Luận văn: Giải quyết việc làm cho người lao động vùng bị thu hồi đất sản xuất trong quá trình đô thị hóa trên địa bàn thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: giải quyết việc làm cho người lao động vùng bị thu hồi đất sản xuất trong quá trình đô thị hóa trên địa bàn thành phố tam kỳ, tỉnh quảng nam', luận văn - báo cáo, kinh tế - thương mại phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Giải quyết việc làm cho người lao động vùng bị thu hồi đất sản xuất trong quá trình đô thị hóa trên địa bàn thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG VÕ THANH LONG GI I QUY T VI C LÀM CHO NGƯ I LAO Đ NG VÙNG B THU H I Đ T S N XU T TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ TH HOÁ TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH TAM KỲ, T NH QU NG NAM Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. NGUY N THANH LIÊM Ph n bi n 1: TS. Ninh Th Thu Thu Ph n bi n 2: TS. Tr n Minh C Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 17 tháng 12 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI Nư c ta ñang trong quá trình CNH- HĐH ñ t nư c, t ng bư c h i nh p v i n n kinh t th gi i. Vì v y, vi c phát tri n các khu, c m công nghi p và ñô th là t t y u. S phát tri n các khu, c m công nghi p và ñô th d n ñ n s thay ñ i v ñ t ñai, lao ñ ng, vi c làm, thu nh p và cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn. Xét v lâu dài, s thay ñ i này mang tính ch t tích c c, t o ñi u ki n chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng CN-TMDV, gi m d n t tr ng nông nghi p trong t ng s n ph m qu c n i, góp ph n ñ y nhanh quá trình CNH - HĐH ñ t nư c, t o ra vi c làm, nâng cao thu nh p cho ngư i lao ñ ng. Tuy nhiên, s phát tri n các khu, c m công nghi p và ñô th cũng t o ra r t nhi u khó khăn cho ngư i dân các vùng có ñ t s n xu t b thu h i, nh t là nh ng ñ a phương có t c ñ công nghi p hoá và ñô th hoá di n ra nhanh chóng. Trong ñó v n ñ vi c làm c a ngư i dân sau khi b thu h i ñ t ñư c coi là v n ñ b c xúc nh t. Tam Kỳ là trung tâm hành chính t nh l c a t nh Qu ng Nam, ñ c bi t t khi ñư c công nh n là thành ph tr c thu c t nh, quá trình ñô th hóa di n ra tương ñ i nhanh. Tính t năm 2006 ñ n nay, kho ng 182 d án ñã ñư c ñ u tư xây d ng trên ñ a bàn thành ph , thu h i 466,9 ha ñ t ph c v cho các d án, có 4.552 h b nh hư ng, v i 5.572 lao ñ ng c n gi i quy t vi c làm trong t ng s 12.435 lao ñ ng. Tuy nhiên, vi c gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng sau khi Nhà nư c thu h i ñ t s n xu t trên ñ a bàn thành ph Tam Kỳ v n còn nhi u b c xúc. Th c t cho th y, ngư i lao ñ ng trong vùng thu h i ñ t không tìm ñư c vi c làm, ho c tìm ñư c vi c làm không n ñ nh,
4 tình tr ng các doanh nghi p sau khi tuy n d ng lao ñ ng nhưng tr lương quá th p khi n ngư i lao ñ ng t b vi c không ph i là ít. Vì v y, vi c tìm gi i pháp gi i quy t vi c làm n ñ nh, tăng thu nh p cho ngư i lao ñ ng vùng b thu h i ñ t s n xu t ñ phát tri n các khu, c m công nghi p và ñô th là v n ñ c p thi t có tính b c xúc trên ñ a bàn thành ph Tam Kỳ. V i nh ng lý do trên, ñ tài: “Gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng vùng b thu h i ñ t s n xu t trong quá trình ñô th hoá trên ñ a bàn thành ph Tam Kỳ, t nh Qu ng Nam” ñã ñư c ch n ñ nghiên c u. 2. M C TIÊU NGHIÊN C U - Làm rõ nh ng v n ñ lý lu n v gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng vùng thu h i ñ t - Nghiên c u m t s kinh nghi m gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t c a m t s t nh/thành ph + Nghiên c u th c tr ng v gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t thành ph Tam Kỳ th i gian qua, tìm ra nguyên nhân c a nh ng h n ch . + Đ xu t m t s gi i pháp có tính kh thi ñ gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng b thu h i ñ t thành ph Tam Kỳ. 3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U - Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài là vi c làm c a nh ng h có ñ t s n xu t b thu h i trên ñ a bàn thành ph Tam Kỳ. - Ph m vi nghiên c u: Đ tài t p trung nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v công tác gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng vùng có ñ t s n xu t b thu h i ñ phát tri n các khu, c m công nghi p và ñô th . Tình hình th c hi n các chính sách h tr c a Nhà nư c v i các h có ñ t
5 s n xu t b thu h i, nh ng khó khăn trong vi c tìm ki m vi c làm, các gi i pháp nh m gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng trong vùng b thu h i ñ t. V không gian: trên ñ a bàn thành ph Tam Kỳ Ph m vi th i gian: t năm 2006 ñ n năm 2010. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Căn c vào cơ s lý lu n. Phương pháp th ng kê mô t , phân tích, so sánh S li u ñư c thu th p t niên giám th ng kê c a Chi c c th ng kê thành ph Tam Kỳ, t các báo cáo c a các phòng Tài nguyên – Môi trư ng, Phòng LĐ – TB & XH c a thành ph Tam Kỳ có liên quan ñ n v n ñ nghiên c u. 5. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI H th ng hóa các v n ñ lý lu n v gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng vùng b thu h i ñ t. Đánh giá tình hình gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng vùng thu h iñ t thành ph Tam Kỳ, tìm ra nguyên nhân c a nh ng h n ch . Trên cơ s ñó, ñ xu t các gi i pháp gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng có ñ t s n xu t b thu h i th i gian ñ n. 6. C U TRÚC C A LU N VĂN Lu n văn bao g m 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v gi i quy t vi c làm Chương 2: Th c tr ng gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t s n xu t trong quá trình ñô th hóa thành ph Tam Kỳ th i gian qua. Chương 3: Gi i pháp gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t s n xu t thành ph Tam Kỳ th i gian ñ n.
6 CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V GI I QUY T VI C LÀM 1.1. Nh ng v n ñ chung v lao ñ ng vi c làm [20. tr.167] 1.1.1. Ngu n lao ñ ng và l c lư ng lao ñ ng 1.1.1.1. Ngu n lao ñ ng nư c ta, theo qui ñ nh c a B lu t Lao ñ ng, ñ tu i lao ñ ng ñ i v i nam t 15 tu i ñ n 60 tu i và n t 15 tu i ñ n 55 tu i. Ngu n lao ñ ng luôn ñư c xem xét trên 2 m t bi u hi n ñó là s lư ng và ch t lư ng. 1.1.1.2. L c lư ng lao ñ ng Theo quan ni m c a T ch c Lao ñ ng qu c t (ILO) là b ph n dân s trong ñ tu i lao ñ ng. Theo qui ñ nh th c t ñang có vi c làm và th t nghi p. nư c ta hi n nay thư ng s d ng khái ni m sau: l c lư ng lao ñ ng là b ph n dân s ñ 15 tu i tr lên có vi c làm và nh ng ngư i th t nghi p. 1.1.2. Vi c làm và th t nghi p [20. tr.175, 177] 1.1.2.1. Khái ni m vi c làm Theo các nhà kinh t h c lao ñ ng thì vi c làm ñư c hi u là s k t h p gi a s c lao ñ ng v i tư li u s n xu t nh m bi n ñ i ñ i tư ng lao ñ ng theo m c ñích c a con ngư i. Theo quy ñ nh c a B lu t Lao ñ ng nư c ta, khái ni m vi c làm ñư c xác ñ nh là “M i ho t ñ ng lao ñ ng t o ra ngu n thu nh p không b pháp lu t c m ñ u ñư c th a nh n là vi c làm”. T quan ni m, khái ni m vi c làm bao g m các n i dung sau : + Là ho t ñ ng lao ñ ng c a con ngư i. + Ho t ñ ng lao ñ ng nh m m c ñích t o ra thu nh p. + Ho t ñ ng lao ñ ng ñó không b pháp lu t ngăn c m.
7 1.1.2.2. Th t nghi p Theo khái ni m c a t ch c lao ñ ng qu c t (ILO), th t nghi p (theo nghĩa chung nh t) là tình tr ng t n t i khi m t s ngư i trong ñ tu i lao ñ ng mu n có vi c làm nhưng không th tìm ñư c vi c làm m c ti n công nh t ñ nh. Ngư i th t nghi p là ngư i trong ñ tu i lao ñ ng có kh năng lao ñ ng, không có vi c làm và ñang có nhu c u tìm vi c làm. nư c ta hi n nay có các lo i th t nghi p sau: Th t nghi p h u hình; th t nghi p trá hình. Ngoài ra, còn t n t i m t s hình th c th t nghi p khác như: th t nghi p t nguy n và th t nghi p t m th i. 1.2. N i dung và tiêu chí gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng 1.2.1. Khái ni m gi i quy t vi c làm [29. tr.31] Gi i quy t vi c làm chính là t o ra các cơ h i ñ ngư i lao ñ ng có vi c làm và tăng thu nh p, phù h p v i l i ích c a b n thân, gia ñình, c ng ñ ng và xã h i. Gi i quy t vi c làm c n ph i ñư c xem xét c t ba phía: ngư i lao ñ ng, ngư i s d ng lao ñ ng và Nhà nư c. Như v y, Theo nghĩa r ng: Gi i quy t vi c làm là t ng th nh ng bi n pháp, chính sách kinh t xã h i c a nhà nư c, c ng ñ ng và b n thân ngư i lao ñ ng tác ñ ng ñ n m i m t c a ñ i s ng xã h i t o ñi u ki n thu n l i ñ ñ m b o cho m i ngư i có kh năng lao ñ ng có vi c làm. Theo nghĩa h p: Gi i quy t vi c làm là các bi n pháp ch y u hư ng vào ñ i tư ng th t nghi p, thi u vi c làm nh m t o ra vi c làm cho ngư i lao ñ ng, duy trì t l th t nghi p m c th p nh t. 1.2.2. N i dung gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng 1.2.2.1. Hư ng nghi p, ñào t o ngh cho lao ñ ng b thu h i ñ t s n xu t và gi i thi u vi c làm
8 Hư ng nghi p là giúp cho ngư i h c l a ch n ñư c ngành h c, trình ñ ñào t o phù h p. Giúp ngư i h c có thông tin v th trư ng lao ñ ng và tìm ñư c vi c làm phù h p. Đào t o ngh là nhi m v quan tr ng trong s phát tri n ngu n nhân l c, d ch chuy n cơ c u lao ñ ng theo hư ng ti n b , ñáp ng nhu c u v ngu n nhân l c cho th i kỳ CNH- HĐH. Đ i v i ngư i có ñ t s n xu t b thu h i v n ñ ñào t o ngh cho ngư i lao ñ ng là v n ñ quan tr ng. Ho t ñ ng gi i thi u vi c làm: Th c hi n vi c tư v n v chính sách lao ñ ng, cung câp thông tin v vi c làm cho ngư i lao ñ ng và ngư i s d ng lao ñ ng. 1.2.2.2. Phát tri n s n xu t t o m vi c làm Đây là gi i pháp quan tr ng nh t quy t ñ nh vi c tăng gi m ch làm vi c trong th trư ng lao ñ ng. Do v y ph i th c hi n các ho t ñ ng nh m gi i quy t m i quan h gi a tăng trư ng kinh t v i gi i quy t vi c làm, tích c c chuy n d ch cơ c u kinh t , cơ c u ñ u tư ñ t o thêm nhi u vi c làm cho ngư i lao ñ ng. 1.2.2.3. Xu t kh u lao ñ ng Xu t kh u lao ñ ng là vi c ñưa ngư i lao ñ ng trong nư c ra nư c ngoài làm vi c. Xu t kh u lao ñ ng là ho t ñ ng cơ b n trong phát tri n kinh t , là gi i pháp h u hi u nh m gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng nói chung, lao ñ ng b thu h i ñ t nói riêng. 1.2.2.4. Cho vay t o vi c làm t các chương trình tín d ng ưu ñãi Bên c nh th c hi n nhi u bi n pháp ñ gi i quy t v n ñ lao ñ ng và vi c làm, m t trong nh ng bi n pháp thi t th c ñó là t o ñi u ki n v v n, h tr kĩ thu t và khuy n khích ngư i lao ñ ng ñ u tư phát tri n s n xu t, kinh doanh góp ph n quan tr ng vào th c hi n th ng l i các m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i.
9 1.2.3. Tiêu chí ph n nh gi i quy t vi c làm - S lư ng và m c tăng lao ñ ng m t ñ t ñư c ñào t o ngh - S lao ñ ng ñã ñư c ñào t o tìm ñư c vi c làm - S lao ñ ng ñã ñư c ñào t o t t o ñư c vi c làm - S lao ñ ng m t ñ t có ñư c vi c làm trong các doanh - S lao ñ ng chuy n ñ i ngh - M c tăng s lao ñ ng ñư c ñi xu t kh u lao ñ ng hàng năm 1.3. S c n thi t gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t 1.3.1. Đ c ñi m c a lao ñ ng b thu h i ñ t do quá trình ñô th hoá Đa s lao ñ ng b thu h i ñ t r t khó chuy n ñ i ngh nghi p. Đa s là nông dân, có trình ñ h c v n th p, lao ñ ng chưa qua ñào t o chi m t l cao. Ph n l n ngư i lao ñ ng sau khi b thu h i ñ t có thu nh p th p. Nhi u ngư i s ng l i vào nh ng kho n ti n tr c p ñ n bù ñ t. D b lôi kéo vào các v n ñ c a xã h i, là m t trong các tác nhân gây nên nh ng b t n c a xã h i. Ph n l n ngư i dân c m th y chưa th t s hài lòng v i chính sách ñ n bù gi i t a m t b ng và h tr chuy n ñ i vi c làm, 1.3.2. S c n thi t gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng b thu h i ñ t trong quá trình ñô th hóa Gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng b thu h i ñ t là ho t ñ ng ñóng vai trò quan tr ng liên quan ñ n ba ñ i tư ng: Chính b n thân ngư i lao ñ ng có ñ t b thu h i, Doanh nghi p s d ng ñ t và Xã h i (mà ñ i di n là Nhà nư c). 1.3.2.1. Đ i v i ngư i lao ñ ng có ñ t s n xu t b thu h i Nguyên nhân c a tình tr ng th t nghi p và thi u vi c làm m t ph n là do s phát tri n c a các ngành CN-TMDV chưa ñáp ng nhu c u gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng. M c khác, do h n ch v
10 năng l c và trình ñ văn hoá, chuyên môn k thu t, chưa thích h p ñư c v i công vi c m i, không ñáp ng ñư c yêu c u c a th trư ng lao ñ ng. Do v y v n ñ gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng có ñ t b thu h i c n ph i ñư c quan tâm thư ng xuyên. 1.3.2.2. Đ i v i các doanh nghi p s d ng ñ t Do thu h i ñ t, ngư i dân không ñư c s ng nh ng nơi quen thu c, không còn làm nh ng ngh truy n th ng lâu ñ i. Do ñó, doanh nghi p cũng có ph n trách nhi m ñ gi i quy t vi c làm cho ngư i dân có ñ t b thu h i. Doanh nghi p ho t ñ ng vì l i nhu n, nên h hoàn toàn c n tuy n nh ng lao ñ ng phù h p v i yêu. Tuy nhiên, vi c ñòi h i ngư i lao ñ ng ngay l p t c ñáp ng ñư c nhu c u k thu t trong doanh nghi p cũng là v n ñ khó khăn. Vì v y, vi c qui ñ nh trách nhi m này như th nào cũng là v n ñ c n ph i rõ ràng. 1.3.2.3. Đ i v i Nhà nư c Phát tri n các khu, c m công nghi p và ñô th ñã thu hút ñư c nhi u lao ñ ng có tay ngh , làm ra s n ph m có ch t lư ng và giá tr kinh t cao và là yêu c u t t y u c a quá trình ñ y m nh CNH-HĐH, nâng cao s c c nh tranh c a toàn b n n kinh t . Tuy nhiên cũng c n ph i có chính sách và gi i pháp căn b n, có t m chi n lư c ñ ñ m b o vi c làm cho ngư i lao ñ ng khi b thu h i ñ t. 1.4. Các nhân t nh hư ng ñ n gi i quy t vi c làm c a lao ñ ng b thu h i ñ t s n xu t trong quá trình ñô th hoá 1.4.1. Đi u ki n t nhiên Trong quá trình ñô th hoá, ñ t ñai canh tác ñã b thu h p d n cùng v i quá trình m r ng và phát tri n các khu ñô th m i, phát
11 tri n các khu, c m công nghi p, d ch v , du l ch. Đi u này có nh hư ng tr c ti p ñ n vi c làm c a ngư i lao ñ ng b thu h i ñ t. 1.4.2. Đi u ki n kinh t - V n ñ u tư - T c ñ tăng trư ng kinh t - T c ñ chuy n d ch cơ c u kinh t - Các chính sách ñ n bù và tái ñ nh cư. - Chính sách phát tri n ngu n nhân l c - Chính sách phát tri n vi c làm - Phát tri n th trư ng lao ñ ng - Toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t 1.4.3. Các y u t xã h i - T p quán - Dân s , ngu n lao ñ ng: - Giáo d c và ñào t o - Y t , chăm sóc s c kh e 1.5. M t s kinh nghi m gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng có ñ t s n xu t b thu h i m t s ñ a phương 1.5.1. Kinh nghi m c a thành ph H Chí Minh. 1.5.2. Kinh nghi m c a thành ph Đà N ng. 1.5.3. Kinh nghi m c a thành ph H i Phòng. 1.5.4. Bài h c rút ra
12 CHƯƠNG 2 TH C TR NG GI I QUY T VI C LÀM CHO NGƯ I LAO Đ NG B THU H I Đ T S N XU T TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ TH HÓA THÀNH PH TAM KỲ TH I GIAN QUA 2.1. Đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a thành ph Tam Kỳ. 2.1.1. Đ c ñi m t nhiên Thành ph Tam Kỳ thu c t nh Qu ng Nam ñư c thành l p t i Ngh ñ nh s 113/2006/NĐ-CP ngày 29/12/2006 c a Chính ph . Là trung tâm chính tr - kinh t và hành chính c a t nh Qu ng Nam. là ñô th mi n ñ ng b ng Duyên H i Mi n trung và v trí trung ñ c a c nư c. N m trên ñư ng qu c l IA cách thành ph Đà N ng 70km và H i An - M Sơn 40km v phía B c, cách khu kinh t Dung Qu t - Chu Lai 45km, sân bay Chu Lai và c ng Kỳ Hà 25km v phía Nam, phía Đông giáp v i bi n Đông có 8km b bi n và phía Tây giáp h Phú Ninh có 4km b h , có ñư ng Nam Qu ng Nam ñi c a kh u P -y (kon Tum). T ng di n tích 92,64 km2, trong ñó: N i thành: 41,16 km2, chi m 44,4%; Ngo i thành: 51,47 km2, chi m 55,6%. S lư ng các ñơn v hành chính tr c thu c: 9 phư ng và 4 xã. - Nhi t ñ trung bình năm là 25,60C, t ng s gi n ng trong năm g n 2400 gi , lư ng mưa trung bình năm là 2300 mm. - Đư ng sá, h th ng c p nư c, thoát nư c, x lý nư c th i và thu gom rác, h th ng ñi n ñã ñư c ñ u tư xây d ng hoàn ch nh và ñang ñư c s d ng hi u qu . Đ t ñai, T ng di n tích t nhiên c a thành ph Tam Kỳ là 9.264 ha. Trong ñó, di n tích ñ t nông nghi p là 4.779,9 ha; di n tích ñ t phi nông nghi p là 3.726.1 ha; di n tích ñ t chưa s d ng là 758 ha.
13 2.1.2. Đ c ñi m kinh t - xã h i Hình 2.3, t c ñ tăng trư ng GDP bình quân th i kỳ năm 2006 - 2010 ñ t (15,13%). Thu nh p bình quân ñ u ngư i tăng t 751 USD/ngư i/năm năm 2006 lên 1.321 USD/ngư i/năm năm 2010. Hình 2.4, Cơ c u ngành CN – TTCN không ng ng tăng lên qua m i năm, năm 2006 chi m 35.3% ñ n năm 2010 là 37.89%. Ngành TM-DV tăng t 56.92% năm 2006 ñ n năm 2010 là 58.35%. Ngành NLTS gi m t 7.78% xu ng còn 3.76% năm 2010. Cơ c u kinh t phi nông nghi p năm 2006 chi m g n 92.22% thì ñ n năm 2010 tăng lên 96.24%, m i năm chuy n d ch ñư c g n 1% t nông nghi p sang phi nông nghi p. 50 40 38.2 30 30.37 31.7 27.28 28.57 22.38 22.01 25.18 24.54 20 19.99 10 12.56 9.08 4.5 0 -1.41 -10 2006 2007 2008 2009 2010 -20 -19.65 -30 CN-TTCN (28.96) TM DV (25.08) NLTS (0.99) Ngu n : Chi c c th ng kê TP. Tam Kỳ - [6] Hình 2.5: T c ñ tăng GTSX các ngành B ng 2.1, t 2006 – 2010, ñã gi i quy t vi c làm g n 19.000 lao ñ ng, (lao ñ ng b thu h i ñ t 3.760), bình quân 3.800 lao ñ ng/năm. Đ n cu i 2010, t l lao ñ ng ñư c ñào t o 42%, lao ñ ng phi nông nghi p 90%. S trư ng trung h c cơ s ñ t chu n qu c gia 7/10 trư ng, t l h nghèo còn 5%; ñ t tiêu chí văn hóa 4/13 xã phư ng. Hoàn thành ph c p ti u h c và ch ng mù ch , ph c p giáo d c
14 THCS, có 8/13 xã phư ng ph c p trung h c. Đ n 31/12/2010, thành ph có 107.758 ngư i v i 27.928 h dân. T l phát tri n dân s trung bình 0,819%. M t ñ dân s trung bình 1163,24 ngư i/Km2. Lao ñ ng hi n có 70.681 ngư i, chi m 65,59%, trong ñó lao ñ ng n 51,22%. 2.2. Tình hình k t qu gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t Tam Kỳ 2.2.1. Tình hình lao ñ ng b thu h i ñ t 2.2.1.1. S lư ng lao ñ ng b thu h i ñ t T 2006-2010, ñã tri n khai 182 d , thu h i 466,9 ha ñ t, bình quân trên 90 ha ñ t./năm. V i 333,1 ha ñ t s n xu t b thu h i, có 4.552 h và 19.133 nhân kh u, trong ñó có 12.435 ngư i trong ñ tu i lao ñ ng v i 5.572 lao ñ ng c n gi i quy t vi c làm. Bình quân m i h 0.073 ha ñ t s n xu t b thu h i. (b ng 2.2) 2.2.1.2. Ch t lư ng lao ñ ng b thu h i ñ t * Đa s lao ñ ng có trình ñ h c v n ph thông th p * Đ i b ph n lao ñ ng không có chuyên môn k thu t B ng 2.3: Trình ñ h c v n và chuyên môn c a lao ñ ng Ch tiêu S ngư i T l (%) Trình ñ h c v n 5572 100 C pI 1404 25,2 C p II 2544 45,7 C p III 1624 29,1 Trình ñ chuyên môn 5572 100 Qua ñào t o 283 5,1 Chưa qua ñào t o 5289 94,9 Ngu n: Phòng LĐ – TB & XH TP. Tam kỳ - [18]
15 * Ph n l n lao ñ ng b thu h i ñ t ñ u l n tu i B ng 2.4: Tu i c a ngư i lao ñ ng b thu h i ñ t stt Ch tiêu T ng s (ngư i) T l % 1 15-29 2410 43,25 2 30-44 1871 33,58 3 45-59 1291 23,17 T ng c ng 5572 100 Ngu n: Phòng LĐ–TB & XH TP. Tam kỳ - [18] 2.2.2. K t qu gi i quy t vi c làm c a lao ñ ng b thu h i ñ t B ng 2.5: Công vi c c a ngư i lao ñ ng trư c và sau thu h i Trư c thu h i Sau thu h i ñ t Tăng ñ t (+); Ngành ngh T ng s T l T ng s T l gi m (ngư i) (%) (ngư i) (%) (-) % T ng lao ñ ng 5572 100 5572 100 Không vi c làm 1024 18,4 1383 24,8 6,4 Nông 2105 37,8 205 3,7 -34,1 Công nhân 960 17,2 1289 23,1 3,9 Hành chính 101 1,8 1,8 Buôn bán 802 14,4 1357 24,4 10 Làm thuê, xe ôm 190 3,4 429 7,7 4,3 Vi c khác 491 8,8 808 14,5 5,7 Ngu n Phòng LĐ–TB & XH TP. Tam kỳ - [18] Ph n l n không có chuyên môn k thu t, ña s ñ u ñã l n tu i nên kh năng thích ng và chuy n ñ i ngh nghi p ch m, không theo k p yêu c u c a quá trình ñô th hóa. Đi u này th hi n :
16 B ng 2.6. Tình tr ng vi c làm trư c và sau thu h i ñ t Trư c thu h i ñ t Sau thu h i ñ t Ch tiêu T ng s T l T ng s T l % (ngư i) % (ngư i) Đ vi c làm 3968 71,2 3542 63,6 Thi u vi c làm 580 10,4 647 11,6 Th t nghi p, chưa 1024 18,4 1383 24,8 tìm ñư c vi c làm 5572 100 5572 100 Ngu n: Phòng LĐ–TB & XH TP. Tam kỳ - [18] B ng 2.6, có 2.030 ngư i thi u vi c và th t nghi p chi m 36,4%, bình quân m i h có 0,5 ngư i thi u vi c làm ho c th t nghi p và c m i ha ñ t s có 6 ngư i thi u vi c và th t nghi p. - Đ i v i lao ñ ng có vi c làm, B ng 2.7 cho th y, ña s lao ñ ng b thu h i ñ t làm vi c ngay t i ñ a phương v i t l khá cao 93,5%. Đi u này ch ng t s c hút c a các công trình công c ng ñư c xây d ng trên ñ t thu h i tương ñ i l n. - Đ i v i nh ng ngư i b m t vi c do thu h i ñ t B ng 2.8: Lý do không tìm ñư c vi c c a ngư i b thu h i ñ t T ng s Ch tiêu T l (%) (ngư i) Không có vi c ñ làm 849 61,4 Vi c làm không phù h p 364 26,3 Ngư i lao ñ ng không ch p nh n 98 7,1 Lý do khác 72 5,2 T ng s 1383 100 Ngu n: Phòng LĐ–TB & XH TP. Tam kỳ - [18]
17 2.3. Tình hình th c hi n các bi n pháp gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t trên ñ a bàn thành ph Tam Kỳ 2.3.1. Gi i quy t vi c làm thông qua ñào t o ngh và tư v n gi i thi u vi c làm 2.3.1.1. Gi i quy t vi c làm thông qua tư v n gi i thi u vi c làm 2.3.1.2. Gi i quy t vi c làm g n v i ñào t o ngh B ng 2.10: T ng h p k t qu gi i quy t vi c làm thông qua ñào t o ngh và tư v n gi i thi u vi c làm t năm 2006 - 2010 2006 – 2010 (ngư i) Ch tiêu T ng s LĐ b thu h i ñ t Lao ñ ng ñư c gi i quy t vi c 10.086 1.321 làm Đào t o ngh 5252 1064 Trong ñó: + Dài h n 1838 135 + Ng n h n 3414 929 Tuy n ñi làm vi c ngoài ñ a bàn 4834 257 Ngu n: Phòng LĐ–TB & XH TP. Tam kỳ - [18] 2.3.2. Gi i quy t vi c làm thông qua các chương trình phát tri n kinh t - xã h i 2.3.2.1. Gi i quy t vi c làm thông qua phát tri n CN-TTCN T 2006 – 2010, khu v c CN-TTCN ñã gi i quy t vi c làm cho 4.326 lao ñ ng, trong ñó lao ñ ng b thu h i ñ t 1.289 lao ñ ng. bao g m 87 lao ñ ng làm vi c trong ngành ch bi n nông lâm th y s n, 101 lao ñ ng làm vi c trong ngành khai thác v t li u xây d ng, 966 lao ñ ng làm vi c trong ngành may công nghi p, da giày và 135 lao ñ ng làm vi c trong các ngành khác. (b ng 2.11)
18 2.3.2.2. Gi i quy t vi c làm thông qua phát tri n TM-DV T 2006 -2010, khu v c TM-DV ñã gi i quy t vi c làm cho 4.056 lao ñ ng, trong ñó lao ñ ng b thu h i ñ t 1.357 lao ñ ng, bao g m buôn bán 887 ngư i, chi m 65,4%; D ch v v n t i, nhà hàng, khách s n 139 ngư i, chi m 10,2%; Vi c làm khác 331 ngư i, chi m 24,4%. (b ng 2.12) 2.3.2.3. Gi i quy t vi c làm thông qua phát tri n nông nghi p ñô th B ng 2.13, Giai ño n 2006 -2010, thành ph ñã gi i quy t vi c làm cho 588 lao ñ ng, trong ñó lao ñ ng b thu h i ñ t là 205 lao ñ ng, bao g m nuôi tr ng thu s n 65 ngư i, chi m 31,8%; trông hoa, cây c nh, rau s ch 103 ngư i, chi m 50,2 ngư i; khác 37 ngư i, chi m 18%. 2.3.3. Gi i quy t vi c làm thông qua ho t ñ ng XKLĐ Công tác xu t kh u lao ñ ng gi i quy t vi c làm c a thành ph trong th i gian qua còn nhi u h n ch , t năm 2006 – 2010, toàn thành ph ch m i gi i quy t ñư c 105 lao ñ ng ñi làm vi c nư c ngoài, trong ñó s lao ñ ng b thu h i ñ t s n xu t là 17 lao ñ ng. 2.3.4. Gi i quy t vi c làm qua th c hi n các ñ án cho vay v n h tr vi c làm Đ i v i lao ñ ng b thu h i ñ t, theo Phòng LĐ–TB & XH thành ph Tam Kỳ, t năm 2006 ñ n nay, không có d án nào ñư c vay v n gi i quy t vi c làm. M t m t do trình ñ h c v n th p, không có tay ngh nên ña s h n ch kh năng ti p c n các d ch v vi c làm. M t khác, do h là nh ng ngư i b gi i t a, b thu h i h t ñ t s n xu t, ph i thay ñ i ch , thay ñ i công ăn vi c làm nên h không th ñ ñi u ki n ñ ñáp ng yêu c u cho vay c a các cơ quan Nhà nư c.
19 B ng 2.14: T ng h p k t qu gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t giai ño n 2006 – 2010 Ngành S lao ñ ng (ngư i) T l (%) Công nghi p – TTCN 1289 30,8 Thương m i d ch v 1357 32,4 Nông nghi p 205 4,9 Thông qua ñào t o ngh 1064 25,4 Làm vi c ngoài ñ a bàn 257 6,1 Xu t kh u lao ñ ng 17 0,4 T ng c ng 4189 100 Ngu n: Phòng LĐ–TB & XH TP. Tam kỳ - [18] 2.4. Nh ng h n ch trong gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t nh ng năm qua và nguyên nhân 2.4.1. Nh ng h n ch trong gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t nh ng năm qua 2.4.1.1. Ch t lư ng vi c làm m i chưa cao Th hi n thu nh p th p, b p bênh và thi u n ñ nh B ng 2.15 : Thu nh p bình quân c a lao ñ ng ĐVT: USD/ngư i/năm Ch tiêu 2006 2010 Bình quân năm 751 1321 Lao ñ ng nông nghi p 602 944 Lao ñ ng công nghi p - TTCN 1245 1665 Lao ñ ng thương m i - d ch v 1015 1610 Lao ñ ng khác 142 1065 Ngu n: Chi c c th ng kê thành ph Tam kỳ - [6].
20 2.4.1.2. Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t góp ph n thúc ñ y chuy n d ch cơ c u lao ñ ng theo hư ng công nghi p hóa, song còn ch m B ng 2.16: S chuy n d ch cơ c u kinh t và cơ c u lao ñ ng thành ph Tam Kỳ ĐVT: % Cơ c u kinh t Cơ c u lao ñ ng Ngành 2006 2008 2010 2006 2008 2010 CN - TTCN 35,3 36,34 37,89 37,11 39,27 42,06 TMDV 56,92 57,41 58,35 38,85 43,15 47,84 NN 7,78 6,25 3,76 24,04 17,58 10,10 Ngu n: Chi c c th ng kê TP.Tam Kỳ - [6] 2.4.1.3. Tình tr ng lao ñ ng thi u vi c làm, th t nghi p cao B ng 2.6, Lao ñ ng thi u vi c làm tăng, trư c thu h i ñ t ch 580 lao ñ ng thi u vi c làm chi m 10,4%, sau thu h i ñ t tăng lên 647 ngư i, chi m 11,6%. Lao ñ ng chưa có vi c làm (th t nghi p) cũng tăng, trư c thu h i ñ t có 1.024 lao ñ ng chi m 18,4%, sau thu h i ñ t, con s này tăng lên là 1.383 lao ñ ng, chi m 24,8%. T l lao ñ ng ñ vi c làm gi m m nh, trư c khi thu h i ñ t có 3.968 lao ñ ng, chi m 71,2%, sau khi thu h i ñ t, gi m xu ng còn 3.542 lao ñ ng, chi m 63,6%. 2.4.1.4. Kh năng t o vi c làm cho lao ñ ng b thu h i ñ t s n xu t còn h n ch 2.4.2. Nguyên nhân c a nh ng h n ch 2.4.2.1. H th ng công c h tr gi i quy t vi c làm còn nhi u y u kém + S y u kém c a cơ s d y ngh + Y u kém c a h th ng d ch v vi c làm