Luận văn kế toán: Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần que hàn điện Việt Đức

Chia sẻ: Nguyễn Phú Tiền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

151
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn kế toán với đề tài "Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần que hàn điện Việt Đức" có kết cấu nội dung gồm 3 chương: chương 1 cơ sở lý luận của hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất, chương 2 thực trạng của hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần que hàn điện Việt Đức, chương 3 hoàn thiện hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần que hàn điện Việt Đức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn kế toán: Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần que hàn điện Việt Đức

Gi¶I thÝch ký hiÖu viÕt t¾t CPSX : Chi phÝ s¶n xuÊt CPNVLTT : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp CPNCTT : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp CPSXC : Chi phÝ s¶n xuÊt chung CNTTSX : C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt BHXH : B¶o hiÓm x· héi BHYT : B¶o hiÓm y tÕ KPC§ : Kinh phÝ c«ng ®oµn SP : S¶n phÈm SPDD : S¶n phÈm dë dang KKTX : Kª khai thêng xuyªn KK§K : KiÓm kª ®Þnh kú NVLC : Nguyªn vËt liÖu chÝnh CPNVPX : Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng TK : Tµi kho¶n more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 1
LêI NãI ®Çu Sù ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ cña mét nÒn kinh tÕ më nh ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®a c¸c doanh nghiÖp vµo mét thêi ®¹i míi - thêi ®¹i cña c¬ héi nhng còng ®Çy c¹nh tranh vµ th¸ch thøc. C¬ chÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang lµ mét thay ®æi lín ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. §Æc biÖt, hiÖn nay, ®øng tríc ngìng cöa WTO, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn tù hoµn thiÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh vÒ mäi mÆt ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn trong m«i trêng míi ®Çy tiÒm n¨ng mµ tæ chøc nµy mang l¹i. §Çy tiÒm n¨ng bëi khi gia nhËp WTO nghÜa lµ chóng ta sÏ héi nhËp hoµn toµn vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. ThÞ trêng thÕ giíi sÏ më cöa cho chóng ta tiÕn bíc vµo. Nhng trong s©n ch¬i nµy chóng ta còng sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ mét trong nh÷ng khã kh¨n lín mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt sau khi gia nhËp WTO lµ viÖc xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan, mËu dÞch. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ hµng ngo¹i nhËp sÏ trµn lan trªn thÞ trêng ViÖt Nam víi nh÷ng c«ng ty ®a quèc gia, nh÷ng tËp ®oµn víi tiÒm lùc tµi chÝnh khæng lå s½n sµng h¹ gi¸ b¸n thÊp h¬n CPSX trong vßng 3- 5 n¨m ®Ó ®¸nh gôc hµng ho¸ trong níc. §iÒu nµy ®· ®îc kiÓm chøng t¹i nh÷ng níc ®· gia nhËp WTO tríc ®ã, vµ gÇn ®©y lµ Trung Quèc - níc l¸ng giÒng cña chóng ta. C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vèn ®· ®ãng vai trß rÊt quan träng trong toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña doanh nghiÖp nay cµng ®ßi hái ®îc hoµn thiÖn ®Ó trë thµnh mét c«ng cô ®Ó c¸c doanh nghiÖp sö dông trong cuéc chiÕn kh«ng khoan nhîng ®ã. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong s¶n xuÊt hiÖn nay, ®îc sù ®ång ý cña thÇy c« gi¸o trong khoa QTKD trêng §¹i häc C«ng §oµn vµ ban l·nh ®¹o C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, em chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 2
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc" lµm néi dung nghiªn cøu vµ viÕt luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®îc chia lµm 3 phÇn chÝnh: Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng cña h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc Ch¬ng 3: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 3
Ch¬ng 1 C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n CFSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1.1.1. Kh¸i niÖm: NÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao cña c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §ã lµ ba yÕu tè: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Mçi yÕu tè c¬ b¶n trªn tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau ®Ó tõ ®ã h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ t¬ng øng kh¸c nhau: Chi phÝ khÊu hao t liÖu lao ®éng, chi phÝ tiªu hao nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng vµ lµ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm míi s¸ng t¹o ra. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cã thÓ ®Þnh nghÜa CPSX nh sau: CPSX lµ sù tiªu hao vÒ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng vµ khÊu hao TSC§ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh. §Ó hiÓu râ b¶n chÊt cña CPSX, cÇn ph©n biÖt râ kh¸i niÖm chi phÝ vµ chi tiªu. Chi phÝ thùc chÊt lµ sù dÞch chuyÓn gi¸ trÞ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo ®èi tîng tÝnh gi¸. Nh vËy, chØ ®îc tÝnh lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú h¹ch to¸n. Ngîc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã ®îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu trong kú cña doanh nghiÖp bao gåm chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp, chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô. 1.1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ: more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 4
Ph©n lo¹i chi phÝ lµ viÖc s¾p xÕp CPSX vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh. * Ph©n lo¹i CPSX theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, CPSX chia thµnh 3 lo¹i: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Bao gåm nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n trÞ kinh doanh. - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Bao gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vÒ vèn vµ ®Çu t tµi chÝnh. - Chi phÝ bÊt thêng: Bao gåm nh÷ng chi phÝ ngoµi dù kiÕn nh chi phÝ vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§... C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc ph©n ®Þnh chi phÝ ®îc chÝnh x¸c, phôc vô cho viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh, x¸c ®Þnh chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng kinh doanh ®óng ®¾n, còng nh lËp b¸o c¸o tµi chÝnh nhanh chãng, kÞp thêi. * Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ : Nh»m phôc vô cho viÖc tËp hîp CPSX vµ qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, ngêi ta tËp hîp nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ thµnh mét nhãm. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, CPSX ®îc chia lµm 5 yÕu tè sau ®©y: - YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o c¸o. - YÕu tè chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng ( chi phÝ nh©n c«ng): Bao gåm toµn bé c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng (BHXH, BHYT, KPC§), c¸c kho¶n trî cÊp, phô cÊp cho c«ng nh©n vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng. - YÕu tè chi phÝ KHTSC§: Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ c¸c TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 5
- YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c¸c lo¹i dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh tiÒn ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i vµ c¸c dÞch vô kh¸c. - YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cha ®îc ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè tiªu dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. C¸ch ph©n lo¹i nµy cho biÕt ®îc kÕt cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu vµ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lµm c¨n cø ®Ó lËp b¶n thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cho kú sau. * Ph©n lo¹i CPSX theo kho¶n môc: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy CPSX ®îc chia thµnh 3 lo¹i chÝnh: - CPNVLTT: Bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu( kÓ c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi), vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o SP. - CPNCTT: Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng cña CNTTSX theo quy ®Þnh. - CPSXC: Lµ nh÷ng chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung t¹i bé phËn s¶n xuÊt( ph©n xëng, tæ ®éi...). CPSXC bao gåm: + CPNVPX: Gåm chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng cña NVPX. + Chi phÝ vËt liÖu: Ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu sö dông chung nh vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a, b¶o dìng TSC§, vËt liÖu v¨n phßng... phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë c¸c ph©n xëng. + Chi phÝ CCDC: Ph¶n ¸nh chi phÝ CCDC dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung ë c¸c ph©n xëng: khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p... more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 6
+ Chi phÝ KHTSC§: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao cña TSC§HH, TSC§VH, TSC§ thuª tµi chÝnh sö dông ë c¸c ph©n xëng. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm nh÷ng chi phÝ vÒ lao vô, dÞch vô mua ngoµi ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng, tæ ®éi (®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i) + Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ trªn, sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng, tæ ®éi. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ®é ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng. Nã cã t¸c dông phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc, lµ c¬ së cho kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc chi phÝ cho kú sau. * Ph©n lo¹i CFSX theo chøc n¨ng trong s¶n xuÊt kinh doanh: Bao gåm 3 lo¹i: - Chi phÝ thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô trong ph¹m vi ph©n xëng. - Chi phÝ thùc hiÖn chøc n¨ng tiªu thô: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô. - Chi phÝ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý: Bao gåm nh÷ng chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, hµnh chÝnh vµ nh÷ng chi phÝ chung ph¸t sinh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. C¸ch ph©n lo¹i nµy lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh c«ng xëng, gi¸ thµnh toµn bé, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸ tån kho, ph©n biÖt ®îc chi phÝ theo tõng chøc n¨ng còng nh lµm c¨n cø ®Ó kiÓm so¸t vµ qu¶n lý chi phÝ. *Ph©n lo¹i theo ph¬ng ph¸p tÝnh nhËp chi phÝ vµo gi¸ thµnh: Chi phÝ theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chia lµm hai lo¹i: more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 7
- Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ cã thÓ tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh cña tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc (®èi tîng kh¸c nhau). V× vËy, ®Ó tÝnh vµo chØ tiªu gi¸ thµnh kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp mµ ph¶i dïng ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tËp hîp CPSX vµ ph©n bæ CPSX mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý. *Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ: Bao gåm 2 lo¹i chi phÝ: - Chi phÝ s¶n phÈm: Lµ chi phÝ g¾n liÒn víi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra hoÆc ®îc mua trong kú ®Ó b¸n l¹i. Chi phÝ s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ nh nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, lao ®éng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nh vËy, chi phÝ s¶n phÈm lu«n g¾n liÒn víi s¶n phÈm vµ chØ thu håi khi s¶n phÈm tiªu thô cßn khi s¶n phÈm cha ®îc tiªu thô th× chóng n»m trong s¶n phÈm tån kho. - Chi phÝ thêi kú: Lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú kinh doanh nµo ®ã, hay cßn gäi lµ chi phÝ ph¸t sinh (CPBH, CPQLDN). Chi phÝ thêi kú kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chi phÝ t¹o thµnh thùc thÓ s¶n phÈm hay n»m trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh gi¸ vèn cña hµng ho¸ mua vµo. Nã lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ hoµn toµn biÖt lËp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc mua hµng ho¸. *Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ: Bao gåm 3 lo¹i : - BiÕn phÝ: Lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ cã quan hÖ tû lÖ thuËn víi biÕn ®éng vÒ møc ®é ho¹t ®éng cña khèi lîng c«ng viÖc vµ s¶n phÈm hoµn thµnh. BiÕn phÝ thêng bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ nh: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 8
- §Þnh phÝ: Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng biÕn ®æi khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi. §Þnh phÝ thêng bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ: chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ thuª nhµ xëng, l¬ng nh©n viªn ph©n xëng. - Chi phÝ hçn hîp: Lµ lo¹i chi phÝ mµ b¶n th©n nã gåm c¶ chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ cè ®Þnh. Ngoµi nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i trªn, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ta cã thÓ gÆp mét sè c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nh ph©n lo¹i theo chøc n¨ng kiÓm so¸t bao gåm chi phÝ kiÓm so¸t ®îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®îc, ph©n lo¹i theo møc ®é phï hîp gåm chi phÝ thÝch ®¸ng vµ chi phÝ kh«ng thÝch ®¸ng. Trong qu¶n lý kinh doanh, nÕu chØ hiÓu ®îc mét mÆt, hoÆc mét phÇn cña vÊn ®Ò th× rÊt khã khi ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng vËy, yÕu tè CPSX chØ lµ mét mÆt. Chi phÝ chi ra ph¶i ®îc xem xÐt trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi mÆt thø hai, còng lµ mÆt c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, ®ã lµ kÕt qu¶ thu ®îc sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. VËy ph¶i hiÓu nh thÕ nµo cho ®óng vµ ®Çy ®ñ kh¸i niÖm còng nh c¸c mèi quan hÖ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm? Sau ®©y ta sÏ tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ó lµm râ vÊn ®Ò nµy. 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm: Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp nh»m ph¶n ¸nh vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trªn tÊt c¶ c¸c mÆt nh kinh tÕ, kü thuËt tæ chøc, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc qu¶n lý, sö dông vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, ®ång thêi gi¸ thµnh cßn lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 9
1.1.2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh: Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn, ta thÊy viÖc qu¶n lý vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lµ rÊt quan träng. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®ã vµ ®Ó c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ®îc thuËn lîi, nhµ qu¶n lý ph¶i ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. *NÕu c¨n cø vµo gãc ®é qu¶n lý gi¸ thµnh, thêi gian vµ c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh: Gi¸ thµnh ®îc chia lµm 3 lo¹i: - Gi¸ thµnh KH: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ kú KH. Gi¸ thµnh KH thêng ®îc tÝnh to¸n tríc khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ hiÖn hµnh ®· ®îc x©y dùng trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc x©y dùng tríc khi b¾t ®©ï mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhng kh¸c víi gi¸ thµnh KH, gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n lu«n thay ®æi ®Ó phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc hao phÝ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn KH. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n sau khi ®· hoµn thµnh viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm, ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh vµ s¶n lîng thùc tÕ ®· diÔn ra sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp nh»m ph¶n ¸nh vÒ chÊt lîng cña tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. * NÕu c¨n cø vµo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ: Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chia lµm hai lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh nh÷ng CPSX ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ë ph¹m vi ph©n xëng gåm CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC cho c¸c s¶n phÈm vµ lao vô ®· hoµn thµnh, v× thÕ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn cã tªn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 10
- Gi¸ thµnh tiªu thô( Gi¸ thµnh toµn bé): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, gi¸ thµnh tiªu thô v× vËy cßn ®îc gäi lµ gi¸ thµnh ®Çy ®ñ hoÆc gi¸ thµnh toµn bé. C«ng thøc tÝnh nh sau: Gi¸ thµnh toµn bé cña Gi¸ thµnh s¶n xuÊt = + CPBH + CPQLDN s¶n phÈm tiªu thô cña s¶n phÈm 1.1.2.3.B¶n chÊt, chøc n¨ng cña gi¸ thµnh: * B¶n chÊt cña gi¸ thµnh: Nãi ®Õn b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm tøc lµ nãi ®Õn néi dung kinh tÕ chøa ®ùng bªn trong cña chØ tiªu gi¸ thµnh. §iÓm qua lÞch sö vÒ lý luËn gi¸ thµnh, ta cã thÓ thÊy b¶n chÊt cña gi¸ thµnh th«ng qua c¸c quan ®iÓm sau: - Quan ®iÓm cho r»ng gi¸ thµnh lµ sù hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®îc dïng ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét ®¬n vÞ hoÆc mét khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. - Quan ®iÓm cho r»ng gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm bÊt kÓ nã n»m ë bé phËn nµo trong c¸c bé phËn cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm. - Mét quan ®iÓm kh¸c cho r»ng gi¸ thµnh lµ biÓu hiÖn mèi liªn hÖ t¬ng quan gi÷a mét bªn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, mét bªn lµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Ta cã thÓ rót ra kÕt luËn vÒ b¶n chÊt cña ph¹m trï gi¸ thµnh nh sau: B¶n chÊt cña gi¸ thµnh lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè vËt chÊt vµo s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh. NÕu cha cã sù dÞch chuyÓn nµy th× kh«ng thÓ nãi ®Õn chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vËt chÊt thùc tÕ cÇn thiÕt ®îc bï ®¾p, bÊt kÓ nã thuéc bé phËn nµo trong cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 11
H¹ch to¸n gi¸ thµnh chÝnh lµ tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh sù chuyÓn dÞch c¸c yÕu tè vËt chÊt vµo khèi lîng s¶n phÈm võa tho¸t ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. * Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh: Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ quan träng, tæng hîp. Nã ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng cña c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµ c«ng cô quan träng ®Ó nhµ qu¶n lý n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh»m cã c¨n cø xem xÐt tÝnh chÊt quan träng cña chØ tiªu gi¸ thµnh trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, cÇn nghiªn cøu c¸c chøc n¨ng vèn cã cña chØ tiªu gi¸ thµnh. - Chøc n¨ng thíc ®o bï ®¾p chi phÝ: Gi¸ thµnh s¶n phÈm biÓu hiÖn nh÷ng hao phÝ vËt chÊt mµ c¸c doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Nh÷ng hao phÝ vËt chÊt nµy cÇn ®îc bï ®¾p mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt vµ ®©y ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò quan t©m ®Çu tiªn cña c¸c doanh nghiÖp bëi hiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc biÓu hiÖn tríc hÕt ë chç doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng bï l¹i nh÷ng g× m×nh ®· bá ra hay kh«ng. §ñ bï ®¾p lµ khëi ®iÓm cña hiÖu qu¶ vµ lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®Ó xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Chøc n¨ng lËp gi¸: Gi¸ c¶ SP ®îc x©y dùng trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt, biÓu hiÖn mÆt gi¸ trÞ SP. Khi x©y dùng gi¸ c¶ th× yªu cÇu ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ cã kh¶ n¨ng bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, b¶o ®¶m cho c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh thêng cã thÓ bï ®¾p ®îc hao phÝ ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. §Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt th× khi x©y dùng gi¸ c¶ ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh SP. ViÖc ®a ra c¸c ®Þnh møc hao phÝ trong gi¸ thµnh SP cã ý nghÜa rÊt tÝch cùc khi sö dông gi¸ thµnh lµm c¨n cø ®Ó lËp gi¸. - Chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ: Doanh lîi cña doanh nghiÖp cao hay thÊp phô thuéc trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh SP, h¹ gi¸ thµnh SP lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 12
t¨ng cêng doanh lîi t¹o nªn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng. PhÊn ®Êu h¹ thÊp gi¸ thµnh b»ng c¸c ph¬ng ph¸p c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm CPSX lµ híng c¬ b¶n ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong ®iªï kiÖn nÒn kinh tÕ cã c¹nh tranh. Cïng víi ph¹m trï kinh tÕ kh¸c nh gi¸ c¶, l·i, chÊt lîng, gi¸ thµnh SP thùc tÕ ®· trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng hiÖu qu¶ kinh doanh phï hîp víi nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng. H¬n n÷a, trong s¶n xuÊt kinh doanh, gi¸ thµnh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh giíi h¹n chi phÝ ®Ó tÝnh to¸n, lùa chän nh÷ng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt tèi u, do vËy trong h¹ch to¸n kinh tÕ cÇn tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh dùa trªn c¬ së kh¸ch quan. VÒ lý luËn còng nh trªn thùc tÕ, gi¸ thµnh SP kh«ng chÊp nhËn tÊt c¶ c¸c CPSX mµ chØ chÊp nhËn nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt trong s¶n xuÊt. §©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm quan träng cña gi¸ thµnh mµ khi tÝnh to¸n, ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý cÇn n¾m râ. Nh vËy, chóng ta ®Òu thÊy ®îc chi phÝ, gi¸ c¶, gi¸ thµnh, lîi nhuËn lµ nh÷ng ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan. Chóng tån t¹i g¾n liÒn víi sù tån t¹i cña quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ vµ lµ ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng cña qu¶n lý kinh tÕ, ®ång thêi chóng hîp thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sau ®©y ta xem xÐt cô thÓ mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP. 1.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP: CPSX vµ gi¸ thµnh SP lµ hai chØ tiªu cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, thÓ hiÖn ë hai mÆt: - XÐt vÒ mÆt néi dung: Gi¸ thµnh SP s¶n xuÊt ®îc tÝnh trªn c¬ së CPSX ®· tËp hîp vµ sè lîng SP hoµn thµnh trong kú b¸o c¸o. Néi dung gi¸ thµnh SP lµ CPSX ®îc tÝnh cho sè lîng vµ cho lo¹i SP. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 13
- XÐt vÒ mÆt kÕ to¸n: KÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh SP ph©n xëng lµ hai bíc c«ng viÖc liªn tiÕp vµ g¾n bã h÷u c¬ víi nhau. Tuy nhiªn, gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP còng cã sù kh¸c nhau râ rÖt. CPSX vµ gi¸ thµnh SP ®Òu lµ hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ nhng tÝnh trong chØ tiªu gi¸ thµnh SP th× chØ tÝnh nh÷ng hao phÝ cho SP hoµn thµnh trong kú. NÕu CPSX vµ gi¸ thµnh SP gièng nhau vÒ chÊt th× chóng l¹i kh¸c nhau vÒ lîng. Trªn thùc tÕ, tæng CPSX ph¸t sinh trong kú vµ tæng gi¸ thµnh thêng kh«ng thèng nhÊt víi nhau lµ v× CPSXDD ®Çu, cuèi kú trong mét kú thêng kh¸c nhau. Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP qua s¬ ®å sau: A CPXS dë dang ®Çu kú B CPSX ph¸t sinh trong kú D A Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm C CPSX dë dang cuèi kú D Qua s¬ ®å trªn ta thÊy: AC = AB + BD - CD, hay: Tæng gi¸ thµnh CPSXDD CPSX ph¸t CPSXDD = + - SP hoµn thµnh ®Çu kú sinh trong kú cuèi kú Khi gi¸ trÞ SPDD( CPSXDD) ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã SPDD th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng CPSX ph¸t sinh trong kú. Tãm l¹i, CPSX vµ gi¸ thµnh SP cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, h÷u c¬ víi nhau, mèi quan hÖ nµy ph¶n ¸nh t¸c ®éng tÝch cùc cña c«ng viÖc øng dông khoa häc kü thuËt vµ khoa häc qu¶n lý vµo s¶n xuÊt, nªn muèn ®¹t ®îc thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt ph¶i ®a ra nh÷ng nguyªn t¾c kinh tÕ - kÕ to¸n vµo c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh SP. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 14
1.2. §èi tîng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: 1.2.1. §èi tîng tËp hîp CPSX: CPSX ph¸t sinh trong c¸c DNSX bao gåm nhiÒu lo¹i, mçi lo¹i mang mét néi dung kinh tÕ, c«ng dông kh¸c nhau vµ ph¸t sinh t¹i nh÷ng ®Þa ®iÓm vµ thêi gian kh¸c nhau. CPSX ph¸t sinh sÏ ®îc tËp hîp theo nh÷ng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ hoÆc theo mét ph¹m vi, giíi h¹n nµo ®ã. Nh vËy, viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ chÞu chi phÝ. Muèn x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, ngêi ta thêng c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt hay vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX mét c¸ch khoa häc, hîp lý, cã ý nghÜa rÊt quan träng cho viÖc tæ chøc kÕ to¸n CPSX tõ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu cho ®Õn viÖc më c¸c tµi kho¶n, c¸c sæ chi tiÕt vµ tæng hîp sè liÖu. 1.2.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh SP: §©y lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c x¸c ®Þnh gi¸ thµnh SP cña doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh SP g¾n liÒn víi c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ chñ yÕu phôc vô cho viÖc kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng bé phËn trong mèi liªn hÖ víi viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt c¸c lo¹i SP cuèi cïng ®¹t hiÖu qu¶ tèi u. Song ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cßn phôc vô cho viÖc ph©n phèi chi phÝ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong nh÷ng trêng hîp nhÊt ®Þnh, nªn kh«ng thÓ cã ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho nh÷ng kÕt qu¶ khã cã thÓ x¸c ®Þnh hoÆc x¸c ®Þnh mét c¸ch thiÕu chÝnh x¸c. Ngoµi ra, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i thèng nhÊt, trïng hîp víi ®èi tîng lËp gi¸ c¶ cho tõng SP, chi tiÕt SP. Tuú vµo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt, vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ hay vµo ®Æc ®iÓm cung cÊp, sö dông cña tõng lo¹i s¶n phÈm ®ã mµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm hoÆc b¸n thµnh phÈm ë tõng bíc chÕ t¹o. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 15
§¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh ph¶i lµ ®¬n vÞ ®îc thõa nhËn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cÇn thèng nhÊt víi ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. 1.2.3. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX ®îc x¸c ®Þnh lµ c¨n cø ®Ó tæ chøc c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu, ®Ó më sæ chi tiÕt, tËp hîp CPSX (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng) ... gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý CPSX vµ phôc vô viÖc tÝnh gi¸ thµnh. Cßn viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh l¹i lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n më c¸c thÎ tÝnh gi¸ thµnh, tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh theo ®èi tîng... gióp cho doanh nghiÖp kiÓm tra qu¶n lý t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ tÝnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy vËy gi÷a chóng l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. ViÖc x¸c ®Þnh hîp lý ®èi tîng tËp hîp CPSX lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Trªn thùc tÕ, mét ®èi tîng tËp hîp CPSX cã thÓ trïng víi mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Trong trêng hîp kh¸c, mét ®èi tîng tËp hîp CPSX l¹i bao gåm nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ngîc l¹i mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi tîng tËp hîp CPSX . 1.3. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX 1.3.1. H¹ch to¸n CPSX theo ph¬ng ph¸p KKTX: Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m CPSX mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh CPSX. 1.3.1.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: CPNVLTT bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Trong kú, kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho vËt t vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng. Sau ®ã more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 16
c¨n cø vµo ®èi tîng tËp hîp CPSX ®· x¸c ®Þnh ®Ó tËp hîp CPNVLTT. Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, sè lîng s¶n phÈm. C«ng thøc ph©n bæ nh sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n Tæng chi phÝ vËt liÖu Tiªu thøc ph©n bæ = * bæ cho tõng ®èi tîng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi tîng §Ó tËp hîp CPNVLTT dïng trong kú, kÕ to¸n sö dông TK 621" CPNVLTT" TK 621 - C¸c chi phÝ - C¸c kho¶n gi¶m nguyªn vËt liÖu chi phÝ ( nÕu cã) ph¸t sinh trong - KÕt chuyÓn kú CPNVLTT Tµi kho¶n 621 më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp CPSX vµ cuèi kú kh«ng cã sè d. more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 17
BiÓu 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp CPNVLTT TK 151, 152, 331, 111, 112, 411, 311... TK 621 TK 154 KÕt chuyÓn CPNVLTT VËt liÖu dïng trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm TK 152 tiÕn hµnh lao vô, dÞch vô NVL dïng kh«ng hÕt nhËp kho hay chuyÓn sang kú sau 1.3.1.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: - CPNCTT lµ nh÷ng kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh: tiÒn l¬ng chÝnh, tiÒn l¬ng phô, phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng( phô cÊp khu vùc, ®¾t ®á, ®éc h¹i, phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê...). Ngoµi ra, CPNCTT cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho quü BHXH, BHYT vµ KPC§ do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh so víi tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. Trong trêng hîp ph¶i ph©n bæ gi¸n tiÕp, tiÒn l¬ng chÝnh cña CNTTSX th× thêng ph©n bæ theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng ®Þnh møc. Vµ tiÒn l¬ng phô thêng ®îc ph©n bæ cho s¶n phÈm theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh. TiÒn l¬ng Tæng tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng TiÒn l¬ng chÝnh cña CNSX nh©n cÇn ph©n bæ ®Þnh møc ph©n bæ cho SP = Tæng tiÒn l¬ng ®Þnh møc cña c¸c * cña SP A A SP more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 18
TiÒn l¬ng phô Tæng tiÒn l¬ng phô cña c«ng nh©n TiÒn l¬ng cña CNSX ph©n cÇn ph©n bæ chÝnh cña = * bæ cho SP A Tæng tiÒn l¬ng chÝnh cña c¸c SP SP A §Ó h¹ch to¸n CPNCTT , kÕ to¸n sö dông TK 622 "CPNCTT". KÕt cÊu TK 622 nh sau: TK 622 - CPNCTT - KÕt chuyÓn( ph©n bæ) ph¸t sinh trong kú CPNCTT cho tõng ®èi tîng cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. T¬ng tù nh viÖc h¹ch to¸n CPNVLTT, h¹ch to¸n CPNCTT theo dâi chi tiÕt theo tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ cuèi kú, TK 622 kh«ng cã sè d. BiÓu 1.2: S¬ ®å h¹ch to¸n CPNCTT TK 334 TK 622 TK 154 TiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho CNTTSX TK 338 KÕt chuyÓn C¸c kho¶n trÝch theo CPNCTT tû lÖ víi tiÒn l¬ng cña CNTTSX thùc tÕ ph¸t sinh 1.3.1.3. H¹ch to¸n CPSXC trong ph©n xëng: CPSXC lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau CPNVLTT vµ CPNCTT. §©y lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc, more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 19
qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt ë c¸c ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt nh CPKH TSC§ dïng trong ph©n xëng, chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng... C¸c CPSXC thêng ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt). CPSXC ph¸t sinh t¹i c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt nµo th× sÏ ®îc ph©n bæ hÕt cho c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ mµ ph©n xëng ®ã tham gia s¶n xuÊt kh«ng ph©n biÖt ®· hoµn thµnh hay cha. Trªn thùc tÕ, CPSXC thêng ®îc ph©n bæ theo ®Þnh møc, ph©n bæ theo giê lµm viÖc thùc tÕ cña CNSX, theo tiÒn l¬ng CNSX. Møc CPSXC Tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi tîng Tæng ph©n bæ cho = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c * CPSXC cÇn tõng ®èi tîng ®èi tîng ph©n bæ §Ó theo dâi c¸c kho¶n CPSXC , kÕ to¸n sö dông TK 627 " CPSXC ". Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. KÕt cÊu TK 627: TK 627 - CPSXC thùc tÕ - C¸c kho¶n ghi gi¶m ph¸t sinh trong kú CPSXC - KÕt chuyÓn( ph©n bæ) CPSXC vµo c¸c ®èi tîng cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d do ®· kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ hÕt cho c¸c s¶n phÈm, dÞch vô vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng TK 6272: Chi phÝ vËt liÖu TK 6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ 20