Luận văn: Đánh giá tài chính dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã Bà Điểm – huyện Hóc môn – Tp. Hồ C

Chia sẻ: Nguyen Bao Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:66

Thêm vào BST

Báo xấu

159
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những trung tâm kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật lớn của cả nước, trong những năm qua, Thành phố có tốc độ phát triển kinh tế cao đã thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế – xã hội, tuy nhiên, song song vấn đề này, nguồn lao động từ các tỉnh lân cận đã và đang di chuyển về Thành phố ngày càng lớn, làm cho Thành phố có tốc độ tăng dân số cao trong những năm gần đây, mà chủ yếu là tăng dân...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Đánh giá tài chính dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã Bà Điểm – huyện Hóc môn – Tp. Hồ C

Luận văn Đánh giá tài chính dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã Bà Điểm – huyện Hóc môn – Tp. Hồ Chí Minh
MUÏC LUÏC Phaàn môû ñaàu Chöông I : Moät soá kyù luaän cô baûn veà phaân tích taøi chính döï aùn Trang 1.1. Khaùi nieäm veà döï aùn ñaàu tö vaø phaân loaïi ñaàu tö 1 1.1.1. Khaùi nieäm veà döï aùn ñaàu tö 1 1.1.2. Ñaàu tö 1 a. Ñaàu tö 2 b. Chuû ñaàu tö 2 1.1.3. Phaân loaïi ñaàu tö 2 a. Theo chöùc naêng quaûn lyù voán 3 b. Theo tính chaát söû duïng voán ñaàu tö 4 c. Theo ngaønh ñaàu tö 5 d. Theo tính chaát ñaàu tö 6 e. Theo nguoàn voán ñaàu tö 9 1.2. Chu trình döï aùn ñaàu tö 9 1.3. Vai troø cuûa döï aùn ñaàu tö 9 1.3.1. Döï aùn ñaàu tö vaø söï phaùt trieån 10 1.3.2. Vai troø döï aùn ñaàu tö trong quaù trình coâng nghieäp hoaù 10 1.4. Phaân tích taøi chính döï aùn ñaàu tö 12 1.4.1. Giôùi thieäu toång quaùt veà coâng taùc thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö 12 1.4.2. Baùo caùo nghieân cöùu tieàn khaû thi 13 1.4.3. Phaân tích taøi chính 15 1.4.4. Caùc chæ tieâu phaân tích taøi chính 17 a. Tieâu chuaån hieän giaù lôïi ích roøng 17 b. Tieâu chuaån tyû soá lôïi ích – chi phí 18 c. Thôøi gian thu hoài voán d. Tieâu chuaån noäi suaát thu hoài voán Chöông II : Phaân tích taøi chính döï aùn ñaàu tö xaây döïng haï taàng khu nhaø 21 ôû Baø Ñieåm – Huyeän Hoùn moân – Tp. Hoà Chí Minh 21 2.1. Giôùi thieäu phöông aùn taøi chính cuûa döï aùn 21 2.1.1. Chuû ñaàu tö 2.1.2. Giôùi thieäu veà döï aùn - Teân döï aùn Trang 1 - Quy moâ ñaàu tö - Vò trí, ñieàu kieän töï nhieân
2.2.1. Phaân tích veà chi phí ñaàu tö vaø phöông aùn huy ñoäng voán 42 2.2.2. Phaân tích phöông aùn kinh doanh 43 a. Kinh doanh ñaát neàn 44 b. Kinh doanh nhaø chung cö 46 2.2.3. So saùnh vaø xeùt choïn phöông aùn 47 2.2.4. Phaân tích hieäu quaû taøi chính – xeùt choïn phöông aùn toái öu 50 a. Caên cöù xeùt choïn 50 b. So saùnh vaø xeùt choïn phöông aùn toái öu 51 - Chæ tieâu hieän giaù lôïi ích roøng - Chæ tieâu noäi suaát thu hoài voán - Chæ tieâu thôøi gian thu hoài voán - Chæ tieâu tyû suaát lôïi ích roøng treân voán c. Xeùt choïn phöông aùn toái öu 53 2.2.5. Choïn phöông aùn taøi chính toái öu cho döï aùn 53 55 Chöông III : Moät soá giaûi phaùp & kieán nghò ñeå thöïc 55 hieän döï aùn 55 3.1. Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp thöïc hieän 56 3.1.1. Vaán ñeà kinh doanh ñaát neàn 58 3.1.2. Veà chieán löôïc kinh doanh nhaø 59 3.1.3. Vaán ñeà toå chöùc ñieàu haønh döï aùn 3,2, Moät soá kieán nghò 59 Phaàn keát luaän Phaàn phuï luïc Phöông aùn taøi chính 1 - Phöông aùn taøi chính 2 - Baûn veõ ñaát - Baûn veõ quy hoaïch 1/500 - Trang 2
PHAÀN MÔÛ ÑAÀU I. SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI : Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät trong nhöõng trung taâm kinh teá, vaên hoaù, khoa hoïc kyõ thuaät lôùn cuûa caû nöôùc, trong nhöõng naêm qua, Thaønh phoá coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá cao ñaõ thu huùt nhieàu nguoàn voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc cho phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, tuy nhieân, song song vaán ñeà naøy, nguoàn lao ñoäng töø caùc tænh laân caän ñaõ vaø ñang di chuyeån veà Thaønh phoá ngaøy caøng lôùn, laøm cho Thaønh phoá coù toác ñoä taêng daân soá cao trong nhöõng naêm gaàn ñaây, maø chuû yeáu laø taêng daân soá cô hoïc. Tình hình noùi treân tröôùc maét ñaõ gaây ra nhieàu khoù khaên, phöùc taïp cho Thaønh phoá vaø veà laâu daøi coù theå daãn ñeán xaùo troän ñôøi soáng daân cö, traät töï an toaøn xaõ hoäi, oâ nhieãm nghieâm troïng hôn ñoái vôùi moâi tröôøng soáng, aûnh höôûng naëng neà ñeán taêng tröôûng vaø phaùt trieån beàn vöõng, xaây döïng moät ñoâ thò vaên minh laønh maïnh , hieän ñaïi nhö kyø voïng cuûa nhaân daân Thaønh phoá vaø caû nöôùc.Ñaây cuõng laø vaán ñeà maø Thaønh phoá ñang quan taâm trong vieäc oån ñònh ñôøi soáng, an ninh traät töï cho toaøn Thaønh phoá. Moät trong nhöõng vaán ñeà tröôùc maét laø phaûi taïo ra cho ñöôïc quyõ nhaø lôùn ñeå oån ñònh nôi aên, choán ôû cho nhaân daân treân ñòa baøn Thaønh phoá, vì vaäy, trong nhieàu naêm qua, Thaønh phoá ñaõ coù nhieàu chuû tröông chính saùch lôùn nhö : nhaø cho ngöôøi thu nhaäp thaáp, quy hoaïch caùc khu daân cö môùi, taïo quyõ nhaø taùi ñònh cö…nhaèm thu huùt moïi thaønh phaàn kinh teá cuønh tham gia ñaàu tö cho lónh vöïc naøy ngoaøi nguoàn voán haïn heïp cuûa Ngaân saùch Thaønh phoá. Ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay laø moät lónh vöïc taát yeáu ñöôïc phaùt trieån vaø cuõng laø moät lónh vöïc khai thaùc ñaày tieàm naêng cuûa caùc doanh nghieäp, bôûi leõ nhu caàu veà nhaø ôû taïi Thaønh phoá hieän ñang raát cao vaø khoâng ngöøng gia taêng trong töông lai. Tuy nhieân, thöïc teá ñaõ chöùng minh ñaây cuõng laø moät lónh vöïc ñaàu tö coøn chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro vì thôøi gian ñaàu tö daøi, nhu caàu voán lôùn vaø thöôøng xuyeân nhaïy caûm vôùi caùc chính saùch veà nhaø ñaát cuõng nhö nhöõng thay ñoåi cuûa thò tröôøng baát ñoäng saûn. Ñeå baûo ñaûm tính hieäu quaû moät döï aùn ñaàu tö trong lónh vöïc naøy, ngoaøi vieäc tính toaùn, thaåm ñònh veà vò trí, quy moâ ñaát, haï taàng cuûa döï aùn, coâng taùc thaåm ñònh caùc chæ tieâu veà taøi chính cuûa döï aùn giöõ moät vai troø quan troïng ñoái vôùi nhaø ñaàu tö, tröôùc khi quyeát ñònh ñaàu tö cho döï aùn. Vieäc phaân tích vaø thaåm ñònh taøi chính cuûa döï aùn nhaèm giuùp chuû ñaàu tö xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä chính xaùc cuûa caùc thoâng soá veà taøi chính cuõng Trang 3
nhö coù theå döï ñoaùn ñöôïc hieäu quaû voán ñaàu tö cho döï aùn trong töông lai khi baét ñaàu thöïc hieän vaø khai thaùc. Ñaây laø moät vaán ñeà quan troïng, mang yù nghóa quyeát ñònh cho söï thaønh baïi cuûa döï aùn tröôùc khi chính thöùc coù quyeát ñònh ñaàu tö cho döï aùn vaø cuõng nhaèm ñònh höôùng giaûi phaùp thöïc hieän caùc chæ tieâu taøi chính, huy ñoäng caùc nguoàn taøi trôï cho döï aùn trong suoát thôøi gian tieán haønh xaây döïng vaø khai thaùc döï aùn. II. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU : - Vaän duïng lyù luaän veà quaûn trò döï aùn ñaàu tö, quaûn trò taøi chính ñeå phaân tích ñaùnh giaù taøi chính cho döï aùn ñaàu tö xaây döïng Khu nhaø ôû xaõ Baø Ñieåm – huyeän Hoùc moân – Tp. Hoà Chí Minh - Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû ñaàu tö cho döï aùn III. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU : Luaän vaên ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà coù lieân quan ñeán vieäc ñaùnh giaù taøi chính döï aùn ñaàu tö xaây döïng Khu nhaø ôû xaõ Baø Ñieåm – huyeän Hoùc moân – Tp. Hoà Chí Minh IV. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU : - Söû duïng caùc phöông phaùp duy vaät bieän chöùng,duy vaät lòch söû, thoáng keâ, so saùnh ñoái chieáu vaø phaân tích toång hôïp keát hôïp vôùi vieäc vaän duïng caùc chuû tröông ñöôøng loái, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc cuõng nhö cuûa Thaønh phoá trong coâng taùc quaûn lyù döï aùn ñaàu tö trong lónh vöïc naøy. - Nguoàn soá lieäu chuû yeáu töø caùc coâng ty tö vaán xaây döïng vaø soá lieäu taøi chính cuûa chuû ñaàu tö cuõng nhö moät soá soá lieäu veà nhu caàu nhaø ôû vaø giaù kinh doanh nhaø taïi caùc cô quan chöùc naêng vaø caùc ñôn vò kinh doanh nhaø taïi Tp. Hoà Chí Minh. V. NHÖÕNG ÑOÙNG GOÙP MÔÙI CUÛA ÑEÀ TAØI : - Phaân tích ñaùnh giaù taøi chính cuûa döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu nhaø ôû Baø Ñieåm – huyeän Hoùc moân – Tp. Hoà Chí Minh. - Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän coù hieäu quaû döï aùn ñaàu tö xaây döïng haï taàng khu nhaø ôû xaõ Baø Ñieåm – huyeän Hoùc moân – Tp. Hoà Chí Minh. Trang 4
CHÖÔNG I: MOÄT SOÁ LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH DÖÏ AÙN 1.1. Khaùi nieäm döï aùn ñaàu tö vaø phaân loaïi ñaàu tö (*) 1.1.1. Khaùi nieäm döï aùn ñaàu tö : Döï aùn ñaàu tö laø moät taäp hôïp nhöõng ñeà xuaát veà vieäc boû voán ñeå taïo môùi, môû roäng hoaëc caûi taïo nhöõng ñoái töôïng nhaát ñònh nhaèm ñaït ñöôïc söï taêng tröôûng veà soá löôïng, caûi tieán hoaëc naâng cao chaát löôïng cuûa saûn phaåm hay dòch vuï naøo ñoù trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh.. Thoâng thöôøng ñoái töôïng döï aùn ñaàu tö laø moät coâng trình coù xaây döïng vaø coâng trình xaây döïng laø saûn phaåm cuûa coâng ngheä xaây laép gaén lieàn vôùi ñaát (bao goàm caû maët nöôùc, maët bieån, theàm luïc ñòa) ñöôïc taïo thaønh baèng vaät lieäu xaây döïng, thieát bò vaø lao ñoäng. Coâng trình xaây döïng bao goàm moät haïng muïc coâng trình hay nhieàu haïng muïc coâng trình, naèm trong daây chuyeàn coâng ngheä ñoàng boä, hoaøn chænh coù tính ñeán vieäc hôïp taùc saûn xuaát ñeå laøm ra saûn phaåm hay dòch vuï cuoái cuøng neâu trong döï aùn ñaàu tö. 1.1.2. Ñaàu tö : a. Khaùi nieäm : - Theo quan ñieåm chuû ñaàu tö : Ñaàu tö laø hoaït ñoäng boû voán kinh doanh, ñeå töø ñoù thu ñöôïc soá voán lôùn hôn soá voán ñaõ boû ra, thoâng qua lôïi nhuaän. - Theo quan ñieåm cuûa xaõ hoäi : Ñaàu tö laø hoaït ñoäng boû voán phaùt trieån ñeå töø ñoù thu ñöôïc caùc hieäu quaû kinh teá – xaõ hoäi, vì muïc tieâu phaùt trieån quoác gia. b. Chuû ñaàu tö : Chuû ñaàu tö laø caù nhaân hoaëc toå chöùc ñöôïc giao nhieäm vuï tröïc tieáp quaûn lyù, söû duïng voán ñaàu tö theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Tuyø theo loaïi hình ñaàu tö maø coù theå phaân loaïi chuû ñaàu tö theo caùc ñoái töôïng sau : b.1. Ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö söû duïng voán Nhaø nöôùc hoaëc caùc döï aùn coù coå phaàn chi phoái hay coå phaàn ñaëc bieät cuûa Nhaø nöôùc : Chuû ñaàu tö laø doanh nghieäp Nhaø nöôùc (Toång coâng ty, coâng ty), cô quan Nhaø nöôùc, caùc toå chöùc chính trò, xaõ hoäi hoaëc toå chöùc quaûn lyù döï aùn ñöôïc ngöôøi theothaåm quyeàn quyeát ñònh m ñònh döïgiao traùch nhieäm tröïc tieáp quaûn lyù (*)Töø phaàn 1.1 ñeán 1.3 coù TS. Vuõ Coâng Tuaán trong “Thaå ñaàu tö aùn ñaàu tö”-NXB TP.HCM söûm 2003 voán ñaàu tö. naê duïng Trang 5
b.2. Ñoái vôùi caùc döï aùn cuûa coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, coâng ty coå phaàn hoaëc hôïp taùc xaõ : Chuû ñaàu tö laø coâng ty hoaëc hôïp taùc xaõ. b.3. Ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö cuûa tö nhaân : chuû ñaàu tö laø ngöôøi chuû sôû höõu voán b.4. Ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi : Chuû ñaàu tö laø caùc beân hôïp doanh (ñoái vôùi hình thöùc hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh), laø hoäi ñoàng quaûn trò (ñoái vôùi doanh nghieäp lieân doanh) vaø laø toå chöùc, caù nhaân ngöôøi nöôùc ngoaøi boû toaøn boä voán ñaàu tö (ñoái vôùi doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi, caùc döï aùn BTO, BT). 1.1.3. Phaân loaïi ñaàu tö trong döï aùn ñaàu tö : Tuyø theo tính chaát vaø ñaëc ñieåm cuûa coâng taùc ñaàu tö, maø hình thöùc ñaàu tö ñöôïc phaân loaïi nhö sau : a. Theo chöùc naêng quaûn trò voán ñaàu tö : - Ñaàu tö tröïc tieáp : Ñaàu tö tröïc tieáp laø phöông thöùc ñaàu tö, trong ñoù, chuû ñaàu tö tröïc tieáp tham gia quaûn trò voán ñaõ boû ra. Trong ñaàu tö tröïc tieáp, ngöôøi boû voán vaø quaûn trò, söû duïng voán laø moät vaø chuû theå voán hoaøn toaøn chòu traùch nhieäm veà keát quaû ñaàu tö cuûa chính mình. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi chòu söï chi phoái, ñieàu tieát bôûi Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät nam ban haønh ngaøy 29/12/1987 ñaõ söûa ñoåi boå sung qua caùc naêm 1990, 1992, 1996. - Ñaàu tö giaùn tieáp : Ñaàu tö giaùn tieáp laø phöông thöùc ñaàu tö, trong ñoù, chuû ñaàu tö khoâng tröïc tieáp tham gia quaûn trò voán ñaõ boû ra. Trong ñaàu tö giaùn tieáp, ngöôøi boû voán vaø ngöôøi quaûn trò, söû duïng voán laø khaùc nhau. Ngöôøi boû voán thöôøng laø caùc toå chöùc, caù nhaân cho vay voán, luoân coù lôïi nhuaän do thu laõi suaát cho vay maø khoâng chòu traùch nhieäm veà keát quaû ñaàu tö, chæ coù nhaø quaûn trò vaø söû duïng voán trong ñaàu tö laø phaùp nhaân chòu traùch nhieäm veà keát quaû ñaàu tö. Ñaàu tö giaùn tieáp khoâng chòu söï chi phoái cuûa Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät nam. Ñaàu tö giaùn tieáp nhö laø moät hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc toå chöùc ngaân haøng, quyõ tín duïng, quyõ tieàn teä,… b. Theo tính chaát söû duïng voán ñaàu tö : - Ñaàu tö phaùt trieån : Ñaàu tö phaùt trieån laø phöông thöùc boû voán, trong ñoù, vieäc boû voán nhaèm gia taêng giaù trò taøi saûn. Hình thöùc gia taêng giaù trò taøi saûn nhö : taïo ra nhöõng naêng löïc môùi, caûi taïo, môû roäng hoaëc naâng caáp naêng löïc hieän coù vì muïc tieâu phaùt trieån. Ñaàu tö phaùt trieån giöõ vai troø quan troïng, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, ñaàu tö phaùt trieån laø phöông thöùc caên baûn ñeå taùi saûn xuaát môû roäng, taêng thu nhaäp quoác daân, taïo ra vieäc laøm vaø thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng. Trang 6
- Ñaàu tö dòch chuyeån : Ñaàu tö dòch chuyeån laø phöông thöùc ñaàu tö tröïc tieáp, trong ñoù, vieäc boû voán nhaèm dòch chuyeån giaù trò taøi saûn. Nhö vaäy, trong ñaàu tö dòch chuyeån, giaù trò taøi saûn khoâng taêng leân vaø noù giöõ vai troø quan troïng trong vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån thò tröôøng voán, thò tröôøng chöùng khoaùn, thò tröôøng hoái ñoaùi,… hoå trôï cho hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån. c. Theo ngaønh ñaàu tö : - Ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng : Ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng laø hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån nhaèm xaây döïng cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø xaõ hoäi. Cô sôû haï taàng kyõ thuaät nhö : giao thoâng vaän taûi, thoâng tin lieân laïc, ñieän, nöôùc,… Cô sôû haï taàng xaõ hoäi nhö : Tröôøng hoïc, beänh vieän, nhaø treû, tröôøng maãu giaùo, cô sôû vaên hoaù, theå thao, giaûi trí, nhaø ôû ,… Ñaàu tö phaùt trieån haï taàng giöõ vai troø quan troïng trong vieäc taïo tieàn ñeà phaùt trieån caùc lónh vöïc kinh teá – xaõ hoäi, nhaát laø ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, khi cô sôû haï taàng coøn yeáu keùm, maát caân ñoái nghieâm troïng. - Ñaàu tö phaùt trieån coâng nghieäp : Ñaàu tö phaùt trieån coâng nghieäp laø hoaït ñoäng ñaàu tö nhaèm xaây döïng caùc coâng trình coâng nghieäp. Trong giai ñoaïn hieän nay ôû nöôùc ta, ñaàu tö phaùt trieån coâng nghieäp, hình thaønh caùc khu coâng nghieäp taäp trung, caùc khu cheá xuaát giöõ vai troø quan troïng nhaèm thöïc hieän muïc tieâu coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc nhaèm gia taêng giaù trò saûn löôïng coâng nghieäp trong GDP - Ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp : Ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp laø hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån nhaèm xaây döïng caùc coâng trình noâng nghieäp nhö döï aùn thuûy lôïi, döï aùn caûi taïo gioáng caây troàng, döï aùn môû roäng phaùt trieån caùc trang traïi, noâng tröôøng,….. ÔÛ nöôùc ta, xuaát phaùt tö moät nöôùc noâng nghieäp laïc haäu, saûn xuaát löông thöïc laø chuû yeáu, ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp coù yù nghóa chieán löôïc, laâu daøi nhaèm vöøa baûo ñaûm möùc an toaøn löông thöïc vöøa caûi taïo cô caáu saûn phaåm noâng nghieäp theo höôùng xuaát khaåu. - Daàu tö phaùt trieån dòch vuï : Ñaàu tö phaùt trieån dòch vuï laø hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån nhaèm xaây döïng caùc coâng trình dòch vuï (thöông maïi, khaùch saïn, du lòch, dòch vuï khaùc,…). Trong boái caûnh quoác teá hoaù hieän nay, ñaàu tö phaùt trieån dòch vuï laø xu höôùng phaùt trieån nhaèm gia taêng giaù trò dòch vuï trong GDP ôû Vieät nam trong quaù trình coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù. d. Theo tính chaát ñaàu tö : - Ñaàu tö môùi : Ñaàu tö môùi laø hoaït ñoäng ñaàu tö xaây döïng cô baûn nhaèm hình thaønh caùc coâng trình môùi. Ñaàu tö môùi mang yù nghóa quyeát ñònh trong vieäc thöïc hieän chuyeån dòch Trang 7
cô caáu kinh teá, nhöng ñaàu tö môùi ñoøi hoûi nhieàu voán ñaàu tö vaø trình ñoä coâng ngheä cuõng nhö ñoäi nguõ quaûn lyù môùi, - Ñaàu tö chieàu saâu : Ñaàu tö chieàu saâu laø hoaït ñoäng ñaàu tö xaây döïng cô baûn, nhaèm caûi taïo, môû roäng, naâng caáp, hieän ñaïi hoaù, ñoàng boä hoaù daây chuyeàn saûn xuaát, dòch vuï treân cô sôû caùc coâng trình ñaõ coù. Ñaàu tö chieàu saâu ñoøi hoûi ít voán hôn, thôøi gian thu hoài voán nhanh, ñoäi nguõ coâng nhaân quen tay ngheà, ñoäi nguõ quaûn lyù quen nghieäp vuï, ñaây laø hình thöùc ñaàu tö phuø hôïp vôùi nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån bôûi leõ noù caàn ít voán hôn, chöa yeâu caàu cao veà trình ñoä coâng ngheä cuõng nhö quaûn lyù. Duø ôû hình thöùc naøo, tröôùc khi ñaàu tö môùi hay ñaàu tö chieàu saâu ñeàu phaûi xem xeùt naêng löïc saûn xuaát, dòch vuï hieän coù. Ñeå tieát kieäm trong ñaàu tö, neáu naêng löïc hieän coù chöa ñöôïc taän duïng heát thì phaûi coù giaûi phaùp nhaèm huy ñoäng moïi nguoàn löïc khaùc ñeå taän duïng heát naêng löïc saûn xuaát-dòch vuï hieän coù. e. Theo nguoàn voán ñaàu tö : Voán trong nöôùc : Laø hình thöùc ñaàu tö baèng nguoàn voán hình thaønh töø nguoàn tích luõy noäi boä cuûa neàn kinh teá quoác daân. Hình thöùc ñaàu tö naøy mang yù nghóa quyeát ñònh trong coâng cuoäc phaùt trieån cuûa moãi quoác gia, ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc quoác gia taêng tyû troïng tích luõy noäi boä daønh cho ñaàu tö theo höôùng : nguoàn voán ngaân saùch duøng ñaàu tö cho caùc döï aùn, caùc coâng trình coâng ích, voán cuûa caùc toå chöùc, doanh nghieäp, caù nhaân trong xaõ hoäi daønh ñaàu tö cho söï nghieäp phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Coù theå chia nguoàn voán trong nöôùc theo caùc thaønh phaàn sau : + Voán Ngaân saùch Nhaø nöôùc duøng phuïc vuï ñaàu tö phaùt trieån theo keá hoaïch Nhaø nöôùc bao goàm : caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng kinh teá-xaõ hoäi, an ninh quoác phoøng maø khoâng coù khaû naêng thu hoài voán vaø ñöôïc quaûn lyù, söû duïng theo phaân caáp veà chi ngaân saùch Nhaø nöôùc cho ñaàu tö phaùt trieån; ñaàu tö vaø hoã trôï cho caùc döï aùn cuûa caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc, goùp voán coå phaàn lieân doanh vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc caùc lónh vöïc caàn thieát coù söï tham gia cuûa Nhaø nöôùc theo quy ñònh phaùp luaät; Ngoaøi ra, nguoàn voán naøy coøn duøng taøi trôï cho caùc quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia vaø caùc quyõ hoã trôï phaùt trieån ñoái vôùi caùc chöông trình, caùc döï aùn phaùt trieån kinh teá (thuoäc Ngaân saùch Trung öông) + Voán tín duïng öu ñaõi duøng ñeå ñaàu tö cho caùc döï aùn : xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá cuûa Nhaø nöôùc taïo vieäc laøm; caùc döï aùn ñaàu tö quan troïng cuûa Nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø (ñieän, xi maêng, saét theùp, caáp thoaùt nöôùc,…); moät soá döï aùn khaùc cuûa caùc ngaønh coù khaû naêng thu hoài voán, ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong cô caáu keá hoaïch cuûa Nhaø nöôùc. Vieäc boá trí ñaàu tö cho caùc döï aùn naøy ñöôïc Chính phuû quyeát ñònh trong cô caáu keá hoaïch cho töøng döï aùn trong töøng thôøi kyø nhaát ñònh. Trang 8
+ Voán tín duïng thöông maïi duøng ñaàu tö cho caùc döï aùn saûn xuaát kinh doanh dòch vuï coù hieäu quaû, coù khaû naêng thu hoài voán vaø coù ñuû ñieàu kieän vay voán theo quy ñònh hieän haønh. Nguoàn voán naøy thöïc hieän theo nguyeân taéc töï vay, töï traû vaø thöïc hieän ñaày ñuû caùc thuû tuïc ñaàu tö cuõng nhö ñieàu kieän vay – traû voán. + Voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp bao goàm caùc nguoàn trích khaáu hao cô baûn, voán tích luõy töø lôïi nhuaän vaø voán töï huy ñoäng. Nguoàn voán naøy duøng ñeå ñaàu tö cho phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh, naâng cao chaát löôïng vaø khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm. Doanh nghieäp phaûi söû duïng nguoàn voán naøy theo ñuùng nguyeân taéc quaûn lyù voán ñaàu tö vaø chòu söï kieåm soaùt chaët cheõ cuûa cô quan quaûn lyù vaø caáp chuû quaûn. + Voán hôïp taùc lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi cuûa caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc laø hình thöùc goùp voán cuûa caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc vôùi caùc coâng ty, caùc taäp ñoaøn nöôùc ngoaøi. Tröôøng hôïp doanh nghieäp ñöôïc pheùp goùp voán lieân doanh döôùi hình thöùc giaù trò quyeàn söû duïng ñaát, tieàn thueâ ñaát hoaëc maët nöôùc, maët bieån, nhaø xöôûng, thieát bò, caùc coâng trình thuoäc sôû höõu Nhaø nöôùc thì phaûi ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn cho pheùp vaø phaûi laøm thuû tuïc nhaän voán ñeå coù traùch nhieäm thu hoài voán theo phöông aùn goùp voán ñaõ ñöôïc pheâ duyeät. + Voán do chính quyeàn caáp tænh, huyeän huy ñoäng söï ñoùng goùp cuûa caùc toå chöùc caù nhaân duøng ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình keát caáu haï taàng theo quy hoaïch cuûa Chính phuû hoaëc voán huy ñoäng cuûa chính quyeàn caáp xaõ, phöôøng ñeå xaây döïng caùc coâng trình keát caáu haï taàng cuûa xaõ, phöôøng, thò traán. Caùc nguoàn voán naøy phaûi baûo ñaûm quaûn lyù, coâng khai coù söï kieåm soaùt vaø söû duïng ñuùng muïc ñích, ñuùng theo cheá ñoä quy ñònh cuûa phaùp luaät. + Voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp khoâng thuoäc doanh nghieäp Nhaø nöôùc vaø voán ñaàu tö cuûa daân. Theo hình thöùc ñaàu tö naøy chuû ñaàu tö phaûi laäp thuû tuïc trình cô quan coù thaåm quyeàn xem xeùt ñeå caáp giaáy pheùp kinh doanh, giaáy pheùp xaây döïng Voán ngoaøi nöôùc : laø voán hình thaønh khoâng phaûi baèng nguoàn voán tích luyõ noäi boä cuûa neàn kinh teá quoác daân. Ñaây laø nguoàn voán quan troïng trong coâng cuoäc xaây döïng ñaát nöôùc nhaát laø ñoái vôùi nhöõng quoác gia ñang phaùt trieån, coù neàn kinh teá môû. Vieäc söû duïng nguoàn voán nöôùc ngoaøi duø döôùi baát cöù hình thöùc huy ñoäng naøo cuõng ñeàu phaûi söû duïng hieäu quaû , rieâng ñoái vôùi hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi caàn ñöôïc huy ñoäng toái ña nhaèm taïo ñöôïc cô caáu giöõa trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc hôïp lyù, ñoái vôùi nguoàn voán hoã trôï phaùt trieån chính thöùc (voán ODA) caàn coù söï tính toaùn hieäu quaû vaø söï quaûn lyù chaët cheõ, traùnh tình traïng ñaàu tö khoâng ñuùng muïc tieâu, hieäu quaû keùm, quaûn lyù voán thaát thoaùt. Coù theå chia nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi theo caùc thaønh phaàn sau : + Voán thuoäc caùc khoaûn vay nöôùc ngoaøi cuûa Chính phuû vaø caùc nguoàn vieän trôï quoác teá daønh cho ñaàu tö phaùt trieån (Keå caû voán hoã trôï phaùt trieån chính thöùc ODA). Nguoàn voán Trang 9
naøy ñöôïc quaûn lyù theo muïc b, khoaûn 2, ñieàu 2 cuûa Luaät Ngaân saùch Nhaø nöôùc vaø caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh luaät coù lieân quan. + Voán ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi (FDI) ñöôïc thöïc hieän tröïc tieáp cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân ngöôøi nöôùc ngoaøi vaø theo cheá ñoä quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc Vieät Nam. + Voán ñaàu tö cuûa caùc cô quan ngoaïi giao, toå chöùc quoác teá vaø caùc cô quan nöôùc ngoaøi khaùc ñöôïc pheùp xaây döïng treân ñaát Vieät nam. Nguoàn voán naøy ñöôïc quaûn lyù theo hieäp ñònh hoaëc thoaû thuaän ñaõ ñöôïc kyù keát giöõa Chính phuû Vieät nam vaø Chính phuû caùc nöôùc, caùc toå chöùc, cô quan nöôùc ngoaøi. Toùm laïi, neáu chia theo tieâu thöùc nguoàn voán ñaàu tö thì coù nhieàu nguoàn voán ñaàu tö cho döï aùn, vieäc söû duïng caùc nguoàn voán ñaàu tö cho döï aùn caàn phaûi tuaân thuû nguyeân taéc sau : - Moät döï aùn ñaàu tö coù theå söû duïng moät hoaëc nhieàu nguoàn voán cuøng ñaàu tö, nhöng khoâng ñöôïc traùi vôùi quy ñònh veá söû duïng voán trong “Ñieàu leä quaûn lyù ñaàu tö vaø xaây döïng” ban haønh theo Nghò ñònh 42/CP cuûa Chính phuû ngaøy 16 thaùng 2 naêm 1996 vaø ñöôïc söûa ñoåi boå sung theo Nghò ñònh 52/CP ngaøy 23/8/97 cuûa Chính phuû - Khoâng ñöôïc duøng nguoàn voán söï nghieäp ñeå ñaàu tö xaây döïng môùi ngoaïi tröø caùc coâng trình haï taàng thuoäc caùc “chöông trình quoác gia” do Chính phuû quy ñònh. - Caùc ngaønh, caùc ñòa phöông khoâng ñöôïc töï yù chuyeån voán ñaàu tö ñaõ ñöôïc caáp hoaëc cho vay theo keá hoaïch töø döï aùn naøy sang döï aùn khaùc khi chöa coù yù kieán ñoàng yù cuûa Thuû töôùng Chính phuû. 1.2. Chu trình döï aùn ñaàu tö : Chu trình döï aùn laø caùc thôøi kyø, caùc giai ñoaïn maø moät döï aùn caàn traûi qua, baét ñaàu tö thôøi ñieåm coù yù ñònh ñaàu tö cho ñeán thôøi ñieåm keát thuùc döï aùn Coù theå chia chu trình döï aùn thaønh 3 thôøi kyø sau : - Thôøi kyø 1 : Chuaån bò ñaàu tö - Thôøi kyø 2 : Thöïc hieän döï aùn - Thôøi kyø 3 : Keát thuùc döï aùn Trong ñoù, caùc giai ñoaïn trong thôøi kyø chuaån bò ñaàu tö goàm : 1. Nghieân cöùu veà söï caàn thieát phaûi ñaàu tö. 2. Tieán haønh tieáp xuùc, thaêm doø thò tröôøng trong nöôùc hoaëc ngoaøi nöôùc ñeå tìm nguoàn cung öùng vaät tö, thieát bò hoaëc tieâu thuï saûn phaåm, Xem xeùt khaû naêng coù theå huy ñoäng caùc nguoàn voán ñaàu tö vaø löïa choïn hình thöùc ñaàu tö. Trang 10
3. Tieán haønh ñieàu tra, khaûo saùt vaø choïn ñòa ñieåm xaây döïng. 4. Laäp döï aùn ñaàu tö bao goàm moät hoaëc caû hai böôùc : - Laäp baùo caùo nghieân cöùu tieàn khaû thi. - Laäp baùo caùo nghieân cöùu khaû thi 5. Thaåm ñònh döï aùn ñeå quyeát ñònh ñaàu tö. Thôøi kyø thöïc hieän ñaàu tö goàm caùc giai ñoaïn : 6. Xin giao ñaát hoaëc thueâ ñaát theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc. 7. Toå chöùc ñeàn buø, giaûi phoùng maët baèng, chuaån bò maët baèng xaây döïng 8. Toå chöùc tuyeån choïn tö vaán khaûo saùt thieát keá, giaùm saùt kyõ thuaät 9. Thaåm ñònh thieát keá, toång döï toaùn coâng trình. 10. Toå chöùc ñaáu thaàu mua saém thieát bò, thi coâng. 11. Xin giaáy pheùp xaây döïng. 12. Kyù keát hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø thaàu ñeå thöïc hieän döï aùn. 13. Thi coâng xaây laép coâng trình. 14. Theo doõi, kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc hôïp ñoàng. 15. Quyeát toaùn voán ñaàu tö xaây döïng sau khi hoaøn thaønh xaây laép, ñöa döï aùn vaøo khai thaùc söû duïng Thôøi kyø keát thuùc döï aùn goàm caùc giai ñoaïn : 16. Baøn giao coâng trình. 17. Keát thuùc xaây döïng. 18. Baûo haønh coâng trình. 19. Vaän haønh döï aùn. Noäi dung chuû yeáu cuûa baùo caùo nghieân cöùu tieàn khaû thi bao goàm : - Nghieân cöùu sô boä veà söï caàn thieát phaûi ñaàu tö, caùc ñieàu kieän thuaän lôïi vaø khoù khaên. - Döï kieán quy moâ ñaàu tö, löïa choïn hình thöùc ñaàu tö. - Choïn khu vöïc, ñòa ñieåm xaây döïng vaø döï kieán dieän tích söû duïng ñaát. Trang 11
- Phaân tích sô boä veà coâng ngheä, kyõ thuaät vaø xaây döïng caùc ñieàu kieän veà cung caáp vaät tö thieát bò, nguyeân lieäu, naêng löôïng, dòch vuï haï taàng. - Phaân tích taøi chính nhaèm xaùc ñònh sô boä toång möùc ñaàu tö, caùc khaû naêng vaø ñieàu kieän huy ñoäng caùc nguoàn voán, khaû naêng hoaøn voán vaø traû nôï, thu laõi töø döï aùn. - Tính toaùn sô boä hieäu quaû ñaàu tö veà maët kinh teá - xaõ hoäi cuûa döï aùn. Trong coâng taùc thaåm ñònh döï aùn, coâng taùc phaân tích taøi chính laø moät khaâu quan troïng, mang tính quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa döï aùn vaø cuõng laø ñeà taøi maø luaän vaên seõ ñi saâu nghieân cöùu ôû caùc phaàn tieáp theo. Veà phaân caáp quaûn lyù caùc döï aùn ñöôïc cuï theå hoaù nhö sau: Bieåu 1-1 : SÔ ÑOÀ PHAÂN CAÁP QUAÛN LYÙ CAÙC DÖÏ AÙN : PHAÂN CAÁP QUAÛN LYÙ Theo nguoàn voán Theo ngaønh vaø ñòa phöông ñaàu tö Döï aùn Döï aùn Thuû Boä Keá BQL caùc Caùc Caùc UBND BQL caùc theo Luaät ñaàu tö töôùng hoaïch khu coâng Boä, toång tænh, khu ñaàu tö trong Chính & Ñaàu nghieäp ngaønh coâng Thaønh coâng nöôùc nöôùc phuû tö Vieät nam ty phoá tröïc nghieäp ngoaøi thuoäc TÖ caáp tænh 1.3. Vai troø cuûa döï aùn ñaàu tö : 1.3.1. Döï aùn ñaàu tö vaø söï phaùt trieån : Lyù thuyeát phaùt trieån cho raèng, khaû naêng phaùt trieån cuûa moät quoác gia ñöôïc hình thaønh bôûi caùc nguoàn löïc veà : voán, coâng ngheä, lao ñoäng vaø taøi nguyeân thieân nhieân, caùc nhaân toá naøy coù moäi quan heä chaët cheõ , phuï thuoäc laãn nhau. Ñaây cuõng chính laø caùc yeáu toá ñöôïc huy ñoäng ñeå thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö. 1.3.2. Vai troø cuûa döï aùn ñaàu tö trong quaù trình coâng nghieäp hoaù-hieän ñaïi hoaù theå hieän qua caùc maët sau ñaây: - Döï aùn ñaàu tö laø phöông tieän ñeå chuyeån dòch vaø phaùt trieån cô caáu kinh teá. “Quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá ñöôïc thöïc hieän thoâng qua hoaït ñoäng ñaàu tö vaø saûn xuaát kinh doanh cuûa moïi thaønh phaàn kinh teá, döôùi taùc duïng cuûa cô cheá thò tröôøng ñöôïc Nhaø nöôùc höôùng daãn vaø thuùc ñaåy baèng caùc coâng cuï quaûn lyù vó moâ vaø baèng chöông trình ñaàu Trang 12
tö döïa vaøo nguoàn voán taäp trung” – (Trích chieán löôïc oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá ñeán naêm 2000) - Döï aùn ñaàu tö giaûi quyeát quan heä cung caàu veà voán trong phaùt trieån. Moät trong nhöõng nhaân toá quan troïng cho söï nghieäp phaùt trieån kinh teá laø voán, nhaát laø ñoái vôùi nöôùc ta, vaø ñaàu tö phaùt trieån laø moät trong nhöõng giaûi phaùp quan troïng ñeå huy ñoäng voán töø moïi thaønh phaàn kinh teá trong nöôùc vaø tieàm naêng voán töø nöôùc ngoaøi. - Döï aùn ñaàu tö goùp phaàn xaây döïng cô sôû vaät chaát-kyõ thuaät, nguoàn löïc môùi cho phaùt trieån.Thoâng qua caùc hình thöùc ñaàu tö chuû yeáu laø ñaàu tö môùi, ñaàu tö chieàu saâu maø döï aùn ñaàu tö ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc hình thaønh vaø môû roäng caùc coâng ty, nhaø maùy, caùc daây chuyeàn saûn xuaát, trung taâm thöông maïi, môû roäng vaø khai thaùc trieät ñeå hôn dieän tích canh taùc, nuoâi troàng,…taïo ra nhieàu naêng löïc saûn xuaát môùi , nhieàu giaù trò gia taêng cho xaõ hoäi, thuùc ñaåy söï nghieäp phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. - Döï aùn ñaàu tö tham gia giaûi quyeát quan heä cung caàu saûn phaåm, dòch vuï treân thò tröôøng, caân ñoái quan heä giöõa saûn xuaát vaø tieâu duøng trong xaõ hoäi. Thoâng qua cô cheá kinh teá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc, döï aùn ñaàu tö seõ goùp phaàn ñaàu tö vaø saûn xuaát ra nhöõng saûn phaåm, dòch vuï vôùi chaát löôïng ngaøy caøng cao, chuûng loaïi ngaøy caøng phong phuù ñeå thoaû maõn nhu caàu, thò hieáu tieâu duøng cuûa xaõ hoäi. - Döï aùn ñaàu tö goùp phaàn naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cho nhaân daân, caûi thieän boä maët kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Thoâng qua vieäc huy ñoäng moïi tieàm naêng ñeå phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi, döï aùn ñaàu tö ñaõ goùp phaàn gia taêng thu nhaäp quoác daân, taêng tích luõy, taïo ra ngaøy caøng nhieàu saûn phaåm, dòch vuï vôùi chaát löôïng cao, chuûng loaïi ngaøy caøng phong phuù maø döï aùn ñaàu tö ñaõ goùp phaàn ñaëc bieät trong vieäc naâng cao thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát, vaên hoaù, tinh thaàn cho ngöôøi daân vaø thay ñoåi boä maët kinh teá-xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc, goùp phaàn thay ñoåi cô caáu kinh teá ngaønh vaø kinh teá vuøng laõnh thoå, phaân boá laïi daân cö phuø hôïp hôn, baûo ñaûm phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi, an ninh, quoác phoøng cho ñaát nöôùc nhaát laø ñoái vôùi nhöõng vuøng xa, vuøng saâu, haûi ñaûo, bieân giôùi. Phaân tích taøi chính döï aùn ñaàu tö 1.4. Nhö ñaõ neâu ôû phaàn treân, phaân tích taøi chính laø moät khaâu quan troïng trong baùo caùo nghieân cöùu tieàn khaû thi, vì vaäy trong coâng taùc thaåm ñònh döï aùn, böôùc phaân tích vaø ñaùnh giaù hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn cuõng laø böôùc then choát, mang yù nghóa quyeát ñònh cho vieäc thöïc hieän döï aùn . 1.4.1. Giôùi thieäu toång quaùt veà coâng taùc thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö: Trang 13
Giai ñoaïn thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö nhaèm xaùc ñònh ñöôïc thoâng tin vaø phaân tích veà moät loaït caùc vaán ñeà coù lieân quan tôùi döï aùn saép ñöôïc thöïc hieän nhö: tính khaû thi veà quaûn lyù thöïc hieän döï aùn; xaùc ñònh tính khaû thi veà thò tröôøng vaø kyõ thuaät cuûa döï aùn; khaû naêng veà taøi chính cuûa chuû ñaàu tö ñeå ñöùng vöõng trong suoát voøng ñôøi höõu duïng cuûa döï aùn; phaàn ñoùng goùp veà kinh teá – xaõ hoäi cuûa döï aùn . Caùc giai ñoaïn thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän xuyeân suoáât theo töøng giai ñoaïn cuûa vieäc thieát laäp vaø quyeát ñònh pheâ duyeät döï aùn, ñöôïc bieåu hieän theo sô ñoà sau : Baûng 1-2 : Sô ñoà caùc böôùc thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö Khaùi nieäm vaø xaùc ñònh döï aùn Nghieân cöùu tieàn khaû thi Nghieân cöùu khaû thi Thieát keá chi tieát Trang 14
Chaáp thuaän döï aùn Ñieåm ra quyeát ñònh 1.4.2. Baùo caùo nghieân cöùu tieàn khaû thi : Nghieân cöùu tieàn khaû thi cuûa caùc döï aùn thöôøng bao goàm caùc böôùc sau : - Phaân tích thò tröôøng hay möùc caàu : Möùc cung vaø giaù caû veà haøng hoaù, dòch vuï hay caùc nhu caàu töông ñoái veà dòch vuï xaõ hoäi ñöôïc öôùc tính, ñònh löôïng hoaù vaø lyù giaûi chöùng minh - Phaân tích kyõ thuaät : Caùc thoâng soá nhaäp löôïng cuûa döï aùn ñöôïc xaùc ñònh moät caùch chi tieát vaø caùc öôùc tính veà chi phí ñöôïc xaây döïng - Phaân tích nhaân löïc vaø quaûn lyù: Nhu caàu nhaân löïc caàn thieát cho vieäc thöïc hieän cuõng nhö vaän haønh döï aùn ñöôïc xaùc ñònh moät caùch chi tieát vaø nguoàn nhaân löïc ñöôïc xaùc ñònh vôùi soá löôïng cuï theå - Phaân tích taøi chính : Chi vaø thu taøi chính ñöôïc phaân tích cuøng vôùi vieäc ñaùnh giaù caùc phöông aùn taøi trôï khaùc nhau - Phaân tích hieäu quaû kinh teá : Caùc döõ lieäu taøi chính ñöôïc ñieàu chænh thaønh caùc döõ lieäu kinh teá. Chi phí vaø lôïi ích cuûa döï aùn ñöôïc thaåm ñònh töø quan ñieåm cuûa caû neàn kinh teá. - Phaân tích hieäu quaû xaõ hoäi : Döï aùn ñöôïc thaåm ñònh töø quan ñieåm cuûa nhöõng ñoái töôïng ñöôïc höôûng lôïi ích döï aùn vaø nhöõng ñoái töôïng phaûi chòu chi phí cho döï aùn. Caàn ñònh löôïng hoaù möùc lôïi ích ñöôïc höôûng vaø chi phí phaûi chòu cuûa caùc nhoùm naøy . 1.4.3. Phaân tích taøi chính: Do laõnh vöïc thaåm ñònh döï aùn khaù roäng nhö ñaõ neâu ôû phaàn treân, trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi, taùc giaû chæ ñi saâu vaøo lónh vöïc phaân tích taøi chính cuûa döï aùn laøm cô sôû ñeå phaân tích veà maët taøi chính cho ñeà taøi nghieân cöùu ôû chöông sau. Phaân tích taøi chính laø khaâu toång hôïp ñaàu tieân caùc bieán soá taøi chính vôùi caùc bieán soá kyõ thuaät ñaõ ñöôïc tính toaùn trong nhöõng phaàn phaân tích tröôùc. Moät bieán soá daïng ngaân löu cuûa döï aùn seõ ñöôïc xaây döïng nhaèm xaùc ñònh taát caû caùc khoaûn thu vaø chi döï kieán cho Trang 15
toaøn boä thôøi gian höõu duïng cuûa döï aùn. Noäi dung phaân tích taøi chính cuûa döï aùn töïu trung nhaèm traû lôøi caùc caâu hoûi coù lieân quan tôùi trieån voïng taøi chính vaø khaû naêng thaønh coâng cuûa döï aùn nhö sau: - Möùc ñoä chaéc chaén vaø töông ñoái nhö theá naøo ñoái vôùi moãi haïng muïc thu vaø chi trong phaân tích taøi chính? Nhöõng yeáu toá naøo ñöôïc döï kieán aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi caùc bieán soá naøy vaø aûnh höôûng nhö theá naøo? - Nguoàn taøi trôï naøo ñöôïc söû duïng ñeå traû cho caùc chi phí cuûa döï aùn? Phöông aùn taøi chính naøo coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng bieät gì khoâng ví duï nhö laõi suaát öu ñaõi, voán trôï caáp, voán coå phaàn hoaëc voán vay nöôùc ngoaøi… - Ngaân löu roøng toái thieåu caàn coù laø bao nhieâu ñeå döï aùn coù theå duy trì ñöôïc hoaït ñoäng maø khoâng caàn phaûi coù yeâu caàu ngoaøi keá hoaïch vaø phaûi xin theâm ngaân saùch - Döï aùn coù ñaït döïôïc ngaân löu roøng ñuû lôùn hay suaát thu hoài voán ñuû cao ñeå döï aùn khaû thi veà maët taøi chính khoâng? Neáu khoâng thì nguoàn voán naøo coù theå duøng taøi trôï cho döï aùn… Trong quaù trình thaåm ñònh döï aùn veà maët taøi chính, neáu coù moät trong nhöõng vaán ñeà cô baûn neâu treân khoù khaên thì phaûi xem xeùt laïi döï aùn vaø coù höôùng ñieàu chænh veà maët kyõ thuaät vaø taøi chaùnh nhaèm traùnh ñeå tröôøng hôïp thaát baïi trong quaù trình thöïc hieän döï aùn sau naøy. 1.4.4. Caùc chæ tieâu phaân tích taøi chính cho döï aùn ñaàu tö : Caùc döï aùn ñaàu tö thöôøng coù voøng ñôøi keùo daøi trong nhieàu naêm, treân moãi naêm ñeàu coù phaùt sinh chi phí ñaàu tö vaø lôïi ích taøi chaùnh töông öùng, vì vaäy ngay thôøi ñieåm thaåm ñònh hay phaân tích taøi chính döï aùn caàn phaûi qui ñoåi chi phí vaø lôïi ích naøy cuûa döï aùn veà thôøi ñieåm hieän taïi baèng phöông phaùp chieát khaàu. Vì vaäy, tröôùc khi ñi vaøo phaân tích taøi chính döï aùn, ta caàn hieåu roõ veà phöông phaùp chieát khaáu. * Phöông phaùp chieát khaáu: Lyù do aùp duïng phöông phaùp chieát khaáu laø bôûi vì ngoaøi yeáu toá tröôït giaù ra thì ñoàng tieàn coù “chi phí cô hoäi”. Chi phí cô hoäi cuûa ñoàng tieàn laø giaù trò maát ñi do khoâng söû duïng ñoàng tieàn vaøo muïc ñích sinh lôïi mong muoán cuûa nhaø ñaàu tö. Ví duï : Giaû söû taïi thôøi ñieåm 31/12/2003, moät nhaø ñaàu tö coù 10 trieäu ñoàng, nhöng khoâng ñöa vaøo ñaàu tö maø ñeå caát tröõ, nhö vaäy cho ñeán 31/12/2008, soá voán treân vaãn laø 10 trieäu ñoàng. Nhöng neáu nhaø ñaàu tö naøy ñem göûi tín duïng vôùi laõi suaát 10%/naêm thì ñeán 31/12/2008 thì toång voán coäng laõi seõ laø : 10 * (1 + 10%)5 = 16,105 trieäu ñoàng, nhö vaäy, nhaø ñaàu ñaàu tö naøy ñaõ maát ñi cô hoäi laõi tín duïng laø : 16,105 trñ – 10 trñ = 6,105 tr.Ñoàng. Trang 16
Trong tröôøng hôïp naøy laõi suaát tính duïng 10% ñöôïc goïi laø chi phí cô hoäi cuûa voán goác 10 trieäu ñoàng Baèng phöông phaùp chieát khaáu maø lôïi ích roøng cuûa caùc naêm trong thôøi gian höõu duïng cuûa döï aùn ñöôïc hieän giaù ngay thôøi ñieåm baét ñaàu ñaàu tö cho döï aùn theo coâng thöùc tính hieän giaù lôïi ích roøng (NPV) nhö sau : NPV=[(B0 – C0)/(1+r)0] + … + [(Bn – Cn)/(1+r)n] Trong ñoù : - NPV laø hieän giaù doøng lôïi ích roøng cuûa döï aùn ôû naêm 0 - Bt laø laø lôïi ích cuûa cuûa döï aùn ôû caùc naêm t = 0,…,n - Ct laø chi phí cuûa döï aùn töông öùng ôû caùc naêm t = 0,..,n Bieåu thöùc 1/(1+r)t chính laø suaát chieát khaáu cuûa voán ñaàu tö - Ví duï: Tính toaùn hieän giaù lôïi ích roøng cuûa döï aùn vôùi chi phí voán r = 6% nhö sau : Naêm 0 1 2 3 4 5 1. Lôïi ích 3.247 4.571 3.525 2.339 2. Chi phí 5000 2.121 1.000 1,000 1.000 1.000 3. Lôïi ích roøng (1 -2) -5.000 -2.121 2.247 3.571 2.525 1.339 4. Hieän giaù lôïi ích roøng -5.000 -2.000 2.000 3.000 2.000 1.000 (r=6%) NPV = 1.000 Muïc ñích cuûa vieäc tính hieän giaù lôïi ích roøng cuûa moät döï aùn laø ñeå xaùc ñònh xem vieäc söû duïng taøi nguyeân theo caùch ñoù coù mang laïi lôïi ích lôùn hôn chi phí cuûa taøi nguyeân hay khoâng, maø chi phí ñoù ñöôïc phaûn aùnh baèng suaát chieát khaáu thích hôïp. Neáu nhö coù lôïi, hieän giaù lôïi ích roøng seõ laø soá döông. baèng ngöôïc laïi thì döï aùn khoâng mang laïi hieäu quaû veà maët taøi chính. Trong coâng thöùc tính heä soá chieát khaáu 1/(1+r)n thì r laø chi phí voán ñaàu tö. Neáu theo quan ñieåm chuû ñaàu tö, moät khi trong baûng ngaân löu ñaõ tính vaøo phaàn voán vay vaø traû nôï vay thì suaát chieát khaáu phaûi ñöôïc tính treân chi phí voán rieâng cuûa chuû sôû höõu. Chi phí voán naøy ñöôïc tính treân cô sôû tyû leä laõi roøng cuûa chuû ñaàu tö trong quaù trình kinh doanh tröôùc ñaây vaø coù tính ñeán möùc ruûi ro trong quaù trình ñaàu tö döï aùn. Vì vaäy, chi phí Trang 17
voán naøy phaûi cao hôn laõi suaát ngaân haøng cuøng thôøi ñieåm vaø phaûi nhaèm muïc ñích thoaû maõn möùc lôïi nhuaän kyø voïng cuûa chuû ñaàu tö trong töông lai. * Moät soá tieâu chuaån phaân tích taøi chính ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû ñaàu tö : Trong lòch söû ñaõ coù nhieàu tieâu chuaån ñöôïc söû duïng ñaùnh giaù hieäu quaû döï kieán cuûa caùc döï aùn ñaàu tö, trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi chæ taäp trung vaøo boán tieâu chuaån chuû yeáu ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn ñaàu tö nhö sau : a. Tieâu chuaån hieän giaù lôïi ích roøng (NPV): Nhö phaàn treân ñaõ phaân tích, ñeå tính hieän giaù lôïi ích roøng tröôùc heát caàn xaùc ñònh ñöôïc lôïi ích roøng cuûa töøng thôøi ñieåm trong thôøi gian hoaït ñoäng cuûa döï aùn, tieáp theo caàn xaùc ñònh heä soá chieát khaáu, heä soá chieát khaáu naøy coù theå thay ñoåi theo töøng naêm, tuy nhieân trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi chæ qui öôùc heä soá chieát khaáu coá ñònh trong suoát thôøi gian hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Sau khi xaùc ñònh ñöôïc suaát chieát khaáu, hieän giaù lôïi ích roøng (NPV) cuûa döï aùn seõ ñöôïc tính theo coâng thöùc ñaõ neâu ôû phaàn treân vôùi heä soá chieát khaáu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh. Tieâu chuaån hieän giaù lôïi ích roøng laø moät tieâu chuaån quan troïng trong vieäc xem xeùt hieäu quaû ñaàu tö cuûa döï aùn, veà nguyeân taéc ñaùnh giaù hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn ñoái vôùi tieâu chuaån naøy coù theå chia laøm nhöõng nguyeân taéc sau: (i). Khi naøo thì loaïi boû döï aùn : Qui taéc 1: Khoâng chaáp nhaän moïi döï aùn ñaàu tö khi coù hieän giaù lôïi ích roøng aâm khi ñöôïc chieát khaáu baèng chi phí cuûa voán ñaàu tö. Ví duï: coù boán döï aùn ñaàu tö vôùi keát quaû tính toùn hieän giaù lôïi ích roøng nhö sau : - Döï aùn A : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 1 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$70.000 - Döï aùn B : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 5 trieäu ñoâ-la vaø NPV = -$50.000 - Döï aùn C : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 2 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$100.000 - Döï aùn D : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 3 trieäu ñoâ-la vaø NPV = -$25.000 Trong ví duï naøy thì caùc döï aùn C vaø D seõ bò loaïi boû vì coù NPV aâm. (ii). Haïn cheá ngaân saùch : Thoâng thöôøng moãi chuû ñaàu tö ñeàu bò haïn cheá ôû khaû naêng voán, neân khi xeùt choïn döï aùn ñeàu phaûi caên cöù vaøo khaû naêng voán ñaàu tö cuûa mình ñoàng thôøi xeùt choïn döï aùn theo nguyeân taéc toái ña hoaù hieän giaù lôïi ích roøng. Qui taéc 2: Trong giôùi haïn cuûa moät ngaân saùch ñaõ ñöôïc aán ñònh, caàn phaûi choïn trong soá caùc döï aùn hieän coù nhoùm döï aùn naøo coù theå toái ña hoaù lôïi ích. Trang 18
Ví duï: Coù nguoàn voán cho ñaàu tö laø 4 trieäu ñoâ-la ñaàu tö cuûa 4 döï aùn sau: - Döï aùn E : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 1 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$60.000 - Döï aùn F : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 2 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$400.000 - Döï aùn G : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 2 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$150.000 - Döï aùn H : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 2 trieäu ñoâ-la vaø NPV =+$225.000 Nhö vaäy, trong ví duï naøy, veà phöông aùn voán, ñôn vò naøy coù theå choïn caùc nhoùm döï aùn (E+F), (G+H), (E+G), (E+H), (F+G), (F+H). Tuy nhieân ñeå toái ña hoaù lôïi ích thì deã daøng thaáy raèng ñôn vò naøy seõ choïn nhoùm döï aùn (F+H) vì nhoùm naøy seõ mang laïi hieän giaù lôïi ích roøng cao nhaát laø $625.000 (iii). So saùnh caùc döï aùn loaïi tröø laãn nhau: Trong coâng taùc phaân tích ñaùnh giaù vaø thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö coù nhieàu tröôøng hôïp gaëp phaûi tình huoáng phaûi löïa choïn nhöõng döï aùn thay theá nhau, nghóa laø neáu thöïc hieän döï aùn naøy thì phaûi boû döï aùn kia, khi ñoù döï aùn ñöôïc choïn seõ laø döï aùn mang laïi hieän giaù lôïi ích roøng lôùn nhaát. Qui taéc 3: Trong tình huoáng khoâng bò giôùi haïn ngaân saùch, nhöng phaûi choïn moät döï aùn trong soá caùc döï aùn loaïi tröø laãn nhau, thì döï aùn ñöôïc choïn phaûi laø döï aùn sinh ra hieän giaù lôïi ích roøng lôùn nhaát. Ví duï: Moät ñôn vò ñang xem xeùt vaø chæ ñöôïc choïn 1 trong 3 3 döï aùn sau: - Döï aùn I : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 1 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$300.000 - Döï aùn J : Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 4 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$700.000 - Döï aùn K: Hieän giaù chi phí ñaàu tö laø 1,5 trieäu ñoâ-la vaø NPV = +$600.000 Do caùc döï aùn naøy coù tính loaïi tröø laãn nhau neân chæ choïn ñöôïc 1 trong 3 döï aùn treân ñeå thöïc hieän, vì vaäy döï aùn ñöôïc xeùt choïn trong ví duï naøy seõ laø döï aùn J (iv). Giôùi haïn khi löïa choïn caùc döï aùn coù theå thay theá nhau: Ví duï: coù 3 phöông aùn xaây döïng maët ñöôøng cuûa cuøng moät con ñöôøng nhö sau : - Phöông aùn A: Ñöôøng raûi ñaù Thôøi gian höõu duïng laø 3 naêm - Phöông aùn B: Ñöôøng traùng nhöïa noùng Thôøi gian höõu duïng laø 5 naêm - Phöông aùn C: Ñöôøng traùng nhöïa laïnh Thôøi gian höõu duïng laø 15 naêm Neáu phaûi so saùnh hieän giaù lôïi ích roøng cuûa 3 phöông aùn vôùi ñôøi höõu duïng 3, 5 vaø 15 naêm thì caàn phaûi so saùnh 5 döï aùn ñöôøng raûi ñaù (keùo daøi 15 naêm) vôùi 3 döï aùn ñöôøng Trang 19