ĐẠI HC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐI HC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------
NGUYN TNH THY
ẢNH HƯNG CỦA DÂN CA DÂN TỘC NG
TRONG TRUYỆN THƠ TIẾNG HÁT LÀM DÂU
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: VĂN HỌC DÂN GIAN
Hà Nội -2012
ĐẠI HC QUỐC GIA NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------
NGUYN TNH THY
ẢNH HƯNG CỦA DÂN CA DÂN TỘC NG
TRONG TRUYỆN THƠ TIẾNG HÁT LÀM DÂU
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: VĂN HỌC DÂN GIAN
Mã số: 60 22 36
Người hướng dn khoa hc: PGS. TS. Hà Công Tài
Hà Nội - 2012
MC LC
M ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. Gii thuyết đề tài: ............................................................................................. 1
2. Lch s nghiên cứu vn đề: .............................................................................. 3
3. Đối tƣợng nghiên cu, mc đích nghiên cứu và phạm vi nghn cứƣ: ........... 4
4. Phƣơng pháp nghiên cứu: ................................................................................ 4
5. Cấu trúc luận văn: ............................................................................................ 5
NI DUNG ............................................................................................................ 6
CHƢƠNG 1: TRUYỆN THƠ VÀ CƠ SỞ CA MI QUAN H GIỮA DÂN
CA DÂN TỘC MÔNG VÀ TRUYỆN THƠ TIẾNG HÁT LÀM DÂU ................ 6
1.1. Khái nim truyn t và s hình thành truyn thơ trong văn hc
n gian ........................................................................................... 6
1.1.1. Khái niệm truyện thơ .......................................................................... 6
1.1.2. Các nhóm truyện thơ tiêu biu ............................................................ 7
1.1.3. S hình thành truyện thơ trong văn học dân gian Việt Nam ............. 9
1.2. Cơ s ca mi quan h gia dân ca dân tc Mông và truyn thơ
Tiếng hát làm dâu ........................................................................... 12
1.2.1. Cơ sở lch s - xã hội ........................................................................ 13
1.2.2. Cơ sở ni tại văn học......................................................................... 17
Tiu kết ................................................................................................................ 25
CHƢƠNG 2: S TIP NHN NI DUNG THẨM MĨ DÂN CA DÂN TC
MÔNG TRONG TRUYỆN THƠ TIẾNG HÁT LÀM DÂU ............................... 27
2.1. Đ tài, ch đ, giá tr ni dung và ý nghĩa tƣ tƣng .................... 28
2.1.1. Đề tài và ch đề ................................................................................ 28
2.1.2. Giá trị nội dung và ý nghĩa tư tưởng ................................................ 39
2.2. Phong tc, tp qn và không gian sinh hot văn hóa min núi . 41
2.2.1. Nhng lut tc, h tc lc hậu, hà khc trong nghi thứcn nhân
i hi ..................................................................................................... 41
2.2.2. Không gian sinh hoạt văn a miền i .......................................... 54
2.3. Quan nim v s phn và tâm lí đc trƣng ca con ngƣi trong xã
hội Mông ........................................................................................ 57
2.4. Tâm trng nhân vt tr tình: ..................................................... 60
Tiu kết ................................................................................................................ 70
CHƢƠNG 3: S CHUYỂN HÓA CÁC YU T THI PHÁP DÂN CA DÂN
TỘC MÔNG TRONG TRUYỆN THƠ TIẾNG HÁT LÀM DÂU ...................... 72
3.1. H thng ct truyn và kết cu .................................................. 72
3.1.1. Yếu t t s tạo nên cốt truyn......................................................... 72
3.1.2. S vận động ca ct truyn theo xu hướng kết thúc bi kịch ............ 77
3.1.3. Kết cấu trùng điệp và kết cấu tương phản ....................................... 82
3.2. Mô tip nn vt và mô- típ biu tƣng .................................... 86
3.2.1. típ nhân vật anh yêu – em yêu ................................................ 86
3.2.2. típ biểu tượng con đường ........................................................ 87
3.3. Tuyến nhân vt và hình tƣng nhân vt tr tình ........................ 90
3.3.1. Tuyến nhân vật chính diện phn din ........................................... 90
3.3.2. Tuyến nhân vt trung tâm – ngoại biên ........................................... 92
3.3.3. Hình tượng nhân vt tr tình : nhân vật em yêu ............................. 94
3.4. Phong cách tr tình ................................................................... 95
3.4.1. Lời văn ngh thut ........................................................................... 95
3.4.2. Ngh thuật miêu tả din biến tâm nhân vật .................................. 96
3.4.3. Ngôn ngữ và hình ảnh giàu chất thơ ............................................... 97
3.4.4. Phương thức và hình thức diễn xướng ............................................ 99
Tiu kết .............................................................................................................. 101
KT LUN ........................................................................................................ 103
TÀI LIỆU THAM KHO ................................................................................. 105
PH LC ........................................................................................................... 108
Danh mục các ch viết tt
1. GS.: Giáo sƣ
2. Nxb: Nhà xuất bn
3. PGS.: Phó giáo
4. TS.: Tiến
5. TSKH: Tiến sĩ khoa học
6. tr.: trang
7. xb: xut bn
Danh mục các bảng biểu
STT
Tên bảng
Ni dung khảo sát
1
2.1
Đề tài ba truyện thơ Tiếng hát làm dâu, A To Nù Câu,
Nhàng Dợ - Chà Tăng
2
2.2
S ng câu thơ tiếp nhn ni dung thẩm mĩ từ bn loại dân
ca dân tộc Mông trong ba truyện thơ Tiếng hát làm dâu, A
Thào Nù Câu, Nhàng D - Chà Tăng
3
2.3
Các cung bậc tâm trạng nhân vật tr tình
4
2.4
Tn sut xut hin hình ảnh nước mt
5
2.5
Tn sut xut hin các từ ng trc tiếp bc l tâm trạng nhân
vt tr tình
6
3.1
Hình nh, t ng biểu trưng cho cái chết
7
3.2
Âm hưởng kết thúc tác phẩm
8
3.3
Kết cấu trùng điệp và kết cấu tương phản
9
3.4
Tn sut xut hin biểu tượng con đường
10
3.5
Tn sut xut hiện nhân vật phn din m chng