Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp của hiệu trưởng trường THPT theo hướng tạo nguồn đào tạo cán bộ xã ở huyện Mường Khương tỉnh Lào Cai

Ở Ầ M  Đ U

Ọ Ề

1. LÍ DO CH N Đ  TÀI:

ạ ộ ủ ệ ế ệ ả ấ ạ ổ Văn ki n đ i h i X, XI c a Đ ng đã nh n m nh đ n vi c đ i m i h ớ ệ

ự ụ ể ạ ằ ố ồ ấ   th ng  giáo   d c  ­   Đào   t o  nh m   phát  tri n  nhanh   ngu n  nhân   l c  ch t

ượ ơ ấ ự ự ồ ợ l ng cao và nhanh chóng xây d ng c  c u ngu n nhân l c h p lý v ề

ề ề ạ ậ ộ ộ ọ ngành ngh , trình đ  đào t o, dân t c vùng mi n... Do v y, coi tr ng công

ướ ệ ẩ ồ ọ ọ ị tác h ng nghi p và phân lu ng h c sinh trung h c, chu n b  cho thanh

ớ ự ề ể ế ộ ợ ị ơ ấ   ệ thi u niên đi vào lao đ ng ngh  nghi p phù h p v i s  chuy n d ch c  c u

ế ả ướ ừ ị ươ ụ ệ ọ kinh t trong c  n c và t ng đ a ph ng là nhi m v  quan tr ng trong

ờ ỳ ấ ướ ệ ệ ạ ậ ộ th i k  công nghi p hóa và hi n đ i hoá đ t n c và h i nh p qu c t ố ế   .

ướ ơ ấ ể ệ ả ị ế Công tác h ế ng nghi p ph i bám sát xu th  chuy n d ch c  c u kinh t và

ự ủ ị ầ ồ ươ ự ệ ớ ượ nhu c u ngu n nhân l c c a đ a ph ng thì m i th c hi n đ ệ c nhi m v ụ

ị ố ể ồ ỉ ự ủ c a GD trong phát tri n ngu n nhân l c. Ch  th  s  33/2003/CT ­ BGD&ĐT

ề ệ ườ ọ ổ ngày 23/7/2003 v  vi c tăng c ng GDHN cho h c sinh ph  thông đã nêu

ụ ướ ậ ủ ộ ộ ộ ụ ệ rõ: “...Giáo d c h ng nghi p là m t b  ph n c a n i dung giáo d c ph ổ

ệ ượ ủ ươ ụ ị thông toàn di n đã đ ậ c xác đ nh trong Lu t giáo d c. Ch  tr ớ   ổ ng đ i m i

ươ ệ ế ấ ạ ầ ch ng trình GDPT hi n nay cũng nh n m nh đ n yêu c u tăng c ườ   ng

ụ ướ ự ệ ệ ằ ầ ả giáo d c h ng nghi p nh m góp ph n tích c c và có hi u qu  vào phân

ộ ố ẩ ồ ọ ọ ộ ị lu ng h c sinh chu n b  cho h c sinh đi vào cu c s ng lao đ ng ho c đ ặ ượ   c

ế ụ ủ ủ ạ ả ầ ợ ớ ự ti p t c đào t o phù h p v i năng l c c a b n thân và nhu c u c a xã

ộ h i...”

ụ ộ ọ ộ ị Giáo d c dân t c, vùng cao có v  trí quan tr ng trong công cu c phát

ể ế ằ ộ ố ỉ ườ tri n kinh t ­ xã h i, an ninh qu c phòng. Ch  có b ng con đ ng phát

ư ụ ể ộ ể ớ tri n giáo d c m i có th  nhanh chóng đ a vùng cao và vùng dân t c thoát

ữ ậ ả ầ ả ỏ ạ kh i nghèo nàn l c h u, gi m d n kho ng cách gi a vùng cao và vùng dân

ằ ồ ộ ớ t c v i vùng đ ng b ng.

1

ả ướ ọ ị Đ ng và nhà n c ta đã xác đ nh GDHN đóng vai trò quan tr ng trong

ụ ạ ự ệ ệ ệ ạ ộ ộ ồ ể ố ủ   vi c th c hi n nhi m v  t o ngu n đào t o cán b  dân t c thi u s  c a

ườ ụ ằ ạ ọ ổ nhà tr ộ   ng Trung h c ph  thông nh m giáo d c đào t o con em các dân t c

ở ở ữ ạ ố ố ữ vùng cao tr thành nh ng h t gi ng t ữ   ộ ố t, nh ng cán b  c t cán, nh ng

ườ ỏ ế ổ ứ ộ ố ấ ng ộ i lao đ ng gi i, bi ạ    ch c cu c s ng gia đình văn minh  m no, h nh t t

ế ự ầ ươ ấ ướ ạ phúc, bi t góp ph n xây d ng quê h ng đ t n c ngày càng giàu m nh.

ả ạ ồ ờ ở ộ ườ ộ ớ Đ ng th i ph i đào t o các em tr  thành cán b  và ng i lao đ ng m i có

ự ứ ẩ ấ ả ắ ộ ớ nhân cách, ph m ch t, năng l c mang b n s c dân t c, thích  ng v i yêu

ộ ở ị ề ạ ặ ươ ệ ầ c u đào t o ngh  nghi p ho c công tác xã h i đ a ph ng.

ủ ươ ự ủ ướ ệ Th c hi n ch  tr ng chính sách c a nhà n ề c, trong nhi u năm qua,

ươ ự ủ ụ ố các ch ể   ng trình m c tiêu qu c gia và các d  án c a BGD & ĐT đã tri n

ở ư ươ ộ ỉ khai các t nh vùng cao, vùng dân t c nh  ch ự ng trình VII, d  án V, đã có

ự ứ ệ ề ề ướ nhi u công trình nghiên c u và th c nghi m v  công tác GD h ệ   ng nghi p

ủ ứ ề ọ ộ ạ d y ngh  cho h c sinh dân t c, vùng cao c a Trung tâm nghiên c u giáo

ủ ụ ề ạ ộ ộ ọ ụ d c dân t c B  giáo d c ­ Đào t o và c a nhi u nhà khoa h c trong n ướ   c

ượ ả ạ ể ệ ườ ề ờ ườ đ c tri n khai có hi u qu  t i các tr ng. Nh  đó nhi u tr ự   ng đã th c

ệ ươ ố ố ụ ệ ướ ệ ề ạ ọ hi n t ng đ i t t nhi m v  GD h ng nghi p d y ngh  cho h c sinh,

ự ể ệ ầ ồ ị ươ ạ góp ph n đáng k  vào vi c đào t o ngu n nhân l c cho các đ a ph ng trên

ả ướ c  n c.

ề ườ ườ ươ ỉ Trong nhi u năm qua các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào

ầ ạ ỏ ồ ộ ệ   ệ ạ Cai đã góp ph n không nh  vào vi c t o ngu n đào t o cán b  cho huy n

ế ệ ọ ủ ề ườ ưở nhà, nhi u th  h  h c sinh c a các nhà tr ng đã tr ấ   ng thành cung c p

ự ể ồ ộ ế ủ ị ộ ươ ngu n nhân l c cho công cu c phát tri n kinh t ­ xã h i  c a đ a ph ng.

ấ ượ ầ ờ ạ ồ ầ Song trong th i gian g n đây khi yêu c u ch t l ng đào t o ngu n cán b ộ

ượ ả ở ấ ộ ặ đ ộ c nâng cao nh t là đ i ngũ cán b  xã, b n vùng sâu, vùng xa, đ c bi ệ   t

ứ ượ ự ữ ữ ổ ị ể khó khăn, đ  đáp  ng đ ể c s  phát tri n KT ­ XH, gi v ng  n đ nh tr t t ậ ự

2

ị ở ớ ủ ị ươ ự ổ ạ chính tr vùng cao biên gi i c a đ a ph ớ ng và s  đ i m i m nh m  v ẽ ề

ươ ươ ứ ệ ạ ố ộ n i  dung,   ch ng   trình,   ph ụ   ng   th c   đào   t o  trong  h   th ng   giáo  d c

ụ ướ ữ ệ ả ầ ả THPT thì c n ph i có nh ng bi n pháp qu n lý giáo d c h ệ ng nghi p phù

ứ ệ ớ ượ ữ ủ ệ ầ ả ơ ợ h p và hi u qu  h n m i đáp  ng đ ủ   c nh ng yêu c u c a huy n, c a

ệ ề ạ ồ ộ ộ ỉ t nh v  ngu n cán b  dân t c vùng cao trong giai đo n hi n nay. Căn cứ

ữ ả ạ ề ạ ọ ệ ả vào nh ng lý do trên tác gi m nh d n ch n đ  tài: “Bi n pháp qu n lý

ụ ướ ệ ưở ườ ướ giáo d c h ệ ủ ng nghi p c a hi u tr ng tr ng THPT theo h ạ   ng t o

ồ ộ ở ườ ệ ươ ỉ . ạ ngu n đào t o cán b  xã huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai”

Ứ

Ụ

2. M C ĐÍCH NGHIÊN C U:

ơ ở ự ứ ậ ạ ả ở ả Trên c  s  nghiên c u lí lu n, kh o sát th c tr ng qu n lý GDHN các

ườ ườ ươ ể ề ấ ỉ tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ệ   ng t nh Lào Cai đ  đ  xu t các bi n

ủ ệ ưở ự ụ ệ ệ ằ pháp QL GDHN c a hi u tr ị ạ   ng nh m th c hi n nhi m v  chính tr  t o

ủ ạ ồ ộ ườ ườ ươ ngu n đào t o cán b  xã c a các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ỉ ng t nh

Lào Cai.

ấ ượ ụ ụ ệ ọ ộ ộ Ch t l ầ   ng giáo d c toàn di n cho h c sinh THPT ph  thu c m t ph n

ấ ượ ụ ướ ệ ề ấ ậ vào ch t l ng giáo d c h ụ   ế ng nghi p. Theo đó, n u đ  xu t và v n d ng

ủ ệ ệ ả ưở ẽ ầ các bi n pháp qu n lý GDHN c a Hi u tr ấ   ng s  góp ph n nâng cao ch t

ượ ằ ạ ạ ọ ồ ộ ở l ng GDHN cho h c sinh nh m t o ngu n đào t o cán b  xã ệ    huy n

ườ ươ ỉ M ng Kh ng, t nh Lào Cai.

Ố ƯỢ

Ể

Ứ

3. KHÁCH TH  VÀ Đ I T

NG NGHIÊN C U:

ụ ướ ệ ủ ườ ứ Giáo d c h ng nghi p c a tr ng trung ể 3.1. Khách th  nghiên c u:

ổ ướ ạ ạ ồ ộ ở ệ ọ h c ph  thông theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã ườ    huy n M ng

ươ ỉ Kh ng t nh Lào Cai.

3

ố ượ ệ ả ở ứ  Bi n pháp qu n lí GDHN các tr ườ   ng 3.2. Đ i t ng nghiên c u:

ướ ạ ạ ồ ộ ở ườ ệ THPT theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã huy n M ng Kh ươ   ng

ỉ t nh Lào Cai.

Ả

Ọ

Ế

4. GI

THUY T KHOA H C:

ụ ữ ệ ả ồ ộ ở ườ Áp d ng đ ng b  nh ng bi n pháp qu n lý GDHN các tr ng THPT

ườ ệ ươ ẽ ạ ấ ị ữ ụ ứ ệ ả huy n M ng Kh ng s  đ t nh ng hi u qu  nh t đ nh, đáp  ng m c tiêu

ụ ườ ạ ộ ồ giáo d c trong tr ng THPT, góp ph n ộ   ầ t o ngu n đào t o cán b  dân t c ạ

ể ố ở ườ ệ ươ ỉ thi u s huy n M ng Kh ng, t nh Lào Cai.

Ứ

Ụ

Ệ

5. NHI M V  NGHIÊN C U:

ụ ướ ữ ế ề ấ ậ 5.1. Nh ng v n đ  lí lu n liên quan đ n QL giáo d c h ng nghi p ệ ở

ườ các tr ng THPT.

ự ạ ở ườ ướ ạ ồ 5.2. Th c tr ng QL GDHN các tr ng THPT theo h ng t o ngu n đào

ộ ở ườ ệ ươ ỉ ạ t o cán b  xã huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai.

ề ấ ở ườ ệ 5.3.   Đ   xu t   các   Bi n   pháp   QL   GDHN các   tr ệ   ng   THPT   huy n

ườ ươ ỉ ướ ạ ạ ồ ộ M ng Kh ng t nh Lào Cai theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã.

Ớ Ạ

Ứ

Ạ

Ề

6. GI

I H N PH M VI NGHIÊN C U Đ  TÀI:

ữ ệ ả ạ ở ườ   ng tr 6.1. Ph m vi nghiên c u ứ :  Nh ng bi n pháp qu n lí GDHN

ướ ạ ạ ộ ồ ườ ộ THPT theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã ng ể ố i dân t c thi u s .

ớ ạ 6.2. Gi ứ   i h n nghiên c u:

ớ ạ ứ ứ ệ ậ ị ­ Gi i h n đ a bàn nghiên c u: T p trung nghiên c u các Bi n pháp QL

ở ườ ườ ươ ỉ GDHN các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai.

ớ ạ ứ ừ ế ờ ­ Gi i h n th i gian nghiên c u: T  tháng 09/2010 đ n tháng 10/2011.

ƯƠ

Ứ

7. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U:

ươ ế ư ầ ứ ứ 1. Nhóm ph ng pháp nghiên c u lý thuy t: s u t m, nghiên c u tài

4

ơ ở ệ ậ ươ ệ ố ạ li u và c  s  lý lu n, ph ế   ng pháp phân lo i và h  th ng hoá lý thuy t,

ươ ổ ợ ph ng pháp phân tích và t ng h p.

ươ ự ễ ươ 2. Nhóm ph ứ ng pháp nghiên c u th c ti n: ph ng pháp quan sát,

ươ ự ệ ươ ươ ph ng pháp so sánh th c nghi m, ph ề ng pháp đi u tra, ph ng pháp

ươ ế ệ ả ổ chuyên gia, ph ng pháp t ng k t kinh nghi m qu n lý GDHN.

ươ ỗ ợ ử ụ ố ệ ể ử ố 3. Ph ử ng pháp h  tr : S  d ng toán th ng kê đ  x  lý s  li u; S

ẽ ể ơ ồ ể ả ạ ụ d ng bi u b ng, s  đ , hình v  đ  minh ho .

Ự

Ủ

Ậ

Ễ

Ề

Ứ   8. Ý NGHĨA LÝ LU N VÀ TH C TI N C A Đ  TÀI NGHIÊN C U

ề ặ ứ ữ ậ ả ế V  m t lý lu n, nh ng k t qu  nghiên c u có th  đ ể ượ ử ụ   c s  d ng

ơ ở ự ự ễ ệ ệ ậ ậ ằ nh m xác l p c  s  lý lu n và th c ti n cho vi c xây d ng các bi n pháp

ướ ệ ọ ướ ạ ạ ộ ồ h ng nghi p cho h c sinh THPT theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã.

ứ ẽ ề ặ ữ ự ế ễ ả ườ V  m t th c ti n, k t qu  nghiên c u s  giúp cho nh ng ng i làm

ụ ướ ấ ượ ự ạ ả công tác giáo d c h ệ ng nghi p th y đ ệ c th c tr ng bi n pháp qu n lý

ể ừ ủ ươ ư ệ ủ c a công tác này đ  t đó đ a ra các bi n pháp, ch  tr ồ   ợ ng phù h p; đ ng

ể ử ụ ờ ế ứ ả ư ệ th i k t qu  nghiên c u cũng có th  s  d ng làm t ụ ụ  li u ph c v  công tác

ả ộ ướ ạ ộ ề Qu n lý ho t đ ng lao đ ng, h ạ   ệ ng nghi p, d y ồ ưỡ b i d ng chuyên đ  “

ả ộ ườ ngh ề ở ườ  tr ng THPT ” cho cán b  qu n lý và giáo viên các tr ng THPT

ườ ệ ươ ỉ huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai.

Ấ

Ậ

Ủ 9. C U TRÚC C A LU N VĂN

ở ầ ụ ế ế ầ ậ ị ệ   Ngoài các ph n m  đ u, k t lu n và khuy n ngh , danh m c tài li u

ụ ụ ả ậ ộ ượ tham   kh o   và   các   ph   l c,   n i   dung   lu n   văn   đ c   trình   bày   trong   3

ươ ch ng:

ươ ề ả ơ ở ơ ở ậ :  C  s  lý lu n và c  s  pháp lý v  qu n lý giáo d c h ụ ướ   ng Ch ng 1

ệ ở ườ nghi p các tr ng THPT.

5

ươ ụ ướ ự ạ ệ ở ả :  Th c tr ng qu n lý giáo d c h ng nghi p các tr ườ   ng Ch ng 2

ướ ạ ạ ồ ộ ở ườ ệ THPT theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã huy n M ng Kh ươ   ng

ỉ t nh Lào Cai

ươ ụ ệ ướ ủ ệ ả :  Bi n   pháp   qu n   lý   giáo   d c   h ệ   ng   nghi p   c a   Hi u Ch ng 3

ưở ườ ướ ạ ạ ộ ồ ở tr ng các tr ng THPT theo h ng t o ngu n đào t o cán b  xã ệ    huy n

ườ ươ ỉ M ng Kh ng t nh Lào Cai

6

ươ Ch ng 1

Ơ Ở Ứ Ậ Ả Ề Ụ   C  S  LÝ LU N VÀ CĂN C  PHÁP LÝ V  QU N LÝ GIÁO D C

ƯỚ Ổ H NG NGHI P Ệ Ở ƯỜ  TR Ọ NG TRUNG H C PH  THÔNG

Ơ ƯỢ Ị

Ử

Ứ

Ấ

1.1. VÀI NÉT S  L

Ề C L CH S  NGHIÊN C U V N Đ

ụ ướ ộ ố ướ ệ ế ớ 1.1.1. Giáo d c h ng nghi p m t s  n c trên th  gi i

Ở ự ệ ệ ề ề ấ ố ọ  lĩnh v c ngh  nghi p, vi c ch n ngh  và nh t là m i quan h ệ

ữ ườ ề ệ ộ ớ ượ ề ọ gi a ng i lao đ ng v i ngh  nghi p, đã đ ủ   c nhi u nhà khoa h c c a

ứ ế ề ằ ố ọ   nhi u qu c gia quan tâm nghiên c u nh m giúp cho thanh thi u niên h c

ự ọ ự ể ự ự ề ệ ợ ớ sinh có s  ch n l a ngh  nghi p  sao cho phù h p v i năng l c, th  l c, trí

ệ ứ ầ tu , h ng thú cá nhân và yêu c u kinh t ế ủ ấ ướ  c a đ t n c.

ữ ộ ộ ướ ể ướ C ng hòa Pháp là m t trong nh ng n c đã phát tri n h ọ   ng h c,

ướ ư ấ ề ớ ế ớ ấ ế ỷ h ệ ng nghi p và t v n ngh  s m nh t trên th  gi i.Th  k  19 (năm

ữ ườ ướ ệ ở ấ ả 1848), nh ng ng i làm công tác h ng nghi p ố    Pháp đã xu t b n cu n

ướ ề ệ ọ ỡ ệ ự   ằ sách: “H ng nghi p ch n ngh ” nh m giúp đ  thanh niên trong vi c l a

ể ử ụ ự ủ ệ ề ả ọ ộ ệ ch n ngh  nghi p đ  s  d ng có hi u qu  năng l c lao đ ng c a th  h ế ệ

ệ ẻ ộ ươ ệ tr . Ngày 25/12/1922 B  Công nghi p và Th ộ ng nghi p C ng hòa Pháp

ề ị ướ ướ ệ ị đã ban hành ngh  đ nh v  công tác h ọ ng h c, h ậ   ng nghi p và thành l p

ở ướ ệ ướ ổ ớ S  H ng nghi p cho thanh niên d i 18 tu i; t i ngày 24/5/1938 công tác

ướ ế ị ệ h ứ   ng nghi p đã mang tính pháp lý thông qua quy t đ nh ban hành ch ng

ỉ ướ ố ớ ấ ả ệ ắ ộ ướ ổ ch  h ng nghi p b t bu c đ i v i t t c  thanh niên d i 17 tu i, tr ướ   c

ở ườ ủ ệ ệ khi tr  thành ng ặ   ệ i làm vi c trong các xí nghi p th  công, công ngh  ho c

ươ ệ ố ừ ế ệ ậ th ng nghi p. T  năm 1960, Pháp đã ti n hành thành l p h  th ng các

ướ ướ ệ ừ ộ ụ ế trung tâm thông tin h ọ ng h c và h ng nghi p t B  Giáo d c đ n khu,

ụ ệ ườ ướ ế ả ỉ t nh, huy n và c m tr ng. Năm 1975, n c Pháp đã ti n hành c i cách

7

ụ ể ệ ụ ở ụ ề ạ ả giáo d c đ  hi n đ i hóa n n giáo d c. C i cách giáo d c ặ    Pháp chú ý đ c

ệ ề ệ ả ạ ắ ộ ọ bi ụ   t chăm lo gi ng d y lao đ ng và ngh  nghi p cho h c sinh, kh c ph c

ướ ạ ộ ụ ệ ộ ộ khuynh h ng và quan ni m coi giáo d c lao đ ng là m t ho t đ ng giáo

ứ ứ ạ ọ ườ ệ ụ d c lo i hai (t c là đ ng sau các môn khoa h c). Nhà tr ng Pháp hi n nay

ứ ệ ế ả ấ ớ ọ đã gi m b t tính hàn lâm trong vi c cung c p các ki n th c khoa h c, tăng

ự ụ ứ ế ướ ể ỉ ọ t  tr ng ki n th c có ý nghĩa th c d ng và ý nghĩa h ệ ng nghi p đ  giúp

ộ ố ề ệ ẩ ạ ọ ọ ị cho h c sinh trung h c chu n b  đi vào đào t o và cu c s ng ngh  nghi p.

Ở ướ ệ ượ ề Liên Xô (cũ), công tác h ng nghi p đ ứ   c nhi u nhà nghiên c u

ư quan tâm nh : E.A Klimov, V.N. Supkin, V.P Gribanov, V.A Kruchetxki...

ứ ủ ả ậ ứ ề ệ [23]. Nghiên c u c a các tác gi ộ    t p trung vào h ng thú ngh  nghi p, đ ng

ờ ư ị ề ề ề ọ ọ ồ ơ c  ch n ngh , các giá tr  v  ngh  mà h c sinh quan tâm, đ ng th i đ a ra

ỉ ẫ ề ố ơ ữ ể ọ ọ nh ng ch  d n đ  giúp h c sinh ch n ngh  t t h n.

Ở ậ ừ ụ ế ề ậ ả ấ ả  Nh t B n, đã t lâu giáo d c Nh t B n chú ý đ n v n đ  hoàn

ứ ứ ệ ạ ậ ằ ấ ộ ọ thi n n i dung, hình th c d y h c kĩ thu t nh m cung c p tri th c, rèn

ể ư ề ệ ệ ộ luy n kĩ năng lao đ ng ngh  nghi p và phát tri n t ọ   ạ  duy sáng t o cho h c

ậ ở ổ ậ ả sinh ph  thông. Chính vì v y, ề   ữ  Nh t B n trong nh ng năm qua, nhi u

ộ ả ụ ượ ụ ế ả ả ớ cu c c i cách giáo d c đã đ c ti n hành v i m c đích đ m b o cho giáo

ứ ể ầ ổ ế ụ ể ủ ụ d c ph  thông đáp   ng yêu c u phát tri n kinh t c  th  c a đ t n ấ ướ   c.

ệ ượ ụ ể ộ ề Trong đó có nhi u bi n pháp đã đ ạ   c áp d ng đ  nâng cao trình đ  đào t o

ề ướ ọ ự ệ ườ v  h ng nghi p và khoa h c t nhiên trong các tr ổ ng ph  thông.

ụ ướ ề ủ ệ ể V  giáo d c h ằ   ng nghi p, quan đi m c a UNESCO cũng cho r ng

ế ệ ẻ ự ụ ạ ọ ọ giáo d c trung h c là giai đo n mà th  h  tr  l a ch n cho mình con đ ườ   ng

ướ ự ự ộ ố ệ ạ ướ ề ệ ộ b c vào cu c s ng lao đ ng th c s . H ng nghi p t o đi u ki n cho

ự ề ọ ườ ộ ọ h c sinh l a ch n m t trong nhi u con đ ng khác nhau.

ế ỷ ữ ầ ướ ư ỹ ủ Vào nh ng năm đ u c a th  k  XX,  các n c nh  Pháp, M , Anh

ậ ướ ệ ệ ắ ớ ọ đã thành l p các phòng h ng nghi p, v i các tr c nghi m, h  đã t ư ấ    v n

8

ở ọ ượ ữ ề ả ớ cho thanh niên đó ch n đ ủ   ợ c nh ng ngh  thích h p v i kh  năng c a

ể ụ ề ầ ộ ả b n thân và các ngh  đang có nhu c u tuy n d ng trong xã h i.

ụ ướ ề ạ ồ ệ ấ 1.1.2. Giáo   d c   h ng   nghi p   và   v n   đ   t o   ngu n   cán   b ộ

DTTS ở ệ  Vi t Nam

ủ ị ụ ệ ấ ả ậ ồ ọ Ch  t ch H  Chí Minh và Đ ng ta r t coi tr ng vi c v n d ng sáng

ụ ủ ủ ể ằ ạ ớ   ạ t o các quan đi m giáo d c c a ch  nghĩa Mác ­ Lê nin nh m đào t o l p

ườ ừ ạ ộ ớ ồ ng ủ ị i lao đ ng m i. T  năm 1960, Ch  t ch H  Chí Minh đã d y: “Trong

ọ ậ ủ ứ ụ ệ ạ ả ặ ạ ọ vi c  giáo d c và h c t p ph i chú tr ng đ  các m t: đ o đ c cách m ng,

ủ ậ ả ấ ộ ộ ộ ỹ giác ng  xã h i ch  nghĩa, văn hóa, k  thu t, lao đ ng và s n xu t”. Ng ườ   i

ẳ ị cũng đã kh ng đ nh:

ườ ộ ườ “Nhà tr ủ ng xã h i ch  nghĩa là nhà tr ng:

ọ ộ ớ ­ H c đi v i lao đ ng

ự ậ ớ ­ Lý lu n đi v i th c hành

ớ ế ầ ­ C n cù đi v i ti ệ t ki m.”.

ọ ỏ ủ ị ồ Trong bài báo “H c hay, cày gi ề ậ   i”, Ch  t ch H  Chí Minh đã đ  c p

ộ ế ố ớ ủ ụ ệ ấ ọ ế đ n m t y u t m i c a giáo d c. Đó là, “Vi c cung c p cho h c sinh

ứ ơ ả ậ ả ề ỹ ữ ệ ấ ệ   nh ng tri th c c  b n v  k  thu t s n xu t công nghi p và nông nghi p”

ủ ế ữ ả ấ ộ ữ   và “Nh ng ngành s n xu t ch  y u” trong xã h i. Đó cũng chính là nh ng

ệ ủ ụ ỹ ụ ướ ề ậ ấ ờ ộ n i dung giáo d c k  thu t ngh  nghi p c a giáo d c n c ta lúc b y gi .

ộ ồ ế ị ủ Ngày 19/3/1981, H i đ ng Chính ph  đã ban hành Quy t đ nh s ố

ướ ườ ổ ệ ng nghi p trong tr ng ph  thông và vi c s ệ ử 126/CP v  “ề Công tác h

ơ ở ọ ố ấ ổ ọ ổ ụ d ng h c sinh các c p ph  thông c  s  và ph  thông trung h c t ệ   t nghi p

ườ ế ị ể ọ ố ộ ra tr ng”. Có th  coi quy t đ nh này là m t m c quan tr ng đ i v i s ố ớ ự

ệ ố ụ ể ườ ở ừ ờ ổ phát tri n giáo d c trong h  th ng nhà tr ng ph  thông, b i t ể    th i đi m

9

ấ ướ ệ ượ ư ứ ọ ồ y, h ng nghi p đ ờ   ộ c chính th c coi nh  là m t môn h c và đ ng th i

ượ ư ộ ế ạ ủ ọ đ ạ ộ c coi nh  m t ho t đ ng có trong các ti t d y c a các môn h c.

ữ ề ấ ượ ề Nh ng v n đ  GDHN ở ườ  tr ng THPT đã đ ứ   c nhi u nhà nghiên c u

ề ậ ớ ở ề ạ ộ quan tâm và đ  c p t i nhi u góc đ  khác nhau nh : ấ ư Ph m T t Dong [10,

ứ ế ề ầ ặ 11], Tr n Khánh Đ c [13], Hà Th  Truy n [36,37], Đ ng Danh Ánh [01,

ễ ế ứ ự ễ ễ 02], Nguy n Vi t S  [26, 27], Nguy n Bá Minh [22], Nguy n  Đ c Trí

ề ế ễ [34,35], Nguy n Văn Lê ­ Hà Th  Truy n ­ Bùi Văn Quân [19]. Trong các

ứ ề ướ ệ ậ công trình nghiên c u v  công tác h ữ   ng nghi p đã t p trung vào nh ng

ề ư ấ v n đ  nh :

ệ ố ề ị ử ể ấ ướ ệ ở + V n đ  l ch s  phát tri n h  th ng công tác h ng nghi p các

ướ ế ớ ở ệ n c trên th  gi i và Vi t nam.

ọ ủ ả ấ ướ ệ + B n ch t khoa h c c a công tác h ng nghi p

ủ ụ ệ ướ ệ ụ + M c đích, nhi m v , vai trò c a công tác h ng nghi p

ơ ả ứ ướ ộ ệ + N i dung c  b n và các hình th c h ng nghi p.

ề ổ ứ ề ể ướ ệ ấ + V n đ  t ch c và đi u khi n công tác h ng nghi p.

ớ ề ụ ể ướ ướ ệ + Quan đi m m i v  giáo d c h ệ ng nghi p, coi h ng nghi p là

ạ ộ ủ ề ạ ằ ơ lo i ho t đ ng c a nhi u c  quan khác nhau nh m giúp cho con ng ườ   i

ở ườ ề ệ ọ ợ ớ ộ ọ ầ ủ ch n ngh  phù h p v i nhu c u c a xã h i và nguy n v ng, s  tr ủ   ng c a

ớ ộ ổ ướ ệ ườ ệ cá nhân. Đ i m i n i dung h ng nghi p trong nhà tr ng hi n nay đang là

ầ ấ ộ ế ữ ị ớ m t yêu c u ngày càng c p thi t và xác đ nh trong nh ng năm t i, công tác

ướ ữ ệ ệ ả ơ ả ế h ng nghi p ph i đóng góp h n n a vào vi c gi ệ i quy t vi c làm cho

ế ị ướ ế ệ ẻ ự ả ữ thanh thi u niên, đ nh h ấ ầ   ng th  h  tr  vào nh ng lĩnh v c s n xu t c n

ể ự ạ ể ế ề ạ ả ỗ phát tri n, t o ra cho m i thanh, thi u niên nhi u kh  năng đ  t t o ra

ệ vi c làm.

10

ủ ả ề ậ Nhìn chung các công trình c a các tác gi đ u t p trung vào nghiên

ạ ộ ơ ở ự ủ ễ ế ướ ệ ớ ứ c u c  s  lý thuy t và th c ti n c a ho t đ ng h ụ   ng nghi p v i m c

ứ ổ ứ ướ ộ ệ ọ đích, ý nghĩa, n i dung, hình th c t ch c h ng nghi p cho h c sinh ph ổ

thông.

ụ ướ ứ ự ề ề ạ ệ V  lĩnh v c nghiên c u giáo d c h ồ   ấ ng nghi p và v n đ  t o ngu n

ộ ố ớ ườ ạ ề ả ổ đào t o cán b  đ i v i tr ộ ộ   ng THPT, riêng v  m ng ph  thông Dân t c n i

ả ứ trú đã có các tác gi và nhóm nghiên c u:

ạ ầ ọ ị ệ   Ph m Đình Thái [28], Tr n Thanh Phúc [24, 25], Bùi Th  Ng c Di p

ứ ề ậ ấ ề [12]. Các công trình nghiên c u đ u t p trung vào các v n đ :

ụ ệ ế ổ ọ + T ng k t và đánh giá công tác giáo d c toàn di n cho h c sinh

ề ạ ể ấ ạ ồ ộ ố ộ ị   DTNT và v n đ  t o ngu n đào t o cán b  dân t c thi u s  cho các đ a

ươ ở ệ ố ườ ph ng h  th ng tr ng PTDTNT

ề ả ệ ạ ổ ớ + Đ  ra các gi ả i pháp nâng cao hi u qu  đào t o và đ i m i ph ươ   ng

ứ ườ ứ ằ ượ ạ th c đào t o cho các tr ng PTDTNT nh m đáp  ng đ ủ   ầ c yêu c u c a

ờ ỳ ớ ụ ọ ộ giáo d c h c sinh dân t c trong th i k  m i

ứ ề ộ ộ ặ ậ ọ + Nghiên c u v  lý lu n GDHN cho h c sinh dân t c n i trú đ c bi ệ   t

ọ ỉ là h c sinh THPT ở ườ  tr ng DTNT T nh

ụ ự ạ ướ ề ở ệ ạ + Đánh giá th c tr ng giáo d c h ng nghi p và d y ngh các

ườ ề ố ả ự ằ tr ng PTDTNT trên toàn qu c và đ  ra các gi ệ i pháp th c hi n nh m đáp

ứ ề ầ ồ ộ ộ ị ươ ng nhu c u v  ngu n cán b  dân t c cho các đ a ph ng.

ề ậ ươ ứ ệ ớ ố Các công trình nghiên c u đã đ  c p t ng đ i toàn di n t i các

ủ ụ ạ ặ ườ ặ ệ m t giáo d c đào t o c a tr ng PTDTNT đ c bi t là công tác h ướ   ng

ệ ạ ọ ượ ạ ộ ữ ộ ề nghi p d y ngh  cho h c sinh đ c coi là m t trong nh ng ho t đ ng c ơ

ả ườ ự ệ ộ ộ b n hình thành nhân cách ng ệ   ằ i cán b  dân t c nh m th c hi n nhi m

ị ủ ụ ườ ạ ạ ồ ộ v  chính tr  c a tr ị   ng PTDTNT t o ngu n đào t o cán b  cho các đ a

ươ ừ ở ạ ph ng t năm 1990 tr  l i đây.

11

ủ ấ ướ ệ ố ả Song hi n nay, trong b i c nh KT ­ XH c a đ t n ề c có nhi u thay

ề ầ ộ ộ ượ ả ề ố ượ ồ ổ đ i, yêu c u v  ngu n cán b  dân t c đ c nâng lên c  v  s  l ớ   ng v i

ớ ự ả ấ ộ ự ữ ề ẩ ơ nh ng tiêu chí cao h n v  năng l c và ph m ch t c ng v i s  c i cách v ề

ả ượ ệ ở ự ắ ị ươ qu n lý hành chính đang đ c th c hi n kh p các đ a ph ng trên c ả

ướ ộ ấ ề ầ ồ ở ế n c thì nhu c u v  ngu n cán b  c p xã tr ấ  nên c p thi ụ   t. Giáo d c

ướ ứ ệ ể ầ ườ ấ h ng nghi p đ  đáp  ng nhu c u này trong các tr ng THPT là v n đ ề

ư ượ ề ậ ắ ộ ộ ch a đ c đ  c p m t cách sâu s c và có tính r ng rãi trong các công trình

ứ ườ ự ệ ệ nghiên c u nêu trên. Các tr ệ ng THPT trong huy n th c hi n nhi m v ụ

ị ở ị ươ ạ ọ ướ chính tr đ a ph ng là đào t o h c sinh theo h ồ   ng nâng cao dân trí, b i

ưỡ ự ả d ng nhân l c nên công tác GD nói chung và GDHN nói riêng ph i đáp

ứ ượ ầ ủ ụ ạ ứ ệ ồ ờ ng đ ồ   c yêu c u c a GD THPT, đ ng th i đáp  ng nhi m v  t o ngu n

ạ ị ươ ể ự đào t o nhân l c cho đ a ph ng. Đó chính là quan đi m mà nhóm nghiên

ề ượ ể ự ệ ứ c u đ  tài đúc rút đ ệ   c qua các công trình nêu trên đ  th c hi n trong vi c

ả ụ ế ặ gi ệ i quy t các nhi m v  đã đ t ra.

Ơ Ở

Ụ

Ề

ƯỚ

Ả

Ệ

Ậ 1.2. C  S  LÝ LU N V  GIÁO D C H

NG NGHI P VÀ QU N LÝ GIÁO

Ụ

ƯỚ

Ệ Ở

ƯỜ

ƯỜ

D C H

NG NGHI P

CÁC TR

Ệ NG THPT HUY N M NG KH

ƯƠ   NG

Ỉ

T NH LÀO CAI

ụ ướ ụ ướ ệ ệ 1.2.1. Giáo d c h ả ng nghi p và qu n lý giáo d c h ng nghi p

ướ ệ 1.2.1.1. Giáo d cụ  H ng nghi p

ụ ướ ề ệ ệ 1) Quan ni m v  Giáo d c h ng nghi p

ụ ủ ệ ố ườ ệ “GDHN là h  th ng các bi n pháp giáo d c c a nhà tr ng, gia đình

ế ệ ẻ ư ưở ằ ộ ị ứ ỹ ẩ và xã h i nh m chu n b  cho th  h  tr  t t ng, tâm lý, tri th c, k  năng

ể ẵ ề ả ấ ộ ộ   ể ọ đ  h  có th  s n sàng đi vào ngành ngh , vào lao đ ng s n xu t và cu c

ở ườ ự ầ ườ ố s ng. GDHN góp ph n phát huy năng l c, s  tr ủ ừ ng c a t ng ng ồ   i, đ ng

ủ ệ ề ầ ờ ợ ỉ ớ   ọ th i góp ph n đi u ch nh nguy n v ng c a cá nhân sao cho phù h p v i

ể ầ ắ ộ ộ ọ nhu c u phân công lao đ ng trong xã h i. Có th  nói ng n g n là GDHN là

12

ướ ế ẫ ọ ồ ườ h ng d n cho h c sinh ngay khi còn ng i trên gh  nhà tr ớ ng s m có ý

ề ộ ẽ ọ ề th c vứ m t ngh  mà sau này các em s  ch n”. [21,tr115 ]

ụ ướ ệ ệ ụ ủ 2) Nhi m v  c a giáo d c h ng nghi p

ị ố ệ ỉ ụ Theo ch  th  s  33/2003/CT­BGD&ĐT thì GDHN có nhi m v :

ụ ộ ứ ệ ề ắ ớ ­  Giáo d c thái đ  và ý th c đúng đ n v i ngh  nghi p.

ổ ứ ọ ậ ộ ố ề ọ ớ ổ ế   ­  T  ch c cho h c sinh h c t p làm quen v i m t s  ngh  ph  bi n

ủ ị ề ộ ố ươ ề trong xã h i và các ngh  truy n th ng c a đ a ph ng.

ể ế ướ ề ọ ­  Tìm hi u năng khi u, khuynh h ệ ủ ừ ng ngh  nghi p c a t ng h c sinh

ướ ồ ưỡ ẫ ệ ả ế ể đ  khuy n khích, h ng d n, b i d ợ   ề ng kh  năng ngh  nghi p thích h p

nh t.ấ

ộ ướ ữ ề ẫ ơ ọ ­ Đ ng viên h ữ ng d n h c sinh đi vào nh ng ngh , nh ng n i đang

ộ ẻ ổ ầ c n lao đ ng tr  tu i có văn hoá.

ụ ủ ệ ể ả ọ Ngoài ra nhi m v  c a GDHN là ph i làm cho h c sinh có th  thích

ứ ể ủ ơ ấ ớ ự ị ơ ấ ề ộ ng v i s  d ch chuy n c a c  c u ngành ngh  và c  c u lao đ ng trong

ộ ị ươ ể ế ề ộ ồ xã h i và đ a ph ng, nâng cao hi u bi ờ   t v  an toàn lao đ ng. Đ ng th i

ề ệ ậ ậ ỹ ỹ ỹ ệ còn rèn luy n k  năng ngh  nghi p, thao tác k  thu t, k  năng l p k ế

ụ ự ễ ạ ậ ậ ả ỹ ỹ ho ch, k  năng tính toán và kh  năng v n d ng k  thu t vào th c ti n cho

ọ h c sinh.

ườ ướ ệ 3) Các con đ ng h ng nghi p

ể ự ệ ượ ụ ệ ườ Đ  th c hi n đ c nhi m v   trên, GDHN trong tr ổ ng ph  thông

ượ ự ệ ố ườ đ c th c hi n qua b n con đ ng:

ướ ệ ạ ­  H ng nghi p qua d y các môn văn hóa.

ướ ệ ề ệ ạ ậ ạ ỹ ­   H ng nghi p qua d y k  thu t công ngh    và d y ngh  ph ổ

thông.

ạ ướ ướ ệ ổ ệ ­  H ng nghi p qua các bu i sinh ho t h ng nghi p (SHHN).

13

ướ ệ ạ ạ ộ ­  H ng nghi p qua ho t đ ng ngo i khóa (HĐNK)

ụ ướ ệ ắ ủ 4) Nguyên t c c a giáo d c h ng nghi p

ắ ả ả ụ   a) Nguyên t c đ m b o tính giáo d c

ấ ủ ụ ả ả ắ Đ m b o tính giáo d c là nguyên t c cao nh t c a GDHN trong

ườ ườ ả ừ ổ tr ỏ ng THPT, nó đòi h i GDHN trong tr ầ   ng ph  thông ph i v a góp ph n

ả ế ừ ệ ồ ọ hình thành nhân cách toàn di n cho h c sinh v a ph i ti n hành đ ng b ộ

ụ ụ ệ ặ ả ả ằ ớ v i các m t giáo d c khác nh m đ m b o giáo d c toàn di n.

ụ ả ả ả Đ m b o tính giáo d c trong GDHN còn có nghĩa là ph i tránh các t ư

ưở ệ ạ ườ ườ ệ t ả ng l ch l c x y ra trong tr ọ ng h c, t ư ưở  t ng c ng đi u hoá hay coi

ẹ ộ ụ ặ nh  m t m t nào đó trong quá trình giáo d c.

ắ ả ụ ả b) Nguyên t c đ m b o tính giáo d c KTTH trong GDHN

ụ ở ườ ụ Trong   quá   trình   giáo   d c tr ộ   ng   THPT   thì   giáo   d c   lao   đ ng

ụ ỹ ậ ổ ợ (GDLĐ), giáo d c k  thu t t ng h p (KTTH) và GDHN là 3 quá trình giáo

ệ ệ ớ ố ụ d c riêng bi t song chúng có m i quan h  khăng khít v i nhau, cùng nhau

ự ụ ệ ạ ườ ộ ố th c hi n m c tiêu chung là đào t o con ng ớ i lao đ ng m i. M i quan h ệ

ượ ơ ồ ể ễ này đ ằ c bi u di n b ng s  đ  1.1

Đào t o ạ con  i ườ ng lao đ ngộ

GDLĐ

GD KTTH GDHN

14

ệ ữ ơ ồ ụ ố S  đ  1.1: M i quan h  gi a GDLĐ, GDHN và giáo d c KTTH

ườ ầ ả ổ GDLĐ trong tr ng ph  thông ph i tuân theo tinh th n KTTH trong

ơ ả ữ ộ ọ ị đó n i dung chính là trang b  cho h c sinh nh ng nguyên lý c  b n chung

ấ ồ ấ ủ ử ụ ệ ả ọ ờ nh t c a quá trình s n xu t đ ng th i rèn luy n cho h c sinh s  d ng và

ể ượ ề ấ ơ ả ủ ộ ố ụ ả ề đi u khi n đ c công c  s n xu t c  b n c a m t s  ngành ngh  chính.

ụ ụ ầ ạ ườ ể Giáo d c KTTH có m c đích góp ph n đào t o con ng i phát tri n toàn

ự ể ề ể ề ệ ả ạ ộ ổ di n, có kh  năng lao đ ng sáng t o và có ti m l c đ  chuy n đ i ngh  khi

ệ ổ ậ ớ ỹ k  thu t  và qui trình công ngh  đ i m i.

ấ ớ ụ ậ ồ Do v y GDLĐ, giáo d c KTTH, GDHN tuy không đ ng nh t v i nhau

ư ề ạ ườ ữ ẵ ụ nh ng đ u có chung m c tiêu là đào t o con ng i  không nh ng s n sàng lao

ạ ế ạ ả ộ ọ ậ   ộ đ ng mà còn lao đ ng sáng t o có khoa h c và đ t k t qu  cao. Chính vì v y

ả ế ụ ụ ệ ầ ộ GDHN ph i ti n hành trên tinh th n giáo d c toàn di n, giáo d c lao đ ng và

KTTH.

ắ ả ả ộ ồ ụ   ệ ố c) Nguyên t c đ m b o tính h  th ng và đ ng b  trong giáo d c

ướ h ệ . ng nghi p

ả ượ ắ ỏ ế Nguyên t c này đòi h i quá trình GDHN ph i đ c ti n hành sao cho

ệ ủ ứ ề ế ỹ quá trình ti p thu các tri th c và k  năng ngh  nghi p c a các ngành ngh ề

ủ ọ ễ ặ ả ớ ợ khác nhau c a h c sinh, ph i di n ra nghiêm ng t, phù h p v i logic khoa

ệ ươ ề ớ ặ ứ ư ợ ự ọ ủ h c c a lĩnh v c ngh  nghi p t ể   ng  ng, cũng nh  phù h p v i đ c đi m

ứ ủ ọ ứ ậ ổ ộ tâm, sinh lý l a tu i và lao đ ng nh n th c c a h c sinh.

ắ ỏ ườ ả ổ Nguyên t c này  đòi h i  GDHN trong tr ế   ng ph  thông ph i ti n

ề ằ ườ ả ộ ượ ự hành b ng nhi u con đ ng khác nhau và ph i huy đ ng đ c s  tham gia

ề ự ượ ư ườ ộ ủ đóng góp c a nhi u l c l ng nh  gia đình, nhà tr ng và xã h i.

ự ễ ủ ắ ả ả d) Nguyên t c đ m b o tính th c ti n c a quá trình GDHN

15

ắ ơ ả ầ ự ễ ả ả ệ Đ m b o th c ti n là nguyên t c c  b n c n quán tri t trong GDHN.

ễ ẽ ự ế ả ả ả Trong quá trình GDHN n u đ m b o tính th c ti n s  làm tăng kh  năng

ứ ự ế ụ ế ọ ộ ố ọ ứ ng d ng các  ki n th c đã h c vào th c t cu c s ng, giúp h c sinh có

ớ ờ ố ạ ả ơ kh  năng sáng t o, thích nghi nhanh chóng h n v i đ i s ng xã h i đ y s ộ ầ ự

ổ ư thay đ i nh  ngày nay.

ả ủ ệ ệ ể ạ Đ  nâng cao hi u qu  c a GDHN trong giai đo n hi n nay ngoài

ủ ệ ả ả ắ ả ệ vi c đ m b o các nguyên t c trên c a GDHN, ta còn ph i quán tri t các

ầ yêu c u sau đây:

ề ề ế ầ ọ ỉ ệ ­ GDHN góp ph n đi u ch nh vi c ch n ngh  cho thanh thi u niên

ướ ổ ơ ấ ể ế ả theo h ng chuy n đ i c  c u kinh t :  GDHN ph i thông tin chính xác v ề

ơ ấ ể ầ ế ể ế ệ ẻ ơ ở ị yêu c u chuy n d ch c  c u kinh t đ  th  h  tr  có c  s  cân nh c h ắ ướ   ng

ọ ề ủ ch n ngh  c a mình.

ụ ứ ả ộ ị ­ GDHN ph i phát huy tác đ ng giáo d c ý th c chính tr  và lý t ưở   ng

ệ ề ngh  nghi p

ủ ắ ớ ệ ớ ­ GDHN g n v i làm ch  công ngh  m i

ị ườ ứ ộ ớ ẩ ­ GDHN chu n b  con ng i năng đ ng thích  ng v i th  tr ị ườ   ng

ự ồ ngu n nhân l c

ụ ướ ả 1.2.1.2. Qu n lý giáo d c h ệ ng nghi p

ệ ả 1) Bi n pháp qu n lý

ự ệ ệ ế ả ả Bi n pháp qu n lý là cách làm, cách th c hi n, ti n hành gi ế   i quy t

ậ ủ ể ệ ả ộ ợ ế ộ m t công vi c h p qui lu t c a ch ủ th  qu n lý tác đ ng đ n đ i t ố ượ   ng

ể ề ể ướ ố ượ ủ ẫ qu n lýả đ  đi u khi n, h ng d n các hành vi c a đ i t ả ng qu n lý

ạ ượ ằ ụ ả nh m đ t đ c m c tiêu qu n lý.

16

ụ ướ ả ệ 2) Qu n lý giáo d c h ng nghi p

ộ ể ệ ố ệ ố ụ ố GDPT là m t ti u h  th ng trong h  th ng giáo d c qu c dân Vi ệ   t

ệ ố ấ ộ ọ ị Nam. H  th ng này có m t vai trò và v  trí r t quan tr ng trong quá trình

ụ ườ ệ ớ giáo d c hình thành nhân cách con ng i Vi ồ   ơ ở t Nam m i. C  s  GDPT g m

ườ ể ọ ườ ườ ườ ổ tr ng ti u h c, tr ng THCS, tr ng THPT, tr ề ấ   ng ph  thông nhi u c p,

ậ ổ ợ ỹ ướ ệ trung tâm k  thu t t ng h p ­ h ụ ng nghi p. M c tiêu giáo d c ụ ở ườ    tr ng

ượ ủ ậ ướ ủ ộ ộ THPT đã đ ụ c Lu t giáo d c 2009 c a n c C ng hoà xã h i ch  nghĩa

ệ ở ề ủ ể ọ ữ   ố Giúp h c sinh c ng c  và phát tri n nh ng Vi t Nam nêu lên đi u 27: “

ả ủ ụ ệ ấ ọ ổ ữ   ế k t qu  c a giáo d c THCS, hoàn thi n h c v n ph  thông và có nh ng

ế ườ ề ỹ ậ ướ ệ ề ệ ể hi u bi t thông th ng v  k  thu t và h ng nghi p, có đi u ki n phát

ể ự ự ọ ướ ế ụ ọ ể huy năng l c cá nhân đ  l a ch n h ạ ọ   ng phát tri n, ti p t c h c đ i h c,

ộ ố ề ấ ẳ ặ ọ cao đ ng, trung c p, h c ngh  ho c đi vào cu c s ng lao đ ng ộ . [20]

ướ ổ ướ ở ầ ọ H ng nghi p ệ ở ườ  tr ng ph  thông là b c kh i đ u quan tr ng trong

ự ể ậ ồ quá trình phát tri n ngu n nhân l c. Vì v y qu n l ả ý GDHN ở ườ  tr ng THPT

ệ ạ ố ệ ữ ố trong giai đo n hi n nay là qu n l ả ý các thành t và m i quan h  gi a các

ấ ụ ủ ằ ạ thành t cố u trúc c a quá trình GDHN nh m  đ t m c tiêu GDHN. Các

ố ệ ố ượ ơ ồ ể ễ ằ thành t và m i quan h  này đ c bi u di n b ng s  đ  1.2  sau đây:

17

Môc tiªu GDHN

Néi dung GDHN

Ph­¬ng ph¸p GDHN

Ph­¬ng tiÖn GDHN

M«i tr­êng x· héi

M«i tr­êng tù nhiªn

Lùc l­îng GDHN

H×nh thøc GDHN

KÕt qu¶ GDHN

ệ ữ ơ ồ ố ố ấ S  đ  1.2: M i quan h  gi a các thành t c u trúc

ủ c a quá trình GDHN

ụ ướ ả ệ ệ 3) Bi n pháp qu n lý giáo d c h ng nghi p

ứ ế ả ế ọ Là cách th c, cách ti n hành gi i quy t GDHN cho h c sinh THPT

ệ ưở ườ ự ượ ữ ậ ủ ợ h p quy lu t c a hi u tr ng nhà tr ng cùng nh ng l c l ng ngoài

ườ ự ế ệ ằ ộ nhà tr ụ   ọ ng có liên quan tác đ ng đ n h c sinh nh m hi n th c hoá m c

ả tiêu qu n lý GDHN.

ộ ố ấ ổ ọ ề ề ứ 1.2.2. M t s  v n đ  v  tâm lý l a tu i h c sinh THPT vùng cao

ể ặ 1.2.2.1. Đ c đi m chung

ọ ứ ổ ườ ị Trong tâm lý h c l a tu i, ng ổ i ta đ nh nghĩa tu i thanh niên là giai

ắ ầ ừ ạ ế ậ ướ ổ ể đo n phát tri n b t đ u t lúc d y thì và k t thúc khi b c vào tu i ng ườ   i

l n. ớ

18

ơ ể ổ ủ ứ ể Nhìn chung thì đây là l a tu i c a các em có c  th  phát tri n cân

ể ạ ượ ẹ ỏ ữ ả ố ố đ i, kh e đ p. Đa s  các em có th  đ t đ c nh ng kh  năng, thành tích

ư ườ ớ ủ ứ ủ ế ụ ệ ổ ộ ề ơ ể v  c  th  nh  ng i l n. Nhi m v  xã h i ch  y u c a l a tu i này là

ọ ề ch n ngh .

ộ ố ặ ủ ọ ể 1.2.2.2. M t s  đ c đi m c a h c sinh THPT vùng cao

ủ ế ọ ườ ố ộ H c sinh THPT vùng cao ch  y u là ng ể i dân t c thi u s  ngoài

ữ ủ ữ ể ể ặ ặ ọ nh ng đ c đi m chung c a h c sinh THPT còn có nh ng đ c đi m khác

ệ ầ ượ bi ặ t mang tính đ c thù c n đ ọ   c quan tâm chú ý trong quá trình GD h c

sinh:

ữ ề ặ ể 1) Nh ng đ c đi m v  KT ­ XH

ố ớ ể ấ ộ ố ồ ộ ­ Xu t thân trong c ng đ ng các dân t c thi u s  v i dân s    ít và

ề ồ ố ố ạ ề phân b  không đ ng đ u; sinh s ng t i các vùng mi n núi, vùng sâu, vùng

ớ ế ụ ể ề ặ ậ xa, biên gi i; kinh t ể  phát tri n ch m; phát tri n giáo d c g p nhi u khó

khăn.

ấ ộ ồ ộ ườ ộ ờ ố ­ Xu t thân trong c ng đ ng t c ng i có m t đ i s ng văn hoá

ự ư ề ạ ố ạ   truy n th ng phong phú và  đa d ng. Nh ng trong s  phong phú và đa d ng

ấ ộ ộ ộ ố ạ ấ ị ế ướ ể ầ y cũng b c l m t s  h n ch  nh t đ nh tr ộ   c nhu c u phát tri n và h i

ế ớ ự ự ể ậ ố ủ nh p vào s  phát tri n chung c a qu c gia, khu v c và th  gi i.

ờ ố ề ả ­ Đ i s ng còn nhi u khó khăn, t ỷ ệ  l nghèo đói cao đã  nh h ưở   ng

ể ố ề ể ấ ể ủ ọ ỏ ế ự ộ không nh  đ n s  phát tri n c a h c sinh dân t c thi u s  v  th  ch t và tinh

th n.ầ

ế ậ ệ ể ề ế ề ộ ­ Đi u ki n ti p c n thông tin hi u bi ọ   t v  văn hoá xã h i, khoa h c

ệ ế ế ề ệ ệ ạ ớ ổ công ngh  còn h n ch ; Ít có đi u ki n trong vi c giao ti p v i tu i tr ẻ

ướ trong n c và qu c t ố ế

19

ứ ự ề ậ ậ ớ ­ Xây d ng gia đình s m, nhi u con do nh n th c và t p quán nên đã

ả ưở ỏ ế ự ể ả ộ ồ nh h ng không nh  đ n s  phát tri n b n thân và c ng đ ng.

ộ ọ ề ấ ấ ả ­  Trình  đ  h c v n th p kéo dài trong nhi u năm  đã  nh h ưở   ng

ể ủ ả ỏ ế ự ộ ồ ộ không nh  đ n s  phát tri n c a b n thân c ng đ ng và xã h i; T  l ỷ ệ ế   t  bi

ư ụ ư ế ầ ả ổ ưở ế ự ti ng ph  thông ch a cao, ch a thu n th c đã  nh h ể   ng đ n s  phát tri n

ệ ọ ậ ư ế ệ ọ ả   trí tu , h c t p và giao l u văn hoá, ti p thu khoa h c công ngh  vào s n

ể ấ ế ả ộ ồ ị ươ xu t, phát tri n kinh t cho b n thân gia đình, c ng đ ng đ a ph ng và

ố qu c gia.

ữ ể ề ặ ọ 2) Nh ng đ c đi m v  tâm lý h c sinh

ọ ạ ườ ự ể ọ ộ ố Khi h c t i các tr ng THPT h c sinh dân t c thi u s  có s  thay

ế ậ ạ ộ ứ ạ ộ ớ ộ   ớ ổ ề đ i v  hình th c sinh ho t, ti p c n v i các ho t đ ng xã h i khác v i m t

ạ ằ ượ ở ộ ầ ả ố s  thói quen sinh ho t h ng ngày, đ c m  r ng t m nhìn. Các em ph i rèn

ệ ự ự ậ ự ọ ậ ướ ự ỗ ủ ỉ ả luy n tính t giác, t l p và t h c t p d ạ i s  ch  b o d y d  c a giáo

ủ ệ ả ớ ưở ấ ớ ớ ờ ố viên. Giáo viên ch  nhi m l p có  nh h ng r t l n t i đ i s ng tâm lý

ủ ả ặ ọ ệ ệ ọ tình c m c a h c sinh và có vai trò đ c bi t quan tr ng trong vi c hình

ủ ủ ể ệ ọ thành và phát tri n nhân cách c a h c sinh, giáo viên ch  nhi m là ng ườ   i

ự ể ưở ẹ ọ theo dõi s  hình thành và phát tri n lý t ng cao đ p cho h c sinh trong

ọ ậ ệ ố ườ su t quá trình h c t p và rèn luy n trong nhà tr ng.

ơ ả ề ữ ể ặ ườ 1.2.3. Nh ng đ c đi m c  b n v  nhân cách ng ộ i cán b  xã và

ệ ớ ụ ủ ố m i quan h  v i quá trình giáo d c hình thành nhân cách c a ng ườ   i

ở ườ ộ cán b  xã các tr ng THPT

1.2.3.1. Cán b  xãộ

ừ ể ế ệ ộ ộ ườ Theo t đi n Ti ng Vi t, nghĩa r ng: Cán b  là ng ệ i làm vi c trong

ướ ẹ ườ ữ ứ ệ ớ ơ c  quan nhà n c; nghĩa h p: Ng i gi ụ  ch c v , phân bi t v i ng ườ   i

ườ ữ ứ ụ ơ ổ ứ ướ bình th ng không gi ch c v  trong các c  quan t ch c nhà n c [40].

20

ả ễ ự ượ ộ Cán b  chính là l c l ủ ố   ng ch  ch t Theo tác gi Nguy n Duy Hùng:

ữ ộ ườ ử ụ ự ượ ể ệ ự ễ trong đ i ngũ nh ng ng i “s  d ng l c l ự   ng th c ti n” đ  hi n th c

ổ ứ ệ ưở ộ ố hoá các t ư ưở  t ng, t ự  ch c th c hi n ý t ng trong cu c s ng. Trong lĩnh

ạ ộ ộ ị ườ ứ ự v c ho t đ ng chính tr , cán b  là ng ệ   ị i “đ ng mũi ch u sào” trong vi c

ế ị ỉ ủ ự ạ ị ự   ho ch đ nh th c thi các chính sách,quy t đ nh không ch  c a riêng lĩnh v c

ế ữ ữ ơ ọ ườ ầ ị chuyên ngành, mà h n th  n a, h  là nh ng ng i đ u tiên ch u trách

ể ủ ề ự ệ nhi m v  s  phát tri n c a xã h i ộ [15, tr15].

ứ ộ 2) Cán b , công ch c xã

ả ệ ề ễ ẫ Tác gi Nguy n Duy Hùng trích d n trong tài li u: “Nói v  cán b ộ

ủ ị ẳ ấ ồ ị ườ ầ ấ c p xã Ch  T ch H  Chí Minh đã kh ng đ nh: c p xã là ng i g n gũi nhân

ề ả ủ ấ ấ ượ ệ ọ dân nh t, là n n t ng c a hành chính. C p xã làm đ ệ   c vi c thì m i vi c

ề đ u xong xuôi.”. [15, tr20].

ượ ể ườ ữ ộ ứ ụ Cán b  xãộ đ c hi u là ng i gi ạ    m t trong các ch c v  lãnh đ o

ề ả ấ ộ ườ ị ấ ượ ủ c a b  máy qu n lý chính quy n c p xã, ph ng, th  tr n đ c h ưở   ng

ươ ế ộ ứ ướ l ng theo ch  đ  công ch c nhà n c.

ứ ộ ỷ Công ch c xãứ là công ch c làm công tác chuyên môn thu c U  ban

ệ ấ ả ấ ướ nhân dân c p xã có trách nhi m giúp UBND c p xã qu n lý nhà n c v ề

ư ự ị các lĩnh v c công tác (Tài chính, T  pháp, Đ a chính, Văn phòng, Văn hoá ­

ủ ị ự ụ ự ệ ộ ệ Xã h i, Công an, Quân s ) và th c hi n các nhi m v  khác do ch  t ch U ỷ

ấ ban nhân dân c p xã giao.[7, tr9]

ự ầ ữ ế ủ ườ ộ 1.2.3.2.  Nh ng năng l c c n thi t c a ng ứ   i cán b , công ch c

ườ ự ệ ệ ụ ấ c p xã ng i DTTS trong quá trình th c hi n nhi m v

ả ễ ế ậ ộ “N u trình đ  lý lu n và chuyên Theo tác gi Nguy n Duy Hùng:

ạ ượ ữ ự ạ ể môn có th  đào t o đ c, thì nh ng năng l c sau l i thu c v  t ộ ề ư ấ ố    ch t v n

ủ ỗ ườ ộ ườ ạ ở ơ ở ấ ầ ộ có c a m i ng i mà m t ng i cán b  lãnh đ o c  s  r t c n. Đó là

ự ổ ứ ự ậ ự ệ ầ năng l c t ự ử   ộ  ch c th c hi n, năng l c v n đ ng qu n chúng, năng l c x  lý

21

ể ượ ự ữ tình hu ng”ố [15, tr65]. Nh ng năng l c trên không th  đ c hình thành và

ụ ủ ệ ể ả ạ ờ phát tri n trong kho ng th i gian đào t o chuyên môn nghi p v  c a các

ứ ấ ứ ộ ườ ụ ủ ệ ch c danh cán b , công ch c c p xã, ph ng đó chính là nhi m v  c a các

ườ ụ ể nhà tr ọ   ng THPT trong công tác giáo d c và phát tri n nhân cách cho h c

ả ượ ụ ệ ộ ườ ư sinh. Nhi m v  đó ph i đ ả c cán b  qu n lý nhà tr ng đ a vào theo

ươ ụ ệ ể ườ ch ụ ể ng trình, m c tiêu c  th  mang tính chuyên bi t đ  khi ra tr ọ   ng h c

ể ế ữ ệ ậ ớ ộ ở   sinh có th  ti p c n ngay v i nh ng công vi c mang tính xã h i cao, b i

ự ượ ộ ườ ự ờ ế ớ cán b  xã là l c l ng th ng tr c hàng ngày hàng gi ti p xúc v i dân,

ự ế ủ ươ ữ ể ườ ố ủ ả tr c ti p tri n khai nh ng ch  tr ng đ ng l i c a Đ ng, chính sách pháp

ậ ủ ướ ế ớ ườ ờ ố ề ậ lu t c a nhà n c đ n v i ng ệ i dân, trong đi u ki n đ i s ng v t ch t ấ ở

ủ ự ề ế ạ ớ ộ ễ   ơ ở c  s  còn nhi u khó khăn cùng v i tính đa d ng bi n đ ng c a th c ti n

ế ứ ữ ặ ướ ữ ố luôn đ t ra nh ng tình hu ng h t s c phong phú. Tr ố   c nh ng tình hu ng

ự ẻ ả ế ố ỹ muôn màu, muôn v  đó năng l c gi i quy t tình hu ng, k  năng hoà gi ả   i

ấ ầ ụ ẩ ở ộ ế ắ ự ườ cũng tr  nên m t công c  ­ ph m ch t c n thi t và đ c l c giúp ng i cán

ụ ủ ệ ộ ở ơ ở b c  s  hoàn thành nhi m v  c a mình.

ư ậ ỉ ừ Nh  v y GDHN ở ườ  tr ng THPT không ch  d ng l ạ ở ệ ư ấ    v n  vi c t i

ủ ề ệ ọ ọ ộ ể ọ đ  h c sinh ch n ngh  theo nguy n v ng c a cá nhân mà là m t quá trình

ụ ị ướ ứ ệ ủ ọ ố giáo d c có đ nh h ng rõ ràng. S  m nh c a h c sinh khi t ệ t nghi p ra

ườ ộ ừ ấ ơ ở ở ả tr ng là làm cán b  t ẩ    c p c  s  tr  lên, cho nên GDHN còn ph i chu n

ấ ầ ữ ự ẩ ế ứ ọ ượ ị b  nh ng năng l c ph m ch t c n thi t cho h c sinh đáp  ng đ ữ   c nh ng

ự ủ ề ầ ẩ ấ ườ ộ ộ yêu c u v  ph m ch t năng l c c a ng i cán b  nói chung và cán b  xã

nói riêng

ố 1.2.3.3. M i quan h  gi a ạ ộ ệ ữ ho t đ ng giáo d c ạ ộ   ụ NGLL và ho t đ ng

ủ ọ ể ệ ằ   GDHN   trong   vi c   phát   tri n   nhân   cách     c a   h c   sinh   THPT   nh m

ẩ ị ẩ ự ộ ấ chu n b  ph m ch t và năng l c cán b  xã

22

ạ ộ ấ ọ ị Ho t đ ng giáo d c ụ NGLL có v  trí r t quan tr ng trong quá trình giáo

ố ớ ọ ớ ặ ể ụ ộ   ụ d c. Đ i v i h c sinh THPT vùng cao v i đ c đi m tâm lý còn th  đ ng

ướ ạ ộ ự ữ ế ặ ố tr c nh ng tình hu ng trong các m t ho t đ ng và năng l c giao ti p còn

ứ ạ ụ ế ả ỏ ạ h n ch , quá trình giáo d c không ít khó khăn, ph c t p, đòi h i ph i có s ự

ấ ẫ ộ ờ ố ị ắ tác đ ng khéo léo, k p th i và đúng đ n, h p d n lôi cu n các em vào các

ạ ộ ằ ự ậ ạ ầ ho t đ ng nh m phát huy tính t ệ    l p, tính sáng t o, tinh th n trách nhi m

ứ ổ ứ ỉ ậ ể ể ậ ạ ộ ố ớ ậ đ i v i t p th , ý th c t ch c, k  lu t. Vì v y, có th  nói, ho t đ ng giáo

ố ớ ườ ố d c ụ NGLL đ i v i các tr ị   ng THPT vùng cao có v  trí then ch t trong quá

ằ ầ ị ướ ề ỉ trình GDHN nh m góp ph n đ nh h ng và đi u ch nh quá trình hình thành

ấ ầ ị ữ ể ẩ ẩ ế ủ ườ phát tri n nhân cách chu n b  nh ng ph m ch t c n thi t c a ng i cán b ộ

dân t c. ộ

ữ ọ ướ Tuy nhiên, h c sinh THPT vùng cao ngày nay có nh ng b c phát

ọ ề ể ể ả ấ ạ ạ ơ ầ tri n nh y v t v  th  ch t và tinh th n. Các em m nh d n h n, suy nghĩ

ớ ơ ữ ạ ầ ặ ơ ệ ạ ộ ầ táo b o h n, có nh ng nhu c u m i h n, đ c bi ề t là nhu c u v  ho t đ ng.

ạ ộ ọ ậ ủ ạ ặ ộ ạ ộ M c dù ho t đ ng h c t p là ho t đ ng ch  đ o, song n i dung và tính

ọ ậ ở ứ ạ ộ ớ ứ ề ấ ấ ổ ch t ho t đ ng h c t p l a tu i này khác r t nhi u so v i l a tu i tr ổ ướ   c.

ỏ ở ộ ậ ộ ư Nó đòi h i các em tính năng đ ng và đ c l p cao h n ơ , t ề    duy lôgíc nhi u

ả ượ ữ ừ ạ ộ ự ệ ầ ơ h n. Nh ng yêu c u đó v a ph i đ ọ ậ   c th c hi n trong ho t đ ng h c t p

ả ượ ụ ể ạ ộ ủ ậ ể ộ ừ v a ph i đ c c  th  hoá trong các ho t đ ng c a t p th . Đây là m t trong

ủ ọ ệ ổ ứ ữ ể ặ ậ nh ng đ c đi m rõ nét c a h c sinh THPT. Vì v y, vi c t ch c các ho tạ

ữ ứ ạ ả ớ ọ ộ đ ng giáo d c ụ NGLL v i nh ng hình th c đa d ng do h c sinh qu n lí và

ể ề ấ ọ ị ở ứ ữ ổ đi u khi n có v  trí r t quan tr ng ạ ộ    l a tu i này. Đây là nh ng ho t đ ng

ụ ế ể ế ự ố ớ ệ không th  thi u, có tác d ng thi ể   t th c đ i v i vi c hình thành và phát tri n

nhân cách các em.

ự ự ộ ộ ậ Nh  v y, ạ ộ ư ậ ho t đ ng giáo d c ụ NGLL th c s  là m t b  ph n h u c ữ ơ

ạ ộ ụ ở ườ ủ ệ ố c a h  th ng ho t đ ng giáo d c các tr ng THPT vùng cao. N u t ế ổ ứ    ch c

23

ạ ộ ề ẽ ắ ườ ệ có hi u qu , ả ho t đ ng giáo d c ụ NGLL s  giúp g n li n nhà tr ớ ờ   ng v i đ i

ự ượ ủ ầ ộ ố s ng xã h i, góp ph n phát huy vai trò c a các l c l ụ   ng giáo d c trong quá

ứ ệ ể ọ trình hình thành và phát tri n toàn di n nhân cách h c sinh đáp  ng đ ượ   c

ụ ủ ườ ệ m c tiêu c a GDHN trong các tr ng THPT hi n nay.

Ơ Ở

ƯỜ

Ủ 1.3. C  S  PHÁP LÝ C A QL GDHN TRONG TR

NG THPT

ề ỉ ạ ủ ộ 1.3.1. Ch  đ o c a B  GD&ĐT ố ớ ọ  v  GDHN đ i v i h c sinh trung

ọ ổ h c ph  thông

ị ố ỉ ộ ưở ủ Ch  th  s  33/2003/CT­BGDĐT, ngày 23/07/2003 c a B  tr ng B ộ

ề ệ ụ ườ ụ ướ ạ Giáo d c và Đào t o v  vi c tăng c ng công tác giáo d c h ệ   ng nghi p

ổ ọ ỉ cho h c sinh ph  thông ch  rõ:

ụ ướ ụ ệ ằ ọ “Giáo d c h ồ   ổ ng nghi p cho h c sinh ph  thông nh m m c đích b i

ưỡ ướ ẫ ọ ừ ườ ề ọ d ng, h ng d n h c sinh, ngay t trong nhà tr ợ   ng, ch n ngh  phù h p

ể ầ ế ộ ồ ự ờ ợ ớ ớ v i yêu c u phát tri n kinh t xã h i đ ng th i phù h p v i năng l c cá

nhân.

ụ ướ ụ ệ ệ ọ Giáo d c h ổ ng nghi p cho h c sinh ph  thông có nghi m v : giáo

ứ ề ệ ộ ộ ớ ọ ắ ụ d c thái đ  lao đ ng và ý th c đúng đ n v i ngh  nghi p; cho h c sinh làm

ổ ế ộ ố ề ề ề ớ ộ ố ủ   quen v i m t s  ngh  ph  bi n trong xã h i và các ngh  truy n th ng c a

ươ ể ế ướ ệ ủ ừ ề ị đ a ph ng; tìm hi u năng khi u, khuynh h ọ   ng ngh  nghi p c a t ng h c

ể ế ướ ồ ưỡ ẫ ề ả sinh đ  khuy n khích, h ng d n và b i d ệ   ng kh  năng ngh  nghi p

ữ ữ ề ấ ầ ợ ộ ọ ơ thích h p nh t; đ ng viên h c sinh đi vào nh ng ngh , nh ng n i đang c n.

ụ ướ ệ ằ ọ Giáo d c h ứ   ổ ng nghi p cho h c sinh ph  thông b ng các hình th c:

ợ ướ ệ ấ ả ộ ộ tích h p n i dung h ọ ng nghi p vào các môn h c, lao đ ng s n xu t và

ạ ộ ạ ướ ề ổ ệ ọ h c ngh  ph  thông, ho t đ ng sinh ho t h ạ ộ   ng nghi p và các ho t đ ng

ạ ngo i khóa khác.

24

ườ ơ ở ọ ổ Các tr ọ ng trung h c c  s , trung h c ph  thông và trung tâm k ỹ

ậ ổ ợ ướ ộ ồ ệ ầ ạ thu t t ng h p ­ h ng nghi p c n phân công m t đ ng chí lãnh đ o ph ụ

ụ ướ ử ệ trách công tác giáo d c h ng nghi p và c  giáo viên có năng l c t ự ổ ứ    ch c

ạ ướ ệ ọ sinh ho t h ng nghi p cho h c sinh.” [4]

ạ ề ạ ộ ủ ộ ị ủ   ụ 1.3.2. Quy đ nh c a B  Giáo d c và Đào t o v  ho t đ ng c a

ườ tr ng THPT

ủ ườ ệ ố ụ ọ ị 1.3.2.1. V  trí c a tr ố   ng trung h c trong h  th ng giáo d c qu c

dân

ườ ủ ệ ố ơ ở ụ ọ ổ Tr ụ   ng trung h c là c  s  giáo d c ph  thông c a h  th ng giáo d c

ố ườ ư ả ấ qu c dân. Tr ng có t cách pháp nhân, có tài kho n và con d u riêng. [6]

ạ ủ ụ ệ ề ườ ọ Nhi m v  và quy n h n c a tr ng trung h c

ạ ộ ọ ậ ụ ứ ả ạ ổ “T  ch c gi ng d y, h c t p và các ho t đ ng giáo d c khác theo

ụ ươ ụ ấ ổ m c tiêu, ch ấ   ng trình giáo d c ph  thông dành cho c p THCS và c p

ụ ụ ạ ộ ở THPT do B  trộ ư ng B  Giáo d c và Đào t o ban hành. Công khai m c tiêu,

ồ ự ạ ộ ụ ế ả ộ   n i dung các ho t đ ng giáo d c, ngu n l c và tài chính, k t qu  đánh giá

ấ ượ ụ ch t l ng giáo d c.

ử ụ ự ả ạ ộ ộ ồ Huy  đ ng, qu n lý,  s   d ng  các  ngu n  l c cho  ho t   đ ng giáo

ố ợ ụ ớ ọ ổ ứ d c. Ph i h p v i gia đình h c sinh, t ạ ộ    ch c và cá nhân trong ho t đ ng

ụ giáo d c. [6]

ề ạ ủ ệ ụ ệ ưở ườ 1.3.2.2. Nhi m v  và quy n h n c a  hi u tr ng tr ng THPT

ổ ứ ộ ườ ự Xây d ng, t ch c b  máy nhà tr ng;

ự ể ườ ổ ứ ạ Xây d ng quy ho ch phát tri n nhà tr ự ng; xây d ng và t ự    ch c th c

ả ự ụ ế ệ ế ệ ạ ọ ệ   hi n k  ho ch nhi m v  năm h c; báo cáo, đánh giá k t qu  th c hi n

ướ ườ ề ẩ ấ tr ộ ồ c H i đ ng tr ng và các c p có th m quy n [6]

25

ữ ự ứ ộ ộ ề 1.3.3. Nh ng   căn   c   pháp   lý   v   xây   d ng   đ i   ngũ   cán   b   xã

ườ ể ố ụ ủ ộ ệ ườ ng i dân t c thi u s  và nhi m v  c a các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ ồ ẩ ị ỉ M ng Kh ạ   ng t nh Lào Cai trong công tác chu n b  ngu n đào t o

cán b  xãộ

ủ ươ ủ ả ướ ề 1.3.3.1. Ch  tr ng c a Đ ng và nhà n ị   c và chính quy n đ a

ươ ộ ấ ơ ở ề ạ ồ ạ ph ng v  t o ngu n đào t o cán b  c p c  s

ồ ự ứ ề ể ầ ườ Đ  đáp  ng yêu c u v  ngu n l c con ng ạ ộ   ệ i. Văn ki n đ i h i

ố ầ ứ ể ả ỉ ấ   Đ ng toàn qu c l n th  XI đã ch  rõ: “...Phát tri n nhanh và nâng cao ch t

ượ ụ ở ồ ộ l ng giáo d c ể ố    vùng khó khăn, vùng núi, vùng đ ng bào dân t c thi u s .

ự ế ế ạ ẩ ọ ộ ọ ậ   Đ y m nh phong trào khuy n h c, khuy n tài, xây d ng xã h i h c t p;

ở ộ ươ ạ ừ ứ ệ ố m  r ng các ph ng th c đào t o t ọ ậ    xa và h  th ng các trung tâm h c t p

ụ ồ ườ ệ ố ự ẳ ộ c ng đ ng, trung tâm giáo d c th ng xuyên. Th c hi n t t bình đ ng v ề

ụ ộ ơ ộ ọ ậ c  h i h c t p và các chính sách xã h i trong giáo d c”.

ế ị ủ ướ ủ ố ủ Trong quy t đ nh s  34/2006/QĐ ­ TTg c a th  t ng chính ph  phê

ệ ề ồ ưỡ ạ ứ ộ ườ duy t đ  án đào t o b i d ng cán b  công ch c xã, ph ị ấ   ng, th  tr n

ườ ể ố ụ ạ ộ ị ng i dân t c thi u s  giai đo n 2006 ­ 2010 đã xác đ nh rõ m c tiêu nh ư

ồ ưỡ ạ ứ ộ ườ sau: “Đào t o, b i d ộ ng đ i ngũ cán b , công ch c xã ng ể   ộ i dân t c thi u

ệ ộ ủ ị ữ ả ố ố ặ s , đ c bi ẩ   t là cán b  ch  ch t, có b n lĩnh chính tr  v ng vàng, có ph m

ơ ấ ự ề ả ả ấ ẩ ộ ộ ch t và năng l c, b o đ m v  tiêu chu n, c  c u dân t c, trình đ , tính k ế

ế ệ ấ ượ ừ ữ ằ ớ ổ ạ ộ th a gi a các th  h  nh m đ i m i, nâng cao ch t l ng ho t đ ng c a h ủ ệ

ị ơ ở ự ệ ắ ố ợ ụ ệ ể ế th ng chính tr  c  s , th c hi n th ng l i nhi m v  phát tri n kinh t ­ xã

ả ả ữ ữ ị ậ ự ộ ở ộ h i, b o đ m gi v ng an ninh chính tr , tr t t an toàn xã h i vùng dân

ể ố ộ t c thi u s ”

ạ ộ ộ ỉ ệ ế ả ỳ ị Ngh  quy t Đ i h i Đ ng b  t nh Lào Cai nhi m k  2011 ­ 2016,

ươ ướ ụ ụ ệ ả trong ph ng h ng, m c tiêu, nhi m v  các gi ủ ế i pháp ch  y u đã nêu:

26

ộ ả ể ồ ộ V  pề hát tri n văn hoá ­ xã h i ả ộ đ ng b , b o đ m an sinh xã h i và

ữ ề ế ượ ự ự Xây d ng và th c hi n ệ Chi n l c phát ả xoá đói, gi m nghèo b n v ng:

ự ể ừ ể ồ ướ ứ ể ầ tri n ngu n nhân l c đ  t ng b c đáp  ng yêu c u phát tri n trong tình

ườ ự ạ ạ ướ ề ộ hình m iớ . Tăng c ồ ng đào t o ngu n nhân l c, t o b ấ   c đ t phá v  ch t

ượ ờ ỳ ẩ ứ ự ể ồ l ạ   ầ ng ngu n nhân l c, đáp  ng yêu c u phát tri n trong th i k  đ y m nh

ệ ệ ạ ặ ệ ự ượ ộ công nghi p hóa, hi n đ i hóa; đ c bi t là l c l ng lao đ ng có trình đ ộ

cao.

ấ ượ ề ụ ệ ả ạ V  nâng cao ch t l ể   ng, hi u qu  giáo d c ­ đào t o, phát tri n

ấ ượ ự ồ ế ượ ự ệ ự Xây d ng và th c hi n Chi n l ể   c phát tri n ngu n nhân l c có ch t l ng:

ự ủ ỉ ơ ấ ồ ị ngu n nhân l c c a t nh, trong đó xác đ nh rõ c  c u ngành ngh , t ề ỷ ọ    tr ng

ự ấ ậ ẩ ạ ộ trong các lĩnh v c và c p b c đào t o. ạ Đ y m nh công tác xã h i hoá v ề

ồ ự ộ ể ụ ụ ể ộ ọ giáo d c, huy đ ng m i ngu n l c trong xã h i đ  phát tri n giáo d c, đào

t o.ạ [29]

ề ậ ư ậ ề ậ ế ệ ộ Nh  v y, các n i dung nêu trên đ u t p trung đ  c p đ n vi c xác

ụ ủ ệ ườ ạ ạ ồ ị đ nh rõ nhi m v  c a các tr ng THPT là t o ngu n đào t o cán b  c p c ộ ấ ơ

ị ươ ỉ ạ ế ọ ồ ọ ở s  cho các đ a ph ng, ch  đ o chú tr ng đ n công tác phân lu ng h c sinh

ể ố ủ ị ạ ầ ộ ộ ị ỉ ươ ề và đào t o theo đ a ch , nhu c u v  cán b  dân t c thi u s  c a đ a ph ng.

ỉ ạ ủ ề ể ấ ị Quan đi m c a các c p ch  đ o đ u xác đ nh rõ công tác GDHN trong các

ườ ủ ả ả ị ữ tr ng THPT không nh ng đ m b o theo quy đ nh chung c a GDHN mà

ứ ề ệ ạ ơ ọ ề còn đ t m c cao h n v  GD ngh  nghi p, trong khi h c sinh THPT vùng

ể ấ ườ ượ ị ế ứ ể th p, vùng phát tri n khi ra tr ng đ c trang b  ki n th c hi u bi ế ề  t v

ề ị ướ ề ắ ọ ọ ố ệ ngh  nghi p và đ nh h ng ch n ngh  đúng đ n thì h c sinh t ệ   t nghi p

ườ ể ế ậ ượ ớ các tr ng THPT vùng cao đã có th  ti p c n ngay đ c v i  công vi c ệ ở

ự ượ ề ể ặ ộ ị các v  trí trong b  máy chính quy n xã ho c đã có th  là l c l ố   ng nòng c t

ạ ộ ộ ỹ ậ ạ ị ả ấ ộ ươ trong các ho t đ ng lao đ ng s n xu t có trình đ  k  thu t t i đ a ph ng.

ủ ầ ỏ ườ Yêu c u đó đòi h i công tác GDHN c a các tr ầ   ng THPT vùng cao c n

27

ả ượ ệ ươ ự ươ ề ủ ụ ệ ạ ớ ph i đ c th c hi n t ng đ ộ   ng v i nhi m v  đào t o ngh  c a m t

ườ ệ ặ ệ ườ ộ tr ng chuyên nghi p đ c bi t là hình thành nhân cách ng i cán b  dân

ụ ụ ị ể ự ẵ ể ố ự ự ươ ộ t c thi u s  có Tâm l c, Trí l c và Th  l c s n sàng ph c v  đ a ph ng.

ề ơ ấ ộ ề ấ ị 1.3.3.2. Quy đ nh v  c  c u b  máy chính quy n c p xã và tiêu

ẩ ụ ể ố ớ ứ ộ ườ ể ố ộ chu n c  th  đ i v i cán b , công ch c xã ng i dân t c thi u s

ề ấ ơ ấ ộ 1) C  c u b  máy chính quy n c p xã

ủ ố ị ị ­  Theo Ngh  đ nh s  121/2003/NĐ ­ CP ngày 21/10/2003 c a Chính

ố ớ ủ ề ế ộ ứ ộ ườ ph  v  ch  đ , chính sách đ i v i cán b  công ch c xã, ph ị ấ   ng, th  tr n

ề ố ượ ị ứ ộ ộ ườ quy đ nh v  s  l ng, và các ch c danh đ i ngũ   cán b  xã, ph ng, th ị

ề ấ ơ ấ ấ ộ ồ tr n, c  c u b  máy chính quy n c p xã bao g m:

ủ ố ư ả ứ ạ ộ ỷ + Năm ch c danh cán b  lãnh đ o ch  ch t xã: Bí th  Đ ng u , Phó

ư ả ủ ị ủ ị ủ ị ặ ỷ bí th  Đ ng u , Ch  t ch ho c Phó ch  t ch HĐND chuyên trách, Ch  t ch

ủ ị UBND, Phó ch  t ch UBND.

ứ ố ộ ộ ố   + B n ch c danh cán b  chuyên môn: Cán b  văn phòng kiêm th ng

ư ổ ợ ị ế kê t ng h p, Tài chính ­ K  toán, T  pháp, Đ a chính.

ộ ủ ố ủ ủ ị Ủ ứ ể + Năm ch c danh cán b  ch  ch t c a các đoàn th : Ch  t ch  y ban

ặ ậ ổ ộ ự ụ ữ ủ ị ủ ị ệ ố ộ M t tr n t ế    qu c, Ch  t ch H i liên hi p ph  n , Ch  t ch H i c u chi n

ủ ị ư ả ộ ộ ồ binh, Ch  t ch H i nông dân, Bí th  Đoàn thanh niên c ng s n H  Chí Minh.

ộ ưở ứ ộ ưở + Các ch c danh cán b  khác: Xã đ i tr ng, Tr ng công an, cán b ộ

ươ ộ ộ ộ ộ lao đ ng th ng binh xã h i, cán b  văn hoá, cán b  nông ­ lâm ­ ng ư

ỷ ợ ệ ộ ẻ ộ ố nghi p, cán b  giao thông thu  l i, cán b  dân s  gia đình và tr  em.

ẩ ụ ể ố ớ ứ ộ ườ 2) Tiêu chu n c  th  đ i v i cán b , công ch c xã ng i DTTS

ế ị ủ ố Quy t đ nh s  04/2004/QĐ ­ BNV ngày 16/01/2004 c a B  n i v ộ ộ ụ

ẩ ụ ể ố ớ ứ ộ ị ề ệ v  vi c ban hành quy đ nh tiêu chu n c  th  đ i v i cán b , công ch c xã,

28

ườ ố ớ ị ấ ứ ẩ ộ ph ng, th  tr n,[7] đã nêu tiêu chu n đ i v i cán b , công ch c chuyên

ề ấ ẩ ấ ộ ộ ự trách c p xã v    ph m ch t, năng l c, trình đ  văn hoá, trình đ  chuyên

ơ ấ ủ ề ệ ậ ộ ị ị môn, trình đ  lý lu n chính tr , và  quy đ nh c  c u ngh  nghi p c a các

ể ự ụ ở ứ ệ ệ ề ị ấ ch c danh trong chính quy n c p xã: Đ  th c hi n nhi m v các v  trí

ề ấ ỏ ườ ứ ầ ả ộ trong chính quy n c p xã đòi h i ng i cán b , công ch c c n ph i có

ề ả ộ ộ trình đ  chuyên môn thu c các nhóm ngành ­ ngh : Qu n lý hành chính, K ế

ư ư ỷ ợ ữ ệ ậ toán, nông lâm nghi p, văn th  l u tr , Lu t, Thu  l ị   i, Giao thông, Đ a

ố ớ ộ ầ ề ả ỗ ạ chính, Tuyên truy n, Văn hoá. Bên c nh đó đ i v i m i cán b  c n ph i có

ứ ề ế ả ả ế ỹ ậ ộ ki n th c v  qu n lý hành chính, qu n lý kinh t , k  năng v n đ ng, tuyên

ể ề ộ ế ế ể ộ truy n, am hi u văn hoá dân t c, bi t ti ng dân t c, công tác đoàn th  và

ả ượ ầ ơ ọ ậ ị ữ quan tr ng h n n a là c n ph i đ ộ c trang b  trình đ  lý lu n chính tr  s ị ơ

ở ụ ứ ệ ặ ẩ ớ ấ c p tr lên. Căn c  vào tiêu chu n đó v i nhi m v   đã đ t ra cho các

ườ ườ ươ ệ tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ạ ng trong giai đo n hi n nay nhà tr ườ   ng

ự ệ ả ọ ợ ộ ầ c n ph i xây d ng bi n pháp GDHN cho h c sinh m t cách phù h p đáp

ứ ượ ề ẫ ầ ườ ứ ộ ng đ c yêu c u v  m u hình nhân cách ng i cán b , công ch c đã nêu

trên.

Ế

Ể

ƯƠ

TI U K T CH

NG 1

ụ ướ ề ệ ấ ọ ộ ộ Giáo d c h ề   ng nghi p cho h c sinh dân t c n i trú là v n đ  nhi u

ứ ướ ề ậ ớ ộ ươ ắ ố nhà nghiên c u trong n c đã đ  c p t i m t cách t ng đ i sâu s c và có h ệ

ợ ể ụ ạ ự ệ ệ ệ ằ ố ồ   th ng nh m tìm ra các bi n pháp phù h p đ   th c hi n nhi m v  t o ngu n

ể ố ạ ộ ị ươ ợ ớ ừ ờ ỳ ộ đào t o cán b  dân t c thi u s  cho đ a ph ng phù h p v i t ng th i k  phát

ỗ ị ủ ể ươ tri n KT ­ XH c a m i đ a ph ng đó.

ế ượ ớ ủ ố ượ ự ầ ộ ộ V i chi n l c xây d ng đ i ngũ cán b  xã có đ y đ  s  l ng, c ơ

ự ủ ứ ứ ầ ầ ấ c u thành ph n các ch c danh, có năng l c đáp  ng yêu c u c a công tác

ề ườ ượ ư ộ ơ ở ệ chính quy n c  s  hi n nay, các tr ng THPT đ c xem nh  là m t trong

ơ ở ự ế ượ ữ ệ ồ ự ứ ề ộ nh ng c  s  th c hi n chi n l c v  ngu n l c cán b , công ch c xã,

29

ườ ủ ướ ệ ỉ ph ả ng c a Đ ng, nhà n ườ   c ta nói chung và t nh Lào Cai, huy n M ng

ươ Kh ng nói riêng.

ụ ớ ườ ấ ộ ệ GDHN v i nhi m v , các con đ ng, tính ch t và n i dung đã đ ượ   c

ự ệ ậ ọ ị ệ   xác đ nh trong lý lu n nêu trên có ý nghĩa quan tr ng trong vi c th c hi n

ế ượ ơ ở ữ ệ ậ chi n l c đó. Vi c phân tích các c  s  pháp lý và nh ng lý lu n liên quan s ẽ

ứ ể ự ệ ậ ả ở ạ t o nên lu n c  đ  xây d ng các bi n pháp qu n lý GDHN các tr ườ   ng

ợ ớ ụ ủ ệ ườ ứ THPT phù h p v i nhi m v  c a nhà tr ờ ỳ ớ ng trong th i k  m i đáp  ng đ ượ   c

ầ ề ồ ự ộ ở ườ ệ ươ ỉ yêu c u v  ngu n l c cán b  xã huy n  M ng Kh ng, t nh Lào Cai.

30

ươ Ch ng 2

Ự Ụ Ạ ƯỚ Ệ Ở Ả TH C TR NG  QU N LÝ GIÁO D C H NG NGHI P CÁC

ƯỜ ƯỚ Ồ Ạ Ạ TR NG THPT THEO H NG T O NGU N ĐÀO T O CÁN B Ộ

Ở ƯỜ Ệ ƯƠ Ỉ XÃ HUY N M NG KH NG T NH LÀO CAI

Ử Ụ

Ố

Ả

Ệ

ƯỜ

Ọ 2.1. QU N LÝ, S  D NG H C SINH T T NGHI P TR

NG THPT

ủ ươ ủ ề ị ươ ề ử ụ 2.1.1. Ch  tr ng c a chính quy n đ a ph ọ   ng v  s  d ng h c

ố ườ sinh t ệ t nghi p tr ng THPT

ạ ộ ộ ỉ ự ế ệ ả ị Đánh giá tình hình th c hi n ngh  quy t Đ i h i Đ ng b  t nh Lào

ị ủ ứ ệ ầ ỳ ấ   Cai l n th  XIII, nhi m k  2005 ­ 2010, báo cáo Chính tr  c a Ban ch p

ạ ộ ộ ỉ ộ ỉ ứ ả ả ầ hành Đ ng b  t nh khóa XIII trình Đ i h i Đ ng b  t nh l n th  XIV,

ệ ạ ỳ ớ ổ ị nhi m k  2010 ­ 2015 đã nêu: “... Quy mô, m ng l ướ ườ i tr ng l p  n đ nh

ỷ ệ ể ằ ọ ộ ớ và phát tri n. T  l ấ    huy đ ng h c sinh ra l p tăng lên h ng năm. Ch t

ượ ệ ở ụ ọ ượ ỷ ệ ố l ng giáo d c toàn di n ấ  các c p h c đ c năng lên. T  l t ệ   t nghi p

ạ ọ ề ẳ ắ ạ ớ ỉ THPT, thi đ i h c, cao đ ng đ t cao so v i các t nh mi n núi phía B c...”;

ự ượ ạ ồ ạ ạ “... Đào t o ngu n nhân l c đ ế   c quan tâm, đào t o h t nhân năng khi u,

ượ ọ ạ ạ ộ nhân tài đ c chú tr ng, t ỷ ệ  l lao đ ng qua đào t o đ t trên 40%. Đã tăng

ườ ồ ưỡ ứ ứ ộ ộ c ạ ng đào t o, b i d ứ   ng đ i ngũ cán b , công ch c, viên ch c đáp  ng

ị ủ ỉ ụ ệ ầ yêu c u nhi m v  chính tr  c a t nh....”.[29]

ử ụ ọ ả ố ệ 2.1.2. Qu n lý s  d ng h c sinh t t nghi p THPT

ố ượ ừ ế ọ ố ệ T  năm 2000 đ n nay, s  l ng h c sinh t ệ   t nghi p THPT huy n

ườ ươ ể ỉ ườ ạ ọ M ng Kh ng t nh Lào Cai trúng tuy n vào các tr ẳ   ng đ i h c, cao đ ng

ọ ả là 478, bình quân kho ng 46­48 h c sinh/năm.

31

ố ọ ượ ọ ạ ử ể ườ ạ ọ S  h c sinh đ c xét c  tuy n h c t i các tr ẳ   ng đ i h c, cao đ ng

ươ ọ ộ ấ trung c p Trung ng là 97 h c sinh. Trong đó: dân t c Nùng: 38; Dáy: 10;

ườ Pa Dí: 4; Tu Dí: 6; H’Mông: 30; Dao: 5; Phù Lá: 1; Tày: 1; M ng: 1; Kinh:

ố ọ ữ 1. S  h c sinh n  là: 47, t ỷ ệ  l 48,45%.

ố ọ ượ ạ ạ ủ ỉ ơ ở ạ S  h c sinh đ c đào t o t i các c  s  đào t o c a t nh là: 3.135

ườ ự ư ạ ự ế ng i (Trong đó: lĩnh v c S  ph m: 971 chi m 31%; lĩnh v c Văn hóa: 251

ự ế ế ế ề chi m   8%;   lĩnh   v c   y   t :   846   chi m   27%;   các   ngành   ngh   khác:   1067

ử ề ệ ế ệ ạ ạ chi m 34%). Ngoài ra, huy n còn t o đi u ki n, c  đi đào t o, b i d ồ ưỡ   ng

ụ ệ ộ ượ ộ nâng cao trình đ  chuyên môn, nghi p v  cho 8.200 l ứ   t cán b  công ch c

ừ ọ ừ ọ ừ ứ ắ ạ qua các hình th c: v a h c v a làm, ng n h n, h c t xa.

ử ụ ư ậ ể ọ ộ ố Nh  v y, công tác s  d ng h c sinh dân t c thi u s  sau khi t ố   t

ệ ượ ỉ ề ệ ạ ỉ nghi p THPT đã đ ơ ở c t nh, huy n chú ý. Các c  s  đào t o ngh  trong t nh

ứ ượ ộ ộ ố ệ ạ ộ cũng đáp  ng đ ầ   c vi c đào t o đ i ngũ cán b  m t s  ngành có nhu c u

ư ư ạ ố ượ s  l ng cao nh  S  ph m, y t ế .

ử ụ ả ọ ệ ệ ượ Tuy nhiên, vi c theo dõi và s  d ng có hi u qu  h c sinh đ c đào

ườ ư ượ ư ứ ạ t o, ra tr ng ch a đ c quan tâm đúng m c, ch a có theo dõi chi ti ế ề  t v

ủ ọ ườ ượ ọ ử ọ ố ượ s  l ng h c sinh c a các tr ng THPT đ ạ   ể c đi h c c  tuy n, đi h c đ i

ệ ề ẳ ấ ượ ể ọ h c, cao đ ng, trung c p đã có ngh  nghi p và đ ụ c tuy n d ng vào biên

ế ướ ệ ặ ở ươ ch   nhà   n c   ho c  đã   có   vi c  làm ị   các   đ a   ph ỉ ng   trong   t nh,   trong

ế ớ ị ự ề ệ ứ huy n. Nhóm nghiên c u đã đi u tra tr c ti p t i đ a bàn các xã v  vi c s ề ệ ử

ả ư ố ọ ả ế ụ d ng s  h c sinh này k t qu  nh  sau (b ng 2.1):

32

ố ượ ố ả ọ ố ệ ừ B ng 2.1: Th ng kê s  l ng h c sinh đã t t nghi p t năm

Đã

bi

H cọ   Cao

ượ ử ụ 2000 ­ 2010 đ c s  d ng

ị ấ

STT

Xã, th  tr n

T/số

T/số  nữ

Ở  nhà

T/Số tế thông

làm cán bộ

H cọ   đ iạ h cọ

đăng

Đã làm cán bộ các  ngành

tin

xã

ầ ả 1 B n L u 236 100 94 29 41 7 2 21

ả 2 B n Xen 227 107 102 33 47 8 2 17

3 Lùng Vai 201 86 84 21 35 5 1 22

4 Thanh Bình 98 41 35 2 17 2 1 13

ậ ả 5 N m Ch y 76 27 25 3 11 1 1 9

ươ ườ 6 M ng Kh ng 177 194 369 51 67 19 3 54

7 Tung Chung Phố 213 92 85 16 33 11 2 23

ả ả ồ 8 T  Ng i Ch 66 25 31 3 13 2 1 12

9 Pha Long 71 29 31 2 9 1 2 17

10 Dìn Chin 32 7 14 1 3 0 2 8

ả 11 T  Gia Khâu 23 5 11 0 5 0 1 5

ư ấ 12 N m L 49 17 20 2 7 1 1 9

ấ 13 Lùng Kh u Nhin 44 14 21 4 7 1 3 6

14 Cao S n ơ 35 7 18 3 5 1 1 8

15 La Pan T n ẩ 28 8 13 1 3 0 2 7

ả 16 T  Thàng 19 4 12 0 4 0 3 5

1787 171 59 28

ọ 735 ố 801 ệ ề ắ C ng:ộ ố Trong s  801 h c sinh đã t 307 t nghi p mà nhóm đi u tra n m b t đ 236 ắ ượ   c

ườ ộ ộ ỉ thông tin ch  có 87 ng ế   i đã làm cán b  các ngành cà cán b  xã, chi m

ườ ế ở ệ 10,9% trong khi đó còn 236 ng i chi m 29,5% nhà làm nông nghi p, lao

ộ ự ự ủ ề ả ộ ớ ồ ộ đ ng th  công đây qu  là m t s  lãng phí l n v  ngu n nhân l c cán b  xã.

ế ố ọ ượ ự ộ ủ ế ị ầ N u s  h c sinh này đ ớ   ứ c trang b  đ y đ  ki n th c và năng l c c ng v i

33

ủ ị ử ụ ươ ố ọ ấ ị ẽ ự s  chú ý s  d ng c a đ a ph ng thì nh t đ nh s  h c sinh này s  đóng góp

ể ầ ộ ộ ộ ộ m t ph n đáng k  vào đ i ngũ cán b  xã có trình đ  văn hoá THPT.

ở ạ ừ ự ể T  năm 2006 tr  l ộ   i đây do có chính sách xây d ng và phát tri n đ i

ố ọ ộ ố ườ ượ ngũ cán b  xã mà s  h c sinh t ệ t nghi p các tr ng THPT đã đ c quan

ử ụ ữ ọ ườ ượ ụ ể tâm s  d ng, đã có nh ng h c sinh ra tr ng đ c tuy n d ng vào chính

ề ượ ọ ạ ử ồ ưỡ ạ ớ quy n xã và đ c c   đi h c t i các l p  đào t o, b i d ng cán b ộ ở

ườ ọ ở ệ ọ ị ỉ ườ tr ng chính tr  T nh. Các em h c sinh hi n đang h c các tr ạ ọ   ng  đ i h c

ế ượ ẳ ườ ị ố ề ẩ ấ cao đ ng n u đ c nhà tr ẩ ng chu n b  t t v  nhân cách và ph m ch t cán

ự ề ể ẽ ấ ộ b  DTTS thì các em s  đóng góp r t nhi u cho s  phát tri n KT ­ XH ở ị    đ a

ươ ự ầ ộ ộ ườ ph ng nói chung và góp ph n xây d ng đ i ngũ cán b  xã ng ộ   i dân t c

ể ố ấ ượ ứ ượ ự ụ ế ồ ộ thi u s  có ch t l ng cao đáp  ng đ c s  thi u h t ngu n cán b  nh ư

ệ hi n nay.

ử ụ ự ọ ạ ả ố 2.1.3. Đánh giá th c tr ng qu n lý s  d ng h c sinh t ệ   t nghi p

ườ ở ườ ệ ươ ỉ các tr ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai

ộ ố ế ạ ượ ả 2.1.3.1. M t s  k t qu  đã đ t đ c

ử ụ ả ọ ố ượ Qu n lý s  d ng h c sinh THPT sau khi t ệ t nghi p đã đ ấ   c các c p

ố ượ ụ ề ọ ượ chính quy n, ngành giáo d c quan tâm: s  l ng h c sinh đ c đi h c c ọ ử

ể ườ ạ ọ ề ẳ ấ ỗ tuy n các tr ng đ i h c, cao đ ng m i năm đ u tăng lên, nh t là trong 5

ệ ổ ầ ọ ồ ộ ế ạ năm g n đây, đã chú tr ng đ n t o ngu n cán b  xã qua vi c t ứ  ch c các

ế ợ ề ả ị ế ứ ề ạ ả ớ   l p đào t o k t h p nhi u ngành ngh  đ m b o trang b  ki n th c cho các

ứ ộ ch c danh cán b  xã.

2.1.3.2. M t s  t n t ộ ố ồ ạ i

ố ớ ố ượ ệ ệ ả ả ạ Qu n lý vi c theo dõi hi u qu  sau đào t o đ i v i đ i t ọ   ng h c

ườ ượ ể ủ ọ ử ụ sinh các tr ng THPT đ ư   c đi h c c  tuy n c a ngành giáo d c còn ch a

ủ ề ố ượ ư ầ ố ọ ố sát sao, ch a có th ng kê đ y đ  v  s  l ng h c sinh đã t ệ t nghi p các

34

ườ ụ ụ ạ ị ề ươ tr ệ ng chuyên nghi p v  ph c v  t i đ a ph ng. S  h c ố ọ sinh không đ cượ

ộ ẫ ỉ ệ ụ ồ ạ ử ụ s  d ng đúng m c đích t o ngu n cán b  v n còn t  l cao.

ữ ủ 2.1.3.3. Nguyên nhân c a nh ng t n t ồ ạ i

ơ ở ấ ự ự ư ế ề ệ ấ   ­ Chính quy n c  s  c p huy n, xã ch a th c s  quan tâm đ n v n

ọ ố ệ ệ ả ề ử ụ đ  s  d ng h c sinh t t nghi p THPT sao cho có hi u qu

ấ ượ ả ụ ọ ườ ấ ­ Qu n lý ch t l ng giáo d c h c sinh ra tr ấ   ng còn th p, nh t là

ấ ầ ự ế ủ ọ ể ế ộ ẩ các năng l c ph m ch t c n thi t c a h c sinh đ  làm cán b  còn thi u và

ứ ế ế ả ạ ậ ộ ớ ọ ơ ế y u c ng v i kh  năng h c ti p lên cao h n còn h n ch . Nh n th c v ề

ệ ủ ộ ộ ư ề ậ ọ ngh  nghi p c a m t b  ph n h c sinh còn chung chung ch a có lý t ưở   ng

ấ ấ ph n đ u rõ ràng.

Ự

Ụ

Ạ

Ả

ƯỚ

Ệ

2.2. TH C TR NG QU N LÝ GIÁO D C H

NG NGHI P TRONG CÁC

ƯỜ

ƯỚ

Ồ

Ộ

Ạ

Ạ

TR

NG THPT THEO H

NG T O NGU N ĐÀO T O CÁN B  XÃ

Ở

ƯỜ

Ệ

ƯƠ

Ỉ

HUY N M NG KH

NG T NH LÀO CAI

ề ệ ố ườ ệ 2.2.1. Khái quát v  h  th ng các tr ườ   ng THPT huy n M ng

ươ ỉ Kh ng t nh Lào Cai

ừ ỉ ườ T  năm 1999 tr ở ề ướ  v  tr ệ c, toàn huy n ch  có 1 tr ọ ng có h c sinh

ườ ườ ệ ấ ổ ươ THPT là tr ng Ph  thông Liên c p II­III huy n M ng Kh ng. Tháng 9

ườ ấ ườ ườ năm 1999 tr ng Liên c p tách ra thành tr ng THPT M ng Kh ươ   ng

ạ ộ ộ ậ ho t đ ng đ c l p.

ừ ườ ố ừ T  tháng 6 năm 2003, có thêm tr ng THPT s  2 và t tháng 10 năm

ườ ủ ệ ố ố ừ 2010 có thêm tr ng THPT s  3 c a huy n. Theo th ng kê, t năm 2000

ườ ườ ươ ạ ượ ế đ n nay các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng đã đào t o đ ầ   c g n

ố ườ ầ ạ ạ ộ ọ 2.000 h c sinh t ệ t nghi p ra tr ồ ng góp ph n t o ngu n đào t o cán b  dân

ể ố ấ ị ươ ỉ ộ t c thi u s  các c p, ngành cho các đ a ph ng trong t nh. Tuy nhiên, trong

ụ ề ầ ấ ổ ớ ồ ự   ố ả b i c nh đ i m i giáo d c THPT và yêu c u c p bách v  ngu n nhân l c

35

ụ ụ ể ế ộ ở ị ươ ấ ồ ph c v  cho phát tri n kinh t xã h i đ a ph ng nh t là ngu n cán b ộ

ể ố ặ ộ ườ ứ ớ ữ ầ dân t c thi u s  đ t ra cho các nhà tr ả   ng nh ng thách th c l n c n ph i

ượ ụ ự ệ ệ v ị ệ t qua trong vi c th c hi n nhi m v  chính tr .

ế ườ ườ ọ Tính đ n năm h c 2010 ­ 211, 2 tr ng THPT (tr ố   ng THPT s  3

ạ ộ ư ớ ộ ch a ho t đ ng) có 84 cán b  ­ giáo viên trong đó có 76 giáo viên; 30 l p và

ọ ườ ủ ơ ở ậ ụ ấ ạ ọ 1.139 h c sinh. Các tr ạ   ng có đ  c  s  v t ch t ph c và d y h c và ho t

ề ệ ườ ề ấ ọ ộ đ ng theo Đi u l Tr ng THCS, THPT PTCS có nhi u c p h c ban hành

ư ủ kèm theo Thông t 12/2011/TT­BGD&ĐT, ngày 28/3/2011 c a B  tr ộ ưở   ng

ụ ạ ộ B  Giáo d c và Đào t o.

ồ ọ ệ ả ạ 2.2.2.   Hi u   qu   đào   t o   và   công   tác   phân   lu ng   h c   sinh   ra

tr ngườ

ồ ệ ả ạ 2.2.2.1. Hi u qu  đào t o và công tác phân lu ng

ả ọ ậ ề ế ố ố ệ ọ Th ng kê v  k t qu  h c t p và thi t ủ t nghi p c a h c sinh ở ộ    m t

ả ấ ấ ượ ọ ậ ủ ọ ầ s  ố năm g n đây, tác gi th y ch t l ả   ng h c t p c a h c sinh không cao (b ng

2.2).

ấ ượ ả ớ ọ ừ ọ ố B ng 2.2: Th ng kê ch t l ng h c sinh l p 12 t năm h c 2006 ­ 2007

ế ườ ườ ươ đ n 2010 ­ 2011 các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng

ể ạ ọ ự H c l c H nh ki m T.Số G K TB Y T K TB Y

1.621 0,21% 23,1% 61,3% 15,4% 65,1% 26,9% 4,2% 3,8%

ỷ ệ ọ ự ọ ậ ỏ ế T  l h c sinh có năng l c h c t p gi i, khá chi m 23,31% đó cũng

ỷ ệ ọ ạ ọ ỏ ế là t h c sinh đ t h c sinh gi l ự i, tiên ti n, có năng l c công tác phong trào

ọ ậ ạ ườ ạ ộ ờ ố ọ và các ho t đ ng khác trong th i gian h c t p t i tr ng. S  h c sinh này

ườ ườ ế ỗ ườ ạ ọ ẳ khi ra tr ng th ng n u không thi đ  vào các tr ng đ i h c, cao đ ng thì

ủ ề ử ệ ể ườ ạ ọ ư cũng đ  đi u ki n c  tuy n vào các tr ng đ i h c nh ng không đ ượ   c

36

ứ ề ệ ọ ỉ ượ ỉ ệ theo nguy n v ng ngh  nghi p mà căn c  vào ch  tiêu đ c t nh giao v ề

ộ ố ượ ư ậ ệ ọ ự ọ ớ huy n. Nh  v y còn m t s  l ng l n h c sinh có h c l c trung bình

ủ ề ể ượ ệ ế ọ ử chi m 61,3% không đ  đi u ki n h c cao lên mà có th  đ ể   c c  tuy n

ề ẳ ặ ấ ọ ộ ầ   ho c thi vào h c cao đ ng, trung c p thu c nhi u ngành đang có nhu c u

ự ư ế ế ố ượ ụ ệ nhân l c cao nh  y t , giáo d c, nông lâm nghi p, n u s  l ọ ng h c sinh

ượ ồ ưỡ ể ứ ấ ượ ậ này đ c chú ý phát tri n, b i d ấ ng ý th c ph n đ u và đ c t p trung

ệ ụ ầ ạ ế ứ ộ đào t o chuyên môn nghi p v  c n thi t cho các ch c danh cán b  xã thì s ẽ

ượ ầ ộ ộ ỏ ứ đáp  ng đ ệ   ộ c m t ph n không nh  vào đ i ngũ cán b  xã   trong huy n.

ỗ ố ệ V i t ớ ỷ ệ ọ  l h c sinh đ  t t nghi p năm 2010 là 74,8%, năm 2011 là 82,3%

ả (b ng 2.3; 2.4)

(cid:0) 7,0

ố ể ả ố ệ B ng 2.3: Th ng kê đi m thi t t nghi p năm 2009 ­ 2010

5,0 ­ 7,0 <5,0

%

%

%

Số  ngượ l

Số  ngượ l

Số  ngượ l

ố ượ Môn S  l ng

ữ Ng  Văn 333 77 23,12 170 51,05 86 25,82

Hóa h cọ 333 11 3,30 117 35,13 205 61,65

ử ị L ch s 333 49 14,71 139 41,74 145 43,54

Đ a lýị 333 67 20,12 179 53,75 87 26,12

Toán 333 23 6,90 138 41,44 172 51,65

T. Anh 333 41 12,31 159 47,74 133 39,93

ồ ở Ngu n: S  GD ­ ĐT Lào Cai.

(cid:0) 7,0

ố ể ả ố ọ ệ B ng 2.4: Th ng kê đi m thi t t nghi p năm h c 2010 ­ 2011

5,0 ­ 7,0 <5,0

%

%

%

Số  ngượ l

Số  ngượ l

Số  ngượ l

ố ượ Môn S  l ng

Văn 384 96 25,00 173 45,05 115 29,94

V t lýậ 384 35 9,11 111 28,90 238 61,97

37

Sinh h cọ 384 42 10,93 196 51,04 146 38,02

Đ a lýị 384 69 17,97 253 65,88 62 16,14

Toán 384 23 5,98 158 41,14 203 52,86

T. Anh 384 34 8,85 174 45,3 176 45,83

ở ồ Ngu n: S  GD ­ ĐT Lào Cai.

ỷ ệ ạ ể ở ở ể ấ ư ậ Nh  v y, t đ t đi m khá tr  lên l ậ   ấ  các môn r t th p có th  nh n

ự ủ ố ọ ằ ườ ệ ị đ nh r ng năng l c c a đa s  h c sinh ra tr ế   ủ ề ng không đ  đi u ki n ti p

ể ọ ề ệ ợ ở ộ ớ ụ ọ ạ ọ t c h c đ i h c mà phù h p v i đi u ki n đ  h c các ngành trình đ  Cao

ề ệ ấ ặ ớ ợ ị ớ ẳ đ ng ho c trung c p chuyên nghi p v i các ngh  phù h p v i các v  trí làm

ệ ở ặ ở vi c ề  chính quy n xã ho c các ngành khác.

ớ ố ọ ườ So sánh v i s  h c sinh  đăng ký thi vào các tr ạ ọ ng đ i h c theo

ể ố ọ ọ Th ng kê đăng ký tuy n sinh năm h c 2011 trong 197 h c sinh đăng ký thi

ạ ọ ể ọ ố ạ ố tuy n sinh có 72 h c sinh thi đ i h c kh i A, B, còn l i là kh i C, D và các

ẳ ố ỉ ọ kh i khác, ch  có 46 h c sinh thi cao đ ng.

ả ể ứ ế ố ọ ậ ệ ả Căn c  k t qu  đi m thi t t nghi p, kh  năng h c t p các môn t ự

ư ủ ệ ấ ọ ọ ườ ọ nhiên c a h c sinh r t kém nh ng vi c ch n tr ố ng, ch n kh i thi ĐH ­

ạ ự ự ỉ ự ứ ờ CĐ l i không căn c  vào th c l c mà ch  t phát và trông ch  vào ch  đ ế ộ

ồ ơ ể ể ố ử c  tuy n. Th ng kê đăng ký tuy n sinh năm 2011 trong 354 h  s  đăng ký

ồ ơ ữ ẳ ẫ ố ỉ ự d  thi ch  có 124 h  s  đăng ký thi cao đ ng, trong s  này v n có nh ng em

ả ạ ọ đăng ký thi c  đ i h c.

ố ệ ố ủ ệ Qua các s  li u t ớ   ả t nghi p c a hai năm (b ng 2.3; 2.4) so sánh v i

ể ệ ấ ố ọ ườ ị th ng kê đăng ký tuy n sinh trên chúng  tôi th y  vi c ch n tr ng và đ nh

ướ ề ự ả ưở h ệ ủ ng ngh  nghi p c a các em còn t ư  phát và ch a có  nh h ủ ng c a nhà

ườ ư ắ ộ ị ượ ả tr ng m t cách sâu s c. Các em còn ch a xác đ nh đ c kh  năng th c s ự ự

ứ ặ ưở ử ủ c a mình, còn n ng tâm lý khoa c  nên c  đăng ký mà không có lý t ng rõ

ự ọ ậ ế ộ ế ạ ờ ệ r t, trông ch  vào ch  đ  chính sách. Năng l c h c t p h n ch  không đ ủ

38

ể ượ ử ữ ể ườ tiêu chí đ  đ ạ ọ c c  tuy n đ i h c, nh ng tr ng các em đăng ký thi vào

ở ộ ố ổ ế ệ ầ ậ ẫ v n còn t p trung ự    m t s  ngành ph  bi n mà hi n nay nhu c u nhân l c

ứ ủ ệ ạ ộ ụ ụ đã t m đ  trong khi các ngành ph c v  cho các công vi c thu c ch c danh

ư ượ ộ ế ề ọ cán b  xã ch a đ c nhi u h c sinh chú ý đ n.

ọ ố ườ ị Công tác bàn giao h c sinh t ệ t nghi p ra tr ng cho các đ a ph ươ   ng

ư ượ ớ ả ạ ấ ộ ưở ủ ch a đ c các c p lãnh đ o quan tâm, c ng v i  nh h ng c a nhà tr ườ   ng

ệ ớ ị ướ ử ụ ườ không l n trong vi c đ nh h ọ ng s  d ng h c sinh sau ra tr ậ   ng. Vì v y

ắ ượ ư ề ắ ố ọ ở ề ị ươ chính quy n ch a n m b t đ c s  h c sinh tr v  đ a ph ng mà có

ướ ế ụ ử ụ ạ h ng s  d ng và đào t o ti p t c.

ự ữ ạ ế 2.2.2.2. Nh ng thành t u và h n ch

1) Thành t uự

ề ườ ộ ượ ấ ­ Trong nhi u năm qua các nhà tr ng đã cung c p m t l ng không

ơ ở ề ồ ộ ỏ ọ ộ nh  ngu n cán b  cho chính quy n c  s  và đã có đ i ngũ h c sinh thi đ ỗ

ủ ề ệ ượ ử ể ọ ưở ĐH­CĐ và đ  đi u ki n đ ề c c  tuy n nhi u h c sinh đã tr ng thành là

ộ ạ ỉ cán b  công tác t i các ngành trong t nh.

ự ọ ậ ộ ộ ậ ọ ượ ­ M t b  ph n  h c sinh có năng l c h c t p khá đã đ c nhà tr ườ   ng

ồ ưỡ ụ ệ ệ chú ý b i d ng rèn luy n thông qua quá trình giáo d c toàn di n đã tr ưở   ng

ấ ị ượ thành r t nhanh chóng trong các v  trí công tác, phát huy đ ữ c nh ng k ỹ

ượ ệ ườ năng, nhân cách đã đ c hình thành và rèn luy n trong tr ng.

ế ạ 2) H n ch :

ệ ổ ứ ủ ặ ườ ư ­ Bi n pháp t ch c GDHN đ c thù c a các nhà tr ng còn ch a tác

ế ấ ả ố ượ ẫ ọ ọ ộ đ ng đ n t t c  các đ i t ng h c sinh nên v n còn t ỷ ệ  l cao h c sinh ra

ườ ư ượ ị ầ ủ ấ ầ ự ẩ ẩ ế tr ng ch a đ c chu n b  đ y đ  năng l c ph m ch t c n thi t cho ngh ề

ệ ộ nghi p nói chung và làm cán b  xã nói riêng.

39

ệ ớ ề ị ươ ể ­ Công tác liên h  v i chính quy n đ a ph ử ụ   ạ ng đ  đào t o, s  d ng

ư ị ượ ườ ứ ỉ theo đ a ch  còn ch a đ c các nhà tr ng quan tâm đúng m c. Các nhà

ườ ố ượ ư ế ọ ố ườ tr ng cũng ch a chú ý đ n s  l ng h c sinh t ệ t nghi p ra tr ng có

ề ưở ư ế ệ ngh  nghi p và đã tr ng thành nh  th  nào.

ườ ư ồ ọ ừ ớ ­ Các nhà tr ng ch a chú ý phân lu ng h c sinh ngay t l p 10 đ ể

ướ ự ệ ả ớ ợ ộ ầ ư đ u t đúng h ệ   ng có hi u qu  phù h p v i trình đ , năng l c và nguy n

ư ị ủ ấ ướ ệ ệ ọ v ng c a các em nh t là ch a đ nh h ng rõ và phân bi ụ t nhi m v  GDHN

ủ ườ ớ ườ ỉ ặ đ c thù c a tr ng THPT vùng cao v i tr ng THPT khác trong t nh.

ụ ả ướ ệ ườ 2.2.3.   Qu n   lý   giáo   d c   h ng   nghi p   trong   các   tr ng   THPT

ườ ệ ươ ỉ huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai

ủ ề ể ể ả ơ ườ Đ  tìm hi u rõ h n v  qu n lý GDHN c a các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ ỏ ế ế ỉ M ng Kh ử ng t nh Lào Cai, chúng tôi đã g i các phi u h i đ n giáo viên,

ẹ ọ ủ ọ ườ ườ ươ cha m  h c sinh và h c sinh c a các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng.

ế ế ạ ộ ­ Phi u dành cho giáo viên ­ cán b : 2 lo i phi u.

ố ượ ế ế ế ế ng: S  l phi u 1: 84 phi u; phi u 2: 76 phi u.

ố ượ ế ế ạ ọ ạ ỗ ­ Phi u dành cho h c sinh: 2 lo i phi u; s  l ng m i lo i: 500

phi u ế

ố ượ ế ế ạ ế ­ Phi u dành cho CMHS: 1 lo i phi u; s  l ng: 250 phi u.

ự ạ ộ ề ậ ứ ủ 2.2.3.1. Th c tr ng v  nh n th c c a cán b , giáo viên, nhân viên,

ẹ ọ ọ ề ở ườ cha m  h c sinh và h c sinh v  GDHN các tr ệ   ng THPT  huy n

ườ ươ ỉ M ng Kh ng t nh Lào Cai

ứ ủ ộ ề ậ ọ 1) Nh n th c c a giáo viên ­ cán b  v  GDHN cho h c sinh

ứ ự ệ ọ ọ ươ Năm h c 2010 ­ 2011 là năm h c th  năm th c hi n ch ng trình

ư ụ ộ ớ ọ   giáo d c THPT theo SGK m i trong đó đã đ a GDHN thành m t môn h c

ươ ừ ậ ọ ố ứ chính th c trong ch ng trình (t năm h c 2006 ­ 2007) vì v y đa s  giáo

40

ượ ậ ấ ươ ể ệ viên đã đ ề ộ c t p hu n v  n i dung và ph ng pháp. Đ  ti n so sánh nhóm

ế ậ ế ế ẫ ố ỏ ỏ ứ nghiên c u đã thi t l p hai m u phi u h i: Phi u 1 đa s  dùng câu h i m ở

ư ự ủ ự ề ế ế   ể đ  thăm dò ý ki n cũng nh  s  quan tâm v  GDHN c a GV ­ CB tr c ti p

ườ ả ề ế ấ ả ố công tác trong tr ng. Qua k t qu  đi u tra (b ng 2.5) th y đa s  giáo viên

ụ ủ ệ ằ ộ cán b  cho r ng GDHN là nhi m v  c a giáo viên Trung tâm KTTH ­ HNDN

ể ấ ố đi m s  cao nh t là 3,58 sau đó là giáo viên môn GDCD và giáo viên các b ộ

ệ ở ứ ơ ữ ở ứ ấ ơ môn khác, ban giám hi u ể  m c h n 2,6 đi m. Th p h n n a m c 2,1 là

ự ự ư ễ ế   GVCN. Nh ng th c ti n là các trung tâm KTTH ­ HNDN không tr c ti p

ụ ụ ệ ườ ế ạ ỉ làm nhi m v  giáo d c trong các tr ng THPT mà ch  liên k t d y ngh  ph ề ổ

ấ ọ ủ ể ậ ố ớ   thông, v y quan đi m trên c a đa s  GV ­ CB cho th y h  còn bàng quan v i

ự ự ớ ư ụ ệ ụ ủ ệ nhi m v  GDHN ch a chú ý th c s  t i nhi m v  c a giáo viên trong các

ườ tr ng THPT.

ố ượ ả ụ ướ ụ ự ệ ệ B ng 2.5:  Đ i t ệ ng th c hi n nhi m v  giáo d c h ng nghi p

Đi mể

Th  tứ ự ố ượ Đ i t ng 2 3 4 1

Đoàn thanh niên 8 7 18 2,0 5

ệ ớ ủ Giáo viên ch  nhi m l p 9 19 14 2,1 6

ậ ỹ Giáo viên các môn k  thu t 13 15 19 2,1 1

ụ Giáo viên môn Giáo d c công dân 14 17 8 2,68 8

ủ Giáo   viên   c a   Trung   tâm   h ướ   ng 16 2 0 3,58 30 nghi p ệ

ộ Giáo viên các b  môn khác 17 10 0 2,69 15

ộ ổ Cán b  t hành chính 6 8 32 1,54 2

ể Các đoàn th  khác 1 3 44 1,1 0

Ban giám hi uệ 18 23 0 2,66 7

41

ề ố ượ ớ ế ế ả ọ So sánh v i k t qu  thăm dò ý ki n h c sinh v  đ i t ả   ng gây  nh

ưở ấ ớ ớ ề ủ ọ ệ ả ọ ả h ng l n nh t t i vi c ch n ngh  c a h c sinh( b ng 2.6), tác gi ấ     th y

ố ượ ằ ọ ả ưở ấ ớ ớ ệ 28,0% h c sinh cho r ng đ i t ng gây  nh h ng l n nh t t ọ   i vi c ch n

ớ ế ư ề ề ạ ổ ồ ngh  là giáo viên d y ngh  ph  thông r i m i đ n GVCN nh ng các con

ế ớ ứ ề ỏ ả ố s  này không chi m t i 50% đi u đó ch ng t ư  GVCN ch a gây  nh h ưở   ng

ề ớ ọ ề ệ ớ ớ ị nhi u t i h c sinh trong GDHN  đi u này trùng kh p v i vi c xác đ nh

ụ ủ ệ nhi m v  c a giáo viên nêu trên.

42

ế ọ ớ ế ả ả B ng 2.6: So sánh v i k t qu  thăm dò ý ki n h c sinh v  đ i t ề ố ượ   ng

ọ

Giáo viên

H c sinh

(TS 63)

(TS 435)

ộ

S TT N i dung

Số

Số

TL%

TL%

ngượ l

ngượ l

1

Ban giám hi u.ệ

8

12,7

43

9,9

2

Đoàn Thanh niên

4

6,3

78

17,3

ủ

ệ

3

Giáo viên ch  nhi m.

32

50,8

95

21,8

ậ

ạ

ỹ

ệ

4

GV d y K  thu t, công ngh

4

6,3

84

19,3

ạ

ổ

5

ề GV d y ngh  ph  thông

15

23,8

122

28,0

6

Nhân viên hành chính

0

0

13

3,0

ưở ấ ớ ệ ề ủ ọ ớ ọ ả gây  nh h ng l n nh t t i vi c ch n ngh  c a h c sinh

ả ề ủ ế ế ấ ọ Trong khi đó k t qu  đi u tra c a phi u 1 cho th y h c sinh đánh giá

ự ứ ệ ọ cao s  giúp đ  t ỡ ư ấ ướ  v n h ng nghi p cho h c sinh là GVCN (3,03đ), th  hai

ườ ư ậ ề ặ ọ ẹ là cha m  và ng ọ   i thân (2,86đ). Nh  v y h c sinh thì đ t nhi u hy v ng

ủ ứ ư ư ả ậ vào GVCN nh ng b n thân GVCN ch a nh n th c rõ vai trò c a mình và

ư ố ả ch a làm t t công tác này (b ng 2.7)

ề ố ượ ả ề ọ ố ế ả B ng 2.7: Th ng kê k t qu  đi u tra h c sinh v  đ i t ng

ố ượ

ỡ

Đ i t

ng giúp đ

1 4đ

2 3đ

3 2đ

4 1đ

Đi mể   trung  bình

ọ ọ ề giúp h c sinh ch n ngh

ủ ệ Giáo viên ch  nhi m 133 138 60 31 3,03

Giáo viên các môn văn hoá 28 62 117 94 2,07

ề ạ ổ Giáo viên d y ngh  ph  thông 51 40 61 83 2,25

ườ ẹ Cha m  và ng i thân trong gia đình 129 88 55 60 2,86

ượ ỏ ề ữ ể ệ ữ Khi đ c h i v  nh ng đi m khác bi t gi a GDHN trong các tr ườ   ng

ớ ườ ạ THPT vùng cao v i tr ế   ng THPT đ i trà có: 15 (31,24%) Không có ý ki n;

43

ườ ự ế ạ ự ơ ở ả ấ Tăng   c ng   th c   hành,   tham   quan   th c   t t i   các   c   s   s n   xu t:   22

ụ ướ ệ ấ ị ỉ (45,76%)  Giáo d c h ế   ng nghi p theo đ a ch : 11 (22,08%). R t ít ý ki n

ị ướ ườ ữ ộ ị ế ể đ  ý đ n đ nh h ọ ng cho h c sinh ra tr ng làm cán b  xã và nh ng v  trí

ứ ệ ề ế ấ ầ ả ơ ở công vi c mà chính quy n c p c  s  đang c n. K t qu  trên ch ng t ỏ ố   s

ư ứ ệ ụ ệ ặ giáo viên ch a có ý th c phân bi t nhi m v  GDHN đ c thù cho các tr ườ   ng

ứ ề ế ề ể THPT vùng cao. Có nhi u ý ki n khác nhau v  hình th c ki m tra và đánh

ế ả ườ ứ ề ỏ ự giá k t qu  GDHN trong nhà tr ng đi u này ch ng t th c ra giáo viên

ư ượ ỉ ạ ụ ệ ế ả ở ch a đ c ch  đ o làm nhi m v  này b i vì n u đã làm ph i có cách tr  l ả ờ   i

ấ nh t quán.

ả ờ ề ứ ộ ể ế ề ề ệ ọ Tr  l i v  m c đ  hi u bi t v  ngh  nghi p giáo viên và h c sinh có

ể ả ộ đánh giá khác nhau: (b ng 2.8) Đi m trung bình cho các n i dung 2,3,4 có

ộ ể ứ ệ ể ằ ế ủ ự s  chênh l ch đáng k . Giáo viên thì cho r ng m c đ  hi u bi ọ   t c a h c

ứ ư ề ả ộ ọ ị ừ sinh v  các n i dung này trên m c v a ph i nh ng h c sinh thì xác đ nh

ố ướ ư ể ề ề ề ể ấ ế ằ r ng ch a hi u nhi u v  các v n đ  này: đi m s  d ứ i m c bi ộ   t. Các n i

ế ệ ể ề ấ ộ ọ dung 5,6,7 có liên quan đ n vi c tìm hi u v n đ  xã h i thì h c sinh l ạ   i

ộ ế ứ ậ ị ứ ề ơ ỏ nh n đ nh m c đ  bi t cao h n giáo viên. Đi u này ch ng t giáo viên

ự ự ể ư ụ ề ế ệ ọ ch a ư th c s  hi u rõ h c sinh và ch a quan tâm nhi u đ n nhi m v  GDHN

ủ c a mình.

ề ậ ủ ứ ọ ả B ng 2.8: So sánh đánh giá c a GV và h c sinh v  nh n th c ngh ề

nghi pệ

ủ

ủ

Đánh giá c a GV

Đánh giá c a HS

ộ

N i dung

Số TT

Ch aư   tế bi

Đi mể   TB

Ch aư   tế bi

Đi mể   TB

tế   Bi r tấ   rõ

tế   Bi v aừ   ph iả

tế   Bi r tấ   rõ

tế   Bi v aừ   ph iả

ữ

1

ặ

ọ

ự   Nh ng   PC   năng   l c ề  ầ c n   cho   ngành   ngh ọ ị   đ nh ch n h c ho c thi vào

8 20 1 2,24 180 224 16 2,39

44

ữ

2

ặ

ọ

ọ

ể  ệ ề Nh ng   đi u   ki n   đ ề ị làm   ngành   ngh   đ nh   ch n h c ho c thi vào

ộ

ạ

3

8 21 2,27 102 183 192 1,81 0

ề

ể

ầ   Trình   đ   đào   t o   c n có đ  làm ngh

ộ

ấ

4

10 18 2,31 121 196 117 2,01 1

ủ   Tính ch t lao đ ng c a ọ   ề ị ngành ngh  đ nh ch n ặ ọ h c ho c thi vào

ể

ơ ộ

5

5 22 2,1 116 195 130 1,97 2

ủ   C  h i  phát  tri n c a ọ   ề ị ngành ngh  đ nh ch n ặ ọ h c ho c thi vào

6

3 25 2,06 221 140 66 2,36 1

ầ ớ ọ

ặ

ộ   ủ Nhu   c u   c a   xã   h i ề  ố đ i   v i   ngành   ngh ọ ị   đ nh ch n h c ho c thi vào

ườ

7

4 22 2,03 213 124 59 2,38 3

t   rõ   mình   nên   thi   ọ   ạ ng   đ i   h c, ẳ   ng   cao   đ ng   hay

ề

ế Bi vào   tr ườ tr ọ h c ngh

ề

8

7 19 3 2,13 226 158 72 2,33

ọ

ế ủ   ệ Đi u ki n kinh t  c a ứ   ể gia đình có th  đáp  ng ọ ượ đ   c khi h c sinh đăng ký  thi vào ngành nghề  ọ mà h c sinh ch n

8 18 3 2,17 134 205 110 2,05

ứ ủ ẹ ọ ậ 2) Nh n th c c a cha m  h c sinh

ố ớ ườ ế ợ ụ ệ ớ Đ i v i các tr ng THPT vùng cao vi c k t h p giáo d c v i gia

ệ ươ ủ ọ ở ị ư ố ộ đình là m t vi c làm t ng đ i khó khăn, b i đ a bàn c  trú c a h c sinh ở

ạ ả ộ ẹ ọ ệ ớ ề ấ r t xa l ệ i tr i r ng trên nhi u xã nên vi c liên h  v i cha m  h c sinh đa

ỉ ự ệ ượ ư ệ ứ ế ạ ố s  ch  th c hi n đ c thông qua hình th c gián ti p nh  đi n tho i, th  t ư ừ

ể ườ ề ệ ạ ổ ệ ớ ấ và s  liên l c, GVCN r t khó có đi u ki n đ  th ng xuyên liên h  v i cha

ẹ ọ m  h c sinh.

ẹ ọ ủ ộ ườ Trình  đ   văn  hoá c a  cha  m  h c  sinh  không cao  th ng  t ấ ả  t  c

ụ ữ ề ề ấ ộ ề   nh ng v n đ  thu c v  giáo d c và hình thành nhân cách cho các em đ u

45

ự ệ ườ ự ự ư ế ườ th c hi n trong nhà tr ng, vì th  mà giáo viên th c s  nh  ng i cha m ẹ

ư ậ ẹ ủ ủ ứ th  hai c a các em. Nói nh  v y không có nghĩa cha m  c a các em không

ưở ớ ớ ệ ự ư ề ề ế ọ ả có  nh h ng l n t ệ i vi c l a ch n ngh  nghi p nh ng n u truy n cho các

ưở ướ ủ ườ em lý t ng đúng h ạ ng đào t o c a tr ng THPT thì giáo viên đóng vai

ấ ằ ả ề ứ ế ọ ố trò quan tr ng. Th ng kê k t qu  đi u tra nhóm nghiên c u th y r ng đa s ố

ẹ ượ ỏ ề ở ề ố ộ cha m  đ c h i đ u không mu n cho con cái mình tr  v  làm cán b  xã

ấ ạ ị ả ộ ươ hay lao đ ng s n xu t t i đ a ph ả ng (b ng 2.9)

ẹ ọ ố ế ế ả ả B ng 2.9: Th ng kê k t qu  thăm dò ý ki n cha m  h c sinh

Số ộ TT N i dung phi uế

42 ấ ị ả ườ ạ ọ ặ ườ Nh t đ nh ph i thi vào tr ng đ i h c ho c tr ng cao 1 đ ngẳ 27,3%

14 ấ ế ả ườ ạ ọ ườ Không   nh t   thi t   ph i   vào   tr ng   đ i   h c,   tr ng   cao 2 ể ư ề ễ ộ ợ ẳ đ ng mi n sao có m t ngh  nào đó thích h p đ  m u sinh 9,1%

ả ỳ ế ủ ặ ả Tu  theo hoàn c nh kinh t c a gia đình ho c kh  năng

86 ể ườ ườ ủ ả c a b n thân mà có th  thi vào tr ạ ọ ng đ i h c, tr ng cao 3 ể ư ề ặ ọ ộ ồ ế   ẳ đ ng ho c h c m t ngh  nào đó đ  m u sinh r i sau n u 55,8%

ệ ẽ ọ ế ề có đi u ki n s  h c ti p.

12 ế ể ọ ộ ạ ị ươ 4 H c ti p đ  làm cán b  xã ngay t i đ a ph ng 7,8%

ế ố ượ ọ Có đ n 55,8 % mong mu n con mình đ c h c hành và có ngh ề

ệ ề ệ ả ộ ỳ ế ứ ề ỏ nghi p tu  thu c đi u ki n hoàn c nh kinh t . Đi u này ch ng t cha m ẹ

ỉ ể ệ ứ ư ủ ệ ậ ớ ứ   ọ ọ h c sinh m i ch  th  hi n nguy n v ng c a mình, ch  ch a có nh n th c

ề ầ ả ầ ủ ề ệ ướ đ y đ  v  vi c h ng ngh  cho con mình theo kh  năng và nhu c u cán b ộ

ở ị ươ ủ ậ ườ ở đ a ph ng. Vì v y vai trò c a các nhà tr ng THPT càng tr  nên quan

ọ ưở ề ọ ệ tr ng trong vi c hình thành lý t ệ ng ngh  nghi p cho h c sinh.

46

ứ ủ ọ ậ 3) Nh n th c c a h c sinh

ứ ủ ọ ề ướ ể ể ể ậ Đ  tìm hi u quan đi m và nh n th c c a h c sinh v  h ệ   ng nghi p

ố ớ ử ụ ư ề ế ộ chúng tôi đã s  d ng hai phi u đi u tra có n i dung nh  nhau đ i v i hai

ự ố ọ ố ở ố ượ đ i t ng h c sinh kh i 10, 11 và kh i 12. S  dĩ có s  phân bi ệ ở ọ   t b i h c

ớ ượ ươ sinh l p 12 sau 2 năm đ ọ c h c ch ng trình GDHN chính khoá cho nên

ứ ủ ẽ ậ ọ ớ ọ trong nh n th c c a h c sinh s  có khác h c sinh l p 10, 11. Đây cũng là

ả ệ ứ ệ ể ệ ộ ự   m t cách đ  nhóm nghiên c u xem xét và so sánh vi c hi u qu  vi c th c

ệ ườ ở ố ớ ế ệ ạ hi n GDHN trong nhà tr ng giai đo n hi n nay. Đ i v i phi u 1 chúng

ầ ớ ở ể ế ỏ ư tôi dùng ph n l n câu h i m  đ  thăm dò ý ki n và tâm t ọ   ệ  nguy n v ng

ấ ả ả ộ ế ủ c a các em m t cách khách quan k t qu  thăm dò cho th y (b ng 2.10)

ề ủ ọ ệ ọ ọ ả B ng 2.10: Nguy n v ng ch n ngh  c a h c sinh

ệ ọ ọ ề Nguy n v ng ch n ngh SL TL

ế ế ẽ ọ ơ ỏ S  quy t tâm h c ti p lên cao h n và thoát ly kh i quê 134 35,35% h ngươ

ề ế ọ ơ ượ ộ Quy t tâm h c cao h n và v  quê đ c làm cán b  xã 88 23,22%

ề ế ọ ơ ượ Quy t tâm h c cao h n và v  quê đ c làm nông, lâm 65 17,15% ệ ả ấ nghi p, s n xu t

ề ế ọ ơ ượ ụ Quy t tâm h c cao h n và v  quê đ c đi nghĩa v  quân 42 11,08% sự

ề ệ ọ ọ ơ Không có nguy n v ng h c cao h n mà v  quê làm cán 50 13,19% ệ ị ụ ộ b  xã, nông lâm nghi p, d ch v

ở ề ố ọ ự ệ ươ ế ọ S  h c sinh có nguy n v ng tr  v  xây d ng quê h ng chi m 64,65%

ệ ộ ượ ớ ế trong đó công vi c làm cán b  xã đã đ c các em chú ý t i: chi m 36,41%,

ề ể ườ ướ ạ ồ ề đó chính là ti n đ  đ  nhà tr ng có h ớ ng phân lu ng s m đào t o theo

ỉ ỷ ệ ọ ể ế ề ệ ề ị đ a ch . T  l h c sinh có hi u bi ộ   ệ t v  ngh  nghi p hi n nay trong xã h i

47

ế ể ế ượ ề ế chi m khá cao có 387 (chi m 97,2%)  phi u k  tên đ c nhi u nhóm ngh ề

ư ượ ỏ ề ữ ứ ộ ơ ả c  b n. Nh ng khi đ c h i v  các ch c danh cán b  xã và nh ng tiêu

ệ ở ể ề ẩ ả ầ ị ệ chu n chuyên môn ngh  nghi p c n ph i có đ  làm vi c các v  trí trong

ề ọ ộ chính quy n xã thì h c sinh ch  bi ỉ ế ượ t đ c m t cách chung chung. Qua tìm

ự ự ủ ề ệ ệ ể ấ ọ ồ   hi u v  nguy n v ng và th c l c c a HS chúng tôi th y, vi c phân lu ng

ể ị ướ ữ ề ể ọ h c sinh đ  đ nh h ợ   ng cho các em tìm hi u nh ng ngành ngh  phù h p

ể ự ệ ệ ơ ọ ướ ớ v i công vi c, quan tr ng h n là đ  th c hi n đúng quy trình h ệ   ng nghi p

ạ ủ ọ ườ ự ụ cho h c sinh theo m c đích đào t o c a tr ầ ng THPT c n th c hi n t ệ ừ ớ    l p

10.

ề ứ ả ề ộ ể ế ế ề ề ị Theo k t qu  đi u tra v  m c đ  hi u bi ọ   t v  ngành ngh  đ nh ch n

ả ủ ọ c a h c sinh ( b ng 2.11)

M c đứ ộ

ể ả ế ủ ọ ề ị ọ ề B ng 2.11: Hi u bi t c a h c sinh v  ngành ngh  đ nh ch n

ộ

TT

N i dung

Bi

tế

Đi mể

R tấ   tế Bi

Ch aư   tế bi

ữ

ự

ẩ

ầ

ề ị

ặ

ọ

ấ 1 Nh ng   ph m   ch t   năng   l c   c n   cho ọ ngành ngh  đ nh ch n h c ho c thi vào

ề ị

ữ

ề

ệ

ể 2 Nh ng đi u ki n đ  làm ngành ngh  đ nh

180 224 16 2,39

ặ

ọ

ọ

ch n h c ho c thi vào

ể

ầ

ộ

ề

102 183 192 1,81

ạ 3 Trình đ  đào t o c n có đ  làm ngh

ề ị

ủ

ấ

ộ

121 196 117 2,01

ặ

ọ

ọ

ch n h c ho c thi vào

ơ ộ

ề ị

ủ

ể

4 Tính ch t lao đ ng c a ngành ngh  đ nh 116 195 130 1,97

ặ

ọ

ọ

ch n h c ho c thi vào

ầ

ủ

ố

ớ

ề

5 C   h i   phát   tri n   c a   ngành   ngh   đ nh 221 140 66 2,36

ộ 6 Nhu c u c a xã h i  đ i v i ngành ngh ặ

ọ

ị

ọ đ nh ch n h c ho c thi vào

ế

ườ

t rõ mình nên thi vào tr

ọ   ạ ng đ i h c,

213 124 59 2,38

ườ

ẳ

ọ

ề

ng cao đ ng hay h c ngh

226 158 72 2,33 7 Bi tr

48

ệ

ề

ế ủ

ể

c a gia đình có th  đáp

ứ

ng   đ

c   khi   h c   sinh   đăng   ký

thi   vào

ề

ọ

ọ

ngành ngh  mà h c sinh ch n

8 Đi u ki n kinh t ọ ượ 134 205 110 2,05

ọ ự ộ ể ế ề ữ ể ệ H c sinh t ứ  đánh giá   m c đ  hi u bi ề t v  nh ng đi u ki n đ  làm

ề ề ể ể ạ ầ ộ ngành ngh  là 1,81 đi m, trình đ  đào t o c n có đ  làm ngh  là 2,01

ề ị ủ ể ề ể ấ ộ ọ đi m, tính ch t lao đ ng c a ngành ngh  đ nh ch n là 1,97 đi m đi u đó

ộ ể ấ ế ủ ữ ề ề ấ ọ ứ cho th y m c đ  hi u bi ấ   t c a h c sinh v  nh ng v n đ  này còn th p,

ộ ể ư ứ ể ế ề ơ ộ ủ ể nh ng đi m đánh giá   m c đ  hi u bi t v  c  h i phát tri n c a ngành

ộ ố ớ ề ị ủ ề ầ ọ ngh  2,36; nhu c u c a xã h i đ i v i ngành ngh  đ nh ch n 2,38 là khá

cao

ị ề ề ế ố Th ng kê ý ki n đóng góp và đ  ngh  v  công tác GDHN trong các

ườ ườ ươ ế ế ọ tr ng THPT M ng Kh ề   ng có 223 phi u chi m 56,2% h c sinh đ u

ử ề ề ệ ề ể ề ố ự   mong mu n tìm hi u v  ngành ngh   và có đi u ki n th  thách v  năng l c

ạ ộ ạ cá nhân  thông qua các ho t đ ng ngo i khoá.

ả ề ế ọ ọ ị ế  Theo k t qu  đi u tra h c sinh (phi u 2) 51,3% h c sinh xác đ nh có th ể

ệ ề ươ ệ ạ ề tìm thông tin v  ngh  nghi p trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng,

ể ể ể ề ằ ạ ề   38,4% cho r ng có th  dùng m ng Internet đ  tìm hi u thông tin v  ngh .

ư ậ ố ọ ể ậ ằ ấ ị ớ Nh  v y có th  nh n đ nh r ng đa s  h c sinh đã r t quan tâm t i th  gi ế ớ   i

ể ề ề ệ ề ề ệ ố ngh  nghi p và mong mu n tìm hi u v  ngh  nghi p trong đó có ngh  làm

ơ ộ ể ư ể ề ộ ọ cán b  xã song, h c sinh còn ch a có c  h i đ  tìm hi u chuyên sâu v  tính

ộ ộ ữ ề ệ ể ề ấ ả ộ ậ   ầ ch t lao đ ng và nh ng đi u ki n c n ph i có đ  làm ngh , m t b  ph n

ư ị ượ ệ ấ ấ ưỡ ọ h c sinh còn ch a xác đ nh đ ụ c rõ nét nhi m v  ph n đ u tu d ng và

ư ế ể ề ệ ế ọ ề còn ch a quan tâm đ n tìm hi u v  ngh  nghi p có đ n 36% h c sinh

ể ế ệ ủ ề ề ọ không hi u bi t gì v  các công vi c c a chính quy n xã. Có 51,2% h c sinh

ượ ỏ ằ ướ ấ ầ ạ ồ ộ đ c h i cho r ng GDHN theo h ng t o ngu n cán b  xã là r t c n thi ế   t,

49

ầ ế ứ ề ỏ ố ọ ậ 26,8% cho là c n thi t đi u đó ch ng t ấ ầ    đa s  h c sinh đã nh n th y t m

ủ ọ ướ ạ ộ quan tr ng c a GDHN theo h ồ ng t o ngu n cán b  xã.

ự ề ạ ả ở ườ 2.2.3.2.   Th c   tr ng   v   qu n   lý   GDHN các   tr ng   THPT   theo

ướ ộ ồ ạ ạ ở ườ ệ ươ ỉ h ng t o ngu n đào t o cán b  xã huy n M ng Kh ng t nh Lào

Cai

ề ả 1) V  công tác qu n lý

50

ề ả ướ ủ B ng 2.12: So sánh đánh giá c a GV và HS v  GDHN theo h ng

ồ ộ ạ ạ t o ngu n đào t o cán b  xã

ủ

ủ

Đánh giá c a GV

Đánh giá c a HS

ộ

N i dung

STT

T

K

TB

Y

T

K

TB

Y

Đi mể   TB

Đi mể   TB

4đ

3đ

2đ

1đ

4đ

3đ

2đ

1đ

ấ

ề

ứ

5

12

11

1

2,7

82

93

104 151 2,2

1

ộ ọ

ề

Cung   c p   thông   tin   v   các ch c   danh   trong   b   máy chính quy n xã  cho h c sinh

ấ

ề

ề ầ

ả

ệ ở

ị

4

10

13

2

2,68

74

35

124 212 1,93

2

Cung c p thông  tin v   các   ngành ngh  c n   ph i trang ị  các v  trí b  khi làm vi c    ề   ộ trong   b   máy   chính   quy n xã

ấ

ề

ề

ạ

8

17

4

0

3,96 206 124

17

83 3,05

3

Cung   c p   thông   tin   v   các   ọ   ườ tr ng   d y   ngh   cho   h c sinh

ấ

ợ

8

11

9

1

2,89

45

33

136 225 1,76

4

ữ ọ

ọ

ề  Cung   c p   thông   tin   v ườ ườ   i ng   h p   nh ng   ng tr ư   ạ ư ch a   h c   đ i   h c   nh ng ạ ẫ v n thành đ t

ấ

ề ị ể ng phát tri n KT­XH

12

8

1

2,93

97

122

137 103 2,43

5

8

ươ

ọ

Cung c p thông tin v  đ nh   ở  ướ h ị đ a ph

ng cho h c sinh

ấ

ề

13

6

1

3,03

89

75

34

213 2,09

6

9

ườ

ộ

ọ

ị  Cung   c p   thông   tin   v   th ng lao đ ng cho h c sinh tr

ọ

ể

5

13

10

1

2,75 119 112

103 107 2,55

7

ệ

ồ

ề  Giúp h c sinh tìm hi u v ủ   ả ự kh   năng,   năng   l c   c a ướ   ể ư ấ ả ng b n thân đ  t  v n h ộ nghi p làm cán b  và phân   ọ lu ng h c sinh.

ổ

ạ

ờ

ớ

ữ

12

7

1

3,0

118

80

110 127 2,43

8

9

ộ

ộ   ứ T   ch c   các   ho t   đ ng ế  ngoài   gi   lên   l p   theo   k ỹ  ệ ạ ho ch rèn luy n nh ng k năng   và   hình   thành   ph mẩ   ườ ấ ủ ch t c a ng

i cán b  xã

ấ

ứ

13

10

1

2,75 297

68

32

36 3,52

5

ẩ ườ i cán b ố

ể

ộ

9 Giáo d c ý th c ph n đ u ụ ấ   ể ấ   ệ rèn luy n đ  có ph m ch t, ộ  ủ ỹ k  năng c a ng   dân   t c   thi u   s   theo   các

51

tiêu chí c  thụ ể

ả ề ế ả ả ấ ủ Theo k t qu  đi u tra (b ng 2.12) tác gi th y đánh giá c a giáo viên

ư ấ ả ể ố ủ ự ệ ầ ọ và h c sinh có s  chênh l ch. H u nh  t t c  đi m s  c a giáo viên cao

ủ ủ ề ấ ậ ầ ọ ị ơ h n h c sinh đi u này cho th y nh n đ nh c a giáo viên có ph n ch  quan

ụ ướ ướ ạ ộ ả ủ ề ệ v  hi u qu  c a giáo d c h ệ ng nghi p theo h ồ ng t o ngu n cán b  xã,

ệ ề ề ệ ấ ấ ầ ế ể ở nh t là vi c cung c p thông tin v  ngh  nghi p c n thi t đ  làm các v ị

ố ể ề ướ ề ứ ứ trí trong chính quy n xã. Đa s  đi m bình quân đ u d i m c khá ch ng t ỏ

ự ệ ệ ọ ớ ỉ ở ứ ư vi c th c hi n GDHN cho h c sinh m i ch ứ  m c hình th c ch a chú ý t ớ   i

ụ ặ ị ủ ụ ườ ệ giáo d c đ c thù theo nhi m v  chính tr  c a nhà tr ng.

ệ ề ấ ộ ướ ạ Các n i dung 7,8,9 đ u cho th y vi c GDHN theo h ồ   ng t o ngu n

ư ượ ự ệ ệ ả ộ ị ướ ộ cán b  ch a đ c th c hi n m t cách có hi u qu  và đ nh h ng rõ ràng

ố ủ ỉ ạ ứ ự ệ ể ể ộ đi m s  c a n i dung 7,8 ch  đ t trên m c TB, s  chênh l ch đi m s ố

ứ ỏ ư ượ ự ng ượ ạ ở ộ i n i dung 9 ch ng t c l phía giáo viên th c ra ch a đ ỉ ạ   c ch  đ o

ụ ể ở ứ ấ ọ GDHN theo tiêu chí c  th  nào nên đánh giá m c th p, còn h c sinh vì

ư ự ề ể ộ ch a phân bi ệ ượ t đ c tiêu chí v  năng l c làm cán b  nên còn hi u chung

ứ ề ậ ơ ỏ ả chung do v y đánh giá  cao h n. Đi u này ch ng t trong công tác qu n lý

ư ớ ậ ạ ổ ứ ỉ ạ ự ệ ề ch a chú ý t ế i l p k  ho ch t ặ    ch c th c hi n và ch  đ o v  GDHN đ c

thù.

ứ ổ ủ ề ứ Qua đánh giá c a giáo viên v  các hình th c t ả    ch c GDHN (b ng

ứ ổ ạ ướ ứ ệ 2.13) thì hình th c t ổ  ch c các bu i sinh ho t h ọ   ng nghi p và cho h c

ơ ở ả ọ ậ ấ ị ỉ ượ sinh tham quan h c t p các c  s  s n xu t trong đ a bàn t nh đ c đánh giá

ở ứ ạ ở ứ ệ ổ ứ m c khá, còn l i là m c trên trung bình, vi c t ạ ộ    ch c các ho t đ ng

ủ ộ ị ươ ự ớ GDHN thu c quy đ nh c a ch ng trình GDHN THPT m i đã th c hi n ệ ở

ượ ổ ứ ả ơ ớ l p 11 và 10 cho nên đã đ c chú ý và t ứ    ch c có bài b n h n, hình th c

ượ ọ ố ố ơ ố này đ c h c sinh kh i 10 và kh i 11 đánh giá cao h n kh i 12, xong

ữ ượ ặ ẫ ộ ứ nh ng hình th c khác không đ c đánh giá cao m c dù v n thu c 4 con

52

ườ ườ ổ ệ ừ ẫ đ ng  GDHN trong tr ng ph  thông đã đ ượ ướ c h ự ng d n th c hi n t lâu

ườ ư ậ ư ấ ướ ệ nay. Nhà tr ng ch a thành l p ban t v n h ệ   ng nghi p mà giao nhi m

ạ ướ ệ ố ị ụ v  luôn cho hai giáo viên d y môn h ng nghi p kh i 10 và 11 ch u trách

ệ nhi m chính.

ả ề ố ế ả ề B ng 2.13: Th ng kê k t qu  đi u tra giáo viên đánh giá v

ổ ứ công tác t ch c GDHN

Điể m TT Hình th c t ứ ổ ứ  ch c T K TB Y

TB

ư ấ ướ ệ 1 T  v n h ng nghi p. 8 5 9 2,4 7

ứ ổ ọ T  ch c cho h c sinh đi tham quan các 1 2 9 7 2,86 1 ườ ạ ọ ẳ tr ng đ i h c, cao đ ng. 2

ứ ổ ọ T  ch c cho h c sinh đi tham quan các 3 7 7 9 2,58 6 ườ ườ tr ng TCCN, tr ề ng ngh .

ổ ứ ọ T  ch c cho h c sinh đi tham quan các c ơ

ấ ườ ở ả s  s n xu t, các nông tr ng, lâm tr ườ   ng, 1 4 7 8 3,2 ỷ ả ả ồ ị   HTX nuôi tr ng thu  h i s n có trong đ a 4

bàn.

1 ổ ứ ể 5 ề T  ch c thi tìm hi u ngh . 5 8 6 2,68 0

ứ ạ ổ ổ T   ch c   các   bu i   sinh   ho t   h ướ   ng 1 6 7 9 3,2 nghi p.ệ 3

ồ 7 9 5 L ng ghép GDHN vào các môn văn hoá. 13 2 2,72

ệ ụ ư ạ ủ ự ề 2) Năng l c chuyên môn và nghi p v  s  ph m v  GDHN c a giáo viên

ủ ề ể ế ộ ọ Đi m đánh giá c a h c sinh v  các n i dung có liên quan đ n công

ứ ệ ấ ỏ ự ể ế ủ ề ữ ộ vi c làm cán b  xã th p ch ng t s  hi u bi ế   t c a giáo viên v  nh ng ki n

53

ứ ế ặ ướ th c liên quan đ n GDHN đ c thù nói chung và GDHN theo h ạ   ng t o

ủ ọ ư ầ ồ ộ ượ ư ngu n cán b  xã nói riêng ch a đ y đ , h c sinh ch a có đ ữ   c nh ng

ừ thông tin này t phía giáo viên.

ạ ộ ướ ệ ạ ộ ọ ọ   H ng nghi p qua ho t đ ng d y h c các b  môn văn hoá, khoa h c

ư ấ ướ ệ ượ ứ ấ ỏ ơ ả c  b n và t v n h ng nghi p đ c đánh giá th p ch ng t ự    năng l c

ự ệ ườ ạ ọ th c hi n GDHN thông qua con đ ng d y h c các môn văn hoá, t ư ấ    v n

ướ ệ ủ ạ h ế ng nghi p c a giáo viên còn h n ch .

ế ợ ự ượ ườ 3) Công tác k t h p các l c l ng tham gia GDHN trong nhà tr ng

ế ế ả ố ọ ở ả Qua k t qu  thăm dò ý ki n h c sinh th ng kê các b ng 2.5; 2.6;

ả ộ ả ứ ậ ấ ưở ố ượ ủ 2.7, tác gi nh n th y m c đ   nh h ng c a các đ i t ộ ự   ng thu c l c

ượ ụ ụ ệ ườ ề ồ l ng làm nhi m v  giáo d c trong nhà tr ỉ ậ   ng không đ ng đ u ch  t p

ượ ụ ệ trung vào GVCN, và giáo viên đ ụ   c phân công làm nhi m v  giáo d c

ướ ụ ệ ệ h ng nghi p. Trong khi nhi m v  này ph i đ ả ượ ấ ả c t t c  các đ i t ố ượ   ng

ố ớ ấ ườ ườ ươ ỉ quan tâm nh t là đ i v i các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào

ứ ề ỏ ệ ế ợ ự ượ ữ Cai, đi u này ch ng t vi c k t h p gi a các l c l ng trong nhà tr ườ   ng

ụ ướ ư ượ ổ ứ tham gia giáo d c h ệ ng nghi p ch a đ c chú ý t ch c thành m t h ộ ệ

ư ệ ẽ ặ ấ ố ổ th ng ch t ch , ch a phân công trách nhi m rõ ràng nh t là các t ứ    ch c

ể ư ượ ụ ứ ụ ế ệ đoàn th  ch a đ ủ c phát huy h t tác d ng c a ch c năng nhi m v  mà t ổ

ụ ứ ệ ệ ậ ả ọ ch c đó đ m nh n trong vi c giáo d c toàn di n cho h c sinh.

ề ộ 4) V  công tác xã h i hoá GDHN

ả ề ế ả ả ả ọ K t qu  đi u tra (b ng 2.14) đã ph n ánh  c  giáo viên và h c sinh

ỉ ừ ớ ị ạ ở ệ ộ ề đ u xác đ nh công tác xã h i hoá GDHN m i ch  d ng l ế ợ    vi c k t h p i

ậ ổ ợ ỹ ướ ớ ơ ở v i c  s  GDHN là Trung tâm k  thu t t ng h p ­ h ể ạ   ệ ng nghi p đ  d y

ư ứ ế ế ề ạ ổ ọ ngh  ph  thông cho h c sinh ch  ch a chú ý đ n liên k t đào t o hay t ổ

ứ ướ ướ ạ ặ ộ ồ ch c h ệ ng nghi p  theo h ng t o ngu n cán b  xã, m c dù theo đánh giá

ự ạ ườ ở ụ ụ ầ th c tr ng môi tr ộ ng xã h i nêu ph n (Ph  l c 1) thì hoàn toàn có th ể

54

ượ ế ạ ộ ị ỉ ượ phát huy đ c th  m nh này ngay trong đ a bàn t nh, n i dung 2 đ c cho

ấ ọ ể ấ ướ đi m th p nh t h c sinh đánh giá 1,5 đ giáo viên đánh giá 1,86 đ d ứ   i m c

trung bình.

55

ủ ọ ả ề B ng 2.14: So sánh đánh giá c a giáo viên và h c sinh v

ộ xã h i hoá GDHN

ủ

ủ ọ

Đánh giá c a GV

Đánh giá c a h c sinh

ộ

N i dung

T

K

TB

Y

T

K

TB

Y

S  TT

Điể m TB

4đ

3đ

2đ

1đ

4đ

3đ

2đ

1đ

Điể m  TB

ệ ớ

ườ

Liên   h   v i   tr

ạ   ng   d y

ề ở ị

ươ

ngh

đ a ph

ng đ  gi

ể ớ   i

ệ

ế

ọ

1

ọ   thi u   h c   sinh   đ n   h c

13

11

5

0

92

239

75

3,62

36 2,87

ế

ề

ặ

ạ

ngh   ho c   đ n   d y   t

ạ   i

tr

ngườ

ệ ớ

ơ ở

Liên h  v i các c  s  giáo

ể

ị ế   ụ d c khác đ  trang b  ki n

ứ

ể

ế

th c, hi u bi

t có liên quan

ề

ộ

2

ế đ n   ngh   cán   b   xã   cho

4

2

9

0

28

14 1,86

173 257 1,5

ẩ

ằ ọ h c   sinh   nh m   chu n   b

ị

ồ

ị   ộ ngu n   cán   b   xã   cho   đ a

ph

ngươ

ế

ợ

ớ

K t   h p   v i   các   tr

ườ   ng

ẳ

ọ

ạ   ạ đ i   h c,   cao   đ ng,   d y

3

5

15

9

0

68

55

81

3,17

223 1,92

ề ể ư ấ

ngh   đ   t

ọ     v n   cho   h c

ọ

ề sinh ch n ngành ngh .

ổ ứ

ữ

T  ch c cho nh ng ng

ườ   i

ề

ệ

ọ   do không có đi u ki n h c

ẫ

ữ ạ ọ đ i h c nh ng v n thành

ộ

4

ạ đ t   đã   làm   cán   b   xã,

6

5

6

78

73

12 2,17

116 174 2,12

ườ

ặ

ph

ng,   ho c   các   doanh

ế

ề

nhân đ n tuyên truy n v

ề

ề

ệ

ngh  nghi p.

ụ ụ ạ ộ ề ả 5) V  qu n lý CSVC ph c v  cho các ho t đ ng GDHN

56

ụ ệ ề ổ ế ị ớ Trong đi u ki n đang đ i m i giáo d c THPT, CSVC thi ụ   t b  ph c

ụ ạ ọ ượ ụ v  cho d y h c và giáo d c đang đ ụ c ngành giáo d c chú ý đ u t ầ ư ồ    đ ng

ề ẩ ậ ị ượ ầ ủ ề ấ ả ộ b  vì v y v  chu n b  CSVC đ c đánh giá đ y đ  song v n đ  qu n lý và

ổ ứ ử ụ ả ầ ả ượ ệ ả t ch c s  d ng sao cho có hi u qu  c n ph i đ c các nhà qu n lý quan

ư ệ ượ ầ ư ể ề tâm và chú ý. V  tài li u ch a đ c quan tâm tìm hi u và đ u t nên ch ỉ

ượ ở ứ ả đ c đánh giá m c trên trung bình (b ng 2.15).

ơ ở ậ ủ ả ả ấ ề B ng 2.15: Đánh giá c a GV v  công tác qu n lý c  s  v t ch t

ụ ụ ạ ộ ph c v  cho các ho t đ ng GDHN

ủ

Đánh giá c a GV

ộ

STT

N i dung

T

K

TB

Y

Đi mể   TB

4đ

3đ

2đ

1đ

ẩ

ị

ươ

Chu n   b   CSVC   và   các   ph

ệ ng   ti n   k

ỹ

ậ ỗ ợ

ư thu t h  tr  cho GDHN nh :

ề

ả

­ Sách tham kh o v  GDHN

ụ ụ

­ Băng hình ph c v  cho GDHN

ế

ế ị

­ Máy chi u, thi

ụ ụ t b   ph c v  cho gi

ờ ạ    d y

ề

ạ

ạ

ỹ

ậ   ổ GDHN, d y ngh  ph  thông, d y k  thu t

ệ ổ ứ

ổ

công ngh  t

ch c các bu i SHHN

ể ư ấ

ệ

ắ

­ Các tr c nghi m dùng đ  t

v n h

ướ   ng

nghi pệ

ệ

ấ

Các tài li u sách báo cung c p thông tin v

ề

ề

ườ

ạ

ọ

ệ ngh   nghi p   và   các   tr

ng   đ i   h c,   cao

1 9 14 6 0 3,44

ườ

ề

ạ

ẳ đ ng, TCCN và tr

ọ   ng d y ngh  cho h c

sinh.

ạ

ồ

2 14 10 0 2,48 5

2 3 T o ngu n kinh phí cho GDHN. 14 13 0 2,96

ụ ạ ồ Ngu n kinh phí  cho giáo d c và đào t o nói chung, cho công  tác

ồ ướ ấ ườ GDHN nói riêng là ngu n ngân sách nhà n c c p, các tr ệ   ng THPT huy n

57

ườ ươ ồ ỉ M ng Kh ng t nh Lào Cai là vùng cao không có ngu n thu nào khác do

ẹ ả ưở ể ề ế ậ v y kinh phí còn eo h p và  nh h ệ ng nhi u đ n vi c tri n khai ch ươ   ng

ụ ụ ạ ộ ư ạ trình chính khoá cũng nh  ngo i khoá ph c v  cho ho t đ ng GDHN. Nhà

ườ ướ ữ ệ ể ế ị ầ tr ư ng cũng ch a có góc h ng nghi p đ  có nh ng trang thi t b  c n thi ế   t

ề ư ấ ướ ệ ố cho các công tác chuyên sâu v  t v n h ng nghi p, đa s  giáo viên đ ượ   c

ề ẳ ị ươ ệ ỏ ề h i đ u kh ng đ nh tìm thông tin v  GDHN qua các ph ng ti n thông tin

ư ệ ủ ườ ứ ề ỏ ả ạ đ i chúng và th  vi n c a tr ng. Đi u này cũng ch ng t các nhà qu n lý

ồ ự ủ ơ ở ữ ư ệ ụ   ch a quan tâm liên h  phát huy nh ng ngu n l c c a các c  s  giáo d c

ể ể ọ ị ỉ trong đ a bàn t nh đ  tri n khai GDHN cho h c sinh.

Ự

Ả

Ở

ƯỜ

Ạ

2.3.   ĐÁNH   GIÁ   TH C   TR NG   QU N   LÝ   GDHN

CÁC   TR

NG   THPT

ƯỚ

Ộ

Ạ

Ạ

Ở

Ệ

Ồ

THEO   H

NG   T O   NGU N   ĐÀO   T O   CÁN   B   XÃ

ƯỜ     HUY N   M NG

ƯƠ

Ỉ

KH

NG T NH LÀO CAI

ộ ố ự 2.3.1. M t s  thành t u

ự ả ở ườ ạ Qua phân tích th c tr ng qu n lý GDHN các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ ỉ ừ ở ạ ấ M ng Kh ng t nh Lào Cai t năm 2005 tr  l ữ ư   i đây cho th y có nh ng  u

ể đi m sau đây:

ứ ự ệ ả ọ ộ ­ Qu n lý th c hi n các n i dung, hình th c GDHN cho h c sinh ngày

ự ệ ệ ạ ầ ọ ệ   càng phong phú và đa d ng góp ph n quan tr ng vào vi c th c hi n nhi m

ạ ủ ụ ườ ụ v  giáo d c và đào t o c a nhà tr ng.

ệ ổ ứ ướ ự ầ ầ ­ Vi c t ch c GDHN  đã b ệ   c đ u góp ph n tích c c vào vi c

ấ ơ ả ộ ộ ủ ữ ậ ẩ ẩ ọ ị chu n b  cho m t b  ph n h c sinh nh ng ph m ch t c  b n c a ng ườ   i

ộ ướ ộ ố ự ả ấ ộ cán b  DTTS b c vào cu c s ng lao đ ng s n xu t xây d ng quê h ươ   ng

ọ ậ ơ và h c t p lên cao h n.

ụ ướ ả ừ ệ ướ ị ổ ­ Qu n lý giáo d c h ng nghi p đã t ng b ớ   ể c d ch chuy n, đ i m i

ự ứ ệ ươ ề ộ v  n i dung, hình th c, th c hi n nghiêm túc ch ố ớ   ng trình GDHN đ i v i

58

ợ ớ ớ ầ ủ ươ ụ ệ các l p 10, 11 phù h p v i yêu c u c a ch ng trình giáo d c THPT hi n nay

ậ ượ ươ ướ ế ộ ủ ấ ướ ậ và đã c p nh t đ c ph ng h ể ng phát tri n kinh t xã h i c a đ t n c.

2.3.2. M t s  t n t ộ ố ồ ạ i

ấ ượ ả ủ ề ệ ả Ch t l ạ   ng, hi u qu  c a qu n lý GDHN nhìn chung còn nhi u h n

ế ặ ệ ư ứ ượ ụ ể ầ ch . Đ c bi t ch a đáp  ng đ c yêu c u phát tri n giáo d c nói chung

ụ ủ ư ụ ườ ạ cũng nh  m c tiêu giáo d c c a các tr ồ   ng THPT nói riêng là t o ngu n

ấ ơ ở ấ ượ ạ ộ ụ ụ ự ổ đào t o cán b  DTTS c p c  s  có ch t l ớ   ng cao ph c v  cho  s  đ i m i

ế ộ ở ị ươ ệ ạ kinh t ­ xã h i đ a ph ng trong giai đo n hi n nay.

ề ọ ườ ư ượ ự ẩ Nhi u   h c   sinh   sau   khi   ra   tr ng   do   ch a   đ c   s   chu n   b   v ị ề

ấ ầ ữ ự ẩ ế ủ ườ ặ ấ ộ nh ng năng l c, ph m ch t c n thi t c a ng ề   i cán b  đã g p r t nhi u

ượ ồ ưỡ khó khăn trong công tác khi đ ề c chính quy n chú ý b i d ử ụ   ng s  d ng

ữ ệ ề ề ề ị ấ   vào nh ng v  trí làm vi c có chuyên môn v  ngh   trong chính quy n c p

ể ượ ữ ở ỹ ườ xã, b i vì nh ng k  năng có th  đ c hình thành ngay trong nhà tr ng ph ổ

ử ụ ả ổ ứ ậ ư ạ ả ộ thông nh :  s  d ng máy tính, so n th o văn b n t ầ    ch c v n đ ng qu n

ộ ả ạ ộ ệ ườ chúng tham gia các ho t đ ng văn hoá, xã h i b o v  môi tr ng, chăm sóc

ữ ữ ể ẻ ầ ộ ế ơ ả ề ứ s c kho  ban đ u, ngôn ng  dân t c, nh ng hi u bi t c  b n: v  văn hoá

ử ủ ị ề ề ộ ị ươ ề ầ ủ ọ ố dân t c, v  truy n th ng l ch s  c a đ a ph ng; v  t m quan tr ng c a an

ớ ị ề ệ ninh biên gi ư   i; Vai trò chính tr , v  canh tác nông lâm nghi p vv... ch a

ượ ụ ủ ườ ệ ố ộ đ c chú ý trong quá trình giáo d c c a nhà tr ng m t cách có h  th ng,

ủ ể ỹ ế ầ ẽ ượ ữ có ch  đích rõ ràng. Nh ng k  năng và hi u bi t đó đa ph n s  đ c hình

ườ ủ ọ ệ thành và rèn luy n qua 4 con đ ạ   ng c a GDHN: Qua các môn h c, ho t

ạ ướ ệ ạ ộ đ ng LĐSX, sinh ho t h ạ ộ ng nghi p và qua ho t đ ng ngo i khoá. Qua

ấ ượ ọ ườ ả ườ đánh giá ch t l ng h c sinh sau ra tr ng c  4 con  đ ng đ  h ể ướ   ng

ệ ướ ư ề ạ ồ ọ nghi p cho h c sinh theo h ộ ng t o ngu n cán b  DTTS đ u ch a đ ượ   c

ầ ủ ự ệ ế ả ộ th c hi n m t cách đ y đ  và có k t qu .

59

ị ố ậ ẩ ệ ể ố ọ Chính vì v y đa s  h c sinh chu n b  t t nghi p ít có hi u bi ế ề ầ   t v  t m

ề ầ ữ ủ ể ặ ọ ế ứ quan tr ng, đ c đi m c a nh ng ngành ngh  c n thi t cho các ch c danh

ự ứ ề ể ẩ ị ị ướ ọ công ch c trong chính quy n xã, đ  có s  chu n b  đ nh h ng theo h c các

ự ọ ậ ề ạ ợ ớ ư   ngành ngh  chuyên môn phù h p v i năng l c h c t p. Bên c nh đó vì ch a

ầ ủ ề ự ộ ưở ượ ư ấ đ c t v n m t cách đ y đ  v  năng l c cá nhân và hình thành lý t ng, ý

ứ ề ươ ề ủ ệ ộ ọ th c v  quê h ủ ế   ng, dân t c nên vi c ch n ngành ngh  c a các em ch  y u

ị ế ề ả ậ ậ ự d a vào c m tính và t p trung vào ngành ngh  có thu nh p cao, có v  th  cao

ộ ể ỏ ươ ả ủ ề trong xã h i đ  thoát ly kh i quê h ệ   ng làng b n c a mình trong đi u ki n

ự ự ủ ả ứ ượ ầ ủ ị th c l c c a b n thân không đáp  ng đ ệ   ữ c yêu c u c a nh ng v  trí làm vi c

ữ ề và nh ng ngành ngh  đó.

ữ ủ 2.3.3. Nguyên nhân c a nh ng t n t ồ ạ i

ủ 2.3.3.1. Nguyên nhân ch  quan

ứ ủ ế ề ậ ạ ả ộ ộ ­ H n ch  v  nh n th c c a cán b  qu n lý và đ i ngũ giáo viên v ề

ọ ướ ạ ộ ồ ủ ầ t m quan tr ng c a GDHN theo h ng t o ngu n cán b , tính chuyên bi ệ   t

ườ ừ ậ ủ c a  GDHN  trong  các  nhà tr ng;   t ế   đó liên  quan  đ n công  tác  l p  k ế

ỉ ạ ạ ổ ư ự ủ ứ ệ ho ch, ch  đ o, t ch c th c hi n GDHN ch a có ch  đích theo h ướ   ng

ị ủ ự ệ ệ ườ ụ th c hi n nhi m v  chính tr  c a nhà tr ế ộ ng. Cũng vì th  đ i ngũ giáo viên

ư ị ượ ủ ụ ệ ạ ườ ch a xác đ nh đ ặ c nhi m v  GDHN đ c thù c a lo i hình tr ng THPT

ụ ọ ự ể ệ vùng cao mà tri n khai th c hi n trong quá trình giáo d c h c sinh.

ự ể ự ệ ả ộ ọ ủ   ­ Trình đ , năng l c đ  qu n lý và th c hi n GDHN cho h c sinh c a

ế ả ạ ộ ộ đ i ngũ cán b  qu n lý và giáo viên còn h n ch .

ấ ượ ủ ọ ữ ầ ấ ấ ọ ­ Ch t l ng đ u vào c a h c sinh còn th p, nh t là nh ng h c sinh

ươ ụ ở ậ ọ h c theo ch ổ ậ ng trình ph  c p giáo d c b c THCS, t ư ưở  t ị ự   ng và ngh  l c

ấ ủ ộ ấ ộ ộ ủ ữ ậ ấ ọ ườ ph n đ u c a m t b  ph n h c sinh c a nh ng dân t c r t ít ng ộ   i thu c

ệ ư ặ ệ ư ố ạ ọ ậ ệ di n  u tiên đ c bi t ch a t t còn ng i h c t p, rèn luy n.

60

ụ ướ ư ượ ệ ọ ­ Công tác giáo d c h ng nghi p cho h c sinh ch a đ c các đoàn

ể ổ ứ ườ ư ệ th , t ch c   trong nhà tr ự ng cùng quan tâm th c hi n, ch a phát huy

ượ ạ ộ ủ ờ ữ ể ớ đ c vai trò c a ho t đ ng ngoài gi ẩ    lên l p đ  hình thành nh ng ph m

ự ầ ấ ế ủ ườ ọ ộ ch t năng l c c n thi t c a ng ố i cán b  cho s  đông h c sinh.

ế ộ ư ­ Đ i ngũ giáo viên còn thi u ch a có giáo viên làm chuyên môn

ướ h ệ . ng nghi p

ồ ự ủ ộ ộ ­ Công tác xã h i hoá, huy đ ng các ngu n l c cho GDHN c a các

ườ ư ự ệ ệ ả ườ tr ng ch a th c hi n có hi u qu , các nhà tr ế   ư ng cũng ch a chú ý đ n

ế ạ ế ộ ở ị ươ ủ khai thác th  m nh c a ch  đ  chính sách đ a ph ế   ng có liên quan đ n

ư ể ố ể ử ụ ạ ọ ộ ộ ấ ơ ở   u tiên và s  d ng  h c sinh dân t c thi u s , đ  đào t o cán b  c p c  s ,

ẽ ớ ơ ộ ặ ạ ọ ượ ế ố k t n i ch t ch  v i GDHN, t o c  h i cho h c sinh đ ạ c đào t o thêm

ụ ệ ệ ậ ạ ứ ủ   ỹ chuyên môn nghi p v , rèn luy n k  năng trong  ph m vi nh n th c c a

mình.

ụ ụ ụ ồ ộ ­ Ngu n tài chính ph c v  cho GDHN còn ph  thu c vào ngân sách

ượ ấ ư ượ ệ đ ụ ụ c c p. CSVC, tài li u ph c v  cho GDHN còn ch a đ ị ầ   c trang b  đ y

ế ị ụ ụ ệ ủ ấ đ  nh t là CSVC thi t b  ph c v  cho t ư ấ ướ  v n h ng nghi p

2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan

ề ấ ị ươ ự ự ư ế ­ Các c p chính quy n đ a ph ệ   ng ch a th c s  quan tâm đ n vi c

ử ụ ệ ề ọ ố ườ ạ t o đi u ki n s  d ng h c sinh t ệ t nghi p các tr ệ   ng THPT, còn hi n

ượ ự ư ự ấ t ề ng lãng phí nhân l c do chính quy n c p xã ch a thu hút s  tham gia

ố ủ ọ c a h c sinh đã t ệ t nghi p

ố ớ ố ượ ệ ệ ạ ọ ả ­ Vi c theo dõi hi u qu  sau đào t o đ i v i đ i t ng h c sinh t ố   t

ệ ượ ử ủ ụ ể ọ nghi p THPT đ c đi h c c  tuy n c a ngành giáo d c và các tr ườ   ng

ư ư ệ ầ ố THPT trong huy n còn ch a sát sao, ch a có th ng kê đ y đ  v  s  l ủ ề ố ượ   ng

ố ườ ụ ạ ụ ề ọ h c   sinh   đã   t ệ t   nghi p   các   tr ệ ng   chuyên   nghi p   v   ph c   v   t ị   i   đ a

ươ ph ng.

61

ủ ề ộ ả ưở ­ Tác đ ng c a n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng cũng gây  nh h ng không nh ỏ

ề ọ ưở ộ ộ ậ ọ ấ ấ ủ ế đ n tâm lý ch n ngh , ý chí, lý t ng ph n đ u c a m t b  ph n h c sinh.

ộ ố ấ ề ấ ế ặ ầ ả ế 2.3.4. M t s  v n đ  c p thi t đ t ra c n gi ả   i quy t trong qu n

ệ ưở ườ ướ ạ ủ lý GDHN c a hi u tr ng các tr ng THPT theo h ồ   ng t o ngu n

ộ ạ ở ườ ệ ươ ỉ đào t o cán b  xã huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai

ấ ừ ơ ở ơ ở ự ạ ậ Xu t phát t ả    c  s  lý lu n, c  s  pháp lý và đánh giá th c tr ng qu n

ủ ệ ưở ườ ườ ươ lý GDHN c a hi u tr ng các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng, chúng

ề ấ ấ ậ ấ ế ặ ầ ả tôi nh n th y có 5 v n đ  c p thi t đ t ra c n gi ế i quy t là:

ụ ứ ề ề ậ - Công tác tuyên truy n giáo d c nâng cao nh n th c v  GDHN theo

ướ ạ h ộ ồ ng t o ngu n cán b .

ồ ưỡ ụ ư ự ệ ề ạ - B i d ng năng l c và nghi p v  s  ph m v  GDHN nói chung và

ặ GDHN đ c thù ở ườ  tr ng THPT cho giáo viên.

ự ằ ẩ ẩ ấ ị ườ - GDHN nh m chu n b  năng l c ph m ch t cho ng ộ i cán b  xã theo

ứ các ch c danh.

ộ - Công tác xã h i hoá GDHN

ộ ồ - Huy đ ng ngu n tài chính và CSVC cho GDHN

ữ ủ ữ ề ệ ấ ả ộ Nh ng v n đ  này là nh ng n i dung chính c a các bi n pháp qu n lý

ở ườ ẽ ượ ề GDHN các tr ng THPT s  đ c đ  xu t ấ ở ươ  ch ng 3

Ể Ế ƯƠ TI U K T CH NG 2

ế ố ữ ứ ề ườ ế ộ Qua nghiên c u v  nh ng y u t môi tr ụ   ng tác đ ng đ n giáo d c

ướ ệ ọ ườ ườ ươ (trình h ng nghi p cho h c sinh các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng

ở ự ả ạ ở ườ bày ụ ụ  ph  l c 1) và th c tr ng qu n lý GDHN các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ ả ố ả ề ấ ậ M ng Kh ng, tác gi nh n th y trong b i c nh v  KT ­ XH, quá trình

ư ạ ượ ỉ ạ ự ệ ệ ả ữ ch  đ o th c hi n các bi n pháp qu n lý tuy ch a đ t đ ầ   c nh ng yêu c u

62

ư ư ố ượ ữ ầ nh  mong mu n nh ng cũng đã có đ c nh ng thành công ban đ u; bên

ữ ế ế ạ ạ c nh đó cũng có không ít nh ng h n ch , thi u sót.

ữ ượ ậ ả Nh ng thành công có đ c trong qu n lý GDHN là do t p th  s ể ư

ạ ườ ướ ệ ế ưở ứ ượ ph m nhà tr ng mà tr c h t là Hi u tr ậ ng có nh n th c đ ị c v  trí,

ạ ộ ủ ọ ừ ự ỗ ự ầ t m quan tr ng c a ho t đ ng GDHN, t ỉ ạ    đó có s  n  l c trong ch  đ o,

ổ ứ ự ệ ệ ả trong t ch c và trong th c hi n các bi n pháp qu n lý GDHN.

ạ ộ ế ủ ữ ạ ướ ạ Nh ng h n ch  c a ho t đ ng GDHN theo h ộ   ồ ng t o ngu n cán b ,

ả ườ ạ ộ và công tác qu n lý ho t đ ng GDHN trong nhà tr ng cũng có nguyên

ộ ố ủ ứ ủ ề ấ ậ ả nhân  c a   v n   đ   nh n  th c  và  m t  s  nguyên  nhân  khác   c a  qu n  lý

ủ ậ ể ư ứ ủ ư ư ạ ạ ự   GDHN nh : ch a phát huy s c m nh c a t p th  s  ph m, c a các l c

ượ ể ườ ự ượ ủ ủ l ng đoàn th  nhà tr ọ ng, c a gia đình h c sinh, c a các l c l ng xã

ạ ộ ự ư ệ ề ộ h i; ch a quan tâm xây d ng các đi u ki n cho ho t đ ng GDHN nh  c ư ơ

ế ị ụ ụ ự ộ ộ ấ ở ậ s  v t ch t, trang thi t b  ph c v , xây d ng đ i ngũ cán b , giáo viên

ướ ệ h ng nghi p...

ế ủ ữ ữ ạ ả   Trong nh ng nguyên nhân nêu lên nh ng h n ch  c a công tác qu n

ạ ộ ở ườ ườ ươ lý ho t đ ng GDHN các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng, nguyên

ủ ủ ệ ả ộ ườ nhân ch  quan thu c trách nhi m qu n lý c a nhà tr ng. Trong quá trình

ả ườ ư ệ ố ể ạ qu n lý, nhà tr ng ch a có bi n pháp t ủ ậ   ứ t đ  phát huy s c m nh c a t p

ể ư ự ượ ủ ạ ể ườ ủ th  s  ph m, c a các l c l ng   đoàn th  nhà tr ẹ ọ   ng, c a cha m  h c

ự ượ ủ ề ố ủ ấ ộ sinh, c a các l c l ng xã h i. Tuy nhiên, v n đ  c t lõi c a các nguyên

ạ ộ ứ ể ề ấ ậ nhân trên là v n đ  nh n th c. Có th  nói, dù ho t đ ng GDHN có b ướ   c

ế ể ườ ệ ọ ưở chuy n bi n trong các tr ư ng h c nh ng hi u tr ng, CBQL, giáo viên mà

ướ ệ ế ưở ư ẫ ầ ặ ị tr c h t là hi u tr ng v n ch a đ t GDHN vào đúng t m, đúng v  trí

ạ ỉ ủ ủ ủ ư ề ể ả ấ nh  quan đi m c a Đ ng, c a ngành c a các c p lãnh đ o t nh đã đ  ra;

ạ ộ ứ ạ ẫ ạ ị GDHN v n b  xem là lo i ho t đ ng th  hai sau d y văn hoá, khoa h c c ọ ơ

ư ượ ủ ặ ị ả b n và ch a đ c xác đ nh rõ tính đ c thù c a GDHN trong các tr ườ   ng

63

ứ ề ậ ỉ ượ ả ế ố ấ vùng cao. Ch  khi nào v n  đ  nh n th c trên đ c gi i quy t t t, nhà

ườ ậ ự ớ ậ ớ tr ng m i t p trung cho GDHN và khi đó GDHN m i th t s  mang l ạ   i

ệ ả ế ự ườ ự ự ấ ớ hi u qu  thi ọ t th c cho h c sinh. Nhà tr ng khi  y m i th c s  là cái nôi

ệ ạ ồ ộ đào t o ngu n cán b  DTTS cho huy n.

ứ ủ ề ể ề ư ổ ượ ầ Trong khuôn kh  nghiên c u c a đ  tài, ch a th  đ  ra đ c đ y đ ủ

ể ả ệ ữ ề ấ các bi n pháp đ  gi i quy t đ ế ượ ấ ả c t ự   t c  nh ng v n đ  nêu trong th c

ộ ố ề ấ ỉ ậ ữ ạ ấ ế ầ ả tr ng, ch  t p trung vào m t s  nh ng v n đ  c p thi t c n gi ế   i quy t

ằ ượ ụ ướ ạ ồ ộ ạ đ nh m đ t c m c tiêu GDHN theo h ng t o ngu n cán b  xã trong giai

ạ ệ đo n hi n nay.

64

ươ Ch ng 3

Ụ Ả Ệ ƯỚ BI N PHÁP QU N LÝ GIÁO D C H Ệ   Ệ Ủ NG NGHI P C A HI U

ƯỞ ƯỜ ƯỚ Ồ Ạ TR NG CÁC TR NG THPT THEO H NG T O NGU N ĐÀO

Ộ Ạ Ở ƯỜ Ệ ƯƠ Ỉ T O CÁN B  XÃ HUY N M NG KH NG T NH LÀO CAI

Ộ Ố

Ự

Ắ

Ể

Ệ

3.1. M T S  NGUYÊN T C Đ  XÂY D NG BI N PHÁP

ủ ươ ữ ứ ự ạ Căn c  vào th c tr ng tình hình KT ­ XH và nh ng ch  tr ng, chính

ườ ủ ệ ỉ ươ ề sách c a T nh Lào Cai, huy n M ng Kh ng v  GDDT nói chung và

ệ ườ ể ư ệ ệ ạ ụ ủ nhi m v  c a nhà tr ng trong giai đo n hi n nay đ  đ a ra các bi n pháp

ụ ệ ề ạ ả ượ ư ả qu n lí GDHN đ t m c tiêu đã đ  ra. Các bi n pháp đ ấ   c đ a ra ph i xu t

ừ ụ ụ ự ủ ề phát t m c tiêu c a giáo d c v  xây d ng mô hình nhân cách con ng ườ   i

ệ ề ấ ớ ờ Vi ậ t Nam trong th i kì m i. Mà t p trung nh t là v  các m t t ặ ư ưở  t ng và

ộ ể ẩ ậ ỹ ế ề ỹ ậ ổ ỹ ạ ứ đ o đ c, th m m  và k  thu t, trình đ  hi u bi t v  k  thu t ph  thông và

ề ệ ấ ả ả ế ỹ k  năng s n xu t nông ­ lâm ­ công nghi p và v  qu n lý kinh t ả , qu n lý

ả ượ ộ ố ệ ọ xã h i ph i đ ơ c nâng cao h n. Sau khi t t nghi p THPT, h c sinh có th ể

ệ ả ạ ộ ố ự ứ ớ thích  ng nhanh chóng v i công vi c c i t o và xây d ng cu c s ng m i ớ ở

ộ ừ ứ ể ạ ộ ế các vùng dân t c và có th  đào t o ti p thành cán b . T  các căn c  đã nêu

ở ự ệ ể ở ườ trên, đ  xây d ng các bi n pháp QL GDHN các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ ơ ả ự ữ ắ ầ ỉ M ng Kh ng t nh Lào Cai, c n d a vào nh ng nguyên t c c  b n sau

đây:

ả ả ệ ả ộ ớ ợ ự   ả M t là, các bi n pháp ph i đ m b o tính kh  thi, phù h p v i th c

ễ ở ườ ệ ti n các tr ng THPT trong huy n.

ệ ố ệ ả ồ ộ ộ   Hai là, các bi n pháp ph i có tính h  th ng và đ ng b , có tác đ ng

ế ố ủ ủ ườ vào các y u t , các khâu c a quá trình QL GDHN c a nhà tr ng.

65

ệ ả ượ ự ự Ba là, các bi n pháp ph i phát huy đ c tính tích c c, t ủ ọ    giác c a h c

ể ậ ườ sinh và t p th  giáo viên trong nhà tr ạ ộ ng trong ho t đ ng GDHN.

ệ ả ố ượ ủ B n là, các bi n pháp ph i phát huy đ ủ ạ   c vai trò ch  đ o c a nhà

ườ ố ớ ự ượ ộ tr ng đ i v i các l c l ng xã h i trong quá trình QL GDHN.

ệ ả ượ ự ủ Năm là, các bi n pháp ph i phát huy đ c tính tích c c c a các ch ủ

ệ ề ấ ả ả ộ ộ ể ặ th , đ c bi t là các cán b  qu n lí thu c chính quy n các c p (b n, xã,

ự ượ ệ ỉ huy n, t nh..) và các l c l ộ ng xã h i khác.

Ụ

Ấ

Ả

Ệ

Ề

ƯỚ

Ệ

3.2. Đ  XU T BI N PHÁP QU N LÝ GIÁO D C H

Ủ   NG NGHI P C A

Ệ

ƯỞ

ƯỜ

ƯỚ

Ạ

HI U   TR

NG   CÁC   TR

NG   THPT   THEO   H

Ồ   NG   T O   NGU N

Ộ

Ạ

Ở

ƯỜ

Ệ

ƯƠ

Ỉ

ĐÀO T O CÁN B  XÃ

HUY N M NG KH

NG T NH LÀO CAI

ệ ẩ ụ ề ả ạ 3.2.1. Qu n lý vi c đ y m nh công tác tuyên truy n giáo d c nâng

ứ ộ ọ ậ ả ẹ ọ   cao nh n th c cho cán b  qu n lý, giáo viên, h c sinh và cha m  h c

ề ướ ộ ạ sinh  v  GDHN theo h ồ ng t o ngu n cán b

ụ ủ ệ 3.2.1.1. M c tiêu c a bi n pháp

ố ượ ệ ằ ề ầ Bi n pháp này nh m làm cho các đ i t ể   ng c n tuyên truy n hi u

ủ ụ ụ ạ ầ ạ ồ ộ ằ r ng:  M c đích t o ngu n đào t o cán b  là m c đích hàng đ u c a h ệ

ố ườ ạ ượ ố ụ th ng tr ng THPT. Mu n đ t đ c m c đích này thì GDHN theo h ướ   ng

ộ ấ ơ ở ạ ấ ồ ọ ạ t o ngu n đào t o cán b  c p c  s  có vai trò r t quan tr ng, vì GDHN

ể ầ ắ ọ ớ ồ ớ ắ g n v i phân lu ng h c sinh, g n v i yêu c u phát tri n KT­XH và nhu

ộ ấ ơ ở ủ ừ ự ề ộ ị ươ ầ c u v  xây d ng đ i ngũ cán b  c p c  s  c a t ng đ a ph ừ   ng trong t ng

ạ ọ ườ ể ằ ạ ọ ọ giai đo n. GDHN giúp cho m i ng ẳ   i hi u r ng h c lên đ i h c, cao đ ng

ườ ấ ể ề ả không ph i là con đ ờ ng duy nh t đ  vào đ i mà còn nhi u con đ ườ   ng

ự ủ ả ớ ự ể ậ ệ ậ ớ ẩ   khác đ  l p thân, l p nghi p, v i năng l c c a b n thân cùng v i s  chu n

ẩ ấ ườ ỗ ườ ị ề b  v  nhân cách ph m ch t ng ộ ấ ơ ở i cán b  c p c  s , m i ng ể ế   i có th  ti p

ề ệ ớ ượ ư ụ ậ c n v i công vi c trong chính quy n xã khi đ ề ạ   c chú ý tr ng d ng, đ  b t.

66

ướ ệ ạ ằ ồ ộ GDHN theo h ộ ng t o ngu n cán b  xã là m t bi n pháp  nh m nâng cao

ả ầ ư ủ ệ ướ hi u qu  đ u t c a nhà n c cho GDDT.

ủ ộ ệ 3.2.1.2. N i dung c a bi n pháp

ề ề ệ ị ỉ Qua vi c tuyên truy n v  các chính sách, các qui đ nh, các ch  th  v ị ề

ề ươ ệ ơ ả ậ ụ nhi m v  năm h c ọ , v  ch ng trình phân ban (t p trung vào ban c  b n), v ề

ộ ẽ ệ ọ ọ ổ ướ h ng nghi p cho h c sinh ph  thông và h c sinh dân t c s  giúp cho giáo

ể ằ ấ ọ viên, h c sinh, CMHS và các c p các ngành  hi u r ng:

ủ ệ ế ộ ố ­ GDHN nói chung là trách nhi m c a toàn xã h i, n u qu c gia nào

ố ẽ ố ụ ụ ự ụ ự ệ ạ làm t t GDHN thì s  làm t ệ   t nhi m v  đào t o nhân l c ph c v  s  nghi p

ệ ấ ạ ả ướ CNH­HĐH. Nh t là trong giai đo n hi n nay Đ ng và nhà n c ta đang

ề ơ ở ự ệ ệ ổ ớ ộ ợ ớ ả   th c hi n đ i m i và ki n toàn b  máy chính quy n c  s  phù h p v i c i

ề ở ả ộ cách hành chính và các n i dung qu n lý chính quy n vùng núi, vùng dân

ườ ệ ọ ướ ộ t c ít ng i, thì vi c GDHN cho h c sinh THPT vùng cao theo h ạ   ng t o

ệ ạ ồ ộ ế ể ự ự ụ ngu n đào t o cán b  là vi c làm thi ủ   ệ t th c đ  th c hi n m c tiêu c a

ệ ạ GDDT trong giai đo n hi n nay.

ẽ ọ ườ ể ộ ở ấ ứ ­ GDHN s  làm cho m i ng i hi u lao đ ng b t c  ngành ngh ề

ệ ượ ễ ọ ườ nào, công vi c nào cũng vinh quang, cũng đ c tôn tr ng mi n là ng i lao

ệ ố ề ề ả ẩ ấ ộ đ ng ph i có tay ngh  cao, có ph m ch t ngh  nghi p t ế t, vì th  không

ệ ề ệ ế ườ ả nên phân bi ọ t ngh  nghi p. H c sinh đ n các tr ng THPT không ph i vì

ụ ụ ữ ể ỏ ươ ư ầ ọ ậ h c t p đ  ph c v  nh ng m u c u cá nhân thoát ly kh i quê h ả   ng, b n

ể ọ ậ ủ ữ ể ệ ả làng đ  làm nh ng công vi c quá kh  năng c a mình, mà đ  h c t p tu

ưỡ ự ả ươ ể ằ d ể ở ề ng b n thân, đ  tr  v  xây d ng quê h ữ ng b ng nh ng hi u bi ế ề  t v

ữ ự ề ượ ẩ ệ chuyên   môn   ngh   nghi p   và   nh ng   năng   l c   đ ị c   chu n   b   trong   nhà

ườ ớ ố ộ ộ ở ườ tr ữ ủ ng, c ng v i v n ngôn ng  c a dân t c mình tr  thành ng i cán b ộ

ạ ộ ữ ề ầ ạ ở xã, đi đ u trong các ho t đ ng tuyên truy n, tr  thành nh ng h t nhân tích

ầ ả ự c c góp ph n xoá đói gi m nghèo cho nhân dân.

67

ườ ỉ ườ ườ ­  Con đ ng sau THPT không ch  là vào tr ạ ọ ng đ i h c, tr ng cao

ặ ự ạ ề ệ ọ ợ ể ẳ đ ng mà còn có th  đi h c ngh  ho c t t o vi c làm phù h p ngay trên

ươ ệ ộ ộ quê h ỏ   ng mình, trong đó làm cán b  xã cũng là m t công vi c đòi h i

ề ế ứ ủ ữ ệ ề ỹ ị nh ng tiêu chí v  ki n th c ngh  nghi p c a v  trí công tác, k  năng làm

ứ ệ ề ệ ệ ộ ớ ị ỗ   cán b  và ý th c trách nhi m v i ngh  nghi p và v  trí công vi c mà m i

ườ ả ả ả ờ ề ậ ằ ng i ph i đ m nh n trong chính quy n xã. B ng cách tr  l ỏ   i các câu h i:

ể ệ ạ ạ ọ ọ ượ “b n có nguy n v ng gì khi h c xong THPT?”; “b n có th  làm đ c ngh ề

ươ ề ạ ầ ạ ợ ỏ gì?”; “Quê h ớ   ng b n c n b n làm ngh  gì?”. Ba câu h i này phù h p v i

ề ệ ề ệ ầ ấ ọ ọ ự ba v n đ  mà HS c n quan tâm khi l a ch n ngh  nghi p: “nguy n v ng”;

ự ủ ị ự ươ ự ề ọ ầ “năng l c” và “nhu c u nhân l c c a đ a ph ệ   ng”. L a ch n ngh  nghi p

Nguy n ệ v ng ọ

Nhu c u c a  ị đ a ph

ầ ủ ươ ng

ề ề ả ả ượ ơ ồ ể ễ ấ ầ c n tho  mãn c  ba v n đ  đó. Đi u này đ ằ c bi u di n b ng s  đ  sau:

MiÒn nghÒ phï hîp N¨ng lùc b¶n th©n

ơ ồ ợ ề ề S  đ  3.1: Mi n ngh  phù h p

ườ ệ ươ ệ ề ỉ ­   Huy n M ng Kh ộ ng t nh Lào Cai là m t huy n mi n núi, ở

ữ ầ ườ ề ằ ố nh ng xã vùng II, vùng III, đa ph n ng ồ   i dân s ng b ng ngh  nông, tr ng

68

ọ ươ ổ ậ ụ ệ ể ể ẫ ổ tr t làm n ng r y nên vi c chuy n đ i mùa v , chuy n đ i v t nuôi cây

ấ ồ ọ ườ ả ế ồ tr ng  là r t quan tr ng. Ng ầ i dân c n ph i bi t nuôi con gì? Tr ng cây

ự ổ ớ ư ả ệ ế ậ ụ ờ gì? Ph i có s  đ i m i t duy nông nghi p bi t v n d ng thiên th i, đ a l ị ợ   i

ể ế ế ầ ả ố ộ ọ cho phát tri n kinh t ộ . Mu n th  c n ph i có đ i ngũ cán b  khoa h c k ỹ

ụ ậ ầ ồ ỷ ả thu t ph  trách khâu nuôi tr ng thu  s n, chăn nuôi gia súc, gia c m, phát

ể ế ế ự ữ ệ ị tri n kinh t ế ườ  v n, du l ch sinh thái, xây d ng nh ng xí nghi p ch  bi n đ ể

ể ả ẩ ầ ạ ớ ộ   bao tiêu s n ph m cho nông dân. Bên c nh đó v i nhu c u phát tri n đ i

ự ượ ộ ọ ụ ụ ố ể ngũ cán b  xã, h  chính là l c l ụ ng nòng c t đ  ph c v  m c tiêu phát

ể ế ậ ủ ỉ ạ ọ ườ tri n kinh t , thoát nghèo và l c h u c a t nh thì m i ng ả i ph i có ý th cứ

ị ướ ả ọ ế ọ ọ GDHN cho h c sinh, đ nh h ng cho h c sinh ph i bi t ch n ngành ngh ề

ớ ự ể ợ ế ươ ể phù h p v i s  phát tri n kinh t ộ ủ ị  xã h i c a đ a ph ng đ  có th  ph c v ể ụ ụ

ươ ề ả ọ ọ ị cho đ a ph ẫ   ng mình. Không nên ch n h c ngành ngh  theo c m tính, d n

ượ ệ ạ ế đ n không tìm đ c vi c làm, gây lãng phí kinh phí đào t o

ố ượ ả ầ ể ằ ầ ­ C n ph i làm cho các đ i t ố   ề ng c n tuyên truy n hi u r ng: Đ i

ầ ộ ị ướ ụ ớ ọ v i h c sinh dân t c vùng cao, GDHN c n đ nh h ệ   ng theo m c tiêu nhi m

ệ ấ ị ề ổ ữ ả ụ ụ v  giáo d c chuyên bi ỹ t, ph i có nh ng k  năng nh t đ nh v  t ứ    ch c,

ể ề ế ề ộ ọ tuyên truy n, tin h c văn phòng, hi u bi ể ố   t v  văn hoá các dân t c thi u s ,

ứ ể ể ế ộ ượ ự ữ ề ầ ti ng dân t c đ  có th  đáp  ng đ ủ   c nh ng yêu c u v  năng l c c a

ườ ươ ng ộ i cán b  xã t ng lai.

ề ượ ư ộ ụ ệ Đi u này đ ụ c coi nh  m t nhi m v  giáo d c chung cho t ấ ả ọ   t c  h c

ự ọ ậ ố ớ ụ ữ ọ ơ sinh vì đ i v i nh ng h c sinh có năng l c h c t p lên cao h n thì m c đích

ướ ả ướ ệ ẫ ớ ưở ọ h ng nghi p v n ph i h ng t i cho các em lý t ệ ng nguy n v ng tr ở

ươ ể ổ ộ ọ ộ ề v  quê h ộ ng đ  b  sung vào đ i ngũ cán b  khoa h c có trình đ  cao. Cho

69

ượ ọ ở ộ nên dù có đ c h c chuyên ngành ỗ ọ  trình đ  nào thì m i h c sinh DTTS sau

ườ ố ượ ể ề ệ ể ề ạ khi ra tr ng chuyên nghi p đ u có th  là đ i t ử ụ   ng đ  đ  b t và s  d ng

ộ ủ ứ ề ấ ừ ấ vào các ch c danh cán b  c a các c p chính quy n, các ngành t ế    th p đ n

ở ậ ỉ ỉ ươ cao trong t nh. B i v y GDHN không ch  tuân theo ch ng trình chung, mà

ẩ ầ ọ ị ế ề còn là quá trình chu n b  cho h c sinh các tiêu chí c n thi t v  nhân cách

ườ ặ ộ ở ườ ủ c a ng i cán b , đó chính là tính đ c thù trong GDHN các tr ng THPT

ể ả ị ướ ệ ọ vùng cao. Có th  phân tích kh  năng đ nh h ng vi c làm cho h c sinh theo

ơ ồ s  đ  3.2:

70

ộ ả

ộ ả

ệ

ỉ

ộ

ệ

ỉ

ề ấ Cán b  qu n lý chính quy n c p huy n, t nh, Cán b  qu n  ự lý  các ngành tr c thu c huy n, t nh,

L a o

ộ ả

ả ề Cán b  qu n lý  chính quy n xã

đ ộ n g

,   s ả n

x u ấ

Cán b  qu n lý   các c  quan nhà  cướ ộ ơ n

t ,

ộ ứ

k i n h

p h ư ơ n g

d o a n h

,

ề ứ Công ch c trong   chính quy n xã Cán b , công ch c  các ngành

d ị c h

v ụ

t

ọ ạ ọ H c đ i h c  cao đ ngẳ

ạ

i

ọ

đ ị a

ấ   H c trung c p chuyên nghi pệ

ở ề

ộ   Tr  v  lao đ ng ề ấ ọ ả s n xu t,h c ngh

ọ

ố

ệ

H c sinh t

t nghi p THPT

ơ ồ ọ ồ ố ệ S  đ  3.2: Phân lu ng h c sinh t t nghi p THPT

ơ ồ ấ ồ ọ ườ ả Qua s  đ  này ta th y c  3 lu ng h c sinh sau ra tr ề ng đ u có c ơ

ứ ẩ ộ ộ ườ ượ ộ h i làm cán b . Theo tiêu chu n cán b  công ch c xã ph ng đã đ c quy

ế ị ủ ố ộ ộ   ị đ nh trong Quy t đ nh s  04/2004/QĐ ­ BNV ngày 16/01/2004 c a B  N i

ẩ ụ ể ố ớ ộ ị ứ   ụ ề ệ v  v  vi c ban hành quy đ nh tiêu chu n c  th  đ i v i cán b , công ch c

71

ườ ị ấ ộ ộ ườ ứ ả ượ xã, ph ng, th  tr n. Đ i ngũ cán b  xã, ph ng ph i đáp  ng đ c yêu

ụ ệ ề ả ộ ướ ầ c u v  trình đ  chuyên môn nghi p v  và qu n lý nhà n ỹ c, có k  năng

ầ ủ ả ệ ạ ả ợ ớ lãnh đ o qu n lý phù h p v i yêu c u c a c i cách hành chính hi n nay cho

ọ ố ườ ấ ẳ nên h c sinh sau khi t ệ t nghi p các tr ạ ọ   ng trung c p, cao đ ng, đ i h c

ể ề ệ ố ọ ạ ề đ u có th  làm vi c trong chính quy n xã, bên c nh đó s  h c sinh t ố   t

ủ ế ể ệ ẫ ẩ ọ nghi p THPT không đ  tiêu chu n đi h c ti p lên cao cũng v n có th  tham

ề ế ườ ẩ gia vào chính quy n xã n u các tr ữ   ị ng THPT đã chu n b  cho các em nh ng

ế ụ ơ ả ủ ơ ở ỉ ề ứ ữ ệ ế ố ầ y u t c n thi t, nh ng ch ng ch  v  nghi p v  c  b n c a các c  s  đào

ệ ẽ ể ầ ỉ ượ ọ ọ ạ ề ạ t o trong t nh, s  là đi u ki n c n đ  các em đ c ch n l c đào t o theo

ạ ứ ợ ớ ả ề ộ ộ ướ h ng t i ch c, phù h p v i gi ệ   i pháp v  đ i ngũ cán b  xã mà huy n

ườ ươ ự ỉ M ng Kh ng t nh Lào Cai đã xây d ng.

ứ ự ệ ệ 3.2.1.3. Cách th c th c hi n bi n pháp

ề ế ậ ạ  1) L p k  ho ch tuyên truy n

ụ ị a) Xác đ nh m c tiêu:

ố ớ ả ộ Đ i v i Cán b  qu n lý, Giáo viên :

ụ ữ ệ ắ ọ ệ ơ ả ­ N m v ng nhi m v  năm h c, quán tri ể t các quan đi m c  b n v ề

ụ ủ ế ế ị ỉ ị giáo d c c a các ngh  quy t, các ch  th  liên quan đ n GDHN nói chung và

ủ ươ ữ ề ử ụ ề ấ ủ ệ ọ ỉ nh ng ch  tr ộ   ng c a T nh, Huy n v  v n đ  s  d ng h c sinh dân t c,

ố ớ ế ộ ể ố ộ ậ ụ tìm hi u các ch  đ  chính sách v n d ng đ i v i kh i THPT dân t c.

ứ ượ ậ ủ ọ ­ Nh n th c đ c vai trò quan tr ng c a CBQL và giáo viên, GVCN

ế ị ệ ọ ọ   trong GDHN cho h c sinh THPT: đóng vai trò quy t đ nh trong vi c ch n

ự ầ ị ữ ề ẩ ế ọ ườ ngh  và chu n b  nh ng năng l c c n thi t cho h c sinh khi ra tr ng.

ứ ượ ự ậ ệ ữ ­ Nh n th c đ c s  khác bi ọ t gi a GDHN cho h c sinh THPT vùng

ọ ị ướ ể ạ cao và h c sinh THPT khác đó là GDHN có đ nh h ụ   ng rõ ràng đ  đ t m c

ườ ườ ươ ỉ ạ ủ tiêu đào t o c a các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai.

72

ứ ượ ậ ọ ộ ­ Nh n th c đ ụ   ả c GDHN cho h c sinh ph i là m t quá trình liên t c

ế ừ ọ ớ ạ có k  ho ch ngay t khi h c sinh vào l p 10 trong đó GVCN là ng ườ ự   i tr c

ể ủ ộ ủ ọ ự ể ế ư ấ ti p theo dõi s  phát tri n nhân cách c a h c sinh đ  ch  đ ng t v n và

ạ ồ ị ỉ phân lu ng đào t o theo đ a ch .

ứ ậ ượ ầ ủ ọ ườ ả ­ Giáo viên ph i nh n th c đ c t m quan tr ng c a ng i cán b ộ

ề ơ ở ể ượ ữ ự ầ xã trong chính quy n c  s , hi u đ ề c nh ng yêu c u v  năng l c, chuyên

ở ứ ủ ộ ướ ố ớ môn ế ộ  m c đ  nào, và ch  đ  chính sách c a nhà n ứ   c đ i v i các ch c

ề ơ ở danh trong chính quy n c  s .

ố ớ ọ Đ i v i h c sinh:

ữ ệ ắ ọ ườ ị ụ ủ ­ N m v ng nhi m v  c a mình khi vào h c tr ng THPT xác đ nh

ướ ấ ấ ư ấ ủ ẩ ườ rõ h ệ t ng ph n đ u, rèn luy n, cách ph m ch t c a ng ộ ẵ i cán b  s n sàng

ụ ụ ươ ở ấ ứ ị ườ ph c v  quê h ng dù b t c  v  trí công tác nào sau khi ra tr ng.

ứ ậ ượ ề ầ ệ ả ả ọ ượ ­ Nh n th c đ c vi c ch n ngh  c n ph i tho  mãn đ ế   c ba y u

ố ự ệ ầ ọ ươ t : Năng l c, nguy n v ng, nhu c u nhân ự ủ ị  l c c a đ a ph ng.

ơ ở ủ ứ ề ề ậ ả ạ ạ ­ Nh n th c v  kh  năng đào t o c a các c  s  đào t o ngh  ngay

ạ ị ươ ơ ấ ề ệ ề ấ t i đ a ph ng, c  c u ngh  nghi p trong chính quy n c p xã, ch  đ ế ộ

ủ ướ ố ớ ứ chính sách c a nhà n ề ơ ở c đ i v i các ch c danh trong chính quy n c  s .

ượ ề ọ ậ ủ ả ả ể ­ Hi u đ ạ ộ   c kh  năng c a b n thân v  h c t p, và các ho t đ ng

ứ ể ọ ề ợ khác là căn c  đ  ch n ngh  phù h p.

ạ ộ ạ ộ ệ ể ậ ờ ­ Vi c tham gia các ho t đ ng t p th , ho t đ ng ngoài gi ớ  lên l p là

ệ ủ ệ ỹ ườ ộ ơ ộ ể c  h i đ  rèn luy n nhân cách, k  năng làm vi c c a ng i cán b .

ọ ậ ệ ệ ề ậ ổ ỹ ọ   ­ Vi c h c t p môn k  thu t công ngh , ngh  ph  thông, tin h c,

ữ ề ể ể ệ ấ ế ỹ GDHN, GDCD là đi u ki n đ  cung c p nh ng hi u bi ấ   t và k  năng r t

ế ệ ộ ầ c n thi t cho vi c làm cán b  sau này.

73

ố ượ ộ ­ Giáo viên b  môn, GVCN là đ i t ng có th  t ể ư ấ ướ  v n h ệ   ng nghi p

ọ ướ ấ ở ệ ả ộ cho h c sinh m t cách đúng h ng và có hi u qu  nh t b i có quá trình

ẽ ề ự ặ ướ theo dõi ch t ch  v  năng l c và thiên h ủ ọ ng c a h c sinh.

ố ớ ẹ ọ Đ i v i cha m  h c sinh:

ứ ượ ầ ả ạ ự ệ ề ậ ­ Nh n th c đ ọ   c c n ph i t o đi u ki n cho con em mình l a ch n

ủ ệ ệ ề ợ ớ ự ủ ả ngh  nghi p phù h p v i năng l c c a b n thân, trách nhi m c a gia đình

ế ụ ụ ự ệ ệ ấ ấ ụ là ti p t c th c hi n nhi m v  giáo d c con em mình ý chí ph n đ u, trách

ở ề ươ ả ượ ưở ệ nhi m tr ự  v  xây d ng quê h ng b n làng khi đã đ c h ng ch  đ ế ộ

ư ủ ướ ư chính sách  u đãi c a nhà n ọ c trong khi có bao h c sinh khác ch a có c ơ

ư ậ ộ ọ ậ h i h c t p nh  v y.

ế ề ệ ề ướ ­ Giúp CMHS bi t thêm thông tin v  ngh  nghi p và xu h ng phát

ủ ự ể ể ề ệ ị ươ tri n ngh  nghi p và s  phát tri n KT­XH c a  đ a ph ấ   ủ ng và c a  đ t

n c.ướ

ự ế ồ ự b) D  ki n ngu n l c

ứ ự ự ệ ệ ề V  nhân l c th c hi n: Ban giám hi u, Các ban ch c năng, Giáo viên

ụ ụ ự ề ộ ồ ạ ộ   V  tài l c: Huy đ ng ngu n ngân sách ph c v  cho các ho t đ ng

giáo d c ụ

ề ơ ở ậ ử ụ ươ ề ẵ ệ ấ V  c  s  v t ch t: S  d ng các ph ng ti n tuyên truy n s n có, tài

ỉ ạ ủ ấ ọ ậ ệ ả ạ li u h c t p, văn b n ch  đ o c a c p trên, sách báo, và m ng Internet, vv...

ệ ờ ừ ầ ọ ố ớ ỗ ự  Th i gian: Th c hi n ngay t đ u m i năm h c đ i v i giáo viên và

ố ớ ỗ ầ ẹ ọ ự ệ ầ ọ ọ h c sinh, đ i v i cha m  h c sinh c n th c hi n trong m i l n h p ph ụ

huynh chung và riêng.

ổ ứ ự ế ệ ạ 2) T  ch c th c hi n k  ho ch

74

ệ ề ưở ườ ự ­ Tuyên truy n cho giáo viên: Hi u tr ng là ng ự   ế i tr c ti p th c

ụ ệ ệ ệ ặ ộ ưở ụ hi n nhi m v  này, ho c giao cho m t phó hi u tr ạ   ng ph  trách ho t

ộ đ ng GDHN

ệ ề ọ ưở ụ ệ ­ Tuyên truy n cho h c sinh: Hi u tr ng giao nhi m v  cho ban

ụ ướ ế ệ ạ ổ ứ ấ ả ự ệ giáo d c h ng nghi p lên k  ho ch và t ch c th c hi n. T t c  các giáo

ườ ệ ề ồ viên trong nhà tr ệ   ng đ u có trách nhi m tham gia l ng ghép trong nhi m

ỗ ộ ả ổ ứ ố ủ ậ ấ ụ v  chuyên môn c a m i b  ph n. Nh t là GVCN ph i t ch c t t các gi ờ

ướ ệ ổ ứ ọ h c h ng nghi p. Đoàn thanh niên t ch c sinh ho t t ạ ư ưở  t ng cho đoàn

ạ ộ ọ ờ ớ viên h c sinh thông qua các ho t đ ng ngoài gi lên l p.

ẹ ọ ề ­ Tuyên truy n cho cha m  h c sinh:

ữ ệ ườ ự ế ỡ Ban giám hi u và GVCN là nh ng ng ặ i tr c ti p g p g  cha m ẹ

ỳ ẽ ồ ộ ọ ụ ị ộ   ọ h c sinh trong các cu c h p ph  huynh đ nh k  s  l ng ghép trong các cu c

ổ ự ế ọ h p và trao đ i tr c ti p.

ỉ ạ ự ệ 3) Ch  đ o th c hi n

ố ớ ưở ự ế ể ả ­ Đ i v i giáo viên ệ : Hi u tr ng tr c ti p tri n khai các văn b n, ch ỉ

ớ ủ ữ ế ọ ổ ị ị ầ th , ngh  quy t phân tích nh ng yêu c u đ i m i c a GDHN cho h c sinh

ỳ ạ ề ệ ầ ọ ộ ị THPT trong cu c h p đ u năm, đ nh k , t o đi u ki n cho giáo viên tìm

ể ươ ủ ệ ẵ ườ ệ hi u trên các ph ng ti n thông tin s n có c a nhà tr ng. Phân bi t rõ

ố ớ ọ ụ ể ệ ấ ộ nhi m v  GDHN đ i v i h c sinh dân t c đ  GVCN th y rõ vai trò quan

ọ ổ ứ ứ ề ị ủ tr ng c a mình, t ẩ ủ   ả  ch c nghiên c u các văn b n quy đ nh v  tiêu chu n c a

ướ ứ ế ẫ ậ ộ ạ   các ch c danh cán b  xã cho giáo viên. H ng d n ban GDHN l p k  ho ch

ề ầ ọ ổ ồ tuyên truy n cho h c sinh, và yêu c u các t chuyên môn l ng ghép trong quá

ệ ạ ả ưở ướ ữ ầ ẫ ộ trình gi ng d y. Hi u tr ng h ng d n GVCN nh ng n i dung c n tuyên

ề ờ ọ ướ ứ ổ ệ ứ truy n trong gi h c h ữ ng nghi p và nh ng hình th c t ạ    ch c sinh ho t

ự ờ ể ị ờ ố ứ ề ắ ổ ộ tuyên truy n. T  ch c d  gi đ  k p th i u n n n sai sót và đ ng viên

ữ ệ ệ ả nh ng vi c làm hi u qu .

75

ố ớ ọ ệ ậ ỉ ạ ế ạ ­ Đ i v i h c sinh: ọ ậ     Ch  đ o vi c l p k  ho ch tham quan h c t p

ọ ổ ề ề ứ ữ ể ạ ổ cho h c sinh, t ch c nh ng bu i sinh ho t chuyên đ  v  tìm hi u ngh ề

ổ ữ ứ ệ ề ấ ươ ừ ộ ộ cán b  xã, t ch c nói chuy n v  nh ng t m g ng cán b  xã v a hoàn

ố ệ ạ ị ươ ể thành t ụ ừ t nhi m v  v a làm kinh t ế ỏ  gi i ngay t i đ a ph ụ   ng đ  giáo d c

ấ ầ ữ ứ ệ ấ ấ ẩ cho các em ý th c ph n đ u rèn luy n nh ng ph m ch t c n thi ế ủ   t c a

ườ ộ ươ ụ ủ ể ự ụ ệ ườ ng i cán b  t ng lai đ  th c hi n m c tiêu giáo d c c a nhà tr ng.

ụ ề ủ ọ ự ế ề ệ Tr c ti p tuyên truy n giáo d c v  vai trò trách nhi m c a h c sinh THPT

ể ế ộ ở ị ươ ữ ộ ố ớ đ i v i công cu c phát tri n kinh t xã h i đ a ph ng trong nh ng gi ờ

ạ ậ ờ ầ ố ớ ẹ ọ ầ ặ chào c  đ u tu n ho c sinh ho t t p th . ể ­  Đ i v i cha m  h c sinh: Tổ

ứ ố ổ ư ấ ọ ớ ọ ch c t t bu i t v n cho CMHS ngay khi h c sinh vào h c l p 10 v ề

ụ ệ ưỡ ủ ệ ấ ấ ọ ượ nhi m v  tu d ng ph n đ u và trách nhi m c a h c sinh  khi đ c đào

ườ ứ ồ ệ ề ổ ạ ạ t o t i tr ng. T  ch c l ng ghép vi c tuyên truy n GDHN cho CMHS

ỳ ọ ữ ế ề trong   nh ng   k   h p   CMHS,   giúp   CMHS   bi t   thêm   thông   tin   v   ngh ề

ệ ướ ự ể ề ệ ể nghi p và xu h ủ ị   ng phát tri n ngh  nghi p và s  phát tri n KT­XH c a đ a

ươ ủ ấ ướ ề ấ ạ ế ph ng và c a đ t n c, nh t là trong giai đo n n n kinh t ộ  ­ xã h i phát

ữ ể ả ưở ủ ề ệ tri n nhanh chóng hi n nay. Nh ng  nh h ng c a n n kinh t ế ị ườ   ng th  tr

ướ ấ ủ ấ ọ ố ớ đ i v i chí h ng ph n đ u c a con em h .

ệ ể ưở ứ ụ ặ 4) Ki m tra đánh giá: Hi u tr ng căn c  vào các m c đích  đã đ t ra

ề ố ớ ả ủ ế ệ ọ ệ   ể ể đ  ki m tra k t qu  c a vi c tuyên truy n đ i v i giáo viên và h c sinh, vi c

ả ủ ế ể ặ ế   ki m tra đánh giá thông qua k t qu  c a GDHN nói chung ho c thông qua k t

ứ ủ ọ ề ậ ả ắ ệ ề ố ỳ ị ỗ   qu  tr c nghi m v  nh n th c c a h c sinh v  GDHN đ nh k  vào cu i m i

ỳ ọ k  h c.

ệ ả ự ệ ệ ề ả 3.2.1.4. Đi u ki n đ m b o th c hi n bi n pháp

ưở ắ ệ ể ả ệ Hi u tr ắ ng n m ch c, quán tri ủ t các quan đi m c a Đ ng; các Ch ỉ

ế ế ị ị ướ ữ ệ th , Ngh  quy t liên quan đ n công tác h ng nghi p; nh ng ch  tr ủ ươ   ng

ươ ử ụ ệ ề ạ ọ ộ ỉ ủ c a Trung ng, T nh, Huy n v  đào t o và s  d ng h c sinh dân t c.

76

ứ ượ ủ ệ ế ị ủ Giáo viên ch  nhi m ý th c đ ệ   c vai trò quy t đ nh c a mình trong vi c

ẩ ị ự ề ọ ợ ọ ố ệ ch n ngh  phù h p và chu n b  năng l c cho h c sinh sau khi t t nghi p THPT.

ạ ộ ẹ ọ ủ ủ ồ ộ ườ Cha m  h c sinh đ ng tình  ng h  các ho t đ ng c a nhà tr ng và

ố ợ ướ ệ ọ ph i h p trong công tác h ng nghi p cho h c sinh THPT.

ọ ộ ị ượ ệ H c sinh có thái đ  nghiêm túc, xác đ nh đ ụ ọ ậ ủ   c nhi m v  h c t p c a

ụ ụ ố ớ ự ệ ệ ị ươ mình và trách nhi m đ i v i vi c ph c v  xây d ng đ a ph ng sau khi ra

tr ngườ .

ồ ưỡ ự ả 3.2.2. Qu n lý b i d ng năng l c chuyên môn và nghi p v  s ệ ụ ư

ề ạ ph m v  GDHN cho giáo viên

ụ ủ ệ 3.2.2.1. M c tiêu c a bi n pháp

ồ ưỡ ả ứ ể ể ượ Qu n lý b i d ng giáo viên  đ  giáo viên có th  đáp  ng đ c yêu

ủ ự ổ ớ ươ ệ ể ầ c u c a s  đ i m i ch ng trình sách giáo khoa hi n nay ứ   , và đ  đáp  ng

ụ ủ ệ ượ ế ỉ ị ượ đ c nhi m v  c a GDHN đã đ c nói đ n trong ch  th  33/CT­BGD&ĐT

ạ Ở ộ ườ ữ ụ ủ c a B  Giáo d c và Đào t o. các tr ng THPT giáo viên gi ấ    vai trò r t

ặ ọ ệ quan tr ng trong GDHN. Giáo viên và đ c bi t là GVCN đóng vai trò là cha

ẹ ủ ự ế ổ ự ể m  c a các em ở ườ  tr ng, luôn theo dõi s  bi n đ i tâm lý, s  phát tri n nhân

ủ ủ ệ ằ ớ cách c a các em h ng ngày qua công tác ch  nhi m l p, GVCN là ng ườ ầ   i g n

ả ả ớ ưở ứ ậ ơ gũi v i các em h n c , và  nh h ặ ng đ c bi ệ ớ t t i nh n th c và nhân sinh

ủ ọ quan c a h c sinh.

ủ ộ ệ 3.2.2.2. N i dung c a bi n pháp

ồ ưỡ ệ ụ 1) B i d ng chuyên môn nghi p v

ưỡ ệ ồ B i   d ụ   ng   chuyên   môn   ­   nghi p   v   cho   giáo   viên   làm   công   tác

ồ ưỡ ộ ố ớ ề ế ứ ỹ GDHN là b i d ng v  ki n th c, k  năng và thái đ  đ i v i công tác

ớ ộ ố ữ ứ ế GDHN   trong   đó   chú   ý   t ớ   ỹ i   nh ng   ki n   th c,   k   năng,   thái   đ   đ i   v i

ướ ạ ộ GDHN theo h ồ ng t o ngu n cán b .

77

ứ ề ế   a) V  ki n th c

ứ ề ộ ế ­ Ki n th c v  n i dung GDHN:

ế ớ ề ề ề ệ ạ ườ Thông tin v  “th  gi i ngh  nghi p” theo phân lo i ngh . Ng i ta đã

ố ượ ề ể ầ ộ khái quát thành 5 nhóm ngh  theo đ i t ng lao đ ng, giáo viên c n hi u, đ ể

ề ầ ả ộ ị làm cán b  xã thì ngoài ngh  chuyên môn c n ph i trang b  thêm nhóm ngh ề

ệ ữ ơ ồ ề ầ ễ ể ả ả ố qu n lý, s  đ  3.3 bi u di n m i quan h  gi a các nhóm ngh  c n ph i tìm

Ng

ự i ­ T

ườ nhiên

hi u ể

ơ ồ ố ượ ề ộ S  đ  3.3: Phân lo i ngh  theo đ i t ạ ng lao đ ng

ấ Trình đ  s  c p ­ trung c p:

ả ậ ộ ơ ấ ướ Qu n lý hành chính nhà n ọ c + Lý lu n chính tr  + Tin h c

Ng

ỹ i ­ K

ườ

ườ

Ng

i ­ng

i

ệ i ­ H   Ng ệ ố th ng tín hi u

ườ thu t ậ

TC Lu tậ

TC Công  an

TC Quân  sự

TC  Tài  chính  ­ K  ế toán

TC  Đ a ị chính  ườ Ng i ­ Các  ể ượ ng  bi u t ­ Xây  ậ ệ ngh  thu t d ngự

TC  Văn  hoá  ngh  ệ thu t ậ ­LĐT B XH

TC  Văn  th  ư l u ư tr   ữ Hành  chính  ­  Lu tậ

Văn  hoá ­  xã h iộ

ngưở Tr  công  an xã

Tài  chính ­  K  ế toán

T  ư pháp ­  H  ộ t chị

Đ a ị chính ­  Xây  d ngự

Ch  ỉ huy  ưở ng  tr quân  sự

Văn  phòng  ­  Th ng ố kê

ị ườ

ẩ ề ơ ồ ộ ủ ơ ấ ệ ề S  đ  3.4: C  c u ngh  nghi p và tiêu chu n v  trình đ  c a các

ứ ứ ề ch c danh công ch c trong chính quy n xã

ề ệ ố ườ ạ ọ ẳ Thông tin v  h  th ng các tr ng đ i h c, cao đ ng, TCCN, tr ườ   ng

78

ơ ấ ứ ề ề ạ ộ ị ngh  đào t o các ngh  trong c  c u các ch c danh cán b  xã trong đ a bàn

ả ướ ố ượ ế ể ể ể ỉ t nh và trong c  n c. Chú ý đ n s  l ề   ng tuy n sinh, đi m tuy n, đi u

ả ề ọ ậ ệ ể ệ ờ ề ki n và th i gian h c t p ngay c  đi u ki n phát tri n ngh .

ề ị ườ ể ầ ọ ộ Thông tin v  th  tr ự ủ   ng lao đ ng, nhu c u tuy n ch n nhân l c c a

ủ ộ ị ươ ở ế ấ ườ xã h i và c a đ a ph ng, các khu ch  xu t, các nhà máy, nông tr ng,

ườ ệ ệ lâm tr ng, b nh vi n…

ề ọ ­ ế   Ki n ứ th c v tâm lý   h c: Tâm

l

ọ ứ ọ ộ ọ ọ ý h c l a tu i ổ , tâm lý h c lao đ ng, tâm l ý h c xã h i ộ , tâm lý h c giao ti p,ế

ọ ứ ọ tâm lý h c  ng x ử, tâm lý h c qu n l ả ý...

ứ ề ế ộ ể ố   ­ Ki n th c v  văn hoá các dân t c thi u s

ứ ề ươ ươ ế ế                    ­ Ki n th c v  ph ng pháp GDHN: ph ng pháp thuy t trình,

ươ ạ ươ ậ ả ươ ph ng pháp đàm tho i, ph ng pháp th o lu n nhóm, ph ng pháp t ổ

ứ ơ ươ ễ ị ch c trò ch i, ph ng pháp đóng vai di n k ch

ề ư ấ ứ ướ ơ ộ ệ ế                    ­   Ki n th c v  t v n h ư ấ ng nghi p: T  v n s  b  và t ư ấ    v n

ố ớ ườ ư ấ ướ ệ ọ chuyên sâu. Đ i v i tr ng THPT t v n h ng nghi p cho h c sinh ch ỉ

ở ứ ữ ệ ề ẩ ầ ấ ộ ế ừ d ng ẩ  m c đ  ch n đoán nh ng ph m ch t ngh  nghi p c n thi ệ   t hi n

ủ ọ ự ự ế ể ậ ệ   có c a h c sinh, l p phi u theo dõi, đánh giá s  phát tri n năng l c trí tu ,

ẻ ố ứ ề ệ ế ả ầ ầ ớ ộ   kh  năng s c kho  đ i chi u v i yêu c u ngh  nghi p và nhu c u lao đ ng

ươ ể ỏ ứ ộ ẵ ề ủ ị c a đ a ph ng đ  làm sáng t m c đ  s n sàng v  tâm l ự ễ ủ   ý và th c ti n c a

ố ớ ư ề ọ ị ọ h c sinh đ i v i ngh  mà các em đ nh ch n cũng nh  kích thích các em t ự

ế ủ ả ự ụ ể ệ giáo d c, rèn luy n và phát tri n năng l c còn thi u c a b n thân.

ề ỹ b) V  k  năng:

ể ố ụ ệ ầ ượ Đ  làm t t nhi m v  GDHN giáo viên c n đ ệ c rèn luy n các k ỹ

năng sau:

79

ế ế ổ ọ ữ ả ộ ­ Thi t k  bài gi ng GDHN thành nh ng bu i h c sinh đ ng; K ỹ

ổ ứ ề ạ ả ổ ỹ ổ năng t ộ  ch c các bu i to   đàm, h i th o v  GDHN; K  năng t ứ    ch c

ạ ộ ữ ệ ỹ ướ nh ng ho t đ ng NGLL văn hoá, văn ngh ; K  năng h ẫ ng d n, t ư ấ    v n

ự ọ ọ ề cho h c sinh l a ch n ngành ngh

ớ ọ ề ế ớ ỹ ỹ ­ K  năng giao ti p v i h c sinh, v i CMHS; K  năng v  ngôn ng ữ

ể ố ố ợ ự ượ ộ ớ ỹ dân t c thi u s ; K  năng ph i h p v i các l c l ng tham gia GDHN

ử ụ ế ậ ạ ỹ ­ K  năng s  d ng máy vi tính, máy chi u, truy c p m ng internet

ề ộ c) V  thái đ :

ế ướ ạ ộ ­ Luôn quan tâm đ n GDHN theo h ồ ng t o ngu n cán b  cho

ướ ạ ộ ư ứ ạ ọ ọ ọ h c sinh d i m i hình th c, trong m i ho t đ ng s  ph m mà mình ph ụ

trách.

ự ệ ề ọ ườ ­ Tích c c tham  gia vi c tuyên truy n cho m i ng ể i hi u rõ

ụ ủ ệ ướ ạ ồ nhi m v  c a GDHN nói chung và GDHN theo h ng t o ngu n cán b ộ

ẵ ư ấ ướ ề ẫ ọ nói riêng, s n sàng t v n và h ọ ng d n h c sinh ch n ngành ngh  phù

ọ ậ ả ớ ư ấ ủ ọ ợ h p v i kh  năng h c t p và t ch t c a h c sinh.

ượ ủ ệ ệ ẩ ị ấ   ­ Th y rõ đ c trách nhi m c a mình trong vi c chu n b  năng

ộ ố ẩ ấ ọ ộ ở ự l c và ph m ch t cho h c sinh đi vào cu c s ng lao đ ng và tr  thành cán

ở ị ươ ố ớ ự ề ệ ắ ộ ộ b  DTTS đ a ph ng, xây d ng thái đ  đúng đ n đ i v i ngh  nghi p, ý

ụ ụ ứ ẵ ươ th c s n sàng ph c v  quê h ọ ng cho h c sinh.

ồ ưỡ ị ạ ứ ẩ ấ ng ph m ch t chính tr , đ o đ c nhà giáo 2) B i d

ủ ườ ả ưở ấ ớ ớ ọ Nhân cách c a ng i giáo viên có  nh h ng r t l n t i h c sinh

ệ ọ ưở ứ ứ ề ệ ạ vi c hình thành cho h c sinh lý t ng, đ o đ c ngh  nghi p, ý th c trách

ệ ồ ứ ề ị ạ ứ ậ ớ ộ nhi m v i c ng đ ng, t ư ưở  t ng nh n th c v  chính tr , đ o đ c, l ố ố   i s ng

ề ầ ả ưở ế ủ ự ủ ầ nhi u ph n là do  nh h ng tr c ti p c a nhân cách c a các th y cô giáo

ấ ườ ả ươ ọ ấ t m g ng sáng cho h c sinh và nh t là GVCN. Ng i giáo viên ph i là “

80

ư ử ố ố ệ ề noi theo” v  phong cách c  x , l i s ng, làm vi c, ngôn phong, tình yêu

ươ ệ ề ậ ọ ườ ườ th ớ ng h c sinh, t n tâm v i ngh  nghi p, là ng i cha ng ẹ ủ ọ   i m  c a h c

ữ ể ắ sinh khi ở ườ  tr ị ữ ng, có quan đi m chính tr  v ng vàng, luôn n m v ng đ ườ   ng

ố ủ ả ướ ệ ộ l i chính sách c a Đ ng và nhà n ặ c và đ c bi t là chính sách dân t c.

ự ứ ệ ệ 3.2.2.3. Cách th c th c hi n bi n pháp

ồ ưỡ ế ậ ạ 1) L p k  ho ch b i d ng giáo viên

ồ ưỡ ụ ề ộ ể Đ  ra các m c tiêu theo n i dung b i d ể   ng đã nêu đ  giáo viên hi u

ệ ủ ụ ệ ệ ủ   rõ trách nhi m và công vi c c a mình trong nhi m v  GDHN chung c a

ườ ụ ượ ự ệ nhà tr ng trong quá trình th c thi nhi m v  đ c giao:

ố ớ ộ ả ộ a) Đ i v i đ i ngũ cán b  qu n lý

ủ ứ ề ậ ầ ọ ạ ộ      ­ Nâng cao nh n th c v  ý nghĩa t m quan tr ng c a ho t đ ng

ườ ệ ổ ứ ệ GDHN trong nhà tr ủ ng và trách nhi m c a CBQL trong vi c t ch c, ch ỉ

ụ ự ệ ạ ộ ạ đ o th c hi n ho t đ ng giáo d c này.

ứ ơ ả ề ướ ế ữ ể ệ ­ Ki n th c c  b n v  h ng nghi p, và nh ng hi u bi ế ề ướ   ng t v  h

ệ ướ ạ ộ nghi p theo h ồ ng t o ngu n cán b  xã

ướ ự ệ ươ ẫ   ­  H ng d n th c hi n ch ố ớ   ng trình và sách giáo viên các kh i l p

ứ ề ướ ữ ế ệ ặ ồ THPT. Nh ng ki n th c v  h ng nghi p đ c thù cho vùng đ ng bào dân

t c.ộ

ụ ướ ả ệ ạ ộ  ­ Qu n lý ho t đ ng giáo d c h ng nghi p

ố ớ ơ ả ạ b)  Đ i v i giáo viên d y các môn văn hoá c  b n

ứ ề ướ ậ ệ ọ ­  Nâng cao nh n th c v  h ng nghi p cho h c sinh.

ứ ơ ả ề ướ ế ệ ­  Ki n th c c  b n v  h ng nghi p

ướ ự ệ ẫ ươ ­ H ng d n th c hi n ch ố ớ   ng trình và sách giáo viên các kh i l p

ỉ ạ ả ộ ọ ề THPT, các văn b n ch  đ o v  GDHN cho h c sinh dân t c.

81

ệ ữ ề ề ố ộ ớ ­ Bi ế ượ t đ c m i quan h  gi a b  môn v i ngh , nhóm ngh  nói

ề ầ ộ ỹ ị chung và nhóm ngh  c n trang b  cho cán b  xã nói riêng, có k  năng h ướ   ng

ể ệ ộ ế ề ơ ấ ề ố ớ nghi p thông qua b  môn; Hi u bi t v  c  c u ngành ngh  đ i v i các

ứ ứ ch c danh công ch c xã.

ố ớ ủ ệ c) Đ i v i giáo viên ch  nhi m

ứ ầ ư ữ ế ầ ộ ị ả   Ngoài nh ng ki n th c c n trang b  nh  giáo viên b  môn c n ph i

ồ ưỡ chú ý b i d ng:

ớ ọ ụ ự ế ọ ệ    ­ Năng l c giao ti p v i h c sinh và ph  huynh h c sinh trong vi c

ư ấ ồ ưỡ ệ ề ọ ọ ồ ờ t v n ch n ngh  cho h c sinh, đ ng th i phát hi n và b i d ữ   ng nh ng

ủ ọ ủ ộ ự ệ ấ ẩ ồ ph m ch t năng l c hi n có c a h c sinh ch  đ ng phân lu ng đ  h ể ướ   ng

ệ ị ỉ nghi p theo đ a ch .

ự ổ ự ượ ứ ­ Năng l c t ố ợ  ch c, ph i h p các l c l ng trong và ngoài nhà

ườ ự ổ ứ ạ ộ ạ ộ ạ tr ng. Năng l c t ch c các d ng ho t đ ng GDHN, ho t đ ng NGLL

ữ ế ươ ổ ứ ứ ề   ­ Nh ng ki n th c v  thông tin và ph ng pháp t ạ    ch c “sinh ho t

ướ ệ h ng nghi p”

ố ớ ệ ề ạ ạ ổ d) Đ i v i giáo viên d y môn công ngh  và d y ngh  ph  thông

ứ ướ ữ ế ồ ỹ ệ ộ ­ K  năng l ng ghép nh ng ki n th c h ng nghi p vào b  môn

ự ổ ứ ữ ườ ­ Năng l c t ố ợ  ch c ph i h p gi a tr ng THPT và Trung tâm KTTH

ệ ướ ự ệ ệ ọ ­ HNDN trong vi c th c hi n h ng nghi p cho h c sinh.

ỹ ươ ế ị ỗ ợ ạ ử ụ ­ K  năng s  d ng các ph ệ ng ti n, thi ệ   t b  h  tr  cho d y công ngh ,

ộ ộ ề ồ ổ ờ ọ ướ ề ạ d y ngh  ph  thông đ ng th i giúp h c sinh b c l xu h ự   ng ngh  qua th c

hành.

ổ ứ ỉ ạ ồ ưỡ 2) T  ch c, ch  đ o b i d ng giáo viên

ổ ứ ớ ậ ấ ở ­ T  ch c cho giáo viên tham gia các l p t p hu n do S  GD ­ ĐT t ổ

ứ ệ ưở ọ ậ ự ế ể ầ ch c. Hi u tr ng tr c ti p tri n khai cho giáo viên h c t p tinh th n các

82

ụ ướ ỉ ạ ả ướ ạ ề văn b n ch  đ o v  công tác giáo d c h ệ ng nghi p theo h ồ   ng t o ngu n

ạ ộ đào t o cán b  xã.

ậ ả ộ ị ệ   ộ ­ Thành l p ban GDHN giao cho m t cán b  qu n lý ch u trách nhi m

ồ ưỡ ạ ổ ứ ự ậ ữ ổ ỹ ế ề ộ v  n i dung, k  ho ch b i d ng và t ch c nh ng bu i th c t p k  năng

ố ượ ệ t ư ấ ướ  v n h ng nghi p cho các đ i t ng giáo viên.

ưở ổ ổ ọ ứ ệ ể ệ ­  Hi u tr ng t ch c các bu i h p GVCN đ  rút kinh nghi m và

ề ạ ươ ế ợ ạ ộ bàn b c v  ph ớ   ng pháp GDHN  k t h p v i  các ho t   đ ng NGLL  và

ướ ế ẫ ậ ướ ệ ọ h ng d n GVCN l p phi u theo dõi h ố   ng nghi p cho h c sinh, th ng

ươ ế ể ả ấ nh t ph ng pháp ki m tra đánh giá k t qu  GDHN.

ế ợ ủ ỉ ớ ­ K t h p v i Trung tâm KTTH­HNDN và GDTX c a t nh  đ  t ể ổ

ồ ưỡ ứ ườ ề ỹ ư ấ ch c b i d ng cho giáo viên toàn tr ng v  k  năng t v n chuyên sâu

ệ ệ ể ề ắ ư ấ ủ ề ướ v  h ng nghi p, cách ki m tra tr c nghi m v  tâm lý, t ọ    ch t c a h c

sinh.

ế ợ ụ ụ ệ ớ ­ Giao nhi m v  cho Đoàn thanh niên k t h p v i GVCN ph  trách

ổ ứ ạ ộ ề ườ ớ t ch c các ho t đ ng văn hoá, tuyên truy n th ng xuyên v i tiêu chí phát

ạ ộ ủ ự ố ọ huy năng l c ho t đ ng phong trào c a  s  đông h c sinh.

ể 3) Ki m tra đánh giá

ưở ự ờ ộ ế ạ ệ ­ Hi u tr ng lên k  ho ch cho ban GDHN thông qua d  gi b  môn

ự ủ ự ự ế ể ệ ươ GDHN đ  đánh giá năng l c c a giáo viên tr c ti p th c hi n ch ng trình

ị GDHN theo quy đ nh.

ự ệ ể ệ ỉ ạ ­ Ch  đ o các t ổ ưở  tr ng chuyên môn ki m tra vi c th c hi n GDHN

ự ờ ủ ộ thông qua các b  môn văn hoá c a giáo viên thông qua giáo án, d  gi ự   , th c

ươ ụ ặ ọ ệ hi n ch ng trình giáo d c đ c thù cho h c sinh DTTS.

83

ể ế ướ ệ ủ ­ Giao cho ban GDHN ki m tra phi u theo dõi h ng nghi p c a HS

ỳ ừ ừ ể ế ậ ạ do các GVCN l p theo t ng k , t ng năm. Ki m tra k  ho ch thăm quan

ụ ự ệ ệ ậ ộ ọ ậ h c t p và vi c th c hi n do b  ph n chuyên môn ph  trách.

ạ ộ ủ ề ế ể ạ ạ   ­ Ki m tra k  ho ch ho t đ ng c a Đoàn thanh niên v  các ho t

ề ộ đ ng tuyên truy n.

ệ ả ự ệ ệ ề ả 3.2.2.4. Đi u ki n đ m b o th c hi n bi n pháp

ỉ ạ ụ ụ ệ ạ ầ ộ B  Giáo d c và Đào t o ch  đ o m c tiêu, yêu c u, nhi m v  b i d ụ ồ ưỡ   ng

ụ ự ế ấ ạ ạ ố ở th ng nh t trong toàn Ngành. S  Giáo d c và Đào t o xây d ng k  ho ch c ụ

ậ ộ ể ể ồ ưỡ ể ố th , thành l p đ i ngũ giáo viên c t cán GDHN đ  tri n khai b i d ng.

ưở ồ ưỡ ụ ự ệ ị ệ Hi u tr ng xác đ nh nhi m v  xây d ng, b i d ấ   ng, nâng cao ch t

ụ ồ ưỡ ệ ộ ộ ượ l ng đ i ngũ cán b  giáo viên, trong đó có nhi m v  b i d ự   ng năng l c

GDHN.

ồ ưỡ ự Giáo viên nghiêm túc trong công tác b i d ng năng l c chuyên môn,

ệ ụ ứ ự ọ ậ ự ồ ưỡ nghi p v ; có ý th c t h c t p, t b i d ng.

ả ặ ở ườ ạ ộ 3.2.3. Qu n lý các ho t đ ng GDHN đ c thù các tr ng THPT

ườ ệ ươ ỉ ướ ồ ạ ạ huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai theo h ng t o ngu n đào t o cán

b  xãộ

ủ ụ ệ 3.2.3.1. M c tiêu c a bi n pháp

ể ự ụ ạ ệ ệ ạ ộ ộ ồ Đ  th c hi n nhi m v  t o ngu n đào t o cán b  các dân t c thi u s ể ố

ệ ầ ế ả ổ ứ ặ ằ ấ cho huy n thì c n thi t ph i t ọ    ch c GDHN đ c thù, nh m cung c p cho h c

ữ ể ề ế ủ ị ươ ủ ả ướ sinh nh ng thông tin v  phát tri n kinh t c a đ a ph ng và c a c  n c, v ề

ữ ị ươ ầ ư ấ ộ ề nh ng ngh  mà đ a ph ng và xã h i có nhu c u, t ọ  v n cho h c sinh bi ế ự  t t

ự ự ế ặ ọ ọ ế ị đánh giá năng l c trong quá trình quy t đ nh l a ch n h c ti p ho c tham gia

ạ ị ươ ơ ả ủ ộ ố ỹ ọ ị ộ lao đ ng t i đ a ph ộ   ng. Trang b  cho h c sinh m t s  k  năng c  b n c a m t

ề ổ ở ị ươ ể ầ ị ướ ố s  ngh  ph  thông đ a ph ng có nhu c u phát tri n. Có đ nh h ng phân

84

ự ủ ọ ố ấ ồ ọ ớ ợ ọ ụ   lu ng cho h c sinh cu i c p h c phù h p v i năng l c c a h c sinh và m c

ộ ủ ị ạ ươ ủ ấ ướ ẩ ọ tiêu đào t o cán b  c a đ a ph ng và c a đ t n ị c. Chu n b  cho h c sinh

ứ ữ ế ầ ỹ ế ủ ườ ộ ạ ệ nh ng ki n th c, k  năng c n thi t c a ng ề i cán b  t o đi u ki n thu n l ậ ợ   i

ữ ấ ấ ọ ố ủ cho quá trình ph n đ u c a nh ng h c sinh sau khi t ệ t nghi p tr ở ề ị    v  đ a

ươ ượ ử ụ ạ ồ ộ ph ng đ c s  d ng t o ngu n cán b  xã.

ủ ộ ệ 3.2.3.2. N i dung c a bi n pháp

ưở ơ ở ắ ủ ươ ữ ủ ộ ệ Hi u tr ng trên c  s  n m v ng các ch  tr ng c a B  GD & ĐT v ề

ể ọ ướ ề GDHN cho h c sinh THPT đ  đi đúng h ạ   ề ộ ng, m m hoá v  n i dung, đa d ng

ở ộ ừ ứ ự ề ệ ướ ệ ướ ệ ạ hoá v  hình th c, th c hi n m  r ng t ng b c vi c h ng nghi p, d y ngh ề

ặ ọ cho h c sinh t ạ ườ i tr ạ   ng ho c TT KTTH ­ HNDN và GDTX, trung tâm d y

ề ườ ườ ề ạ ặ ộ ngh , tr ng TCCN, tr ng d y ngh  theo các n i dung đ c thù sau:

ệ ư ạ ướ ướ ệ ế ộ ồ ­ H ng nghi p s  ph m; H ng nghi p y t c ng đ ng

ố ợ ớ ơ ở ạ ề ườ ườ ­ Ph i h p v i các c  s  d y ngh , tr ng TCCN, tr ạ   ẳ ng cao đ ng, đ i

ơ ở ị ỹ ủ ấ ẩ ế   ọ h c và các c  s  GD ­ ĐT c a các ngành các c p chu n b  k  năng và ki n

ứ ề ọ th c ngh  cho h c sinh.

ổ ứ ệ ạ ồ ọ ị ỉ ể ạ   ự ­ T  ch c phân lu ng h c sinh, th c hi n đào t o theo đ a ch  đ  t o

ự ế ủ ị ồ ộ ươ ngu n cán b  theo tình hình th c t c a đ a ph ng.

ạ ướ ự ọ ộ ệ ấ ươ ­ L a ch n n i dung sinh ho t h ng nghi p và c u trúc ch ng trình

ắ ằ ọ ượ ữ ề ể nh m giúp cho h c sinh n m đ c nh ng thông tin v  tình hình phát tri n kinh

ộ ủ ấ ướ ươ ế t xã h i c a đ t n ủ ị c và c a đ a ph ng.

ạ ộ ạ ộ ụ ả ­ Qu n lý các ho t đ ng GDHN thông qua ho t đ ng giáo d c NGLL

ấ ủ ẩ ằ ẩ ị ườ ộ ự nh m chu n b  năng l c, ph m ch t c a ng ứ   i cán b  xã theo các ch c

danh.

ệ ỹ ổ ứ ạ ộ ể ề ậ + Rèn luy n các k  năng: t ch c ho t đ ng t p th  v  văn hoá văn

ế ế ệ ễ ộ ọ ngh , Đoàn thanh niên, di n thuy t, hát và nói ti ng dân t c, tin h c văn

85

phòng.

ườ ế ề ự ề + Tăng c ể ng hi u bi t v  các lĩnh v c: Các ngành ngh  trong c ơ

ứ ề ệ ế ề ề ộ ộ ể   ấ c u ngh  nghi p thu c chính quy n xã, ki n th c v  văn hoá dân t c thi u

ươ ứ ề ổ ậ ế ệ ể ố ở ị s đ a ph ng, ki n th c v  canh tác nông nghi p chuy n đ i v t nuôi,

ọ ỹ ụ ế ấ ả ậ ồ cây tr ng áp d ng khoa h c k  thu t tiên ti n vào s n xu t nông nghi p t ệ ạ   i

ươ ệ ườ ệ ả ị đ a ph ng, v  sinh môi tr ng, an toàn giao thông, b o v  và chăm sóc

ạ ệ ạ ơ ề ể ẻ ộ ị ứ s c kho , các hi m ho , t n n xã h i, các nguy c  v  an ninh chính tr  và

ậ ự ộ ở ớ ứ ề ế ả ả ị tr t t xã h i vùng biên gi i, ki n th c v  qu n tr  kinh doanh, qu n lý

ướ hành chính Nhà n c...

ự ứ ệ ệ 3.2.3.3. Cách th c th c hi n bi n pháp

ỉ ạ ể ớ ờ ệ ề ­ Ch  đ o ban GDHN dành th i gian thích đáng đ  gi i thi u v  ngh ề

ự ọ ươ ổ ờ ạ ạ d y h c, xây d ng ch ng trình b  sung thêm gi ụ    d y tâm lý ­ giáo d c,

ổ ứ ế ậ ư ạ ổ ứ ọ ệ ụ ư ạ nghi p v  s  ph m, t ch c ki n t p s  ph m. T  ch c đăng ký cho h c sinh

ươ ệ ị ỉ tham gia các ch ng trình Thanh niên tình nguy n trong d p ngh  hè.

ổ ứ ơ ở ế ể ạ ợ ồ ế ớ ­ T  ch c liên k t v i các c  s  y t đ  đào t o theo h p đ ng trách

ẻ ộ ể ạ ứ ệ ả ồ ồ nhi m đ  t o ngu n y tá cho b n, xã chăm sóc s c kho  c ng đ ng dân c ư ở

vùng sâu vùng xa.

ổ ứ ế ớ ườ ệ ọ ­ T  ch c liên k t v i các tr ng trung h c chuyên nghi p, trung tâm

ườ ể ổ ứ ọ ớ ỉ ị ụ giáo d c th ng xuyên, trong đ a bàn t nh đ  t ọ  ch c các l p h c Tin h c văn

ộ ớ ế ầ ớ ọ ờ phòng, l p h c Ti ng dân t c, l p Văn hoá qu n chúng ngoài gi ớ  lên l p cho

ố ọ h c sinh kh i 11, 12.

ỉ ạ ạ ướ ự ộ ­ Ch  đ o Ban GDHN xây d ng n i dung sinh ho t h ặ   ệ ng nghi p đ c

ớ ườ ạ ộ ư ạ ụ thù v i m c tiêu tăng c ạ ộ   ủ ọ ng ho t đ ng đa d ng c a h c sinh nh : ho t đ ng

ứ ử ề ậ ả ậ ổ đi u tra thu th p, x  lý thông tin, trao đ i, th o lu n nhóm, cách th c gi ả   i

ế ế ố quy t các tình hu ng giao ti p vv...

86

ơ ở ậ ồ ự ấ ồ ị ­ Xác đ nh ngu n l c tài chính và c  s  v t ch t: Khai thác ngu n tài

ụ ụ ạ ộ ủ ườ ạ ộ ư chính ph c v  cho các ho t đ ng c a tr ng nh  kinh phí cho ho t đ ng văn

ệ ể ạ ộ ể ngh  th  thao, kinh phí công tác đoàn th , kinh phí ho t đ ng chuyên môn,

ồ ự ề ơ ở ậ ấ ộ ạ ủ   ngoài ra còn huy đ ng các ngu n l c v  c  s  v t ch t, kinh phí đào t o c a

ồ ự ề ứ ạ ơ ộ ị các đ n v  có ch c năng đào t o cán b , ngu n l c v  chính sách dành cho

vùng cao.

ệ ộ ưở ụ ồ ờ ­ Phân công cho m t phó hi u tr ng ph  trách đ ng th i GDHN và

ạ ộ ự ế ạ ố ợ   ho t đ ng NGLL, công tác Đoàn thanh niên xây d ng k  ho ch ph i h p

ạ ộ ạ ộ ứ ổ ứ ụ ữ ằ ho t đ ng gi a các ho t đ ng giáo d c này b ng các hình th c t ch c:

ổ ứ ọ ườ + T  ch c cho h c sinh tham quan: Các tr ạ ng đào t o ngh , tr ề ườ   ng

ệ ị ườ ằ ỉ chính tr , các nhà máy xí nghi p công nông tr ọ   ng trong t nh nh m giúp h c

ể ệ ề ề ơ ọ ữ sinh có quan ni m rõ ràng h n v  nh ng ngh  đang tìm hi u. Cho h c sinh

ệ ộ ỷ ớ tham quan u  ban nhân dân xã và m i cán b  xã nói chuy n chuyên đ  đ ề ể

ượ ộ ị ủ ữ ệ ầ hình dung đ ề   c nh ng yêu c u c a m t v  trí làm vi c trong chính quy n

xã.

ủ ề ứ ề ổ ộ ộ   ề + T  ch c các cu c thi tuyên truy n v  các ch  đ  văn hoá xã h i,

ườ ọ ố ườ ệ v  sinh môi tr ng, an toàn giao thông, phòng ch ng ma tuý h c đ ng...,

ự ế ệ ế ễ ọ chú ý đ n phát huy năng l c di n thuy t, hùng bi n cho h c sinh.

ạ ộ ứ ả ắ ổ ệ ớ ộ + T  ch c ho t đ ng văn ngh  v i n i dung phát huy b n s c văn

ể ố ế ộ ướ ẫ ổ ứ ế ế hoá các dân t c thi u s , chú ý đ n h ng d n cách t ch c, thi ề   t k , đi u

ộ ươ ư ệ hành  m t ch ng trình văn ngh , giao l u.

ổ ứ ủ ị ệ ươ ề + T  ch c nghe nói chuy n v  tình hình KT­ XH c a đ a ph ng.

ổ ứ ề ề ệ ể + T  ch c thi tìm hi u v  ngh  nghi p.

ủ ứ ệ ổ ị ươ ề + T  ch c nghe nói chuy n v  tình hình KT­ XH c a đ a ph ng.

ữ ự ạ ả ờ ọ ọ ố ệ M i các c u h c sinh thành đ t (c  nh ng h c sinh đã t ạ ọ   t nghi p đ i h c

ạ ọ ư ữ ư ẫ ạ ặ ọ ọ và nh ng h c sinh ch a h c đ i h c nh ng v n thành đ t ho c cũng có

87

ộ ố ộ ị ệ ề ườ ệ ậ ổ m t cu c s ng  n đ nh và khá gi ả) nói chuy n v  con đ ng l p nghi p.

ự ệ ệ ề ệ 3.2.3.4. Đi u ki n th c hi n bi n pháp

ủ Ủ ủ ươ ỉ ỉ ụ ể ề T nh  y,  y ban nhân dân t nh có ch  tr ạ   ng c  th  v  công tác t o

ạ ồ ọ ố ệ ử ụ ngu n, đào t o và s  d ng h c sinh sau khi t t nghi p THPT.

ệ ưở ắ ượ ắ ế ươ Hi u tr ng n m b t đ c tình hình kinh t ộ ủ ị  ­ xã h i c a đ a ph ng, c ụ

ể ượ ậ ụ ạ ướ ệ th  hóa đ c và v n d ng sáng t o trong công tác h ng nghi p.

ườ ư ạ ẳ ườ ệ ấ Tr ng Cao đ ng S  ph m, các tr ng Trung c p chuyên nghi p, các

ườ ủ ề ạ ộ ỉ tr ố ợ   ng d y ngh , Trung tâm KTTH ­ HNDN và GDTX t nh...  ng h , ph i h p

ụ ướ ự ệ ệ ườ th c hi n các nhi m v  h ệ ủ ng nghi p c a nhà tr ng.

ộ ả 3.2.4. Qu n lý công tác xã h i hoá GDHN

ủ ụ ệ 3.2.4.1. M c tiêu c a bi n pháp

Ở ườ ự ầ ư ề ơ ở ậ ấ các tr ng THPT vùng cao, s  đ u t v  c  s  v t ch t, kinh phí

ụ ề ừ ạ ộ ự ệ ướ ấ ị ố th c hi n ho t đ ng giáo d c đ u t Nhà n ỉ c c p, Theo ch  th  s  33/CT­

ụ ủ ạ ấ ẳ ị ộ BGD&ĐT c a B  Giáo d c và Đào t ầ   i đã kh ng đ nh: các c p QLGD c n

ệ ủ ươ ụ ủ ả ộ ướ quán tri t ch  tr ng xã h i hoá giáo d c c a Đ ng và Nhà n c trong ch ỉ

ệ ả ộ ự ạ đ o th c hi n ở ườ  tr ủ   ng THPT c a ệ  GDHN. Vi c qu n lý xã h i hoá GDHN

ưở ộ ể ế ợ ư ằ ọ ệ Hi u tr ng nh m k t h p chính sách  u tiên cho h c sinh dân t c đ  phát

ồ ự ủ ụ ộ ộ ồ huy ngu n l c c a xã h i và c ng đ ng cũng không ngoài m c đích đó.

ủ ộ ệ 3.2.4.2. N i dung c a bi n pháp

ả ậ ộ ộ Qu n lý công tác xã h i hoá GDHN t p trung vào hai n i dung:

ọ ự ượ ộ ộ ­ Huy đ ng m i l c l ng xã h i tham gia vào công tác GDHN theo

ươ ướ ể ả ế ấ ph ng châm Nhà n c và Nhân dân cùng làm đ  gi ề   i quy t hai v n đ :

ể ạ ự ạ ồ ộ ỗ ợ ậ ự h  tr ộ    v t l c tài l c cho GDHN đ  t o ngu n đào t o cán b  dân t c

ể ố ử ụ ố ườ thi u s  và s  d ng h p l ọ ợ ý h c sinh t ệ t nghi p ra tr ng.

88

ộ ự ượ ẩ ộ ị ộ ­ Chu n b  cho xã h i m t l c l ể   ng thanh niên có trình đ , có hi u

ế ề ệ ẵ ậ ọ ỹ ỹ bi ộ   ậ t v  khoa h c k  thu t và k  thu t công ngh , s n sàng đi vào cu c

ộ ấ ơ ở ớ ắ ộ ộ ộ ố s ng lao đ ng, làm cán b  c p c  s  v i thái đ  lao đ ng đúng đ n, có lòng

ụ ụ ề ầ ươ ứ ả ữ yêu ngh , có tinh th n ph c v  quê h ng b n làng, có ý th c gi ả    gìn b n

ấ ướ ự ệ ế ộ ắ s c văn hoá dân t c. H t lòng vì s  nghi p CNH, HĐH đ t n c.

ứ ự ệ ệ 3.2.4.3. Cách th c th c hi n bi n pháp

ộ ượ ự ượ ộ ọ ­ Huy đ ng đ c các l c l ng xã h i tham gia GDHN cho h c sinh

ủ ỉ ề thông qua tuyên truy n: TT KTTH ­ HNDN và GDTX c a t nh, Trung tâm

ữ ườ ộ ộ ọ văn hoá; nh ng ng i cán b  xã làm kinh t ế ỏ  gi ế i, H i khuy n h c vv..

ượ ả ưở ủ ườ ố ớ ề ­ Nâng cao đ c  nh h ng c a nhà tr ị   ng đ i v i chính quy n đ a

ươ ườ ườ ươ ỉ ph ng.   Các   tr ệ ng   THPT   huy n   M ng   Kh ng   t nh   Lào   Cai   là   các

ườ ạ ộ ủ ế ủ ọ ọ tr ng khó khăn h c sinh ch  y u là DTTS cho nên m i ho t đ ng c a nhà

ườ ậ ợ ứ ộ ụ ủ ộ tr ng thu n l i hay khó khăn ph  thu c vào m c đ  quan tâm c a chính

ề ị ươ ậ ự ự ụ ề ồ ộ quy n đ a ph ng. V  chính sách, các ngu n tài l c, v t l c ph  thu c vào

ề ấ ỉ ề ấ ượ ệ ủ ề ầ ự ạ s  t o đi u ki n c a chính quy n c p t nh, v  ch t l ủ ọ   ng đ u vào c a h c

ệ ử ụ ả ọ ườ ụ ề ệ sinh, vi c s  d ng có hi u qu  h c sinh sau ra tr ộ ng ph  thu c nhi u vào

ề ế ệ ấ ườ ưở ế chính quy n c p huy n, xã. Vì th  ng ệ i hi u tr ầ ng c n bi t phát huy

ủ ề ạ ị ươ ả ứ s c m nh c a chính quy n đ a ph ng trong công tác qu n lý GDHN.

ự ế ề ộ ờ ộ D  ki n huy đ ng v  CSVC, kinh phí và th i gian: Huy đ ng CSVC

ề ờ ơ ở ụ ủ ồ ị ỉ ẵ s n có c a các c  s  giáo d c trong đ a bàn t nh, V  th i gian, l ng ghép

ướ ủ ệ ườ ạ ộ vào ho t đ ng h ng nghi p chung c a toàn tr ờ   ặ ử ụ ng ho c s  d ng th i

ỉ ố ầ ờ gian hè, th i gian ngh  cu i tu n.

ọ ọ ệ ồ ọ ưở ổ ứ ­ Sau khi ch n l c phân lu ng h c sinh hi u tr ng t ớ    ch c các l p

ạ ươ ụ ờ ọ h c ngo i khoá theo ch ng trình giáo d c ngoài gi ớ  lên l p.

ể ự ế ớ ơ ở ụ ệ ươ ­ Liên k t v i các c  s  giáo d c khác đ  th c hi n ch ủ   ng trình c a

ị ộ ố ế ứ ạ ằ ẩ ớ ọ ỹ các l p h c ngo i khoá nh m chu n b  m t s  ki n th c và k  năng cho

89

ế ị ụ ậ ố ọ h c sinh; v n d ng Quy t đ nh s : 267/2005/QĐ ­ TTg ngày 31/10/2005

ủ ướ ề ố ớ ọ ủ ề ạ ủ c a th  t ộ   ng chính ph  v  chính sách d y ngh  đ i v i h c sinh dân t c

ệ ể ưở ớ ườ ế ế ậ ạ ạ ố thi u s . Hi u tr ng l p k  ho ch liên k t đào t o v i tr ng văn hoá

ậ ể ổ ệ ứ ớ ầ ọ ngh  thu t đ  t ế ớ    ch c l p văn hoá qu n chúng cho h c sinh, liên k t v i

ườ ề ổ ứ ớ ế ớ ườ ạ ọ tr ng d y ngh  t ch c l p tin h c văn phòng. Liên k t v i tr ng Trung

ứ ề ể ệ ế ọ ị ấ c p lâm nghi p đ  trang b  thêm ki n th c v  lâm sinh cho h c sinh, Trung

ụ ườ ụ ệ ạ tâm giáo d c th ng xuyên huy n, Phòng Giáo d c và Đào t o huyên đ ể

ư ươ ế ả ạ ộ ứ nghiên c u đ a ch ng trình d y ti ng dân t c H’Mông vào gi ng d y t ạ ạ   i

ườ tr ng.

ế ớ ườ ề ệ ươ ạ ­ Liên k t v i Trung tâm D y ngh  huy n M ng Kh ể ng đ  làm

ự ề ề ệ ắ ọ các tr c nghi m chuyên sâu v  tâm lý và năng l c ngh  cho h c sinh.

ư ề ệ ấ ọ ỷ ­ Tham m u cho c p u , chính quy n các huy n, xã có h c sinh

ượ ạ ạ ườ ề ử ụ ọ ố ổ ứ ố ệ đ c đào t o t i tr ng v  s  d ng h c sinh t t nghi p. T  ch c t ệ   t vi c

ề ệ ằ ọ bàn giao h c sinh cho chính quy n các huy n, xã b ng cách bàn giao c  th ụ ể

ủ ừ ứ ữ ự ế ọ ọ ỹ ề v  năng l c c a t ng h c sinh và nh ng ki n th c k  năng h c sinh đã

ượ ệ ể ề ẩ ộ ị ướ đ c chu n b  cho công vi c làm cán b  xã đ  chính quy n có h ọ   ng ch n

ự ủ ọ ử ụ ớ ự l a và s  d ng đúng v i năng l c c a h c sinh.

ổ ứ ộ ả ọ ớ ớ ố ấ   ề ­ T  ch c h i th o v i CMHS v  GDHN cho h c sinh l p cu i c p.

ề ấ ề ề ệ ờ ờ ọ ệ M i CMHS có kinh nghi m nói chuy n v  v n đ  ch n ngh  và m i các

ạ ọ ư ư ẫ ẳ ạ ạ CMHS tuy ch a qua đào t o đ i h c, cao đ ng nh ng v n thành đ t do

ọ ượ ộ ợ ch n đ ề c m t ngh  thích h p.

ấ ượ ể ả ọ ậ ủ ọ ế ạ ở Ki m tra ch t l ng đào t o qua k t qu  h c t p c a h c sinh các

ố ượ ạ ố ọ ọ ượ ử ể ọ ớ l p h c ngo i khoá, Th ng kê s  l ng h c sinh đ ế   c c  tuy n đi h c ti p

ố ọ ượ ử ạ ề và s  h c sinh đ c c  vào công tác t i chính quy n xã.

ệ ả ự ệ ệ ề ả 3.2.4.4. Đi u ki n đ m b o th c hi n bi n pháp

90

ộ ồ Ủ ự ủ ỉ ỉ T nh  y, H i đ ng nhân dân,  y ban nhân dân t nh xây d ng, ban

ụ ế ạ ộ ộ   ự hành quy ch  xã h i hóa trong lĩnh v c giáo d c và đào t o, trong đó có n i

ộ dung xã h i hóa công tác GDHN.

ưở ệ ụ ể ụ ế ậ ệ Hi u tr ng quán tri ạ   t, c  th  hóa quy ch  và v n d ng linh ho t

ụ ướ ộ trong công tác xã h i hóa giáo d c h ng nghi p ệ ở ơ ở  c  s .

ạ ộ ấ ủ ủ ủ ề ộ ườ C p  y, Chính quy n xã quan tâm  ng h  ho t đ ng c a nhà tr ng,

ố ự ụ ề ộ làm t t công tác giáo d c, tuyên truy n, tích c c huy đ ng nhân dân tham

ộ gia công tác xã h i hóa GDHN.

ả ố ế ợ ẽ ữ ệ 3.2.5. Qu n lý t ặ t  vi c k t  h p ch t  ch  gi a các l c l ự ượ   ng

ụ ướ ệ tham gia giáo d c h ng nghi p

ụ ủ ệ 3.2.5.1. M c tiêu c a bi n pháp

ướ ệ ệ ườ ọ ọ  H ng nghi p cho h c sinh là vi c làm th ọ   ng xuyên, m i lúc, m i

ọ ườ ự ế ợ ữ ả ỏ ườ ủ ơ n i và c a m i ng i. Nó đòi h i ph i có s  k t h p gi a nhà tr ng ­ gia

ố ớ ộ ườ ườ ươ ỉ đình và xã h i. Đ i v i các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào

ể ư ự ượ ạ ậ ự ệ ấ ọ Cai t p th  s  ph m là l c l ng quan tr ng nh t th c hi n GDHN cho

ớ ổ ứ ộ ườ ự ế ợ ọ h c sinh s  k t h p v i các t ch c xã h i trong và ngoài nhà tr ng có

ượ ụ ụ ệ ộ ưở ả phát huy đ c tác d ng hay không ph  thu c vào Hi u tr ng. Qu n lý

ệ ưở ể ố ấ ừ ạ ằ ườ ủ c a hi u tr ộ ng nh m t o nên m t th  th ng nh t t trong nhà tr ế   ng đ n

ượ ứ ủ ấ ạ ộ gia đình và xã h i và phát huy đ ể ố c s c m nh c a th  th ng nh t này trong

ỉ ạ ự ủ ệ ọ ưở ườ quá trình GDHN cho h c sinh. S  ch  đ o c a Hi u tr ng nhà tr ng là

ự ượ ữ ố ể ế ầ c u n i liên k t gi a các l c l ệ   ng tham gia GDHN đ  hoàn thành nhi m

ộ ố ụ v  GDHN m t cách t ấ t nh t.

ủ ộ ệ 3.2.5.2. N i dung c a bi n pháp

ưở ườ ườ ự ế ạ ệ Hi u tr ng nhà tr ng là ng ề   i xây d ng k  ho ch chung, đi u

ớ ấ ề ế ả ủ ể ọ ị ệ khi n m i quá trình và ch u trách nhi m v i c p trên v  k t qu  c a công

91

ỡ ọ ề ệ ạ ườ ứ ậ tác GDHN. Phân công, t o đi u ki n và giúp đ  m i ng i nh n th c sâu

ụ ộ ấ ủ ề ệ ở ỗ ị ắ s c v  nhi m v , n i dung, ý nghĩa, tính ch t c a GDHN m i v  trí công

ủ tác c a mình:

ệ ưở ự ế ạ ộ ỉ ạ ụ ­ Phó Hi u tr ng ph  trách ho t đ ng NGLL ch  đ o tr c ti p công

ướ ệ ườ ệ ẩ ọ ườ tác h ng nghi p trong nhà tr ụ ng, có nhi m v  thúc đ y m i ng i tham

ả ạ ượ ế ể ố gia GDHN, ki m tra đôn đ c, đánh giá k t qu  đ t đ ừ c trong t ng giai

ư ừ ạ ộ ổ ứ đo n, t ng n i dung. Cùng Bí th  Đoàn thanh niên t ạ ộ    ch c các ho t đ ng

GDHN.

ệ ườ ứ ố ớ ọ ị ủ ­ Giáo viên ch  nhi m là ng ạ   i đ ng mũi ch u sào đ i v i m i ho t

ạ ộ ủ ớ ủ ệ ộ đ ng c a l p mình ch  nhi m, trong đó có ho t đ ng GDHN. Do giáo viên

ủ ườ ầ ủ ọ ể ọ ệ ch  nhi m là ng ể   i g n gũi h c sinh, hi u rõ tâm sinh lý c a h c sinh, hi u

ủ ọ ứ ả ở rõ s  thích, h ng thú và hoàn c nh gia đình c a h c sinh nên giáo viên ch ủ

ệ ố ế ị ự ượ ế nhi m là nhân t ệ  quy t đ nh trong vi c liên k t các l c l ng tham gia

ớ ọ ủ ệ ườ ạ ệ GDHN v i h c sinh. Giáo viên ch  nhi m còn là ng ề i t o đi u ki n và

ư ướ ệ ộ đ ng viên các em tham gia các HĐNK nh  tham quan h ng nghi p, t ư ấ    v n

ệ ệ ớ ộ ướ h ủ ng nghi p... Ngoài ra giáo viên ch  nhi m cùng v i giáo viên b  môn

ệ ủ ọ ọ ậ ế ậ đánh giá quá trình h c t p và rèn luy n c a h c sinh, l p phi u theo dõi năng

ừ ướ ệ ọ ủ ọ ự l c và tâm lý c a h c sinh v a là ng ườ ư ấ i t v n h ng nghi p cho h c sinh

ệ ồ ưở ướ ừ v a là ng ườ ư ấ i t ọ  v n phân lu ng h c sinh cho hi u tr ể ng đ  có h ng đào

ụ ủ ủ ệ ế ệ ỉ ị ấ   ạ t o theo đ a ch . Vì th  nhi m v  c a giáo viên ch  nhi m trong GDHN r t

là quan tr ng.ọ

ố ớ ạ ộ ộ ­ Đ i v i giáo viên d y các b  môn văn hoá: Giáo viên b  môn là

ườ ự ề ả ứ ủ ứ ế ế ọ ng ế i tr c ti p truy n t ọ i ki n th c c a môn h c, ki n th c khoa h c k ỹ

ộ ố ủ ứ ụ ữ ể ậ ể   ọ thu t và nh ng  ng d ng c a môn h c vào cu c s ng đ  giúp các em hi u

ế ề ồ ưỡ ề ệ ệ ồ ờ ứ bi t v  ngh  nghi p, đ ng th i phát hi n, b i d ự ng năng l c h ng thú

ế ợ ủ ầ ộ ớ ệ   ủ ọ c a h c sinh. Giáo viên b  môn cũng c n k t h p v i giáo viên ch  nhi m,

92

ệ ưở ướ ệ ổ Đoàn thanh niên, Phó Hi u tr ụ ng ph  trách h ng nghi p t ứ  ch c các

ề ể ệ ổ ọ ề bu i SHHN, thi tìm hi u v  ngh  nghi p cho h c sinh.

ạ ộ ụ ề ề ạ ổ ­ Giáo viên d y ngh  ph  thông: Qua ho t đ ng giáo d c ngh  ph ổ

ộ ố ế ứ ơ ả ụ ỹ ề ấ ậ   thông giáo viên cung c p m t s  ki n th c c  b n v  công c , k  thu t,

ệ ồ ờ ộ ọ ệ   quy trình công ngh , an toàn lao đ ng cho h c sinh. Đ ng th i rèn luy n

ộ ố ỹ ề ự ơ ả ậ ọ ỹ cho h c sinh m t s  k  năng c  b n v  th c hành k  thu t theo quy trình

ệ ể ạ ộ ả ụ ẩ công ngh  đ  t o ra m t s n ph m nào đó. Ngoài ra còn giáo d c tác phong

ứ ề ệ ả ộ ậ   ể công nghi p trong lao đ ng, phát tri n h ng thú ngh  và kh  năng v n

ừ ế ệ ả ạ ế ụ d ng vào t ng hoàn c nh, có thói quen làm vi c có k  ho ch và bi t gi ữ

ệ ườ ộ gìn v  sinh môi tr ng trong lao đ ng.

ụ ỹ ố ớ ệ ạ ậ ỹ ậ     ­ Đ i v i giáo viên d y môn k  thu t công ngh : Giáo d c k  thu t

ữ ệ ầ ấ ả ố ọ ọ ữ ệ ố   công ngh  là c u n i quan tr ng gi a khoa h c và s n xu t, gi a h  th ng

ớ ệ ố ụ ệ ế GDPT v i h  th ng giáo d c chuyên nghi p. Vì th  giáo viên d y ậ   ạ k  thu t ỹ

ủ ữ ệ ề ấ ả ầ ọ ộ ụ   công ngh  ph i cung c p cho h c sinh đ y đ  nh ng n i dung v  giáo d c

ệ ậ ượ ứ ụ ằ ộ ỹ k  thu t công ngh  đã đ ầ   c B  Giáo d c ban hành nh m đáp  ng yêu c u

ấ ể ừ ề ắ ả ớ ộ ướ ự ẩ ị ọ ậ h c t p g n li n v i lao đ ng s n xu t đ  t ng b c chu n b  tích c c cho

ệ ở ề ộ ề ạ ộ ọ h c sinh đi vào lao đ ng ngh  nghi p ứ    nhi u lo i hình lao đ ng và m c

ề ệ ệ ọ ẩ   ộ đ  ngh  nghi p khác nhau. Ngoài ra còn rèn luy n cho h c sinh có ph m

ạ ớ ị ườ ả ấ ề ch t ngh  nghi p ứ ệ , có kh  năng thích  ng và linh ho t v i th  tr ng lao

đ ng.ộ

ủ ườ ậ ộ ọ ­ Đoàn thanh niên c a tr ệ ố   ng là b  ph n quan tr ng trong h  th ng

ườ ự ượ ủ ươ ự ế ạ ủ GDHN c a nhà tr ng, là l c l ệ ng th c hi n ch  tr ủ   ng k  ho ch c a

ườ ụ ề ưở ọ ộ ồ ợ nhà tr ng v  giáo d c lý t ng cho h c sinh vì c ng đ ng vì l ủ   i ích c a

ươ ả ằ ươ ứ ổ ế ự quê h ng làng b n b ng các ph ng th c sôi n i, thi t th c. Đoàn thanh

ủ ườ ạ ộ ự ệ ệ niên c a tr ọ   ng có trách nhi m rèn luy n năng l c ho t đ ng Đoàn cho h c

ể ạ ấ ượ ồ ộ ề ạ sinh đ  t o ngu n cán b  Đoàn xã có ch t l ấ   ng t o cho chính quy n c p

93

ệ ế ậ ệ ớ ố ơ ở c  s , có trách nhi m thi ấ   t l p m i quan h  v i Đoàn thanh niên các c p,

ố ợ ổ ị ả ể ệ ấ ơ ơ ứ các đ n v  s n xu t, c  quan xí nghi p đ  ph i h p t ạ ộ    ch c ho t đ ng

ư ư ấ ể ướ ọ GDHN cho h c sinh nh : t v n tuy n sinh, tham quan h ệ   ng nghi p,

ề ề ệ tuyên truy n ngh  nghi p...

ự ượ ế ạ ớ ấ ­ Giáo viên d y các l p liên k t: Đây cũng là l c l ọ   ng r t quan tr ng

ề ọ ượ ọ ậ ề ở ứ ể ướ đ  h ng ngh  cho h c sinh, đ ữ c h c t p nh ng chuyên đ m c đ ộ

ả ươ ư ạ ư làm quen ch a ph i là ch ứ ng trình đào t o chính th c nh ng qua giáo viên,

ượ ớ ỹ ữ ứ ế ế ệ ề ậ ọ h c sinh đ ề   c ti p c n v i k  năng và nh ng ki n th c ngh  nghi p đi u

ẽ ạ ữ ề ể ộ ế ơ ả ự đó s  t o cho các em đ ng l c, ni m tin, và nh ng hi u bi t c  b n v ề

ệ ộ vi c làm cán b .

ề ề ệ ạ ộ ộ ữ   ­ Ban đ i di n CMHS, thu c nhi u ngành ngh  trong xã h i, là nh ng

ườ ầ ủ ọ ỗ ự ễ ầ ng i thân quen, g n gũi, ch  d a tinh th n c a h c sinh nên d  dàng tác

ố ợ ệ ệ ế ậ ạ ọ ớ ộ đ ng đ n h c sinh. Do v y, vi c ph i h p v i Ban đ i di n CMHS trong

ệ ầ ế ọ vi c GDHN cho h c sinh là c n thi t.

ứ ự ệ ệ 3.2.5.3. Cách th c th c hi n bi n pháp

ệ ệ ưở ậ ­ Thành l p ban t ư ấ ướ  v n h ử ộ ng nghi p: C  m t phó hi u tr ự   ng tr c

ỉ ạ ư ế ầ ồ ườ ạ ti p ch  đ o, thành ph n g m có: Bí th  đoàn tr ề   ng, giáo viên d y ngh ,

ụ ữ ỷ giáo viên làm công tác n  công, giáo viên ph  trách môn GDHN, các u  viên

ố ớ ủ ư ấ ướ ệ ệ ị là GVCN c a các kh i l p. Ban t v n h ng nghi p ch u trách nhi m xây

ạ ướ ổ ộ ệ ạ ữ ự d ng n i dung nh ng bu i sinh ho t h ng nghi p ngo i khoá, ch ươ   ng

ọ ậ ề ươ ư ấ trình tham quan h c t p, tuyên truy n vv..., ch ng trình t v n h ướ   ng

ệ nghi p chuyên sâu.

ủ ồ ọ ­ Phát huy vai trò c a GVCN trong công tác phân lu ng h c sinh:

ế ả ọ ậ   ự ủ ọ giao cho GVCN theo dõi năng l c c a h c sinh thông qua k t qu  h c t p

ệ ớ ể ắ ắ ượ ộ ự ủ ọ và liên h  v i giáo viên b  môn đ  n m b t đ c năng l c c a h c sinh

ữ ự ủ ệ ề ố ọ ọ ọ ậ   thiên v  kh i nào, nguy n v ng c a nh ng h c sinh có năng l c h c t p

94

ế ệ ồ ượ ệ ừ ớ ự ế ạ h n ch , vi c phân lu ng đ c th c hi n t l p 10 và k t thúc vào h c k ọ ỳ

ớ 1 l p 11.

ạ ộ ữ ế ạ ủ ­ Rà soát k  ho ch ho t đ ng c a Đoàn thanh niên, Ban n  sinh,

ể ế ợ ữ ậ ẹ ọ ệ ạ ộ ỏ ộ H i ch  th p đ , ban đ i di n cha m  h c sinh, đ  k t h p các n i dung

ạ ộ ờ ớ ổ ứ ự ệ GDHN trong ho t đ ng ngoài gi lên l p do các  t ch c này th c hi n.

ự ượ ớ ổ ứ ổ ­ Các l c l ế ợ ng GDHN k t h p v i nhau t ch c các bu i SHHN,

ữ ọ ớ ộ ướ ụ HĐNK cho h c sinh v i nh ng n i dung h ng vào m c tiêu GDHN c  th ụ ể

ị theo quy đ nh.

ố ợ ơ ở ủ ụ ế ạ ớ ­ Ph i h p v i giáo viên c a các c  s  giáo d c liên k t đào t o đ ể

ệ ổ ọ ứ ạ ớ GDHN cho h c sinh thông qua vi c t ọ  ch c các l p h c ngo i khoá theo

ươ ướ ệ ọ ch ng trình h ng nghi p cho h c sinh.

ố ợ ề ị ớ ươ ệ ố ể ­  Ph i h p v i chính quy n đ a ph ủ   ng đ  qua h  th ng thông tin c a

ươ ề ấ ậ ậ ọ ị đ a   ph ữ ng   cung   c p   cho   h c   sinh   nh ng   thông   tin   c p   nh t   v   ngh ề

ị ườ ệ ơ ở ạ ề ủ ề ộ nghi p, th  tr ị   ữ ng lao đ ng thông tin v  nh ng c  s  d y ngh  c a đ a

ươ ả ướ ph ng và c  n c.

ệ ả ự ệ ệ ề ả 3.2.5.4. Đi u ki n đ m b o th c hi n bi n pháp

ưở ệ ậ ổ ứ ộ ổ ệ Hi u tr ng thành l p, ki n toàn t ch c b  máy (các t chuyên

ủ ể ệ ổ ứ ư ấ môn, ch  nhi m, văn phòng, các đoàn th , các t ch c t v n) phân công

ệ ườ ợ ợ ộ ớ ụ nhi m v  trong tr ng h p lý, phù h p v i tình hình đ i ngũ biên ch  đ ế ượ   c

giao.

ậ ổ ứ ườ ứ ượ ộ Các b  ph n, t ể  ch c, đoàn th  trong nhà tr ng ý th c đ ệ   c nhi m

ố ợ ố ớ ệ ầ ụ ụ ể ủ v  c  th  c a mình, có tinh th n ph i h p t t v i nhau trong công vi c và

trong công tác GDHN.

ệ ả ườ ơ ở ậ ồ 3.2.6. Qu n lý vi c tăng c ấ   ng ngu n tài chính và c  s  v t ch t

cho công tác GDHN

95

ủ ụ ệ 3.2.6.1. M c tiêu c a bi n pháp

ướ ấ ượ ự ệ ế ằ ­ Tr c h t, xây d ng bi n pháp này nh m nâng cao ch t l ng và

ể ệ ạ ộ ề ệ ả ạ ạ ổ ọ   hi u qu  ho t đ ng GDHN th  hi n qua: d y ngh  ph  thông, d y h c

ạ ướ ệ ư ấ ướ ệ ệ môn công ngh , sinh ho t h ng nghi p, t v n h ạ ộ   ng nghi p, ho t đ ng

ự ầ ị ữ ẩ ế ệ ọ chu n b  nh ng  năng l c c n thi ộ t cho vi c làm cán b  xã cho h c sinh...

ự ố ơ ở ậ ấ ườ ươ ­ Xây d ng t t c  s  v t ch t, tăng c ng ph ệ ng ti n, thi ế ị ạ   t b  d y

ự ề ệ ệ ệ ằ ạ ổ ớ ươ ạ ọ h c nh m t o đi u ki n cho vi c th c hi n đ i m i ph ọ   ng pháp d y h c

ươ ươ ớ ủ nói chung, ph ng pháp GDHN theo ch ấ   ng trình GDHN m i c a c p

THPT.

ủ ộ ệ 3.2.6.2. N i dung c a bi n pháp

ụ ụ ữ ủ ự ậ ố T p trung vào xây d ng, c ng c  nh ng CSVC ph c v  cho GDHN

theo mô hình chu n:ẩ

ạ ướ ự 1) Xây d ng phòng sinh ho t h ệ ng nghi p

ể ổ ứ ổ ớ ể ọ ậ ơ Là n i có th  t ch c trao đ i v i các cá nhân và t p th  h c sinh đ ể

ể ứ ướ ư ệ ọ ư tìm hi u h ng thú, khuynh h ng, nguy n v ng cũng nh  tâm t ả   , tình c m,

ắ ủ ọ ữ ắ ọ ề nh ng băn khoăn, th c m c c a h c sinh khi ch n ngh .

ạ ướ ự ắ ố a) Nguyên t c xây d ng, b  trí phòng sinh ho t h ệ ng nghi p

ứ ề ế ớ ệ ố ệ ố ự ế ­ Tính h  th ng: xây d ng h  th ng ki n th c v  th  gi ộ   i lao đ ng

ủ ấ ướ ổ ế ệ ố ề ọ ề theo h  th ng: các ngh  ph  bi n, quan tr ng c a đ t n c; các ngh  đang

ư ự ề ề ề ặ ầ c n nhi u nhân l c; các ngh  đ c tr ng trong chính quy n xã.

ắ ế ệ ố ế ế ự ụ ế ứ   ­ Tính liên t c, k  ti p: xây d ng, s p x p trình bày h  th ng ki n th c

ạ ế ế ươ ứ ạ ọ ề ớ theo các giai đo n k  ti p nhau t ng  ng v i các giai đo n h c ngh  và hành

ngh .ề

ừ ứ ụ ể ự ự ắ ỏ ­ Tr c quan, v a s c, c  th : nguyên t c tr c quan đòi h i trong quá

ề ầ ử ụ ự ể ạ ề   trình thông tin ngh  c n s  d ng nhi u d ng tr c quan khác nhau đ  quá

ộ ủ ọ ệ ả trình lĩnh h i c a h c sinh có hi u qu .

96

ệ ữ ụ ứ ự ả ả ộ ủ     ­ B o đ m s  liên h  gi a m c đích, n i dung và ch c năng c a

ự ồ ể ề ắ thông tin ngh , nguyên t c này giúp tránh s  ch ng chéo khi tri n khai các

ặ ướ ệ m t công tác h ng nghi p.

ạ ướ ộ ệ b) N i dung phòng sinh ho t h ng nghi p

ứ ề ệ ố ề ế ướ ươ ồ ­ Ki n th c v  h  th ng ngh  trong n ị c và đ a ph ng bao g m:

ư ệ ư ệ ề ư ệ ọ ọ ớ Các t li u: t li u giúp h c sinh ch n ngh , t li u gi ệ i thi u v ề

ơ ở ạ ườ ề ư ệ ạ ớ các c  s  đào t o (ĐH, CĐ, TCCN, tr ng d y ngh ), t li u gi ệ   i thi u

ổ ế ạ ị ề ươ ệ ậ ệ các ngh  và vi c làm ph  bi n t i đ a ph ể   ng; Hi n v t, mô hình, bi u

ề ủ ị ế ể ả ả ẫ ộ ỉ ươ m u ph n ánh k t qu  lao đ ng, ch  tiêu phát tri n ngh  c a đ a ph ng.

ạ ộ ụ ế ạ ả ướ ­ Danh m c sách báo tham kh o, k  ho ch ho t đ ng h ệ   ng nghi p

ườ ớ ế ị ư ấ ủ c a tr ng, l p; Trang thi t b  t ề  v n ngh

ự ệ ề ạ ạ ổ ọ 2) Xây d ng phòng d y h c môn công ngh  và d y ngh  ph  thông

ơ ở ậ ạ ộ ụ ụ ề ấ ạ ổ C  s  v t ch t ph c v  cho ho t đ ng d y ngh  ph  thông tr ướ   c

ệ ầ ề ọ ế ế ầ h t c n có các phòng h c và các đi u ki n c n thi ệ t đi kèm (đi n, ánh sáng,

ướ ừ ề ặ ộ n ề   c, không khí, đ  sáng,...) dành riêng cho t ng ngh  ho c nhóm ngh .

ươ ế ị ả ạ ụ ụ ề ệ ạ ồ Các ph ệ ng ti n, thi t b  ph c v  cho vi c d y ngh  bao g m c  d y lý

ề ủ ọ ự ế thuy t và th c hành ngh  c a h c sinh

ườ ườ 3) Xây d ngự  v n tr ng

ự ầ ườ ườ ườ ồ C n xây d ng v n tr ệ ố ng theo h  th ng VAC (v n, ao, chu ng)

ể ổ ự ứ ấ ậ ả ọ ộ ỹ đ  t ớ    ch c cho h c sinh th c hành lao đ ng s n xu t theo k  thu t m i

ứ ề ế ằ ọ ổ ồ ọ nh m giúp h c sinh b  sung thêm ki n th c v  lâm sinh, tr ng tr t

ụ ụ ạ ộ ạ 4) Xây d ng ự CSVC ph c v  cho ho t đ ng ngo i khoá, SHHN

ế ế ị Máy vi tính, máy chi u,  các thi ụ   t b  âm thanh, ánh sáng... và các d ng

ề ồ ư ụ ụ ề ạ ườ ề ộ ố ụ c  ph c v  cho d y m t s  ngh  nh  ngh  tr ng v n, ngh  nuôi cá,

ề ắ ề ọ ngh  c t may, thêu tay, ngh  tin h c văn phòng...

97

ưở ự ứ ừ ầ ướ ổ ệ Hi u tr ng c n có ý th c xây d ng và t ng b c b  sung trang

ế ị ạ ướ ệ ạ ệ ề ạ thi t b  cho sinh ho t h ng nghi p, d y môn công ngh , d y ngh  ph ổ

ạ ộ ấ ượ ể thông đ  ho t đ ng GDHN ngày càng có ch t l ơ ng h n.

ứ ự ệ ệ 3.2.6.3. Cách th c th c hi n bi n pháp

ưở ỉ ạ ệ ầ ạ ệ  ­ Hi u tr ạ   ng c n ch  đ o cho giáo viên d y môn công ngh  và d y

ề ệ ể ậ ụ ơ ở ậ ấ ỹ ậ ổ ngh  ph  thông tri t đ  t n d ng c  s  v t ch t k  thu t, các trang thi ế ị  t b

ự ủ ể ậ ộ ọ ọ ọ th c hành c a các b  môn V t lý, Sinh h c, Hoá h c, Tin h c... có th  dùng

ượ ử ụ ệ ề ể ạ ạ ọ đ c cho d y h c môn công ngh  và d y ngh  thì s  d ng. Có th  huy

ề ủ ọ ậ ệ ụ ọ ừ ộ đ ng công c , nguyên v t li u h c ngh  c a h c sinh mang t gia đình t ớ   i,

ề ử ụ ủ ọ ẩ ộ ả s n ph m làm ra thu c quy n s  d ng c a h c sinh.

ứ ẩ ạ ồ ọ ế ị ỹ ậ ­ Căn c  tiêu chu n “Đ  dùng d y h c và thi t b  k  thu t” do B ộ

ụ ệ ưở ế ạ ạ Giáo d c và Đào t o ban hành, hi u tr ng có k  ho ch dành ngân sách

ế ị ạ ệ ề ạ ổ ầ ư đ u t thi t b  d y môn công ngh  và d y ngh  ph  thông.

ạ ộ ố ướ ệ ­ B  trí dành phòng riêng cho ho t đ ng h ụ ể   ng nghi p mà c  th  là

ạ ướ ệ ư ấ ướ phòng sinh ho t h ử ụ ng nghi p (s  d ng chung cho t v n h ệ   ng nghi p);

ạ ư ệ ị ươ ế ị ư trang b  cho phòng này các lo i t li u, ph ệ ng ti n, thi t b  nh  đã nêu trên.

ỡ ỗ ợ ủ ủ ự ợ ọ ự    ­ Tranh th  s  h p tác giúp đ , h  tr  c a gia đình h c sinh, các l c

ượ ơ ở ậ ề ề ơ ở ụ ệ ấ ộ l ng xã h i, các c  s  giáo d c khác v  đi u ki n c  s  v t ch t, trang

ế ị ụ ụ ạ ộ ằ ậ ộ thi ặ   t b  ph c v  cho ho t đ ng GDHN b ng cách v n đ ng đóng góp ho c

ơ ở ậ ỗ ủ ể ậ ụ ế ạ ấ ơ ị liên k t đào t o đ  t n d ng c  s  v t ch t còn nhàn r i c a đ n v  liên

k t ế

ồ ự ủ ừ ử ụ ồ ­ Tranh th  ngu n l c tài chính t ngân sách; s  d ng ngu n kinh phí

ố ư ấ ộ này m t cách t ơ ở ậ i  u dành cho c  s  v t ch t, trang thi ế ị ụ ụ t b  ph c v .

ồ ườ ể ầ ả ấ ấ ­ Ngoài ngu n ngân sách, nhà tr ng   c n ph i ph n đ u đ  xây

ồ ự ồ ự ủ ự d ng ngu n l c tài chính ngoài ngân sách c a mình (ngu n l c tài chính đó

ỗ ợ ủ ơ ở ả ủ ề ể ồ có   th   là   ngu n   h   tr ị   ấ   c a   các   c   s   s n   xu t,   c a   chính   quy n   đ a

98

ươ ủ ặ ừ ấ ủ ả ộ ph ọ ng,  c a   gia  đình   h c   sinh   ho c   do  t lao   đ ng   s n   xu t  c a   nhà

ườ tr ng mà có).

ự ệ ệ ề ệ 3.2.6.4. Đi u ki n th c hi n bi n pháp

ướ ủ ươ ầ ư ố ớ Nhà n c có ch  tr ng quan tâm, đ u t đ i v i công tác h ướ   ng

ệ ọ nghi p cho h c sinh THPT.

ưở ụ ế ậ ả ả ệ Hi u tr ệ   ử ụ ng ti p nh n, b o qu n và s  d ng đúng m c đích, có hi u

ả ơ ở ậ ấ ế ị ạ ọ ướ qu  c  s  v t ch t, thi t b  d y h c dùng cho công tác h ệ ng nghi p; tích

ế ụ ư ớ ườ ầ ư ố ấ ự c c tham m u v i các c p, ngành ti p t c tăng c ng đ u t ; làm t t công

ộ ướ ệ tác xã h i hóa công tác h ng nghi p.

ự ử ụ ơ ở ậ ấ ọ ế ị ạ Giáo viên, h c sinh tích c c s  d ng c  s  v t ch t, thi ọ   t b  d y h c

ướ ệ ệ ả ả h ả ng nghi p, đ m b o phát huy hi u qu .

Ố

Ữ

Ả

Ệ

Ệ

Ụ   3.3.   M I   QUAN   H   GI A   CÁC   BI N   PHÁP   QU N   LÝ   GIÁO   D C

ƯỚ

Ệ

H

NG NGHI P

ườ Để nâng cao hiệu quả GDHN cho học sinh các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ M ng Kh ng c ần phải thực hiện đồng bộ các biện pháp đã nêu ở mục

3.2

ệ ữ ơ ặ ẽ ạ ệ ố Sáu bi n pháp này có m i quan h  h u c  ch t ch  t o thành m t h ộ ệ

ệ ố ườ ế ố ụ ộ ủ ủ ụ th ng bi n pháp tăng c ng tác d ng c a các y u t ạ    c t c a   ho t tr

ả ở ườ ế ể ị ộ đ ng qu n lý GDHN các tr ủ   ng THPT đó là: Các th  ch , quy đ nh c a

ộ ộ ổ ậ ự ự ự ứ ườ xã h i; B  máy t ch c và nhân l c; Tài l c v t l c; Môi tr ạ   ng ho t

ự ệ ề ỗ ộ ộ đ ng; Thông tin v  lĩnh v c GDHN. M i bi n pháp có m t vai trò và tính

ấ ề ề ệ ườ ch t riêng. Bi n pháp 1, 2 mang tính ti n đ , có vai trò tăng c ồ   ng ngu n

ự ự ệ nhân l c th c hi n GDHN;

ơ ả ệ Bi n pháp 3 mang tính c  b n có vai trò khai thác “tài nguyên” là các

ồ ự ể ự ụ ề ệ ệ ặ ngu n l c đ  th c hi n nhi m v  chính mà đ  tài đã đ t ra;

99

ệ ệ ề ệ ệ Bi n pháp 4, bi n pháp 5, bi n pháp 6 mang tính đi u ki n có vai trò

ườ ậ ự ỗ ợ ự ồ tăng c ng ngu n tài l c, v t l c h  tr  cho GDHN ở ườ  tr ng THPT. Ta có

ể ể ơ ồ ị ố ệ ằ th  bi u th  m i quan h  này b ng s  đ  3.5:

ệ

Bi n pháp 1

ệ ệ

Bi n pháp 2 Bi n pháp 4

ệ

Bi n pháp 3

ệ ệ Bi n pháp 5 Bi n pháp 6

ơ ồ ố ệ ả ệ ữ S  đ  3.5: M i quan h  gi a các bi n pháp qu n lý GDHN

Ủ Ầ Ả Ả Ế Ệ   3.4. KH O SÁT TÍNH C N THI T VÀ TÍNH KH  THI C A CÁC BI N

Ụ ƯỚ Ả Ệ PHÁP QU N LÝ GIÁO D C H NG NGHI P

ụ ả 3.4.1. M c đích kh o sát

ầ ế ủ ừ ư ệ ả Đánh giá tính c n thi t và tính kh  thi c a t ng bi n pháp đã đ a ra

ư ư ể ệ ể và cũng đ  có th  tìm ra các bi n pháp khác mà chúng tôi ch a đ a ra.

ố ượ ố ượ ế ườ 3.4.2. Đ i t ng xin ý ki n đánh giá: S  l ng: 44 ng i

100

ụ ạ ở ườ ồ ố ­ S  Giáo d c và Đào t o Lào Cai : 7 ng i g m ban Giám đ c 2

ườ ụ ế ạ ạ ọ ng i; Lãnh đ o các phòng: Giáo d c Trung h c; phòng K  ho ch ­ Tài

ụ ể ả ị ấ   ệ chính,  phòng Giáo d c chuyên nghi p; phòng Kh o thí và ki m đ nh ch t

ượ ộ l ổ ứ ng; phòng T  ch c cán b .

ưở ườ ỉ ệ ­  Hi u tr ng các tr ng THPT trong t nh: 27 ng i.ườ

ệ ố ­  UBND huy n (chuyên viên kh i văn  xã): 2 ng ườ i

ổ ưở ủ ườ ệ ườ ­ T  tr ng chuyên môn c a 2 tr ng THPT trong huy n: 8 ng i.

ả 3.4.3. Quy trình kh o sát

ử ự ế ế ố ế ậ ặ ỏ ế             Chúng tôi l p phi u h i theo phi u s  6, g i tr c ti p ho c gián ti p

ố ượ ậ ằ ươ cho các đ i t ng trên sau đó nh n v  đ  x  lý ề ể ử   b ng ph ng pháp toán

ố ố ượ ế ề ậ ượ th ng kê. S  l ng phi u nh n v  là: 39. Chúng tôi đã thu đ ế c k t qu ả

ư ả ế ở ề ậ ế thô nh  (b ng 3.1). Trong 32 phi u chúng tôi nh n v  có ba phi u ầ    ph n

ệ ầ ổ ữ các bi n pháp khác c n b  sung , chúng tôi nh n đ ậ ượ ở ỗ c ế  m i phi u nh ng ý

ế ổ ư ki n b  sung nh  sau:

ộ ớ ứ ệ ế ả ổ ồ ­  Phi u th  1: B  sung bi n pháp: Qu n lý GDHN đ ng b  v i ch ủ

ươ ể ồ tr ố ớ ng chính sách phát tri n đ i v i vùng đ ng bào DTTS

ệ ế ổ ­ Phi u th  2: ứ  B  sung bi n pháp:

ấ ượ ệ ả ủ ọ ở + Qu n lý vi c nâng cao ch t l ng h c c a HS bán trú trong

ườ tr ng THPT.

ấ ạ ứ ủ ụ ả ườ ườ ẩ + Qu n lý giáo d c ph m ch t đ o đ c c a ng i HS tr ng THPT

ệ ổ : ế ­ Phi u th  3 ứ : B  sung bi n pháp

ế ớ ườ ề ể ề ạ ọ + Liên k t v i các tr ạ ng d y ngh  đ  đào t o ngh  cho h c sinh

ị ươ ầ ủ theo yêu c u c a các đ a ph ng.

ể ướ ệ ộ ệ ề + Bi n pháp huy đ ng kinh phí đ  h ạ ng nghi p và d y ngh  qua xã

ụ ộ h i hoá giáo d c.

101

ả ả ố ế ề ả ầ ế B ng 3.1: Th ng kê k t qu  kh o sát v  tính  c n thi t và

ệ ả ủ tính kh  thi c a các bi n pháp

ầ Tính c n thi

ế t

Tính kh  thiả

TT

ệ Tên bi n pháp

5

4

3

2

1

5

4

3

2

1

ả

ẩ

ạ   ệ Qu n   lý   vi c   đ y   m nh

ề

công tác tuyên truy n giáo

27

ậ

ứ   ụ d c   nâng   cao   nh n   th c

6

5

1

0

19

8

7

5

0

ướ

GDHN   theo   h

ạ   ng   t o

ồ

ộ

ạ ngu n đào t o cán b  xã

ả

ồ

ưỡ

Qu n   lý   b i   d

ng   năng

ụ ư

ệ

ạ   ự l c và nghi p v  s  ph m

26

4

3

6

21

9

7

2

0

1

ề v  GDHN cho giáo viên

ả

ạ

ộ   Qu n   lý   các   ho t   đ ng

ở

ườ

GDHN

tr

ng   THPT

24

7

8

0

0

15

9

9

4

2

ướ

ạ

ồ

theo h

ng t o ngu n đào

2

cán bộ

ả

ộ

Qu n lý công tác xã h i hoá

9

15

12

3

0

7

11

13

6

2

3

GDHN

ở ườ  tr

ng THPT

ả

ố

ệ

ế

Qu n   lý   t

ợ   t   vi c   k t   h p

ữ

ẽ

ặ

2

ự   ch t   ch   gi a   các   l c

16

12

8

3

0

13

11

7

6

4

ượ l

ng tham gia GDHN

ệ

ả

Qu n   lý   vi c   tăng   c

ườ   ng

ấ ơ ở ậ c  s  v t ch t cho công tác

27

8

4

0

0

7

10

15

6

1

5

GDHN

6

ớ ộ ệ ệ So sánh các bi n pháp trên v i n i dung các bi n pháp đã trình bày

ệ ấ ượ ề ở ế chúng tôi th y: Các bi n pháp đ ị ổ c đ  ngh  b  sung nêu phi u 1 và 3

ượ ệ ệ ể ộ ề đ u đã đ ủ c tri n khai trong n i dung c a bi n pháp 4. Bi n pháp nêu

ụ ế ệ ạ ả ộ ộ ơ trong phi u 2 thu c ph m trù r ng h n đó là qu n lý giáo d c toàn di n, đ ề

ỉ ề ậ ớ ư ế ậ ộ tài này ch  đ  c p t ề ậ i GDHN vì v y ch a đ  c p đ n n i dung nâng cao

102

ấ ượ ọ ủ ọ ệ ắ ộ ạ ch t l ng h c c a h c sinh m t cách sâu s c. Hai bi n pháp còn l ộ   i thu c

ạ ộ ượ ủ ể ệ ộ ho t đ ng NGLL đã đ c tri n khai trong n i dung c a bi n pháp 3.

ượ ủ ể Qua x  lử ý thông tin chúng tôi tính đ ầ   c đi m trung bình c a tính c n

ế ứ ậ ụ ể ủ ệ ế ả ắ thi t và tính kh  thi c a các bi n pháp và s p x p theo th  b c c  th  nêu

ả trong b ng 3.2

ả ể ả ả ầ ế t

ế B ng 3.2: Đi m trung bình k t qu  kh o sát tính c n thi ủ ệ ả và kh  thi c a các bi n pháp

ầ Tính c n thi

ế t

Tính kh  thiả

TT

ệ Các bi n pháp

Đi mể   TB

X pế   b cậ

Đi mể   TB

X pế   b cậ

ệ

ả

ẩ

ạ

ề   Qu n lý vi c đ y m nh công tác tuyên truy n

ụ

ứ

ậ

1

giáo   d c   nâng   cao   nh n   th c   GDHN   theo

4,56

4,03

3

2

ướ

ạ

ạ

ồ

ộ

h

ng t o ngu n đào t o cán b  xã

ồ ưỡ

ả

ự

ệ

Qu n lý b i d

ng năng l c và nghi p v  s

ụ ư

4,68

4,34

2

1

1

ề

ạ

ph m v  GDHN cho giáo viên

ả

ạ

ặ

ộ Qu n   lý   các   ho t   đ ng   GDHN   đ c   thù

ở

ườ

ướ

ạ

3

tr

ng THPT theo h

ạ   ồ ng t o ngu n  đào t o

4,48

3,78

4

3

cán bộ

ả

ộ

Qu n lý công tác xã h i hoá GDHN

ở ườ   ng

tr

3,84

3,21

4

7

7

THPT

ố

ệ ế ợ

ẽ ữ

ả Qu n lý t

ự   ặ t vi c k t h p ch t ch  gi a các l c

4,09

3,75

6

4

ượ l

ng tham gia GDHN

5

ệ

ả

ườ

ơ ở ậ

ấ

Qu n lý vi c tăng c

ng c  s  v t ch t cho

4,59

3,25

6

2

6

công tác GDHN

ậ 3.4.4. Nh n xét

ề ế ả ầ ổ ợ ế ả Qua t ng h p đánh giá v  k t qu  tính c n thi ủ   t và tính kh  thi c a

ấ ằ ư ệ ệ ậ ợ   bi n pháp, chúng tôi nh n th y r ng các bi n pháp đã đ a ra là phù h p,

ế ố ớ ả ả ở ườ ầ c n thi t và kh  thi đ i v i công tác qu n lý GDHN các tr ng THPT

103

ườ ệ ươ ướ ạ ồ huy n M ng Kh ng theo h ạ   ộ ng t o ngu n cán b  xã trong giai đo n

ệ ầ ị ươ ể hi n nay. Qua thang đi m đánh giá, tính c n thi ế ượ t đ c xác đ nh t ố   ng đ i

ả ằ ầ ế ư ắ ắ cao, tính kh  thi tuy không b ng tính c n thi ẽ ự   t nh ng ch c ch n s  th c

ệ ượ ự ề ấ ộ ộ ở ỗ ị hi n đ c, tuy nhiên v n đ  xây d ng đ i ngũ cán b  xã m i đ a ph ươ   ng

ạ ộ ặ ở ứ ộ có m c đ  quan tâm khác nhau và ho t đ ng GDHN đ c các tr ườ   ng

ườ ệ ươ ỉ ế ẫ THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai t ừ ướ  tr ư   c đ n nay v n ch a

ượ ố ượ ữ ượ ỏ đ ứ c quan tâm đúng m c nên nh ng đ i t ng đ ự   c h i cho là khó th c

ụ ư ề ệ ệ ớ ượ ổ hi n. Nh ng trong đi u ki n đ i m i giáo d c THPT, GDDT đ ặ   c đ c

ệ ọ ườ ề ấ ầ ằ ế bi ấ t quan tâm và nh t là khi m i ng i đ u cho r ng r t c n thi ắ   t thì ch c

ẽ ự ệ ắ ượ ầ ế ấ ch n chúng ta s  th c hi n đ c. (tính c n thi t cao nh t là 4,59; tính kh ả

5

4.5

4

ể ấ ớ ố ể ể ồ thi cao nh t  là 4,34 so v i đi m t ễ i đa là 5,00). Bi u di n qua bi u đ  3.1

ì

3.5

3

h n b g n u r t

2.5

Tính cần thiết Tính khả thi

2

i

m ể Đ

1.5

1

0.5

0

1

2

3

4

5

6

Bi u đ  3.1: Bi u đ  bi u di n tính c n thi

ể ồ ể ể ồ ễ ầ ế t

ả ệ

ệ ầ Bi n pháp 1: Tính c n thi ủ và tính kh  thi c a các bi n pháp ể ế ượ t đ c đánh giá đi m trung bình là 4,56,

ệ ể ả ầ tính kh  thi đi m trung bình là 4,03. Trong bi n pháp này tính c n thi ế   t

ượ ả ươ ự ư ệ ố đ ơ c đánh giá cao h n tính kh  thi. T ng t ệ    nh  bi n pháp 1, b n bi n

104

ạ ả ầ ế ề ượ ả pháp còn l ề ả i khi kh o sát v  c  hai tính c n thi t và kh  thi đ u đ c đánh

ư ệ ệ ộ ượ giá tuy có chênh l ch nhau, nh ng đ  chênh l ch không v t quá 1.

ệ ầ ể Bi n pháp 2: Tính c n thi ế ượ t đ c đánh giá đi m trung bình là 4,68,

ệ ể ả ượ ầ tính kh  thi  đi m trung bình là 4,34 bi n pháp 2 đ c đánh giá c n thi ế   t

ệ ề ề ấ ả ấ ấ ợ ớ nh t và cũng kh  thi nh t, đi u này r t phù h p v i đi u ki n th c t ự ế ể đ

ự ệ ệ ậ th c hi n bi n pháp mà lu n văn đã nêu

ệ ầ ể Bi n pháp 3: Tính c n thi ế ượ t đ c đánh giá đi m trung bình là 4,48,

ể ả tính kh  thi đi m trung bình là 3,78

ệ ầ ể Bi n pháp 4: Tính c n thi ế ượ t đ c đánh giá đi m trung bình là 3,84

ệ ể ả ượ tính kh  thi đi m trung bình là 3,21, đây là bi n pháp đ c đánh giá có tính

ế ề ệ ể ả ấ ấ ấ ề ầ c n thi t và tính kh  thi th p nh t, đi u này th   hi n rõ v n đ  mà các

ệ ệ ề ợ ộ ớ chuyên   gia   còn   băn   khoăn   phù   h p   v i   đi u   ki n   hi n   nay   xã   h i   hoá

ườ ườ ươ ế ố ớ GDHN đ i v i các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ầ ng c n thi ả t ph i có

ủ ề ệ ị ươ ự ượ ự s  can thi p c a chính quy n đ a ph ng và các l c l ộ ng xã h i khác.

ế ố ụ ề ộ ề ơ ượ Đi u này ph  thu c vào y u t khách quan nhi u h n nên đ c đánh giá

ấ ợ th p cũng là h p logic.

ệ ầ ể Bi n pháp 5: Tính c n thi ế ượ t đ c đánh giá đi m trung bình là 4,09

ể ả tính kh  thi đi m trung bình là 3,75

ệ ầ ể Bi n pháp 6: Tính c n thi ế ượ t đ c đánh giá đi m trung bình là 4,59

ể ả ặ ượ ứ ế ề tính kh  thi đi m trung bình là 3,25, m c dù đ ầ   c x p th  2 v  tính c n

ế ụ ư ề ả ộ thi t nh ng tính kh  thi không cao vì CSVC cũng ph  thu c nhi u vào s ự

ướ ệ ệ ề ổ ớ ấ ủ trang c p c a nhà n c. Trong đi u ki n hi n nay đang đ i m i GDTHPT

ệ ầ ư ượ ệ ư vi c đ u t cho CSVC đang đ ặ c đ c bi ể ả   t quan tâm nh ng dù sao đ  đ m

ề ầ ẩ ườ ụ ả b o yêu c u v  CSVC theo chu n đã nêu thì các nhà tr ộ   ng còn ph  thu c

ồ ọ vào ngu n thi ế ị ườ t b  tr ng h c

ừ ế ệ ả ả ấ T  k t qu  kh o nghi m trên cho th y: Nhìn chung các chuyên gia

105

ượ ỏ ề ệ ấ ố ả đ ớ c h i đ u th ng nh t cao v i các bi n pháp mà tác gi ệ    nêu ra. Bi n

ể ề ầ ế ể ấ pháp có đi m trung bình v  tính c n thi ấ   t cao nh t là 4,68 và có đi m th p

ệ ể ề ấ ả ấ nh t là 3,84. Bi n pháp có đi m trung bình v  tính kh  thi cao nh t là 4,34

ộ ệ ữ ủ ể ể ấ ấ và có đi m th p nh t là 3,21. Đ  l ch gi a các đi m trung bình c a các

ề ặ ổ ỏ ơ ể ệ ệ ề ấ bi n pháp nh  h n 1,5, đi u đó cho th y: v  m t t ng th  các bi n pháp

ơ ở ứ ự ụ ễ ả nêu trên có c  s   ng d ng vào th c ti n trong công tác qu n lý GDHN ở

ườ ụ ế ệ ồ ộ tr ả   ng THPT. N u áp d ng đ ng b  các bi n pháp này vào công tác qu n

ụ ệ ệ ệ ắ ắ lý GDHN ở ườ  tr ự ng THPT ch c ch n vi c th c hi n nhi m v  GDHN cho

ả ơ ẽ ệ ấ ạ ổ ớ ọ h c sinh THPT s  có hi u qu  h n nh t là trong giai đo n đ i m i giáo

ệ ụ d c hi n nay.

Ể

Ế

ƯƠ

TI U K T CH

NG 3

ứ ơ ở ừ ế ơ ở ả ậ ạ ươ T  k t qu  nghiên c u c  s  lý lu n và c  s  pháp lý  t i ch ng 1,

ự ạ ả ở ườ ệ th c tr ng GDHN và qu n lý GDHN các tr ườ   ng THPT huy n M ng

ươ ự ề ệ ạ ầ ớ ộ ỉ Kh ng t nh Lào Cai cùng v i th c tr ng nhu c u cán b  và đi u ki n môi

ườ ể ự ướ ộ ở ị ạ ươ tr ệ ng đ  th c hi n GDHN theo h ồ ng t o ngu n cán b đ a ph ng ở

ươ ả ủ ề ệ ệ ấ ả ch ng 2, tác gi đã đ  xu t 6 bi n pháp qu n lý GDHN c a Hi u tr ưở   ng

ườ ườ ươ các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng.

ệ ả ủ ế Qua kh o nghi m, ý ki n c a các chuyên gia cho phép đánh giá các

ệ ầ ế ư ậ ệ ả bi n pháp này có tính c n thi t và tính kh  thi cao. Nh  v y, Hi u tr ưở   ng

ườ ườ ươ ể ậ ệ các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ụ ng có th  v n d ng các bi n pháp

ể ả ố ạ ộ ườ ồ ờ này đ  qu n lý t t ho t đ ng GDHN trong tr ệ   ng mình, đ ng th i các bi n

ụ ể ở ữ ị ươ ề pháp này cũng có th  áp d ng nh ng đ a ph ng nào có đi u ki n t ệ ươ   ng

ự ư ườ ệ ươ t nh  huy n M ng Kh ng.

ứ ể ậ ả Trong quá trình nghiên c u đ  làm lu n văn, chúng tôi đã tham kh o ý

ộ ụ ề ế ủ ệ ủ ự ể ộ ki n c a Huy n  y, Phòng N i v  v  quan đi m xây d ng đ i ngũ cán b ộ

ườ ể ố ấ ồ ừ ọ ộ ố ệ ạ xã ng i dân t c thi u s  l y ngu n t h c sinh t t nghi p t i các tr ườ   ng

106

ề ử ụ ề ấ ượ ố ệ ệ ọ THPT trong huy n, các s  li u v  s  d ng h c sinh, v  ch t l ộ ng đ i ngũ

ệ ủ ỉ ạ ự ự ề ế ầ ạ ộ cán b  xã trong ph n th c tr ng đ u do Huy n  y tr c ti p ch  đ o nhóm

ứ ề ườ ệ nghiên c u cùng các xã đi u tra. Các tr ng THPT trong huy n tuy có quy

ư ạ ỏ ạ ấ ự ượ mô đào t o nh  nh ng l ệ i bao trùm toàn huy n và cung c p l c l ọ   ng h c

ườ ấ ả ệ ắ ộ sinh ra tr ng cho t ệ   t c  các xã vùng II, III trong huy n nên b t bu c di n

ả ả ộ ứ ệ ề ề ấ ệ đi u tra ph i tr i r ng trên toàn huy n. Vi c nghiên c u v n đ  này đã có

ự ớ ộ ề ị ươ ể ệ ệ ệ tác đ ng tích c c t i chính quy n đ a ph ng th  hi n qua vi c Huy n u ỷ

ườ ươ ầ ạ ệ ử ụ ố ọ M ng Kh ng đã yêu c u các xã rà soát l i vi c s  d ng s  h c sinh t ố   t

ỉ ạ ề ư ể ệ ả ằ nghi p THPT qua đó đã có ch  đ o b ng văn b n v   u tiên tuy n sinh và

ố ệ ướ ạ ộ ọ ử ụ s  d ng h c sinh đã t t nghi p THPT theo h ồ ng t o ngu n cán b .

107

Ậ

Ế

Ế

Ị

K T LU N VÀ KHUY N NGH

ế ậ 1. K t lu n:

ụ ướ ệ ọ ộ ệ   ng nghi p cho h c sinh THPT đang là m t nhi m 1.1. Giáo d c h

ộ ề ề ể ạ ồ   ụ ấ v  c p bách và là m t ti n đ  trong quá trình đào t o và phát tri n ngu n

ế ượ ự ệ ự ộ ộ ộ ể ự nhân l c cán b  đ  th c hi n chi n l ấ   c xây d ng đ i ngũ cán b  ch t

ượ ị ươ ặ ệ l ng cao cho các đ a ph ng vùng núi, vùng sâu và đ c bi t khó khăn.

ướ ấ ị ạ ạ ộ ộ ồ GDHN theo h ng t o ngu n đào t o cán b  có m t vai trò nh t đ nh trong

ử ụ ệ ệ ồ ọ ộ vi c phân lu ng h c sinh THPT m t cách h p l ợ ý và s  d ng có hi u qu ả

ố ể ỉ ạ ơ ở ệ ố ự ụ ệ ọ h c sinh sau t t nghi p. Đ  ch  đ o các c  s  giáo d c th c hi n t ệ   t nhi m

ả ọ ướ ụ ả ụ v  GDHN cho h c sinh THPT Đ ng, Nhà n c và c  ngành giáo d c đã

ộ ệ ố ỉ ạ ề ả ạ ấ ban hành m t h  th ng các văn b n ch  đ o và nh n m nh v  GDHN, coi

ậ ữ ơ ủ ộ ộ ụ GDHN là m t b  ph n h u c  c a m c tiêu GDPT và GDDT.

ấ ượ ụ ề ấ ả ộ Ch t   l ng   GDHN   ph   thu c   r t   nhi u   vào   quá   trình   qu n   lý

ủ ụ ủ ệ ả ưở GDHN c a các nhà qu n lý giáo d c nói chung và c a Hi u tr ng các

ườ ạ ộ ệ ậ ả ố tr ng THPT nói riêng. Do v y mu n ho t đ ng GDHN có hi u qu  cao,

ứ ượ ể ầ ế ệ và đáp  ng đ c nhu c u phát tri n kinh t ạ  trong giai đo n hi n nay đòi

ụ ế ả ả ướ ỏ h i các nhà qu n lý giáo d c   ph i quan tâm đ n GDHN theo h ạ   ng t o

ả ặ ộ ộ ụ ứ ệ ạ ồ ố   ngu n đào t o cán b  m t cách đúng m c, ph i đ t nhi m v  này trong b i

ủ ị ể ươ ờ ắ ắ ị ồ ả c nh phát tri n KT ­ XH c a đ a ph ờ   ng mình, đ ng th i n m b t k p th i

ụ ở ị ữ ủ ệ ế ạ ố ươ ị nh ng  th  m nh  c a  h  th ng  giáo  d c đ a  ph ng,  xác   đ nh   đ ượ   c

ồ ự ơ ả ữ ề ề ệ ườ nh ng đi u ki n c  b n v  các ngu n l c bên ngoài nhà tr ể ự   ng đ  th c

ệ ố ụ ệ ặ ọ hi n t t nhi m v  GDHN đ c thù cho h c sinh THPT vùng cao.

ự ế ườ ề ệ ạ GDHN trong tr ế   ng THPT  hi n nay còn nhi u h n ch . 1.2. Th c t

ườ ổ ư ứ ọ Nhà tr ng đã có t ch c GDHN cho h c sinh nh ng còn mang tính hình

ứ ế ệ ị ỉ ướ ọ th c, ch  chú ý đ n vi c đ nh h ng cho h c sinh thi vào các ngành ngh ề

108

ườ ạ ọ ư ẳ ế ị ướ ủ c a các tr ng đ i h c, cao đ ng. Ch a chú ý ệ   đ n vi c đ nh h ng và

ự ọ ậ ế ẩ ạ ọ ị ườ ợ chu n b  cho h c sinh có năng l c h c t p h n ch , con đ ớ   ng phù h p v i

ụ ủ ự ả ườ ư ụ năng l c b n thân cũng nh  m c tiêu giáo d c c a nhà tr ệ   ng. Còn vi c

ệ ộ ế ể ề ổ ỉ ố ạ d y ngh  ph  thông thì ch  chú ý đ n vi c c ng đi m thi t ư   ệ t nghi p ch a

ụ ạ ứ ầ ủ ệ ệ ế ặ ấ ề chú ý đ n vi c giáo d c đ o đ c ngh  nghi p ho c cung c p đ y đ  thông

ữ ệ ề ề ệ ấ ọ ề   tin v  ngh  nghi p cho h c sinh nh t là nh ng công vi c trong chính quy n

ở ề ị ươ ọ ố ơ ộ ệ xã mà khi tr  v  đ a ph ng h c sinh t ấ   t nghi p THPT có c  h i cao nh t

ệ ớ ể ế ậ đ  ti p c n v i các công vi c đó.

ứ ủ ự ượ ậ ế ạ ồ ự ậ   ng GDHN còn h n ch , ngu n tài l c v t 1.3. Do nh n th c c a l c l

ủ ườ ụ ộ ướ ự l c c a nhà tr ng ph  thu c vào ngân sách nhà n ộ   c và không có m t

ủ ư ả ế ị kho n thu nào nên ch a có đ  CSVC, trang thi ệ   t b , sách giáo khoa, tài li u

ủ ề ạ ộ ư ụ ụ ệ ể ậ   ph c v  cho ho t đ ng GDHN. Giáo viên thì ch a đ  đi u ki n đ  c p

ư ề ệ ề ế ề ậ nh t thông tin v  ngh  nghi p và ch a quan tâm nhi u đ n GDHN. S ự

ố ợ ự ượ ườ ư ẽ ặ ữ ph i h p gi a các l c l ng GDHN trong Nhà tr ng ch a ch t ch  và

ả ấ ề ề ặ ộ ngay c  v n đ  xã h i hoá GDHN cũng g p nhi u khó khăn b i l c l ở ự ượ   ng

ố ớ ọ ẹ ọ ể ệ ả ấ ộ có th  huy đ ng hi u qu  nh t là cha m  h c sinh thì đ i v i h c sinh

ẹ ọ ự ề ệ ố ộ vùng cao đi u này khó th c hi n vì đa s  cha m  h c sinh trình đ  dân trí

ấ ế ở ườ ế ộ ờ th p, kinh t khó khăn, xa tr ng, và đã quen trông ch  vào ch  đ  chính

ướ ườ ầ ộ ủ sách c a nhà n c, nhà tr ng c n huy đ ng các ngu n l c t ồ ự ừ ệ ố    h  th ng

ậ ụ ộ ể ế ộ ư ự ụ giáo d c, v n d ng ch  đ  chính sách  u tiên dân t c đ  phát huy tài l c và

ấ ừ ướ ệ ự ữ ậ ơ ở ậ c  s  v t ch t t phía Nhà n c. Vì v y vi c d a trên nh ng c  s  l ơ ở ý lu nậ

ễ ể ư ứ ệ ể và th c tiự ữ n đã nghiên c u đ  đ a ra nh ng bi n pháp trên là có th  đáp

ứ ượ ầ ầ ả ổ ớ ọ ng đ c nhu c u c n đ i m i qu n lý GDHN cho h c sinh THPT vùng

ệ ể ệ ạ ơ cao trong giai đo n hi n nay. Tuy nhiên đ  hoàn thi n h n chúng tôi s  c ẽ ố

ế ụ ứ ắ g ng ti p t c nghiên c u thêm.

109

ượ ứ ể ằ ế c ki m ch ng b ng các ý ủ   ki n c a các ệ        1.4.  Các bi n pháp này đã đ

ầ ế ố ệ ử ế ả ề chuyên gia v  tính c n thi t và tính kh  thi. Sau khi x  lý s  li u, k t qu ả

ướ ệ ề ấ ầ ầ ế b c đ u cho th y: các bi n pháp này đ u mang tính c n thi t và tính kh ả

ư ậ ụ ủ ệ ụ   ứ thi cao. Nh  v y nhi m v  nghiên c u c a chúng tôi đã hoàn thành, m c

ạ ượ ứ ả ọ ướ ế ầ ượ đích nghiên c u đã đ t đ c, gi thuy t khoa h c b c đ u đã đ ể   c ki m

ứ ệ ể ệ ưở ườ ch ng. Các bi n pháp này có th  giúp Hi u tr ng các tr ệ   ng THPT huy n

ườ ươ ườ ệ ươ ự ậ ụ ể M ng Kh ng và các tr ề ng có đi u ki n t ng t v n d ng đ  nâng

ự ệ ệ ả ằ ọ ố ệ cao   hi u   qu   GDHN   cho   h c   sinh   nh m   th c   hi n   t ụ ủ   t   nhi m   v   c a

ườ ạ ồ ộ ị ươ tr ạ ng là t o ngu n đào t o cán b  cho đ a ph ng.

ị ế 2. Khuy n ngh :

ỉ 2.1. UBND t nh Lào Cai

ự ệ ệ ỉ ­ Tăng ch  tiêu và c ỉ ạ h  đ o các huy n th c hi n nghiêm túc ch  đ  c ế ộ ử

ể ỉ ạ ủ ạ ẩ ấ ả ọ tuy n h c sinh; Đ y m nh công tác ch  đ o c a các c p qu n lý cán b  v ộ ề

ệ ử ụ ọ ố ệ ườ vi c s  d ng h c sinh t t nghi p THPT ra tr ng

ỉ ạ ườ ẳ ạ ườ ­ Ch  đ o cho các tr ư ng Cao đ ng S  ph m, các tr ấ   ng Trung c p

ứ ề ạ ạ ươ ạ ủ ỉ c a t nh đào t o giáo viên d y ngh  đáp  ng theo ch ng trình d y ngh ề

ủ ươ ề ạ ớ l p 11 c a ch ng trình d y ngh  THPT.

ỉ ạ ườ ỉ ị ườ ệ ­ Ch  đ o các tr ng Chính tr  t nh, tr ậ   ng Văn hoá ngh  thu t,

ườ ế ề ạ ạ ỉ tr ế   ng d y ngh , TT KTTH ­ HNDN và GDTX t nh có k  ho ch liên k t

ạ ớ ườ ế ộ ạ ệ ề đào t o v i các tr ọ   ng THPT các huy n theo ch  đ  d y ngh  cho h c

ể ố ộ sinh dân t c thi u s .

ạ ỉ ụ ở 2.2. S  Giáo d c và Đào t o t nh Lào Cai

ư ể ổ ớ ớ ỉ ­ Tham m u cho UBND t nh đ i m i công tác tuy n sinh vào l p 10

ướ ọ ọ ồ ượ ọ ố ệ THPT theo h ng ch n l c và phân lu ng đ c h c sinh t t nghi p THCS;

ườ ồ ưỡ ớ ở ề ế ứ ỹ Th ng xuyên m  các l p b i d ng v  ki n th c và k  năng cho giáo

110

ộ ườ ộ ạ viên   THPT   tham   gia   ho t   đ ng   GDHN.   Tăng   c ng   đ i   ngũ   giáo   viên

ộ ề ẩ ườ chu n trình đ  v  GDHN cho nhà tr ng.

ườ ầ ủ ạ ộ ỉ ạ ­ Tăng c ng ch  đ o ho t đ ng GDHN theo đúng tinh th n c a công

ướ ẫ ườ ụ ủ ạ ộ văn h ng d n GDHN cho các tr ng THPT c a B  giáo d c và đào t o

ườ ệ ắ ấ ­ Tăng c ng CSVC cho GDHN nh t là các tr c nghi m dùng đ  t ể ư

ề ọ ấ v n ngh  cho h c sinh.

ườ ườ ươ ỉ 2.3. Các tr ệ ng THPT huy n M ng Kh ng t nh Lào Cai

ố ớ ỉ ạ ứ ề ả ả ộ ­ Đ i v i cán b  qu n lý: Nghiên c u các văn b n ch  đ o v  công

ủ ỉ ủ ự ộ ộ ỷ ỉ ể ắ   tác xây d ng đ i ngũ cán b  xã c a chính ph , T nh u , UBND t nh đ  n m

ườ ố ủ ươ ủ ả ướ ề ữ v ng đ ng l i ch  tr ng c a Đ ng và nhà n c v  công tác cán b ộ

ứ ụ ụ ề ề ậ DTTS ph c v  cho công tác tuyên truy n nâng cao nh n th c v  GDHN

ướ ố ượ ạ ồ ộ ườ theo h ng t o ngu n cán b  cho các đ i t ng trong và ngoài nhà tr ng.

ườ ệ ớ ơ ở ụ ể ố Tăng c ng m i liên h  v i các c  s  giáo d c khác đ  khai thác các

ố ợ ố ớ ồ ự ụ ụ ọ ngu n l c ph c v  cho GDHN cho h c sinh. Ph i h p t t v i các tr ườ   ng

ệ ỉ ướ ệ ị chuyên nghi p đóng trên đ a bàn t nh trong công tác h ọ   ng nghi p cho h c

sinh.

ườ ụ ủ ề ề ườ Tăng c ệ ng tuyên truy n v  nhi m v  và vai trò c a tr ng THPT

ạ ộ ị ươ ồ ố ớ đ i v i công tác t o ngu n cán b  xã cho đ a ph ng, cho các đ i t ố ượ   ng

ườ ề ệ ặ ị trong và ngoài nhà tr ẽ ớ ng. Liên h  ch t ch  v i chính quy n đ a ph ươ   ng

ể ự ệ ấ ạ ộ ồ ị ỉ nh t là các xã đ  th c hi n đào t o cán b  ngu n theo đ a ch .

ố ớ ­ Đ i v i giáo viên:

ườ ự ọ ự ồ ưỡ ự Tăng c ng công tác t h c, t b i d ng nâng cao năng l c chuyên

ề ệ ể ế ị ươ ệ môn v  GDHN, khai thác tri t đ  trang thi t b , ph ủ   ệ ng ti n hi n có c a

ườ ể ư ấ ướ ứ ệ ề ọ nhà tr ng đ  t v n h ng nghi p cho h c sinh và nghiên c u v  GDHN

ở ầ ậ ệ ế ướ ặ đ c thù ủ  vùng cao. Giáo viên ch  nhi m c n l p phi u h ệ ng nghi p cho

ỗ ọ ự ự ể ể ẩ ấ   m i h c sinh đ  theo dõi s  hình thành và phát tri n năng l c và ph m ch t

111

ườ ể ộ ố ư ấ ướ ệ ộ ng i cán b  xã đ  làm t v n h t t ữ   ng nghi p làm cán b  xã cho nh ng

ệ ệ ề ớ ấ ả ợ ọ h c sinh có đi u ki n phù h p v i công vi c này sao cho t ố   t c  các đ i

ượ ề ả ớ ọ ượ ộ t ng h c sinh trong l p mình qu n lý đ u đ c chú ý đ ng viên và có

ướ ệ ề ầ ộ ợ ọ ị đ nh h ng ngh  nghi p phù h p. Giáo viên b  môn c n chú tr ng t ư ấ    v n

ướ ứ ệ ế ề ạ h ng nghi p thông qua quá trình truy n đ t ki n th c văn hoá.

ố ớ ổ ứ ­ Đ i v i t ch c Đoàn thanh niên:

ế ạ ạ ộ ạ ộ ự ế ạ ấ ệ   Xây d ng k  ho ch ho t đ ng nh n m nh đ n các ho t đ ng rèn luy n

ủ ự ẩ ả ườ ậ ố ộ ộ ấ ầ năng l c, ph m ch t c n ph i có c a ng i cán b  xã v n đ ng đa s  đoàn

ạ ộ ự ữ ề ọ ị viên h c sinh tham gia nh ng ho t đ ng v  các lĩnh v c chính tr , văn hoá, xã

h i.ộ

Ụ Ụ M C L C

Trang

Ụ Ả Ệ

ƯỚ Ệ Ố NG NGHI P

Ủ Ả Ả Ầ

Ả Ệ Ệ Ệ Ữ 3.3. M I QUAN H  GI A CÁC BI N PHÁP QU N LÝ GIÁO D C  H  99        ......................................................................................                                                                                             Ế 3.4. KH O SÁT TÍNH C N THI T VÀ TÍNH KH  THI C A CÁC  Ụ ƯỚ    100                               .......................     BI N PHÁP QU N LÝ GIÁO D C H NG NGHI P

112