao có th s không khuy n khích các doanh nghi p s n xu t hàng d t may xu t kh u, h n ch kh năng c nh tranh c a hàng d t may nư c ta. 2.MÔI TRƯ NG VI MÔ 2.1 Năng l c v v n, công ngh và ngu n nhân l c Mu n ti n hành b t c công vi c gì thì y u t u tiên có vai trò quan tr ng nh t là con ngư i hay ngu n nhân l c, sau ó n v n và nh ng thi t b , công ngh ph c v s n xu t, kinh doanh. c bi t, trong kinh doanh hàng d t may xu t kh u, nh ng y u t này là vũ khí s c bén th hi n kh năng c nh tranh c a doanh nghi p trên trư ng qu c t và là m t trong nh ng y u t quan tr ng nh hư ng n chi n lư c và th i cơ xu t kh u. N n kinh t m khi n các doanh nghi p s n xu t hàng d t may xu t kh u ph i t o ra ư c nh ng s n ph m có ch t lư ng cao nhưng giá thành l i th p m i có kh năng c nh tranh. Do v y, các doanh nghi p kinh doanh xu t kh u d t may ph i luôn nh y bén, linh ho t và c n chú tr ng u tư vào v n, 19
công ngh và ào t o ngu n nhân l c lành ngh , có trình ph c v s n xu t và xu t kh u. Có v n, ho t ng s n xu t và kinh doanh ư c m r ng, các ngu n hàng cho xu t kh u phong phú, a d ng hơn, ch t lư ng cao hơn áp ng t t hơn nhu c u c a khách hàng. ng d ng các thành t u c a khoa h c công ngh s làm tăng năng su t và ch t lư ng c a hàng d t may xu t kh u. Công tác àm phán, giao d ch v i khách hàng cũng nhanh chóng, thu n l i hơn khi công ngh thông tin ngày càng phát tri n. T ó, th trư ng xu t kh u s ư c m r ng sang các nư c và kh i nư c có nhu c u cao v hàng d t may c a chúng ta mà trư c kia chúng ta không vào ư c. Ngu n nhân l c là y u t tr ng tâm th c hi n ho t ng s n xu t và xu t kh u hàng d t may xu t kh u. Vi t Nam có ngu n nhân l c d i dào, giá nhân công r , ngư i lao ng có tính khéo léo, c n cù, ch u khó và có kh năng n m b t nhanh nh ng ti n b khoa h c công ngh . 2.2 i th c nh tranh N n kinh t tăng trư ng cao, kim ng ch xu t kh u hàng d t may không ng ng gia tăng qua t ng năm, i u ó cho th y s phát tri n thu n l i c a ngành công nghi p s n xu t hàng d t may xu t kh u. Hi n nay, nư c ta ngày càng xu t hi n nhi u hơn các doanh nghi p kinh doanh trong lĩnh v c s n xu t hàng d t may xu t kh u. i u này t o ra m t môi trư ng kinh doanh bên trong khá m nh m , c nh tranh ngày càng gay g t hơn giành ơn hàng, phát hi n và m r ng các th trư ng m i, th ph n t i các th trư ng quen thu c cũng ph i chia s . Các doanh nghi p kinh doanh trong 20