Luận văn Thạc sĩ: Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:145

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân. Đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ: Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- PHAN HÀ TRUNG DUY CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN NGÂN HÀNG ĐỂ VAY TIÊU DÙNG CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 04 năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- PHAN HÀ TRUNG DUY CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN NGÂN HÀNG ĐỂ VAY TIÊU DÙNG CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC : TS. MAI THANH LOAN TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 04 năm 2017
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : TS. MAI THANH LOAN Chữ ký: Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 25 tháng 04 năm 2017. Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 GS.TS. Võ Thanh Thu Chủ tịch 2 PGS.TS. Hoàng Đức Phản biện 1 3 TS. Phạm Phi Yên Phản biện 2 4 TS. Phan Thị Minh Châu Ủy viên 5 TS. Lê Quang Hùng Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày 31 tháng 03 năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên : Phan Hà Trung Duy Giới tính : Nam Ngày, tháng, năm sinh : 26/10/1985 Nơi sinh : Đồng Nai Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh MSHV : 1441820022 I- Tên đề tài: Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh II- Nhiệm vụ và nội dung: Nhiệm vụ của đề tài là nghiên cứu các nhân tố và mức độ ảnh hưởng của chúng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường khả năng được lựa chọn của ngân hàng khi khách hàng đi vay tiêu dùng. Nội dung đề tài gồm năm nội dung chính: giới thiệu đề tài, cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, kiểm định mô hình và cho ra kết quả nghiên cứu. Từ đó, đưa ra các giải pháp và khuyến nghị Hạn chế của đề tài là chỉ mới nghiên cứu phạm vi hẹp ở một số ngân hàng thuộc địa bàn trung tâm thành phố Hồ Chí Minh chứ chưa nghiên cứu rộng hết được địa bàn tất cả các quận huyện của thành phố Hồ Chí Minh. III- Ngày giao nhiệm vụ : Ngày 15 tháng 09 năm 2016 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ : Ngày 15 tháng 03 năm 2017 V- Cán bộ hướng dẫn : TS. MAI THANH LOAN CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký)
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn (Ký và ghi rõ họ tên) Phan Hà Trung Duy
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, Các thầy cô Viện Đào Tạo Sau Đại Học, Khoa Quản Trị Kinh Doanh của Trường Đại học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh và các Giảng viên tham gia giảng dạy khóa Cao học 15SQT11 đã trang bị cho tôi những kiến thức hữu ích trong Ngành Quản Trị Kinh Doanh. Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cô TS. Mai Thanh Loan, trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, cô đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn. Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc các Ngân hàng VPBank – Chi nhánh Hồ Chí Minh, Techcombank- Chi nhánh Hồ Chí Minh, Sacombank – Chi nhánh Trung Tâm, Tiên Phong Bank – Chi nhánh Bến Thành, ACB – Phòng Giao Dịch Cống Quỳnh, các anh chị em, bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi có thể tiến hành khảo sát khách hàng thuận lợi. Cảm ơn các anh chị, các bạn học viên cùng khóa đã động viên, hỗ trợ tôi hoàn thành Luận văn. Tác giả luận văn Phan Hà Trung Duy
iii TÓM TẮT Thời gian qua, cho vay tiêu dùng (CVTD) đã trở thành một sản phẩm quan trọng của các Ngân hàng trong bối cảnh tín dụng chật vật tăng trưởng. Hoạt động CVTD đã, đang và sẽ ngày càng phát triển trong hệ thống các Ngân hàng Thương Mại (NHTM) trong nước khi nhu cầu tiêu dùng của người dân ngày càng được nâng cao. Mục đích của luận văn này là nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn NHTM của khách hàng trong vay tiêu dùng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (Tp.HCM). Luận văn sử dụng phương pháp thực hiện chủ yếu là định lượng, thông qua 2 bước chính: bước 1 là phương pháp định tính, phỏng vấn trực tiếp 07 chuyên gia để tham khảo ý kiến, xác định các biến quan sát. Bảng câu hỏi định tính được dùng để đo lường các khái niệm đã được phát biểu trong giả thuyết mô hình nghiên cứu, và sẽ được dùng cho quá trình nghiên cứu chính thức. Bước 2 là phương pháp định lượng, mẫu được thu thập thông qua bảng câu hỏi, theo cách lấy mẫu thuận tiện, mẫu ước tính khoảng 200 mẫu. Đối tượng khảo sát là cá nhân đã và đang giao dịch tại các NHTM trên địa bàn Tp.HCM, được khảo sát thông qua khảo sát trực tiếp. Việc xử lý dữ liệu sẽ được tiến hành qua các bước kiểm định sơ bộ thang đo, dùng Cronbach’s alpha và phân tích EFA, phân tích hồi quy tuyến tính và phân tích sâu ANOVA. Mẫu sau khi thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0. Kết quả phân tích nhân tố cho thấy có 05 nhân tố đều tác động dương đến Quyết định lựa chọn ngân hàng trong vay tiêu dùng của khách hàng là Chiêu thị; Uy tín thương hiệu ngân hàng; Sự thuận tiện; Chi phí dịch vụ; Sự khuyến nghị từ người quen. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy yếu tố có tác động mạnh nhất là Chiêu thị, tiếp theo là Uy tín thương hiệu ngân hàng, yếu tố ít có tác động nhất là sự khuyến nghị từ người quen.
iv ABSTRACT In the last time, the loan for consumption becomes one important product of banks under the background of growing physical credit. Activities of loans for consumption have been developing in systems of domestic commercial banks when consumption demands of inhabitants are improving more and more. Purposes of this thesis is to determine factors impacting customer’s selection of commercial bank in loans for consumption in the area of Ho Chi Minh City The thesis uses the main performance method which is qualitative, through 2 main steps: step 1 is qualitative method, interviewing directly three experts to refer opinions, determine surveying variables. The table of qualitative questions is used to measure definitions expressed in the theory of researching model, and it will be used for the official researching process. Step 2 is the quantitative method, samples are collected through table of queries by the way of convenient sampling, it is estimated about 200 samples. Surveying subject is individual who has been making transactions at commercial banks in the area of Ho Chi Minh City, surveyed through directly surveying. Data treatment will be carried out through preliminary measurement inspection steps, using Cronbach’s alpha and analyzing EFA, analyzing linear recurrent and analyzing ANOVA deeply. After collecting, samples are treated by SPSS 22.0 software Results form factor analysis show that there are 05 factors which impact positively on the decision of selecting the bank to loans for consumption by customers, it is marketing; bank’s brand name prestige; convenience; service cost; suggestion from acquaintance Results of recurrent analysis show that the strongest impacting factor is marketing, next is bank’s brand name prestige, the littlest impacting factor is suggestion from acquaintance.
v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii TÓM TẮT ...................................................................................................................... iii ABSTRACT .................................................................................................................. iv CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ........................................ 1 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ...................................................................................... 1 1.2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .......................................................................... 3 1.3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU, CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ................................... 4 1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................. 4 1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................... 5 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.................................................... 5 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................................... 5 1.6. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ............................................................................ 7 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ...................... 8 2.1 LÝ THUYẾT HÀNH VI NGƯỜI TIÊU DÙNG VÀ SỰ LỰA CHỌN CỦA KHÁCH HÀNG .............................................................................................................. 8 2.1.1 Khái niệm hành vi người tiêu dùng ................................................................ 8 2.1.2 Những yếu tố chủ yếu ảnh hưỏng đến hành vi người tiêu dùng ........................... 9 2.1.2.1 Các yếu tố văn hóa ................................................................................. 9 2.1.2.2 Các yếu tố xã hội .................................................................................... 9 2.1.2.3 Các yếu tố cá nhân ............................................................................... 10 2.1.2.4 Các yếu tố tâm lý .................................................................................. 11 2.1.3 Quá trình ra quyết định mua hàng ................................................................ 12 2.1.3.1 Nhận biết nhu cầu ................................................................................ 13 2.1.3.2 Tìm kiếm thông tin ............................................................................... 13
vi 2.1.3.3 Đánh giá lựa chọn................................................................................ 14 2.1.3.4 Quyết định mua hàng ........................................................................... 14 2.1.3.5 Hành vi sau mua .................................................................................. 16 2.2 ĐẶC ĐIỂM CỦA CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...................................................................................................................................... 16 2.2.1 Khái niệm cho vay tiêu dùng ......................................................................... 17 2.2.2 Đặc điểm của cho vay tiêu dùng.................................................................... 18 2.3 CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM CÓ LIÊN QUAN ................................... 20 2.3.1 Nghiên cứu thực nghiệm ở nước ngoài ......................................................... 20 2.3.2 Nghiên cứu thực nghiệm trong nước ............................................................. 22 2.3.3. Tóm tắt và đánh giá tổng quan nghiên cứu ................................................... 22 2.4 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU .................................................................................... 25 2.4.1 Mô hình đề xuất và các giả thuyết ................................................................. 25 2.4.2 Mô tả biến ...................................................................................................... 27 2.4.3 Cơ sở lý thuyết về mối quan hệ giữa biến độc lập và các biến phụ thuộc .... 29 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 32 3.1 QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU ................................................................................ 32 3.1.1 Nghiên cứu định tính: ..................................................................................... 34 3.1.1.1. Nghiên cứu định tính đề xuất mô hình nghiên cứu .............................. 34 3.1.1.2. Nghiên cứu định tính hình thành thang đo .......................................... 35 3.1.2. Nghiên cứu định lượng: ................................................................................. 38 3.1.2.1 Thiết kế mẫu: ......................................................................................... 38 3.1.2.2 Thu thập dữ liệu và xử lý dữ liệu. ......................................................... 39 3.2. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH DỮ LIỆU ............................................................ 40 3.2.1 Kiểm định độ tin cậy của các thang đo: ......................................................... 40 3.2.2 Phân tích nhân tố khám phá EFA: .................................................................. 41 3.2.3 Phân tích hồi quy đa biến ............................................................................... 42
vii CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................ 44 4.1. ĐẶC ĐIỂM MẪU KHẢO SÁT VÀ THỐNG KÊ MÔ TẢ CÁC BIẾN............... 44 4.1.1. Đặc điểm mẫu khảo sát ................................................................................. 44 4.1.2 Thống kê mô tả các biến ................................................................................ 46 4.2 KIỂM ĐỊNH THANG ĐO VÀ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ .............. 50 4.2.1 Kiểm định thang đo ....................................................................................... 50 4.2.2 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ............................................................... 52 4.2.2.1 Kết quả phân tích nhân tố biến phụ thuộc ............................................ 52 4.2.2.2 Kết quả phân tích nhân tố biến độc lập ................................................ 53 4.2.2.3 Kiểm định thang đo cho 2 nhân tố mới tách ra sau EFA ..................... 56 4.2.3. Mô hình hồi qui hiệu chỉnh sau EFA............................................................. 57 4.3 PHÂN TÍCH HỒI QUY ........................................................................................ 58 4.3.1 Ma trận tương quan ....................................................................................... 58 4.3.2 Phân tích hồi quy ............................................................................................ 60 4.4 KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH ........................................................................................ 62 4.5.KIỂM ĐỊNH (ANOVA) SỰ KHÁC BIỆT VỀ QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN NGÂN HÀNG ĐỂ VAY TIÊU DÙNG GIỮA CÁC NHÓM KHÁCH HÀNG ...................... 65 4.5.1 Kiểm định sự khác biệt về quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng theo giới tính ............................................................................................................ 65 4.5.2 Kiểm định sự khác biệt về quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng theo độ tuổi .............................................................................................................. 66 4.5.3 Kiểm định sự khác biệt về quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng theo trình độ học vấn ............................................................................................... 67 4.5.4 Kiểm định sự khác biệt về quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng theo thu nhập ........................................................................................................... 68 4.5.5 Kiểm định sự khác biệt về quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng theo lĩnh vực làm việc ............................................................................................. 69
viii 4.6. THẢO LUẬN VỀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................... 69 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ............................................... 72 5.1 THẢO LUẬN VỀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................... 72 5.1.1 Kết luận từ mô hình nghiên cứu .................................................................... 72 5.1.2 So sánh với kết quả nghiên cứu trước đây..................................................... 72 5.2 MỘT SỐ HÀM Ý QUẢN TRỊ TỪ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................... 74 5.2.1 Hàm ý chính sách liên quan đến Uy tín thương hiệu ngân hàng ................... 74 5.2.2 Hàm ý chính sách liên quan đến Chiêu thị .................................................... 75 5.2.3 Hàm ý chính sách liên quan đến sự thuận tiện .............................................. 76 5.2.4 Hàm ý chính sách liên quan đến chi phí dịch vụ ........................................... 74 5.3 HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI VÀ ĐỀ XUẤT HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO78
ix DANH MỤC CÁC BẢNG BẢNG 2.1: TÓM TẮT CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ................................ 23 BẢNG 2.2: TÓM TẮT CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỂ MỐI QUAN HỆ GIỮA BIẾN PHỤ THUỘC VÀ TỪNG BIẾN ĐỘC LẬP. ....................................................................... 29 BẢNG 4.1: ĐIỂM ĐÁNH GIÁ CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN ĐỐI VỚI CÁC BIẾN ............................................................................................................................. 47 BẢNG 4.2: TỔNG HỢP KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH THANG ĐO ................................ 50 BẢNG 4.3: HỆ SỐ KMO AND BARTLETT'S TEST ................................................ 52 BẢNG 4.4: HỆ SỐ EIGENVALUE ............................................................................ 53 BẢNG 4.5: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ ........................................................ 53 BẢNG 4.6: HỆ SỐ KMO AND BARTLETT'S TEST ................................................ 53 BẢNG 4.7: HỆ SỐ EIGENVALUE ............................................................................ 54 BẢNG 4.8: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ ........................................................ 55 BẢNG 4.10: BẢNG MA TRẬN TƯƠNG QUAN ...................................................... 58 BẢNG 4.11: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH HỒI QUY ....................................................... 60 BẢNG 4.12: HỆ SỐ HỒI QUY ................................................................................... 60 BẢNG 4.13: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH SỰ PHÙ HỢP CỦA MÔ HÌNH .................... 62 BẢNG 4.14: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH ĐA CỘNG TUYẾN ....................................... 63 BẢNG 4.15: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH T ..................................................................... 63 BẢNG 4.16: KẾT QUẢ ANOVA THEO ĐỘ TUỔI ................................................... 64 BẢNG 4.17: KẾT QUẢ ANOVA THEO TRÌNH ĐỘ HỌC VẤN ............................. 65 BẢNG 4.18: KẾT QUẢ ANOVA THEO THU NHẬP................................................ 66 BẢNG 4.19: KẾT QUẢ ANOVA THEO LĨNH VỰC LÀM VIỆC ............................ 67 BẢNG 5.1: BẢNG SO SÁNH KẾT QUẢ .................................................................. 73
x DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Mô hình hành vi tiêu dùng ............................................................................ 8 Sơ đồ 2.2: Mô hình các yếu tố ảnh hưỏng đến hành vi tiêu dùng .................................. 9 Sơ đồ 2.3: Quá trình ra quyết định mua hàng .............................................................. 12 Sơ đồ 2.4: Các bước từ giai đoạn đánh giá các phương án đến quyết định lựa chọn .. 15 Sơ đồ 2.5: Mô hình nghiên cứu đề xuất ....................................................................... 26 Sơ đồ 3.1: Quy trình nghiên cứu cho mô hình nhân tố khám phá ................................ 31 Sơ đồ 4.1 Mô hình các nhân tố sau hiệu chỉnh ............................................................. 55 Sơ đồ 4.2: Mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân................................................................................. 59 Biểu đồ 4.1: Cơ cấu mẫu theo giới tính và độ tuổi ....................................................... 42 Biểu đồ 4.2: Cơ cấu mẫu theo trình độ học vấn và nghề nghiệp .................................. 43 Biểu đồ 4.3: Cơ cấu mẫu theo thu nhập ........................................................................ 44 Biểu đồ 4.4: Tần số phần dư ......................................................................................... 62
xi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CVTD : Cho vay tiêu dùng NHTM : Ngân hàng thương mại NH : Ngân hàng NHNNg : Ngân hàng nước ngoài KH : Khách hàng TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh KHCN : Khách hàng cá nhân
1 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Hiện nay, trong nền kinh tế hội nhập cùng với xu hướng phát triển của nền kinh tế thị trường, ngân hàng (NH) được coi là một trung gian tài chính quan trọng bậc nhất của nền kinh tế. Ở Việt Nam, hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) trong nước và ngân hàng nước ngoài (NHNNg) đã đổi mới một cách căn bản về mô hình tổ chức, cơ chế điều hành cũng như nghiệp vụ. Đặc biệt các ngân hàng đa dạng hóa các hoạt động cũng như sản phẩm của mình để đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng (KH). Năm 2015 đi qua đánh dấu những bước ngoặt lớn cho thị trường tín dụng Việt Nam, một năm Nhà nước khuyến khích mở cửa rộng cho hoạt động vay vốn tiêu dùng, tuy nhiên các ngân hàng vẫn còn dè dặt và gặp nhiều khó khăn trong công tác cho vay. Vụ Dự báo – thống kê vừa công bố điều tra xu hướng tín dụng quý III năm 2016 của các ngân hàng. Theo đó, thanh khoản của các ngân hàng ngày càng cải thiện, nợ xấu dần được kiểm soát, hoạt động huy động vốn và cho vay tiếp tục tăng. Các nghiệp vụ đang dần chuyển hướng sang cho vay dựa trên kết quả định mức tín nhiệm về khách hàng vay vốn, thường được gọi là vay tiêu dùng cá nhân. Các ngân hàng tập trung phát triển mảng cho vay tiêu dùng, bởi lẽ đây là một mảng mới, có nhiều tiềm năng và sức hút với khách hàng, cơ hội thu lợi lớn trong tương lai. Tuy nhiên lãi suất của mảng vay tiêu dùng còn tương đối cao so với mặt bằng lãi suất các nghiệp vụ vay khác trên thị trường. Đòi hỏi các ngân hàng cũng như các công ty tài chính không ngừng cải thiện và cạnh tranh để đưa mặt bằng lãi suất về mốc ổn định. Xu hướng vay tiêu dùng trong năm 2016, vẫn kế thừa những đặc điểm của các gói vay năm 2013-2015, nhưng sẽ được nâng cao hơn về nhiều mặt để đảm bảo lợi ích cho cả 3 bên: Nhà nước – người cho vay – người đi vay. Với chính phủ, hoạt động vay phải đem lợi về cho Nhà nước dưới hình thức thuế, ổn định và điều tiết được dòng tiền, hướng đến “bệ đỡ” cho phát triển kinh tế. Với phía cho vay, các tổ chức tín dụng, hoạt động vay tiêu
2 dùng tín chấp mục đích thu lợi nhuận, hoàn thành kế hoạch Ngân hàng Nhà nước giao, đảm bảo nhiệm vụ bơm tiền đi khắp thị trường. Còn với khách hàng, người có nhu cầu vay tiền, họ sẽ dễ dàng tiếp cận được nguồn vốn, mua sắm chi tiêu góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế. Để hiểu rõ hơn xu hướng phát triển mảng cho vay tiêu dùng, tác giả có khảo sát số liệu cụ thể về dư nợ cho vay tiêu dùng của một số ngân hàng trên địa bàn TP.HCM có thế mạnh về sản phẩm này (từ 2013 – 2015), từ đó ta có thể thấy rõ hơn bức tranh tổng quan về thực trạng cho vay tiêu dùng hiện nay trên địa bàn TP.HCM (xem chi tiết phụ lục 5) Như vậy xu hướng vay tiêu dùng năm 2016 phát triển đúng theo quy luật chung, càng ngày càng hoàn thiện và nâng cao chất lượng. Hứa hẹn sẽ hỗ trợ đắc lực cho khách hàng có nhu cầu và góp phần củng cố mảng tín dụng tài chính của nước ta. Như vậy trong tương lai, chương trình cho vay tiêu dùng vẫn sẽ tiếp tục là thế mạnh, là nguồn thu lớn cho các ngân hàng triển khai hoạt động cho vay tốt và biết nắm lấy thời cơ và giữ chân khách hàng. Chỉ cần hoạt động cho vay này được triển khai trong tầm kiểm soát, và các tổ chức cho vay tiêu dùng vẫn luôn giữ mình được ở thế chủ động thì khả năng phát triển vững chắc và tạo ra doanh thu khổng lồ trong những năm tới là điều rất khả quan. Tuy nhiên, với nền kinh tế phát triển chậm, sức mua yếu, doanh nghiệp hoạt động khó khăn, hàng hóa sản xuất không tiêu thụ được buộc các NH đẩy mạnh các chương trình CVTD nhằm kích cầu tín dụng, tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các NHTM và các NHNNg. Cạnh tranh giữa các NH trong phân khúc cho vay cá nhân, vay tiêu dùng ngày càng gay gắt nên không chỉ lãi suất, mỗi NH còn đưa ra các sản phẩm ưu đãi, chất lượng phục vụ để kéo người vay về phía mình. Người có nhu cầu vay tiền giờ không chỉ nhìn vào lãi suất mà họ tìm hiểu rất kỹ các thông tin kinh tế vĩ mô. Họ cho rằng trong bối cảnh lạm phát được kiểm soát thấp nên lãi suất sẽ có xu hướng giảm và chọn điều chỉnh lãi suất theo thị trường ở những năm tiếp theo cũng là hợp lý. Sự cạnh tranh này tạo cho KH có nhiều lựa chọn, họ có quyền chọn NH nào đáp ứng tốt nhất nhu cầu của mình.Yếu tố nào sẽ là yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của khách hàng?
3 Với những lý do trên, tác giả đã quyết định lựa chọn nghiên cứu đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” cho luận văn tốt nghiệp. 1.2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Hoạt động cho vay tiêu dùng (CVTD) là vấn đề được nhiều nhà kinh tế trong và ngoài nước quan tâm và nghiên cứu. Các nghiên cứu rất phong phú và đa dạng, đề cập đến khái niệm, hình thức, vai trò, ý nghĩa và các nhân tố ảnh hưởng đến CVTD, thực trạng, xu hướng của sự phát triển về CVTD trên thế giới và ảnh hưởng của nó đến Việt Nam. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng trong vay tiêu dùng. Cụ thể, nghiên cứu của Boyd et al (1994), Yue và Tom (1995), Kennington et al (1996) cho rằng yếu tố tác động đến sự lựa chọn ngân hàng là thương hiệu hay gọi là danh tiếng ngân hàng, vị trí thuận tiện, dịch vụ hiệu quả, số giờ hoạt động, lãi suất, chất lượng dịch vụ, yếu tố ít quan trọng là sự thân thiện của nhân viên ngân hàng và cơ sở vật chất hiện đại. Nhưng nghiên cứu của CC Frangos (2012) phát hiện ra và chỉ ra rằng lãi suất cho vay là nhân tố quan trọng nhất, một lãi suất thấp sẽ làm giảm chi phí của khoản vay, do đó làm gia tăng nhu cầu vay tiêu dùng. Tại Việt Nam, cũng đã có rất nhiều công trình nghiên cứu đã đề cập đến khái niệm, hình thức, vai trò, ý nghĩa và các nhân tố ảnh hưởng đến vay tiêu dùng hoặc sự lựa chọn ngân hàng; thực trạng, xu hướng của sự phát triển về CVTD tại Việt Nam. Các đề tài nghiên cứu về cho vay tiêu dùng của các ngân hàng thương mại trong phạm vi một chi nhánh hay một ngân hàng cụ thể, nhưng chưa nghiên cứu trong phạm vi các ngân hàng cùng nằm trong một địa bàn lớn. Bài nghiên cứu này, tác giả kế thừa các nghiên cứu đã có, đồng thời vận dụng mô hình kinh tế lượng sẽ kiểm định những yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng của khách hàng trong cho vay tiêu dùng tại NHTM tại địa bàn Tp.HCM để kiến nghị những giải pháp hợp lý cho sản phẩm này. Các cơ sở nghiên cứu mà tác giả áp dụng bao gồm: Cơ sở lý thuyết cho mô hình nghiên cứu đề xuất là lý thuyết về hành vi tiêu dùng.
4 Cơ sở thực tiễn cho mô hình nghiên cứu đề xuất, đặc biệt là cơ sở cho nội dung của các biến quan sát là đặc điểm của cho vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại. Cơ sở thực nghiệm cho mô hình nghiên cứu đề xuất là các nghiên cứu trước đây có liên quan: Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng trong vay tiêu dùng; từ đó, tại Việt Nam, một số công trình nghiên cứu đã đề cập đến chủ đề này ở các góc độ và không gian có khác nhau. Từ đó, làm cơ sở thực nghiệm cho đề tài là bài báo gốc: “The customers' Determinant Factors of the Bank Selection” (Tạm dịch: “Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn Ngân hàng của khách hàng”) – Bài nghiên cứu của Umbas Krisnanto, năm 2011, tại Indonesia. Đồng thời, là 03 bài nghiên cứu trong nước và 05 bài nghiên cứu nước ngoài. Từ 08 bài nghiên cứu này, tác giả đã đúc kết được các nhân tố có ý nghĩa phổ biến trong các bài nghiên cứu và một số hạn chế của các đề tài để đề xuất mô hình nghiên cứu và phần nào giảm thiểu hạn chế trong nghiên cứu cho đề tài. 1.3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU, CÂU HỎI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung: Mục tiêu chung của đề tài là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM). Mục tiêu cụ thể: Để đạt được mục tiêu chung, đề tài đạt được các mục tiêu cụ thể sau: - Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân. - Đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân
5 - Từ kết quả nghiên cứu, đúc kết được các hàm ý quản trị trong thu hút khách hàng vay tiêu dùng. 1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu Trên những mục tiêu này, câu hỏi nghiên cứu cho đề tài là: - Những nhân tố nào ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn TP.HCM ? - Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố này đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân trên địa bàn TP.HCM như thế nào? - Những hàm ý, khuyến nghị nào có thể cung cấp cho nhà quản trị ngân hàng thương mại ? 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.  Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng để vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân. Cụ thể, luận văn kiểm định 6 nhân tố: Sự thuận tiện; Khả năng đáp ứng của nhân viên; Sự khuyến nghị từ người khác; Chi phí dịch vụ; Uy tín thương hiệu Ngân hàng; Chiêu thị trên địa bàn TP.HCM.  Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi không gian nghiên cứu của đề tài là trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, tập trung ở các quận lớn, nơi có nhiều ngân hàng đóng trú. Trên không gian nghiên cứu này, phạm vi khảo sát là các khách hàng ở 10 quận thuộc TP.HCM, bao gồm: Quận 1, quận 2, quận 3, quận 4, quận 5, quận 10, quận Bình Thạnh, quận Gò Vấp, quận Tân Bình, quận Phú Nhuận Mặt khác, phạm vi thời gian khảo sát là từ 12/12/2016 đến 26/12/2016 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU