luận văn:HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TỔNG CỤC HẢI QUAN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ HIỆN NAY

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:90

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Với những thuận lợi căn bản, vượt qua nhiều khó khăn và thách thức, năm 2007 nền kinh tế Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường và phát triển bền vững; 20 trên 23 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra trong đó có 10 chỉ tiêu đã hoàn thành kế hoạch 5 năm (2006-2010).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn:HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TỔNG CỤC HẢI QUAN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ HIỆN NAY

-1- LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “HOÀN THI N CƠ C U T CH C C A T NG C C H I QUAN NH M NÂNG CAO HI U QU HO T NG TRONG TI N TRÌNH H I NH P KINH T QU C T HI N NAY.” -1-
-2- PH N M U Năm 2007, kinh t Vi t Nam ã t ư c nh ng k t qu y n tư ng trên nhi u lĩnh v c. K t qu này ã ưa Vi t Nam lên m t v th m i. V i nh ng thu n l i căn b n, vư t qua nhi u khó khăn và thách th c, năm 2007 n n kinh t Vi t Nam ã t ư c nh ng k t qu tích c c trên các lĩnh v c kinh t , xã h i, môi trư ng và phát tri n b n v ng; 20 trên 23 ch tiêu t và vư t k ho ch ra trong ó có 10 ch tiêu ã hoàn thành k ho ch 5 năm (2006-2010). N n kinh t ti p t c n nh, t m c tăng trư ng cao nh t trong vòng 10 năm qua v i t c tăng trư ng kinh t c năm t 8,5%. Song áng chú ý nh t là cơ c u kinh t ã chuy n d ch tích c c theo hư ng tăng t tr ng công nghi p xây d ng, d ch v , gi m t tr ng khu v c nông nghi p. Theo ó, trong cơ c u GDP năm 2007, khu v c nông nghi p ch chi m 20%, trong khi ó khu v c cong nghi p và xây d ng chi m t i 41,8%, d ch v 38,2%. Năm 2007 là năm u tiên Vi t Nam gia nh p T ch c Thương m i th gi i (WTO). V i s c g ng chung c a toàn th cán b trong Nghành, ngành H i quan ã hoàn thành vư t m c s thu ngân sách m c cao, t trên 80.000 t ng. ây là n l c l n c a toàn Ngành trong b i c nh chúng ta h i nh p sâu vào n n kinh t , th c hi n gi m nhi u s c thu … Năm 2007 cùng v i th ng l i chung c a toàn ngành Tài chính, ngành H i quan ã hoàn thành xu t s c các nhi m v . T t c các m t công tác có bư c phát tri n cao hơn, c bi t trong b i c nh năm 2007 là năm u tiên chúng ta gia nh p T ch c Thương m i th gi i (WTO). Trong công tác c i cách th t c hành chính, ngành H i quan cũng có nh ng ti n b l n, nh t là công tác hi n i hoá Ngành và hi n i hoá công ngh qu n lý áp ng yêu c u qu n lý trong quá trình h i nh p. c bi t, v i s c g ng chung c a toàn Ngành trong -2-
-3- b i c nh t nư c ang h i nh p sâu vào n n kinh t qu c t , th c hi n gi m nhi u s c thu , trong khi ó thiên tai, d ch b nh di n bi n khó lư ng. Nh ng k t qu trên c a ngành H i quan trong năm 2007 ã góp ph n tích c c vào thành tích chung c a ngành Tài chính, góp ph n vào vi c thúc ys phát tri n kinh t - xã h i chung c a t nư c. ng trư c cơ h i và thách th c khi Vi t Nam gia nh p vào WTO, ngành H i quan Vi t Nam c n ph i i m i hơn n a c bi t là cân i l i cơ c u t ch ccho phù h p v i xu th chung c a s phát tri n chung theo c chi u sâu và chi u r ng. T yêu c u b c bách này em m nh d n tìm tòi và hoàn thành tài “Hoàn thi n cơ c u t ch c c a T ng c c H i quan Vi t Nam nh m nâng cao hi u qu ho t ng trong ti n trình h i nh p kinh t qu c t ” dư i s ch b o và hư ng d n nhi t tình, chu áo c a Cô giáo PGS.TS OÀN TH THU HÀ và các cô chú t i T ng c c H i quan Vi t Nam, c bi t t i V h p tác qu c t nơi em th c t p. Chuyên g m 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v cơ c u t ch c, hi u qu ho t ng và h i nh p kinh t qu c t . Chương 2: Phân tích th c tr ng ho t ng và cơ c u t ch c c a T ng c c H i quan Vi t Nam hi n nay. Chương 3: M t s ki n ngh nh m hoàn thi n cơ c u t ch c T ng c c H i quan Vi t Nam trong b i c nh h i nh p. CHƯƠNGI. CƠ S LÝ LU N V CƠ C U T CH C, HI U QU HO T NG, H I NH P KINH T QU C T -3-
-4- 1.1 Cơ c u t ch c 1.1.1 Khái ni m Cơ c u t ch c th hi n các m i quan h chính th c ho c phi chính th c gi a nh ng con ngư i trong t ch c. S phân bi t hai lo i m i quan h ó làm xu t hi n hai d ng cơ c u trong t ch c là cơ c u chính th c và cơ c u phi chính th c. Cơ c u t ch c là t ng h p các b ph n ( ơn v và cá nhân) có m i quan h ph thu c l n nhau, ư c chuyên môn hoá, có nh ng nhi m v , quy n h n và trách nhi m nh t nh, ư c b trí theo t ng c p, nh ng khâu khác nhau nh m th c hi n các ho t ng c a t ch c và ti n t i nh ng m c tiêu ã xác nh. Cơ c u t ch c th hi n cách th c trong ó các ho t ng c a t ch c ư c phân công gi a các phân h , b ph n và cá nhân. Nó xác nh rõ m i tương quan gi a các ho t ng c th ; nh ng nhi m v , quy n h n và trách nhi m g n li n v i các cá nhân, b ph n, phân h c a t ch c; và các m i quan h quy n l c bên trong t ch c. 1.1.2 Các thu c tính c a cơ c u t ch c 1.1.2.1 S k t h p gi a chuyên môn hoá và t ng h p hoá các ch c năng, nhi m v , công vi c và nh ng v trí công tác Chuyên môn hoá: khi m t ngư i, m t b ph n, phân h ch th c hi n m t ho c m t s công vi c, nhi m v , ch c năng có m i quan h tương ng. o Ưu i m: Chuyên môn hoá làm nâng cao năng su t lao ng ào t o lao ng d dàng hơn ( ch ào t o m t vài k năng) Quy trình qu n lý thu n l i và ơn gi n hơn. o Như c i m: -4-
-5- Kh năng thích nghi trư c òi h i c a môi trư ng th p hơn. Ngư i lao ng s c m th y nhàm chán, gây gi m năng su t. T ng h p hoá: khi m t ngư i, m t b ph n, m t phân h th c hi n nh ng công vi c, nh ng nhi m v , ch c năng mang tính c l p tương i. o Ưu i m: Ngư i lao ng d thích nghi hơn v i công vi c, th y vui v ho t bát hơn. Kh năng sáng t o có th cao hơn. o Như c i m: Ngư i lao ng có th làm ư c nhi u vi c nhưng không vi c gì thành th o và chuyên sâu. Khó nâng cao k năng, tính sáng t o. Trong quá trình qu n lý nên nâng cao m c t ng h p hoá n m c có th m b o k năng cho ngư i lao ng. V i tư cách là ngư i lao ng khi c g ng a d ng hoá k năng c a mình c n xác nh cho mình âu là giá tr trung tâm. 1.1.2.2 S phân chia t ng th thành các b ph n, phân h S chuyên môn hoá, t ng h p hoá theo chi u ngang s d n t i s hình thành các phân h c a t ch c. Vi c hình thành các b ph n, phân h c a t ch c ư c th c hi n theo nhi u tiêu chí khác nhau làm xu t hi n các k ho ch, t ch c khác nhau ( các ki u cơ c u t ch c khác nhau ) như: o Mô hình t ch c theo ch c năng. o Mô hình t ch c theo s n ph m/khách hàng/th trư ng o Mô hình t ch c theo quy trình. o Mô hình t ch c theo ma tr n 1.1.2.3 M i quan h quy n h n trong t ch c và các mô hình cơ c u xét theo m i quan h quy n h n -5-
-6- Quy n h n là quy n t ch trong quá trình quy t nh và quy n òi h i s tuân th quy t nh g n li n v i m t v trí ( hay ch c v ) qu n lý nh t nh trong cơ c u t ch c. Các lo i quy n h n trong cơ c u t ch c: Quy n h n tr c tuy n: Là quy n h n cho phép ngư i qu n lý ra quy t nh và giám sát tr c ti p i v i c p dư i. ây là m i quan h quy n h n gi a c p trên và các c p dư i tr i dài t c p cao nh t xu ng t i c p th p nh t trong t ch c, tương ng v i dây chuy n ch huy theo nguyên lý th b c. Quy n h n tham mưu B n ch t c a m i quan h tham mưu là c v n. Ch c năng c a tham mưu ( hay b ph n tham mưu ) là i u tra, kh o sát, nghiên c u, phân tích ưa ra nh ng ý ki n tư v n cho nh ng ngư i qu n lý tr c tuy n mà h có trách nhi m ph i quan h . S n ph m lao ng c a cán b hay b ph n tham mưu là nh ng l i khuyên ch không ph i là các quy t nh cu i cùng. Quy n h n ch c năng Là quy n trao cho m t cá nhân hay b ph n ư c ra quy t nh và ki m soát nh ng ho t ng nh t nh c a các b ph n khác. Vi c h n ch ph m vi quy n h n ch c năng là r t quan tr ng duy trì tính toàn v n c a các cương v qu n lý. thu ư c k t qu t t nh t trong vi c giao phó quy n h n ch c năng, ngư i lãnh o t ch c c n m b o r ng ph m vi quy n h n ó ư c ch rõ cho ngư i ư c u quy n và c nh ng ngư i ch u s tác ng c a quy n h n này. -6-
-7- 1.1.2.4 C p qu n lý, t m qu n lý và các mô hình cơ câu t ch c xét theo s c p qu n lý Nguyên nhân có các c p qu n lý trong t ch c là b i gi i h n c a t m qu n lý ( hay t m ki m soát )- s ngưòi và b ph n mà m t nhà qu n lý có th ki m soát có hi u qu . T m qu n lý r ng s c n ít c p qu n lý, còn t m qu n lý h pd n n nhi u c p. Các mô hình cơ c u t ch c xét theo s c p qu n lý: căn c s c p qu n lý, t n t i ba mô hình cơ c u t ch c là: Cơ c u n m ngang: Cơ c u t ch c n m ngang là lo i cơ c u ch có m t vài c p qu n lý và hư ng t i m t n n qu n lý phi t p trung. M i nhân viên c a t ch c u ư c khuy n khích tham gia vào quá trình ra quy t nh. Cơ c u t ch c n m ngang làm tăng kh năng ph i h p. S phân cách gi a con ngư i trong t ch c gi m do các nhân viên thư ng làm vi c theo nhóm. H có th di chuy n theo chi u ngang gi a các ch c năng ho t ng. Biên gi i ngăn cách nhân viên v i nh ng nhà qu n lý ư c xoá b , nhu c u v cán b qu n lý gi m do m i ngư i ư c khuy n khích tham gia tích c c vào quá trình quy t nh Cơ c u n m ngang ho t ng có hi u qu trong môi trư ng thay i nhanh chóng do có th t o l p ư c m t n n văn hoá khuy n khích s tham gia m t cách sáng t o, h t mình c a các nhân viên vào m i ho t ng c a t ch c. Cơ c u t ch c hình tháp Cơ c u t ch c hình tháp là lo i cơ c u có r t nhi u c p b c qu n lý. Nó thư ng s d ng phương pháp qu n lý “ trên – dư i” hay “ ra l nh – ki m tra”, trong ó các nhà qu n lý ra các m nh l nh hành chính và ki m soát g t gao vi c th c hi n m nh l nh. -7-
-8- Cơ c u hình tháp ư c t ch c d a trên cơ s chuyên môn hoá lao ng theo ch c năng, v i s phân chia t ch c thành các b ph n mang tính cl p cao, t o nên biên gi i c ng nh c gi a các công vi c và ơn v . M t trong nh ng công c qu n lý quan tr ng trong cơ c u hình tháp là nh ng b n mô t công vi c chi ti t. M t c i m n a c a mô hình cơ c u hình tháp là s phát tri n c a nhân viên ch n m trong ph m vi c a m t ch c năng. Cơ c u t ch c hình tháp có th ho t ng có hi u qu trong môi trư ng n nh và có th d báo ư c. Trong môi trư ng năng ng, cơ c u này t ra ít có hi u qu , và trong nhi u trư ng h p ã ph i gánh ch u th t b i. Cơ c u m ng lư i Cơ c u t ch c m ng lư i là cơ c u trong ó m i quan h gi a các thành viên ( cá nhân, ơn v ) ư c th c hi n trên cơ s bình ng. Cơ c u m ng lư i cho phép nh ng cá nhân, b ph n c a t ch c liên k t v i nhau; cho phép t ch c liên k t v i khách hàng, nh ng nhà cung c p, nh ng i th c nh tranh nh m tăng cư ng s c m nh t ng h p vì m c ích chung hay khuy n khích s ph i h p trong i u ki n môi trư ng có b t nh cao. ó là nh ng nhóm t qu n v i ch ra quy t nh t p th ; ho t ng liên doanh, liên k t, liên minh gi a các t ch c c l p; các t p oàn ho t ng theo ch h i ng các giám c… Các t ch c thư ng s d ng cơ c u m ng lư i khi: • C n th c hi n chi n lư c qu n lý ch t lư ng ng b . • Thâm nh p th trư ng qu c t v i nh ng hàng rào vào c a l p nên b i các i th c nh tranh nư c s t i. • C n qu n lý r i ro trong quá trình phát tri n công ngh v i chi phí cao. -8-
-9- Cơ c u m ng lư i ho t ng có hi u qu trong nh ng trư ng h p trên do khuy n khích ư c s h p tác, cho phép thành l p các liên doanh v i các t ch c nư c ngoài, t o i u ki n a d ng hoá ngu n v n u tư nh m gi m thi u r i ro tài chính cho t t c các i tác. 1.1.2.5 Phân b quy n h n gi a các c p qu n lý- t p trung và phân quy n trong qu n lý t ch c T p trung là phương th c t ch c trong ó m i quy n ra quy t nh ư c t p trung vào c p qu n lý cao nh t c a t ch c. Phân quy n là xu hư ng phân tán quy n ra quy t nh cho nh ng c p qu n lý th p hơn trong h th ng th b c. Phân quy n là hi n tư ng t t y u khi t ch c t t i quy mô và trình phát tri n nh t nh làm cho m t ngư i ( hay m t c p qu n lý ) không th m ương ư c m i công vi c qu n lý. U quy n trong qu n lý t ch c là hành vi c a c p trên trao cho c p dư i m t s quy n h n h nhân danh mình th c hi n nh ng công vi c nh t nh. o M c phân quy n trong t ch c: M c phân quy n càng l n khi: - T tr ng các quy t nh ư c ra các c p qu n lý th p hơn càng l n. - Các quy t nh ư c ra các c p th p càng quan tr ng - Ph m vi tác ng b i các quy t nh ư c ra các c p dư i càng l n. - M t ngư i qu n lý càng ư c c l p trong quá trình quy t nh. S phân quy n càng nh khi ngư i qu n lý ph i thông báo v quy t nh c a mình v i c p trên và càng nh hơn n a khi cong ph i tham kh o ý ki n c p trên. T p trung quá cao s làm gi m ch t lư ng c a các quy t nh mang tính chi n lư c khi các nhà qu n lý c p cao b sa l y trong các quy t nh tác -9-
- 10 - nghi p. Tuy nhiên, cũng c n ph i nh n th y r ng s phân quy n không ph i bao gi cũng là có l i. Nh ng nguy cơ ti m n c a phân quy n là s thi u nh t quán trong chính sách, tình tr ng m t i kh năng ki m soát c a c p trên iv ic p dư i, tình tr ng cát c c a các nhà qu n lý b ph n. M t t ch c giũ ư c cân b ng t t n u có kh năng t p trung c p cao quy n ra các quy t nh chi n lư c và chính sách nh m t o khuôn kh th ng nh t cho ho t ng c a toàn t ch c. M t khi các quy t nh chi n lư c và chính sách ã ư c ra c p cao nh t, các quy t nh tác nghi p s ư cu quy n cho các b ph n. o Nh ng ch d n ti n hành u quy n có hi u qu t ư cm c phân quy n mong mu n c n có s u quy n chu áo, ư c mb ob im ts i u ki n tiên quy t. Th nh t, các nhà qu n lý ph i th c s t giác trao cho c p dư i quy n t do h có th hoàn thành nhi m v . i u này có nghĩa ch p nh n vi c c p dư i s l a ch n nh ng gi i pháp và phương ti nkhác i so v i suy nghĩ c a c p trên, cho phép c p dư i ư c m c sai l m và ư c h c h i t chính nh ng sai l m c a mình. Th hai, c n xây d ng ư c m t h th ng truy n thông m gi a c p trên và c p dư i. Nh ng nhà qu n lý n m ư c chính xác kh năng c a c p dư i s có th l a ch n úng i tư ng u quy n. Ngư c l i, khi c p dư i nh n ư c s quan tâm, khuy n khích thư ng xuyên c a c p trên, h s c g ng hoàn thành nhi m v và có trách nhi m cao iv i công vi c. Th ba,các nhà qu n lý ph i có kh năng phân tích các y u t như m c tiêu c a t ch c, nh ng òi h i c a nhi m v và năng l c c a nhân viên th c s làm ch quá trình u quy n. 1.1.2.6 Ph i h p các b ph n c a t ch c - 10 -
- 11 - Vai trò c a công tác ph i h p: Ph i h p là quá trình liên k t ho t ng c a nh ng con ngư i, b ph n, phân h và h th ng riêng r nh m th c hi n có k t qu và hi u qu các m c tiêu chung c a t ch c. Không có ph i h p, con ngư i không th nh n th c ư c vai trò c a mình trong t ng th và có xu hư ng theo u i nh ng l i ích riêng thay vì hư ng t i nh ng m c tiêu chung. M c tiêu c a ph i h p là t ư c s th ng nh t ho t ng c a các b ph n bên trong và bên ngoài t ch c. Ph m vi c n thi t c a ph i h p ph thu c vào thu c tính c a các nhi m v và m c c l p tương i c a con ngư i trong các b ph n th c hi n nhi m v . S t ư c s ph i h p n u làm ư c nh ng i u sâu ây: o Xây d ng ư c các kênh thông tin ngang d c, lên xu ng thông su t gi a các b ph n và các c p qu n lý. o Duy trì ư c m i liên h công vi c gi a các b ph n và trong m i b ph n riêng l . o Duy trì ư c m i liên h gi a t ch c v i môi trư ng tr c ti p và gián ti p. Ví d , m i liên h c a t ch c v i khách hàng, nh ng nhà cung c p, nh ng nhà phân ph i, các cơ quan qu n lý nhà nư c… Nh ng i u c n t ư c trên ch ng t r ng truy n thông là chìa khoá c a ph i h p có hi u qu . Kh năng ph i h p ph thu c vào năng l c thu th p thông tin, x lý thông tin và trao i thông tin gi a con ngư i và các ơn v . M c b t nh c a các nhi m v c n ph i h p càng cao, t m quan tr ng c a trao i thông tin càng l n. Các công c ph i h p: trong th c t , ph i h p là quá trình năng ng và liên t c, ư c th c hi n nh c các công c chính th c và phi chính th c như sau: - 11 -
- 12 - o Các k ho ch: v i các k ho ch như chi n lư c, chính sách, chương trình, d án, ngân sách, quy ch , quy t c, th t c, ho t ng c a các b ph n và con ngư i s ăn kh p v i nhau nh tính th ng nh t c a các m c tiêu và các phương th c hành ng. o H th ng các tiêu chu n kinh t - k thu t, m b o ph i h p nh : - Chu n hoá các k t qu : ch ra ph i t ư c gì? - Chu n hoá các quy trình: ch ra ph i làm th nào? - Chu n hóa các k năng: ch ra ngư i th c hi n các quá trình ph i tho mãn nh ng yêu c u nào? o Các công c cơ c u. Có nh ng hình thái cơ c u t o i u ki n d dàng cho giao ti p theo chi u d c ( cơ c u gi m thi u s c p qu n lý ) và theo chi u ngang (cơ c u ma tr n, nhóm d án, nhóm ch t lư ng, h i ng thư ng tr c, nh ng nhà môi gi i…). Vi c s d ng cơ ch ho t ng c a các tuy n ch huy cũng có th tăng cư ng ph i h p. Thông qua m i quan h ra quy t nh và báo cáo, các tuy n ch huy thúc y các lu ng thông tin gi a nh ng con ngư i và ơn v . Khi yêu c u i v i ph i h p ã tr nên quá l n, n m c làm cho m i phương pháp u tr nên thi u hi u qu thì t t nh t là mb o ph i h p b ng cách gi m thi u nhu c u ph i h p. o Giám sát tr c ti p. Ph i h p ư c th c hi n b i ngư i qu n lý thông qua vi c tr c ti p giám sát công vi c c a c p dư i và ưa ra các m nh l nh bu c c p dư i ph i th c hi n trong m t khuôn kh th ng nh t. o Các công c c a h th ng thông tin, truy n thông và tham gia qu n lý. o Văn hoá t ch c. - 12 -
- 13 - H th ng nh n th c, nh ng giá tr , nh ng chu n m c, nh ng nghi l hàng ngày, nh ng i u c m k nh m g n k t các b ph n và con ngư i c a t ch c thành m t kh i th ng nh t, làm tăng cư ng kh năng ph i h p t m c ích chung. 1.1.3 Quá trình thi t k cơ c u t ch c 1.1.3.1 Khái ni m Thi t k t ch c là quá trình l a ch n và phát tri n m t cơ c u t ch c phù h p v i chi n lư c và nh ng i u ki n môi trư ng c a t ch c. ó là quá trình liên t c b i vì chi n lư c có th thay i, và các ho t ng c a t ch c không ph i bao gi cũng em l i k t qu và hi u qu như mong mu n. Các bư c cơ b n hoàn thi n hay hình thành m t cơ c u m i như sau: Nghiên c u v d báo các y u t nh hư ng lên cơ c u t ch c nh m xác đ nh mô hình cơ c u t ng quát Chuyên môn hoá công vi c Xây d ng các b ph n v phân h c a cơ c u Th ch hoá cơ c u t ch c Sơ 1.1 Logic c a quá trình thi t k cơ c u t ch c - 13 -
- 14 - 1.1.3.2 Chuyên môn hoá ( hay phân chia công vi c ) K t qu c a giai o n này là danh m c các ch c năng, nhi m v , công vi c c n thi t th c hi n m c tiêu chi n lư c. Quá trình chuyên môn hoá công vi c ư c th c hi n theo sơ sau: Phân tích các m c Phân tích Phân tích tiêu chi n lư c Ch c năng ho t đ ng Công 1.1.3.3 Xây d ng các b ph n và phân h c a cơ c u vi c N u như t p h p các ch c năng, nhi m v , công vi c c n th c hi n trong t ch c ư c hình thành thông qua quá trình chuyên môn hoá, thì các b ph n c a cơ c u l i ư c hình thành thông qua quá trình t ng h p hoá các công vi c Trên cơ s c a các quy t nh mang tính nguyên t c v tiêu chí h p nhóm các ho t ng, các m i quan h quy n h n, t m qu n lý và m c phân quy n, trong giai o n này c n ti n hành nh ng công vi c cơ b n sau: a. B ph n hoá các công vi c: h p nhóm các công vi c có m i quan h g n gũi theo cách h p lý t o nên các b ph n b. Hình thành c p b c qu n lý: các c p qu n lý trung gian ư c hình thành căn c vào quy t nh v t m qu n lý và tiêu chí h p nhóm các b ph n. c. Giao quy n h n: Xác nh ai có quy n quy t nh cho ai và ai s ph i báo cáo cho ai trong t ch c. Giao quy n h n c n thi t cho nh ng ngư i ng u các nhóm ti n hành qu n lý các ho t ng. d. Ph i h p: Xây d ng cơ ch ph i h p ho t ng c a các b ph n và cơ ch giám sát k t qu c a s ph i h p ó. C th hoá các công c ph i h p s ư c s d ng. 1.1.3.4 Th ch hoá cơ c u t ch c Các công c th ch hoá cơ c u t ch c: a. Sơ t ch c: - 14 -
- 15 - M i cơ c u t ch c u có th ư c bi u di n b ng sơ , trong ó xác nh các b ph n, các v trí qu n lý quan tr ngc a cơ c u và m i quan h gi a các v trí, các b ph n theo các tuy n quy n h n ch y u. Sơ cơ c u t ch c là công c h u hi u lo i b s m p m , tr n tránh trách nhi m, thi u ph i h p, trùng l p công vi c… Tuy nhiên, sơ cơ c u t ch c cũng b c l nh ng y u i m như ch cho bi t các m i quan h chính th c mà không nêu b t ư c các m i quan h phi chính th c, hay ch ưa ra m i quian h tr c tuy n mà không ch ra bao nhiêu quy n h n t n t i các v trí khác nhau c a cơ c u. b. Mô t v trí công tác: mô t v trí là tài li u xác nh các v trí trong cơ c u t ch c v i nhi m v , quy n h n, trách nhi m i u ki n làm vi c và nh ng yêu c u c trưng i v i nhân s m nhi m nh ng v trí ó. V i cương v là phương ti n ki m soát, vi c miêu t v trí công tác là tiêu chu n ưa ra xem xét li u c n n v trí ó hay không, n u c n thì c p t ch c và v trí chính xác nào trong cơ c u t ch c c n ư c giành nó. 1.2 H i nh p kinh t qu c t và nh ng v n t ra i v i cơ c u t ch c ngành H i quan 1.2.1 Khái ni m h i nh p kinh t qu c t H i nh p kinh t qu c t là quá trình v a h p tác, v a u tranh và c nh tranh, v a có nhi u cơ h i, v a không ít thách th c, do ó c n t nh táo, khôn khéo và linh ho t trong vi c x lý tính hai m t c a h i nh p tùy theo i tư ng, v n , trư ng h p, th i i m c th ; v a ph i phòng tư tư ng trì tr , th ng, v a ph i nhanh chóng kh c ph c tư tư ng gi n ơn, nôn nóng… M t quan i m khác l i cho r ng: “ H i nh p kinh t qu c t là g n k t n n kinh t c a nư c mình v i n n kinh t khu v c và th gi i, tham gia vào s phân công lao ng qu c t , gia nh p các t ch c a phương, ch p nh n tuân - 15 -
- 16 - th nh ng quy nh chung ư c hình thành trong quá trình h p tác và u tranh gi a các nư c thành viên c a các t ch c y ( thư ng ư c g i là “lu t chơi chung” ). Nh ng “lu t chơi chung” ư c th hi n trong nhi u i u ư c qu c t và khá ph c t p. Nói m t cách ơn gi n nh t thì chúng ph n ánh nh ng nguyên t c sau: M t là, h i nh p kinh t qu c t làm cho thương m i ư c m r ng ra nhi u; nó không ch bao g m thương m i hàng hoá mà còn liên quan t i các lo i hình d ch v như: ngân hàng, tài chính, b o hi m, vi n thông, v n t i, du l ch, tư v n, b n quy n, s h a trí tu …Nói m t cách hình tư ng thì nh có h i nh p, thương m i ngày nay không ch bao g m “ph n c ng” ( hàng hoá ) mà c “ph n m m” ( d ch v ), trong ó “ph n m m” ngày càng chi m v trí quan tr ng hơn. ng th i xu hư ng chung là các qu c gia u ph i m c a kinh doanh v i bên ngoài. Hai là, theo xu hư ng h i nh p, các nư c u ph i gi m thu trong nhi u trư ng h p, th m chí xoá b hàng rào quan thu . Ba là, gi m thu d n và i t i xoá b hàng rào phi quan thu , dùng thu su t thay cho các bi n pháp hành chính phi quan thu . Ch ư c phép áp d ng m t s bi n pháp h n ch b o v môi trư ng, v sinh, b n s c văn hoá, an ninh qu c phòng… Trong tình hình hi n nay khi ch t xám chi m t tr ng ngày càng cao trong s n ph m, vi c b o h b n quy n s h u trí tu , nhãn mác s n ph m ư c quy nh r t ch t ch . B n là, Nhà nư c không ư c phép bao c p cho doanh nghi p, riêng i v i nông s nthì ư c phép bao c p m t s khâu nh m h tr cho s n xu t. Năm là, m c a th trư ng cho các doanh nghi p nư c ngoài vào kinh doanh, u tư ; t o “sân chơi” bình ng cho doanh nghi p trong và ngoài nư c; lu t l kinh t ph i rõ ràng và công khai. - 16 -
- 17 - Sáu là, các nư c ang phát tri n và nh ng n n kinh t chuy n i t cơ ch k ho ch hoá t p trung sang cơ ch th trư ng ư c hư ng m t s ưu ãi v m c cam k t và th i gian th c hi n. Các nư c phát tri n ng h v v t ch t nh m y nhanh quá trình h i nh p c a các nư c kém phát tri n. 1.2.2 Tính t t y u c a vi c h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam hi n nay Vi t Nam ph i h i nh p kinh t qu c t bao g m c nhân t ch quan l n khách quan. V m t ch quan, nh công cu c i m i, n n kinh t nư c ta ã phát tri n nhanh chóng, tr ng thái c a n n kinh t ã thay i m t cách cơ b n: n u như trong nh ng năm 70-80 c a th k trư c h u như m i th u khan hi m thì ngày nay n n kinh t ã áp ng ư c các nhu c u thi t y u c a nhân dân và n n kinh t v nhi u m t hàng, t su t hàng hoá khá cao. V i trên 80 tri u dân, th trư ng n i a nư c ta không ph i là nh , tuy nhiên do thu nh p c a ngư i dân chưa cao cùng v i thói quen ưa chu ng hàng ngo i nên ngoài vi c c n quan tâm n th trư ng trong nư c còn ph i chú tr ng n xu t khâu ra th trư ng nư c ngoài. “ u vào”, m c dù kh năng tích lũy c a n n kinh t nư c ta ngày càng l n, trình khoa h c-công ngh và qu n lý kinh t ngày càng ư c nâng cao, song trong quá trình Công ngi p hoá và Hi n i hoá nư c ta v n c n ph i tranh th v n u tư, công ngh và k năng qu n lý t bên ngoài. ng th i y m nh xu t kh u m i có ngo i t nh p máy móc, thi t b , nguyên v t li u c n thi t. Toàn b nhu c u khách quan nói trên òi h i chúng ta ph i ch ng h i nh p m c a th trư ng tiêu th s n ph m, tranh th nh ng th ta c n y m nh Công nghi p hoá, hi n i hoá. Mu n v y, ta ph i ch p nh n các “ lu t chơi chung” trên cơ s “ có i có l i”. V l i, chính trong s c nh tranh, các s n - 17 -
- 18 - ph m và doanh nhi p c a nư c ta s ph i vươn lên nâng cao ch t lư ng và hi u qu . Nói tóm l i, nư c ta ch ng h i nh p vào n n kinh t khu v c và th gi i vì l i ích b n thân nư c ta. V m t khách quan, t nư c ang vươn lên trong m t th gi i mà xu th toàn c u hoá ang phát tri n nhanh chóng, s gia tăng m nh m quy mô và ph m vi giao d ch hàng hoá, d ch v xuyên qu c gia, dòng v n u tư lan t a ra toàn c u, công ngh k thu t ư c truy n bá nhanh chóng và r ng rãi. C c di n y v a t o ra nh ng kh năng m i m r ng th trư ng, thu hút v n, công ngh ; v a t ra nh ng thách th c m i c v nguy cơ t t h u ngày càng xa và s c nh tranh r t gay g t. N n kinh t nư c ta là m t b ph n không th tách r i c a n n kinh t th gi i nên không th không tính n nh ng xu th c a th gi i, t n d ng nh ng cơ h i do chúng em l i ng th i ng phó v i nh ng thách th c do quá trình h i nh p t ra. Nh n th c ư c t m quan tr ng c a vi c h i nh p kinh t qu c t nên i h i l n th IX c a ng ã kh ng nh m t ch trương l n là: “ Ch ng h i nh p kinh t qu c t và khu v c theo tinh th n phát huy t i a n i l c, nâng cao hi u qu h p tác qu c t , b o m c l p t ch và nh hư ng xã h i ch nghĩa, b o v l i ích dân t c, an ninh qu c gia, gi gìn b n s c văn hóa dân t c, b o v môi trư ng”. Nh m c th hoá ch trương trên, tháng 11-2001 B Chính tr Trung ương ng ã ra Ngh quy t v h i nh p kinh t qu c t . Trên th c t thì nư c ta ã h i nh p n n kinh t khu v c và th gi i v i vi c tham gia vào khu v c M u d ch t do ASEAN ( AFTA ), Di n àn h p tác Kinh t Châu Á-Thái Bình Dương ( APEC ), Di n àn h p tác Á-Âu (ASEM ), và c bi t là Vi t Nam ã tr thành m t thành viên chính th c c a T ch c thương m i Th gi i ( WTO ). Hơn th n a xu t kh u, u tư và tài tr phát - 18 -
- 19 - tri n nư c ngoài ã chi m t tr ng áng k trong t ng s n ph m qu c n i và v n u tư xã h i, thu Ngân sách… Ngh quy t B Chính tr v h i nh p kinh t qu c t ã ch rõ m c tiêu,quan i m ch o và nh ng vi c c n làm t nư c h i nh p thành công. 1.2.3 S c n thi t ph i hoàn thi n cơ c u t ch c c a H i quan Vi t Nam trong b i c nh h i nh p qu c t hi n nay Trong su t 40 năm u, ho t ng i ngo i c a H i quan Vi t Nam không có gì áng k . Là m t ngành thu c B , m i quan h i ngo i, k c k ho ch ưa n các oàn khách qu c t n làm vi c cũng u do cơ quan i ngo i c a B m nhi m. T khi thành l p T ng c c H i quan, ho t ng i ngo i c a Ngành có s chuy n bi n nhanh v ch t và quy mô ho t ng Trong quá trình h i nh p m t cách toàn di n vào n n kinh t khu v c và th gi i, H i quan Vi t Nam có nghĩa v ph i th c hi n y các cam k t trong khuôn kh khu v c t do thương m i ASEAN ( AFTA ), ti n t i bãi b hoàn toàn hàng rào thu quan trong ASEAN, Di n àn kinh t châu Á-Thái Bình Dương ( APEC ) cũng như ASEM. Thông qua vi c m r ng quan h qu c t nhi u chi u, nhi u lĩnh v c, theo hư ng “ a phương hoá, a d ng hoá” và “mu n làm b n v i ttát c các nư c” c a ng và Nhà nư c, ho t ng i ngo i c a H i quan Vi t Nam trong nh ng năm qua ã có nhi u chuy n bi n tích c c, úng hư ng, v a m r ng ư c quan h h p tác v i H i quan các nư c v a b o v ư c ch quy n kinh t , an ninh c a t nư c, t o i u ki n thu n l i cán b trong Ngành có cơ h i ti p xúc, nghiên c u, tìm hi u, h c h i kinh nghi m, nâng cao nghi p v . Trong 20 năm t nư c ti n hành công cu c i m i ( 1986-2007), H i quan Vi t Nam ã có nhi u óng góp quan tr ng vào s nghi p xây d ng và b o v T qu c Vi t Nam, nh t là trong lĩnh v c kinh t i ngo i. Tuy v y, - 19 -
- 20 - công tác h i nh p qu c t c a H i quan trong giai o n i m i, theo ánh giá chung: v n còn t n m n, chưa th c s b t k p v i yêu c u c a tình hình t nư c. Th m chí có m t s n i d ng h i nh p chưa ư c nghiên c u y ,d n n vi c tri n khai ch m, không ng b . Vi c tăng cư ng các quan h qu c t c a H i quan Vi t Nam trong giai o n m i nhi u thu n l i, nhưng cũng nhi u th thách, òi h i nh ng cán b làm công tác i ngo i ph i nâng cao l p trư ng tư tư ng, b i dư ng o c cách m ng, nghi p v chuyên môn m i có th áp ng nh ng yêu c u trong quá trình h i nh p qu c t . Tăng cư ng h p tác qu c t v H i quan là i u ki n quan trong H i quan Vi t Nam nhanh chóng vươn lên hoà nh p v i H i quan th gi i. S h p tác qu c t em l i cho H i quan Vi t Nam nh ng hi u qu thi t th c trong công tác cũng như trong vi c xây d ng l c lư ng, nh t là v kinh nghi m ho t ng nghi p v , ch ng buôn l u ma tuý, vũ khí và gian l n thương m i. 1.3 Khái ni m hi u qu ho t ng T ng quan các khái ni m v hi u qu kinh t thương m i, hi u qu c a kinh t du l ch, hi u qu u tư, hi u qu tiêu dùng, hi u qu lãnh o, hi u qu kinh t trong lưu thông hàng hoá…trong it i n kinh t th trư ng cho th y m c dù v c th các khái ni m có s khác nhau nh t nh nào ó, song u ch a ng nh ng nét chung c u thành b i các y u t như: K t qu thu ư c trong m t th i gian ho t ng nh t nh Chi phí v lao ng quá kh và lao ng s ng ã u tư dư i hình thái ti n t t ư c k t qu nh t nh. S so sánh gi a gi a 2 y u t k t qu và chi phí Dư i góc kinh t chính tr có th hi u 1 cách khái quát: Hi u qu là m t khái ni m chung dùng ph n ánh quan h so sánh gi a k t qu t ư cv i t ng chi phí ã u tư t ư c k t qu ó trong t ng th i gian nh t nh. T khái ni m có th tính hi u qu v m t lư ng thông qua công th c sau: - 20 -