Luận văn: Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ doanh nghiệp trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty kiểm toán và kế toán AAC

Chia sẻ: Sunshine_10 Sunshine_10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

152
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

KSNB là công cụ quan trọng trong quá trình quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh của một tổ chức, nhất là trong điều kiện hội nhập kinh tế, toàn cầu hóa hiện nay thì các nhà quản lý rất cần thiết phải quan tâm đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp mình, và do đó không thể không quan tâm đến hệ thống kiểm soát trong đơn vị. Bên cạnh đó, KSNB cũng có ảnh hưởng rất lớn đến công việc của kiểm toán viên. Việc nghiên cứu và đánh giá hệ thống KSNB là điều rất quan trọng đối với...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ doanh nghiệp trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty kiểm toán và kế toán AAC

-1- B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG NGÔ TH KIM ANH ĐÁNH GIÁ H TH NG KI M SOÁT N I B DOANH NGHI P TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH T I CÔNG TY KI M TOÁN VÀ K TOÁN AAC Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng – Năm 2011
-2- Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Đoàn Th Ng c Trai Ph n bi n 1: TS. Hoàng Tùng Ph n bi n 2: PGS. TS Nguy n Vi t Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m lu n văn t t nghi p Th c sĩ qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 12 tháng 8 năm 2011. Có th tìm hi u Lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng; - Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng.
-3- M Đ U 1. Lý do ch n ñ tài Đánh giá h th ng KSNB là m t công vi c r t quan tr ng trong ki m toán BCTC DN. Đây không nh ng là yêu c u c a Chu n m c ki m toán mà còn là công c nh m giúp ki m toán viên xác ñ nh ñư c kh i lư ng các nghi p v kinh t tài chính c n ñư c ki m tra cũng như vi c thi t l p các th t c ki m tra c n thi t, t ñó tăng cư ng hi u qu c a cu c ki m toán. T i Công ty Ki m toán và K toán AAC, ñánh giá h th ng KSNB v n chưa ñư c chú tr ng ñúng m c. Nhi u h sơ ki m toán BCTC c a AAC chưa th c hi n ho c th c hi n chưa ñ y ñ công tác ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC. T nh ng phân tích trên, tác gi ch n ñ tài cho Lu n văn Th c sĩ kinh t c a mình là “Đánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC” làm ñ tài t t nghi p c a mình. 2. T ng quan v ñ tài nghiên c u Vi c ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC ñang tr thành yêu c u b t bu c trong m i cu c ki m toán, b i ñánh giá h th ng KSNB DN là m t công vi c r t quan tr ng và không th thi u khi b t ñ u cu c ki m toán. Trong quá trình nghiên c u ñ tài, Tác gi ñã tham kh o m t s tài li u liên quan ñ n ñ tài nghiên c u v công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC như: “Nghiên c u và ñánh giá h th ng
-4- KSNB trong công tác ki m toán BCTC do Doanh nghi p ki m toán ñ c l p th c hi n” - T p chí ki m toán s 2 (Tác gi THS.NCS Ph m Ti n Hưng – năm 2009), “Đánh giá tr ng y u, r i ro ki m toán trong ki m toán Báo cáo tài chính t i Công ty Ki m toán và K toán AAC”- Lu n văn Th c sĩ kinh t , Trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng (Tác gi Phan Xuân V n – năm 2007), “Ki m toán tính h u hi u c a h th ng KSNB”- T p chí ki m toán s 3 (Tác gi TS Nguy n Th L c –năm 2009), “Nh ng ñi u c n chú ý khi ki m toán BCTC trong ñi u ki n kh ng ho ng tài chính” - T p chí k toán s 12 (Tác gi Nguy n Thu H ng – năm 2009), “Ki m toán h th ng thông tin” - T p chí K toán s 2 (Tác gi THS tr n Phư c – năm 2007)... Tuy nhiên, các ñ tài này ch m i d ng l i cơ s lý lu n, chưa d a trên vi c kh o sát h sơ ki m toán th c t t i các Công ty Ki m toán cũng như vi c áp d ng c th vào DN nên tính th c ti n chưa cao và khó v n d ng vào th c t . Bên c nh ñó, t i Công ty TNHH Ki m toán và K toán AAC chưa có ñ tài nào nghiên c u sâu v v n ñ này trong khi công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty còn nhi u h n ch . T nh ng n i dung nghiên c u các ñ tài trư c ñây, ñ tài này ñã k th a nh ng lý lu n cơ b n v ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC, bên c nh ñó d a vào ñ c thù khách hàng và ho t ñ ng ki m toán c a Công ty TNHH Ki m toán và K toán AAC, ñ tài ñã ñi vào ph n ánh tình hình th c hi n và ñ xu t phư ng hư ng ñ hoàn thi n công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC.
-5- 3. M c ñích nghiên c u M c ñích nghiên c u c a ñ tài là tìm hi u công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC ñư c áp d ng trong th c t t i khách hàng, t ñó ñ xu t nh ng gi i pháp hoàn thi n d a trên cơ s t ng h p, h th ng hóa lý lu n và th c ti n ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC. 4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Đ i tư ng nghiên c u: Đ tài t p trung nghiên c u v công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC - Ph m vi nghiên c u: Đ tài nghiên c u t i Công ty Ki m toán và K toán AAC. 5. Phương pháp nghiên c u D a trên nh ng lu n ñi m khoa h c c a Ch nghĩa duy v t bi n ch ng ñ nghiên c u các v n ñ lý lu n cũng như th c ti n m t cách logic, khoa h c; k t h p v n d ng các phương pháp c th khác như: Phương pháp nghiên c u tài li u, ph ng v n, so sánh, phân tích, t ng h p… ñ phân tích, ñánh giá th c ti n công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC. 6. Nh ng ñóng góp c a lu n văn - Lu n văn ñã nghiên c u, t ng h p và h th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n v ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC.
-6- - Mô t và ph n ánh th c tr ng ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC. - T nh ng t n t i th c t , Lu n văn ñã ñưa ra các ñ xu t ñ hoàn thi n công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC. 7. K t c u c a Lu n văn Ngoài các ph n M ñ u và K t lu n, Lu n văn g m có 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC. Chương 2: Công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC. Chương 3: Hoàn thi n công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i Công ty Ki m toán và K toán AAC. CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG V H TH NG KSNB 1.1.1. M t s khái ni m v h th ng KSNB Theo ñ nh nghĩa v h th ng KSNB vào năm 1992 c a Coso thì ñó là m t quá trình do Ban Giám ñ c, nhà qu n lý và các nhân viên
-7- c a ñơn v chi ph i, ñư c thi t k ñ cung c p m t s ñ m b o h p lý nh m th c hi n các m c tiêu: BCTC ñáng tin c y, tuân th các lu t l và quy ñ nh, ho t ñ ng h u hi u và có hi u qu . Theo VSA s 400 v “Đánh giá r i ro và KSNB” thì khái ni m v h th ng KSNB ñư c ñ nh nghĩa: “H th ng KSNB là các qui ñ nh và các th t c ki m soát do ñơn v ñư c ki m toán xây d ng và áp d ng nh m b o ñ m cho ñơn v tuân th pháp lu t và các qui ñ nh, ñ ki m tra, ki m soát, ngăn ng a và phát hi n gian l n, sai sót; ñ l p BCTC trung th c và h p lý; nh m b o v , qu n lý và s d ng có hi u qu tài s n c a ñơn v ”. 1.1.2. Các b ph n c u thành c a h th ng KSNB Theo VSA s 400 v “Đánh giá r i ro và KSNB ” thì khi nghiên c u v KSNB, KTV c n ñánh giá 03 y u t c a h th ng KSNB là: môi trư ng ki m soát, h th ng k toán và các th t c ki m soát. 1.1.3. Các h n ch c a h th ng KSNB b t kỳ ñơn v nào, m t h th ng KSNB không th hoàn toàn h u hi u dù có ñư c ñ u tư r t nhi u trong thi t k và v n hành h th ng. Ngay c khi có th xây d ng h th ng hoàn h o v c u trúc, thì hi u qu th c s c a nó v n tùy thu c vào nhân t ch y u là con ngư i, t c là ph thu c vào năng l c làm vi c và tính ñáng tin c y c a l c lư ng nhân s . 1.2. ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC 1.2.1. M c tiêu ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC
-8- KTV ph i có ñ hi u bi t v h th ng k toán và h th ng KSNB c a khách hàng ñ l p k ho ch ki m toán t ng th và chương trình ki m toán thích h p, có hi u qu . KTV ph i s d ng kh năng xét ñoán chuyên môn c a mình ñ ñánh giá r i ro ki m toán và xác ñ nh các th t c ki m toán nh m gi m các r i ro ki m toán xu ng th p t i m c có th ch p nh n ñư c. 1.2.2 Đánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC Trong ki m toán BCTC, ñ tìm hi u và ñánh giá h th ng KSNB DN, KTV ti n hành qua các bư c sau ñây: Bư c 1: Tìm hi u h th ng KSNB DN; Bư c 2: Đánh giá sơ b v r i ro ki m soát, thi t k các th nghi m ki m soát; Bư c 3: Th c hi n các th nghi m ki m soát trong chương trình ki m toán; Bư c 4: Đánh giá l i r i ro ki m soát và ñi u ch nh nh ng th nghi m cơ b n ñã d ki n; Trong ph m vi nghiên c u c a ñ tài “ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC”, tác gi ch trình bày các bư c công vi c có liên quan. Đó là: Tìm hi u v h th ng KSNB, ñánh giá sơ b v r i ro ki m soát và thi t k các th nghi m ki m soát trong giai ño n l p k ho ch ki m toán. 1.2.2.1. Tìm hi u h th ng KSNB DN a. Tìm hi u các b ph n c a h th ng KSNB: tìm hi u v môi trư ng ki m soát, h th ng k toán và các th t c ki m soát.
-9- b. Phương pháp tìm hi u h th ng KSNB: d a vào kinh nghi m ki m toán trư c ñây t i ñơn v ; Ph ng v n các nhà qu n lý, nhân viên giám sát, và nh ng nhân viên khác; Ki m tra các lo i tài li u và s sách; Quan sát các ho t ñ ng ki m soát và v n hành c a chúng trong th c ti n. c. L p h sơ ki m toán H sơ thư ng ñư c th c hi n và hoàn thành dư i d ng b ng tư ng thu t, b ng câu h i v h th ng KSNB ho c lưu ñ . 1.2.2.2. Đánh giá sơ b r i ro ki m soát, thi t k th nghi m ki m soát KTV s ñánh giá r i ro ki m soát theo t ng cơ s d n li u. Đ ñánh giá, KTV có th th c hi n các bư c: Nghiên c u thông tin thu th p ñư c qua vi c tìm hi u; Xác ñ nh các sai sót ti m tàng và nh ng th t c ki m soát ch y u; Đánh giá sơ b r i ro ki m soát và Thi t k các th nghi m ki m soát 1.2.3 ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB TRONG MÔI TRƯ NG X LÝ THÔNG TIN B NG MÁY TÍNH 1.2.3.1 nh hư ng c a môi trư ng x lý thông tin b ng máy tính ñ n h th ng KSNB Môi trư ng tin h c có nh hư ng ñáng k ñ n vi c thi t k và th c hi n h th ng KSNB trong m t ñơn v . Khi thi t k h th ng KSNB trong môi trư ng tin h c, c n lưu ý ñ n nh ng nhân t trên theo nguyên t c h n ch r i ro ti m tàng và t n d ng các ưu th s n có c a h th ng máy tính. 1.2.3.2 Công tác ki m soát h th ng KSNB trong môi trư ng x lý thông tin b ng máy tính
-10- Các ho t ñ ng ki m soát trong môi trư ng tin h c thư ng ñư c phân thành ho t ñ ng ki m soát chung và ho t ñ ng ki m soát ng d ng. 1.2.3.3 Đánh giá h th ng KSNB trong môi trư ng x lý thông tin b ng máy tính a. Tìm hi u h th ng KSNB trong môi trư ng x lý thông tin b ng máy tính Trong môi trư ng x lý thông tin b ng máy tính, KTV c n hi u rõ v môi trư ng tin h c c a ñơn v và xác ñ nh nh hư ng c a nó ñ n r i ro ti m tàng và r i ro ki m soát. b. Đánh giá sơ b r i ro ki m soát Ti n trình ñánh giá r i ro ki m soát là ñánh giá s h u hi u c a h th ng KSNB c a ñơn v nh m ngăn ng a hay phát hi n các sai ph m tr ng y u. N u KTV ñánh giá sơ b m c r i ro ki m soát là t i ña, các th nghi m ki m soát s không ñư c th c hi n. Ngư c l i, n u k t qu tìm hi u v h th ng KSNB trong môi trư ng tin h c cho th y m c r i ro ki m soát ñư c ñánh giá sơ b không ñ n m c t i ña, KTV s thi t k và th c hi n các th nghi m ki m soát nh m có thêm nh ng b ng ch ng trư c khi ñi ñ n k t lu n chính th c v m c r i ro ki m soát. c. Thi t k các th nghi m ki m soát Phương pháp không d a vào h th ng máy tính. Phương pháp s d ng h th ng máy tính • Th nghi m ki m soát ñ i v i ho t ñ ng ki m soát chung • Th nghi m ki m soát ñ i v i ho t ñ ng ki m soát ng d ng K T LU N CHƯƠNG 1
-11- Trong chương 1, tác gi ñã ñ c p ñ n cơ s lý lu n chung v ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC cũng như vi c ñánh giá h th ng KSNB trong môi trư ng tin h c. CHƯƠNG 2 ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC T I CÔNG TY KI M TOÁN VÀ K TOÁN AAC 2.1. KHÁI QUÁT V CÔNG TY KI M TOÁN VÀ K TOÁN AAC 2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n AAC, trư c ñây là Công ty ki m toán Đà N ng ñư c thành l p theo Quy t ñ nh s 106/TC-BTC ngày 13 tháng 02 năm 1995 c a B Tài chính. Ngày 06 tháng 9 năm 2000, B Tài chính ban hành Quy t ñ nh s 139/2000/QĐ/BTC ñ i tên Công ty Ki m toán Đà N ng thành Công ty Ki m toán và K toán AAC. Năm 2007, Công ty chuy n ñ i s h u t DN Nhà nư c sang Công ty TNHH hai thành viên tr lên theo Quy t ñ nh phê duy t phương án chuy n ñ i s 1335/QĐ-BTC ngày 02/04/2007 c a B Tài chính. 2.1.2. Đ c ñi m ho t ñ ng c a Công ty Công ty cung c p các lo i hình d ch v như: Ki m toán, K toán, Tư v n v thu , Đào t o... Trong ñó, lĩnh v c quan tr ng nh t, ñem l i doanh thu l n nh t là d ch v ki m toán BCTC. 2.1.3. Cơ c u t ch c c a Công ty
-12- Công ty ho t ñ ng theo lo i hình Công ty TNHH 2 thành viên tr lên, có cơ c u t ch c g m: T ng Giám ñ c, 02 Phó T ng Giám ñ c, 01 Giám ñ c kh i ki m toán BCTC, 01 Giám ñ c kh i ki m toán XDCB, 04 phòng ki m toán BCTC, 02 phòng ki m toán XBCB, phòng Tư v n – Đào t o và các phòng ban chuyên môn nghi p v . 2.2. ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC T I AAC 2.2.1. Khái quát v quy trình ki m toán BCTC c a AAC 2.2.1.1. Cơ s xây d ng quy trình ki m toán BCTC c a AAC AAC ñã xây d ng quy trình ki m toán BCTC d a trên nh ng lý lu n chung v ki m toán, Chu n m c Ki m toán, Quy ch ki m toán ñ c l p và Ch ñ k toán Vi t Nam hi n hành, Chương trình ki m toán m u c a VACPA, ñ ng th i có s so sánh, ñ i chi u và v n d ng các Chu n m c ki m toán và Thông l ñư c ch p nh n chung c a Qu c t . 2.2.1.2. Phương pháp ti p c n ki m toán chung và các nguyên t c cơ b n khác Phương pháp lu n ki m toán c a quy trình ki m toán BCTC này là phương pháp ki m toán d a trên r i ro. Theo ñó vi c xác ñ nh, ñánh giá và thi t k các th t c ñ x lý r i ro ñư c th c hi n trong su t quá trình ki m toán. Đây là phương pháp ki m toán ñư c thi t k phù h p v i phương pháp ti p c n và nguyên t c xây d ng h th ng Chu n m c ki m toán Vi t Nam cũng như Qu c t . 2.2.1.3. Các n i dung cơ b n trong quy trình ki m toán BCTC c a AAC
-13- Quy trình ki m toán BCTC t i AAC chia thành 03 giai ño n: L p k ho ch ki m toán; th c hi n ki m toán; T ng h p, k t lu n và l p Báo cáo ki m toán. 2.2.2. Quy ñ nh v ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC 2.2.2.1. Xem xét ch p nh n khách hàng và ñánh giá r i ro h p ñ ng - A100 Trư c khi ch p nh n m t H p ñ ng ki m toán, C p Trư ng phòng ki m toán Công ty thư ng thu th p nh ng thông tin sơ b v khách hàng như: lĩnh v c ho t ñ ng, lo i hình DN, hình th c s h u, công ngh s n xu t, t ch c b máy qu n lý và th c ti n ho t ñ ng c a ñơn v , qua ñó có nh ng hi u bi t c n thi t v tình hình kinh doanh c a khách hàng ñ ñánh giá kh năng duy trì khách hàng hi n có ho c ñánh giá khách hàng ti m năng. Trên cơ s ñó, Công ty s cân nh c ñ n tính ñ c l p, năng l c ph c v khách hàng c a mình và tính chính tr c c a Ban lãnh ñ o khách hàng. 2.2.2.2. Tìm hi u khách hàng và môi trư ng ho t ñ ng - A310 KTV tìm hi u v nh ng nhân t bên trong và bên ngoài tác ñ ng ñ n DN, tìm hi u v DN. 2.2.2.3. Đánh giá chung v h th ng KSNB và r i ro gian l n - A610 Đ xác ñ nh và ñánh giá r i ro có sai sót tr ng y u thông qua hi u bi t v ñơn v ñư c ki m toán và môi trư ng c a ñơn v , yêu c u KTV c n tìm hi u h th ng KSNB v m t thi t k và tri n khai nh m xác ñ nh n i dung, l ch trình và ph m vi c a các th t c ki m toán. Vi c tìm hi u và ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n này là th c hi n ñánh giá h th ng KSNB trên phương di n t ng th BCTC.
-14- 2.2.2.4. Tìm hi u các chính sách k toán và các chu trình kinh doanh quan tr ng - A400 KTV tìm hi u chính sách k toán và các chu trình kinh doanh quan tr ng ñ xác ñ nh và hi u ñư c các giao d ch và s ki n liên quan ñ n chu trình kinh doanh quan tr ng, có nh hư ng tr c ti p ñ n các nghi p v kinh t phát sinh, các th t c ki m tra, ki m soát các nghi p v kinh t và l p ch ng t k toán; ñánh giá v m t thi t k và th c hi n ñ i v i các th t c ki m soát chính c a chu trình kinh doanh này; quy t ñ nh xem li u có ki m tra h th ng KSNB; thi t k các th t c ki m tra cơ b n phù h p v i chu trình kinh doanh và có hi u qu . Sau khi hoàn thành các công vi c trên, k t qu c a vi c ñánh giá ban ñ u v h th ng KSNB s ñư c t ng h p v M u A810 ñ t ng h p k ho ch ki m toán cho cu c ki m toán. 2.2.3. Th c t công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC Tác gi ti n hành kh o sát công tác ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC trong 02 năm g n ñây (t năm 2008 ñ n năm 2009) t i AAC b ng cách nghiên c u h sơ ki m toán BCTC c a các DN. T ng s h sơ ki m toán BCTC trong năm 2008 c a Công ty AAC là 514 h sơ và trong năm 2009 là 550 h sơ, công tác kh o sát ti n hành ñ i v i 50 khách hàng ñư c ch n ng u nhiên t B ng danh sách khách hàng theo lo i hình ho t ñ ng c a AAC, t ñó ch n ra 20 b h sơ cho 2 năm 2008 và 2009, m i năm nghiên c u h sơ c a 10 khách hàng cho các lo i hình DN, trong ñó có: 02 b h sơ cho lo i hình DN s n xu t; 02 b h sơ cho lo i hình DN d ch v ; 02 b h sơ cho lo i hình Doanh ngh p thương m i, 02 b
-15- h sơ cho lo i hình DN xây l p, 02 b h sơ cho các DN kinh doanh t ng h p nhi u ngành ngh . Qua vi c nghiên c u, xem xét h sơ ki m toán cũng như trao ñ i v i các cá nhân có liên quan, tác gi nh n th y r ng công tác l p k ho ch ki m toán BCTC nói chung cũng như công tác ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC nói riêng t i AAC ch m i th c s ñư c quan tâm trong vòng 02 năm g n ñây (năm 2008, năm 2009). Do ñó, tác gi ñã ti n hành xem xét và nghiên c u k các h sơ ki m toán c a năm 2008, năm 2009, d a trên vi c nghiên c u k t h p v i vi c ph ng v n các cá nhân liên quan th c hi n các h sơ này và th c t công vi c mà mình th c hi n tr c ti p trong th i gian qua ñ ñưa ra nh ng nh n xét chung v th c tr ng công tác ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC như sau: M t s h sơ ki m toán trong năm 2008, năm 2009 có th c hi n công tác ñánh giá h th ng KSNB, các năm trư c ñó Công ty chưa chú tr ng nên trong h sơ các năm trư c h u như chưa th hi n công tác ñánh giá h th ng KSNB. Công tác ñánh giá h th ng KSNB trong năm 2008, năm 2009 ch ñư c th c hi n ñ i v i kho ng 100 khách hàng v i ñ c ñi m là có quy mô l n (V n ñi u l trên 30 t VNĐ), ho t ñ ng bài b n và có t ch c h th ng KSNB. Trư c th c tr ng ñó, tác gi ñã ch n m t vài b h sơ ñi n hình, ñ i di n cho các h sơ có th c hi n ñánh giá h th ng KSNB giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC ñã nghiên c u trong năm 2008 và
-16- năm 2009 trên ñ minh h a cho th c t công tác ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC. 2.2.3.1. Xem xét ch p nh n khách hàng và ñánh giá r i ro H p ñ ng Đ i v i các khách hàng m i, trư c khi ra quy t ñ nh ch p nh n ki m toán BCTC cho khách hàng, c p Trư ng phòng c a Công ty s căn c vào các y u t ngành ngh , m c ñ quan tâm c a công chúng, hi u bi t v ngành ngh , trình ñ công ngh và ñ c thù ngu n nhân l c c a Công ty ñ th c hi n vi c xem xét ch p nh n khách hàng và ñánh giá r i ro h p ñ ng. 2.2.3.2. Tìm hi u khách hàng và môi trư ng ho t ñ ng KTV ti n hành tìm hi u khách hàng và môi trư ng ho t ñ ng, t ñó s ñánh giá sơ b v r i ro, các Tài kho n nh hư ng và thi t k các th t c cơ b n ñ h n ch r i ro này. 2.2.3.3. Đánh giá chung v h th ng KSNB và r i ro gian l n KTV s ti n hành tìm hi u h th ng KSNB 03 thành ph n: (1) Môi trư ng ki m soát, (2) Quy trình ñánh giá r i ro và (3) Giám sát các ho t ñ ng ki m soát. 2.2.3.4. Tìm hi u các chính sách k toán và chu trình kinh doanh quan tr ng KTV s ti n hành tìm hi u v m t thi t k c a h th ng KSNB và ñánh giá xem các th t c ki m soát chính có ñư c tri n khai không. Cu i cùng, sau khi hoàn thành t t c các công vi c ñánh giá h th ng KSNB DN trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC, k t qu c a vi c ñánh giá ban ñ u v h th ng KSNB s ñư c t ng h p v M u A810 ñ t ng h p k ho ch ki m toán cho cu c ki m toán.
-17- 2.3. NH N XÉT V CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC T I AAC 2.3.1. Ưu ñi m Nhìn chung, quy trình ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC t i AAC tương ñ i ñ y ñ , ñư c xây d ng phù h p v i h th ng Chu n m c Ki m toán Vi t Nam và ñư c c th hóa thành các B ng câu h i dư i d ng Có/Không/Không áp d ng hay các B ng câu h i ch mang tính g i ý bu c KTV ph i linh ho t d a vào tình hình th c t c a ñơn v ñ ñánh giá, các m u bi u ñư c thi t k s n v n i dung giúp ti t ki m th i gian và chi phí cu c ki m toán. 2.3.2. M t s h n ch Chưa tuân th tri t ñ quy ñ nh v ñánh giá h th ng KSNB • Vi c ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC theo quy trình ch m i ñư c th c hi n m u m t s khách hàng l n, m t s khách hàng khác chưa th hi n ñ y ñ các th t c v ñánh giá h th ng KSNB. • Theo quy ñ nh c a Chu n m c Ki m toán Vi t Nam, ñánh giá h th ng KSNB t i 1 ñơn v khách hàng n m trong giai ño n l p k ho ch ki m toán và c th c hi n ki m toán. Tuy nhiên trên th c t , r t ít khi KTV ti n hành công vi c tìm hi u và ñánh giá h th ng KSNB mà b t tay ngay vào ki m tra các th nghi m cơ b n.
-18- • T i AAC, KTV ch ñánh giá r i ro ki m soát d a trên các câu h i v h th ng KSNB ch chưa xem xét ñ n t m quan tr ng c a m i câu h i, chưa lư ng hóa ñư c k t qu ñánh giá ñ làm cơ s ñưa ra k t lu n sơ b v r i ro ki m soát. Th t c tìm hi u ñ i v i các chu trình kinh doanh quan tr ng chưa ñ y ñ AAC ch xây d ng th t c ñánh giá h th ng KSNB ñ i v i 5 chu trình là chưa ñ y ñ . Trên th c t , ho t ñ ng c a các ñơn v còn di n ra trên nhi u chu trình nghi p v khác cũng quan tr ng không kém và có kh năng gây ra sai sót tr ng y u trên BCTC như: chu trình x lý máy tính, chu trình tài chính…mà 5 chu trình trên không th khái quát ñư c. K thu t ñánh giá h th ng KSNB chưa linh ho t • K thu t ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán ch y u c a KTV là ph ng v n Ban lãnh ñ o, các nhân viên phòng k toán hay các phòng ban liên quan. Đi u này có th gây ra s không h p lý ñ i v i m t s th t c ki m toán nh t ñ nh và tính chính xác c a thông tin thu th p ñư c ph thu c r t l n vào s trung th c và thi n chí c a khách hàng, cũng như kh năng di n ñ t c a KTV trong các câu h i và c a ngư i ñư c ph ng v n. • AAC th c hi n mô t h th ng KSNB b ng hình th c B ng câu h i ñôi khi không ñ t hi u qu t i ưu. AAC c n khuy n khích KTV di n ñ t h th ng KSNB b ng nh ng hình th c t i ưu hơn. Trong ñó, s d ng lưu ñ k t h p v i vi c mô t là
-19- m t hình th c có nhi u ưu ñi m nh t, giúp KTV có cái nhìn t ng th v h th ng KSNB. • Vi c tìm hi u h th ng KSNB và ñánh giá r i ro ki m soát ban ñ u ch do c p tr lý KTV năm 3 tr lên trong Công ty Ki m toán th c hi n. Các tr lý KTV c p dư i không tham gia vào quá trình tìm hi u này, do ñó, s r t khó khăn trong vi c n m b t thông tin v h th ng KSNB c a ñơn v ñ ti n hành cu c ki m toán m t cách hi u qu và ñ ng nh t. Chưa chú tr ng công tác ñánh giá h th ng KSNB trong môi trư ng tin h c AAC chưa xây d ng quy trình ñánh giá h th ng KSNB trong môi trư ng x lý thông tin b ng máy tính m t cách bài b n mà ch d ng l i vi c tìm hi u các quan ñi m c a Ban lãnh ñ o và các thông tin chung khác liên quan. Đây ñư c xem là m t trong nh ng t n t i l n mà Công ty c n ph i nhanh chóng tìm cách kh c ph c. 2.3.3. Nguyên nhân c a nh ng h n ch Trình ñ c a ñ i ngũ KTV còn chưa ñ ng ñ u Chưa nh n th c ñúng t m quan tr ng c a vi c ñánh giá h th ng KSNB M c phí ki m toán chưa th c s h p lý K T LU N CHƯƠNG 2 Trong chương 2, lu n văn ñã gi i thi u t ng quan v quá trình hình thành, phát tri n, ñ c ñi m ho t ñ ng, t ch c b máy qu n lý và công tác ñánh giá h th ng KSNB trong giai ño n l p k ho ch ki m toán BCTC c a AAC.
-20- CHƯƠNG 3 HOÀN THI N CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC T I AAC 3.1. HOÀN THI N CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ H TH NG KSNB DN TRONG GIAI ĐO N L P K HO CH KI M TOÁN BCTC T I AAC 3.1.1. V ñánh giá sơ b r i ro ki m soát T i AAC, KTV ch ñánh giá sơ b r i ro ki m soát d a trên các câu h i v h th ng KSNB ch chưa xem xét ñ n t m quan tr ng c a m i câu h i, chưa lư ng hóa ñư c k t qu ñánh giá ñ làm cơ s ñưa ra k t lu n sơ b v r i ro ki m soát. Tác gi xin ñ xu t m t s gi i pháp sau: Thi t k l i b ng câu h i sao cho có th bao quát ñư c r i ro ki m soát các chu trình kinh doanh chính và có th ñánh giá r i ro ki m soát ñ i v i t ng cơ c d n li u c a t ng nghi p v . Xây d ng cách th c ñánh giá, phân tích r i ro ki m soát m t cách có h th ng hơn, khách quan hơn b ng cách ñ nh lư ng r i ro ki m soát: ñ i v i m i câu h i, ph i xác ñ nh ñư c t m quan tr ng c a nó và k t h p v i k t qu tr l i ñ cho ñi m thích h p. Đ cho ñi m cho m i câu h i, KTV nên v n d ng phương pháp: trong m i câu h i ñư c thi t k dư i d ng câu tr l i là Có/Không, KTV s nh n ñ nh m c ñ nh hư ng c a th t c ki m soát ñ n BCTC là: cao, th p và trung bình, k t h p v i câu tr l i nh n ñư c là Có/Không ñ cho ñi m. B ng cho ñi m có d ng như sau: