Luận văn: Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học của hiệu trưởng trường tiểu học Hồ Tùng Mậu TP. Nam Định

Chia sẻ: Duong Thanh Hoa Hoa | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

679
lượt xem 147
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ quá trình nghiên cứu chúng tôi đã rút ra được những kết quả nhất định về thực trạng: học sinh tiểu học Hồ Tùng Mậu có nhu cầu vui chơi là rất lớn đồng thời theo nhận định của các giáo viên thì hoạt động vui chơi là cần thiết đối với học sinh và nó cũng những ảnh hưởng tích cực tới sự phát triển của trẻ. Quan trọng hơn, kết quả cho thấy rằng hiệu trưởng nhà trường đã sử dụng những biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi nhất định trong công tác quản lý và kết quả đạt được khá...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học của hiệu trưởng trường tiểu học Hồ Tùng Mậu TP. Nam Định

Luận Văn MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO HỌC SINH TIỂU HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TIỂU HỌC HỒ TÙNG MẬU TP. NAM ĐỊNH Công trình dự thi Sinh viên nghiên cứu khoa học Năm 2010 Nhóm ngành: Khoa học giáo dục
HÀ NỘI-2010 Tóm tắt đề tài nghiên cứu khoa học Đề tài nghiên cứu về “ Biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh của hiệu trƣởng trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu – Thành phố Nam Định ” đƣợc thực hiện dựa trên nhu cầu thực tiễn. Nhóm nghiên cứu chúng tôi đã tìm hiểu, phân tích vấn đề từ nền tảng cơ sở khoa học giáo dục, đi sâu vào điều tra thực trạng nhận thức của giáo viên và nhu cầu vui chơi của học sinh cũng nhƣ các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng đang đƣợc thực hiện tại trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu. Từ quá trình nghiên cứu chúng tôi đã rút ra đƣợc những kết quả nhất định về thực trạng: học sinh tiểu học Hồ Tùng Mậu có nhu cầu vui chơi là rất lớn đồng thời theo nhận định của các giáo viên thì hoạt động vui chơi là cần thiết đối với học sinh và nó cũng những ảnh hƣởng tích cực tới sự phát triển của trẻ. Quan trọng hơn, kết quả cho thấy rằng hiệu trƣởng nhà trƣờng đã sử dụng những biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi nhất định trong công tác quản lý và kết quả đạt đƣợc khá hiệu quả. Tuy nhiên trong công tác đó vẫn còn gặp phải những khó khăn và hạn chế. Dựa trên thực trạng đó chúng tôi có kiến nghị một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc chỉ đạo hoạt động vui chơi dành cho học sinh tiểu học. Các biện pháp là sự tích hợp các nguyên tắc cần thiết và đặt trong mối quan hệ nhằm thúc đẩy sự phát triển toàn
diện về thể chất cũng nhƣ tâm lý của các em. Hoạt động vui chơi đƣợc chỉ đạo hợp lý là một bƣớc tạo nên bầu không khí trong nhà trƣờng vui vẻ, an toàn tiến đến xây dựng môi trƣờng trƣờng học thân thiện, học sinh tích cực theo sự phát động phong trào của BGD-ĐT. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đánh giá chung nhận thức của giáo viên về vai trò của hoạt động vui chơi đối với học sinh………………………………………….. Bảng 2.2. Lực lƣợng tham gia tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học……............................................................................................... Bảng 2.3. Ảnh hƣởng của các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng tới tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh………………………................. Bảng 2.4. Mức độ thực hiện các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng ………………………………………………………………………………. Bảng 2.5. Tƣơng quan giữa mức độ ảnh hƣởng và mức độ thực hiện các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng…………………………….............. Bảng 2.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng……………………………………………………………………….. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1. Đối tƣợng của các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng
trƣờng tiểu học……………………………………………………......................... Biểu đồ 2. Ảnh hƣởng của các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng tới tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học…………………………. Biểu đồ 3. Mức độ thực hiện các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng đối với tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học………………………. MỤC LỤC Đặt vấn đề I. 1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................9 2. Lý do chọn đề tài........................................................................9 2.1. Về mặt lý luận...........................................................................9 2.2. Về mặt thực tiễn.....................................................................10 Giải quyết vấn đề II. 1. Mục tiêu....................................................................................11 2. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................12 2.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận……. ………………….. 2.3. Nhóm phƣơng pháp toán thống kê……………………………… 2.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn…………………...... 3. Nội dung nghiên cứu....................................................................
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận biện pháo chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học của hiệu trƣởng. 1.1. Chỉ đạo………………………………………………………….12 1.2. Biện pháp, biện pháp chỉ đạo…………………………………..13 1.3. Vui chơi, hoạt động vui chơi……………………………………14 1.4. Biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi của hiệu trƣởng trƣờng tiểu học………………………………………………………………..15 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO HỌC SINH CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TIỂU HỌC HỒ TÙNG MẬU, TP. NAM ĐỊNH 2.1. Vài nét về địa bàn và khách thể nghiên cứu…………………17 2.2. Thực trạng nhận thức của giáo viên và nhu cầu vui chơi của học sinh trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu, thành phố Nam Định…..18 2.3. Thực trạng các biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh của hiệu trƣởng trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu, thành phố Nam Định………………………………………………………………21 2.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng với tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học…………….32 2.5. Đánh giá về thực trạng biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh của hiệu trƣởng……………………………………….34 IV Kết quả đạt đƣợc.........................................................................35
Kiến nghị mốt số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của vấn đề nghiên cứu....................................................................................36 1.3. Biện pháp 1 ........................................................................36 1.4. Biện pháp 2.........................................................................37 1.5. Biện pháp 3.........................................................................38 1.6. Biện pháp 4.........................................................................39 Kết luận...............................................................................40 III. Kết luận........................................................................................41 Kiến nghị......................................................................................43 ĐẶT VẤN ĐỀ I. 1. Đối tƣợng nghiên cứu. Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là các biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học của hiệu trƣởng. Khách thể khảo sát là công tác chỉ đạo hoạt động vui chơi của hiêu trƣởng 2. Lý do chọn đề tài. 2.1. Về mặt lý luận Chỉ đạo là một chức năng quan trọng trong quản lí, có tác dụng hƣớng dẫn mọi ngƣời thực hiện theo một phƣơng thức nhất định
nhằm đạt hiệu quả của tổ chức. Trong nhà trƣờng cũng vậy, biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng tới các hoạt động trong nhà trƣờng có ý nghĩa định hƣớng cho cán bộ, giáo viên thực hiện các mục tiêu giáo dục nhất định, hƣớng tới phát triển nhân cách ngƣời học. Vui chơi là một nhu cầu thiết yếu không chỉ với ngƣời lớn mà còn đăc biệt quan trọng với trẻ em, nhất là lứa tuổi tiểu học. Theo công ƣớc của Liên hợp quốc cũng nhƣ trong Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của Việt Nam(1991) có viết “Trẻ em có quyền vui chơi, giải trí lành mạnh, đƣợc hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao, du lịch phù hợp với lứa tuổi. Nhà nƣớc khuyến khích và bảo trợ việc xây dựng, bảo vệ sử dụng tốt những cơ sở vật chất, kĩ thuật và phƣơng tiện phục vụ trẻ em học tập, sinh hoạt và vui chơi. Nghiêm cấm việc sử dụng những cơ sở vật chất, phƣơng tiện công cộng dành cho việc học tập, vui chơi của trẻ em vào mục đích khác”. Thông qua vui chơi trẻ đƣợc phát triển về mặt thể chất cũng nhƣ tâm lý, đƣợc hiểu hơn về những mối quan hệ xung quanh cuộc sống, có những trải nghịêm thực tế. Bên cạnh đó chất lƣợng vui chơi của hoc sinh phụ thuộc vào sự chỉ đạo của hiệu trƣởng. Nếu hiệu trƣởng chỉ đạo tốt thì hoạt động vui chơi đƣợc tổ chức thƣờng xuyên và hiệu quả. Ngƣợc lại, sự chỉ đạo yếu và không sát sao thì hoạt động vui chơi của học sinh ít đƣợc quan tâm. 2.2. Về mặt thực tiễn Trên thực tế, tại các trƣờng học của Việt Nam, đồ chơi, sân chơi, thiết bị vận động, và kể cả việc tổ chức vui chơi cho trẻ là rất thiếu và yếu. Hoạt động vui chơi của trẻ bị hạn chế về t hời
gian, và chỉ bó hẹp ở những trò chơi trong nhà, chơi thụ động. Sức nặng từ bài vở học tập đã đánh mất tuổi thơ của các em; không gian sống bị đô thị hoá không có chỗ cho trẻ em vui chơi… Theo kết quả nghiên cứu toàn cầu từ chƣơng trình “ Hãy để trẻ tự do vui chơi” của Bộ GD-ĐT kết hợp với quỹ Unilever Việt Nam tổ chức thì trẻ em trong độ tuổi từ 6-12 tại Việt Nam cũng nhƣ 10 quốc gia khác trên thế giới đang chịu sức ép rất lớn. Đến 91% bà mẹ đƣợc phỏng vấn cho biết hoạt động vui choi chủ yếu của con họ là xem tivi (trong khi tỉ lệ này với các bà mẹ trên thế giới là 71%). Chỉ có 4% bà mẹ Việt Nam cho biết con mình thƣờng xuyên tham gia các trò chơi vận động ( trong khi tỉ lệ này với các bà mẹ trên toàn thế giới là 22%). 80% bà mẹ Việt Nam cũng chia sẻ: khi thiếu các hoạt động thể chất, vui chơi, trẻ sẽ khó lòng thấy hạnh phúc, vui tƣơi với nhịp sống của mình. Trong nghiên cứu quản lí nhà trƣờng, nhiều đề tài tập trung nghiên cứu quản lí dạy học mà ít chú trọng vào công tác quản lí hoạt động vui chơi cho học sinh. Hơn nữa, thực tế việc chỉ đạo vui chơi của hiệu trƣởng còn nhiều bất cập và vấp phải một vài khó khăn nhƣ vấn đề tài chính, thời gian, kế hoạch cụ thể... Từ những nhu cầu thực tiễn đó đặt ra yêu cấu đối với ngƣời hiệu trƣởng là phải tìm ra các biện pháp hữu hiệu chỉ đạo hoạt động vui chơi cho trẻ nhằm giúp trẻ phát triển một cánh toàn diện. Chính vì thế mà đề tài đi sâu vào việc tìm hiểu biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng trong tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học.
Giải quyết vấn đề II. 1. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động vui chơi hiện nay của học sinh tiểu học cũng nhƣ các biện pháp chỉ đạo mà hiệu trƣởng đã sử dụng để từ đó đề xuất những kiến nghị, biện pháp hữu hiệu giúp cho việc chỉ đạo của hiệu trƣởng thoả mãn hoạt động vui chơi của trẻ trong bối cảnh sức ép học hành đang làm mất đi thời gian và quyền đƣợc vui chơi của các em. Đề tài nghiên cứu nhằm: Hệ thống hoá những vấn đề lý luận của đề tài: chỉ đạo, biện pháp chỉ đạo, vui chơi, biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi của hiệu trƣởng tiểu học. Tìm hiểu thực trạng biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học của hiệu trƣởng và các yếu tố ảnh hƣởng đến biện pháp chỉ đạo đó. Đề xuất các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của các biện pháp chỉ đạo trên. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng 3 nhóm phƣơng pháp nghiên cứu cơ bản 2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phƣơng pháp nghiên cứu, phân tích, tổng hợp tài liệu 2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phƣơng pháp điều tra viết
Phƣơng pháp quan sát Phƣơng pháp phỏng vấn 2.3. Nhóm phương pháp toán thống kê Đề tài sử dụng các công thức toán thống kê nhƣ tính điểm trung bình chung, hệ số tƣơng quan spearman…để sử lý kết quả nghiên cứu 3. Nội dung nghiên cứu CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO HỌC SINH CỦA HIỆU TRƢỜNG TRƢỜNG TIỂU HỌC 1.1. Chỉ đạo Có nhiều quan điểm khác nhau về chỉ đạo Theo từ điến Tiếng Việt “ Chỉ đạo là dẫn dắt, lôi cuốn ngƣời khác làm việc theo ý muốn của nhà lãnh đạo, là sự dẫn đƣờng chỉ lối” Ở góc độ quản lý thì có thể hiểu: Chỉ đạo là quá trình tác động và ảnh hƣởng đến những hoạt động có liên quan đến công việc,
nhiệm vụ của một nhóm thành viên. Ta có thể hiểu khái niệm nhƣ sau: Chỉ đạo là một chức năng của quản lí, là quá trình tác động đến con ngƣời bằng mệnh lệnh làm những ngƣời đó phục tùng và làm việc theo đúng kế hoạch, đúng với nhiệm vụ đƣợc phân công. Trên thực tế, chỉ đạo là tổ chức một cách có khoa học cho lao động,hoạt động của một tập thể cũng nhƣ của từng ngƣời. Biện pháp chỉ đạo là cách thực hiện trên các nội dung cụ thể của kế hoạch đề ra. Đó là cách sử dụng những phƣơng tiện, nguồn lực vật chất và tinh thần để tạo ra các tác động hƣớng đích nhằm đạt mục tiêu. Chỉ đạo trong quản lí giáo dục là quá trình tác động đến các thành viên, các phân hệ trong hệ thống bao gồm các hoạt động phân công, hƣớng dẫn, đôn đốc, động viên, thúc đẩy làm cho họ nhiệt tình, tự giác, nỗ lực phấn đấu đạt mục tiêu của nhà trƣờng. Nhiệm vụ của ngƣời quản lí khi thực hiện chức năng chỉ đạo là ra các mệnh lệnh, thông báo truyền đạt mệnh lệnh, hƣớng dẫn động viên, giúp đỡ cấp dƣới thực hiện mệnh lệnh, hƣớng dẫn điều chỉnh những lệch lạc, sai sót xuất hiện trong quá trì nh thực hiện huấn luyện cán bộ và nhân viên dƣới quyền. 1.2. Biện pháp, biện pháp chỉ đạo Phƣơng pháp chỉ đạo là cách thức nhà lãnh đạo tác động vào đối tƣợng lãnh đạo nhằm đạt mục tiêu nhất định. Nhƣ vậy phƣơng pháp chỉ đạo là cách thức, con đƣờng thực hiện các mục tiêu lãnh đạo. Hiệu quả của việc lãnh đạo phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố lãnh đạo. Vấn đề đặt ra là cần có phƣơng pháp lãnh đạo phù hợp với đối tƣợng và tình huống lãnh đạo, từ đó việc lãnh đạo
mới đạt hiệu quả. Theo từ điển Tiếng Việt : “Biện pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể”. Nhƣ vậy, biện pháp là cách làm cụ thể đƣợc chủ thể sử dụng trên cơ sở các phƣơng pháp đã xác định. Tính hiệu quả của lãnh đạo phụ thuộc phần lớn vào việc lựa chọn đúng biện pháp chỉ đạo. Nhƣ vậy, biện pháp chỉ đạo là những cách thức tác động cụ thể của nhà lãnh đạo vào đối tượng lãnh đạo nhằm mục tiêu nhất định. 1.3. Vui chơi, hoạt động vui chơi Theo nhà tâm lí học Đức Karin Eden Hamman Christina Wakhend thì:“ Cũng nhƣ cuộc sống và tình yêu, vui chơi là một khái niệm không thể định nghĩa đƣợc vì nó là một quá trình, mà đã là quá trình thì nó luôn sống động, luôn luôn đổi thay và phát triển”. Tuy nhiên, ngƣời ta có thể miêu tả vui chơi là những gì trẻ em làm và là cái trẻ em thích chơi. Tác giả Huizinga lại miêu tả nhƣ sau: “ Vui chơi là một chức năng văn hoá, là một trong những nền tàng của nền văn minh có tính chất toàn cầu và hoà nhập cho cuộc sống của con ngƣòi cũng nhƣ loài vật. Vì vậy vui chơi là trọng tâm không những cho trẻ em mà còn cho ngƣời lớn và cho cả xã hội ta đang sống”. Theo tác giả Hà Nhật Thăng và Nguyễn Dục Quang thì tuy không thể đƣa ra một định nghĩa hoàn thiện nhƣng chúng ta có thể thừa nhận rằng "Vui chơi là một dạng hoạt động nhằm thoả mãn sở thích, hứng thú và nhu cầu phát triển thể chất, trí tuệ, ý chí, tình cảm của cá nhân. Cùng với các hoạt động khác nhƣ lao
động, học tập… vui chơi là một dạng hoạt động giải trí, giao lƣu xã hội, đặc biệt là để phát triển tính cộng đồng, trách nhiệm chung, tình yêu thƣơng đồng loại, qua đó có thể rèn luyện các kĩ năng giao tiếp và hoạt động, phát triển tình cảm, niềm tin đạo đức, xúc cảm thẩm mĩ của cá nhân”. Đây cũng có thể xem nhƣ một cách nhìn hợp lý và quan niệm phù hợp về khái niệm “vui chơi”. Vui chơi hợp lý, khoa học sẽ góp phần hỗ trợ, nâng cao chất lƣợng học tập cho các giờ học chính khóa trên lớp. Nhƣ vậy có thể hiểu vui chơi là dạng hoạt động để con ngƣời có thể thoả mãn đƣợc hứng thú, nhu cầu phát triển và sở thích của cá nhân; nó là một dạng giải trí nhƣng đồng thời thông qua vui chơi hợp lý cũng giúp con ngƣời thiết lập đƣợc cho mình rất nhiều mối quan hệ và góp phần pháp triển các chức năng trí tuệ cũng nhƣ hoàn thiện về mặt nhân cách. Chơi là nhu cầu không thể thiếu của trẻ em. Hoạt động vui chơi chính là hình thức thể hiện thái độ tích cực của trẻ em với môi trƣờng xung quanh; đó là loại hoạt động có ý thức, phù hợp với tâm sinh lý của trẻ em và đáp ứng đƣợc nhu cầu tích cực hoạt động của chúng. Trò chơi còn tạo điều kiện để trẻ em biểu hiện xúc cảm tinh tế, tự nhiên trong cuộc sống. Vui chơi góp phần phát triển trí tuệ cho học sinh giúp các em khám phá và hiểu biết hơn về thế giới xung quanh hình thành khả năng phân tích phát hiện và cảm nhận về thế giới. Nó sẽ giúp các em cân bằng trạng thái tâm lý và phát triển trí tuệ cũng nhƣ thể lực. Hơn nữa vui chơi giúp học sinh hình thành và phát triển các kĩ năng hoạt động nhƣ kĩ năng tổ chức, kĩ năng đánh giá, kĩ năng
giao tiếp ứng xử, hợp tác… Nhƣ vậy vui chơi có ảnh hƣởng tích cực tới học sinh tiểu học. Do đó nếu hiệu trƣởng không chỉ đạo và tổ chức một cách sát sao và hợp lý hoạt động vui chơi cho học sinh thì sẽ không tận dụng đựơc ƣu thế mà quá trình vui chơi đem lại. 1.4. Biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi của hiệu trưởng trường tiểu học. Chỉ đạo hoạt động vui chơi là quá trình mà hiệu trƣởng sử dụng quyền lực quản lí tác động đến mọi ngƣời, các nguồn lực một cách hợp quy luật để tạo ra động lực, nỗ lực, hƣớng dẫn và hỗ trợ họ tiến hành đúng đắn các hoạt động vui chơi cho học sinh theo những hình thức và nội dung phù hợp. Biện pháp chỉ đạo là những cách thức tác động cụ thể của nhà lãnh đạo vào đối tƣợng lãnh đạo nhằm mục tiêu nhất định. Biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh của hiệu trƣởng tiểu học là những cách thức tác động cụ thể của ngƣời hiệu trƣởng vào giáo viên nhằm hƣớng dẫn và hỗ trợ họ tiến hành đúng đắn các hoạt động vui chơi cho học sinh theo những hình thức và nội dung phù hợp. Kết luận chƣơng 1 Trên cơ sở phân tích các tài liệu lý luận đề tài đã xác định và sử dụng các khái niệm cơ bản: chỉ đạo, biện pháp chỉ đạo, hoạt động vui chơi, biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi. Vui chơi có
vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ và biện pháp chỉ đạo dối với hoạt động trên của hiệu trƣởng có ý nghĩa nâng cao hiệu quả tích cực. Tất cả những điều trên sẽ giúp chúng ta hiểu về biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh của hiệu trƣởng tiểu học một cách đúng đắn và vai trò của các biện pháp chỉ đạo đó CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO HỌC SINH CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TIỂU HỌC HỒ TÙNG MẬU, TP. NAM ĐỊNH 2.1. Vài nét về địa bàn và khách thể nghiên cứu 2.1.1. Địa bàn nghiên cứu Trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu, TP Nam Định là ngôi trƣờng nằm ở vị trí giao thông đi lại, là trƣờng tiểu học phục vụ chủ yếu cho con em các gia đình nằm trên địa bàn phƣờng Năng Tĩnh. Trƣờng đã đạt đƣợc nhiều danh hiệu nhƣ là trƣờng tiên tiến xuất sắc, tham gia các cuộc thi học sinh giỏi - giáo viên dạy giỏi và
đạt đƣợc thành tích cao. Trƣờng có tổng diện tích cả 2 khu A và B là 4851 m2 với số lƣợng học sinh là khoảng 1294 chia đều ở 5 khối lớp; có tổng 49 giáo viên; trƣờng có 30 lớp; mỗi lớp có khoảng 43 học sinh 2.1.2. Khách thể khảo sát 38 giáo viên tiểu học 30 học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 2.2. Thực trạng nhận thức của giáo viên và nhu cầu vui chơi của học sinh trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu, thành phố Nam Định Bằng phƣơng pháp phỏng vấn 30 học sinh tiểu học và phƣơng pháp điều tra bằng phiếu đối với giáo viên, chúng tôi đã tìm hiểu về thực trạng nhận thức của giáo viên và nhu cầu vui chơi của học sinh. 2.2.1 Thực trạng nhận thức của giáo viên về vai trò của hoạt động vui chơi đối với học sinh. Nhận thức có vai trò rất lớn trong việc thực hiện những hoạt động để biến mục tiêu thành hiện thực. Chỉ đạo hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học có hiệu quả hay không trƣớc hết phụ thuộc vào những đối tƣợng chịu tác động của công tác chỉ đạo nhƣ các giáo viên. Có 82,85% giáo viên cho rằng vui chơi có vai trò cần thiết đối với sự phát triển của học sinh. Xong, bên cạnh đó 17,15% giáo viên lại cho rằng hoạt động vui chơi có hay không cũng đƣợc. Từ số liệu trên cho thấy vẫn còn một số lƣợng đáng kể giáo viên chƣa quan tâm sâu sắc đến hoạt động ngoài giờ của học sinh mà
chỉ để ý đến mặt học tập, chất lƣợng dạy và học. Quan niệm của giáo viên về tầm ảnh hƣởng của hoạt động vui chơi đối với sự phát triển của học sinh. Bảng 2.1. Đánh giá chung nhận thức của giáo viên về vai trò của hoạt động vui chơi đối với học sinh. Tác dụng của vui chơi % Hỗ trợ học sinh học tập 22,95 Phát triển nhân cách, trí tuệ 22,95 Giúp trẻ tăng cƣờng sức khỏe, 27 thể lực Tạo không khí hòa đồng tập thể 21,3 Làm mất thời gian học tập 0 Gây mất trật tự, ồn ào 2,45 Gây mệt mỏi cho học sinh 3,27 Hoạt động vui chơi đem lại rất nhiều những tác động cụ thể trong đó giúp trẻ tăng cƣờng sức khỏe, thể lực đƣợc giáo viên cho là ảnh hƣởng nhiều nhất chiếm 27% sau đó là hỗ trợ học sinh học tập và phát triển trí tuệ nhân cách chiếm 22,95% tiếp đến vui chơi nhằm tạo không khí hòa đồng tập thể chiếm 21,3%. Đây là nhóm yếu tố tích cực phần lớn đƣợc các giáo viên cho rằng ảnh hƣởng nhiều đến sự phát triển của học sinh tiểu học Mặt khác phần ít giáo viên cho rằng vui chơi gây mất trật tự, ồn ào (2,45% ) và gây mệt mỏi cho học sinh ( 3,27% ) đặc biêt không giáo viên nào đánh giá vui chơi làm mất thời gian học tập, làm việc
của học sinh. Từ đó cho thấy vui chơi còn một vài hạn chế cơ bản cần khắc phục. Sở dĩ có ảnh hƣởng này là do biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi còn chƣa phù hợp và trò chơi đƣợc lựa chọn chƣa phù hợp với độ tuổi của các em Trên thực tế học sinh trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu thƣờng thích chơi những trò chơi vận động nhất ( chiếm 25,25% ) sau đó là các trò chơi ngoài trời (23,23%); các trò chơi dân gian theo quan điểm của thầy cô thu hút khoảng 22,22%; trò chơi trí tuệ cũng xấp xỉ 21,21%; cuối cùng các trò chơi trong nhà cung thu hút sự yêu thích của các em (chiếm 8,08%). Hiện nay học sinh có thiên hƣớng yêu thích những trò chơi dân gian, các trò chơi dân gian cũng đang đƣợc khôi phục dần trong các trƣờng tiểu học. 2.2.2 Thực trạng về nhu cầu vui chơi của HS trường TH Hồ Tùng Mậu Dựa vào số liệu điều tra cho thấy học sinh trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu có nhu cầu vui chơi với mức độ cao đạt 98,24%. Con số khẳng định, tuy không phải ở mức độ tuyệt đối cao nhƣng nó đã cho thấy bên cạnh việc học tập giữ vai trò chủ đạo ở lứa tuổi này thì các em vẫn cần và coi vui chơi là hoạt động không thể thiếu. Trên thực tế, lúc nào học sinh cũng nói rằng “ em rất thích chơi, em mong muốn đƣợc chơi nhiều hơn thế nữa…”( em Lƣơng Thúy Mai lớp 1A4 ) Tất cả những điều đó đều thể hiện mong muốn đƣợc vui chơi của các em. Kết quả phỏng vấn cho thấy những em có nhu cầu vui chơi ở mức bình thƣờng, biểu hiện cụ thể nhƣ : giờ ra chơi các em hay ngồi trong lớp để chép lại bài, ngồi 1 chỗ để nghe các bạn nói chuyện mà không ra ngoài… Sở dĩ có trƣờng hợp này là do thời
gian cũng nhƣ chƣơng trình học tác động làm các em không có thời gian chơi hoặc không gian chơi phù hợp. Nhu cầu vui chơi là có ý thức và không thể phủ nhận ở trẻ cho dù những trò chơi mà học sinh đóng vai trò là chủ thể hay chơi với đồ vật đã đi qua khi các em qua tuổi mẫu giáo. Sẽ thật nhẫn tâm khi những ngƣời lớn luôn đặt gánh nặng học tập lên vai các em trong thời điểm này. Nhu cầu vui chơi của trẻ thể hiện ở cả ba mặt nhƣ nhận thức, thái độ và hành vi. Cụ thể các biểu hiện nhƣ sau: em các thấy hoạt động vui chơi là rất thích “ em thích chơi lắm nhất là trò chơi đuổi bắt hay mèo đuổi chuột….” Khi bƣớc vào mỗi trò chơi thái độ của các em là rất hứng thú tích cực và tuân thủ theo luật chơi đã đƣợc thống nhất từ trƣớc, hành vi là những trò chơi đƣợc yêu thích các em thƣờng rủ nhau chơi trong mỗi giờ ra chơi. Học sinh tiểu học trƣờng Hồ Tùng Mậu thƣờng chơi các trò nhƣ: hoa sen hoa súng, mèo đuổi chuột, đu quay, cầu trƣợt, nhảy cƣớc, nhảy ba bƣớc….Ở những trò chơi liên quan đến đồ vật nhƣ búp bê đồ hàng không còn xuất hiện ở bậc học này nữa. Nhảy hiphop cũng đƣợc các học sinh lớp 5 luyện tập trong giờ giải lao. Nhƣ vậy có thể khẳng định học sinh tiểu học coi vui chơi là nhu cầu, là hoạt động thiết thực chẳng kém gì học tập dù nó không biểu hiện và bộc lộ mạnh mẽ nhƣ ở lứa tuổi khác. Chính vui chơi là một hình thức hấp dẫn và có sức lôi kéo, ảnh hƣởng rất lớn tới kết quả học tập của học sinh tiểu học. Từ đó nó có thể hình thành những hành vi tốt xấu khác nhau. Do đó vui chơi và nhu cầu vui chơi của học sinh tiểu học cần đƣợc quan tâm để ý không kém gì học tập và các hoạt động khác của trẻ. 2.3. Thực trạng các biện pháp chỉ đạo hoạt động vui chơi cho
học sinh của hiệu trƣởng trƣờng tiểu học Hồ Tùng Mậu, thành phố Nam Định 2.3.1. Đối tượng của các biện pháp chỉ đạo của hiệu trưởng. Thông qua việc tìm hiểu các lực lƣợng tham gia tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học chúng ta có thể xác định đƣợc đối tƣợng tác động mà các biện pháp chỉ đạo của hiệu trƣởng hƣớng tới. Bảng 2.2. Lực lƣợng tham gia tổ chức hoạt động vui chơi cho học sinh tiểu học Đối tƣợng Tỉ lệ % Giáo viên chủ nhiệm 36.5 Giáo viên bộ môn 17.5 Đội Thiếu niên TP HCM 23.8 Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 22.2 Qua bảng số liệu trên ta thấy có nhiều lực lƣợng tham gia vào tổ chức vui chơi cho trẻ nhƣng vai trò của các lực lƣợng này lại khác nhau. Các thầy cô giáo chủ nhiệm là những tổ chức vui chơi cho học sinh nhiều nhất (36.5%), tiếp đó là bộ phận Đội TNTP HCM (23.8%), Đoàn TNCS HCM (22.2%), các thầy cô giáo bộ môn có tỉ lệ tham gia ít nhất (17.5%). Ở các trƣờng tiểu học, vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng bởi họ chính là những ngƣời thƣờng xuyên tiếp xúc với các em, theo dõi hoạt động tập thể lớp