BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
TRẦN THANH SƠN
CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NGÀNH ĐỒ GỖ
XUẤT KHẨU VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ
ĐẾN NĂM 2015
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP.Hồ Chí Minh, năm 2006
Trang 1
MUÏC LUÏC
Trang
1
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1
CHÖÔNG I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC
1
1.1 Moät soá vaán ñeà veà chieán löôïc
2
1.1.1 Khaùi nieäm veà chieán löôïc
3
1.1.2 Vai troø cuûa chieán löôïc
4
1.1.3 Taàm quan troïng cuûa hoaïch ñònh chieán löôïc
4
1.2 Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc
5
1.2.1 Giai ñoaïn hình thaønh chieán löôïc
5
1.2.2 Giai ñoaïn thöïc thi chieán löôïc
5
1.2.3 Giai ñoaïn ñaùnh giaù chieán löôïc
5
1.3 Qui trình hoaïch ñònh chieán löôïc
5
1.3.1 Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu
12
1.3.2 Phaân tích moâi tröôøng
14
1.3.3 Xaây döïng caùc phöông aùn chieán löôïc
17
1.3.4 Löïa choïn chieán löôïc
17
CHÖÔNG II : THÖÏC TRAÏNG NGAØNH SAÛN XUAÁT ÑOÀ GOÃ XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ
17
2.1 Toång quan veà thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm ñoà goã ôû Myõ
19
2.1.1 Ñaëc ñieåm kinh teá-xaõ hoäi-vaên hoùa nöôùc Myõ
22
2.1.2 Thò tröôøng nhaäp khaåu saûn phaåm goã cuûa Myõ
23
2.1.3 Moät soá löu yù khu xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ
23
2.2 Nhöõng neùt chung veà ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam hieän nay
26
2.2.1 Khaùi quaùt veà ngaønh ñoà goã
27
2.2.2 Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã sang thò tröôøng Myõ
27
2.3 Phaân tích nhöõng aûnh höôûng hoaït ñoäng cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà goã
36
2.3.1 Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi
40
* Ma traän hình aûnh caïnh tranh
41
* Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân ngoaøi (EFE)
50
2.3.2 Phaân tích moâi tröôøng beân trong
* Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân trong (IFE)
Trang 2
51
56
* Ma traän SWOT chöa ñaày ñuû
56
CHÖÔNG III: CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH ÑOÀ GOÃ XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ ÑEÁN NAÊM 2015
56
3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh ñoà goã xuaát khaåu ñeán naêm 2015
57
3.1.1 Cô sôû ñeå xaùc ñònh muïc tieâu
57
3.1.2 Muïc tieâu phaùt trieån
59
3.1.3 Phöông höôùng phaùt trieån
61
3.2 Xaây döïng chieán löôïc – Ma traän SWOT
61
3.3 Caùc chieán löôïc löïa choïn
62
3.3.1 Chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung
68
3.3.2 Chieán löôïc Marketing
70
3.3.3 Chieán löôïc taêng tröôûng hoäi nhaäp
70
3.4 Moät soá giaûi phaùp chuû yeáu ñeå thöïc hieän chieán löôïc
71
3.4.1 Giaûi phaùp taïo voán ñaàu tö
73
3.4.2 Giaûi phaùp oån ñònh nguoàn nguyeân lieäu
74
3.4.3 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng saûn phaåm
75
3.4.4 Giaûi phaùp khoa hoïc- coâng ngheä
76
3.4.5 Giaûi phaùp phaùt trieån nguoàn nhaân löïc
79
3.4.6 Giaûi phaùp Marketing, xaây döïng thöông hieäu
80
3.4.7 Giaûi phaùp choáng baùn phaù giaù
80
3.5 Kieán nghò
81
3.5.1 Kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc
3.5.2 Kieán nghò Hieäp hoäi ngaønh goã
KEÁT LUAÄN
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PHUÏ LUÏC
Trang 3
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Trong xu theá toaøn caàu hoùa neàn kinh teá ngaøy caøng dieãn ta maïnh meõ, neàn kinh
teá Vieät Nam ñang töøng böôùc hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi. Söï
thaønh coâng hay thaát baïi cuûa moãi doanh nghieäp vaø cuûa moãi quoác gia khoâng chæ laø
nhöõng lôïi theá truyeàn thoáng veà nhaân löïc, taøi nguyeân, vò trí ñòa lyù ..v.v. nöõa maø chính
laø söï löïa choïn ñuùng chieán löôïc phaùt trieån, caïnh tranh vaø lôïi theá so saùnh cuûa quoác
gia vaø cuûa töøng doanh nghieäp.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh cheá bieán goã vaø xuaát khaåu ñoà goãã nöôùc ta
ñaõ coù böôùc phaùt trieån maïnh meõ, vöôn leân thaønh moät ngaønh haøng coù kim ngaïch xuaát
khaåu cao, naêm 2003 ñaït 567,2 trieäu USD, naêm 2004 nhaûy voït leân 1,1 tyû USD vaø
naêm 2005 ñaït 1,52 tyû USD, cho ñeán nay kim ngaïch xuaát khaåu cuûa maët haøng ñoà goã
ñöùng thöù 5 trong 10 maët haøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa quoác gia.
Ñoái vôùi thò tröôøng Myõ, ñaây laø moät thò tröôøng ñaày tieàm naêng cuûa Vieät Nam.
Sau Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät- Myõ vaø caùc chính saùch öu ñaõi vaø khuyeát khích xuaát
khaåu cuûa Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ môû ra nhieàu trieån voïng ñeå Vieät Nam thaâm nhaäp
thò tröôøng naøy. Maëc duø chuùng ta chæ môùi xuaát khaåu ñoà goã sang thò tröôøng naøy töø
naêm 1999, nhöng ñeán nay Myõ laø thò tröôøng ñoà goã xuaát khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam
vaø coù toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm töø 2-3 con soá. Trong töông lai gaàn Vieät Nam seõ
laø thaønh vieân cuûa toå chöùc Thöông maïi theá giôùi (WTO) vaø xuaát khaåu Vieät Nam caøng
coù nhieàu thuaän lôïi ñeå phaùt trieån hôn nöõa ôû thò tröôøng naøy.
Tuy nhieân, quaù trình hoäi nhaäp vôùi kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc, vieäc phaùt trieån
thò tröôøng xuaát khaåu saûn phaåm ñoà goã Vieät Nam phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc
raát lôùn, ñoù laø söï caïnh tranh gay gaét cuûa caùc ñoáâi thuû treân thò tröôøng Myõ, söï baûo hoä
saûn xuaát trong nöôùc neân chính phuû Myõ coù xu höôùng aùp duïng caùc bieän phaùp baûo hoä
maäu dòch phoå bieán nhö : ñaùnh thueá vôùi nhöõng maët haøng baùn phaù giaù, ñaùnh thueá vôùi
haøng hoaù ñöôïc trôï caáp, vaø nhieàu coâng cuï baûo hoä khaùc. Söï xuaát hieän ngaøy caøng
nghieàu caùc raøo caûn baûo hoä môùi naøy ñaõ laøm cho caùc nöôùc (chuû yeáu laø caùc nöôùc ñang
Trang 4
phaùt trieån) bò ñoái xöû phaân bieät vaø bò ñôn phöông chòu ñöïng caùc “chieâu thöùc” baûo hoä
cuûa caùc nöôùc phaùt trieån. Beân caïnh ñoù, ngaønh saûn xuaát ñoà goã cuõng gaëp khoâng ít khoù
khaên vaø yeáu keùm cuûa ngaønh nhö: thieáu nguyeân lieäu ñaàu vaøo vaø phaûi nhaäp khaåu
phaàn lôùn, naêng löïc saûn xuaát coøn nhoû, coâng ngheä, maùy moùc thieát bò coøn laïc haäu chöa
ñöôïc ñoåi môùi nhieàu, moái lieân heä kinh teá-kyõ thuaät giöõa caùc doanh nghieäp trong cuøng
ngaønh ít ñöôïc thieát laäp, ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät, caùn boä quaûn lyù, coâng
nhaân phaàn lôùn khoâng ñöôïc ñaøo taïo ñaày ñuû theo yeâu caàu môùi.v..v. vaø treân heát laø
ngaønh saûn xuaát, xuaát khaåu ñoà goã thieáu moät chieán löôïc phaùt trieån roõ raøng, ñònh
höôùng cho ngaønh phaùt trieån trong nhöõng naêm tôùi.
Vôùi nhöõng thuaän lôïi vaø cô hoäi treân ñaõ taïo cô sôû cho ñoà goã Vieät Nam seõ tieáp
tuïc phaùt trieån taïi thò tröôøng Myõ. Tuy nhieân, nhöõng yeáu keùm vaø thaùch thöùc ñang vaø
seõõ laøm caûn trôû ngaønh ñoà goã xuaát khaåu keùm phaùt trieån. Ñieàu naøy seõ ñöôïc giaûi quyeát
khi chuùng ta coù moät chieán löôïc phaùt trieån thích hôïp, ñaây laø moät vaán ñeà heát söùc caáp
thieát vaø quan troïng. Vôùi mong muoán ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån cuûa ngaønh ñoà goã
xuaát khaåu cuûa Vieät Nam, chuùng toâi choïn ñeà taøi : “Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh goâã
xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ ñeán naêm 2015” laø moät ñeà taøi caàn thieát
trong giai ñoaïn hieän nay nhaèm giuùp caùc doanh nghieäp trong ngaønh töï ñoåi môùi mình
vaø tieán tôùi phaùt trieån vaø chieám lónh theâm thò phaàn treân thò tröôøng Myõ.
Muïc tieâu nghieân cöùu
- Laøm roõ cô sôû lyù luaän cô baûn veà chieán löôïc, quaûn trò chieán löôïc, laøm cô sôû
cho vieäc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån cuûa moät ngaønh coù tieàm naêng xuaát khaåu ôû
Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ.
- Ñaùnh giaù thöïc traïng xuaát khaåu saûn phaåm goã Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ
thôøi gian qua.
- Ñeà xuaát chieán löôïc vaø giaûi phaùp thöïc hieän, kieán nghò nhaèm ñònh höôùng cho
söï phaùt trieån cuûa ngaønh ñoà goã xuaát khaåu sang Myõ trong giai ñoaïn töø nay ñeán naêm
2015.
Trang 5
Phöông phaùp nghieân cöùu
Luaän vaên ñöôïc phaân tích vaø laøm roõ noäi dung baèng phöông phaùp phaân tích,
thoáng keâ, toång hôïp, ñaùnh giaù vôùi tham khaûo yù kieán cuûa moät soá quaûn trò cao caáp
trong caùc coâng ty saûn xuaát ñoà goã. Cô sôû cho vieäc nghieân cöùu luaän vaên laø nguoàn soá
lieäu töø nieân giaùm thoáng keâ, caùc taøi lieäu treân saùch, baùo, Internet .
Phaïm vi nghieân cöùu
- Ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam
- Thò tröôøng ñoà goã Myõ.
Boá cuïc cuûa luaän vaên
Lôøi môû ñaàu
Chöông I: Cô sôû lyù luaän veà hoaïch ñònh chieán löôïc.
Chöông II: Thöïc traïng ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam sang thò
tröôøng Myõ.
Chöông III: Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam sang thò
tröôøng Myõ ñeán naêm 2015.
Keát luaän.
Trang 6
CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG
VEÀ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH
1.1 MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC
1.1.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn:
a) Chieán löôïc: Thuaät ngöõ chieán löôïc ñöôïc söû duïng ñaàu tieân trong quaân söï, töø
thaäp nieân 60 (theá kyû XX) chieán löôïc ñöôïc öùng duïng vaøo lónh vöïc kinh doanh vaø
thuaät ngöõ “Chieán löôïc kinh doanh ra ñôøi”. Tuy nhieân, quan nieäm veà chieán löôïc
kinh doanh cuõng ñöôïc phaùt trieån daàn theo thôøi gian vaø ñöôïc tieáp caän theo nhieàu
caùch.
Theo caùch tieáp caän truyeàn thoáng cuûa Alfred Chandler, giaùo sö tröôøng
Havard, “Chieán löôïc laø tieán trình xaùc ñònh caùc muïc tieâu cô baûn daøi haïn cuûa doanh
nghieäp, löïa choïn caùch thöùc hoaëc phöông höôùng haønh ñoäng vaø phaân boá caùc taøi
nguyeân thieát yeáu ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñoù”
Theo Fred R. David, taùc giaû cuoán Concepts of Strategic Management,
“Chieán löôïc laø nhöõng phöông tieän ñaït tôùi nhöõng muïc tieâu daøi haïn”
Coøn theo phöông phaùp C3: chieán löôïc cuûa moät doanh nghieäp laø moät heä thoáng
nhöõng phöông phaùp mang tính chaát laâu daøi nhaèm cuûng coá vò theá caïnh tranh cuûa
doanh nghieäp treân thöông tröôøng.
Duø tieáp caän theo caùch naøo thì baûn chaát cuûa chieán löôïc kinh doanh vaãn laø
ñònh höôùng kinh doanh vaø xaây döïng heä thoáng giaûi phaùp daøi haïn cho doanh nghieäp
ñeå phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Theo caùch hieåu naøy thuaät ngöõ chieán löôïc kinh
doanh ñöôïc duøng theo ba nghóa phoå bieán nhaát:
- Xaùc ñònh caùc muïc tieâu daøi haïn cô baûn cuûa doanh nghieäp
- Ñöa ra caùc chöông trình haønh ñoäng toång quaùt
- Löïa choïn caùc phöông aùn haønh ñoäng, trieån khai phaân boá nguoàn taøi nguyeân
ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñoù.
Trang 7
b) Hoaïch ñònh chieán löôïc: ñaây laø quaù trình xaùc ñònh nhieäm vuï, muïc tieâu cuûa
toå chöùc cuøng vôùi vieäc phaân tích moâi tröôøng beân trong vaø beân ngoøai ñeå vaïch ra
nhöõng chieán löôïc thích hôïp cho hoaït ñoäng cuûa toå chöùc.
- Nhieäm vuï: laø vieäc xaùc ñònh khu vöïc kinh doanh cuûa ngaønh, doanh nghieäp,
cuï theå laø saûn phaåm, dòch vuï, nhöõng nhoùm khaùch haøng cô baûn, nhu caàu thò tröôøng, …
ñoái vôùi lónh vöïc kinh doanh cuûa mình. Vieäc xaùc ñònh nhieäm vuï nhaèm ñaûm baûo söï
nhaát trí veà muïc ñích cuûa toå chöùc, töø ñoù coù cô sôû ñeå phaân phoái nguoàn löïc, taïo neân
tieáng noùi chung maø moïi thaønh vieân ñoàng tình vôùi muïc ñích laãn phöông höôùng nhaèm
taïo thuaän lôïi cho vieäc ñöa caùc muïc tieâu vaøo phaân boå caùc nhieäm vuï cho caùc hoaït
ñoäng chuû yeáu beân trong cuûa toå chöùc ñeå coù theå ñaùnh giaù vaø quaûn lyù ñöôïc.
- Muïc tieâu: laø nhöõng keát quaû kinh doanh maø doanh nghieäp muoán ñaït ñeán
trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Thoâng thöôøng coù caùc muïc tieâu ngaén haïn, trung haïn
vaø daøi haïn. Vieäc xaùc ñònh muïc tieâu ngaén haïn hay daøi haïn coù tính chaát töông ñoái vaø
tuøy thuoäc vaøo coâng vieäc saûn xuaát kinh doanh cuûa töøng ngaønh, töøng doanh nghieäp.
c) Quaûn trò chieán löôïc: bao goàm caùc hoaït ñoäng töø xaây döïng ñeán toå chöùc
chieán löôïc. Quaù trình quaûn trò chieán löôïc coù ba giai ñoaïn laø thieát laäp chieán löôïc,
thöïc hieän chieán löôïc vaø ñaùnh giaù chieán löôïc.
1.1.2 Vai troø cuûa chieán löôïc
Veà lyù thuyeát cuõng nhö thöïc teá cho thaáy, trong neàn kinh teá hoäi nhaäp, vieäc
thieát laäp vaø thöïc thi chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi caùc lôïi ích cho ngaønh kinh
teá, caùc doanh nghieäp sau ñaây:
- Giuùp nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp thaáy roõ muïc ñích vaø höôùng ñi cuûa
ngaønh, doanh nghieäp mình, giuùp caùc nhaø laõnh ñaïo xem xeùt vaø xaùc ñònh toå chöùc neân
ñi höôùng naøo vaø khi naøo thì ñaït tôùi moät vò trí nhaát ñònh.
- Giuùp caùc nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp thaáy roõ cô hoäi vaø nguy cô xaûy ra
trong kinh doanh khi hoäi nhaäp kinh teá. Ñoàng thôøi giuùp phaân tích, ñaùnh giaù döï baùo
caùc ñieàu kieän moâi tröôøng trong töông lai, taän duïng cô hoäi, giaûm nguy cô, ñöa doanh
nghieäp vöôït qua khoù khaên, caïnh tranh, giaønh thaéng lôïi.
Trang 8
- Giuùp nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp ñöa ra caùc quyeát ñònh ñoái phoù vôùi taùc
ñoäng cuûa moâi tröôøng kinh doanh, naâng cao hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh, ñöa
doanh nghieäp ñi leân.
- Giuùp nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp taïo ra nhöõng chieán löôïc kinh doanh toát
hôn thoâng qua vieäc söû duïng phöông phaùp tieáp caän heä thoáng, taïo cô sôû ñeå taêng söï
lieân keát vaø taêng söï gaén boù cuûa nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp trong vieäc thöïc hieän muïc
tieâu chung.
- Cuoái cuøng, lyù do khoâng keùm phaàn quan troïng laø phaàn lôùn caùc coâng trình
nghieân cöùu cho thaáy ngaønh naøo, doanh nghieäp naøo vaän duïng quaûn trò chieán löôïc toát
thì ñaït ñöôïc keát quaû toát hôn nhieàu so vôùi caùc keát quaû maø hoï ñaït ñöôïc tröôùc ñoù.
Caùc öu ñieåm treân laø raát quan troïng, nhöng vaãn coù moät soá nhöôïc ñieåm nhö
phaûi maát nhieàu thôøi gian vaø chi phí cho vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän chieán löôïc, caùc
keá hoaïch chieán löôïc neáu khoâng ñöôïc vaän duïng ñuùng ñaén seõ trôû neân cöùng nhaéc vaø
daãn ñeán ruûi ro, giôùi haïn sai soùt trong vieäc döï baùo moâi tröôøng daøi haïn ñoâi khi coù theå
raát lôùn, toå chöùc thöïc hieän khoâng toát chieán löôïc thì seõ thaát baïi. Maëc duø coù nhöõng
nhöôïc ñieåm treân, nhöng neáu bieát caùch khaéc phuïc vaø vaän duïng toát caùc maët tích cöïc
thì chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi nhieàu thaønh coâng cho doanh nghieäp. Vì vaäy,
caùc ngaønh, caùc doanh nghieäp phaûi thaáy roõ taàm quan troïng cuûa vieäc xaây döïng chieán
löôïc vaø phaûi xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cho rieâng mình.
1.1.3 Taàm quan troïng cuûa hoaïch ñònh chieán löôïc
Trong boái caûnh neàn kinh teá Vieät Nam hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng vaø
ngaøy caøng phaùt trieån, cuøng vôùi xu theá hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc, vieäc
xaây döïng chieán löôïc nhaèm ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng vaø giai ñoaïn lòch söû cuûa neàn
kinh teá, xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån ngaønh, doanh nghieäp trong thôøi kyø hoaïch
ñònh chieán löôïc.
Treân cô sôû hoaïch ñònh chieán löôïc, caùc doanh nghieäp khai thaùc ñuùng caùc
nguoàn noäi löïc vaø ngoaïi löïc, taän duïng caùc theá maïnh vaø caùc cô hoäi, phaùt hieän caùc
nguy cô, caùc maët yeáu vaø tìm caùch haïn cheá khaéc phuïc ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån trong
xu theá phaùt trieån vaø caïnh tranh hieän nay. Vì vaäy, vieäc xaây döïng chieán löôïc coù yù
nghóa ñaëc bieät quan troïng ñeán söï phaùt trieån hoaëc taøn luïi cuûa toå chöùc, doanh nghieäp.
Trang 9
1.2 CAÙC GIAI ÑOAÏN CUÛA QUAÙ TRÌNH QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC
Ñöa ra quyeát ñònh
Thöïc hieän nghieân cöùu
Hôïp nhaát tröïc giaùc vaø phaân tích
Giai ñoaïn Haønh ñoäng
Hình thaønh chieán löôïc
Phaân phoái caùc nguoàn taøi nguyeân
Thöïc thi chieán löôïc
Thieát laäp muïc tieâu haøng naêm
Ñeà ra chính saùch
Ñaùnh giaù chieán löôïc
Ño löôøng thaønh tích
Thöïc hieän ñieàu chænh
Xem xeùt laïi caùc yeáu toá beân trong, beân ngoaøi
1.2.1 Giai ñoaïn hình thaønh chieán löôïc
Hình thaønh chieán löôïc laø quaù trình thieát laäp nhieäm vuï kinh doanh, thöïc hieän
ñieàu tra nghieân cöùu ñeå xaùc ñònh caùc maët maïnh, maët yeáu beân trong, caùc cô hoäi vaø
nguy cô beân ngoaøi, ñeà ra caùc muïc tieâu daøi haïn vaø löïa choïn giöõa nhöõng chieán löôïc
thay theá. Tieán haønh nghieân cöùu lieân quan ñeán vieäc thu thaäp vaø xöû lyù caùc thoâng soá
veà thò tröôøng, ngaønh kinh doanh cuûa toå chöùc. Thöïc chaát laø xaùc ñònh caùc ñieåm maïnh
vaø caùc ñieåm cô baûn trong caùc lónh vöïc kinh doanh chöùc naêng. Caùc quyeát ñònh trong
giai ñoaïn hình thaønh chieán löôïc seõ gaén toå chöùc vôùi caùc saûn phaåm, thò tröôøng, nguoàn
taøi nguyeân ….trong moät thôøi gian daøi.
Trong phaïm vi nghieân cöùu, luaän vaên chæ taäp trung saâu vaøo giai ñoaïn hoaïch
ñònh chieán löôïc bao goàm caùc böôùc: thöïc hieän nghieân cöùu, hôïp nhaát tröïc giaùc vaø
phaân tích ñeå xaây döïng chieán löôïc vaø löïa choïn chieán löôïc. Giai ñoaïn naøy coøn goïi laø
giai ñoaïn nhaäp vaøo, caùc coâng cuï ñöôïc söû duïng cho giai ñoaïn naøy bao goàm ma traän
ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi (EFE), ma traän hình aûnh caïnh tranh vaø ma traän caùc
yeáu toá noäi boä (IEF), ma traän ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô (SWOT).
Trang 10
1.2.2 Giai ñoaïn thöïc thi chieán löôïc
Giai ñoaïn naøy thöôøng ñöôïc goïi laø giai ñoaïn haønh ñoäng cuûa quaûn trò chieán
löôïc. Ba hoaït ñoäng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø thieát laäp caùc muïc tieâu haøng naêm,
ñöa ra nhöõng chính saùch vaø phaân phoái caùc nguoàn taøi nguyeân. Vieäc thöïc thi chieán
löôïc bao goàm vieäc phaùt trieån caùc ngaân quyõ uûng hoä cho chieán löôïc, caùc chöông trình,
caùc moâi tröôøng vaên hoaù vaø ñoàng thôøi lieân keát, thuùc ñaåy nhaân vieân vôùi caùc heä thoáng
khen thöôûng ñoái vôùi caû muïc tieâu daøi haïn vaø muïc tieâu haøng naêm
1.2.2 Giai ñoaïn ñaùnh giaù chieán löôïc
Ba hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa giai ñoaïn naøy laø: xem xeùt laïi caùc yeáu toá beân trong
vaø beân ngoaøi; ño löôøng thaønh tích vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng ñieàu chænh. Giai ñoaïn
ñaùnh giaù chieán löôïc laø raát caàn thieát vì söï thaønh coâng trong hieän taïi khoâng ñaûm baûo
cho söï thaønh coâng trong töông lai. Söï thaønh coâng luoân taïo ra caùc vaán ñeà môùi khaùc,
caùc doanh nghieäp coù tö töôûng thoûa maõn phaûi traû giaù baèng söï taøn luïi.
1.3 QUI TRÌNH HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC
1.3.1 Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu
Ñeå xaây döïng chieán löôïc, ñieàu quan troïng tröôùc tieân laø chieán löôïc phaûi coù
moät söù maïng (hay nhieäm vuï) cuûa toå chöùc, doanh nghieäp. Baûn söù maïng kinh doanh
laø moät baûn tuyeân boá “lyù do toàn taïi” cuûa moät toå chöùc, noù traû lôøi caâu hoûi trung taâm
“coâng vieäc kinh doanh cuûa toå chöùc laø gì?”, söù maïng coøn chöùa ñöïng toång quaùt thaønh
tích mong öôùc tuyeân boá vôùi beân ngoaøi toå chöùc nhö laø moät hình aûnh coâng khai maø toå
chöùc, doanh nghieäp mong öôùc, ñoù laø ñieàu heát söùc caàn thieát ñeå thieát laäp caùc muïc
tieâu vaø soaïn thaûo caùc chieán löôïc moät caùch coù hieäu quaû.
Muïc tieâu xuaát phaùt töø söù maïng, moät söù maïng coù theå coù nhieàu muïc tieâu, muïc
tieâu chæ ñònh nhöõng ñoái töôïng rieâng bieät hay nhöõng keát quaû kinh doanh maø doanh
nghieäp muoán ñaït tôùi trong moät thôøi gian xaùc ñònh caàn thieát ñeå hoaøn thaønh ñöôïc muïc
tieâu ñeà ra.
1.3.2 Phaân tích moâi tröôøng
* Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi
a) Moâi tröôøng vó moâ: Muïc ñích cuûa vieäc kieåm soaùt caùc yeáu toá cuûa moâi
tröôøng beân ngoaøi laø phaùt trieån moät danh muïc coù giôùi haïn nhöõng cô hoäi moâi tröôøng
Trang 11
coù theå mang laïi lôïi ích cho doanh nghieäp vaø caùc moái ñe doïa cuûa moâi tröôøng maø
doanh nghieäp neân traùnh, ñaëc bieät nhaän dieän caùc bieán soá quan troïng. Caùc doanh
nghieäp caàn coù ñöôïc khaû naêng öùng phoù laïi moät caùch chuû ñoäng hoaëc coù tính phoøng veä
ñoái vôùi caùc yeáu toá baèng caùch soaïn thaûo caùc chieán löôïc nhaèm taän duïng caùc vaän hoäi
beân ngoaøi hoaëc toái thieåu hoaù aûnh höôûng cuûa caùc moái ñe doïa tieàm naêng.
Caùc nhaø quaûn trò chieán löôïc moät ngaønh thöôøng choïn caùc yeáu toá sau ñaây ñeå
nghieân cöùu : yeáu toá kinh teá, yeáu toá chính trò vaø luaät phaùp, yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi,
yeáu toá töï nhieân vaø yeáu toá coâng ngheä.
* Yeáu toá kinh teá: söï taùc ñoäng cuûa yeáu toá naøy coù tính chaát tröïc tieáp vaø naêng
ñoäng. Caùc yeáu toá nhö chu kyø kinh teá, naïn thaát nghieäp, thu nhaäp quoác daân vaø xu
höôùng thu nhaäp quoác daân, laïm phaùt, laõi suaát, tyû giaù hoái ñoaùi, caùn caân thanh toaùn,
chính saùch taøi chính vaø tieàn teä, thueá …. Nhöõng dieãn bieán cuûa moâi tröôøng kinh teá
bao giôø cuõng chöùa ñöïng nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa khaùc nhau ñoái vôùi töøng doanh
nghieäp trong caùc ngaønh khaùc nhau vaø coù aûnh höôûng tieàm taøng ñeán chieán löôïc chung
cuûa ngaønh vaø doanh nghieäp.
* Yeáu toá chính trò vaø luaät phaùp: bao goàm caùc quan ñieåm, ñöôøng loái chính trò
cuûa chính phuû, heä thoáng luaät hieän haønh, caùc xu höôùng chính trò ngoaïi giao cuûa chính
phuû vaø nhöõng dieãn bieán chính trò trong nöôùc, trong khu vöïc vaø treân toaøn theá giôùi.
- Luaät phaùp: ñöa ra nhöõng quy ñònh cho pheùp hoaëc khoâng cho pheùp, hoaëc
nhöõng raøng buoäc ñoøi hoûi caùc thaønh phaàn kinh teá phaûi tuaân thuû.
- Chính phuû: laø cô quan giaùm saùt, duy trì, thöïc hieän phaùp luaät vaø baûo veä lôïi
ích cuûa quoác gia. Chính phuû coù moät vai troø to lôùn trong ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá
thoâng qua caùc chính saùch kinh teá, taøi chính, tieàn teä vaø caùc chöông trình chi tieâu cuûa
mình. Trong moái quan heä vôùi caùc ngaønh, caùc doanh nghieäp, chính phuû ñoùng vai troø
laø ngöôøi kieåm soaùt, khuyeán khích, taøi trôï, quy ñònh, ngaên caám, haïn cheá, vöøa ñoùng
vai troø laø khaùch haøng quan troïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp (trong chöông trình chi
tieâu cuûa chính phuû) vaø sau cuøng chính phuû cuõng ñoùng vai troø laø nhaø cung caáp caùc
dòch vuï cho caùc doanh nghieäp, chaúng haïn nhö cung caáp caùc thoâng tin vó moâ, caùc
dòch vuï coâng coäng khaùc….
Trang 12
- Caùc xu theá chính trò vaø ñoái ngoaïi: chöùa ñöïng nhöõng tín hieäu cho söï thay ñoåi
cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Nhöõng bieán ñoäng phöùc taïp trong moâi tröôøng chính trò
vaø phaùp luaät seõ taïo ra nhöõng cô hoäi vaø ruûi ro ñoái vôùi caùc caùc ngaønh, caùc doanh
nghieäp. Xu theá hoøa bình, hôïp taùc, toân troïng quyeàn töï quyeát cuûa caùc daân toäc ñang laø
xu theá chuû ñaïo hieän nay. Vieäc nhaø nöôùc ta thöïc hieän chính saùch oån ñònh moâi tröôøng
chính trò vaø “Vieät nam muoán laø baïn cuûa taát caû caùc nöôùc” laø moät ñieàu kieän thuaän lôïi
cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
* Yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi: bao goàm nhöõng chuaån möïc giaù trò maø nhöõng chuaån
möïc vaø giaù trò naøy ñöôïc chaáp nhaän vaø toân troïng bôûi moät xaõ hoäi hoaëc moät neàn vaên
hoaù cuï theå. Söï taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá vaên hoaù thöôøng coù tính daøi haïn vaø tinh teá
nhöng phaïm vi taùc ñoäng raát roäng. Caùc khía caïnh hình thaønh moâi tröôøng vaên hoaù xaõ
hoäi coù aûnh höôûng maïnh meõ tôùi caùc hoaït ñoäng kinh doanh nhö : nhöõng quan nieäm veà
ñaïo ñöùc, thaåm myõ, veà loái soáng, veà ngheà nghieäp; nhöõng phong tuïc, taäp quaùn, truyeàn
thoáng; nhöõng quan taâm vaø öu tieân cuûa xaõ hoäi; trình ñoä nhaän thöùc, hoïc vaán chung
cuûa xaõ hoäi… bôûi noù xaùc ñònh caùch thöùc ngöôøi ta soáng, laøm vieäc, saûn xuaát vaø tieâu thuï
caùc saûn phaåm, dòch vuï.
*Yeáu toá töï nhieân: ñieàu kieän töï nhieân bao goàm vò trí ñòa lyù, khí haäu, caûnh
quan thieân nhieân, ñaát ñai, soâng bieån, caùc nguoàn taøi nguyeân khoaùn saûn trong loøng
ñaát, taøi nguyeân röøng bieån, söï trong saïch cuûa moâi tröôøng nöôùc vaø khoâng khí …. Trong
nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, nhaân loaïi ñang chöùng kieán söï xuoáng caáp nghieâm troïng
cuûa caùc ñieàu kieän töï nhieân, ñaëc bieät laø söï oâ nhieãm cuûa moâi tröôøng töï nhieân ngaøy
caøng taêng; söï caïn kieät vaø khan hieám cuûa caùc nguoàn taøi nguyeân vaø naêng löôïng; söï
maát caân baèng veà moâi tröôøng sinh thaùi…. Trong boái caûnh nhö vaäy, chieán löôïc kinh
doanh phaûi ñaùp öùng caùc yeâu caàu sau :
- Öu tieân phaùt trieån caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh hoaëc dòch vuï nhaèm
khai thaùc toát caùc ñieàu kieän vaø lôïi theá cuûa moâi tröôøng töï nhieân treân cô sôû ñaûm baûo
söï duy trì, taùi taïo vaø goùp phaàn taêng cöôøng caùc ñieàu kieän töï nhieân neáu coù theå.
- Phaûi coù yù thöùc tieát kieäm vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn taøi nguyeân
thieân nhieân, ñaëc bieät caàn phaûi laøm cho caùc doanh nghieäp coù yù thöùc trong vieäc
chuyeån daàn töø vieäc söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân khoâng theå taùi sinh trong töï nhieân
sang söû duïng caùc vaät lieäu nhaân taïo.
Trang 13
- Ñaåy maïnh nghieân cöùu phaùt trieån coâng ngheä, saûn phaåm goùp phaàn baûo veä
moâi tröôøng, moâi sinh, giaûm thieåu toái ña nhöõng taùc ñoäng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng do
hoaït ñoäng doanh nghieäp gaây ra.
* Yeáu toá coâng ngheä : ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá raát naêng ñoäng, chöùa
ñöïng nhieàu cô hoäi vaø ñe doïa ñoái vôùi doanh nghieäp. Nhöõng aùp löïc vaø ñe doïa töø moâi
tröôøng coâng ngheä coù theå laø : (1) Söï ra ñôøi cuûa coâng ngheä môùi laøm xuaát hieän vaø taêng
cöôøng öu theá caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm thay theá, ñe doïa caùc saûn phaåm truyeàn
thoáng cuûa ngaønh hieän höõu; (2) Söï buøng noå cuûa coâng ngheä môùi laøm cho coâng ngheä
hieän höõu bò loãi thôøi vaø taïo ra aùp löïc ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi ñoåi môùi coâng
ngheä ñeå taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh; (3) Söï ra ñôøi cuûa coâng ngheä môùi caøng taïo
ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhöõng ngöôøi xaâm nhaäp môùi vaø laøm taêng theâm aùp löïc ñe doïa
caùc doanh nghieäp hieän höõu trong ngaønh; (4) Söï buøng noå cuûa coâng ngheä môùi caøng
laøm cho voøng ñôøi coâng ngheä coù xu höôùng ruùt ngaén laïi, ñieàu naøy caøng laøm taêng
theâm aùp löïc phaûi ruùt ngaén thôøi gian khaáu hao so vôùi tröôùc.
Beân caïnh nhöõng ñe doïa thì nhöõng cô hoäi coù theå ñeán töø moâi tröôøng coâng ngheä
ñoái vôùi caùc doanh nghieäp laø : (1) Coâng ngheä môùi giuùp haï giaù thaønh nhöng taêng chaát
löôïng saûn phaåm, laøm cho saûn phaåm coù khaû naêng caïnh tranh toát hôn; (2) taïo cô hoäi
ñeå phaùt trieån saûn xuaát vaø hoaøn thieän saûn phaåm; (3) Taïo ra nhieàu saûn phaåm vôùi
nhieàu tính naêng vaø chaát löôïng toát hôn, qua ñoù taïo ra nhöõng thò tröôøng môùi cho caùc
saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa doanh nghieäp.
b) Moâi tröôøng vi moâ: Moâi tröôøng vi moâ bao goàm caùc yeáu toá trong ngaønh vaø
caùc yeáu toá ngoaïi caûnh ñoái vôùi ngaønh vaø doanh nghieäp, quyeát ñònh tính chaát vaø möùc
ñoä caïnh tranh trong ngaønh saûn xuaát kinh doanh ñoù. Coù 5 yeáu toá cô baûn : Ñoái thuû
caïnh tranh, ngöôøi mua, ngöôøi cung caáp, caùc ñoái thuû môùi tieàm aån vaø saûn phaåm thay
theá.
* Ñoái thuû caïnh tranh: vaán ñeà laø doanh nghieäp caàn phaûi coù caâu traû lôøi veà ñoái
thuû caïnh tranh:
- Ñieàu gì ñoái thuû caïnh tranh muoán ñaït tôùi ?
- Ñieàu gì ñoái thuû caïnh tranh coù theå laøm ñöôïc?
- Aûnh höôûng cuûa ñoái thuû caïnh tranh vôùi doanh nghieäp?
Trang 14
- Caùc maët maïnh vaø maët yeáu cuûa ñoái thuû caïnh tranh ?
- Ñieàu gì coù theå giuùp ñoái thuû caïnh tranh traû ñuõa moät caùch maïnh meõ vaø hieäu
quaû nhaát ?
* Khaùch haøng: laø moät phaàn cuûa doanh nghieäp. Caùc ñaëc ñieåm cô baûn cuûa
khaùch haøng laø qui moâ nhu caàu saûn phaåm hoaëc dòch vuï hieän taïi vaø tieàm naêng, lôïi ích
maø khaùch haøng mong muoán, thò hieáu vaø caùc ñaëc tröng cuûa saûn phaåm, khaû naêng
thanh toaùn cuûa khaùch haøng… Thoâng thöôøng caùc doanh nghieäp hay thaønh laäp “lyù
lòch” cuûa khaùch haøng nhaèm thu thaäp thoâng tin ñònh höôùng tieâu thuï.
* Nhöõng nhaø cung caáp: ngöôøi cung öùng coù theå khaúng ñònh quyeàn löïc cuûa hoï
baèng caùch ñe doïa taêng giaù hoaëc giaûm chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï cung öùng. Do
ñoù, hoï coù theå cheøn eùp lôïi nhuaän cuûa moät ngaønh khi ngaønh ñoù khoâng coù khaû naêng buø
ñaép chi phí taêng leân trong giaù thaønh saûn xuaát. Caùc ñoái töôïng chuû yeáu caàn quan taâm:
Ngöôøi cung caáp nguyeân lieäu cho saûn xuaát; Ngöôøi baùn vaät tö, thieát bò; Coäng ñoàng taøi
chính bao goàm ngaân haøng, caùc quyõ hoã trôï taøi chính, caùc coâng ty cho thueâ taøi chính;
Nguoàn lao ñoäng
* Ñoái thuû tieàm aån môùi: ñoái thuû môùi tham gia kinh doanh trong ngaønh coù theå
laø yeáu toá laøm giaûm lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp do hoï ñöa vaøo khai thaùc caùc naêng
löïc saûn xuaát môùi, vôùi mong muoán giaønh ñöôïc thò phaàn vaø caùc nguoàn löïc caàn thieát.
Vieäc baûo veä vò trí trong caïnh tranh ngaønh mình, cuûa doanh nghieäp bao goàm vieäc
duy trì haøng raøo hôïp phaùp ngaên caûn söï xaâm nhaäp töø beân ngoaøi. Nhöõng haøng raøo
naøy bao goàm: lôïi theá kinh teá theo qui moâ, söï khaùc bieät cuûa saûn phaåm, caùc ñoøi hoûi
veà voán, chi phí chuyeån ñoåi, khaû naêng tieáp caän vôùi keânh phaân phoái, nhöõng baát lôïi veà
chi phí khoâng lieân quan ñeán vi moâ vaø tính chaát cuûa caùc raøo caûn xaâm nhaäp.
* Saûn phaåm thay theá: söùc eùp do coù saûn phaåm thay theá laøm haïn cheá tieàm naêng
lôïi nhuaän cuûa ngaønh do möùc giaù cao nhaát bò khoáng cheá. Do caùc loaïi haøng coù theå
thay theá cho nhau neân daãn ñeán söï caïnh tranh treân thò tröôøng. Khi giaù cuûa saûn phaåm
chính taêng thì seõ khuyeán khích xu höôùng söû duïng saûn phaåm thay theá vaø ngöôïc laïi.
Vì vaäy, caùc doanh nghieäp caàn khoâng ngöøng nghieân cöùu vaø kieåm tra caùc maët haøng
thay theá tieàm aån. Phaàn lôùn saûn phaåm thay theá môùi laø keát quaû cuûa cuoäc buøng noå
Trang 15
coâng ngheä. Caùc doanh nghieäp caàn chuù yù daønh nguoàn löïc ñeå phaùt trieån hoaëc vaän
duïng coâng ngheä môùi vaøo chieán löôïc cuûa mình.
* Phaân tích tình hình noäi boä
Thöïc chaát cuûa quaù trình phaùt trieån chieán löôïc cuûa toå chöùc laø vieäc tìm ra vaø
phaùt trieån caùc lôïi theá caïnh tranh, do ñoù vieäc hieåu bieát, naém roõ noäi boä ngaønh coù moät
yù nghóa to lôùn. Phaân tích tình hình noäi boä nhaèm tìm ra nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm
yeáu cuûa ngaønh, qua ñoù xaùc ñònh caùc naêng löïc vaø nhöõng lôïi theá caïnh tranh. Caùc yeáu
toá noäi boä chuû yeáu bao goàm caùc lónh vöïc chöùc naêng nhö : nguoàn nhaân löïc, nghieân
cöùu vaø phaùt trieån, saûn xuaát, marketing, cô caáu toå chöùc chung ….
* Caùc nguoàn löïc:
- Nguoàn nhaân löïc: ñöôïc xem laø yeáu toá quan troïng nhaát cuûa toå chöùc trong vieäc
xaây döïng, löïa choïn vaø thöïc hieän chieán löôïc. Moät chieán löôïc ñuùng nhöng seõ khoâng
mang laïi hieäu quaû neáu ngöôøi thöïc hieän khoâng coù naêng löïc vaø laøm vieäc khoâng hieäu
quaû. Caùc tieâu chuaån caàn ñöôïc quan taâm ñaùnh giaù laø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, naêng löïc
chuyeân moân, naêng löïc quaûn trò, kyõ naêng tö duy, khaû naêng töï hoaøn thieän, naâng cao
naêng löïc.
- Nguoàn voán: voán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp bao goàm voán baèng tieàn vaø
voán baèng hieän vaät. Cô caáu nguoàn voán goàm voán töï coù, voán vay, möùc ñoä huy ñoäng söû
duïng caùc loaïi voán …. Phaân tích tính chuû ñoäng, tính hieäu quaû maø doanh nghieäp ñaït
ñöôïc seõ ñaùnh giaù ñöôïc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu veà nguoàn voán kinh doanh vaø lôïi theá
kinh doanh.
- Nguoàn thoâng tin: thoâng tin moâi tröôøng maø caùc doanh nghieäp trong ngaønh
thu thaäp ñöôïc döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau ñöôïc söû duïng laøm cô sôû ra quyeát ñònh
chính saùch kinh doanh ñöôïc xem nhö moät nguoàn löïc quan troïng trong boái caûnh hieän
taïi vaø töông lai.
- Nguoàn voán khoa hoïc: bao goàm coâng ngheä, daây chuyeàn saûn xuaát, phöông
thöùc saûn xuaát kinh doanh, bí quyeát coâng ngheä …. cuûa doanh nghieäp
- Nguoàn voán töï nhieân: vò trí ñòa lyù, dieän tích ñaát ñai, nhaø xöôûng … cuûa doanh
nghieäp
Trang 16
* Yeáu toá Marketing: marketing coù theå ñöôïc moâ taû nhö moät quaù trình xaùc
ñònh, döï baùo, thieát laäp vaø thoûa maõn nhu caàu mong muoán cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái
vôùi saûn phaåm hay dòch vuï. Marketing bao goàn 9 chöùc naêng : (1) Phaân tích khaùch
haøng; (2) Mua haøng; (3) Baùn haøng; (4) Hoaïch ñònh saûn phaåm vaø dòch vuï; (5) Ñònh
giaù; (6) Phaân phoái; (7) Nghieân cöùu thò tröôøng; (8) Phaân tích cô hoäi; (9) Traùch nhieäm
ñoái vôùi xaõ hoäi.
* Yeáu toá saûn xuaát/ taùc nghieäp: saûn xuaát taùc nghieäp laø hoaït ñoäng cuûa doanh
nghieäp gaén lieàn vôùi vieäc taïo ra saûn phaåm vaø chaát löôïng cuûa saûn phaåm. Ñaây laø moät
trong caùc lónh vöïc hoaït ñoäng chính yeáu cuûa caùc doanh nghieäp cuõng nhö cuûa ngaønh
vaø vì vaäy coù aûnh höôûng maïnh meõ ñeán khaû naêng ñaït tôùi thaønh coâng cuûa caùc doanh
nghieäp noùi chung vaø cuûa moät ngaønh noùi rieâng.
* Nghieân cöùu vaø phaùt trieån: chaát löôïng cuûa caùc noã löïc nghieân cöùu phaùt trieån
coù theå giuùp cho caùc doanh nghieäp trong ngaønh giöõ vöõng vò trí ñi ñaàu trong phaùt
trieån, caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû ôû caùc nöôùc khaùc hoaëc laøm cho tuït haäu so vôùi caùc
caùc ñoái thuû caïnh tranh trong caùc lónh vöïc nhö phaùt trieån saûn phaåm môùi, chaát löôïng
saûn phaåm, kieåm soaùt giaù thaønh vaø coâng ngheä saûn xuaát. Trình ñoä, kinh nghieäm vaø
naêng löïc khoa hoïc chöa ñuû cô sôû cho coâng taùc nghieân cöùu phaùt trieån toát maø boä phaän
chöùc naêng naøy coøn phaûi thöôøng xuyeân theo doõi caùc ñieàu kieän moâi tröôøng, caùc thoâng
tin veà ñoåi môùi coâng ngheä lieân quan ñeán qui trình coâng ngheä, saûn phaåm vaø nguyeân
vaät lieäu. Söï trao ñoåi thoâng tin moät caùch höõu hieäu giöõa boä phaän nghieân cöùu phaùt
trieån vaø caùc lónh vöïc hoaït ñoäng khaùc, cuï theå laø marketing coù yù nghóa heát söùc quan
troïng ñaûm baûo söï thaønh coâng cuûa toå chöùc.
* Heä thoáng thoâng tin: thoâng tin lieân keát taát caû caùc chöùc naêng trong kinh
doanh vôùi nhau, laø neàn taûng cuûa taát caû caùc toå chöùc. Heä thoáng thoâng tin phaûi tieáp
nhaän, thu thaäp caùc döõ lieäu veà caùc hoaït ñoäng noäi boä vaø caùc yeáu toá moâi tröôøng ñeå hoã
trôï cho vieäc cung caáp cô sôû cho taát caû caùc quyeát ñònh quaûn trò. Do caùc toå chöùc ngaøy
caøng trôû neân phöùc taïp, phaân taùn hôn treân moät khoâng gian roäng neân chöùc naêng cuûa
heä thoáng thoâng tin ngaøy caøng quan troïng. Caùc heä thoáng thoâng tin laø nguoàn quan
troïng, theo doõi caùc thay ñoåi cuûa moâi tröôøng, nhaän ra nhöõng moái ñe doïa trong caïnh
tranh vaø hoã trôï cho vieäc thöïc hieän, ñaùnh giaù vaø kieåm soaùt chieán löôïc. Heä thoáng
Trang 17
thoâng tin toát nhaát laø heä thoâng thoâng tin ñôn giaûn nhöng ñaûm baûo cung caáp thoâng tin
ñaày ñuû, kòp thôøi vaø döôùi daïng coù theå söû duïng ñöôïc.
1.3.3 Xaây döïng caùc phöông aùn chieán löôïc
Xaây döïng chieán löôïc ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû phaân tích vaø ñaùnh giaù moâi
tröôøng kinh doanh, nhaän bieát nhöõng cô hoäi vaø nguy cô taùc ñoäng ñeán söï toàn taïi cuûa
doanh nghieäp. Töø ñoù xaùc ñònh caùc phöông aùn chieán löôïc ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà
ra. Vieäc hình thaønh chieán löôïc phaûi taïo söï haøi hoøa vaø keát hôïp cho ñöôïc caùc yeáu toá
taùc ñoäng ñeán chieán löôïc.
Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, coù theå aùp duïng raát nhieàu phöông phaùp vaø coâng
cuï hoaïch ñònh chieán löôïc, luaän vaên naøy chæ choïn loïc söû duïng caùc coâng cuï ñöôïc giôùi
thieäu döôùi ñaây.
*Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi (EFE)
Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi cho pheùp caùc nhaø chieán löôïc toùm taéc
vaø ñaùnh giaù caùc thoâng tin kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoaù, nhaân khaåu, ñòa lyù, chính trò phaùp
luaät, coâng ngheä vaø caïnh tranh. Ma traän EFE ñöôïc phaùt trieån theo caùc böôùc :
a) Lieät keâ caùc yeáu toá beân ngoaøi chuû yeáu.
b) AÁn ñònh möùc ñoä quan troïng: cho ñieåm töø 0,0 (ít quan troïng nhaát) ñeán 1,0
(quan troïng nhieàu nhaát). Toång caùc möùc ñoä quan troïng phaûi luoân baèng 1,0
c) Phaân loaïi yeáu toá: cho ñieåm 1 (taùc ñoäng tieâu cöïc), 2 (taùc ñoäng bình
thöôøng),3 (taùc ñoäng tích cöïc), 4 (taùc ñoäng raát tích cöïc).
d) Nhaân moãi möùc ñoä quan troïng cuûa yeáu toá vôùi phaân loaïi cuûa noù ñeå xaùc ñònh
ñieåm soá quan troïng cho moãi yeáu toá.
e) Neáu aûnh höôûng ñoù laø tích cöïc (cô hoäi) thì ñaùnh daáu (+), neáu laø tieâu cöïc
(nguy cô) thì ñaùnh daáu (-) vaøo coät “tính chaát taùc ñoäng” ñeå bieát ñoù laø cô hoäi hay nguy
cô
f) Coäng taát caû ñieåm soá quan troïng ñeå bieát toång soá ñieåm quan troïng cuûa caùc
yeáu toá naøy ñoái vôùi ngaønh. Soá ñieåm trung bình laø 2,5. Neáu toång soá ñieåm quan troïng
< 2,5 cho thaáy doanh nghieäp coù phaûn öùng yeáu vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi, coøn neáu
> 2,5 thì coù phaûn öùng cao.
Trang 18
* Ma traän hình aûnh caïnh tranh:
Trong taát caû caùc söï kieän vaø xu höôùng moâi tröôøng coù theå aûnh höôûng ñeán vò trí
chieán löôïc cuûa moät ngaønh cuûa moät quoác gia naøy so vôùi cuøng ngaønh cuûa moät quoác
gia khaùc trong vieäc caïnh tranh treân cuøng moät thò tröôøng, aûnh höôûng caïnh tranh
thöôøng ñöôïc xem laø quan troïng nhaát. Ma traän hình aûnh caïnh tranh nhaän dieän nhöõng
ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu cuøng nhöõng öu theá vaø khuyeát ñieåm ñaëc bieät cuûa hoï.
Toång soá ñieåm ñaùnh giaù cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh ñöôïc so vôùi ngaønh maãu. Caùc
möùc phaân loaïi ñaëc bieät cuûa nhöõng ñoái thuû caïnh tranh coù theå ñöôïc ñem so saùnh vôùi
caùc möùc phaân loaïi cuûa ngaønh maãu. Vieäc phaân tích so saùnh naøy cung caáp caùc thoâng
tin chieán löôïc quan troïng.
* Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân trong (IFE)
Laø coâng cuï cho pheùp toùm taéc vaø ñaùnh giaù nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu
quan troïng cuûa caùc boä phaän kinh doanh chöùc naêng vaø noù cuõng cung caáp cô sôû ñeå
xaùc ñònh vaø ñaùnh giaù moái quan heä giöõa caùc boä phaän naøy cuûa ngaønh. Caùch phaùt trieån
ma traän naøy töông töï nhö ma traän EFE.
* Ma traän SWOT (Ñieåm maïnh- Ñieåm yeáu- Cô hoäi – Nguy cô)
SWOT laø vieát taét cuûa 4 chöõ : Strengths (ñieåm maïnh), Weakness (ñieåm yeáu),
Opportunities (cô hoäi) vaø Threats (nguy cô). Ma traän naøy giuùp keát hôïp caùc yeáu toá
ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù töø caùc ma traän EFE vaø
IFE ñeå töø ñoù thieát laäp neân caùc chieán löôïc keát hôïp. Ma traän SWOT ñöôïc phaùt trieån
theo caùc böôùc sau :
a) Töø ma traän IFE, lieät keâ caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu chuû yeáu vaøo oâ S vaø W
b) Töø ma traän EFE, lieät keâ caùc cô hoäi vaø nguy cô vaøo oâ O vaø T
c) Laäp caùc chieán löôïc keát hôïp S-O, S-T, W-O, W-T
Ma traän SWOT laø coâng cuï hoaïch ñònh chieán löôïc raát höõu hieäu, töø ma traän
naøy, coù theå löïa choïn caùc chieán löôïc thích hôïp nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa doanh
nghieäp.
Trang 19
O- Nhöõng cô hoäi T- Nhöõng nguy cô
1. 1. SWOT
2. …. 2. ….
S- Nhöõng ñieåm maïnh Caùc chieán löôïc S-O Caùc chieán löôïc S-T
Phaùt huy ñieåm maïnh ñeå 1. Phaùt huy ñieåm maïnh ñeå
taän duïng cô hoäi vöôït qua, neù traùnh nguy cô 2. …
W- Nhöõng ñieåm yeáu Caùc chieán löôïc W-O Caùc chieán löôïc W-T
Haïn cheá ñieåm yeáu ñeå taän 1. Haïn cheá ñieåm yeáu ñeå neù
duïng cô hoäi traùnh nguy cô 2. ….
1.3.4 Löïa choïn chieán löôïc
Döïa vaøo caùc chieán löôïc keát hôïp laäp ñöôïc töø ma traän SWOT, nhaø quaûn trò
xem xeùt chieán löôïc naøo phuø hôïp vôùi naêng löïc vaø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh
cuûa toå chöùc mình nhaát ñeå löïa choïn. Ñeå thöïc hieän muïc tieâu taêng tröôûng thöôøng coù
caùc loaïi chieán löôïc chuû yeáu sau:
* Nhöõng chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung: laø nhöõng chieán löôïc chuû yeáu nhaèm
caûi thieän nhöõng saûn phaåm hay nhöõng thò tröôøng maø khoâng thay ñoåi yeáu toá naøo.
Goàm caùc chieán löôïc:
- Xaâm nhaäp thò tröôøng: tìm caùch taêng tröôûng cho saûn phaåm hieän taïi trong thò
tröôøng hieän taïi baèng nhöõng noã löïc tieáp thò maïnh meõ.
- Phaùt trieån thò tröôøng: tìm caùch taêng tröôûng baèng caùch gia nhaäp nhöõng thò
tröôøng môùi vôùi nhöõng saûn phaåm hieän coù.
- Phaùt trieån saûn phaåm: phaùt trieån thò tröôøng hieän taïi cho nhöõng saûn phaåm môùi
ñeå taêng tröôûng.
* Nhöõng chieán löôïc phaùt trieån hoäi nhaäp:
- Hoäp nhaäp doïc veà phía sau: tìm söï taêng tröôûng baèng caùch ñaït ñöôïc söï sôû höõu
hay quyeàn kieåm soaùt gia taêng nhöõng nguoàn cung caáp.
Trang 20
- Hoäi nhaäp veà phía tröôùc: tìm söï taêng tröôûng baèng caùch ñaït ñöôïc quyeàn sôû
höõu hay kieåm soaùt gia taêng nhöõng chöùc naêng maïnh hay gaàn guõi hôn thò tröôøng cuoái
cuøng.
* Nhöõng chieán löôïc taêng tröôûng ña daïng:
- Ña daïng hoùa ñoàng taâm: tìm söï taêng tröôûng baèng caùch keâu goïi thò tröôøng
môùi, saûn phaåm môùi coù söï thích hôïp veà tieáp thò, phuø hôïp vôùi saûn phaåm hieän coù.
- Ña daïng hoùa haøng ngang: tìm kieám taêng tröôûng baèng caùch loâi cuoán thò
tröôøng hieän taïi baèng saûn phaåm môùi khoâng coù lieân quan gì tôùi saûn phaåm hieän taïi veà
maët kyõ thuaät.
- Ña daïng hoùa keát hôïp: loâi cuoán thò tröôøng môùi vôùi saûn phaåm môùi khoâng coù
gì lieân heä vôùi quy trình coâng ngheä, saûn phaåm hieän coù.
TOÙM TAÉT CHÖÔNG I
Baøn veà chieán löôïc, tröôùc heát phaûi laøm roõ lyù thuyeát veà chieán löôïc, hoaïch
ñònh chieán löôïc vaø quaûn trò chieán löôïc, trong ñoù ñi saâu vaøo phaàn hoaïch ñònh
chieán löôïc vì ñaây laø phaàn nghieân cöùu chính cuûa luaän vaên, töùc laø xaây döïng chieán
löôïc cho moät ngaønh cuï theå, vì ñeå thaønh coâng trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh
doanh ñoái vôùi baát kyø toå chöùc kinh teá hay moät ngaønh naøo cuõng caàn coù moät chieán
löôïc kinh doanh cuûa rieâng mình, chieán löôïc kinh doanh luoân ñoùng vai troø quan
troïng trong söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa chính toå chöùc ñoù.
Ñeå thaønh coâng trong vieäc xaây döïng chieán löôïc cuûa moät ngaønh thì phaûi
treân cô sôû coù moät heä thoáng cô sôû lyù thuyeát, quan ñieåm khoa hoïc phuø hôïp vôùi thöïc
tieãn, caùc yeáu toá aûnh höôûng, trong ñoù coù caùc böôùc phaân tích moâi tröôøng laø raát
quan troïng laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng vaø löïa choïn moät chieán löôïc phuø hôïp ñeå
phaùt trieån moät ngaønh.
Löïa choïn ñuùng chieán löôïc phaùt trieån nhaèm phaùt huy nhöõng öu ñieåm, haïn
cheá nhöõng nhöôïc ñieåm, khai thaùc cô hoäi vaø neù traùnh nguy cô nhaèm ñaït ñöôïc muïc
tieâu ñeà ra moät caùch coù hieäu quaû nhaát, doanh nghieäp, ngaønh kinh teá seõ coù moät
neàn taûng vöõng chaéc trong saûn xuaát kinh doanh treân thò tröôøng ñaõ choïn.
Trang 21
CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG NGAØNH SAÛN XUAÁT ÑOÀ GOÃ
XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ
2.1 Toång quan veà thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm goã ôû Myõ
2.1.1 Ñaëc ñieåm kinh teá-vaên hoùa-xaõ hoäi nöôùc Myõ - Toång dieän tích : 9.629.091 km2, traõi daøi 4.500 km töø Ñoâng sang Taây vaø töø
2.500 km töø Baéc xuoáng Nam, laø moät quoác gia roäng lôùn treân theá giôùi.
- Daân soá : theo nguoàn U.S Bureau of Economics Analysis thì daân soá hieän taïi
cuûa nöôùc Myõ laø 293.655.404 ngöôøi, laø nöôùc ñoâng daân thöù 4 treân theá giôùi sau Trung
Quoác, AÁn Ñoä vaø Nga, vôùi toác ñoä taêng daân soá trung bình laø 0,89% vôùi khoaûng 75%
daân soá soáng ôû thaønh thò. Phaàn lôùn caùc trung taâm thaønh thò naèm doïc theo caùc bôø bieån
Ñaïi Taây Döông vaø Thaùi Bình Döông, vònh Mexico vaø vuøng Ñaïi Hoà, vuøng ñoâng daân
cö nhaát laø vuøng Ñoâng Baéc. Trong ñoù nhoùm ngöôøi Myõ goác AÙ Ñoâng soáng taäp trung
chuû yeáu ôû caùc bang California, Texas, New York.
- Toång saûn phaåm quoác noäi cuûa Myõ (GDP) khoaûng 11.000 tyû USD (chieám
22% GDP cuûa theá giôùi). Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi ñaït khoaûng 32.000 USD,
daân Myõ ñöôïc xem laø daân coù söùc tieâu duøng lôùn nhaát trong caùc nöôùc coù neàn coâng
nghieäp phaùt trieån. Theo nghieân cöùu cuûa moät nhoùm chuyeân gia Lieân hieäp quoác thì
neáu söùc tieâu duøng cuûa caùc gia ñình Nhaät, EU laø 1 thì caùc gia ñình Myõ laø 1,7. Ngoaøi
ra nöôùc Myõ haøng naêm coù kim ngaïch xuaát khaåu ra thò tröôøng theá giôùi treân 980 tyû
USD vaø nhaäp khaåu caùc loaïi haøng hoaù dòch vuï khoaûng 1.400 tyû USD.
- Vaên hoaù vaø vaên hoaù tieâu duøng: nöôùc Myõ coøn ñöôïc bieát vôùi teân goïi Hôïp
chuûng quoác Hoa kyø, vôùi ñuû moïi loaïi ngöôøi, moïi thaønh phaàn, duø thuoäc thaønh phaàn
naøo ñi nöõa, mong muoán cuûa hoï laø xaây döïng moät cuoäc soáng ñaày ñuû hôn, toát ñeïp hôn.
Chính vì vaäy, hoï luoân coù yù thöùc vaø tham voïng caûi tieán lao ñoäng ñeå nhaän ñöôïc giaù trò
to lôùn hôn, hoï laø nhöõng con ngöôøi naêng ñoäng nhaát, giaøu nghò löïc, coù oùc tieán thuû
trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Ngöôøi Myõ raát bieát giaù trò lao ñoäng do hoï taïo ra vaø noù phaûi
ñöôïc löôïng hoaù baèng tieàn, laøm ra tieàn, kieám tieàn laø ñoäng löïc thuùc ñaåy moïi ngöôøi
vaän ñoäng nhanh hôn, caêng thaúng hôn, cuoàng nhieät hôn so vôùi caùc xöù sôû khaùc. Muoán
thu ñöôïc tieàn, kieám ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän, moät maët ngöôøi ta phaûi raùo rieát böôn chaûi,
chaïy ñua vôùi thôøi gian, vôùi ñoái thuû caïnh tranh ñeå coù haøng hoaù vaø dòch vuï toát hôn,
maët khaùc caàn phaûi tænh taùo ñeå khoâng phaûi chi phí quaù möùc töø nguyeân lieäu, coâng
Trang 22
söùc, tieàn baïc. Caùc tính toaùn soøng phaúng ñeán chi li cho moïi vieäc baát keå ñoái vôùi ai, töø
ngöôøi thaân trong gia ñình tôùi baïn höõu ñaõ taïo cho ngöôøi Myõ moät ñaëc ñieåm rieâng ñoù
laø tính thöïc duïng.
Phong caùch chung cuûa doanh nhaân Myõ laø ít chuù yù ñeán nghi leã, ñi thaúng vaøo
vaán ñeà, vaø muoán coù keát quaû nhanh. Trong ñaøm phaùn, ngöôøi Myõ thöôøng xaùc ñònh
tröôùc vaø roõ muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc, chieán löôïc vaø chieán thuaät ñaøm phaùn, vaø duøng soá
lieäu ñeå chöùng minh cho caùc luaän ñieåm cuûa mình. Hoï muoán daønh chieán thaéng veà
phaàn mình, song cuõng saün saøng thoûa hieäp treân cô sôû ñoâi beân cuøng coù lôïi, “coù ñi coù
laïi” laø nguyeân taéc quan troïng trong ñaøm phaùn chính trò cuõng nhö trong kinh doanh
Nhìn chung, ngöôøi Myõ raát coi troïng töï do caù nhaân vaø tính töï laäp. Gia ñình,
coäng ñoàng, toân giaùo, hoaëc toå chöùc laø thöù yeáu so vôùi caùc quyeàn caù nhaân. Chuû nghóa
caù nhaân naøy cuõng daãn ñeán moät tính caùch noåi baät cuûa ngöôøi Myõ laø caïnh tranh, tuy
nhieân ngöôøi Myõ noùi chung ñöôïc nhìn nhaän laø côûi môû, thaúng thaéng, khaù noàng nhieät
vaø deã daøng taïo laäp quan heä baïn beø. Ña soá daân cö theo ñaïo Thieân Chuùa, phaàn coøn
laïi theo caùc ñaïo khaùc ñöôïc du nhaäp töø nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Moät ñieåm ñaùng
chuù yù laø ngöôøi Myõ hoï raát coi troïng phaùp luaät.
Hieän nay, neàn kinh teá Myõ ñang trong thôøi kyø phaùt trieån maïnh vaø oån ñònh,
ngöôøi daân coù vieäc laøm lieân tuïc, thu nhaäp thöïc teá cuõng taêng leân. Do ñoù, sau nhöõng
giôø laøm vieäc caêng thaúng, hoï cuõng muoán töï thöôûng cho baûn thaân, chính vì vaäy maø
thôøi gian qua chi tieâu cho tieâu duøng ôû Myõ khoâng ngöøng taêng leân. Vôùi neàn vaên hoaù
ña chuûng toäc neân vaên hoaù tieâu duøng cuûa töøng vuøng, töøng chuûng toäc cuõng khaùc
nhau, coù möùc soáng ña loaïi, neân coù heä thoáng cuûa haøng cho ngöôøi coù thu nhaäp cao,
cöûa haøng cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, coù nhöõng ngöôøi muoán mua haøng thaät reû ñeå söû
duïng trong moät thôøi gian ngaén roài boû ñi, nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi thích mua
nhöõng moùn haøng thaät ñaëc bieät, giaù thaät cao vaø dó nhieân chaát löôïng cuõng phaûi cao.
Chính vì vaäy haøng nhaäp khaåu vaøo Myõ raát ña daïng, ña daïng töø nhieàu nöôùc khaùc
nhau, phuïc vuï cho caùc phaân khuùc thò tröôøng khaùc nhau. Veà chaát löôïng haøng hoaù
nhaäp khaåu vaøo Myõ raát linh hoaït, vì phöông chaâm kinh doanh thöông maïi cuûa Myõ laø
“tieàn naøo cuûa naáy”.
Nhö vaäy, ñaëc ñieåm kinh teá-vaên hoùa-xaõ hoäi nöôùc Myõ cho ta nhaän thaáy thò
tröôøng Myõ laø moät thò tröôøng roäng lôùn coäng vôùi neàn kinh teá ñang taêng tröôûng vaø
phaùt trieån, ñôøi soáng vaên hoùa-xaõ hoäi taïo neân nhu caàu tieâu duøng ña daïng khaùc nhau
Trang 23
nhö tính tieâu duøng nhanh cuûa ngöôøi Myõ, giaù trò tín ngöôõng tieàm aån trong moãi coäng
ñoàng tieâu duøng, giaù trò caù nhaân aûnh höôûng lôùn ñeán tieâu duøng vaø caùc nhoùm saûn
phaåm daønh cho caùc loaïi ñoái töôïng, möùc thu nhaäp, ñoä tuoåi cuõng ñöôïc theå hieän roõ
trong thoùi quen tieâu duøng. Taát caû nhöõng yeáu toá treân taïo neân moät thò tröôøng haáp daãn
nhaát treân theá giôùi cho caùc nöôùc xuaát khaåu caùc haøng hoùa tieâu duøng noùi chung vaø maët
haøng ñoà goã noùi rieâng. Beân caïnh ñoù, vieäc xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ cuõng coù
nhöõng khoù khaên nhö tính baûo hoä haøng hoùa cao cuûa Myõ, phaùp luaät quy ñònh raát chaët
cheõ vaø chi tieát trong taát caû caùc lónh vöïc nhaát laø thöông maïi, tính caïnh tranh voâ cuøng
khoác lieät do nhieàu nöôùc xuaát khaåu xem ñaây laø thò tröôøng xuaát khaåu chính cuûa mình
vaø maët haøng ñoà goã xuaát khaåu cuûa Vieät Nam cuõng khoâng ngoaïi leä. (xem theâm phuï
luïc 1)
2.1.2 Thò tröôøng nhaäp khaåu saûn phaåm goã cuûa Myõ
Thò tröôøng Myõ laø moät trong nhöõng thò tröôøng quan troïng nhaát theá giôùi, trieån
voïng ñeå buoân baùn vôùi thò tröôøng Myõ raát coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi nhöõng nhaø
saûn xuaát maët haøng ñoà goã. Haøng naêm Myõ nhaäp moät khoái löôïng treân 65 tyû USD saûn
phaåm goã vaø noäi thaát. Do ñoù, caùc nhaø xuaát khaåu ñoà goã treân theá giôùi seõ coù cô hoäi raát
lôùn ñeå gia taêng quan heä laøm aên vôùi ñoái taùc Myõ neáu hoï bieát naém baét ñöôïc nhu caàu
vaø thò hieáu cuûa ngöôøi tieâu duøng Myõ.
Baûng 1: Caùc nöôùc xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu ñoà goã chính cuûa Myõ
Nguoàn ñoà goã nhaäp khaåu
Trung quoác Canada Italy Mexico Ñaøi loan Malaysia Indonesia Thaùi lan Brazil Vieät nam Ñích ñeán cuûa xuaát khaåu ñoà goã Myõ Canada 45,3% 18,4% Mexico 5,6% 5,4% 3,4% 2,9% 2,5% 2,2% 1,8% 1,7% Anh quoác Nhaät baûn AÛ raäp Seùut Haøng quoác Australia Trung quoác Ñöùc Haø lan 49% 16,5% 4,2% 3,4% 1,8% 1,3% 1,1% 1,1% 1,1% 1%
(Nguoàn cuûa CSIL . Soá lieäu tính ñeán cuoái naêm 2004)
Theo nghieân cöùu cuûa CSIL - moät coâng ty tö vaán vaø nghieân cöùu ñoäc laäp taïi
Milan, Italia. Möùc taêng tröôûng ñoà goã taïi thò tröôøng Myõ trung bình laø 3% vaø seõ tieáp
tuïc giöõ möùc taêng tröôûng 3% vaøo naêm 2006. Hieän nay Trung Quoác laø quoác gia xuaát
Trang 24
khaåu ñoà goã lôùn nhaát vaøo thò tröôøng Myõ, chieám khoaûng 45% thò tröôøng ñoã goã vôùi
caùc maët haøng chính laø ñoà goã noäi thaát, ngoaøi trôøi, vaên phoøng, tröôøng hoïc ...v..v. vôùi
giaù raát caïnh tranh. Tieáp theo laø Canada chieám khoaûng 18% thò phaàn thò tröôøng ñoà
goã Myõ, maët haøng chuû yeáu cuûa Canada laø goã nguyeân lieäu cung caáp cho caùc coâng ty
saûn xuaát ñoà goã cuûa Myõ hoaëc xuaát ñi caùc nöôùc thöù 3 ñeå gia coâng, tieáp theo laø caùc
maët haøng ñoà goã ngoaøi trôøi, ñoà goã duøng cho tröôøng hoïc, beänh vieän, vaùn loùt
saøn..v..v... Ñoà goã cuûa Italy vôùi öu theá laø caùc maët haøng cao caáp, tinh xaûo chaïm troå
theo phong caùch Chaâu AÂu vaø thôøi Phuïc Höng, phuø hôïp vôùi caùc khaùch haøng coù
nguoàn goác töø AÂu chaâu. Mexico coù theá maïnh saûn phaåm ñoà goã vaên phoøng, ngoaøi trôøi
vaø ñoà noäi thaát vôùi ñoái töôïng khaùch haøng laø ngöôøi Chaâu Myõ, Chaâu Myõ la-tinh. Ñoà
goã Ñaøi Loan cuõng chieám ñöôïc 3,5% thò phaàn vôùi caùc saûn phaåm mang tính hieän ñaïi
vaø keát hôïp vôùi caùc vaät lieäu khaùc nhö kính, thuûy tinh, kim loaïi khoâng ræ, vaûi, nhöïa
…v.v. Caùc nöôùc coøn laïi nhö Malaysia, Thaùi lan, Vieät Nam, Indonesia… moãi nöôùc chæ
chieám thò phaàn töø 2-3% thò tröôøng Myõ do naêng löïc coøn haïn cheá.
Theo ñaùnh giaù cuûa vieän nghieân cöùu Coâng nghieäp ñoà goã noäi thaát cuûa Myõ
(Furniture Industry Research Institute), söùc tieâu thuï ñoà noäi thaát ôû Myõ seõ taêng
25,5% trong giai ñoaïn 2000-2010, ñaït möùc 80,06 tyû USD naêm 2010 (trong khi ôû
Lieân Minh Chaâu AÂu ngöôøi ta döï ñoaùn toác ñoä naøy chæ taêng 12%).
Rieâng maët haøng quan troïng laø ñoà goã noäi thaát, trong naêm 2005, kim ngaïch
nhaäp khaåu ñoà goã noäi thaát caùc loaïi tieáp tuïc taêng 10,6% so vôùi naêm 2004, ñaït 10,49
tyû USD. Trung Quoác vaãn laø thò tröôøng cung caáp ñoà noäi thaát chính cuûa Myõ vôùi thò
phaàn chieám 45%, ñaït 4,76 tyû USD. Tuy nhieân, toác ñoä taêng kim ngaïch nhaäp khaåu töø
thò tröôøng naøy ñaõ giaûm so vôùi naêm tröôùc, chæ coøn ñaït 13,9% so vôùi möùc taêng
16,34% vaø 24,14% cuûa naêm 2004 vaø naèm 2003. Trong khi ñoù, Vieät Nam laïi laø thò
tröôøng cung caáp ñoà goã noäi thaát ñang noåi leân taïi Myõ, naêm 2005, kim ngaïch nhaäp
khaåu ñoà goã noäi thaát cuûa Myõ töø Vieät Nam tieáp tuïc taêng 90,3% (612,066 trieäu USD)
vaø vieäc ñaõ vöôn leân trôû thaønh nhaø cung caáp ñoà goã noäi thaát baèng goã lôùn thöù 4 cuûa thò
tröôøng Myõ, vôùi thò phaàn chieám 5,83%. Vôùi ñaø taêng tröôûng nhö hieän nay, naêm 2006
Vieät Nam seõ vöôït qua Malaysia trôû thaønh nhaø cung caáp ñoà noäi thaát baèng goã lôùn thöù
3 cuûa Myõ.
Trang 25
Baûng 2: 10 thò tröôøng cung caáp ñoà noäi thaát baèng goã chính cuûa Myõ naêm 2005
Ñôn vò tính: 1000 USD
Thò tröôøng Naêm 2004 Naêm 2005
Trung Quoác 4.179.478 4.759.170 2005 so vôùi 2004 13,9%
Canada 1.276.796 1.288.187 0,9%
Malaysia 521.315 617.446 18,4%
Vieät Nam 321.638 612.066 90,3%
Indonesia 422.808 480.067 13,5%
Italy 451.335 413.106 -8,5%
Meâxicoâ 335.958 371.012 10,4%
Thaùi Lan 392.485 344.034 -12,3%
Brazil 272.575 305.47 12,1%
Philippines 112.087 137.179 22,4%
(Nguoàn : theo thoáng keâ cuûa Haûi quan Myõ naêm 2005)
Vieäc chi tieâu vaøo caùc saûn phaåm ñoà goã cuûa ngöôøi daân Myõ trung bình 291
USD/ngöôøi/naêm (caùc nöôùc phaùt trieån khaùc: 217 USD/ngöôøi/naêm) chieám 1% toång
chi tieâu trung bình haøng naêm cuûa moät gia ñình ngöôøi Myõ, vaø vieäc chi tieâu cuõng coù söï
khaùc nhau ôû caùc bang, vieäc chi tieâu haøng naêm cao nhaát ñöôïc ghi nhaän ôû caùc bang
mieàn Taây nöôùc Myõ coù möùc chi tieâu cao hôn möùc chi tieâu trung bình cuûa nöôùc Myõ,
bang California ñöôïc xem laø thò tröôøng quan troïng nhaát veà furniture cuûa nöôùc Myõ,
doanh soá baùn trong naêm 2005 ñaõ taêng 25% so vôùi naêm 2004, coøn taïi caùc bang phía
Nam thì doanh soá baùn cuõng taêng tôùi 24%, trong khi ñoù doanh soá baùn taïi khu vöïc
Ñoâng Baéc vaø Trung Taây laïi thaáp hôn möùc trung bình cuûa nöôùc Myõ chæ ñaït 19% taïi
khu vöïc Ñoâng Baéc vaø 20% taïi khu vöïc Trung Taây. Trong vaøi naêm gaàn ñaây, Bang
Nevada luoân laø bang coù toác ñoä taêng tröôûng doanh soá cao nhaát vaø bang naøy ñang ñaët
muïc tieâu: doanh soá baùn ñoà goã noäi thaát phoøng nguû seõ ñaït 837 trieäu USD vaøo naêm
2010, taêng tôùi 36% so vôùi naêm 2005, theo ñoù khu vöïc Las Vesgas vaø Paradise seõ laø
nôi coù toác ñoä taêng tröôûng cao nhaát vaø seõ ñaït doanh soá 600 trieäu USD vaøo naêm
2010, taêng 39% so vôi naêm 2005. Hai bang Texas vaø Floria laø hai bang lôùn cuûa Myõ
ñang taêng tröôûng moät caùch ñaùng keå, caùc bang ñöôïc döï ñoaùn coù tieàm naêng taêng
Trang 26
tröôûng cao trong töông lai laø Utah, Arizona vaø Colorado laø nhöõng bang ñang haáp
daãn caùc nhaø xuaát khaåu Furniture.
Heä thoáng phaân phoái ñoà goã treân thò tröôøng Myõ veà cô baûn ñaõ ñöôïc “phaân
chia” bôûi heä thoáng caùc taäp ñoaøn lôùn xuaát nhaäp khaåu, baùn buoân vaø voâ soá coâng ty
nhoû, cöûa haøng baùn leû. Ñaïi ña soá haøng tieâu duøng taïi Myõ thöôøng ñöôïc caùc taäp ñoaøn
Myõ ñaët maãu maõ cho nöôùc ngoaøi roài nhaäp khaåu vaøo thò tröôøng noäi ñòa. Khoâng ít
tröôøng hôïp, tieáp theo sau caùc hôïp ñoàng nhaäp khaåu haøng hoùa ñoù laø vieäc ñaàu tö saûn
xuaát ôû nôi xuaát xöù neáu moâi tröôøng ñaàu tö thuaän lôïi. (xem theâm phuï luïc 2)
Khoâng chæ nhaäp khaåu, Myõ cuõng laø nöôùc xuaát khaåu goã vaø ñoà goã haøng ñaàu theá
giôùi vaø ngaønh coâng nghieäp goã cuûa Myõ cuõng raát naêng ñoäng. Toång soá caùc coâng ty
cheá bieán goã ôû Myõ leân tôùi 86.000 coâng ty, trong ñoù coù khoaûng 19.000 coâng ty saûn
xuaát goã, 53.000 coâng ty saûn xuaát ñoà goã vaø 14.000 coâng ty cheá taïo noäi thaát. Oregon
laø bang saûn xuaát ñoà goã lôùn nhaát nöôùc Myõ, trong khi bang North Caronia laø bang
saûn xuaát ñoà goã noäi thaát lôùn nhaát. Ngaønh coâng nghieäp ñoà goã cuûa Myõ raát chuû ñoäng
trong vieäc xuaát khaåu vaø kim ngaïch xuaát khaåu trung bình haøng naêm ñaït 5-6 tyû USD.
Tuy nhieân, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, möùc ñoä naêng ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp
goã bò giaûm suùt, nguyeân nhaân chuû yeáu laø vì haøng hoùa Myõ bò ñoäi giaù do lao ñoäng vaø
tyû giaù ñoâ-la Myõ ngaøy caøng cao so vôùi nhieàu ñoàng tieàn khaùc, vieäc ñoùng cöûa caùc nhaø
maùy saûn xuaát cuõ vaø söï caïnh tranh cuûa ñoà goã caùc nöôùc khaùc.
2.1.3 Moät soá löu yù veà nhaäp khaåu saûn phaåm goã vaøo thò tröôøng Myõ
Thò tröôøng Myõ laø moät thò tröôøng töông ñoái khoù tính, tuy nhieân neáu caùc doanh
nghieäp bieát tìm hieåu caùc quy ñònh, yeâu caàu cuûa Myõ khi xuaát khaåu saûn phaåm haøng
hoaù sang thì vieäc kinh doanh seõ vöôït qua raøo caûn naøy. ÔÛ ñaây xin ñöa ra moät soá
ñieåm maø caùc doanh nghieäp caàn phaûi löu yù:
- Ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá Myõ, ñoù laø moät neàn kinh teá thò tröôøng coù raát ít söï
can thieäp cuûa Chính phuû. Nhöõng hôïp ñoàng kinh teá ñöôïc coi laø maáu choát, laø ñieåm
quy chieáu cho moïi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Caùc doanh nghieäp Vieät Nam khi
tham gia thò tröôøng Myõ caàn ñaëc bieät chuù yù tôùi ñaëc ñieåm naøy vaø khi soaïn thaûo caùc
hôïp ñoàng kinh teá phaûi heát söùc chaët cheõ.
- Caùc quy ñònh veà keâ khai haøng hoaù xuaát khaåu sang Myõ, söï keâ khai phaûi
chính xaùc, roõ raøng vaø ñaày ñuû thoâng tin, caùc saûn phaåm nhaäp khaåu phaûi ñöôïc xaùc
Trang 27
ñònh laø thuoäc saûn phaåm naøo, trang trí hay phuïc vuï cho nhöõng tieän ích maø noù phaûi
phuø hôïp vôùi caùch söû duïng cuûa haøng Furniture.
- Nhöõng quy ñònh veà bao bì haøng hoaù, nhaõn maùc, ñoùng goùi vaø nhöõng löu yù
khi söû duïng saûn phaåm neáu saûn phaåm coù theå gaây nguy hieåm trong khi söû duïng, moâ
taû roõ raøng caùc thaønh phaàn taïo neân saûn phaåm laø ñieàu baét buoät. Noù phaûi ñöôïc moâ taû
ñuùng theo nhö taát caû caùc thaønh phaàn caàu taïo ra saûn phaåm hay caùc thaønh phaàn rieâng
leõ cuûa saûn phaåm. Baát cöù teân thöông maïi naøo, teân goïi, trademark, thuaät ngöõ hay baát
cöù nhöõng töø naøo khaùc maø noù aûnh höôûng ñeán nghóa hoaëc gaây ra hieåu laàm thaønh
phaàn cuûa saûn phaåm thì phaûi ñöôïc loaïi boû vaø phaûi moâ taû thaønh thaønh phaàn thaät cuûa
saûn phaåm. Taát caû caùc saûn phaåm phaûi ñöôïc kyù hieäu, daùn nhaõn hay treo nhaõn, moâ taû
phaûi phuø hôïp vôùi nhöõng quy ñònh ñöôïc neâu ra nhö treân
- Teân goã khoâng ñuùng seõ khoâng ñöôïc söû duïng ñeå moâ taû haøng Furniture tröø phi
taát caû beà maët saûn phaåm ñöôïc laøm baèng moät loaïi goã ñaõ ñöôïc xaùc ñònh. Neáu coù nhieàu
hôn hai loaïi goã ñöôïc söû duïng, taát caû caùc loaïi goã naøy phaûi ñöôïc neâu ra.
2.2 Nhöõng neùt chung veà ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam giai ñoaïn hieän nay.
2.2.1 Khaùi quaùt veà ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam.
Töø thaäp kyû 90 ngaønh saûn xuaát ñoà goã cuûa Vieät Nam baét ñaàu phaùt trieån vaø
tham gia vaøo caùc giao dòch xuaát khaåu ñoà goã beân caïnh xuaát khaåu goã nguyeân lieäu. Töø
xuaát khaåu nguyeân lieäu goã laø chuû yeáu, Vieät Nam ñaõ vöôn leân thaønh nöôùc xuaát khaåu
saûn phaåm goã ñöùng haøng thöù 15 treân theá giôùi ôû naêm 2005.
Bieåu ñoà 3: Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam töø naêm 2000- 2005.
Ñôn vò tính: Trieäu USD
Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã töø naêm 2000-2005
1600
1400
1200
1000
1517
800
600
1100
400
567
435
335
200
219
0
1
2
5
6
4
3
2000 2001 2002 2003 2004 2005
Trang 28
(Nguoàn: Boä Thöông maïi Vieät Nam)
Ñoà goã gia duïng xuaát khaåu laø moät ngaønh haøng trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù
lôïi theá so saùnh vaø ñaày trieån voïng trong danh muïc xuaát khaåu cuûa Vieät Nam hieän
nay. Neáu nhö naêm 2000, kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã môùi ñaït 219 trieäu USD thì ñeán
naêm 2003 ñaõ leân ñeán 567 trieäu USD. Naêm 2004 nhaûy voït leân 1.100 trieäu USD vaø
naêm 2005 ñaït 1.517 trieäu USD (taêng 37.9% so naêm 2004) vaø xeáp thöù 5 trong 10 maët
haøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa quoác gia. Moät söï taêng tröôûng cuûa ngaønh ñoà goã xuaát
khaåu vôùi toác ñoä “choùng maët”. Trong nhöõng naêm qua, saûn phaåm goã vaø laâm saûn cuûa
nöôùc ta ñaõ coù maët ôû thò tröôøng 120 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå nhö caùc nöôùc nhö
Nhaät, Myõ, Chaâu aâu (EU), Ñaøi Loan, Hoàng Koâng, Australia, NewZeland …. trong ñoù
Myõ, EU vaø Nhaät laø ba thò tröôøng lôùn hieän taïi vaø ñaày tieàm naêng.
Ñaëc bieät laø thò tröôøng Myõ doanh soá tieâu duøng ñoà goã vaø caùc maët haøng lieân
quan ñeán goã haøng naêm cuûa thò tröôøng naøy khoaûng 65 tyû USD, ñoà goã Vieät Nam chæ
môùi chieám 1,7% thò tröôøng, theo ñaùnh giaù cuûa caùc nhaø coá vaán thöông maïi, ñoà goã
Vieät Nam coøn coù theå chen chaân phaùt trieån nhieàu hôn nöõa ôû thò tröôøng naøy, nhaát laø
khi ñoà goã Trung Quoác bò aùp theá choáng baùn phaù giaù cuûa Myõ.
Thò tröôøng Nhaät Baûn, ñoà goã Vieät Nam ngaøy caøng ñöôïc ngöôøi Nhaät öa
chuoäng nhaát laø caùc maët haøng ñoà goã thuû coâng myõ ngheä, nhaát laø caùc saûn phaåm duøng
trong noäi thaát gia ñình. Khaû naêng thò tröôøng Nhaät Baûn coøn nhieàu höùa heïn cho ñoà goã
Vieät Nam.
Thò tröôøng EU, ñoà goã Vieät Nam môùi chæ chieám khoaûng 0,2%, moät con soá
coøn quaù khieâm toán so vôi naêng löïc xuaát khaåu cuûa Vieät Nam, vaán ñeà laø caùc doanh
nghieäp xuaát khaåu caàn ñaûm baûo caùc tieâu chuaån nghieâm ngaët cuûa chaâu Aâu (tieâu
chuaån FSC- The Forest Stewardship Council) laø ñoà goã Vieät Nam seõ phaùt trieån ôû thò
tröôøng naøy.
Ngoaøi caùc thò tröôøng treân, ñoà goã Vieät Nam ñang thaâm nhaäp vaøo caùc thò
tröôøng ñaày tieàm naêng nhö Australia (coù toác ñoä xuaát khaåu taêng 50% haøng naêm)
Newzealand, Hoàng Koâng, Canada …
Thò tröôøng ñoà goã trong nöôùc nhöõng naêm gaàn ñaây cuõng ngaøy caøng phaùt trieån.
Xu höôùng duøng ñoà goã trong trang trí noäi thaát cuûa ngöôøi Vieät ñang taêng, töø caùc loaïi
baøn, gheá, giöôøng, tuû, keä, cöûa … duøng goã thay vì duøng ñoà nhoâm, nhöïa, saét, Inox nhö
tröôùc ñaây. Caùc coâng ty chuyeân veà ñoà goã trang trí noäi thaát ngaøy caøng phaùt trieån nhö
Trang 29
Nhaø Ñeïp, Nhaø Xinh, Savimex, Saøi Goøn Furniture, Anh Vuõ Nguyeân .v.v. cho ñeán
caùc coâng ty nöôùc ngoaøi nhö Tori, Ikea … taïo moät söï caïnh tranh maïnh meõ ngay treân
thò tröôøng noäi ñòa.
Vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa ngaønh, ngaøy caøng coù nhieàu doanh nghieäp
môùi thaønh laäp, gia nhaäp ngaønh. Hieän nay, treân caû nöôùc öôùc coù khoaûng treân 1.200
doanh nghieäp ngaønh goã vôùi cô caáu loaïi hình doanh nghieäp.
Bieåu ñoà 4: Tyû leä caùc thaønh phaàn kinh teá trong saûn xuaát kinh doanh ñoà goã
Vieät Nam
Tyû leä caùc thaønh phaàn kinh teá trong SXKD ñoà goã
5.00%
DNNN
31.00% oâ4
DNTN, TNHH, coå phaàn
DN 100% nöôùc ngoaøi
64.50%
(nguoàn Toång cuïc Thoáng keâ- naêm 2004)
Ngaønh cheá bieán goã vaø laâm saûn nöôùc ta ñaõ phaùt trieån thaønh moät maïng löôùi
toaøn quoác, nhieàu ngaønh, nhieàu thaønh phaàn kinh teá tham gia. Doanh nghieäp goã Vieät
Nam phaàn lôùn taäp trung ôû mieàn Trung vaø Ñoâng Nam Boä hình thaønh vuøng tam giaùc
TP.HCM-Ñoàng Nai-Bình Döông ôû phía Nam chieám ít nhaát 60% naêng löïc cheá bieán
goã cuûa caû nöôùc. Tuy nhieân khoaûng 80% soá doanh nghieäp coù quy moâ vöøa vaø nhoû,
theo moät chuyeân gia trong ngaønh, treân caû nöôùc, hieän soá doanh nghieäp coù khaû naêng
cung caáp treân 100 container ñoà goã xuaát khaåu moãi thaùng khoâng vöôït quaù con soá 30
doanh nghieäp.
Moät ñieåm ñaùng chuù yù laø ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu coù tyû suaát lôïi nhuaän
treân voán raát cao, neáu naêm 2004 caùc doanh nghieäp saûn xuaát ñoà goã nhaäp khaåu goã
nguyeân lieäu laø 500 trieäu USD, nguoàn nguyeân lieäu goã trong nöôùc chæ ñöôïc ñöa vaøo saûn xuaát khoaûng 200.000- 300.000 m3/naêm chæ ñaùp öùng khoaûng 15-20% nhu caàu
nguyeân lieäu, nhöng kim ngaïch xuaát khaåu ñaït 1,1 tyû USD. Naêm 2005, nhaäp khaåu
nguyeân lieäu 667 trieäu USD nhöng kim ngaïch xuaát khaåu ñaït gaàn 1,52 tyû USD. So
Trang 30
saùnh 2 soá lieäu giöõa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cuûa ngaønh ñoà goã, ta thaáy tyû suaát lôïi nhuaän
thu ñöôïc raát cao khoaûng 40%.
Hieän taïi, Vieät Nam ñöùng thöù 3 veà xuaát khaåu ñoà goã trong khu vöïc Ñoâng nam
AÙ, sau Indonesia vaø Malaysia. Nhieàu doanh nghieäp saûn xuaát ñoà goã ôû thaønh phoá Hoà
Chí Minh, Ñoàng Nai, Bình Döông, Taây Nguyeân nhö coâng ty Savimex, Ñöùc Thaønh,
Hoaøng Anh Gia Lai .... ñaõ ñaàu tö vaøo daây chuyeàn, thieát bò hieän ñaïi ñeå taêng saûn
löôïng, giaûm giaù thaønh xuaát khaåu. Ña soá caùc coâng ty nöôùc ngoaøi ñeàn coù nhaän xeùt
raèng saûn phaåm goã Vieät Nam coù chaát löôïng toát hôn haøng cuûa Indonesia, Thaùi Lan
vaø giaù reû hôn 3-5%. Cô caáu maët haøng xuaát khaåu töông ñoái ña daïng, töø ñoà goã daønh
cho phoøng nguû, phoøng khaùch, nhaø beáp, ñeán vaät duïng cho vaên phoøng, tröôøng hoïc,
beänh vieän, nhaø haøng vaø ñoà goã ngoaøi trôøi vôùi nhöõng maët haøng mang tính caàu kyø,
tinh xaûo…
Nhö vaäy coù theå noùi saûn phaåm ñoà goã xuaát khaåu cuûa Vieät Nam coù ñöôïc nhöõng
cô hoäi nhö thò tröôøng thuaän lôïi, nhu caàu saûn phaåm goã vaãn taêng vôùi toác ñoä khaù nhanh
treân thò tröôøng theá giôùi vaø thò tröôøng noäi ñòa, tyû suaát lôïi nhuaän cao, ngaønh ngheà phuø
hôïp vôùi toá chaát, tay ngheà cuûa ngöôøi Vieät Nam.v..v... Tuy nhieân trong quaù trình neàn
kinh teá thò tröôøng coøn non treû, quaù trình hoäi nhaäp vôùi kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc,
vieäc phaùt trieån thò tröôøng cho ngaønh saûn xuaát ñoà goã cuûa Vieät Nam vaãn phaûi ñoái maët
vôùi nhöõng thaùch thöùc raát lôùn, ñoù laø söï caïnh tranh gay gaét khoâng nhöõng ñoáâi vôùi saûn
phaåm xuaát khaåu maø coøn ñoái vôùi saûn phaåm tieâu thuï noäi ñòa.
2.2.2 Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã sang thò tröôøng Myõ.
Saûn phaåm ñoà goã cuûa Vieät Nam chæ môùi thöïc söï thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng Myõ
töø cuoái naêm 2001 vaø hieän nay saûn phaåm ñoà goã cuûa Vieät Nam ñang phaùt trieån maïnh
taïi thò tröôøng naøy, chieám khoaûng 1,7-2% thò tröôøng nhaäp khaåu ñoà goã taïi Myõ. Veà
phía Vieät Nam thì Myõ hieän taïi laø nhaø nhaäp khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam veà maët
haøng goã. Neáu nhö naêm 2000 ñoà goã Vieät Nam chæ xuaát sang Myõ coù voûn veïn 9 trieäu
USD thì ñeán naêm 2005 xuaát khaåu ñoå goã cuûa Vieät Nam sang Myõ ñaït con soá 589
trieäu USD chieám 30% soá löôïng xuaát khaåu ñoà goã cuûa Vieät Nam.
Trang 31
Baûng 5: Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam sang Myõ töø naêm 2000-2005
Ñôn vò: trieäu USD
Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Kim ngaïch xuaát khaåu 9 16,1 44,7 115,5 374,6 589
Tyû leä taêng so naêm tröôùc 225% 788% 776% 583% 243% 63,6%
Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam sang Myõ töø
naêm 2000-2005
600
500
400
589
300
374.6
200
100
115.5
44.1
16.1
9
0
1
2
3
4
5
6
2000 2001 2002 2003 2004 2005
(nguoàn Boä Thöông maïi Vieät Nam)
Qua soá lieäu treân ta nhaän thaáy ñöôïc raèng löôïng taêng kim ngaïch xuaát khaåu qua
caùc naêm cuûa maët haøng ñoà goã Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ ôû möùc raát cao, ñieàu naøy
khaúng ñònh ñöôïc raèng Myõ laø thò tröôøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa ñoà goã Vieät Nam vaø
raát coù trieån voïng phaùt trieån theâm nöõa.
Theo cô quan thöông vuï Myõ, ñoà goã xuaát khaåu cuûa Vieät Nam vaøo Myõ ñaõ coù
ñieàu kieän taêng nhanh do thueá xuaát nhaäp khaåu ñoà goã töø Vieät Nam giaûm maïnh, trung
bình töø 50-55% xuoáng coøn töø 0-3%. Maët khaùc, caùc nhaø nhaäp khaåu Myõ ñang tìm ñeán
Vieät Nam nhö moät ñòa chæ cung caáp ñoà goã chaâu AÙ ñeå choáng söï quaù taäp trung vaøo
nguoàn cung caáp töø Trung Quoác daãn ñeán vieäc bò aùp thueá choáng baùn phaù giaù. Soá
löôïng caùc nhaø nhaäp khaåu goã cuûa Myõ sang khaûo saùt tình hình saûn xuaát goã cuûa caùc
doanh nghieäp Vieät Nam ngaøy caøng nhieàu vaø nhieàu doanh nghieäp ñaõ ñaët haøng.
Naêng löïc cung öùng haøng ñoà goã cuûa Vieät Nam ñöôïc taêng cöôøng ñaùng keå, coâng taùc
xuùc tieán thöông maïi vaø quaûng baù veà naêng löïc ngaønh ñoà goã Vieät Nam taïi thò tröôøng
Myõ ñaõ goùp phaàn ñaùng keå laøm cho caùc nhaø nhaäp khaåu Myõ quan taâm ñeán vieäc mua
haøng töø Vieät Nam. Vôùi dieãn bieán môùi naøy, toác ñoä taêng tröôûng kim ngaïch xuaát khaåu
cuûa saûn phaåm ñoà goã Vieät Nam trong nhöõng naêm tôùi seõ coù böôùc phaùt trieån maïnh.
Trang 32
2.3 Phaân tích aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñeán ngaønh saûn xuaát ñoà goã Vieät Nam.
2.3.1 Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, maëc duø coù nhieàu khoù khaên nhöng do thöïc hieän
moät soá chính saùch khuyeán khích saûn xuaát vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã, söï quan taâm
chæ ñaïo ñieàu haønh cuûa caùc ngaønh vaø ñòa phöông, söï noã löïc cuûa caùc doanh nghieäp
trong vieäc saûn xuaát vaø tìm kieám thò tröôøng xuaát khaåu, coâng nghieäp cheá bieán goã vaø
saûn xuaát, xuaát khaåu saûn phaåm goã nöôùc ta ñaõ coù böôùc phaùt trieån môùi, vöôn leân thaønh
moät ngaønh haøng coù kim ngaïch xuaát khaåu cao. Moâi tröôøng taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh cuûa ngaønh ñoà goã xuaát khaåu thay ñoåi nhanh trong nhöõng naêm
gaàn ñaây, nhö vaäy vieäc phaân tích moâi tröôøng vó moâ, vi moâ vaø moâi tröôøng noäi boä laø
heát söùc caàn thieát.
A- Moâi tröôøng vó moâ
a) Yeáu toá chính trò, phaùp luaät, chính phuû.
Vieät Nam vôùi moät neàn chính trò oån ñònh ñaõ taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cho
doanh nghieäp trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc ñaàu tö vaøo saûn xuaát, kinh doanh vaø xuaát
khaåu. Vieät Nam ñang coù moät lôïi theá raát lôùn veà söï oån ñònh chính trò naøy.
Laø moät trong nhöõng ngaønh xuaát khaåu troïng ñieåm trong nhöõng naêm tôùi, ngaønh
coâng nghieäp cheá bieán, saûn xuaát vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã cuûa nöôùc ta luoân ñöôïc söï
quan taâm, khuyeán khích vaø baûo veä thích ñaùng cuûa chính phuû. Ñieàu naøy ñöôïc theå
hieän thoâng qua caùc chính saùch cuûa chính phuû coù lieân quan.
- Chính phuû coù chính saùch hoã trôï caùc doanh nghieäp cheá bieán goã baèng vieäc
baõi boû giaáy pheùp nhaäp khaåu goã, haï möùc thueá nhaäp khaåu goã xuoáng 0%, giaûm thueá
VAT xuoáâng 5% cho maët haøng goã coù nguoàn goác töø röøng töï nhieân.
- Quyõ hoã trôï phaùt trieån, moät toå chöùc taøi chính nhaø nöôùc ñöôïc thaønh laäp nhaèm
cho vay, baûo laõnh tín duïng, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö cho caùc döï aùn xuaát khaåu trong
ñoù coù caùc döï aùn ñaàu tö vaøo lónh vöïc saûn xuaát, cheá bieán maët haøng goã xuaát khaåu.
- Chæ thò cuûa Thuû töôùng chính phuû soá 19/2004/CT-TTg ngaøy 01/06/2004 ñaõ
ñaët ra moät soá giaûi phaùp phaùt trieån ngaønh cheá bieán goã vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã, vaø
caùc vaên baûn cuûa caùc Boä, ngaønh trong vieäc phaùt trieån cho ngaønh xuaát khaåu goå Vieät
Nam. (xem theâm phuï luïc 3)
- Chính saùch thöôûng kim ngaïch xuaát khaåu.
Trang 33
- Chính phuû coù nhöõng chính saùch ñieàu chænh thöông maïi theo nhöõng quy taéc
vaø luaät leä chung quoác teá, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà lieân quan ñeán giao dòch thöông maïi
nhö thuû tuïc haûi quan, chính saùch caïnh tranh.
- Quan heä giöõa Vieät Nam vaø Myõ ngaøy caøng ñöôïc cuûng coá vaø thöông maïi
giöõa hai nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån nhaát laø keå töø khi Vieät Nam vaø Myõ ñaõ kyù keát
Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam-Hoa Kyø töø naêm 2001. Hieäp ñònh ñöôïc kyù döïa treân
nguyeân taéc cuûa WTO coâng nhaän Vieät Nam laø moät neàn kinh teá phaùt trieån vaø ñang
trong quaù trình chuyeån ñoåi, keå töø thôøi ñieåm naøy, taát caû caùc haøng hoaù cuûa Vieät Nam
vaøo thò tröôøng Myõ seõ ñöôïc höôûng möùc thueá quan bình thöôøng (so vôùi möùc thueá
khoaûng 40% nhö tröôùc ñaây).
Moâi tröôøng chính trò vaø phaùp luaät ñaõ taïo ñieàu kieän khaù thuaän lôïi cho söï phaùt
trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, saûn xuaát vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã.
b) Yeáu toá kinh teá.
Trong thaäp kyû qua, thöông maïi quoác teá phaùt trieån maïnh, giaù trò thöông maïi
veà haøng hoaù vaø dòch vuï taêng ñaùng keå, töø 4.300 tyû USD naêm 1990 leân 7.479 tyû USD
naêm 2000 vaø 13.109 tyû naêm 2002. Toác ñoä taêng tröôûng khoái löôïng thöông maïi theá
giôùi trung bình 7% moät naêm. Cuøng vôùi xu höôùng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá trong
thaäp kyû qua, nhieàu toå chöùc kinh teá- thöông maïi khu vöïc ñaõ ra ñôøi vaø hoaït ñoäng khaù
hieäu quaû. Ñoàng thôøi döôùi taùc ñoäng cuûa töï do hoaù thöông maïi, möùc ñoä môû cöûa neàn
kinh teá cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi ñöôïc caûi thieän ñaùng keå. Caùc coâng cuï baûo hoä
truyeàn thoáng nhö thueá quan, haïn ngaïch giaûm ñaùng keå trong thaäp kyû 1990. Tuy vaäy,
do nhu caàu baûo hoä saûn xuaát trong nöôùc neân xu höôùng aùp duïng caùc bieän phaùp baûo hoä
maäu dòch laïi ñöôïc söû duïng phoå bieán nhö: ñaùnh thueá vôùi nhöõng maët haøng baùn phaù
giaù, ñaùnh thueá vôùi haøng hoaù ñöôïc trôï caáp, vaø nhieàu coâng cuï baûo hoä khaùc cuûa caùc
nöôùc phaùt trieån.
Vôùi chuû tröông tích cöïc vaø chuû ñoäng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, quan heä kinh
teá cuûa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc, caùc toå chöùc quoác teá ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, ñeán
naêm 2005, Vieät Nam ñaõ coù quan heä thöông maïi vôùi 221 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå, kyù
90 hieäp ñònh thöông maïi song phöông vôùi caùc nöôùc, tham gia Hieäp hoäi caùc quoác gia
Ñoâng Nam AÙ, thöïc hieän caùc cam keát veà Khu vöïc maäu dòch töï do ASEAN, Hieäp
ñònh thöông maïi Vieät Nam- Hoa Kyø. Ngaøy 13/5/2006, Vieät Nam vaø Hoa kyø ñaõ keát
thuùc ñaøm phaùn song phöông veà ñieàu kieän Vieät Nam gia nhaäp Toå chöùc thöông maïi
Trang 34
theá giôùi (WTO) coù theå vaøo cuoáâi naêm 2006, ñaây laø moät daáu moác quan troïng cho neàn
kinh teá Vieät Nam hoäi nhaäp vaø phaùt trieån cuøng vôùi neàn kinh teá quoác teá, taïo ra moät
böôùc phaùt trieån môùi raát quan troïng veà kinh teá ñoái ngoaïi.
Trong quan heä kinh teá thöông maïi Vieät Nam- Hoa Kyø thaønh töïu ñaït ñöôïc heát
söùc aán töôïng. Naêm 2005, kim ngaïch thöông maïi hai chieàu ñaït hôn 7,8 tyû USD, taêng
400% so vôùi naêm 2001, haøng hoùa xuaát khaåu sang Myõ chieám 20% toång kim ngaïch
xuaát khaåu cuûa Vieät Nam. Keát quaû töø moät cuoäc khaûo saùt gaàn ñaây cuûa Phoøng Thöông
maïi Myõ cho thaáy 77% soá doanh nhaân Myõ ñöôïc hoûi tin töôûng vaøo trieån voïng neàn
kinh teá Vieät Nam vaø 82% trong soá naøy kyø voïng taêng lôïi nhuaän taïi Vieät Nam.
Giaù trò thöông maïi quoác teá trong ngaønh ñoà goã cuûa theá giôùi ñaït khoaûng 250 tyû
USD. Nhoùm 7 nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån (Myõ, Italia, Ñöùc, Nhaät, Anh, Phaùp vaø
Canada) chieám 56% toång giaù trò ñoà goã nhaäp khaåu cuûa toaøn theá giôùi. Trao ñoåi
thöông maïi veà ñoà goã dieãn ra chuû yeáu ôû 60 quoác gia, nhöõng thò tröôøng nhaäp khaåu ñoà
goã chuû yeáu treân theá giôùi laø Myõ, Ñöùc, Anh, Phaùp vaø Nhaät. Caùc nöôùc Trung Quoác,
Italia, Ba Lan vaø Canada laø nhöõng thò tröôøng xuaát khaåu chính. Döï baùo, nhu caàu veà
ñoà goã trong naêm 2006 vaø caùc naêm tieáp theo tieáp tuïc taêng, nhaát laø taïi thò tröôøng Myõ
tieáp tuïc taêng maïnh.
Veà tình hình kinh teá trong nöôùc, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ ñaït toác ñoä taêng
tröôûng kinh teá khaù cao (bình quaân 7,3%/naêm trong giai ñoaïn 1990-2004, ñaït 8,6%
naêm 2005), ñaùnh daáu moät böôùc ngoaëc raát quan troïng trong lòch söû phaùt trieån kinh teá
hieän ñaïi cuûa mình. Tuy ñieåm xuaát phaùt coøn thaáp, nhöng nhöõng thaønh quaû thu ñöôïc
ñaõ khích leä raát nhieàu treân con ñöôøng tieáp tuïc chính saùch ñoåi môùi kinh teá theo höôùng
thò tröôøng vaø hoäi nhaäp. Vôùi söï phaùt trieån kinh teá keå treân, Vieät Nam seõ laø moâi tröôøng
kinh doanh toát cho caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh vaø xuaát khaåu.
Xuaát khaåu, nhaäp khaåu taêng nhanh caû veà quy moâ vaø toác ñoä. Toång kim ngaïch
xuaát khaåu haøng hoaù tröôøc thôøi kyø ñoåi môùi chæ ñaït 1 tyû USD/naêm, ñeán nay toång kim
ngaïch xuaát khaåu ñaõ vöôït hôn 50% GDP töùc laø treân 32,22 tyû USD naêm 2005.
Trang 35
Baûng 6: Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu cuûa Vieät Nam töø naêm 2000-2005
Ñôn vò tính: Trieäu USD
Tổng kim ngạch Năm Xuất khẩu Nhập khẩu
2000 14.483 15.637 30.12
2001 15.029 16.218 31.247
2002 16.706 19.746 36.452
2003 20.149 25.256 45.405
2004 26.503 31.954 58.457
2005 32.223 36.881 69.104
(Nguoàn: Boä Thöông maïi Vieät Nam)
Caùc thaønh phaàn kinh teá trong neàn kinh teá Vieät Nam ngaøy caøng phaùt trieån vaø
lôùn maïnh. Doanh nghieäp nhaø nöôùc qua saép xeáp ñoåi môùi, coå phaàn hoaù ñaõ giaûm töø
12.084 doanh nghieäp naêm 1990 xuoáng coøn 2.980 doanh nghieäp vaø 670 coâng ty coå
phaàn do nhaø nöôùc chi phoái 51% voán ñieàu leä, doanh nghieäp nhaø nöôùc ñaõ ñoùng goùp
38,5% GDP. Kinh teá daân doanh phaùt trieån khaù nhanh, hoaït ñoäng coù hieäu quaû treân
nhieàu lónh vöïc, ñaëc bieät laø taïo vieäc laøm vaø goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu lao ñoäng
xaõ hoäi. Kinh teá tö nhaân phaùt trieån maïnh hieän coù khoaûng 200.000 doanh nghieäp tö
nhaân, huy ñoäng ngaøy caøng toát hôn caùc nguoàn löïc vaø tieàm naêng trong nhaân daân, laø
moät ñoäng löïc raát quan troïng thuùc ñaåy taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá, ñoùng goùp
khoaûng 38% GDP. Kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù toác ñoä taêng tröôûng töông
ñoái cao, trôû thaønh moät boä phaän caáu thaønh quan troïng cuûa neàn kinh teá quoác daân, laø
caàu noái quan troïng vôùi theá giôùi veà chuyeån giao coâng ngheä, giao thoâng quoác teá, khu
vöïc naøy ñoùng goùp 15,5% GDP. Toång voán ñaàu tö coá ñònh tieáp tuïc taêng, tyû leä voán ñaàu
tö/GDP cuûa Vieät Nam ñöùng ôû vò trí cao so vôùi caùc nöôc trong khu vöïc, cho thaáy moâi
tröôøng kinh doanh ôû Vieät Nam ñöôïc caûi thieän vaø phaùt trieån.
Beân caïnh caùc thuaän lôïi coøn coù caùc khoù khaên vaø nguy cô aûnh höôûng ñeán phaùt
trieån kinh teá vôùi vieäc giaù daàu theá giôùi ngaøy moät leo thang vaø khoâng oån ñònh, daãn
ñeán chi phí saûn xuaát, chi phí vaän chuyeån ngaøy caøng cao laøm cho giaù caû haøng hoaù
xuaát khaåu taêng leân, laøm giaûm tính caïnh tranh veà maët giaù cho caùc doanh nghieäp.
Hôn nöõa giaù caû nguyeân lieäu goã treân quoác teá ngaøy caøng gia taêng chuû yeáu do khai
Trang 36
thaùc röøng böøa baõi, chaùy röøng, oâ nhieãm …. neân caùc nöôùc haïn cheá xuaát khaåu goã
nguyeän lieäu, laøm goã nguyeân lieäu ngaøy caøng khan hieám.
Boái caûnh kinh teá theá giôùi vaø trong nöôc ñang ñaët ra raát nhieàu cô hoäi vaø thaùch
thöùc khoù khaên ñoái vôùi xuaát khaåu cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi, trong ñoù coù ngaønh xuaát
khaåu saûn phaåm goã cuûa Vieät Nam.
c) Yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi.
Yeáu toá vaên hoaù coù taùc ñoäng maïnh ñeán ngaønh coâng nghieäp cheá bieán vaø saûn
xuaát saûn phaåm goã ôû Vieät Nam. Nhöõng maët haøng goã xuaát khaåu chuû yeáu sang thò
tröôøng Myõ vaø caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi laø maët haøng trang trí noäi thaát, ñoà goã gia
duïng nhö baøn gheá, giöôøng, tuû, ñoà goã trong nhaø beáp, keä beáp, cöûa … vaø baøn gheá ngoaøi
trôøi, ñoøi hoûi söï kheùo leùo vaø ñoâi tay taøi hoa cuûa ngöôøi thôï. Vieät Nam voán ñöôïc bieát
ñeán nhö moät quoác gia giaøu truyeàn thoáng vaên hoùa vaø saûn xuaát ñoà goã laø ngheà truyeàn
thoáng, keát hôïp vôùi maùy moùc coâng ngheä hieän ñaïi ngaøy nay neân ñaõ taïo ra nhöõng saûn
phaåm goã myõ thuaät-chaát löôïng, theå hieän söï keùo leùo, tinh xaûo, thu huùt ñöôïc söï chuù yù
cuûa thò tröôøng Myõ vaø caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi. Hôn nöõa ngöôøi Vieät Nam ñöôïc
xem laø ngöôøi caàn cuø, chòu khoù vaø tieáp thu nhanh khoa hoïc coâng ngheä, ñoù seõ laø moät
yeáu toá thuaän lôïi cho doanh nghieäp cuõng nhö ngaønh saûn xuaát ñoà goã phaùt trieån.
Thaønh coâng lôùn ñaày aán töôïng cuaû ñaát nöôùc Vieät Nam qua 20 naêm ñoåi môùi laø
ñaõ giaûi quyeát coù hieäu quaû moái quan heä giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi phaùt trieån vaên
hoaù, thöïc hieän tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi, caùc cô hoäi phaùt trieån ñöôïc môû roäng cho
moïi thaønh phaàn kinh teá, moïi taàng lôùp daân cö, tính tích cöïc, chuû ñoäng, saùng taïo cuûa
nhaân daân ñöôïc naâng cao. Coâng taùc giaûi quyeát vieäc laøm, xoaù ñoùi giaûm ngheøo ñaït keát
qua toát, vöôït muïc tieâu phaùt trieån thieân nieân kyû cuûa Lieân hieäp quoác. Naêm 2005, thaát
nghieäp ôû thaønh thò giaûm xuoáng coøn 5,3%, thôøi gian söû duïng lao ñoäng ôû noâng thoân
ñaït 80%. Trong khi ñoù, tyû troïng lao ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp vaø xaây döïng taêng
töø 12,1% naèm 2000 leân 17,9% naèm 2005; lao ñoäng trong caùc ngaønh dòch vuï taêng
töông öùng töø 19,7% leân 25,3%; lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo taêng töø 20% naèm 2000 leân
25% naêm 2005.
Coâng taùc chaêm soùc söùc khoûe nhaân daân ñöôïc chuù troïng vaø coù nhieàu tieán boä.
Chæ soá phaùt trieån con ngöôøi ñöôïc naâng leân, töø möùc döôùi trung bình (0,498) naêm
1990, taêng leân möùc trung bình (0,688) naêm 2002, naêm 2005 Vieät Nam xeáp thöù 112
Trang 37
treân 177 nöôùc ñöôïc ñieàu tra. Maïng löôùi y teá ñöôïc cuûng coá vaø phaùt trieån, tuoåi thoï
trung bình töø 68 tuoåi naêm 1999 ñöôïc naâng leân 71,3 tuoåi naêm 2005.
d) Yeáu toá moâi tröôøng töï nhieân
Nguoàn nguyeân lieäu ñaàu vaøo cuûa doanh nghieäp saûn xuaát goã chuû yeáu laø
nguyeân lieäu goã, coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán chaát löôïng saûn phaåm, giaù caû saûn phaåm vaø
aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp.
Theo soá lieäu cuûa Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân, dieän tích röøng töï
nhieân hieän coù cuûa Vieät Nam laø 9,9 trieäu ha vaø 2,26 trieäu ha röøng troàng. Tyû leä voán
röøng treân ñaàu ngöôøi cuûa ta raát thaáp: 0,12 ha/ngöôøi so vôùi cuûa theá giôùi laø 0,97 ha/ngöôøi. Neáu nhö naêm 1990 Vieät Nam khai thaùc bình quaân 1,8 trieäu m3 goã moãi
naêm thì ñeán naêm 2000, ñeå ñaûm baûo moâi tröôøng sinh thaùi vaø giöõ ñöôïc voán röøng töï nhieân, vieäc khai thaùc goã ñaõ haïn cheá saûn löôïng coøn 200.000- 300.000 m3/naêm vaø seõ
coøn giaûm tieáp trong nhöõng naêm tôùi. Dieän tích röøng saûn xuaát coù khaû naêng cung caáp
cho cheá bieán goã chæ coøn khoaûng 5 trieäu ha, saûn löôïng goã coù theå khai thaùc haøng naêm khoaûng 1 trieäu m3. Nguoàn nguyeân lieäu goã khai thaùc töø röøng töï nhieân chæ ñaùp öùng
khoaûng 15% coâng suaát cheá bieán cuûa toaøn ngaønh goã ôû Vieät Nam.
Goã nguyeân lieäu röøng troàng cuõng bò haïn cheá do toác ñoä troàng röøng theo chöông
trình “5 trieäu ha röøng troàng” chæ ñaït 50% so vôùi yeâu caàu. Saûn löôïng khai thaùc cuõng khoâng nhieàu khoaûng 500.000 m3/naêm vaø chuû yeáu ñeå saûn xuaát giaáy, boät giaáy, daêm
xuaát khaåu vaø moät phaàn cho ñoà goã myõ ngheä. Hieän nay, cô caáu, keá hoaïch röøng troàng
chöa xuaát phaùt töø nhu caàu vaø döï baùo nhu caàu cho ngaønh saûn xuaát ñoà goã Vieät Nam.
(xem theâm phuï luïc 4)
Vôùi vieäc thieáu huït nguyeân lieäu goã traàm troïng nhö vaäy, vieäc phaûi nhaäp khaåu
nguyeân lieäu goã troøn, goã xeû, vaùn nhaân taïo trong nhöõng naêm qua ñeå buø ñaép nguyeân
lieäu thieáu huït laø moät thöïc teá vaø nguyeân lieäu goã ñaàu vaøo laø moät quan taâm haøng ñaàu
cuûa caùc doanh nghieäp saûn xuaát ñoà goã Vieät Nam hieän nay.
e) Yeáu toá khoa hoïc- coâng ngheä.
Toaøn caàu hoaù ñang laø moät tieán trình hieän höõu, khaùch quan, vaø coù taùc ñoäng
ngaøy caøng quyeát ñònh tôùi söï phaùt trieån cuûa moïi quoác gia. Ñieåm noåi baät ñaàu tieân cuûa
toaøn caàu hoaù laø söï ñònh hình neàn kinh teá tri thöùc, maø taàm quan troïng laø söï phaùt trieån
khoa hoïc coâng ngheä vaø vai troø cuûa chuùng trong ñôøi soáng. Söï saùng taïo (saûn xuaát) ra
tri thöùc dieãn ra vôùi toác ñoä nhanh, qui moâ lôùn. Vieäc xöû lyù, chuyeån giao kieán thöùc vaø
Trang 38
thoâng tin dieãn ra heát söùc nhanh choùng, roäng khaép, nhôø vaøo söï phaùt trieån vöôït baäc
cuûa heä thoáng thoâng tin, caùc coâng cuï hieän ñaïi, trong ñoù coâng ngheä thoâng tin coù vai
troø quyeát ñònh. Vôùi söï phaùt trieån treân ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho giao thöông
quoác teá, lieân laïc vôùi khaùch haøng, ñoái taùc nöôùc ngoaøi ñöôïc nhanh choùng, chi phí reû …
Vieäc hoäi nhaäp ñaõ môû ra caùc cô hoäi cho ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu Vieät
Nam tieáp thu khoa hoïc coâng ngheä cuûa caùc nöôùc tieân tieán khaùc caùc nöôùc khaùc.
Ngaønh saûn xuaát ñoà goã chæ phaùt trieån nhanh khoaûng 10 naêm gaàn ñaây neân maùy moùc
saûn xuaát cheá bieán goã töông ñoái ñöôïc ñaàu tö môùi, nhieàu maùy moùc thieát bò vaø coâng
ngheä môùi ñöôïc chuyeån giao töø caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, nhaát laø caùc coâng ty
coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc trang bò maùy moùc, coâng ngheä hieän ñaïi. Tuy nhieân,
toác ñoä ñoåi môùi coâng ngheä vaø trang thieát bò ñeå ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng ña daïng
veà saûn phaåm cuûa thò tröôøng dieãn ra coøn thaáp, ñaàu tö maùy moùc chöa ñoàng ñeàu do
möùc ñaàu tö thaáp do voán ít vaø ñaàu tö chöa theo moät ñònh höôùng phaùt trieån roõ reät maø
chæ ñaàu tö theo ñôn haøng. Hieän vaãn coøn toàn taïi ñan xen trong nhieàu doanh nghieäp
caùc loaïi thieát bò coâng ngheä laïc haäu, 75% thieát bò ñaõ heát khaáu hao, 50% laø ñoà taân
trang, cho ñeán thieát bò trung bình (38%) vaø ñeán tieán tieán hieän ñaïi (15%), do vaäy ñaõ
laøm haïn cheá hieäu quaû vaän haønh thieát bò vaø giaûm möùc ñoä töông thích, ñoàng nhaát
giöõa saûn phaåm ñaàu vaøo vaø saûn phaåm ñaàu ra, gaây toán keùm cho quaù trình kieåm tra
saûn phaåm vaø tinh chænh saûn phaåm khi hoaøn hoaøn thieän.
Söï yeáu keùm veà coâng ngheä vaø kyõ thuaät seõ taïo ra chaát löôïng saûn phaåm khoâng
cao vaø khoâng oån ñònh laøm cho doanh nghieäp khoù khaên trong vieäc löïa choïn maët
haøng saûn xuaát kinh doanh, haïn cheá khaû naêng caïnh tranh.
B- Moâi tröôøng vi moâ
a) Caùc ñoái thuû caïnh tranh.
Hieän taïi naêng löïc caïnh tranh cuûa Vieät Nam ñöôïc xeáp haïng 81 treân 104 nöôùc
vaøo naêm 2005, ñieàu naøy coù nghóa laø naêng löïc caïnh tranh cuûa Vieät Nam chæ ñaït ôû
möùc trung bình. Naêng löïc caïnh tranh theå hieän qua chæ soá caïnh tranh taêng tröôûng
(GCI), chæ soá caïnh tranh kinh doanh (BCI), chieán löôïc hoaït ñoäng cuûa coâng ty vaø
chaát löôïng cuûa moâi tröôøng caïnh tranh quoác gia. Trong caùc chæ tieâu naøy thì Vieät Nam
thua xa so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc.
Trang 39
Baûng 7: Xeáp haïng naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc nöôùc Asean
Chæ soá naêng löïc
Chæ soá naêng löïc
Chæ soá naêng löïc
caïnh tranh taêng tröôûng
caïnh tranh doanh nghieäp
caïnh tranh toång hôïp
Thay ñoåi
Haïng
Thay ñoåi
Haïng
Thay ñoåi
Haïng
Naêm
so vôùi
Naêm
so vôùi
Naêm
so vôùi
Nöôùc
2005
2004
2005
2004
2005
2004
Campuchia 112 109 111
Indonesia 74 -5 59 -15 69 -21
Malaysia 24 7 23 0 25 -2
Philippines 77 -1 69 1 73 1
Singapore 6 1 5 5 5 2
Thaùi Lan 36 -2 37 0 33 0
81 -4 80 -1 74 -13
Vieät Nam Taêng haïng (+), giaûm haïng (-)
(Nguoàn: Dieãn ñaøn kinh teá Theá giôùi (WEF)- Global Information Technology report 2004-2005) Vieät Nam hieän ñöùng haøng thöù 15 veà xuaát khaåu ñoà goã treân theá giôùi (haïng 17-
naêm 2004). Coù theå ñieåm qua moät soá ñoái thuû caïnh tranh vôùi haøng ñoà goã gia duïng
Vieät Nam. (xem theâm phuï luïc 5)
- Trung Quoác: xuaát khaåu raát nhieàu maët haøng noäi thaát baèng goã vaø kim loaïi giaù
reû, saûn löôïng öôùc ñaït khoaûng 23 tyû USD vaø xuaát khaåu khoaûng 11 tyû USD, ñöùng
haøng thöù 2 treân theá giôùi veà xuaát khaåu goã. Myõ laø thò tröôøng lôùn nhaát cho ngaønh xuaát
khaåu ñoà goã Trung Quoác (chieám hôn 50% toång saûn löôïng xuaát khaåu).
- Ñaøi Loan : saûn löôïng öôùc ñaït khoaûng 2,3 tyû USD vaø xuaát khaåu khoaûng 1,2
tyû USD, ñöùng haøng thöù 19 treân theá giôùi veà xuaát khaåu goã. Maët haøng chuû yeáu laø saûn
phaåm baèng goã vaø kim loaïi, caïnh tranh toát vôùi saûn phaåm noäi ñòa veà chaát löôïng vaø
kieåu daùng.
- Indonesia: saûn löôïng öôùc ñaït khoaûng 2 tyû USD vaø xuaát khaåu khoaûng 1,8 tyû
USD, ñöùng haøng thöù 12 treân theá giôùi veà xuaát khaåu goã. Maët haøng goã taäp trung vaøo
haøng gia duïng baèng maây tre ñan vaø xuaát khaåu nguyeân lieäu goã. Gaàn ñaây Boä laâm nghieäp Indonesia giaûm quota khai thaùc goã töø 5,7 trieäu m3/ naêm xuoáng coøn 5,4 trieäu m3/naêm khieán cho nhieàu doanh nghieäp saûn xuaát saûn phaåm goã noäi ñòa rôi vaøo caûnh
khoù khaên. Hieän nay, Indonesia coù khoaûng 115 doanh nghieäp cheá bieán goã qui moâ
Trang 40
lôùn, vôùi khoaûng 4 trieäu nhaân coâng nhöng chæ coù khoaûng 30% trong soá caùc doanh
nghieäp hieän coù theå hoaït ñoäng toát.
- Malaysia : saûn löôïng öôùc ñaït khoaûng 2,2 tyû USD vaø xuaát khaåu khoaûng 1,9
tyû USD, ñöùng haøng thöù 10 treân theá giôùi veà xuaát khaåu goã. Myõ laø thò tröôøng lôùn nhaát
cho ngaønh xuaát khaåu ñoà goã ngaønh goã Malaysia. Hieän nay, Malaysia hieän coù nguy
cô giaûm suùt naêng löïc saûn xuaát, maát daàn khaùch haøng do tình traïng thieáu nhaân coâng.
- Thaùi Lan : saûn löôïng öôùc ñaït khoaûng 2 tyû USD vaø xuaát khaåu khoaûng 1,5 tyû
USD, ñöùng haøng thöù 25 treân theá giôùi veà xuaát khaåu. Maët haøng goã saûn xuaát haøng loaït
ñoà noäi thaát töø goã cao-su laø chuû yeáu.
Hieän nay, khu vöïc Chaâu AÙ coù Trung Quoác, Malaysia, Vieät Nam laø nhöõng ñoái
thuû lôùn trong xuaát khaåu ñoà goã vaøo thò tröôøng Myõ, coù caùc maët haøng xuaát khaåu cuõng
gaàn gioáng nhau veà chuûng loaïi …. Töø nhöõng phaân tích veà caùc ñoái thuû treân, cho ta coù
theå löïa choïn ñoái thuû theå xaây döïng ma traän hình aûnh caïnh tranh.
Baûng 8: Ma traän hình aûnh caïnh tranh cuûa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc
Vieät Nam Trung Quoác Malaysia
Haïng Ñieåm quan troïng
Haïng Ñieåm quan troïng
Haïng Ñieåm quan troïng
TT Caùc yeáu toá thaønh coâng Möùc quan troïng
0.2 1 Chieán löôïc phaùt trieån 2 0.4 4 0.8 3 0.6
0.1 2 Thöông hieäu saûn phaåm 2 0.2 4 0.4 2 0.2
0.2 3 Chaát löôïng saûn phaåm 3 0.6 2 0.4 3 0.6
4 Heä thoáng phaân phoái, dòch 0.1 2 0.2 3 0.3 2 0.2
vuï
0.1 5 Thueá choáng baùn phaù giaù 4 0.4 2 0.2 4 0.4
0.1 3 0.3 2 0.2 2 0.2
6 Chi phí saûn xuaát (nhaân coâng, nguyeân lieäu, ….)
7 Nguoàn nhaân löïc, taøi löïc 0.12 2 0.24 4 0.48 3 0.36
8 Söï uûng hoä cuûa chính phuû 0.08 4 0.32 3 0.24 2 0.16
Toång soá 1.00 2.66 3.02 2.72
(Nguoàn : taùc giaû töï tính)
Nhaän xeùt : Qua phaân tích ma traän caïnh tranh chuùng ta coù theå thaáy Vieät Nam
ôû vò trí thaáp nhaát so vôùi 2 nöôùc coøn laïi, coù naêng löïc caïnh tranh treân trung bình vôùi
soá ñieåm 2,66, Malyasia coù soá ñieåm cao hôn Vieät Nam moät chuùt seõ laø ñoái thuû chính
Trang 41
cuûa Vieät Nam trong thôøi gian tôùi. Nhöõng ñieåm maïnh cuûa Trung quoác laø nhöõng ñieåm
maïnh cuûa moät “ñaïi gia” coù tieàm löïc vaø hoaït ñoäng coù kinh nghieäm laâu naêm trong
ngaønh, ñoù chính laø hình aûnh ñeå Vieät Nam nhìn laïi mình vaø khaéc phuïc vaø haïn cheá
caùc yeáu ñieåm ñeå vöôn leân trong thôøi gian tôùi.
b) Khaùch haøng
Trong voøng 10 naêm qua daân soá Myõ taêng ôû möùc trung bình haøng naêm laø 1%.
Möùc taêng tröôûng naøy cho thaáy Myõ chính laø quoác gia phaùt trieån ñieån hình ôû phöông
Taây: soá hoä gia ñình vôùi 1 hoaëc 2 thaønh vieân ñang ngaøy caøng gia taêng.
Ñoä tuoåi cuûa chuû hoä cuõng laø moät nhaân toá quan troïng khi phaân chia nhu caàu
tieâu duøng. Caùc hoä gia ñình coù chuû hoä ôû ñoä tuoåi töø 35-44 chuû yeáu chi tieâu vaøo caùc
loaïi haøng hoaù vaø trang söùc. Tieáp theo sau ñoù laø caùc hoä gia ñình coù chuû hoä ôû ñoä tuoåi
töø 45-54 vaø 25-34 tuoåi
Moät nhaân toá cô baûn quyeát ñònh caàu treân thò tröôøng ñoà noäi thaát laø thò tröôøng
xaây döïng vaø baát ñoäng saûn. Lónh vöïc xaây döïng vaø baát ñoäng saûn laø moät trong nhöõng
boä phaän quan troïng cuûa neàn kinh teá Myõ. Cuï theå lónh vöïc xaây döïng vaø baát ñoäng saûn
ñaõ ñoùng goùp 20% cho toång saûn phaåm quoác noäi taïi Myõ vaø taïo coâng aên vieäc laøm cho
treân 3,5 trieäu lao ñoäng. Caùc nhaø phaân tích kinh teá cuûa Myõ ñaõ ñoàng nhaát quan ñieåm
raèng nöûa sau cuûa thaäp nieân 1990 ngaønh xaây döïng vaø baát ñoäng saûn chính laø moät
trong nhöõng ñoäng löïc chuû yeáu thuùc ñaåy neàn kinh teá Myõ phaùt trieån. Hoaït ñoäng xaây
döïng vaø buoân baùn baát ñoäng saûn coù theå ñöôïc dieãn giaûi bôûi 2 hieän töôïng sau :
- “Theá heä baby boom” hieän nay bao goàm nhöõng ngöôøi ôû ñoä tuoåi töø 45-54:
Ñaây laø ñoä tuoåi maø thu nhaäp sau thueá ñaït möùc cao nhaát. Ñaây cuõng laø nhoùm tuoåi coù
xu höôùng tieâu duøng nhieàu cho gia ñình. Nhoùm ngöôøi naøy thöôøng mua nhöõng ngoâi
nhaø lôùn vaø ñaét tieàn hoaëc quyeát ñònh caûi tieán laïi ngoâi nhaø hay thaäm chí laø mua moät
ngoâi nhaø thöù hai.
- Myõ laø quoác gia coù soá löôïng daân di cö ñoâng: 32% daân soá laø thuoäc caùc daân
toäc thieåu soá (naêm 1990 laø 24%). Söï gia taêng naøy chính laø nguyeân nhaân gaây aûnh
höôûng tôùi soá löôïng caùc ngoâi nhaø ñöôïc xaây vaø baùn.
Moät khía caïnh nöõa cuõng caàn phaûi xeùt tôùi chính laø söï phaân boå thu nhaäp, moät
vaán ñeà luoân luoân coù söï ñoái laäp lôùn taïi Myõ. Ngöôøi ta öôùc tính raèng trong nhöõng naêm
giöõa cuûa thaäp nieân 1990, 5% daân soá giaøu nhaát nöôùc Myõ chieám 20% toång thu nhaäp
cuûa caû nöôùc. Cuõng thôøi ñieåm naøy thì boä phaän nhöõng ngöôøi ngheøo hôn laïi coù möùc
Trang 42
thu nhaäp giaûm maïnh. Söï phaân boá veà thu nhaäp khoâng theå khoâng gaây aûnh höôûng tôùi
thò tröôøng baát ñoäng saûn hoaëc thò tröôøng ñoà noäi thaát noùi chung.
Yeáu toá quyeát ñònh ñeå ngöôøi tieâu duøng ôû caùc nöôc phaùt trieån noùi chung vaø
khaùch haøng Myõ noùi rieâng khi löïa choïn moät saûn phaåm goã cheá bieán khoâng chæ laø chaát
löôïng hay maãu maõ maø coøn laø xuaát xöù cuûa nguoàn nguyeân lieäu taïo ra saûn phaåm ñoù.
Xu höôùng ngöôøi tieâu duøng treân theá giôùi khoâng uûng hoä saûn phaåm goã khoâng coù chöùng
chæ FSC, thay vaøo ñoù neân choïn nhöõng saûn phaåm thaân thieän vôùi moâi tröôøng. Ngaøy
caøng nhieàu khaùch haøng yeâu caàu mua saûn phaåm goã ñöôïc laøm töø nguyeân lieäu coù
chöùng nhaän FSC. OÂng Sander Van den Ende- ñieàu phoái vieân cuûa Maïng kinh doanh
laâm saûn Vieät Nam (VFTN) cho bieát nhaän thöùc cuûa ngöôøi tieâu duøng ôû caùc nöôùc ngaøy
caøng cao, saûn phaåm khoâng chæ coù giaù reû, chaát löôïng toát hay maãu maõ ñeïp ñöôïc ngöôøi
tieâu duøng löïa choïn maø coøn phaûi baûo veä moâi tröôøng. (xem theâm phuï luïc 6)
Khaùch haøng muïc tieâu ôû Myõ hieän laø phuï nöõ, chieám tyû leä hôn 70%, tieáp ñeán laø
khaùch haøng treû. Nhöõng ngöôøi tieâu duøng naøy nhaém ñeán saûn phaåm ñöôïc thieát keá hieän
ñaïi. Haàu heát thieát keá nhaø cuûa ngöôøi Myõ ñeàu mang phong caùch hieän ñaïi, mang daáu
aán phong caùch cuûa chuû nhaân, neân ñoà trang trí noäi thaát cuõng phaûi phuø hôïp vôùi phong
caùch ñoù “Hoï khoâng muoán mua saûn phaåm gioáng nhö ngöôøi haøng xoùm”, chính phong
caùch trang trí hieän ñaïi, rieâng bieät ñoùng moät vai troø heát söùc quan troïng ñeå hoï quyeát
ñònh coù neân mua hay khoâng. Chaúng haïn, tröôùc ñaây boä sofa chaïm troå hoa vaên caàu kyø
ñöôïc öa chuoäng nhöng baây giôø thì soá ngöôøi söû duïng maët haøng naøy ít ñi. Haøng ñoà goã
chaïm khaûm hoa laù hieám khi thaáy xuaát hieän treân thò tröôøng Myõ, thaäm chí nhöõng
ñöôøng cong, ñöôøng uoán cuõng phaûi ñöôïc giaûm thieåu moät caùch toái ña. Trang trí chuû
yeáu laø caùc ñöôøng thaúng chìm hoaëc noåi vaø caùc naém tay caàm to hình troøn baèng goã
hoaëc baèng ñoàng. Taát caû ñeàu ñi thaønh boä vôùi nhau nhö giöôøng, baøn gheá, tuû aùo, tuû
ñöïng thuoác, tuû ñöïng ñoà, tuû ñöïng chaên, tuû trang ñieåm, khung göông..v…v.
Ngöôøi tieâu duøng Myõ cuõng thích ñoà goã laøm töø nguyeân lieäu goã cöùng, toát nhaát
laø goã cuûa Baéc Myõ hôn ñoà goã laøm töø caùc loaïi goã meàm. Tuy nhieân, theo kinh nghieäm
cuûa moät soá doanh nghieäp cheá bieán ñoà goã Vieät Nam thì ngöôøi tieâu duøng Myõ coù veû
öa chuoäng veû ñeïp beân ngoaøi, hoï khoâng thích "toát goã hôn toát nöôùc sôn" maø ngöôïc laïi
"toát nöôùc sôn hôn toát goã", ngöôøi Myõ khoâng chuù yù nhieàu ñeán chaát lieäu, maøu saéc coù
phaûi töï nhieân hay khoâng, hoï caàn hoaøn thieän saûn phaåm moät caùch chu ñaùo, phong
caùch trang trí ñôn giaûn vaø maøu saéc thích hôïp theå hieän qua caùch ñaùnh boùng, ñoä mòn
Trang 43
beà maët, baûn leà vaø caùc phuï kieän chaéc chaén, ñoä khít saûn phaåm, ñoùng môû tieän lôïi, deã
daøng. Hoï khoâng caàn caùc saûn phaåm ñöôïc laøm baèng caùc loaïi goã toát nhö lim, guï... maø
chæ caàn goã cao su, goã thaàu daàu, thaäm chí laø MDF (vaùn goã eùp) nhöng nöôùc sôn phuû
beân ngoaøi phaûi thaät ñeïp, baét maét vaø kieåu daùng phaûi ñeïp. Ñeå ñaït ñöôïc nöôùc sôn phuû
leân caùc saûn phaåm ñoà goã xuaát sang Myõ khaù phöùc taïp, khoù hôn nhieàu so vôùi yeâu caàu
cuûa caùc thò tröôøng EU, thöôøng ñeå hoaøn taát chu trình sôn moät saûn phaåm hoaøn haûo
cho thò tröôøng Myõ coù khi phaûi sôn ñeán 10 laàn.
Nhìn chung thò tröôøng Myõ khoâng quaù khoù tính vaø nhieàu khi maãu maõ saûn
phaåm ñaõ cuõ kyõ ñoái vôùi bang naøy nhöng laïi baùn raát chaïy khi chuyeån ñeán bang khaùc.
Ngoaøi ra, caùch phaân phoái haøng thöôøng keát hôïp giöõa vieäc baùn haøng treân maïng vaø
phaân phoái taïi caùc heä thoâng cöûa haøng baùn leû neân caùc nhaø nhaäp khaåu thöôøng yeâu caàu
ñoái taùc coù khaû naêng cung caáp soá löôïng lôùn vaø ruùt ngaén thôøi gian giao haøng vì ñoái
vôùi ngöôøi Myõ hoï khoâng coù thoùi quen ñôïi laâu vaø vôùi hoï “thôøi gian laø vaøng baïc”.
Internet aûnh höôûng ñeán chuyeän mua saém ñoà noäi thaát, khaùch haøng muoán
“google” (maïng tìm kieám noåi tieáng) ñoà noäi thaát, seõ coù khoâng döôùi 87 trieäu trang
web daønh cho hoï. Thay vì phaûi maát nhieàu thôøi gian ñi khaép caùc cöûa haøng, tìm kieám
kieåu daøng vöøa yù vaø so saùnh giaù nôi naøy vôi nôi khaùc, vieäc löôùt qua caùc trang web
ñeå tìm kieám thoâng tin seõ nhanh hôn raát nhieàu. Tôø Furniture Today daãn ra moät keát
quaû khaûo saùt cuûa Dieringer Research Group cho thaáy coù 76,4 trieäu ngöôøi tieâu duøng
Myõ ñaõ khaûo saùt thoâng tin treân Internet tröôùc khi ñi mua haøng. Coù ñeán 75% soá ngöôøi
treân cho bieát hoï chæ caàn moät tuaàn töø luùc tìm kieám thoâng tin treân maïng ñeán khi böôùc
ñeán cöûa hieäu ñeå mua haøng. Xu höôùng naøy cho thaáy trong töông lai nhöõng nhaø kinh
doanh naøo ñaùnh giaù thaáp khaû naêng aûnh höôûng cuûa Internet ñoái vôùi thoùi quen mua
saém cuûa ngöôøi tieâu duøng, coù theå seõ phaûi traû giaù ñaét.
c) Nhaø cung caáp
Nhìn töø thöïc teá, ngaønh cheá bieán goã xuaát khaåu Vieät Nam trong nhöõng naêm
qua ñaõ coù nhöõng böôùc tieán ñaùng keå, song vaãn söû duïng nguoàn nguyeân lieäu goã röøng
töï nhieân laø chính. Duø ñaït vaø vöôït muïc tieâu phaùt trieån, naâng cao giaù trò gia taêng
trong vieäc khai thaùc goã nhöng laïi maâu thuaãn giöõa thöông maïi vaø moâi tröôøng trong
vieäc khai thaùc goã röøng, cheá bieán goã röøng. Söï maâu thuaãn naøy ñaõ haïn cheá ngaønh
ngheà cheá bieán goã, caùc doanh nghieäp buoäc phaûi tìm cho mình thò tröôøng nhaäp khaåu
töø beân ngoaøi cuõng nhö nguoàn goã troàng trong nöôùc.
Trang 44
Theo soá lieäu töø Hieäp hoäi cheá bieán goã vaø laâm saûn Vieät Nam, caùc doanh
nghieäp goã muoán ñaït kim ngaïch xuaát khaåu bình quaân 500 trieäu USD caàn tieâu thuï 1,5 trieäu m3 goã troøn nguyeân lieäu, vôùi kim ngaïch xuaát khaåu nhö hieän nay thì naêng löïc cheá bieán cuûa caùc doanh nghieäp caàn phaûi coù ít nhaát 2,5-3 trieäu m3 goã quy troøn/naêm.
Nguoàn nguyeân lieäu trong nöôùc cung öùng cho ngaønh naøy chæ 15%, soá coøn laïi phaûi
nhaäp khaåu töø caùc nöôùc nhö Indonesia, Malaysia, Philippines, chaâu Phi, New
Zealand … vôùi giaù trò nhaäp trong naêm 2005 leân tôùi 667 trieäu USD vaø giaù nguyeân
lieäu nhaäp khaåu taêng 20% so vôùi naêm 2004. Nguyeân nhaân laø do caùc nöôùc nhö
Malaysia, Indonesia ñaõ quyeát ñònh ngöng xuaát khaåu goã xeû, vaø caùc nöôùc khaùc cuõng
thöïc hieän chính saùch baûo veä moâi tröôøng, haïn cheá khai thaùc goã röøng troàng baèng bieän
phaùp khoâng baùn leû goã maø baùn caû loâ vaøi ngaøn meùt khoái vôùi nhieâu chuûng loïai goã
khaùc nhau, trong khi caùc doanh nghieäp trong nöôùc laïi khoâng ñuû naêng löïc ñeå mua
nhöõng loâ haøng lôùn nhö theá. Ñieàu naøy ñaõ khieán nhieàu doanh nghieäp trong nöôùc khoù
khaên trong vieäc tìm nguyeân lieäu ñaàu vaøo.
Hieän nay, caùc doanh nghieäp Vieät Nam phaûi chuû ñoäng tìm kieám caùc nguoàn
nguyeân lieäu taïi caùc nöôùc khaùc nhö Canada, Nam Phi, Myõ, Nga, Brazil … tuy nhieân
phaûi mua soá löôïng raát lôùn, vaø giaù nguyeân lieäu goã cuûa caùc nöôc naøy raát cao vì ñaõ coù
chöùng nhaän FSC, beân caïnh ñoù laø cöôùc phí vaän chuyeån cao, thôøi gian nhaän haøng
chaäm ñaõ laøm giaûm söï chuû ñoäng cuûa doanh nghieäp trong keá hoaïch saûn xuaát. Vì vaäy,
ñoái töôïng chính cuûa saûn phaåm goã Vieät Nam cuõng laø moái quan taâm haøng ñaàu hieän
nay cuûa nhieàu doanh nghieäp cheá bieán goã laø nguoàn nguyeân lieäu. Trong boái caûnh
naøy, vaán ñeà phaùt trieån nguoàn nguyeân lieäu goã trong nöôùc ñang trôû neân caáp baùch hôn
bao giôø heát.
Caùc ngaønh coâng nghieäp phuï trôï nhö saûn xuaát caùc loaïi daàu, keo daùn, phuï
kieän, bao bì, ..v..v. cho cheá bieán saûn phaåm cuoái cuøng laø saûn phaåm goã coù söï phaùt
trieån maïnh, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc
doanh nghieäp.
e) Saûn phaåm thay theá
Theo döï baùo thì trong nhöõng naêm tôùi, nhu caàu veà ñoà goã treân theá giôùi
vaãn tieáp tuïc taêng cao, vì vaäy saûn phaåm thay theá seõ ít coù khaû naêng taùc ñoäng nhieàu
ñeán ñoà goã. Tuy nhieân, do ñaëc ñieåm nguoàn nguyeân lieäu goã ngaøy caøng khan hieám, yù
thöùc veà baûo veä moâi tröôøng cuûa khaùch haøng neân beân caïnh vieäc söû duïng ñoà goã thuaàn
Trang 45
tuùy thì moät xu höôùng ñang gia taêng laø söû duïng ñoà goã coù keát hôïp nhöõng chi tieát baèng
vaät lieäu khaùc nhö kim loaïi, kính, nhöïa, da, vaûi … vì theá caùc caùc doanh nghieäp cuõng
caàn chuù yù nghieân cöùu phaùt trieån nhöõng saûn phaåm goã keát hôïp vôùi vaät lieäu khaùc nhö
kim loaïi, kính, vaûi, löôùi, da …., muoán ñaït ñöôïc ñieàu naøy caàn phaûi taêng cöôøng hoaït
ñoäng xuùc tieán-marketing ñeå giôùi thieäu vaø baùn caùc saûn phaåm naøy nhaèm höôùng tôùi
moät chieán löôïc trong töông lai khoâng quaù phuï thuoäc vaøo nguoàn nguyeân lieäu goã khi
khoâng ñuû söùc ñaùp öùng nhu caàu.
* MA TRAÄN ÑAÙNH GIAÙ MOÂI TRÖÔØNG BEÂN NGOAØI (EFE).
Döïa treân taàm quan troïng cuûa moãi yeáu toá ñoái vôùi söï thaønh coâng trong ngaønh
kinh doanh saûn phaåm goã ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä quan troïng cuûa moãi yeáu toá vaø döïa
treân caùch thöùc maø doanh nghieäp trong ngaønh phaûn öùng laïi vôùi caùc yeáu toá naøy ñeå
phaân loaïi töøng yeáu toá ñeå laäp ma traän EFE.
TT CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN NGOAØI
Phaân loaïi Soá ñieåm
Möùc ñoä quan troïng
1 Tieàm naêng thò tröôøng lôùn 0.2 4 0.6
2 Moâi tröôøng caïnh tranh cao 0.18 2 0.36
3 Theå cheá chính trò vaø chính saùch öu ñaõi 0.16 4 0.64
cuûa nhaø nöôùc
4 Neàn kinh teá oån ñònh vaø phaùt trieån 0.12 4 0.48
5 Vaên hoaù xaõ hoäi 0.1 3 0.3
6 Khoa hoïc kyõ thuaät-Coâng ngheä 0.12 2 0.24
7 Nguoàn cung caáp nguyeân lieäu 0.12 1 0.12
Toång coäng 1 2.74
(Nguoàn taùc giaû töï tính)
Nhaän xeùt : töø baûng EFE cho thaáy soá ñieåm quan troïng toång coäng laø 2.74 (so
vôùi möùc trung bình 2.5) chöùng toû khaû naêng phaûn öùng cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát
khaåu Vieät Nam ôû möùc treân trung bình ñeán khaù ñoái vôùi caùc cô hoäi vaø ñe doïa töø moâi
tröôøng beân ngoaøi. Caùc yeáu toá nhö moâi tröôøng caïnh tranh cao, nhaäp khaåu nguyeân
lieäu vaø nguoàn cung caáp nguyeân lieäu goã ngaøy caøng khan hieám, trình ñoä naêng löïc
khoa hoïc-coâng ngheä coøn thaáp trong lónh vöïc cheá bieán goã laø nhöõng yeáu toá coù aûnh
Trang 46
höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu. Vì vaäy chieán löôïc
phaùt trieån caàn phaûi khaéc phuïc ñoái vôùi caùc yeáu toá treân.
2.3.2 Phaân tích moâi tröôøng beân trong.
2.3.2.1 Nguoàn nhaân löïc
Coâng vieäc trong ngaønh saûn xuaát ñoà goã raát phuø hôïp vôùi toá chaát ngöôøi Vieät
Nam do lao ñoäng Vieät Nam coù truyeàn thoáng caàn cuø, kheùo tay, tieáp thu nhanh … Moät
trong nhöõng lôïi theá cuûa ngaønh laø giaù nhaân coâng reû, trung bình chæ 0,3
USD/ngöôøi/giôø so vôùi möùc 0,85 USD cuûa Trung Quoác. Vôùi theá maïnh veà nguoàn
nhaân löïc kheùo leùo, saùng taïo, giaù nhaân coâng reû. Vieät Nam coù moät böôùc khôûi ñaàu khaù
toát ñeïp vaø thuaän lôïi trong ngaønh haøng naøy
Ñoà goã xuaát khaåu ñoøi hoûi phaûi coù ñoäi nguõ coâng nhaân kyõ thuaät gioûi. Trình ñoä
cuûa coâng nhaân ngaønh goã ngoaøi soá thôï hoïc theo loái truyeàn ngheà, coøn coù 5 tröôøng ñaøo
taïo coâng nhaân kyõ thuaät ôû Höõu Luõng (Laïng Sôn), Phuû Lyù (Haø Nam), Qui Nhôn, Taây
Nguyeân vaø Thuaän An (Bình Döông), nhöng caùc tröôøng naøy cuõng chæ ñaøo taïo coâng
nhaân cheá bieán goã phoå thoâng, vì khoâng coù tröôøng naøo ñöôïc trang thieát bò hieän ñaïi veà
cöa, gheùp, saáy, sôn goã. Soá kyõ sö kinh teá goã ñöôïc ñaøo taïo ôû Xuaân Mai (Haø Taây),
Taây Nguyeân, Thuû Ñöùc (TP.HCM) coøn raát ít, chæ coù kyõ sö ñaøo taïo ôû Thuû Ñöùc coøn
tieáp caän thöôøng xuyeân thò tröôøng trong thôøi gian hoïc, coøn ôû 2 tröôøng kia phaàn lôùn
chæ coù lyù thuyeát neân ra tröôøng vaãn phaûi hoïc theâm, thöïc taäp theâm.
Theo ñaùnh giaù cuûa Hieäp hoäi laâm saûn vaø goã Vieät Nam, nhu caàu coâng nhaân kyõ
thuaät hieän nay laø 120.000 coâng nhaân, nhöng thöïc teá môùi chæ coù 20.000 ngöôøi. Tay
ngheà ngöôøi lao ñoäng ngaønh cheá bieán goã haàu nhö ña phaàn laø do doanh nghieäp töï ñaøo
taïo (chieám 85%) hoaëc döïa vaøo tay ngheà cuûa ñaëc thuø laø ngaønh ngheà truyeàn thoáng,
chöù khoâng phaûi lao ñoäng ñöôïc qua ñaøo taïo qua heä thoáng tröông daïy ngheà taäp trung,
ñieàu naøy daãn ñeán chi phí ñaøo taïo lao ñoäng cao, nhöng trình ñoä hieåu bieát khoa hoïc
kyõ thuaät cuûa lao ñoäng thaáp, taùc phong coâng nghieäp coøn keùm laøm cho hieäu suaát saûn
xuaát khoâng cao.
Ngoøai ra, soá löôïng lao ñoäng cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà goã luoân bieán ñoäng laø do
ñaëc thuø ngaønh saûn xuaát ñoà goã thöôøng saûn xuaát cao ñieåm töø thaùng 2 ñeán thaùng 9
haøng naêm neân soá löôïng lao ñoäng trong ngaønh khoâng oån ñònh, nhöõng thaùng coøn laïi
trong naêm saûn xuaát ít ñi, caùc doanh nghieäp phaûi giaûm soá löôïng lao ñoäng hoaëc thöïc
hieän cheá ñoä höôûng löông chôø vieäc, sang naêm tieáp tuïc nhaän vaøo hoaëc nhaän lao ñoäng
Trang 47
môùi vaøo theo soá ñôn haøng xuaát khaåu ñaõ kyù ñöôïc, ñaây cuõng laø haïn cheá cuûa ngaønh
saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu caàn ñöôïc khaéc phuïc trong thôøi gian tôùi.
2.3.2.2 Nguoàn voán
Nhu caàu trong nöôùc laø nhaân toá chính thuùc ñaåy söï phaùt trieån vaø beân caïnh ñoù
laø xuaát khaåu cuõng vaãn ñaït möùc cao. Ñaëc bieät toång ñaàu tö coá ñònh tieáp tuïc taêng, cho
thaáy, moâi tröôøng kinh doanh ôû Vieät Nam ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän. Tyû leä voán ñaàu
tö/GDP cuûa Vieät Nam ñöùng ôû vò trí cao so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Cuï theå, trong
naêm 2005, tyû leä naøy laø 37,6% GDP taêng khaù so vôùi möùc 29% vaøo naêm 1998. Naêm
2005 cuõng chöùng kieán söï phaùt trieån nhaûy voït cuûa khu vöïc tö nhaân vôùi khoaûng
38.100 doanh nghieäp ñöôïc ñaêng kyù môùi, taêng cao hôn nhieàu so vôùi con soá 14.400
doanh nghieäp naêm 2000. Hieän Vieät Nam öôùc coù khoaûng 200.000 doanh nghieäp tö
nhaân, vôùi möùc toång voán ñaêng kyù laø 19 tyû USD. Trong ñoù doanh nghieäp nhaø nöôùc
chieám 59% toång voán, doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh chieám 38%, doanh nghieäp coù
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi chieám 21,44% toång soá voán. Xeùt rieâng ñoái vôùi moãi doanh
nghieäp, voán cuûa töøng doanh nghieäp raát nhoû, bình quaân moãi doanh nghieäp laø 23,95
tyû ñoàng. Vôùi khaû naêng nguoàn voán haïn cheá, caùc doanh nghieäp coù tình traïng phoå bieán
laø chieám duïng voán laãn nhau, laøm laây nhieãm ruûi ro giöõa caùc doanh nghieäp. Nhö vaäy,
coù theå thaáy ñaïi ña soá doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng trong tình traïng khoâng ñuû voán
caàn thieát, ñaõ aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hieäu quaû kinh doanh, cuõng nhö naêng löïc
caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá.
Theo OÂng Nguyeãn Toân Quyeàn, Toång thö kyù Hieäp hoäi Laâm saûn vaø Goã Vieät
Nam thì moãi naêm ngaønh goã caàn treân 1.000 tæ ñoàng voán, ñeán naêm 2010 caàn coù
15.000-16.000 tæ ñoàng. Nhaø nöôùc cho vay 20%, doanh nghieäp coù 30% nhö vaäy coøn
thieáu 50% voán. Tuy nhieân, ngaønh saûn xuaát ñoà goã gia duïng coù theå töông thích vôùi
nhieàu côõ quy moâ saûn phaåm töø caáp ñoä thaáp nhö hoä gia ñình, cô sôû, toå hôïp taùc ñeán taäp
trung chuyeân moân hoaù vôùi quy trình coâng ngheä hieän ñaïi. Caùc doanh nghieäp Vieät
Nam vì theá coù theå “lieäu côm gaép maém” choïn con ñöôøng ñaàu tö vaø phaùt trieån tuaàn
töï, khoâng caàn voán ban ñaàu quaù lôùn.
Trong moät baùo caùo cuûa Boä Thöông maïi, Boä cho raèng nhieàu doanh nghieäp ñaõ
lôùn daàn leân, phaùt trieån maïnh theo ñaø taêng tröôûng nhanh cuûa xuaát khaåu goã Vieät
Nam, coù khoaûng 200 doanh nghieäp ñöôïc coi laø lôùn, hieän coù nhieàu doanh nghieäp ñaõ
ñi vaøo saûn xuaát quy moâ lôùn vôùi nhieàu nhaø maùy cheá bieán ñaët ôû nhieàu ñòa phöông,
Trang 48
löôïng coâng nhaân vöôït 1.000 ngöôøi moãi nhaø maùy vaø naêng löïc xuaát khaåu hôn 100
container ñoà goã moãi thaùng..
2.3.2.3 Nguoàn thoâng tin
Vieät Nam hieän ñöôïc nhieàu quoác gia treân theá giôùi bieát ñeán nhö laø moät nôi saûn
xuaát haøng coù chaát löôïng. Khi Vieät Nam gia nhaäp WTO, seõ môû roäng ñöôïc nhieàu thò
tröôøng xuaát khaåu. Ñaây laø cô hoäi quí cuûa nganh xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam trong
thôøi gian tôùi.
Tuy nhieân, ñeán nay thò tröôøng Myõ coøn quaù môùi laï ñoái vôùi caùc doanh nghieäp
Vieät Nam. Trôû ngaïi lôùn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp tröôùc tieân laø vieäc tieáp caän heä
thoáng luaät phaùp töông ñoái phöùc taïp cuûa Myõ, sau ñeán vieäc naém baét thoâng tin veà thò
tröôøng, maãu maõ saûn phaåm, thaâm nhaäp vaøo caùc keânh phaân phoái...
Coù nhieàu caùch ñeå tìm kieám thoâng tin thò tröôøng. Thí duï: Hieäp hoäi thöôøng baùn
danh saùch hoäi vieân vôùi giaù cao cho nhöõng ngöôøi ngoaøi hoäi, hoaëc ñaët mua thoâng tin
cuûa caùc coâng ty tö nhaân hay moät soá cô quan cuûa Chính phuû coù cô sôû döõ lieäu do hoï
töï xaây döïng; Coù moät soá website chuyeân ñeå tìm khaùch haøng nhö:
http://www.iebb.com, http://www.pierspub.com, http://www.digilead.com, ..v.v.
Trong caùc website naøy coù heä thoáng tra cöùu töï ñoäng qua töø khoaù raát thuaän tieän.
Heä thoáng thoâng tin trong nöôùc giôùi thieäu thò tröôøng Myõ hoaëc chuyeân ngaønh
ñoà goã coøn raát ít vaø ít ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân, ñeán nay chæ coù moät vaøi website
ñeà caäp ñeán thoâng tin thöông maïi cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà goã nhö caùc websit cuûa Hieäp
hoäi ngaønh goã vaø laâm saûn Vieät Nam (Vietfores), Hoäi myõ ngheä vaø cheá bieán goã TP.
Hoà Chí Minh (Hawa), Phoøng Thöông maïi vaø Coâng nghieäp Vieät Nam, Cuïc xuùc tieán
thöông maïi … vaø chæ coù Vietrade laø ñaõ khai tröông Trung taâm Thöông maïi Vieät
Nam taïi New York hoã trôï caùc doanh nghieäp tieáp caän toát hôn thò tröôøng ñaày tieàm
naêng naøy.
2.3.2.4 Marketing
Moät vaán ñeà ñang ñaët ra cho ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam hieän nay laø ña soá saûn
phaåm ñeàu xuaát qua trung gian cuûa caùc coâng ty Ñaøi Loan, Baéc Aâu, Hoàng Koâng-
Trung Quoác …. Thöông hieäu cuûa saûn phaåm goã Vieät Nam chöa thöïc söï ñöôïc hình
thaønh treân caùc thò tröôøng chieán löôïc, ñieàu naøy laøm giaûm ñaùng keå hieäu quaû xuaát
khaåu cuûa ngaønh vaø veà laâu daøi haøng goã Vieät Nam seõ khoâng töï khaúng ñònh ñöôïc choå
ñöùng leõ ra phaûi thuoäc veà mình. Ví duï, giaù cuûa doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam
Trang 49
baùn cho coâng ty trung gian nöôùc ngoaøi moät boä baøn gheá laø 1.200 USD, coâng ty naøy
chæ vieäc söûa sang vaøi chi tieát vaø xuaát chính boä baøn gheá ñoù sang Myõ, Nhaät vôùi giaù
5.000 USD, qua ñoù coù theå nhaän roõ thöïc traïng bò eùp giaù cuûa caùc nhaø saûn xuaát trong
nöôùc laãn nhu caàu vaø khaû naêng thanh toaùn cao cuûa caùc thò tröôøng lôùn ñoái vôùi caùc saûn
phaåm coù ñoä tin caäy, chaát löôïng cao. Taát caû laø do coâng taùc marketing cuûa doanh
nghieäp saûn xuaát ñoà goã coù thöïc hieän toát hay khoâng ñeå baùn ñöôïc saûn phaåm vaø baùn
ñöôïc giaù cao nhaát.
Coâng taùc marketing cuûa ngaønh goã noùi rieâng vaø cuûa caùc ngaønh haøng xuaát
khaåu Vieät Nam noùi chung coøn raát yeáu keùm so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh treân thò
tröôøng theá giôùi. Taâm lyù “aên xoåi ôû thì” vaãn coøn toàn taïi ôû khoâng ít caùc doanh nghieäp
trong nöôùc. Thöû löôùt nhìn 4P cuûa caùc coâng ty xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam :
- Product (saûn phaåm) : trong khi caùc doanh nghieäp caïnh tranh nhö Trung
Quoác, Indonesia, Baéc Aâu, Ñaøi Loan …. laø caùc coâng ty nöôùc ngoaøi ñaët taïi Vieät Nam
taäp trung ñaàu tö ñaùng keå vaøo khaâu nghieân cöùu, phaùt trieån saûn phaåm thì nhöõng coâng
ty cuûa ta laïi chuû yeáu ñi nhaän hôïp ñoàng theo baûn veõ nöôùc ngoaøi hoaëc moâ phoûng laïi
kieåu daùng saûn phaåm saün coù. Do ñoù maø kieåu daùng ñoà goã Vieät Nam chöa phong phuù,
chöa coù söï ñoät phaù ñeå ñaùnh vaøo “tuùi tieàn” cuûa khaùch haøng vôùi chính saùch “giaù hôùt
vaùng” vaø ñaùnh thöùc nhu caàu tieàm naêng cuûa hoï. Caùc doanh nghieäp saûn xuaát vaø xuaát
khaåu chöa taïo ñöôïc nhöõng boä söu taäp saûn phaåm vaøo töøng phaân khuùc thò tröông, ñoái
töôïng khaùch haøng cuï theå.
- Place (phaân phoái): khi tìm kieám thò tröôøng, thoâng thöôøng caùc doanh nghieäp
Vieät Nam hay ñi theo loái moøn cuûa nhau. Ñoäng taùc naøy vöøa laøm giaù xuaát khaåu giaûm
xuoáng, vöøa boû lôõ caùc cô hoäi môùi taïi caùc thò tröôøng tieàm naêng khaùc. Vaán ñeà thò
tröôøng, phaân phoái coøn chöa ñöôïc naém baét vôùi taàm nhìn vaø caùch laøm mang tính
chieán löôïc. Ñaïi ña soá caùc doanh nghieäp chæ nhìn thaáy, taäp trung vaøo thò tröông beùo
bôû trong hieän taïi maø khoâng coù nhöõng böôùc ñi döï phoøng, khoâng chuaån bò saün ñöôøng
ruùt lui hoaëc chuyeån höôùng khi coù baát traéc. Raát ít doanh nghieäp chuû ñoäng nghieân cöùu
thò tröôøng moät caùch thaáu ñaùo ñeå tung ra nhöõng saûn phaåm ñaùp öùng toát nhaát vôùi nhu
caàu ngöôøi tieâu duøng taïi thò tröôøng ñoù. Nguoàn thoâng tin veà thò tröôøng thöôøng coù ñöôïc
qua kinh nghieâm, truyeàn mieäng, saùch baùo chöù hieám khi baét nguoàn töø caùc chuyeán ñi
thöïc ñòa taïi ñòa phöông tieâu thuï saûn phaåm. Do ñoù maø hoaït ñoäng phaân khuùc thò
Trang 50
tröôøng cuûa ta coøn keùm, laøm giaûm hieäu quaû cuûa caùc haønh ñoäng thaâm nhaäp, môû roäng
vaø duy trì thò tröôøng, ñaëc bieät laø ôû thò tröôøng môùi.
- Promotion (xuùc tieán): haøng ñoà goã cuõng nhö caùc haøng xuaát khaåu khaùc cuûa
Vieät Nam ít xuaát hieän roäng raõi treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ôû nöôùc
ngoaøi. Haïn cheá naøy baét nguoàn töø tieàm naêng taøi chính nhoû beù cuûa caùc doanh nghieäp
trong nöôùc. Moät vaøi naêm trôû laïi ñaây, nhôø söï hoã trôï vaø tuyeân truyeàn xuùc tieán thöông
maïi cuûa nhaø nöôùc neân moät soá nhaø kinh doanh môùi baét ñaàu nghó ñeán hoaït ñoäng
chieâu thò cho saûn phaåm xuaát khaåu.
Hieän nay, soá löôïng doanh nghieäp tham döï caùc hoäi chôï ñoà goã quoác teá chæ ñeám
treân ñaàu ngoùn tay, chuû yeáu laø caùc coâng ty coù quy moâ lôùn, coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Chaát löôïng gian haøng vaø caùc hoaït ñoäng quaûng caùo taïi hoäi chôï coøn moät khoaûng caùch
khaù xa vôùi ñoái thuû caïnh tranh ôû nhöõng nöôùc khaùc.
Chaát löôïng truyeàn tin vaø xuùc tieán hoãn hôïp cuûa caùc doanh nghieäp coøn ôû trình
ñoä thaáp, giaûn ñôn, ít mang laïi hieäu quaû, cuûa caùc taøi lieäu giôùi thieäu veà doanh nghieäp,
quaûng caùo veà saûn phaåm laø caùc taäp catalogue, brochure vôùi noäi dung ñôn ñieäu vaø
khoâng mang daáu aán cuûa quaûng caùo cho thò tröôøng hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Taát
caû laø do chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc, chi phí daønh cho quaûng caùo coøn quaù thaáp, döôùi
5% doanh thu laø quaù nhoû so vôùi caùc doanh nghieäp nöôùc khaùc treân thò tröôøng Myõ.
Moät ví duï cuï theå nhö caùc hình chuïp phoái caûnh saûn phaåm goã trong khoâng gian soáng
cuûa caùc doanh nghieäp nöôùc khaùc thì raát haáp daãn, phong phuù, soáng ñoäng trong khi
cuûa ta thì coù phaàn ñôn ñieäu, chöa toân vinh ñöôïc caùi hoàn cuûa saûn phaåm. Maët khaùc,
caùc aán phaåm thöông maïi cuûa ta ña phaàn chæ vieát baèng tieáng Anh, chöù chöa theå hieän
ña ngoân ngöõ, vì theá caùc khaùch haøng ngöôøi Myõ La tinh goác Taây Ban Nha, Boà Ñaøo
Nha … coù theå khoâng caûm thaáy thoaûi maùi khi ñoïc maëc duø coù theå hoï vaãn hieåu noäi
dung.
Tyû leä caùc doanh nghieäp noái maïng Internet coøn haïn cheá, coøn ít doanh nghieäp
coù website rieâng vaø lieân keát ñeå keát noái ít. Trong khi ngöôøi mua haøng ñoà goã cuûa Myõ
laïi coù thoùi quen tìm hieåu thoâng tin saûn phaåm ñoà goã treân maïng Internet tröôùc khi
quyeát ñònh ñeán caùc cöûa haøng xem vaø mua haøng.
Hình thöùc ñoùng goùi, bao bì cuõng laø moät caùch nhaèm giôùi thieäu saûn phaåm,
thöông hieäu vôùi khaùch haøng nhöng caùc nhaø xuaát khaåu cuûa Vieät Nam chöa taän duïng
heát hieäu quaû cuûa noù.
Trang 51
- Price (giaù caû): nhö laø moät keát quaû cuûa caùc nghieân cöùu neâu treân, caùc coâng ty
xuaát khaåu saûn phaåm goã Vieät Nam thöôøng ñöùng ôû vò theá chaáp nhaän giaù treân baøn ñaøm
phaùn, duø trong ñieàu kieän kinh doanh hieän nay, öu theá ñaøm phaùn thöôøng thuoäc veà
ngöôøi mua, nhöng neáu saûn phaåm coù moät vaøi theá maïnh naøo ñoù vaø caùch thöùc kinh
doanh mang tính chuyeân nghieäp thì ngöôøi baùn hoaøn toaøn coù khaû naêng laäp laïi theá
caân baèng khi thöông löôïng.
Giaù caû xuaát khaåu ñoà goã cuûa ta hieän nay ñeàu nhaát nhaát theo bieán ñoäng cuûa thò
tröôøng, ít coù doanh nghieäp naøo xaây döïng cho mình moät chieán löôïc giaù thích hôïp vôùi
töøng giai ñoaïn thaâm nhaäp thò tröôøng, voøng ñôøi saûn phaåm vaø ñòa phöông tieâu thuï.
Nhìn chung khaâu marketing chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc vaø chöa thöïc
hieän coù heä thoáng ôû caùc doanh nghieäp xuaát khaåu ñoà goã cuûa Vieät Nam. Ít coù coâng ty
naøo thieát laäp moät chieán löôïc marketing baøi baûn cho thò tröôøng muïc tieâu maø thoâng
thöôøng chæ giao dòch theo töøng ñôn haøng leû, chính ñieàu naøy ñaõ laøm haïn cheá naêng
löïc caïnh tranh treân thò tröôøng nöôùc ngoaøi cuõng nhö khaû naêng phaùt trieån xuaát khaåu
caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng.
2.3.2.5 Saûn xuaát, quaûn lyù
Tröôùc yeâu caàu cuûa thò tröôøng naøy caøng cao, caùc doanh nghieäp Vieät Nam ñaõ
quan taâm ñeán yeáu toá chaát löôïng saûn phaåm vaø xaây döïng chieán löôïc saûn phaåm ñeå ñaùp
öùng yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø thò tröôøng.
Tuy nhieân caùc saûn phaåm ñoà goã Vieät Nam coøn haïn cheá nhö haøm löôïng tri
thöùc vaø coâng ngheä trong saûn phaåm khoâng cao do doanh nghieäp eo heïp voán neân chæ
mua nhoû gioït coâng ngheä, trang thieát bò theo coâng ñoaïn, neân chöa coù ñieàu kieän ñaàu
tö chieàu saâu cho coâng ngheä, veà maãu maõ chuû yeáu laø döïa vaøo maãu maõ coù saün vaø maãu
maõ nöôùc ngoaøi, chuû yeáu döïa vaøo yeáu toá lao ñoäng, tính ñoäc ñaùo cuûa saûn phaåm coøn
mang ñaäm baûn saéc töï nhieân vaø vaên hoaù ñaëc thuø, giaù trò gia taêng saûn phaåm trong
toång giaù trò saûn phaåm noùi chung coøn thaáp hôn so vôùi möùc trung bình cuûa theá giôùi.
Theo keát quaû moät cuoäc ñieàu tra cuûa Phoøng Thöông maïi vaø coâng nghieäp Vieät
Nam (naêm 2005) cho thaáy coù 40,6% doanh nghieäp aùp duïng thaønh töïu khoa hoïc kyõ
thuaät trong quaûn lyù, coù 30,2% soá doanh nghieäp aùp duïng heä thoáng quaûn lyù chaát
löôïng theo tieâu chuaån ISO: 9000, giuùp cho doanh nghieäp chuû ñoäng trong vieäc xaây
döïng quy trình coâng vieäc cho töøng lao ñoäng vaø moái quan heä daây chuyeàn giöõa caùc
Trang 52
lao ñoäng vaø caùc boä phaän khaùc nhaèm hôïp lyù hoùa saûn xuaát- quaûn lyù, goùp phaàn giaûm
chi phí quaûn lyù, haï giaù thaønh saûn phaåm.
Haàu heát nguyeân lieäu saûn xuaát phaûi nhaäp khaåu, nhaát laø nhöõng loaïi goã coù
nguoàn goác FSC luoân luoân ñaét hôn goã khoâng coù FSC (ñaét hôn ñeán 1,5 laàn) nhöng caùc
coâng ty nöôùc ngoøai vaãn saün saøng mua vôùi loaïi goã FSC. Ñieàu kieän ñeå doanh nghieäp
coù theå saûn xuaát vaø cung caáp saûn phaåm vôùi loaïi goã FSC baét buoäc doanh nghieäp phaûi
coù chöùng chæ coâng nhaän quoác teá – chöùng chæ CoC (chuoãi haønh trình saûn phaåm) vaø
phaûi coù soá CoC, ñeå ñöôïc coâng nhaän chöùng chæ CoC doanh nghieäp phaûi kieåm soaùt
chuoãi haønh trình saûn phaåm qua caùc khaâu saûn xuaát nhö sau : thu mua nguyeân lieäu
goã-> ñaàu vaøo toát-> kieåm tra trong saûn xuaát-> haøng hoaù thaønh phaåm vaø löu kho->
vieäc baùn haøng, ngoaøi ra doanh nghieäp phaûi coù chöùng töø phuø hôïp chöùng minh thaønh
phaåm coù nguoàn goác töø röøng troàng vaø xuaát trình cho cô quan thaåm tra khi coù yeâu
caàu.
Vôùi vieäc buoäc phaûi nhaäp khaåu vôùi soá löôïng lôùn nguyeân lieäu cuõng seõ gaây taùc
ñoäng tröïc tieáp tôùi tính chuû ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp trong vieäc laäp keá hoaïch kinh
doanh vaø tôùi giaù thaønh do phuï thuoäc vaøo bieán ñoäng tyû giaù hoái ñoaùi, do bieán ñoäng
giaù caû nguyeân lieäu goã nhaäp khaåu luoân coù xu höông taêng do nguoàn nguyeân lieäu ngaøy
caøng khan hieám treân theá giôùi hoaëc haïn cheá xuaát khaåu cuûa caùc nöôùc xuaát khaåu goã
nguyeân lieäu. Ngoaøi ra, vieäc nhaäp khaåu nguyeân lieäu goã cuõng seõ laøm phaùt sinh theâm
nhieàu khoaûn chi phí khaùc nhö chi phí vaän chuyeån, chi phí thuû tuïc haûi quan, chi phí
caûng, chi phí baûo hieåm …v.v..
Trong saûn xuaát, böôùc ñaàu khaâu kieåm tra nguoàn nguyeân lieäu thì khaâu kieåm tra
chaát löôïng saûn phaåm goã vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa saûn phaåm goã cuõng heát söùc
quan troïng: töø khaâu taåm hoùa chaát, saáy goã, ra phoâi, ñònh hình, chaø nhaùm, sôn saáy,
baùn thaønh phaåm chi tieát, laép raùp phuï tuøng, ñoùng goùi bao bì vaø cuoái cuøng laø thaønh
phaåm. Ngoaøi ra caùc vaán ñeà maø doanh nghieäp caàn chuù yù veà chaát löôïng nhö ñoä aåm
cuûa saûn phaåm, ñoä ñoàng maøu cuûa saûn phaåm, caùc soá lieäu kyõ thuaät cuûa saûn phaåm, chaát
löôïng thaønh phaàn phuï …v..v. ví duï theo quy ñònh chung cuûa Myõ, ñoä aåm cuûa saûn
phaåm goã thaønh phaåm an toaøn laø nhoû hôn 12% cho saûn phaåm noäi thaát vaø nhoû hôn 16-
17% cho saûn phaåm ngoaøi trôøi. Do ñoù vieäc kieåm tra trong suoát quaù trình saûn xuaát laø
raát quan troïng ñeå ñaûm baûo chaát löôïng saûn phaåm vaø haï giaù thaønh saûn phaåm.
Trang 53
Chi phí dòch vuï haï taàng phuïc vuï saûn xuaát taïi Vieät Nam nhö ñieän, vieãn thoâng,
caûng bieån, vaän taûi ñang laø gaùnh naëng cuûa doanh nghieäp saûn xuaát do coù giaù cao hôn
möùc trung bình cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc nhö cöôùc vieãn thoâng quoác teá cao hôn
50% so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc, cöôùc vaän taûi ñöôøng bieån container cao, ví duï,
hieän nay, cöôùc phí vaän taûi bieån töø Vieät Nam sang Hoa Kyø cao hôn töø Trung Quoác
sang Hoa Kyø khoaûng 15-20%. Thôøi gian vaän taûi töø Vieät Nam sang bôø Taây Hoa Kyø
trung bình khoaûng 30 - 45 ngaøy so vôùi töø Trung Quoác khoaûng 12 – 18 ngaøy. Cöôùc
phí cao vaø thôøi gian vaän taûi daøi laø baát lôïi raát khoù khaéc phuïc ñoái vôùi haøng coàng
keành, hoaëc doanh nghieäp phaûi chòu caùc phí cao khaùc nhö phí ñaïi lyù, phí dôõ haøng,
phí naâng haï vaø chuyeån baõi container, phí löu kho baõi .v…v . Taát caû caùc khoaûn chi
phí naøy ñeàu coù aûnh höôûng raát lôùn tôùi chi phí saûn xuaát, giaù thaønh saûn phaåm vaø söùc
caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân tröôøng quoác teá.
Moät ñieåm caàn chuù yù nöõa laø khaû naêng lieân doanh lieân keát giöõa caùc doanh
nghieäp Vieät Nam trong saûn xuaát kinh doanh coøn keùm. Ñieàu naøy raát quan troïng
trong xu theá hoäi nhaäp vaø caïnh tranh, nhaát laø doanh nghieäp Vieät Nam môùi böôùc ra
ngoaøi laøm aên treân thò tröôøng theá giôùi. Coù nhöõng ñôn haøng lôùn cuûa khaùch haøng, nhaát
laø khaùch haøng Myõ thì ña soá doanh nghieäp khoâng ñuû naêng löïc nhaän laøm vaø buoät phaûi
töø choái, ñieàu ñoù cho thaáy chöa coù söï lieân doanh lieân keát giöõa caùc doanh nghieäp
trong phoái hôïp, phaân coâng coâng ñoaïn, chia seû trong saûn xuaát kinh doanh ñeå giaønh
laáy nhöõng hôïp ñoàng lôùn, hoaëc giaûm möùc ñaàu tö maùy moùc thieát bò, giaûm chi phí
nhaäp nguyeân lieäu ..v..v.. Vieäc yeáu keùm trong lieân doanh lieân keát phaàn naøo ñaõ laøm
giaûm bôùt söùc maïnh caïnh tranh cuûa caû coäng ñoàng doanh nghieäp.
2.3.2.6 Nghieân cöùu vaø phaùt trieån
Theo moät cuoäc ñieàu tra choïn maãu 175 doanh nghieäp cuûa Cuïc xuùc tieán thöông
maïi - Boä Thöông maïi, hoaït ñoäng nghieân cöùu thò tröôøng cuûa caùc doanh nghieäp thì coù
16% doanh nghieäp tieán haønh nghieân cöùu thò tröôøng moät caùch thöôøng xuyeân, 84%
doanh nghieäp coøn laïi cho raèng coâng taùc nghieân cöùu thò tröôøng khoâng nhaát thieát phaûi
laø thöôøng xuyeân, hoï chæ tieán haønh nghieân cöùu khi coù yù ñònh xaâm nhaäp thò tröôøng.
Moät soá lieäu ñieàu tra cuûa Phoøng Thöông maïi vaø Coâng nghieäp Vieät Nam chæ chöa
ñaày 10% doanh nghieäp laø thöôøng xuyeân thaêm doø thò tröôøng nöôùc ngoaøi, chuû yeáu laø
nhöõng doanh nghieäp lôùn, doanh nghieäp nhaø nöôùc, 42 % soá doanh nghieäp thænh
Trang 54
thoaûng môùi coù cuoäc ñi thaêm thò tröôøng vaø khoaûng 20% khoâng moät laàn ñaët chaân leân
thò tröôøng ngoaøi nöôùc.
Hieäu quaû cuûa coâng taùc nghieân cöùu thò tröôøng coøn nhieàu haïn cheá vaø yeáu keùm,
nhieàu thò tröôøng tieàm naêng chöa ñöôïc khai thaùc, nhieàu doanh nghieäp phaûi chòu thua
loã vaø maát thò tröôøng do khoâng ñi saâu vaøo nghieân cöùu thò tröôøng. Nhieàu doanh
nghieäp ñaõ nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng vaø ñaõ tieán haønh nghieân cöùu, song “löïc
baát toøng taâm”, voán ít, ngaân saùch daønh cho vieäc nghieân cöùu raát haïn heïp, hoaït ñoäng
nghieân cöùu thò tröôøng chöa ñöôïc toå chöùc moät caùch khoa hoïc, maø chuû yeáu döïa vaøo
kinh nghieäm cuûa ngöôøi nghieân cöùu laø chính. Caùc doanh nghieäp coøn raát haïn cheá
trong vieäc söû duïng coâng ngheä thoâng tin, coâng cuï toaùn hoïc, thoáng keâ trong nghieân
cöùu thò tröôøng. Caùc thoâng tin sô caáp veà thò tröôøng khoâng coù ñuû chi phí ñeå thu thaäp,
daãn ñeán tình traïng ña soá caùc doanh nghieäp kinh doanh thuï ñoäng, ít nghieân cöùu.
Chi phí nghieäp cöùu vaø phaùt trieån saûn phaåm môùi qua moät cuoäc ñieàu ra coù
69,1% doanh nghieäp ñaàu tö cho R&D, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi
coù tyû leä cao nhaát vôùi 84% soá doanh nghieäp ñaàu tö chi phí cho nghieân cöùu cho R&D,
thaáp nhaát laø khu vöïc doanh nghieäp nhaø nöôùc. Tuy nhieân caùc doanh nghieäp chæ daønh
0,2-0,3% doanh thu cho nghieân cöùu vaø phaùt trieån saûn phaåm môùi. Hieän coù khoaûng
300 doanh nghieäp cheá bieán goã ôû khu vöïc Tp.HCM, Ñoàng Nai, Bình Döông, Baø Ròa
- Vuõng Taøu ñaõ thueâ chuyeân gia nöôùc ngoaøi thieát keá maãu maõ, taêng cöôøng dòch vuï
haäu maõi, chaêm soùc khaùch haøng ñaùp öùng yeâu caàu moät soá khaùch haøng khoù tính nhö
Nhaät Baûn, Myõ. Ñieàu naøy cho thaáy tröôùc xu theá kinh donh hieän ñaïi ngaøy nay, caùc
doanh nghieäp Vieät Nam chöa chuù yù nhieàu ñeán coâng taùc nghieân cöùu vaø phaùt trieån,
nhaát laø söï quan taâm chöa ñuùng möùc cuûa laõnh ñaïo doanh nghieäp.
* MA TRAÄN ÑAÙNH GIAÙ MOÂI TRÖÔØNG BEÂN TRONG (IFE):
TT CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN TRONG Ñieåm soá
Phaân loaïi
Möùc ñoä quan troïng
1 Lao ñoäng 0.16 3 0.48
2 Khaû naêng taøi chính 0.15 2 0.3
3 Heä thoáng thoâng tin 0.1 2 0.2
4 Chieán löôïc, Marketing 0.2 3 0.6
Trang 55
5 Naêng löïc saûn xuaát 0.15 3 0.45
6 Trình ñoä quaûn lyù 0.12 3 0.36
7 Nghieân cöùu phaùt trieån (R&D) 0.12 2 0.24
Toång coäng 1 2.63
(Nguoàn taùc giaû töï tính)
Nhaän xeùt : Soá ñieåm quan troïng laø 2.63 cho thaáy naêng löïc chung cuûa ngaønh
saûn xuaát vaø xuaát khaåu ñoà goã chæ ôû treân möùc treân trung bình veà vò trí chieán löôïc noäi
boä toång quaùt. Do ñoù, trong thôøi gian tôùi, xaây döïng chieán löôïc caàn tieáp tuïc cuûng coá
vaø phaùt huy nhöõng maët maïnh, vaø caàn ñeà ra bieän phaùp khaéc phuïc nhöõng maët yeáu.
Töø phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trong, coù theå ñöa ra ma traän
SOWT chöa ñaày ñuû cuûa ngaønh goã xuaát khaåu Vieät Nam
* MA TRAÄN SWOT CHÖA ÑAÀY ÑUÛ
S- Nhöõng ñieåm maïnh 1. Nguoàn nhaân coâng doài daøo vaø chi phí nhaân coâng reûû. 2. Naêng löïc doài daøo, coâng nhaân kheùo leùo, saùng taïo neân chaát löôïng saûn phaåm ñöôïc ñaûm baûo. 3. Giaù saûn phaåm töông ñoái reû 4. Coâng ngheä bao bì vaø caùc ngaønh phuï trôï phaùt trieån maïnh. 5. Nguoàn nguyeân lieäu coù saún moät phaàn trong nöôùc vaø ñang ñöôïc quy hoaïch, phaùt trieån theâm.
O- Nhöõng cô hoäi 1. Tieàm naêng thò tröôøng lôùn, khoâng bò ñaùnh thueá choáng baùn phaù giaù. 2. Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam- Hoa Kyø thuùc ñaåy thöông maïi 2 nöôùc. Gia nhaäp WTO trong töông lai gaàn. 3. Caùc nhaø nhaäp khaåu, khaùch haøng Myõ quay sang Vieät Nam ñaët haøng vaø mua haøng. 4.Chính saùch Chính trò- kinh teá, vaên hoùa- xaõ hoäi cuûa nhaø nöôùc öu ñaõi cho ngaønh xuaát khaåu goã. 5. Neàn kinh teá- chính trò, vaên hoùa-xaõ hoäi oån ñònh vaø phaùt trieån
W- Nhöõng ñieåm yeáu 1. Chöa coù chieán löôïc kinh doanh vaø Marketing 2. Naêng löïc vaø taøi chính, KHKT- coâng ngheä, saûn xuaát cuûa doanh nghieäp chöa ñuû maïnh. 3. Trình ñoä lao ñoäng vaø quaûn lyù coøn keùm 4. Cô caáu toå chöùc ngaønh chöa lieân keát T- Nhöõng nguy cô 1. Nguoàn nguyeân lieäu ngaøy caøng khan hieám do chính saùch baûo veä moâi tröôøng. Nguoàn nguyeân lieäu nhaäp khaåu coøn chöa oån ñònh, chi phí cao 2. Moâi tröôøng caïnh tranh maïnh meõ. Khaû naêng caïnh tranh gay gaét cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc, ñaëc bieät laø khi gia nhaäp
Trang 56
WTO 3. Nguy cô bò Myõ kieän baùn phaù giaù
chaët cheõ. 5. Chöa taïo döïng ñöôïc thöông hieäu 6. Chöa taïo ñöôïc heä thoáng phaân phoái vaø dòch vuï keøm theo. 7. Nguoàn nguyeân lieäu trong nöôùc chöa ñaùp öùng nhu caàu.
1. Strength (ñieåm maïnh):
- Ñaây laø ngaønh saûn xuaát mang tính truyeàn thoáng, thích hôïp vôùi hoaøn caûnh
kinh teá-xaõ hoäi Vieät Nam. Beân caïnh coâng ngheä hieän ñaïi coù theå taän duïng kinh
nghieäm gia truyeàn.
- Vieät Nam vôùi nhaân löïc doài daøo, caàn maãn, kheùo leùo, saùng taïo vaø nhaân coâng
reû laø moät theá maïnh lôùn ñeå ñaåy maïnh saûn xuaát, haï giaù thaønh saûn phaåm.
- Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, möùc ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh haøng naøy raát
cao, ñieàu ñoù chöùng toû söùc saûn xuaát laãn nhu caàu tieâu thuï taïi caùc thò tröôøng nöôùc
ngoaøi ñieàu chöa ñöôïc khai thaùc heát tieàm naêng. Ñaây laø ñoäng löïc thuùc ñaåy caùc doanh
nghieäp trong ngaønh môû roäng hôn nöõa vieäc taùi ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát vaø thu huùt
caùc nhaø kinh doanh beân ngoaøi gia nhaäp ngaønh.
- Giaù trò gia taêng cuûa saûn phaåm goã cao hôn caùc ngaønh khaùc raát nhieàu, töø goã
thoâ cheá bieán thaønh thaønh phaåm xuaát khaåu, giaù trò coù theå taêng 2-3 laàn.
- Nguoàn nguyeân vaät lieäu vaø phuï lieäu cho maët haøng goã gia duïng moät phaàn coù
saün trong nöôùc.
2. Weakness (ñieåm yeáu)
- Ña soá caùc doanh nghieäp chöa xaây döïng chieán löôïc kinh doanh, chieán löôïc
marketing cho doanh nghieäp mình hoaëc chieán löôïc kinh doanh, marketing chöa ñem
laïi hieäu quaû.
- Naêng löïc saûn xuaát cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh ñoà goã haïn cheá do ña
soá coù quy moâ vöøa vaø nhoû, tieàm löïc taøi chính yeáu neân khoâng coù khaû naêng ñaàu tö, taùi
ñaàu tö vaøo caùc daây chuyeàn coâng ngheä hieän ñaïi, coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu, mang
tính thuû coâng, thieáu lieân keát giöõa caùc doanh nghieäp trong vuøng, trong nöôùc. Nhieàu
doanh nghieäp khoâng ñuû khaû naêng nhaän nhöõng ñôn haøng lôùn töø ñoái taùc, cuõng khoâng
tính ñeán vieäc chia seû cho caùc nhaø saûn xuaát khaùc maø töø choái cô hoäi kinh doanh. Maët
Trang 57
khaùc, nhieàu saûn phaåm goã Vieät Nam xuaát qua trung gian, mang thöông hieäu nöôùc
khaùc. Ñieàu naøy vöøa laøm giaûm hieäu quaû xuaát khaåu, vöøa ñaùnh maát cô hoäi vaø khaû
naêng naâng cao thöông hieäu ñoà goã Vieät Nam treân thò tröôøng quoác teá. Neáu cöù xuaát
qua trung gian, tuy chæ coù lôïi tröôùc maét laø giaûi quyeát ñöôïc ñaàu ra, taïo ñieàu kieän môû
roäng saûn xuaát, nhöng veà laâu daøi thì seõ laõng phí taøi nguyeân quoác gia vaø leä thuoäc vaøo
thò tröôøng trung gian, bò caùc nhaø trung gian eùp giaù.
- Thieáu nguoàn nguyeân lieäu goã taùi sinh, töùc nguoàn goã ñöôïc khai thaùc töø caùc
khu röøng ñöôïc ñaàu tö, khi thaùc vaø baûo veä theo tieâu chuaån beàn vöõng cuûa theá giôùi.
Toác ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh troàng vaø khai thaùc röøng coùn raát thaáp, khoâng baét kòp
toác ñoä phaùt trieån saûn xuaát vaø xuaát khaåu neân söï phuï thuoäc vaøo nguyeân lieäu nhaäp
khaåu seõ taêng leân coù theå leân ñeán 90% trong thôøi gian tôùi, ñieàu naøy seõ laøm cho tyû leä
noäi ñòa giaûm, giaûm thöùc thu ngoaïi teä.
3. Opportunities (cô hoäi):
- Neàn chính trò, kinh teá, vaên hoùa-xaõ hoäi oån ñònh vaø phaùt trieån taïo ñieàu kieän
cho taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö vaø phaùt trieån, cuoäc soáng ngöôøi daân oån ñònh
vaø ngaøy caøng naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng
- Quan heä Vieät Nam – Myõ hieän nay ñang phaùt trieån toát ñeïp veà nhieàu maët,
trong ñoù coù kinh teá. Thò tröôøng Myõ laø moät thò tröôøng tieàm naêng vaø quan troïng cuûa
xuaát khaåu Vieät Nam.
- Tieàm naêng thò tröôøng ñoà goã lôùn do ngöôøi daân Myõ thöôøng coù yù thích töï trang
trí nhaø cöûa theo phong caùch rieâng cuûa moãi ngöôøi vaø cuøng vôùi xu höôùng “trôû veà
thieân nhieân” gioáng nhö cuûa nhieàu nöôùc treân theá giôùi, coù nhu caàu söû duïng chaát lieäu
goã cho caùc maët haøng gia duïng, trang trí noäi thaát ngaøy caøng taêng. Maët haøng ñoà goã
Vieät Nam khoâng bò aùp thueá choáng baùn phaù giaù cuûa Myõ. Caùc nhaø nhaäp khaåu Myõ
quay sang ñaët haøng ñoà goã Vieät Nam sau khi Trung Quoác bò aùp theá choáng baùn phaù
giaù.
- Khi gia nhaäp vaøo WTO, thò tröôøng haøng hoùa Vieät Nam ñöôïc môû roäng hôn
vaø ñöôïc ñoái xöû töông ñoái coâng baèng hôn trong giao dòch thöông maïi.
- Maët haøng goã gia duïng laø maët haøng naèm trong nhoùm haøng chuû löïc xuaát khaåu
cuûa Vieät Nam, thuoäc nhoùm haøng ñöôïc xeùt thöôûng theo quy cheá thöôûng xuaát khaåu
hieän nay. Thueá nhaäp khaåu nguyeân lieäu laø 0%.
Trang 58
- Chính phuû Vieät Nam hieän ñang noã löïc thöïc hieän caùc chöông trình troàng
röøng, ñaëc bieät laø quy hoaïch caùc khu röøng troàng phuïc vuï cho saûn xuaát. Nhaø nöôùc ñaõ
pheâ duyeät chöông trình troàng 5 trieäu ha röøng ñeán naêm 2010, neáu hoaøn thaønh thì
dieän tích röøng Vieät Nam coù theå chieám ñeán 43% dieän tích caû nöôùc vaø saûn löôïng goã cung caáp cho ngaønh goã coù theå leân ñeán 5 trieäu m3.
4. Threats (nguy cô):
- Heä thoáng luaät vaø quy cheá kieåm tra chaát löôïng haønh nhaäp khaåu cuûa Myõ
ngaøy caøng coù xu höôùng khaéc khe hôn, nhaát laø maët haøng goã xuaát khaåu cuûa Vieät Nam
cuõng coù theå bò aùp thueá choáng baùn phaù giaù nhö Trung Quoác ñaõ töøng bò aùp duïng.
- Caùc ñoái thuû caïnh tranh nhö Trung Quoác, Ñaøi Loan, Thaùi lan, Indonesia,
Malaysia … ñeàu laø nhöõng nöôùc trong khu vöïc, coù ñieàu kieän kinh doanh vaø cô caáu
saûn phaåm goã xuaát khaåu töông töï nhö Vieät Nam. Hôn nöõa, hoï ngaøy caøng lôùn maïnh,
coù nhieàu kinh nghieäm treân thöông tröôøng quoác teá noùi chung vaø taïi thò tröôøng Myõ
noùi rieâng. Trong khi ñoù, caùc doanh nghieäp Vieät Nam laïi coù naêng löïc taøi chính yeáu,
haïn cheá khaû naêng ñaàu tö, hieän ñaïi hoaù saûn xuaát, phaùt trieån saûn phaåm hay theo ñuoåi
caùc chieán löôïc giaù, quaûng caùo treân thò tröôøng nöôùc ngoaøi.
- Giaù nguyeân lieäu goã nhaäp khaåu treân thò tröôøng theá giôùi coù xu höôùng taêng do
caùc nguyeân nhaân chuû yeáu nhö: tình traïng chaùy röøng treân theá giôùi, chi phí vaän
chuyeån taêng do taùc ñoäng daây chuyeàn cuûa taêng giaù daàu moû, moät soá thò tröôøng cung
caáp goã nguyeân lieäu nhö Indonesia,Malaysia … ñang aùp duïng caùc bieän phaùp haïn cheá
xuaát khaåu goã thoâ. Chöùng chæ FSC trong nguyeân lieäu goã laø ñieàu kieän baét buoäc trong
töông lai khi maø xuaát khaåu saûn phaåm goã ôû baát cöù thò tröôøng naøo treân theá giôùi.
Trang 59
TOÙM TAÉT CHÖÔNG II
Qua tìm hieåu thò tröôøng Myõ cho thaáy ñaây laø moät thò tröôøng roäng lôùn, trieån
voïng vaø giaøu tieàm naêng, coøn coù raát nhieàu cô hoäi ñeå ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam
phaùt trieån theâm ñöôïc nöõa trong thôøi gian tôùi. Beân caïnh ñoù thò tröôøng Myõ cuõng laø
nôi coù moâi tröôøng caïnh tranh cao, phaân khuùc thò tröôøng ña daïng vaø luaät phaùp ñöôïc
aùp duïng moät caùch chaët cheõ trong saûn xuaát kinh doanh cuõng nhö ñôøi soáng xaõ hoäi.
Vieäc phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi nhö chính trò, kinh teá, vaên hoùa xaõ hoäi
.v…v. ñaõ taïo ra nhieàu cô hoäi thuaän lôïi cho vieäc phaân tích thöïc traïng cuûa ngaønh saûn
xuaát kinh doanh ñoà goã Vieät Nam cuõng nhö chæ roõ nhöõng nguy cô nhö coù theå bò kieän
baùn phaù giaù vaø thieáu nguoàn nguyeân lieäu laø ñaùng lo ngaïi nhaát
Vaán ñeà “thaønh baïi” seõ phuï thuoäc chuû yeáu vaøo chính noäi löïc beân trong cuûa
caùc doanh nghieäp trong ngaønh trong thôøi gian tôùi, ñieàu ñoù phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá
nhö caùc nguoàn löïc cuûa caùc doanh nghieäp, saûn xuaát vaø nghieân cöùu ñeå phaùt trieån vaø
nhaát laø yeáu toá marketing ñeå töông lai saûn phaåm vaø thöông hieäu “made in Vietnam”
chieám lónh moät vò trí xöùng ñaùng treân thò tröôøng Myõ.
Taát caû yeáu toá treân ñöôïc phaân tích ñeå nhaän ñònh ñöôïc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu,
coäng vôùi cô hoäi vaø nguy cô cuûa moâi tröôøng beân trong, beân ngoaøi ñeå laøm neàn taûng
xaây döïng caùc chieán löôïc, töø ñoù choïn löïa chieán löôïc phuø hôïp nhaát cho ngaønh vaø ñeà
ra caùc giaûi phaùp thöïc hieän nhaèm taän duïng cô hoäi, phaùt huy theá maïnh, haïn cheá ñieåm
yeáu, nguy cô ñeå chieám lónh thò phaàn thò tröôøng Myõ- moät thò tröôøng lôùn nhaát cuûa
ngaønh xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam.
Trang 60
CHÖÔNG III: CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN KINH DOANH
NGAØNH ÑOÀ GOÃ XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2015
3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån ñeán naêm 2015
3.1.1 Cô sôû xaùc ñònh muïc tieâu
Trong naêm 2005 vaø döï baùo naêm 2006, möùc GDP theá giôùi seõ tieáp tuïc taêng
tröôûng vôùi toác ñoä cao vaø thöông maïi quoác teá veà haøng coâng nghieäp cuõng vaäy.
Thöông maïi ñoà goã theá giôùi taêng tröôûng ôû möùc 6% vaøo naêm 2005 vaø döï kieán taêng
7% vaøo naêm 2006, ñaït khoaûng 80 tyû USD vaøo naêm 2005 vaø seõ laø 85 tyû USD vaøo
naêm 2006. Nhu caàu veà ñoà goã ñöôïc döï kieán seõ taêng tröôûng ôû taát caû caùc thò tröôøng lôùn
vaøo naêm 2005 vaø 2006. Tình hình kinh teá toaøn caàu laø khaû quan vì Hoa kyø tieáp tuïc
taêng tröôûng maïnh meõ vaø Chaâu AÂu ñaõ coù daáu hieäu hoài phuïc. Danh saùch caùc quoác gia
döï kieán coù möùc taêng tröôûng ñoà goã treân 3% vaøo naêm 2006 trong ñoù coù Vieät Nam.
(xem theâm phuï luïc 7)
Nhaø nöôùc ñaåy maïnh hoaït ñoäng ñoái ngoaïi, nhaát laø ñang coá gaéng gia nhaäp toå
chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO) vaø coù khaû naêng seõ ñöôïc gia nhaäp vaøo cuoái naêm
2006. Quan heä Vieät Nam- Hoa Kyø ngaøy caøng toát ñeïp, sau khi ñaït ñöôïc thoûa thuaän
trong ñaùm phaùn giöõa Vieät Nam- Hoa Kyø trong vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO ngaøy
13/05/2006, Hoa Kyø seõ tieán tôùi ñaønh cho Vieät Nam quan heä thöông maïi bình
thöôøng vónh vieãn (PNTR).
Veà kinh teá Vieät Nam, Ngaân haøng Phaùt trieån chaâu AÙ (ADB) cho raèng trong 2
naêm tôùi, Vieät Nam vaãn duy trì toác ñoä taêng tröôûng GDP cao so vôùi caùc nöôùc trong
khu vöïc, neàn kinh teá Vieät Nam seõ tieáp tuïc ñaït möùc taêng tröôûng khaù cao laø 7,8%
trong naêm 2006 vaø 8,0% trong naêm 2007.
Töø ngaøy 01/5/2004 Myõ ñaùnh thueá choáng baùn phaù giaù ñoái vôùi ñoà goã Trung
Quoác. Ñaây chính laø cô hoäi vaøng cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam
taêng nhanh xuaát khaåu ñoà goã vaøo thò tröôøng khoång loà cuûa Myõ.
Vôùi caùc ñieàu kieän thuaän lôïi cuûa thò tröôøng, chính saùch ngoaïi giao toát ñeïp, theå
cheá chính trò oån ñònh, neàn kinh teá phaùt trieån nhö treân coäng vôùi söï quan taâm hoã trôï töø
nhieàu phía (Nhaø nöôùc, boä ngaønh trung öông, chính quyeàn ñòa phöông, hieäp hoäi
ngaønh goã, caùc toå chöùc kinh teá khaùc ….), trong nhöõng naêm tôùi ngaønh saûn xuaát vaø xuaát
Trang 61
khaåu ñoà goã coù nhöõng thôøi cô raát thuaän lôïi ñeå hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån cuûa
mình.
3.1.2 Muïc tieâu :
- Theo muïc tieâu ban ñaàu cuûa nhaø nöôùc, xuaát khaåu saûn phaåm goã seõ ñaït kim
ngaïch 1,2 tyû USD vaøo naêm 2010. Tuy nhieân, do söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa ngaønh
trong vaøi naêm gaàn ñaây neân thaùng 6/2004, vaên phoøng chính phuû ñaõ thoâng baùo yù kieán
chæ ñaïo cuûa Phoù Thuû töôùng chính phuû Nguyeãn Taán Duõng naâng giaù trò xuaát khaåu döï
kieán leân 2 tyû USD vaøo naêm 2010. Nhöng, vôùi toác ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh ñaït
ñöôïc giaù trò xuaát khaåu naêm 2005 laø 1,52 tyû USD neân chæ tieâu ñaët ra trong naêm 2006
naøy laø möùc kim ngaïch xuaát khaåu cuûa ngaønh laø 2 tyû USD.
- Ñeà aùn “Phaùt trieån xuaát khaåu giai ñoaïn 2006-2010” cuûa Boä Thöông maïi,
trong ñoù ñeà ra muïc tieâu taêng tröôûng kim ngaïch xuaát khaåu naêm 2006 ñaït möùc 18,5%
vaø toác ñoä taêng tröôûng kim ngaïch xuaát khaåu trung bình caû giai ñoaïn 2006-2010 ñaït
möùc 17,5%/naêm vôùi toång giaù trò kim ngaïch öôùc ñaït gaàn 272 tyû USD. Theo Boä
Thöông maïi, muïc tieâu ñeán naêm 2020 kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam laø 4 tyû
USD.
Trong phaïm vi ñeà taøi, chuùng toâi khoâng ñeà ra muïc tieâu con soá cuï theå cho kim
ngaïch xuaát khaåu ñoà goã sang thò tröôøng Myõ ñeán naêm 2015, maø chæ taäp trung ñeà nghò
chieán löôïc nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu, keá hoaïch chung maø nhaø nöôùc ñaõ ñeà ra cho
ngaønh nhö treân vaø cuï theå laø :
- Cuûng coá vaø môû roäng thò tröôøng ñoà goã Vieät Nam taïi thò tröôøng Myõ
- Taêng cöôøng xuaát khaåu tröïc tieáp vaø giaûm daàn xuaát khaåu giaùn tieáp
- Khaúng ñònh uy tín- chaát löôïng cuûa ñoà goã Vieät Nam, taïo döïng thöông hieäu
ñoà goã Vieät Nam
- Naâng cao caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
3.1.3 Phöông höôùng phaùt trieån:
“…. Chuû ñoäng, tích cöïc hoäi nhaäp kinh teá saâu hôn, ñaày ñuû hôn vôùi khu vöïc vaø
theá giôùi. Thöïc hieän coù hieäu quaû caùc cam keát vôùi caùc nöôùc, caùc toå chöùc quoác teá veà
thöông maïi, ñaàu tö, dòch vuï vaø caùc lónh vöïc khaùc. Thöïc hieän caùc cam keát cuûa Khu
vöïc maäu dòch töï do ASEAN vaø tích cöïc tham gia quaù trình xaây döïng Coäng ñoàng
kinh teá ASEAN. Chuaån bò toát caùc ñieàu kieän ñeå baûo ñaûm thöïc hieän caùc cam keát khi
nöôùc ta gia nhaäp WTO”
Trang 62
“Taäp trung nguoàn löïc phaùt trieån maïnh vaø naâng cao chaát löôïng caùc ngaønh
coâng nghieäp coù lôïi theá caïnh tranh, taïo ra saûn phaåm xuaát khaåu vaø thu huùt nhieàu lao
ñoäng, nhö: cheá bieán noâng, laâm, thuyû saûn; may maëc, giaøy deùp, ñoà nhöïa, ñoà goã gia
duïng; cô khí ñoùng taøu,…, coâng nghieäp coâng ngheä thoâng tin, saûn xuaát phaàn meàm.
Naâng tæ troïng saûn phaåm coâng nghieäp xuaát khaåu ñaõ qua cheá bieán….”
“Taän duïng ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá quoác teá … Ñaåy nhanh xuaát khaåu, chuû
ñoäng veà nhaäp khaåu… Cuûng coá vaø môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, taïo thò tröôøng oån
ñònh cho caùc maët haøng coù khaû naêng caïnh tranh; taêng theâm thò phaàn ôû caùc thò tröôøng
lôùn vaø khai môû caùc thò tröôøng coøn nhieàu tieàm naêng”.
“Naâng cao chaát löôïng röøng phoøng hoä, röøng ñaëc duïng, phaùt trieån maïnh vieäc
troàng môùi vaø khai thaùc beàn vöõng röøng saûn xuaát ñeå naâng cao khaû naêng ñaùp öùng nhu
caàu tröôùc maét vaø laâu daøi veà nguyeân lieäu goã cho cheá bieán haøng tieâu duøng vaø xuaát
khaåu”
(Trích: Phöông höôùng, nhieäm vuï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi töø 2006-2010. Ñaïi
hoäi Ñaûng laàn thöù X)
3.2 XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC – MA TRAÄN SWOT
Töø phaân tích ma traän SWOT khoâng ñaày ñuû (chöông 2), coù theå phaùt trieån caùc
phöông aùn chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam ñeán naêm 2015
nhö sau:
T- Nhöõng nguy cô O- Nhöõng cô hoäi
1. Nguoàn nguyeân lieäu 1. Tieàm naêng thò tröôøng lôùn,
ngaøy caøng khan hieám khoâng bò ñaùnh thueá choáng
do chính saùch baûo veä baùn phaù giaù.
moâi tröôøng. Nguoàn 2. Hieäp ñònh thöông maïi nguyeân lieäu nhaäp khaåu Vieät Nam-Hoa Kyø thuùc ñaåy chöa oån ñònh, chi phí thöông maïi 2 nöôùc. Gia SWOT cao. nhaäp WTO trong töông lai
2. Moâi tröôøng caïnh gaàn.
tranh maïnh meõ. Khaû 3. Neàn kinh teá-chính trò, vaên naêng caïnh tranh gay gaét hoùa-xaõ hoäi oån ñònh vaø phaùt cuûa caùc nöôùc trong khu
Trang 63
vöïc, ñaëc bieät laø khi gia trieån, chính saùch cuûa nhaø
nhaäp WTO nöôùc öu ñaõi cho ngaønh xuaát
khaåu goå 3. Nguy cô bò Myõ kieän
4. Caùc nhaø nhaäp khaåu, baùn phaù giaù
khaùch haøng Myõ quay sang 4. Khoa hoïc coâng ngheä Vieät Nam ñaët haøng vaø mua ngaøy caøng phaùt trieån, haøng. caùc doanh nghieäp coù theå
khoâng theo kòp
Keát hôïp S-O Keát hôïp S-T S- Nhöõng ñieåm maïnh
S1, S2, S3, S4 + O1, O2, O3, 1. Nguoàn nhaân coâng doài S1, S2, S3 + T1, T3, T4:
daøo vaø chi phí nhaân coâng O4: -> Chieán löôïc hoäi nhaäp reûû. veà phía tröôùc -> Chieán löôïc taêng tröôûng
2. Naêng löïc doài daøo, taäp trung.
coâng nhaân kheùo leùo,
saùng taïo neân chaát löôïng
saûn phaåm ñöôïc ñaûm baûo.
S2, S4, S5 + T2, T3: 3. Giaù saûn phaåm töông
ñoái reû -> Chieán löôïc naâng cao
chaát löôïng saûn phaåm, 4. Caùc ngaønh phuï trôï
phaùt trieån saûn phaåm phaùt trieån maïnh, cung
môùi öùng toát nguyeân, phuï lieäu
cho ngaønh.
5. Nguoàn nguyeân lieäu coù
saún moät phaàn trong nöôùc
vaø ñang ñöôïc quy hoaïch,
phaùt trieån theâm.
Keát hôïp W-T Keát hôïp W-O W- Nhöõng ñieåm yeáu
1. Chöa coù chieán löôïc W1,W2,W5,W6+O1,O2,O4: W3, W4+ T2, T3:
kinh doanh vaø Marketing -> Chieán löôïc Marketing -> Chieán löôïc hoäi nhaäp
2. Naêng löïc vaø taøi chính, doïc veà phía sau.
Trang 64
KHKT- coâng ngheä, saûn
xuaát cuûa doanh nghieäp
chöa ñuû maïnh.
3. Trình ñoä lao ñoäng vaø
quaûn lyù coøn keùm
4. Cô caáu toå chöùc ngaønh
chöa lieân keát chaët cheõ.
5. Chöa taïo döïng ñöôïc
thöông hieäu
6. Chöa taïo ñöôïc heä
thoáng phaân phoái vaø dòch
vuï keøm theo.
3.3 CAÙC CHIEÁN LÖÔÏC ÑÖÔÏC LÖÏA CHOÏN
3.3.1 Chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung
Ñaây laø chieán löôïc ñöôïc söû duïng nhaèm tìm caùch taêng tröôûng thò tröôøng hieän
taïi döïa treân caùc ñieåm maïnh maø caùc doanh nghieäp hieän ñang coù vaø caùc cô hoäi cuûa
moâi tröôøng doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng.
Goã gia duïng laø moät ngaønh haøng xuaát khaåu coù lôïi theá so saùnh cuûa Vieät Nam
hieän nay. Treân phaïm vi theá giôùi noùi chung vaø thò tröôøng Myõ noùi rieâng thì nhu caàu
tieâu duøng ñoà goã raát lôùn vaø ñang phaùt trieån trong thôøi gian tôùi. Hôn nöõa, ngaønh saûn
xuaát vaø xuaát khaåu ñoà goã ñang ñöôïc Nhaø nöôùc Vieät Nam quan taâm ñaàu tö phaùt trieån,
vì vaäy, caùc doanh nghieäp Vieät Nam phaûi taän duïng caùc cô hoäi naøy ñeå thöïc hieän
chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung, taïi thò tröôøng Myõ thì troïng taâm laø ñoà goã noäi thaát
treân cô sôû taêng cöôøng thaâm nhaäp baèng caùc hoaït ñoäng xuaát khaåu, coäng vôùi caùc chieán
löôïc caûi tieán naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, chieán löôïc ñaåy maïnh hoaït ñoäng
marketing.
Xuaát khaåu giaùn tieáp: tröôùc thöïc traïng ngaønh goã xuaát khaåu Vieät Nam hieän
nay, chöa theå tính nhieàu ñeán vieäc xuaát khaåu tröïc tieáp maø coøn phaûi xuaát khaåu qua
trung gian. Do haïn cheá veà naêng löïc saûn xuaát, marketing, taøi chính…. neân ít doanh
nghieäp coù ñuû khaû naêng theo ñuoåi quan heä kinh doanh baùn haøng tröïc tieáp treân thò
Trang 65
tröôøng Myõ. Hieän taïi, ñeå oån ñònh ñaàu ra, tích tuï voán nhaèm taùi ñaàu tö, phaùt trieån saûn
xuaát neân caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû neân chaáp nhaän nhöõng hôïp ñoàng xuaát khaåu
qua trung gian nöôùc ngoaøi vôùi möùc giaù thaáp. Tuy hieäu quaû khoâng cao nhöng doanh
nghieäp coù theå thu ñöôïc moät soá lôïi ích nhö: kinh nghieäm saûn xuaát, kinh doanh treân
thò tröôøng quoác teá, hieåu bieát theâm veà sôû thích, nhu caàu cuûa khaùch haøng Myõ ñoái vôùi
saûn phaåm goã, khi ñuû maïnh thì seõ tieán ñeán vieäc xuaát khaåu tröïc tieáp sang Myõ.
Vai troø caùc hieäp hoäi, caùc coâng ty coù quy moâ lôùn, ñuû maïnh seõ ñoùng vai troø
quan troïng trong söï lieân keát trong saûn xuaát kinh doanh. Caùc coâng ty naøy seõ ñöùng ra
nhaän caùc hôïp ñoàng lôùn cuûa khaùch haøng Myõ vaø phaân phoái laïi cho caùc doanh nghieäp
nhoû hôn trong nöôùc döôùi hình thöùc “thaàu phuï”. Nhö vaäy, caùc doanh nghieäp nhoû seõ
xuaát khaåu döôùi hình thöùc giaùn tieáp coøn caùc doanh nghieäp lôùn seõ xuaát khaåu tröïc tieáp.
Neáu xeùt treân phaïm vi quoác gia, chuùng ta khoâng maát ñi phaàn cheânh leäch giaù cho caùc
coâng ty trung gian nöôùc ngoaøi. Nhöõng coâng ty lôùn coù theå duøng phaàn lôïi nhuaän naøy
ñeå ñaàu tö coâng taùc nghieân cöùu vaø phaùt trieån, coâng taùc marketing, coâng taùc phaùt
trieån thöông hieän saûn phaåm goã Vieät Nam treân thò tröôøng Myõ. Vôùi ña soá doanh
nghieäp Vieät Nam laø vöøa vaø nhoû, tình hình saûn xuaát manh muùm, naêng löïc haïn cheá
hieän nay cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh, theo chuùng toâi ñaây laø caùch laøm hieäu
quaû nhaát ñeán naêm 2010.
Xuaát khaåu tröïc tieáp: beân caïnh hoaït ñoäng xuaát khaåu tröïc tieáp cuûa caùc doanh
nghieäp coù quy moâ lôùn, nhöõng nhaø saûn xuaát nhoû khi ñaõ tröôûng thaønh coù theå vöôn leân
töï tìm kieám, lieân laïc vôùi khaùch haøng Myõ ñeå baùn saûn phaåm treân danh nghóa chính
mình nhaèm thu lôïi nhuaän cao nhaát. Caùc doanh nghieäp lôùn sau thôøi gian cuûng coá vò
trí treân thò tröôøng Myõ, vaøo giai ñoaïn 2010-2015 neân tính ñeán vieäc thieát laäp heä thoáng
ñaïi lyù, chuoãi caùc cöûa haøng baùn leû, kho phaân phoái taïi Myõ. ÔÛ giai ñoaïn naøy caàn coù keá
hoaïch löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu (caùc bang, thaønh phoá treân nöôùc Myõ) döïa treân
quy moâ thò tröôøng maø caùc doanh nghieäp coù theå döï baùo nhu caàu ñeå tính toaùn möùc toàn
kho hôïp lyù, ñaùp öùng nhu caàu khaùch haøng Myõ kòp thôøi nhaát cuõng nhö cheá ñoä baûo
haønh, dòch vuï sau baùn haøng …. Ñieàu naøy ñoøi hoûi kyõ naêng, kinh nghieäm vaø nghieäp vuï
kinh doanh treân thò tröôøng naøy töông ñoái cao, hoaëc coù theå thuaän lôïi hôn trong vieäc
naøy neáu caùc doanh nghieäp bieát lieân keát, döïa vaøo coäng ñoàng kieàu baøo ôû Myõ ñaõ töøng
kinh doanh vaø coù kinh nghieäm treân thò tröôøng Myõ.
3.3.2 Chieán löôïc marketing
Trang 66
1. Chieán löôïc saûn phaåm (Product)
Chieán löôïc saûn phaåm seõ laø ña daïng hoùa saûn phaåm, caùc saûn phaåm phaûi taïo
ñöôïc doøng saûn phaåm chuû löïc ñeå taäp trung ñaàu tö nhö saûn phaåm noäi thaát (ña soá hieän
nay), saûn phaåm duøng cho vaên phoøng, tröôøng hoïc, beänh vieän, saûn phaåm ngoaøi trôøi,
saân vöôøn … . Ngoaøi ra, vôùi ñaëc tröng tieâu duøng treân thò tröôøng Myõ, caùc doanh
nghieäp Vieät Nam caàn thieát keá saûn phaåm theo daïng boä söu taäp vôùi phong caùch khaùc
nhau, teân goïi khaùc nhau vaø phuø hôïp vôùi töøng phaân khuùc thò tröôøng. Nguoàn nguyeân
lieäu goã phaûi phuø hôïp vaø ñaït tieâu chuaån goã coù chöùng chæ FSC vôùi nhieàu chuûng loaïi,
moãi chuûng loaïi coù giaù caû, maøu saéc, tính chaát khaùc nhau, vì vaäy caàn thieát keá ra
nhöõng maët haøng vôùi kieåu daùng keát caáu thích hôïp vôùi töøng chuûng loaïi goã ñeå giôùi
thieäu ñeán khaùch haøng, maãu maõ phaûi luoân ñöôïc ñoåi môùi ñeå taïo söï ña daïng, coù nhö
vaäy môùi mang ñeán cho khaùch haøng nhieàu löïa choïn, nhôø ñoù giöõ ñöôïc khaùch haøng
truyeàn thoáng cuõng nhö keâu goïi khaùch haøng môùi. Caùc saûn phaåm goã keát hôïp kim loaïi,
löôùi nhöïa, ñan maây, vaûi, neäm … cuõng ñang coù xu höôùng tieâu duøng toát taïi Myõ.
Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét treân
thò tröôøng Myõ, chæ coù khaúng ñònh ñöôïc öu ñieåm saûn phaåm vöôït troäi cuûa mình vôùi
caùc ñoái thuû caïnh tranh thì môùi mong toàn taïi vaø phaùt trieån, caùc doanh nghieäp Vieät
Nam phaûi luoân khaúng ñònh chaát löôïng saûn phaåm laø tieâu chí haøng ñaàu trong hoaït
ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Chính vì vaäy, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm laø moät
trong nhöõng giaûi phaùp caàn thieát ñeå thöïc hieän chieán löôïc saûn phaåm cuûa doanh
nghieäp.
- Tìm kieám coâng ngheä, maùy moùc môùi phuø hôïp khaû naêng mua saém cuûa doanh
nghieäp ñeå thay theá maùy moùc, coâng ngheä cuõ ñeå giaûm chi phí saûn xuaát vaø chi phí
nhaân coâng. Chæ coù aùp duïng coâng ngheä môùi thì môùi naâng cao naêng suaát, chaát löôïng
vaø kieåu daùng ñuû söùc caïnh tranh treân thò tröôøng quoác teá.
- Taäp trung ñaàu tö vaøo coâng taùc R&D (nghieân cöùu vaø phaùt trieån). R&D caàn
ñaûm baûo tính lieân tuïc, toaøn dieän, caû veà vieäc taïo saûn phaåm môùi, chöùc naêng môùi cho
saûn phaåm laãn caûi tieán doøng saûn phaåm hieän haønh. Khi thieát keá caàn löu yù tính ñoäc
ñaùo trong kieåu daùng vaø an toaøn trong söû duïng. Quaù trình taïo saûn phaåm môùi neân
thöïc hieän ñuùng theo quy trình chuaån ñeå ñaûm baûo tính myõ thuaät, an toaøn, kinh teá cuûa
saûn phaåm.
Trang 67
Caûi tieán lieân tuïc doøng saûn phaåm hieän haønh seõ mang laïi cho khaùch haøng moät
hình aûnh tích cöïc veà doanh nghieäp, theå hieän moái quan taâm cuûa doanh nghieäp ñeán
caùc phaûn hoài vaø lôïi ích cuûa khaùch haøng. Ngoaøi ra ñaây coøn laø thuû thuaät ñeå ñieàu
chænh giaù baùn maø ít bò phaûn öùng nhaát.
Ñaûm baûo chaát löôïng saûn phaåm ñuùng cam keát vôùi khaùch haøng vaø ngaøy caøng
phaûi ñöôïc naâng cao. Khaâu quaûn lyù chaát löôïng caàn ñöôïc thöïc hieän chaët cheõ ôû moïi
nôi trong suoát quaù trình saûn xuaát nhaèm taïo laäp nieàm tin vôùi khaùch haøng Myõ ñoái vôùi
saûn phaåm goã Vieät Nam. Haïn cheá, tieán tôùi loaïi haún caùch thöùc kinh doanh tuøy tieän
nhö: chaát löôïng loâ haøng ñaàu tieân cao nhöng caùc loâ sau thaáp hay chaát löôïng khoâng
ñoàng ñeàu trong loâ haøng, khoâng ñaûm baûo theo thoûa thuaän vaø maãu ban ñaàu.
* Ñoùng goùi, bao bì : Caàn ñaûm baûo tính baûo quaûn cuûa vieäc ñoùng goùi, bao bì.
Noäi dung in treân bao bì phaûi theo ñuùng quy ñònh cuûa quoác gia nhaäp khaåu vaø tieâu
thuï. Ngoaøi ra, bao bì cuõng caàn coù tính thaåm myõ vì noù coøn laø moät keânh höõu hieäu ñeå
thu huùt söï chuù yù, giôùi thieäu thöông hieäu, hình aûnh coâng ty vôùi khaùch haøng nöôùc
ngoaøi.
* Dòch vuï hoã trôï : Ngoaøi saûn phaåm goã, caùc doanh nghieäp Vieät Nam caàn quan
taâm, ñaàu tö theâm vaøo moät soá saûn phaåm ñi keøm nhaèm taïo moïi tieän ích vaø thoûa maõn
cho khaùch haønh nhö : daàu laøm boùng, neäm duøng cho gheá caùc loaïi, phuï kieän thay theá
v..v. caùc thoâng tin höôùng daãn söû duïng, baûo quaûn saûn phaåm, thôøi gian baûo haønh,
nguoàn goác goã nguyeân lieäu …. cuõng caàn ñöôïc keøm theo sao cho moãi saûn phaåm ñöôïc
chuyeån ñeán khaùch haøng khoâng chæ laø giaù trò söû duïng maø coøn theå hieän söï traân troïng,
quan taâm moät caùch tinh teá nhaát cuûa doanh nghieäp.
2. Chieán löôïc giaù (Price)
Moät ñieàu maø ai cuõng thöøa nhaän raèng maët haøng goã Vieät Nam hoaøn toaøn coù
khaû naêng caïnh tranh so vôùi caùc nöôùc khaùc treân thò tröôøng Myõ. Tuy nhieân, ngaøy nay
khoâng phaûi chieán löôïc caïnh tranh vôùi giaù reû laø chieán löôïc toái öu, Vieät Nam seõ
khoâng caïnh tranh laïi vôùi ngöôøi khoång loà Trung Quoác luoân saûn xuaát haøng vôùi giaù reû.
Haàu heát caùc doanh nghieäp Vieät Nam ñeàu coù lôïi theá veà chi phí lao ñoäng reû, ñieàu naøy
hoaøn toaøn ñuùng vôùi haàu heát ña soá doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, nhöng caùc doanh
nghieäp caàn ruùt ra baøi hoïc töø Trung Quoác moät nöôùc maø chi phí saûn xuaát khaù reû veà
maët haøng goã vaø ñaõ bò Myõ aùp duïng thueá nhaäp khaåu ñeå choáng baùn phaù giaù. Caùc
Trang 68
doanh nghieäp caàn neân nghieân cöùu taäp trung vaøo chieán löôïc kinh doanh khaùc ví duï
nhö chieán löôïc khaùc bieät hoaù saûn phaåm.
Saûn phaåm goã treân thò tröôøng Myõ khoâng chæ mang tính thieát yeáu maø coøn mang
tính thôøi trang, thaåm myõ. Do ñoù, caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam neân aùp
duïng chính saùch giaù “hôùt vaùng” ñoái vôùi caùc saûn phaåm môi beân caïnh chính saùch giaù
oån ñònh, thoáng nhaát cho doøng saûn phaåm truyeàn thoáng. Giaù hôùt vaùng seõ buø ñaép cho
noã löïc nghieân cöùu vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, thuùc ñaåy vaø naâng cao hieäu quaû
cuûa hoaït ñoäng naøy. Trong khi ñoù, chính saùch giaù oån ñònh taïo nieàm tin, söï yeân taâm
cho khaùch haøng. Keát hôïp kheùo leùo hai chính saùch naøy, doanh nghieäp vöøa ñaûm baûo
lôïi nhuaän hôïp lyù, vöøa giöõ chaân ñöôïc khaùch haøng Myõ.
Nhu caàu vaø ñoái töôïng khaùch haøng mua haøng treân thò tröôøng Myõ raát ña daïng,
vì theá doanh nghieäp caàn hoaïch ñònh nhieàu möùc giaù khaùc nhau cho caùc phaân khuùc thò
tröôøng khaùch nhau. Ñeå khoâng maâu thuaãn vôùi chieán löôïc giaù thoáng nhaát, oån ñònh,
nhaø saûn xuaát coù theå ñieàu chænh, thay ñoåi vaøi chi tieát cuûa saûn phaåm, töùc laø taïo moät
phieân baûn môùi töø saûn phaåm hieän coù, roài ñeà nghò möùc giaù thaáp hoaëc cao hôn.
Treân baûng chaøo giaù, doanh nghieäp caàn thoâng tin chi tieát veà caùc ñieàu kieän
giao dòch nhö : phöông thöùc thanh toaùn, ñieàu kieän thanh toaùn vaø soá löôïng saûn phaåm
chöùa trong moät container, caûng giao haøng döï kieán, thôøi gian xöû lyù vaø xaùc nhaân ñôn
haøng …. Ngoaøi ra, do tính chaát muøa vuï cuûa saûn phaåm goã (töø thaùng 3 ñeán thaùng 9
haøng naêm), doanh nghieäp caàn ñöa ra nhöõng öu ñaõi veà giaù hoaëc thôøi gian giao haøng
cho ñoái taùc xaùc nhaän ñôn haøng sôùm hoaëc ñaët haøng ngoaøi muøa cao ñieåm nhaèm taïo
thuaän lôïi cho vieäc leân keá hoaïch saûn xuaát vaø keùo giaõn aùp löïc trong naêm.
3. Chieán löôïc phaân phoái (Place)
Nöôùc Myõ coù 50 bang, laø moät thò tröôøng roäng lôùn. Doanh nghieäp khoâng neân
oâm ñoàm maø neân choïn khai thaùc moät soá thò tröôøng taïi caùc bang chuû löïc nhö caùc bang
California, Las Vesgas, Texas, Nevada ñang tieâu thuï nhieàu ñoà goã noäi thaát, maët
haøng chuû löïc vaø coù theá maïnh cuûa Vieät Nam, sau ñoù môùi môû roäng sang caùc bang
khaùc khi coù ñuû ñieàu kieän, nhö bang nhö Floria, Utah, Arizona vaø Colorado laø nhöõng
thò tröôøng ñang haáp daãn phuø hôïp khaû naêng cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam. Doanh
nghieäp coù theå choïn nhöõng heä thoáng baùn leû lôùn laøm khaùch haøng muïc tieâu, tuy nhieân
ñoái töôïng cuûa caùc heä thoáng baùn lôùn chæ giaûi quyeát ñaàu ra cho doanh nghieäp chöù
Trang 69
khoâng giuùp xaây döïng thöông hieäu ñoà goã Vieät Nam vì ñaïi ña soá ñeàu yeâu caàu gaén
nhaõn hieäu rieâng cuûa hoï vaøo saûn phaåm xuaát khaåu.
Khi tieán haønh xaây döïng heä thoáng ñaïi lyù, kho phaân phoái taïi Myõ, doanh nghieäp
Vieät Nam caàn coù nhöõng öu ñaõi ñeå thu huùt nhaø phaân phoái nhö: thöôûng theo doanh
soá, chieát khaáu cao, hoã trôï quaûng caùo vaø nhaát laø ñaûm baûo cung caáp saûn phaåm ñuùng
soá löôïng vaø chaát löôïng, saün saøng nhaän laïi haøng keùm phaåm chaát hoaëc khoù tieâu thuï.
4. Chieán löôïc xuùc tieán (Promotion)
* Keânh xuùc tieán:
Trong giai ñoaïn 2006-2010, caùc doanh nghieäp Vieät Nam coù theå söû duïng caùc
keânh xuùc tieán thöông maïi nhö sau:
a) Internet: Internet laø keânh truyeàn taûi thoâng tin reû vaø tieän lôïi hôn caû. Caùc
doanh nghieäp vaø caû hieäp hoäi ngaønh goã, caùc cô quan xuùc tieán thöông maïi nhaø nöôùc
caàn thieát laäp moät website rieâng giôùi thieäu thöông hieäu saûn phaåm goã Vieät Nam, keát
noái tröïc tieáp vôùi trang web cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh, ñaây laø caùch taäp trung
ñaàu moái thoâng tin, vöøa thuaän tieân cho khaùch haøng quoác teá truy caäp, tìm kieám nhaø
cung öùng, vöøa deã daøng cho vieäc ñaàu tö, taän duïng nhöõng thuaän lôïi cuûa thöông maïi
ñieän töû trong vieäc cung caáp thoâng tin ñeán khaùch haøng Myõ. Website cuûa doanh
nghieäp caàn ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân, nhö laø nôi giôùi thieäu saûn phaåm vaø chính
saùch kinh doanh môùi nhaát. Moät soá tieän ích nhö : ñaët haøng, cung caáp thoâng tin qua
maïng neân ñöôïc ñöa vaøo noäi dung web. Doanh nghieäp phaûi coù boä phaän chuyeân traùch
hoài ñaùp kòp thôøi nhöõng caâu hoûi chuyeån veà vaø tö vaán cho khaùch haøng moät caùch
chuyeân nghieäp veà saûn phaåm goã cuûa doanh nghieäp mình. Caùc doanh nghieäp trong
nöôùc cuõng neân kieân keát taïo keát noái treân caùc trang web thoâng tin thöông maïi chính
thöùc cuûa Vieät Nam vaø Myõ hay caùc trang web lôùn nhö Amazon, Ebay, Yahoo,
Google ….
b) Hoäi chôï, trieån laõm: ñeå coù ñoái taùc, khaùch haøng Myõ, ngoaøi vieäc ñi chôï treân
maïng Internet, thöôøng doanh nghieäp caùc nöôùc phaûi tham gia caùc hoäi chôï veà ngaønh
haøng quan taâm taïi Myõ, thöû nghieäm söùc caïnh tranh haøng hoùa cuûa mình ngay taïi choã
vaø qua ñoù tieáp xuùc tröïc tieáp ñoái taùc ñeå laäp quan heä. Taát caû nhöõng hoaït ñoäng ñoù raát
toán keùm, nhöng nhöõng gì caàn hieäu quaû cho laøm aên laâu daøi thì doanh nghieäp cuõng
neân maïnh daïn chi tieàn. Tham gia hoäi chôï trieãn laõm laø caùch toát nhaát ñeå quaûng baù
Trang 70
hình aûnh saûn phaåm vaø thöông hieäu cuûa doanh nghieäp Vieät Nam ñoái vôùi nhaø nhaäp
khaåu, phaân phoái vaø ngöôøi tieâu duøng Myõ.
Taïi Myõ, hoäi chôï dieãn ra quanh naêm, laø nôi caùc nhaø saûn xuaát vaø nhaäp khaåu
hoaëc ñaïi lyù phaân phoái cuûa caùc nhaø nhaäp khaåu thöôøng tröng baøy, giao dòch, baùn
buoân saûn phaåm cho cho nhöõng ngöôøi baùn leû. Coù theå tham döï moät soá hoäi chôï ngaønh
goã toå chöùc ñònh kyø haøng naêm taïi Myõ. (xem theâm phuï luïc 8)
Veà caùc hoäi chôï trong nöôùc doanh nghieäp cuõng phaûi chuû ñoäng tham gia hoaëc
lieân keát tham gia caùc hoäi chôï ñoà goã lôùn trong nöôùc nhö Expo toå chöùc haøng naêm taïi
TP. Hoà Chí Minh vaø Haø Noäi, taïi ñaây caùc nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi cuõng tìm ñeán
tìm hieåu vaø kyù keát caùc hôïp ñoàng, daãn chöùng laø ñaõ thaønh coâng hoäi chôï Expo 2004,
2005, 2006.
c) Catalogue : caùc doanh nghieäp caàn bieân taäp rieâng catalogue cho thò tröôøng
Myõ theo tieâu chí phuø hôïp veà ngoân ngöõ, ñaëc tröng vaên hoaù- myõ thuaät vaø sôû thích cuûa
töøng phaân khuùc thò tröôøng. Trong ñieàu kieän thò tröôøng tieâu thuï ôû xa nôi cung caáp thì
catalogue vöøa coù vai troø laáp ñaày khoaûng caùch ñòa lyù, thoâng tin, vöøa taïo ñöôïc cho
khaùch haøng söï quan taâm, thích thuù, kích thích nhu caàu vaø hoã trôï hoaït ñoäng mua
haøng. Laøm catalogue treân dóa VCD, phim cuõng laø nhöõng hình thöùc tieän lôïi, sinh
ñoäng (do ñöôïc hoã trôï hình aûnh ñoäng vaø aâm thanh) neân ñöôïc aùp duïng.
Ngoaøi ra, doanh nghieäp saûn xuaát vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã caàn phoái hôïp vôùi
caùc ñaïi dieän thöông maïi cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam nhö: caùc toå chöùc xuùc tieán thöông
maïi Vieät Nam, phoøng Thöông maïi vaø coâng nghieäp, Boä Thöông maïi Vieät Nam, ñaïi
söù quaùn, thöông vuï cuûa Vieät Nam ôû Myõ ñeå ñöôïc giuùp ñôõ trong xuùc tieán thöông maïi,
quaûng caùo vaø quaûng baù veà saûn phaåm, thöông hieäu treân heä thoáng baùo vaø taïp chí
chuyeân ngaønh taïi Myõ.
* Caùch thöùc xuùc tieán thöông maïi:
Thò tröôøng Myõ heát söùc ña daïng vôùi nhieàu khaùc bieät veà ñaëc ñieåm kinh teá-vaên
hoaù-xaõ hoäi. Do ñoù, caùc doanh nghieäp Vieät Nam thieát keá chöông trình, keá hoaïch xuùc
tieán tieâu chuaån hoaù theo maãu. Phaàn chung cuûa chöông trình xaây döïng treân cô sôû
ñaëc tính chung cuûa thò tröôøng Myõ. Phaàn rieâng seõ thay ñoåi ñeå phuø hôïp vôùi caùch nhìn
vaø caûm nhaän cuûa ngöôøi daân moãi nöôùc sao cho thoâng ñieäp truyeàn taûi moät caùch chính
xaùc vaø hieäu quaû nhaát.
Trang 71
Moät ñieåm nhoû nöõa nhöng coù vai troø khoâng nhoû trong hoaït ñoäng xuùc tieán laø
caùch ñaët teân saûn phaåm. Teân saûn phaåm caàn deã goïi, deã nhôù vaø taïo ñöôïc moái lieân
töôûng ôû khaùch haøng Myõ ñeán nhöõng gì gaàn guõi vaø thaân thieát trong cuoäc soáng thöôøng
nhaät hoaëc trong kyù öùc cuûa hoï.
Trong giai ñoaïn 2006-2010, yeâu caàu ngaøy caøng caáp thieát ñang ñaët ra cho caùc
doanh nghieäp laø taêng cöôøng nhaän thöùc veà baûo hoä sôû höõu trí tueä vaø tích cöïc ñaêng kyù
baûo hoä sôû höõu trí tueä, nhaát laø ñoái vôùi ñaêng kyù baûo hoä nhaõn hieäu haøng hoùa trong boái
caûnh neàn kinh teá hoäi nhaäp ngaøy caøng saâu roäng. Trong boái caûnh neàn kinh teá ngaøy
caøng hoäi nhaäp, bôûi khi doanh nghieäp ñaåy maïnh xuaát khaåu vaøo caùc thò tröôøng, moät
khi ñaõ coù ñöôïc theá vöõng chaéc trong loøng ngöôøi tieâu duøng, chaéc chaén nhaõn hieäu cuûa
doanh nghieäp ñoù seõ laø muïc tieâu "nhoøm ngoù" cuûa nhieàu nhaø saûn xuaát cuûa nöôùc sôû
taïi. Ñaây khoâng chæ laø coâng cuï höõu hieäu giuùp baûo veä quyeàn sôû höõu vaø söû duïng ñoäc
quyeàn nhaõn hieäu haøng hoùa cuûa doanh nghieäp taïi thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc, maø
coøn laø cô sôû quan troïng nhaát ñeå giuùp giaûi quyeát moät caùch thoûa ñaùng nhöõng tranh
chaáp thöông maïi xaûy ra lieân quan ñeán vi phaïm veà baûn quyeàn, quyeàn sôû höõu, töø ñoù
baûo veä quyeàn lôïi chính ñaùng vaø hôïp phaùp cuûa caùc doanh nghieäp.
Myõ laø moät thò tröôøng lôùn neáu xeùt veà khía caïnh ñòa lyù. Thay vì taäp chung vaøo
moät thò tröôøng lôùn, caùc doanh nghieäp neân taäp trung vaøo nhieàu thò tröôøng taïi moät khu
vöïc vaø caùc thaønh phoá lôùn, caùc doanh nghieäp caàn xaây döïng moät chuoãi caùc cöûa haøng
baùn leû ôû caáp ñoä khu vöïc. Nhöõng cöûa baùn leû coù khaû naêng truyeàn taûi ñöôïc nhöõng gì
doanh nghieäpï coù theå mang laïi ñöôïc cho khaùch haøng ñoàng thôøi cuõng phaûi coù khaû
naêng phaân phoái haøng cuûa mình ñeán haøng ngaøn hoä gia ñình ôû nhöõng vuøng ngoaïi oâ xa
xoâi. Ñieàu naøy taïo döïng ñöôïc thöông hieäu rieâng cuûa doanh nghieäp vaø thöông hieäu
cuûa ñoà goã “made in Vieät Nam”, taêng giaù trò xuaát khaåu, coù thò tröôøng oån ñònh vöõng
chaéc, ñoàng thôøi tieáp nhaän thoâng tin phaûn hoài veà saûn phaåm cuûa doanh nghieäp töø
chính nhöõng “thöôïng ñeá” tieâu duøng.
3.3.3 Chieán löôïc taêng tröôûng hoäi nhaäp
a) Hoäi nhaäp doïc veà phía tröôùc
Trong xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thì chieán löôïc hoäi nhaäp veà phía tröôùc
laø quan troïng vaø laø ñieàu buoäc phaûi thöïc hieän ñeå naâng cao söùc caïnh tranh, khaéc phuïc
caùc yeáu keùm cuûa doanh nghieäp Vieät Nam hieän nay nhö veà lónh vöïc khoa hoïc kyõ
Trang 72
thuaät- coâng ngheä, kinh nghieäm quaûn lyù, nghieân cöùu vaø phaùt trieån, tìm hieåu thò
tröôøng.
Hieän nay caùc nhaø saûn xuaát ñoà goã Myõ (coâng nghieäp ñoà goã Myõ ñang bò suy
thoaùi vì caùc nöôùc xuaát khaåu giaù reû vaø caïnh tranh) muoán dòch chuyeån ñaàu tö saûn
xuaát ra nöôùc ngoaøi vaø caùc nhaø nhaäp khaåu cuûa Myõ coù xu höôùng muoán, lieân doanh-
lieân keát vôùi caùc ñoái taùc taïi nöôùc hoï ñaët haøng vì ñaûm baûo ñöôïc söï kieåm soaùt chaát
löôïng saûn phaåm vaø thu ñöôïc lôïi nhuaän cao hôn. Ñieàu naøy seõ laø ñieàu kieän ñeå caùc
doanh nghieäp ñoà goã Vieät Nam chuû ñoäng trong vieäc aùp duïng khoa hoïc kyõ thuaät baèng
caùch lieân doanh, lieân keát vôùi caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi nhö Myõ chaúng haïn. Vieäc lieân
doanh, lieân keát vöøa tranh thuû ñöôïc coâng ngheä, kyõ thuaät hieän ñaïi cuûa ñoái taùc, vöøa
taêng voán ñaàu tö vaø caùc chuyeân gia, ñoäi nguõ lao ñoäng trong nöôùc coù theå hoïc hoûi
ñöôïc caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät. Ngoaøi ra, caùc doanh nghieäp coøn hoïc ñöôïc cô
caáu quaûn lyù cuûa ñoái taùc nöôùc ngoaøi trong vieäc ñieàu haønh saûn xuaát, kinh doanh, vieäc
nghieân cöùu thò tröôøng, vieäc phaûn öùng linh hoaït vôùi moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét
nhö treân thò tröôøng Myõ.
Chuû ñoäng ñoái phoù vôùi söï baûo hoä cuûa caùc nöôùc nhaäp khaåu Myõ, nhö vieäc coù
theå bò kieän choáng baùn phaù giaù cuûa Myõ ñoái vôùi ñoà goã Vieät Nam trong thôøi gian tôùi
khi maø ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam chieám lónh ñöôïc nhieàu thò phaàn hôn nöõa trong
khi phía Myõ chöa coâng nhaän Vieät Nam laø nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng (thoâng
thöôøng moät maët haøng cuûa moät nöôùc xuaát khaåu chieám 4% thò phaàn laø phía Myõ seõ
xem xeùt tôùi vieäc ñaùnh thueá choáng baùn giaù).
b) Hoäi nhaäp doïc veà phía sau
Hoäi nhaäp doïc veà phía sau laø caùc doanh nghieäp tìm söï taêng tröôûng baèng caùch
naém quyeân kieåm soaùt, chuû ñoäng ñoái vôùi nguoàn cung caáp nguyeân lieäu goã.
Phaàn lôùn caùc doanh nghieäp ñeàu phaûi mua nguyeân lieäu thoâng qua nhieàu khaâu
trung gian, do ñoù chaát löôïng khoâng ñaûm baûo vaø giaù caû bò taêng leân vaø khoâng phaûi
luùc naøo cuõng coù goã vaø chuûng loaïi goã theo ñuùng yeâu caàu cuûa doanh nghieäp. Ñeå haïn
cheá nhöõng ñieåm yeáu naøy, caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû neân lieân keát vôùi caùc doanh
nghieäp saûn xuaát lôùn chuyeân nhaäp khaåu nhöõng loâ haøng coù soá löôïng lôùn ñeå cuøng chia
seû chi phí cuõng nhö ñöôïc höôûng lôïi töø “giaù sæ” khi mua haøng vôùi soá löôïng lôùn.
Caùc doanh nghieäp Vieät Nam neân gia nhaäp maïng löôùi kinh doanh laâm saûn
Vieät Nam (VFTN) vôùi caùc tieâu chuaån nghieâm ngaët trong quaù trình kinh doanh, cheá
Trang 73
bieán caùc saûn phaåm goã theo quy ñònh cuûa maïng löôùi kinh doanh laâm saûn toaøn caàu
(GFTN), (VFTN laø moät thaønh vieân cuûa GFTN). Khi trôû thaønh Thaønh vieân cuûa
VFTN, caùc coâng ty seõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng khoù khaên treân; ñöôïc giuùp ñôõ tìm kieám
nguoàn goã coù chöùng chæ toaøn caàu. Ngoaøi ra, caùc doanh nghieäp naøy coøn ñöôïc GFTN
taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy lieân keát kinh doanh giöõa caùc thaønh vieân trong maïng löôùi ôû
nhieàu quoác gia khaùc nhau.
Phaùt trieån vuøng nguyeân lieäu trong nöôùc ñeå chuû ñoäng nguoàn nguyeân lieäu trong
töông lai laø yeâu caàu caáp thieát, Theo Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân
Chieán löôïc laâm nghieäp quoác gia giai ñoaïn 2006-2020 ñaõ ñaët muïc tieâu quaûn lyù, baûo
veä, phaùt trieån vaø söû duïng beàn vöõng 14,3 trieäu ha röøng; oån ñònh ñoä che phuû röøng
khoaûng 43%. Theo Chieán löôïc, dieän tích röøng saûn xuaát seõ cung caáp haøng naêm khoaûng 5 trieäu m3 goã cho cheá bieán laâm saûn, ñaùp öùng veà cô baûn nhu caàu nguyeân lieäu
cho caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, boät giaáy vaø xuaát khaåu.
Ngoaøi nguyeân lieäu goã, caùc doanh nghieäp phaûi coøn kieåm soaùt caùc nguoàn phuï
lieäu khaùc nhö oác, vít, daàu nhuùn, sôn daàu, bao bì ñoùng goùi … caùc doanh nghieäp laøm
vieäc kyù hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø cung caáp nguyeân lieäu phuï kieän taïi nhöõng nôùi coù uy
tín, giao haøng ñuùng chaát löôïng, ñuùng thôøi gian vaø khoâng eùp giaù.
3.4 CAÙC GIAÛI PHAÙP ÑEÅ THÖÏC HIEÄN CHIEÁN LÖÔÏC
3.4.1 Giaûi phaùp taïo voán
Ñeå thöïc hieän caùc chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung bao goàm taäp trung thaâm
nhaäp thò tröôøng phaùt trieån thò tröôøng, phaùt trieån saûn phaåm môùi, chieán löôïc hoäi nhaäp
doïc veà phía sau töø nay ñeán naêm 2015, caùc doanh nghieäp, coâng ty phaûi tieáp tuïc ñoåi
môùi coâng ngheä, tieáp thu kyõ thuaät coâng ngheä môùi, ñaàu tö xaây döïng theâm nhaø xöôûng,
cô sôû haï taàng nhaèm naâng cao coâng suaát chaát löôïng saûn phaåm; ñaøo taïo nguoàn nhaân
löïc, … Taáùt caû caùc hoaït ñoäng naøy ñeàu caàn moät yeáu toá voâ cuøng quan troïng, ñoù laø
nguoàn voán. Vì vaäy, phaûi ñöa ra caùc giaûi phaùp ñeå tìm kieám nguoàn voán nhö sau :
- Vieäc taêng tröôûng xuaát khaåu lieân tuïc caùc naêm qua cuûa ngaønh saûn xuaát kinh
doanh ñoà goã xuaát khaåu seõ laø ñoäng löïc haáp daãn nhieàu thaønh phaàn kinh teá tieáp tuïc
ñaàu tö vaø gia nhaäp ngaønh. Nguoàn voán ñaàu tö seõ tieáp tuïc taêng leân theo söï phaùt trieån
cuûa ngaønh ñoù laø moät quy luaät cuûa thò tröôøng, vieäc naøy cho thaáy trong töông lai
ngaønh seõ khoâng quaù thieáu voán trong saûn xuaát kinh doanh.
Trang 74
- Giaûi phaùp taêng cöôøng voán töø coå ñoâng vaø vay voán ngaân haøng cuûa caùc doanh
nghieäp thöôøng laøm trong caùc naêm qua thì ñeán moät möùc nhaát ñònh seõ khoâng theå huy
ñoäng theâm ñöôïc nhieàu hôn nöõa. Vì theá, caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh ñoà
goã xuaát khaåu lôùn, coù tieáng taêm vaø thöông hieäu nhanh choùng tham gia vaøo thò tröôøng
chöùng khoaùn laø moät keânh voâ cuøng quan troïng ñeå thu huùt voán thoâng qua mua baùn coå
phieáu cuûa doanh nghieäp. Giaûi phaùp naøy laø khaû thi nhaát vì lónh vöïc saûn xuaát kinh
doanh ñoà goã xuaát khaåu ñang taêng tröôûng nhanh, tyû suaát lôïi nhuaän treân voán cao, thò
tröôøng oån ñònh, vaø tieàm naêng coøn phaùt trieån theâm nöõa, laø ngaønh saûn xuaát xuaát khaåu
chuû löïc ñöôïc nhaø nöôùc quan taâm … chính ñeàu naøy seõ voâ cuøng haáp daãn caùc nhaø ñaàu
tö coå phieáu thoâng qua thò tröôøng chöùng khoaùn. Veà caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû
neân chuyeån ñoåi theo moâ hình coâng ty coå phaàn ñeå thu huùt voán töø caùc thaønh phaàn
kinh teá khaùc, taïo nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát. Ngoaøi ra, caùc doanh nghieäp
coù theå tieán haønh lieân doanh, lieân keát vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi trong vieäc tìm kieám
nguoàn voán, kyõ thuaät-coâng ngheä … cho saûn xuaát
- Taän duïng voán öu ñaõi cuûa nhaø nöôùc, tænh thaønh, hieäp hoäi cho caùc chöông
trình ñaàu tö trung vaø daøi haïn. Laäp keá hoaïch söû duïng voán taäp trung, quyõ ñaàu tö theo
höôùng öu tieân cho caùc döï aùn troïng ñieåm nhö ñaàu tö maùy moùc thieát bò, coâng ngheä,
ñaøo taïo...
3.4.2 Giaûi phaùp oån ñònh nguoàn nguyeân lieäu ñaàu vaøo
Vaán ñeà nguoàn nguyeân lieäu hieän ñang laø baøi toaùn nan giaûi cho caùc nhaø saûn
xuaát vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã. Giaûi phaùp ñöôïc ñöa ra nhö sau:
- Phaàn lôùn caùc doanh nghieäp ñeàu phaûi mua nguyeân lieäu thoâng qua nhieàu
khaâu trung gian, do ñoù chaát löôïng khoâng ñaûm baûo vaø giaù caû bò taêng leân vaø khoâng
phaûi luùc naøo cuõng coù goã vaø chuûng loaïi goã theo ñuùng yeâu caàu cuûa doanh nghieäp. Do
ñoù caùc doanh nghieäp neân lieân keát laïi vôùi nhau ñeå nhaäp khaåu goã vôùi soá löôïng lôùn,
giaûm chi phí vaø taän duïng giaù reû vôùi soá löôïng lôùn.
Veà laâu daøi phaûi tieán tôùi thaønh laäp caùc ñaàu moái nhaäp khaåu goã nguyeân lieäu laø
ñeå chuû ñoäng nguoàn nguyeân lieäu. Vieäc thaønh laäp caùc ñaàu moái nhaäp khaåu goã nguyeân
lieäu laø ñeå chuû ñoäng nguoàn nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán goã ñang taêng
tröôûng noùng trong nöôùc, giuùp haï giaù goã nguyeân lieäu ñaàu vaøo cho caùc nhaø cheá bieán
goã xuaát khaåu nhôø nhaäp khaåu taäp trung, thay vì nhaäp khaåu nhoû leû nhö laâu nay. Coù
ñaàu moái nhaäp khaåu goã vôùi soá löôïng lôùn, chuûng loaïi ña daïng, caùc doanh nghieäp seõ
Trang 75
chuû ñoäng tính toaùn thôøi gian vaø soá löôïng döïa treân keá hoaïch ñôn haøng, caùc doanh
nghieäp seõ coù ñöôïc giaù ñaàu vaøo toát, chaát löôïng oån ñònh, ngoaøi ra ñaàu moái nhaäp khaåu
cuõng coøn laø nôi mua, baùn trao ñoåi thoâng tin veà giaù caû vaø thò hieáu tieâu duøng treân theá
giôùi. Caùc ñaàu moái nhaäp khaåu seõ ñöôïc hình thaønh döôùi hình thöùc caùc nhaø cheá bieán
xuaát khaåu goã ñoùng goùp coå phaàn cuûa töøng doanh nghieäp ñeå thaønh laäp ra, döôùi söï hoã
trôï cuûa Boä Thöông maïi vaø Hieäp hoäi.
- Ngoaøi vieäc tieáp tuïc duy trì vôùi caùc ñaàu moái cung öùng goã töø caùc nöôùc, caùc
doanh nghieäp trong ngaønh nhaát laø caùc doanh nghieäp xuaát khaåu ñoà goã sang thò
tröôøng Myõ neân môû roäng ra caùc thò tröôøng goã nguyeân lieäu nhaäp khaåu töø Canada ñeå
chuû ñoäng hôn trong nguyeân lieäu ñaàu vaøo vaø ñeå coù möùc giaù oån ñònh cho caû naêm. Töø
laâu ngaønh cheá bieán goã cuûa Canada ñöôïc caû theá giôùi bieát ñeán nhôø coù nguoàn nguyeân
lieäu doài daøo khoâng chæ cung caáp cho trong nöôùc maø caû nöôùc ngoaøi (Canada laø nöôùc
xuaát khaåu goã nguyeân lieäu lôùn nhaát treân theá giôùi). Hieän 80% nguoàn goã nguyeân lieäu
cuûa Canada ñöôïc xuaát sang thò tröôøng Hoa Kyø, ñieàu naøy khaúng ñònh chaát löôïng goã
nguyeân lieäu cuûa Canada. Töông töï, Nga cuõng laø moät trong nhöõng thò tröôøng coù
nguoàn nguyeân lieäu khaù doài daøo. Ngoaøi ra coøn coù caùc thò tröôøng nhaäp khaåu môùi khaùc
nhö Nam Phi, New Zeland, Myõ … taát caû nguoàn nguyeân lieäu cuûa caùc nöôùc coù giaáy
chöùng nhaän quoác teá veà röøng FSC.
- Ñaõ ñeán luùc caùc doanh nghieäp Vieät Nam caàn ra nöôùc ngoaøi ñaàu tö nhaø maùy
cheá bieán goã cuøng heä thoáng nhaø xöôûng vaø daây chuyeàn sô cheá goã taïi nöôùc khaùc nhö
caùc nöôùc coù nguoàn nguyeân lieäu doài daøo nhö Canada, Nam Phi, Nga … ñaàu tö, theo
tính toaùn thì seõ tieát kieäm chi phí nhaäp khaåu vôùi giaù goã nhaäp reû hôn nhaäp khaåu goã
thoâng thöôøng khoaûng 15%. Caùch laøm naøy giuùp hình thaønh caùc ñaàu moái nhaäp khaåu
goã sô cheá lôùn taäp trung, giaù thaønh haï vaø chuû ñoäng ñöôïc nguoàn nguyeân lieäu nhaäp.
- Beân caïnh ñoù vieäc ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi ñeå chuû ñoäng nguoàn nguyeân lieäu thì
vieäc troàng röøng kinh teá trong nöôùc laø baøi toaùn khaû thi vaø caên cô nhaát ñeå chuû ñoäng
nguoàn nguyeân lieäu. Vì vaäy, caàn nhanh choùng raø soaùt laïi quy hoaïch ñaát, saép xeáp laïi
caùc noâng laâm tröôøng quoác doanh ñeå giaûi quyeát ñaát troàng röøng. Caùc ñòa phöông mieàn
nuùi coù nhieàu röøng, nhaát laø caùc tænh Taây Nguyeân, caàn ñang ñaåy maïnh trieån khai
maïnh meõ Quyeát ñònh cuûa Chính phuû veà thí ñieåm giao röøng, khoaùn röøng, baûo veä
röøng cho hoä gia ñình vaø coäng ñoàng buoân laøng laø ñoàng baøo daân toäc thieåu soá taïi choã.
Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy thì vai troø cuûa Boä Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân laø
Trang 76
ñoùng vai troø quan troïng nhaát trong ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng khuyeán laâm, phoøng
chaùy chöõa chaùy röøng, gioáng caây laâm nghieäp, coâng nghieäp cheá bieán laâm saûn, nhaát laø
döï aùn troàng môùi 5 trieäu ha röøng,
Caùc chieán löôïc troàng röøng caàn ñöôïc hoaïch ñònh chi tieát vaø ñaûm baûo tính thöïc
thi, gaén vôùi yeâu caàu saûn xuaát thöïc teá cuûa doanh nghieäp trong ngaønh. Troàng röøng
caàn lieân tuïc, taäp trung vaø mang tính chieán löôïc vì goã röøng troàng phaûi töø 10 tuoåi trôû
leân môùi coù theå khai thaùc, ñöa vaøo saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu. Beân caïnh troàng röøng,
neân tính ñeán vieäc söû duïng nhöõng nguoàn goã töông ñoái doài daøo hieän nay nhö : goã cao
su, goã baïch ñaøn … vaøo saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu, caùc loaïi goã naøy coù theå troàng taïi
nhieàu tænh thaønh.
- Ngoøai ra, ñoái vôùi caùc saûn phaåm goã khai thaùc taïi Vieät Nam ñeå ñaït ñöôïc goã
coù chöùng nhaän FSC, caàn môøi caùc toå chöùc quoác teá coù thaåm quyeàn kieåm tra vieäc quaûn
lyù khai thaùc goã vaø caáp chöùng chæ xaùc nhaän goã ñöôïc khai thaùc hôïp leä. Ñaëc bieät, vieäc
xaây döïng caùc tieâu chí quaûn lyù röøng beành vöõng, caùc khu röøng troàng coù chöùng chæ
FSC caàn ñöôïc tieán haønh nhanh choùng, trieät ñeå nhaèm ñaït ñöôïc moät soá lôïi theá cho
ngaønh laâm nghieäp Vieät Nam.
3.4.3 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng saûn phaåm
Chaát löôïng saûn phaåm cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc tieán haønh töø khaâu nguyeân
lieäu ñeán khaâu saûn xuaát vaø thaønh phaåm. Yeâu caàu cuûa thò tröôøng Myõ veà chaát löôïng
saûn phaåm raát cao, ñaëc bieät laø haøng hoùa noäi thaát. Phaûi luoân kieåm soaùt hoaëc ñieàu
chænh kòp thôøi caùc khaâu saûn xuaát sau ñeå ñaûm baûo vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm.
- Chaát löôïng, chuûng loaïi ñaàu vaøo cuûa nguoàn nguyeân lieäu phaûi thoûa maõn caùc
yeâu caàu, thò hieáu cuûa ngöôøi tieâu duøng Myõ. Hieän caùc coâng ty saûn xuaát ñoà goã cuûa
Vieät Nam vaãn söû duïng nhieàu loaïi goã meàm nhö goã thoâng, goã cao su, nhöõng saûn
phaåm goã naøy chæ phuø hôïp vôùi thò tröôøng chaâu AÂu song thò tröôøng Myõ laïi coù nhu caàu
lôùn ñoái vôùi caùc loaïi goã laøm töø goã cöùng nhö goã anh ñaøo, goã baùch, goã seán…. ñaëc bieät
laø caùc loaïi goã cöùng nhaäp töø Baéc Myõ, vaø goã khoâng coù ñoäc toá, chaát löôïng goã vaø saûn
phaåm phaûi ñaûm baûo an toaøn tuyeät ñoái cho tieâu duøng. Nguoàn goác xuaát xöù cuûa töøng
chuûng loaïi goã tröôùc khi ñöa vaøo saûn xuaát phaûi roõ raøng, coù nhö vaäy môùi phaàn naøo
haïn cheá tình traïnh söû duïng goã traùi pheùp hoaëc keùm chaát löôïng daãn ñeán chaát löôïng
ñaàu ra keùm hoaëc laø maát loøng tin ôû khaùch haøng.
Trang 77
- Kieåm tra caùc tieâu chuaån kyõ thuaät cuûa saûn phaåm vì caùc khaùch haøng nöôùc
ngoaøi noùi chung raát quan taâm ñeán caùc vaán ñeà kyõ thuaät, caùc thoâng soá ñoái vôùi saûn
phaåm: saûn phaåm coù chòu löïc khoâng, keát caáu coù an toaøn cho ngöôøi söû duïng khoâng,
kích thöôùc coù phuø hôïp, hôïp lyù vôùi taàm voùc cuûa ngöôøi söû duïng…. Vì vaäy caàn phaûi
kieåm tra taát caû caùc chi tieát treân tröôùc thieát keá, ñöa vaøo saûn xuaát. Kieåm tra chaát
löôïng trong quy trình cheá bieán töø khaâu ñöa nguyeân lieäu vaøo loø saáy cho ñeán khaâu
taïo phoâi, laøm nguoäi, laép raùp, nhuùn daàu, ñoùng goùi vôùi ñoäi nguõ kieåm tra treân daây
chuyeàn saûn xuaát chöù khoâng phaûi kieåm tra ôû ñaàu vaøo vaø ñaàu cuoái cuûa saûn phaåm.
- Beân caïnh caùc giaûi phaùp quaûn lyù chaát löôïng treân cuõng caàn chuù yù ñeán khaâu
hoaøn thieän saûn phaåm vaø ñoùng goùi ; ñoái vôùi saûn phaåm thaùo rôøi, phaûi kieåm haøng, phaûi
raùp thöû saûn phaåm, baøn gheá theo boä, phaûi chuù yù maøu saéc. Treân bao bì phaûi theå hieän
chi tieát, nhaõn hieäu, phuï kieän, caùc doøng thoâng tin söû duïng baûo quaûn…. Ngoaøi ra cuõng
phaûi chuù troïng ñeán chaát löôïng giao haøng: giao haøng ñuùng thôøi haïn, ñuùng soá löôïng,
xuaát trình boä chöùng töø nhanh choùng vaø chính xaùc. . .
Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa cuûa Vieät Nam neân nhaém ñeán khaû naêng saûn xuaát
nhöõng maët haøng chuyeân bieät. Ñieàu naøy giuùp doanh nghieäp coù söï khaùc bieät so vôùi
saûn phaåm haøng cuûa caùc nöôùc khaùc ñeå khoâng phaûi caïnh tranh veà giaù. Maët khaùc,
nhöõng maët haøng chuyeân bieät cuõng thöôøng coù giaù toát hôn. Ñeå taïo ñöôïc neùt rieâng cho
saûn phaåm cuûa mình, doanh nghieäp caàn taêng cöôøng naêng löïc thieát keá, taän duïng lôïi
theá caïnh tranh cuûa Vieät Nam laø tay ngheà kheùo leùo cuûa coâng nhaân. Vôùi khaû naêng
naøy, doanh nghieäp môùi coù theå cung caáp maãu maõ, kieåu daùng phong phuù, ñaùp öùng thò
hieáu thay ñoåi khaù nhanh vaø khaù khaùc bieät cuûa ngöôøi tieâu duøng Myõ. Vieäc saûn xuaát
maët haøng chuyeân bieät hay ña daïng hoaù saûn phaåm khoâng nhöõng giuùp thaâm nhaäp thò
tröôøng deã hôn maø coøn traùnh khaû naêng bò kieän baùn phaù giaù treân thò tröôøng Myõ.
Ñeå cuøng nhau phaùt trieån, caùc doanh nghieäp trong ngaønh cheá bieán goã neân
höôùng ñeán söï lieân keát saûn xuaát theo chuoãi. Töùc moãi doanh nghieäp seõ laøm moät khaâu
ñeå hoaøn chænh saûn phaåm, vieäc chuyeân moân hoùa saûn xuaát moät coâng ñoïan seõ laøm cho
doanh nghieäp deã daøng kieåm soaùt chaát löôïng cuûa moät coâng ñoaïn, naêng suaát seõ ñöôïc
naâng cao, beân caïnh ñoù vaán ñeà ñaàu tö maùy moùc, coâng ngheä ñeå ñaùp öùng caùc yeâu caàu
chaát löôïng saûn phaåm ngaøy caøng cao, soá löôïng ñôn haøng ngaøy caøng lôùn, traùnh ñöôïc
söï laõnh phí maø vaãn ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñaàu tö . Ñieàu naøy caàn coù vai troø cuûa hieäp
Trang 78
hoäi ngaønh, ñòa phöông ñöùng ra höôùng daãn, laøm trung gian giôùi thieäu böôùc ñaàu vaø
giaûi quyeát caùc vöôùng maéc trong quaù trình hôïp taùc, lieân keát.
3.4.4 Giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät- coâng ngheä.
Neáu nhö chaát löôïng saûn phaåm laø “giaáy visa” ñeå vaøo ñöôïc thò tröôøng caùc
nöôùc phaùt trieån nhö Myõ, thì khoa hoïc-coâng ngheä ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc
naâng cao naêng löïc caïnh tranh, chæ coù ñaàu tö coâng ngheä môùi coù khaû naêng caïnh tranh
vaø thaâm nhaäp thò tröôøng cao. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng treân, caùc doanh
nghieäp khi ñaàu tö vaøo coâng ngheä caàn löu yù döïa vaøo nhu caàu saûn xuaát thöïc teá vaø nhu
caàu ñaët haøng thöïc teá vaø döï baùo nhu caàu cho töông lai ñeå quyeát ñònh ñaàu tö cho coâng
ngheä, döïa vaøo naêng löïc taøi chính hieän taïi vaø khaû naêng thanh toaùn ñeå quyeát ñònh ñaàu
tö, kyù keát keát chuyeån giao coâng ngheä vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi
Ngaøy nay, khoa hoïc coâng ngheä treân theá giôùi tieán boä raát nhanh, caùc doanh
nghieäp neân tìm hieåu coâng ngheä töø nhieàu nöôùc khaùc nhau ñeå tìm coâng ngheä thích
hôïp cho saûn xuaát, khaû naêng taøi chính vaø trình ñoä kyõ thuaät. Beân caïnh ñoù caùc doanh
nghieäp caàn taïo moái quan heä gaén keát vôùi caùc nhaø khoa hoïc- coâng ngheä trong nöôùc
ñeå tìm kieám coâng ngheä môùi vôùi giaù caû phuø hôïp, hoaëc caùc doanh nghieäp neâu roõ nhu
caàu caàn thieát veà coâng ngheä naøo ñoù ñeå caùc nhaø khoa hoïc coù yù töôûng taïo ra coâng
ngheä, daây chuyeån saûn xuaát phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa doanh nghieäp, bôûi coù nhieàu
daây chuyeàn coâng ngheä, thieát bò cuõ nhaäp töø nöôùc ngoaøi raát ñaét leân ñeán haøng trieäu
USDõ, trong khi daây chuyeàn coâng ngheä töông töï nhö vaäy saûn xuaát taïi Vieät Nam reû
hôn nhieàu.
Caùc doanh nghieäp Vieät Nam coù theå keâu goïi ñaàu tö nöôùc ngoaøi, taêng cöôøng
hôïp taùc vôùi caùc doanh nghieäp Hoa Kyø thoâng qua hình thöùc lieân doanh, hoã trôï ñoåi
môùi thieát bò- coâng ngheä, gia coâng chi tieát cho nhaø saûn xuaát cuûa Hoa Kyø, hôïp taùc
thieát keá maãu maõ … ñeå thöïc hieän vieäc ñoåi môùi maùy moùc thieát bò, coâng ngheä, trình ñoä
quaûn lyù vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm.
3.4.5 Giaûi phaùp phaùt trieån nguoàn nhaân löïc:
Giaù trò ñoùng goùp cuûa ngaønh goã cho neàn kinh teá, xaõ hoäi voâ cuøng to lôùn, nhöng
söï ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho ngaønh coøn chöa töông xöùng. Vôùi soá löôïng chæ coù moät
vaøi tröôøng coâng nhaân kyõ thuaät chuyeân ngaønh traûi daøi töø mieàn Baéc ñeán mieàn Nam
neân khoâng ñuû ñaùp öùng nguoàn nhaân löïc to lôùn cuûa ngaønh. Do ñoù, Nhaø nöôùc caàn phaûi
môû nhieàu tröôøng coâng nhaân kyõ thuaät ngaønh, moät maët khaùc laø ñöa theâm ngaønh ngheà
Trang 79
saûn xuaát-cheá bieán laâm saûn vaøo caùc tröôøng coâng nhaân kyõ thuaät treân caû nöôùc vaøo
tuyeån sinh haøng naêm taïi caùc tröôøng beân caïnh nhöõng ngaønh ngheà khaùc.
Vôùi phöông chaâm “xaõ hoäi hoùa giaùo duïc”, heä thoáng caùc Ñaïi hoïc, tröôøng
trung hoïc daïy ngheà daân laäp coù leõ laø phöông aùn khaû thi ñeå ñaøo taïo löïc löôïng kyõ sö-
coâng nhaân cho ngaønh. Muoán thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy thì veà phía doanh nghieäp
ngaønh saûn xuaát- cheá bieán goã neân chaêng coù söï phoái hôïp, ñaët haøng cuï theå vôùi caùc
tröôøng ñaïi hoïc, tröôøng trung hoïc daïy ngheà ñeå ñaøo taïo lao ñoäng. Söï phoái hôïp naøy seõ
mang laïi lôïi ích cho caû 3 beân: Nhaø doanh nghieäp nhaän ñöôïc nguoàn lao ñoäng ñaõ qua
ñaøo taïo laø söû duïng ngay maø khoâng caàn ñaøo taïo laïi, tieáp thu nhanh quy trình coâng
vieäc, ruùt ngaén thôøi gian thöû vieäc vaø giaûm thieåu sai soùt, thieät haïi do nhaân vieân môùi,
chöa quen vieäc gaây ra. Tröôøng daïy ngheà coù theâm ngaønh ngheà ñaøo taïo, taêng uy tín,
deã daøng tìm moâi tröôøng thöïc taäp cho hoïc vieân vaø thu ñöôïc kinh phí ñaøo taïo. Ngöôøi
lao ñoäng seõ an taâm veà coâng aên vieäc laøm sau khoaù hoïc.
Ñoái vôùi vaán ñeà naâng cao khaû naêng cuûa ñoäi nguõ quaûn lyù, ñoäi nguõ thieát keá,
nhaân vieân cuûa doanh nghieäp thì caàn phaûi cöû caùn boä ñi hoïc ôû nöôùc ngoaøi ñeå baét kòp
xu höôùng thò tröôøng, tieáp thu trình ñoä coâng ngheä tieân tieán, bôûi vieäc phaùt trieån vaø
caïnh tranh trong hoäi nhaäp seõ raát khoù khaên, saûn phaåm laøm ra muoán ñöôïc söï chaáp
nhaän cuûa thò tröôøng khoâng chæ ñaït veà maët chaát löôïng maø coøn phaûi thoûa maõn nhu caàu
veà tính thaåm myõ, ngheä thuaät, môùi laï so vôùi caùc maët haøng cuûa caùc ñoái thuû caïnh
tranh, taïo ra nhieàu saûn phaåm coù tính naêng, chaát löôïng vaø kieåu daùng vöôït troäi hôn so
vôùi ñoái thuû ñeå naâng cao hôn nöõa khaû naêng caïnh tranh. Hôn nöõa, ngaøy nay ôû caùc
nöôùc phaùt trieån nhö nöôùc Myõ thì chu kyø ñôøi soáng cuûa saûn phaåm raát ngaén, neáu khoâng
caù boä, chuyeân vieân coù khaû naêng thöïc hieän toát khaâu nghieân cöùu vaø phaùt trieån taïo saûn
phaåm môùi thay theá daàn saûn phaåm cuõ thì seõ ngaøy caøng laïc haäu vaø khoâng theå caïnh
tranh noãi vôùi ñoái thuû cuûa caùc nöôùc khaùc.
Vaán ñeà ñaøo taïo laïi cho nguoàn lao ñoäng chöa qua ñaøo taïo cuûa caùc doanh
nghieäp cuõng caàn ñöôïc chuù troïng baèng caùch: ñoái vôùi lao ñoäng tröïc tieáp thì söû duïng
phöông phaùp ñaøo taïo taïi choã, boài döôõng kyõ naêng, kyõ xaûo töø nhöõng coâng nhaân ñaõ
qua ñaøo taïo vaø coù tay ngheà cao hoaëc ñaët haøng, lieân keát vôùi tröôøng daïy ngheà chuyeân
ngaønh goã toå chöùc caùc lôùp ñaøo taïo ngaén haïn.
Moät ñieàu caàn phaûi noùi ñeán ñeå phaùt trieån nguoàn nhaân löïc hieän nay thì cô cheá
traû löông phaûi theo cô cheá thò tröôøng, mang tính caïnh tranh thì seõ thu huùt ñöôïc
Trang 80
ngöôøi coù taøi, xaây döïng ñöôïc ñoäi nguõ quaûn lyù gioûi, kyõ thuaät gioûi hoaëc thueâ caùc
chuyeân gia nöôc ngoaøi veà laøm vieäc, tuy toán keùm nhieàu nhöng caùi chính laø hieäu quaû
vaø lôïi nhuaän thu ñöôïc laø caùi ñích cuoái cuøng cuûa taát caû doanh nghieäp.
3.4.6 Giaûi phaùp Marketing, xaây döïng thöông hieäu
Thöïc hieän giaûi phaùp veà Marketing caàn coù keá hoaïch chuû ñoäng ñieàu tra thò
tröôøng nhaèm thu thaäp nhöõng thoâng tin caàn thieát veà nhu caàu saûn phaåm, phaûn öùng cuûa
khaùch haøng ñoái vôùi saûn phaåm cuûa coâng ty veà maët chaát löôïng, maãu maõ, giaù caû, heä
thoáng phaân phoái, dòch vuï haäu maõi … nhaèm ñöa ra chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi phaùt
trieån saûn phaåm vaø nhöõng chính saùch kinh doanh uyeån chuyeån trong töøng giai ñoaïn
phaùt trieån.
Giaûi phaùp nhöõng naêm tröôùc maét (2006-2010) laø vaãn phaûi tieáp thò maïnh vaø ñi
ñuùng höôùng, troïng taâm, coù chieán löôïc thò tröôøng vaø coù chöông trình xuùc tieán thöông
maïi. Thieát keá kieåu daùng phuø hôïp vôùi thò tröôøng vaø löïa choïn maët haøng thích hôïp ñeå
tieáp thò, nhaø doanh nghieäp xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam neân phaûi coù trang Web baèng
tieáng Anh ñeå ngöôøi Myõ tìm hieåu vaø ñaët haøng nhanh choùng. Tìm ñoái taùc lôùn ñeå xaây
döïng quy moâ saûn xuaát cho phuø hôïp, nhaát laø loâi keùo caùc coâng ty Myõ vaøo ñaët haøng
Vieät Nam. Muoán xaâm nhaäp vaøo heä thoáng phaân phoái haøng hoùa ôû Myõ hieäu quaû cao,
doanh nghieäp Vieät Nam neân thoâng qua caùc coâng ty tö vaán ñaõ töøng laøm vieäc vôùi ñôn
vò phaân phoái hoaëc söû duïng duïng caùc coâng ty tieáp thò coù moái quan heä vôùi caùc coâng ty
lôùn. Caùc coâng ty nhoû coù chung moät maët haøng cuõng coù theå lieân keát vôùi nhau ñeå kyù
hôïp ñoàng vôùi nhaø mua haøng Myõ, vôùi coâng ty tö vaán laøm ñaïi dieän… nhaèm giaûm bôùt
chi phí.
Giaûi phaùp laâu daøi thì ñeå coù theå ñöa haøng hoaù ñeán ñöôïc vôùi ngöôøi tieâu duøng
Myõ, ñöùng vöõng vaø toàn taïi laâu daøi ôû thò tröôøng naøy, ñieàu quan troïng laø phaûi tieán
haøng nghieân cöùu thò tröôøng moät caùch nghieâm tuùc, phaûi naém baét ñöôïc caùc thoâng tin
caàn thieát; am hieåu vaên hoùa, phong tuïc, taäp quaùn, thò hieáu; coù söï hôïp taùc chaët cheõ vaø
haäu thuaãn vöõng chaéc cuûa caùc haõng tieáp thò vaø phaân phoái baûn ñòa; nhaän ñöôïc söï trôï
giuùp cuûa hoï trong vieäc tö vaán thoâng tin, giôùi thieäu ñoái taùc, tröng baøy vaø quaûng baù
saûn phaåm.
Töø kinh nghieäm tích luõy cuûa caùc doanh nhaân Vieät kieàu, muoán ñöa haøng vaøo
Myõ ñaït keát quaû, doanh nghieäp caàn xaây döïng thöông hieäu cho saûn phaåm cuûa mình.
Chuù troïng tôùi vieäc tìm nhaø phaân phoái nguoàn haøng vaø löïa choïn caùch quaûng caùo hôïp
Trang 81
lyù. Haàu heát caùc nhaø xuaát khaåu Vieät Nam thöôøng chæ chuù troïng ñeán quaûng caùo, chuù
troïng vaøo quaûng caùo maø khoâng bieát caùch phaân phoái, xaây döïng maïng löôùi phaân phoái
thì cuõng thaát baïi. Doanh nghieäp neân chuù troïng tôùi möùc ñoä nhaát ñònh trong quaûng
caùo saûn phaåm vaø phaûi bieát löïa choïn caùc bang, tieåu bang cuï theå laøm troïng taâm. Ñieàu
caàn thieát maø caùc nhaø xuaát khaåu caàn laøm laø chuù troïng tôùi vieäc thieát keá, saûn phaåm
phaûi ñaït tieâu chuaån veà maãu maõ, bao bì cuõng nhö chaát löôïng ñeå thu huùt khaùch haøng.
Vieäc tröïc tieáp "ñaët chaân" vaøo thò tröôøng Hoa Kyø coù khoù khaên vaø ruûi ro, toán
keùm nhöng laø caùch laøm hieän ñaïi, phuø hôïp vôùi thò tröôøng Myõ, neáu laøm toát seõ xaây
döïng ñöôïc thöông hieäu rieâng cho doanh nghieäp mình. Doanh nghieäp coù theå tieáp xuùc
tröïc tieáp vôùi heä thoáng baùn buoân, baùn leû vaø tìm ñöôïc nhieàu cô hoäi laøm aên. Baét ñaàu töø
vieäc thaønh laäp coâng ty kinh doanh (coâng ty TNHH, coå phaàn hay coâng ty hôïp danh)
ngay treân ñaát Myõ ñeå tieán tôùi thieát laäp moät maïng löôùi tieâu thuï oån ñònh taïi ñaây.
Doanh nghieäp Vieät Nam neáu coù yù ñònh thaønh laäp coâng ty hoaëc chi nhaùnh taïi Myõ
neân thaønh laäp coâng ty coå phaàn bôûi loaïi hình coâng ty naøy ñöôïc caùc cô quan ñaêng kyù
kinh doanh taïi Myõ khuyeán khích. Coâng ty coå phaàn laïi coù nhieàu ñaëc ñieåm phuø hôïp
vôùi doanh nghieäp Vieät Nam nhö: chæ caàn tieàm löïc taøi chính nhoû, noäp thueá thu nhaäp
vôùi möùc thueá suaát thaáp hôn thueá thu nhaäp caù nhaân, coù theå ñöôïc giöõ laïi moät phaàn thu
nhaäp ñeå taùi ñaàu tö, loã cuûa coâng ty coù theå ñöôïc chuyeån sang caùc naêm sau ñeå tính
thueá.
Ñeå giaûm thieåu ruûi ro khi tieáp caän thò tröôøng Myõ, doanh nghieäp neân söû duïng
luaät sö Myõ tö vaán cho veà hoaït ñoäng kinh doanh. Hoaït ñoäng luaät sö ôû Myõ coù tính
chuyeân moân hoùa raát cao, kinh doanh cuûa doanh nghieäp thuoäc ngaønh ngheà naøo thì
tìm luaät sö chuyeân veà lónh vöïc ñoù tö vaán seõ coù hieäu quaû. Phí tö vaán khaù cao, song
ñaét cuõng ñaùng ñoàng tieàn vì noù giuùp cho doanh nghieäp löôøng tröôùc ñöôïc nhöõng khoù
khaên, raéc roái coù theå gaëp phaûi. Ngoaøi ra, khi khôûi söï doanh nghieäp taïi Myõ cuõng coù
theå söû duïng caùc nhaø ngaân haøng, keá toaùn tö vaán kinh doanh giuùp, vì hoï laø nhöõng
ngöôøi raát thoâng hieåu veà heä thoáng thu nhaäp, thueá... coù theå giaûi thích cho doanh
nghieäp bieát coâng vieäc kinh doanh coù lieân quan ñeán vieäc noäp thueá... taïi Myõ nhö theá
naøo
Moät keânh phaân phoái haøng vaø taïo döïng thöông hieäu raát quan troïng maø doanh
nghieäp Vieät Nam caàn bieát khai thaùc trieät ñeå laø lieân keát chaët cheõ vôùi coäng ñoàng
ngöôøi Vieät ôû Myõ, coäng ñoàng ngöôøi Vieät ñònh cö ôû ñaây cuõng laø moät cô hoäi tieàm taøng
Trang 82
cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam. Theo thoáng keâ, ôû Myõ coù khoaûng 1,3 - 1,5 trieäu
ngöôøi Vieät ñònh cö, vaø coù hôn 5 nghìn doanh nghieäp Vieät kieàu ñang hoaït ñoäng trong
nhieàu lónh vöïc taïo ra lôïi theá lôùn cho doanh nghieäp Vieät Nam xuaát khaåu vaøo Myõ.
Hieän nay coù nhieàu cöûa haøng ñoà goã Vieät kieàu ôû Myõ, nhöng ñang baùn haøng cuûa
Trung Quoác vaø caùc nöôùc chaâu AÙ khaùc. Caàn tieáp caän nguoàn naøy ñeå trieån khai maïng
löôùi baùn haøng cuûa Vieät Nam sang Myõ. Hôn nöõa, coøn laø vaán ñeà tình caûm vôùi ñaát
nöôùc, coäng vôùi söï hieåu bieát saâu saéc veà phaùp lyù nöôùc Myõ cuûa kieàu baøo ta ôû ñoù, thì söï
phoái hôïp laø raát coù lôïi.
3.4.7 Giaûi phaùp choáng bò kieän baùn phaù giaù
Cheá taøi cuûa Myõ laø moät haøng raøo thöông maïi raát thoâng duïng do caùc nhaø saûn
xuaát noäi ñòa Myõ söû duïng khi caàn thieát ñeå baûo hoä saûn xuaát trong nöôùc, ñieàu naøy
ñöôïc xem laø bình thöôøng trong quan heä thöông maïi hieän nay.
Do vaäy, vieäc döï baùo vaø thieát laäp tröôùc moät keá hoaïch ôû moät soá ngaønh haøng coù
nguy cô bò kieän nhö cheá bieán goã ñeå töï veä laø ñieàu raát caàn. Kinh nghieäm töø 2 vuï kieän
choáng baùn phaù giaù caù da trôn vaø toâm cuûa Myõ ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam
cho thaáy, vieäc caûnh baùo nguy cô bò kieän ñeå caùc doanh nghieäp coù thôøi gian chuaån bò
ñoái phoù ñoùng vai troø cöïc kyø quan troïng.
Ngay töø baây giôø caùc doanh nghieäp caàn tính ñeán vieäc öu tieân nhaäp khaåu
nguyeân lieäu töø caùc nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng, ñaëc bieät laø nhaäp nguyeân lieäu töø
Myõ döôùi daïng mua, baùn, gia coâng, nhaäp nguyeân lieäu baùn thaønh phaåm, … ñeå coù theå
coù lôïi theá khi choïn nöôùc thay theá. Caùc doanh nghieäp caàn minh baïch trong mua baùn,
soå saùch keá toaùn, ñeå saün saøng chöùng minh mình khoâng baùn phaù giaù hoaëc neáu bò aùp
thueá thì chæ ôû möùc thaáp nhaát
Khi xuaát khaåu vaøo Myõ caàn phaûi löu yù ñeán chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng
thích hôïp, traùnh gaây aán töôïng cho caùc nhaø baûo hoä saûn xuaát trong nöôùc vaø caùc nhaø
hoaïch ñònh chính saùch trong Chính phuû Myõ raèng ñoà goã Vieät Nam khoâng coù theå aûnh
höôûng ñeán ngaønh saûn xuaát ñoà goã Myõ.
Veà phía Nhaø nöôùc, caàn taêng cöôøng hoã trôï veà voán, thoâng tin vaø ñaøo taïo
chuyeân moân khi ñoái dieän vôùi vuï kieän choáng baùn phaù giaù cho caùc doanh nghieäp nhö
taøi chính phaûi minh baïch, trung thöïc vaø nghieâm tuùc trong traû lôøi caâu hoûi, vaän ñoäng
haønh lang, toân troïng thôøi haïn phía ñieàu tra ñöa ra…. Caùc cô quan Nhaø nöôùc ñieàu
haønh xuaát khaåu phaûi chuù yù theo doõi chaët cheõ dieãn bieán thò tröôøng, ñaëc bieät laø Hoa
Trang 83
Kyø ñeå coù caùc bieän phaùp caûnh baùo thöôøng xuyeân. Beân caïnh ñoù, Cuïc Quaûn lyù caïnh
tranh (Boä Thöông maïi) seõ laø cô quan chính trong vieäc chuû ñoäng phoái hôïp toå chöùc
nghieân cöùu nghieâm tuùc vaán ñeà choáng baùn phaù giaù nhö moät döï aùn caïnh tranh trong
ñoù coù söï tham gia cuûa caùc nhaø quaûn lyù, caùc chuyeân gia, caùc luaät sö trong vaø ngoaøi
nöôùc, caùc hieäp hoäi nhaèm giaûm thieåu nguy cô bò kieän baùn phaù giaù. Tieán haønh nhöõng
cuoäc tuyeân truyeàn vaän ñoäng veà saûn phaåm cuûa Vieät Nam khoâng heà baùn phaù giaù, veà
lôïi ích cuûa ngöôøi tieâu duøng Myõ, veà lôïi ích cuûa vieäc taêng cöôøng trao ñoåi buoân baùn
haøng hoùa giöõa hai beân, thöïc hieän moät soá chieán dòch lôùn ñeå quaûng baù hình aûnh quoác
gia
3.5 KIEÁN NGHÒ :
3.5.1 Kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc :
Moät ngaønh ñoùng goùp cao cho söï taêng tröôûng caàn ñöôïc höôûng nhieàu chính
saùch hoã trôï vaø öu ñaõi.
- Naâng cao vai troø, chöùc naêng, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc Hieäp hoäi ngaønh
ngheà, tröôùc heát laø ngaønh haøng goã xuaát khaåu Vieät Nam trong hieäu quaû lieân keát chuoãi
doanh nghieäp, doanh nghieäp caàn tích cöïc naâng cao khaû naêng caïnh tranh, chuû ñoäng
xaùc ñònh chieán löôïc maët haøng vaø thò tröôøng xuaát khaåu.
- Chuaån bò phöông aùn, hoà sô chuû ñoäng trong vieäc choáng baùn phaù giaù cuûa
nöôùc nhaäp khaåu Myõ, baèng caùch phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc bò ñôn khaùc ñeå coù tieáng
noùi thoáng nhaát phaûn ñoái ñôn kieän, thueâ khoaùn tö vaán phaùp lyù gioûi taïi nöôùc sôû taïi,
caùc nhaø nhaäp khaåu haøng cuûa Vieät Nam ôû Myõ, ngöôøi tieâu duøng Myõ, keå caû vaän ñoäng
haønh lang (lobby) caùc chính khaùch Myõ.
- Nhaø nöôùc ban haønh vaø chænh söûa caùc luaät hieän coù ñeå taïo söï thoáng nhaát giöõa
luaät vaø vaên baûn döôùi luaät, phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá vaø nhöõng cam keát trong
vieäc gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO. Thuû tuïc Haûi quan, thueá vaø hoaøn
thueá ñôn giaûn nhanh choùng, nhaân roäng vieäc aùp duïng khai baùo haûi quan ñieän töû vaø
ñôn giaûn hoaù caùc thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu.
- Caùc cô quan xuùc tieán thöông maïi nhaø nöôùc, caùc ñaïi dieän thöông maïi chính
thöùc cuûa ta taïi Myõ trong vieäc toå chöùc hoäi thaûo vôùi söï tham gia cuûa caùc doanh
nghieäp ñoà goã lôùn, caùc nhaø nhaäp khaåu goã, caùc haõng vaän chuyeån . . . nhaèm cung caáp
thoâng tin veà thò tröôøng, ngaønh haøng, ñoái taùc vaø quaûn baù, giôùi thieäu caùc doanh
Trang 84
nghieäp Vieät Nam vôùi nhaø nhaäp khaåu ôû Myõ, caùch thöùc xaâm nhaäp thò tröôøng, thò hieáu
ngöôøi tieâu duøng ñoà goã cuûa thò tröôøng caàn xuaát khaåu.
- Khuyeán khích maïnh hôn söï tham gia cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi vaøo
hoaït ñoäng saûn xuaát haøng xuaát khaåu, taêng cöôøng vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng
cuûa caùc quyõ hoã trôï doanh nghieäp saûn xuaát vaø xuaát khaåu saûn phaåm hoã nhö quyõ hoã
trôï ñaàu tö, taùi ñaàu tö vaøo saûn xuaát nhaèm giuùp caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñaûm
baûo ñuû voán cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
- Ñaåy maïnh caùc chöông trình troàng röøng cuûa Nhaø nöôùc keát hôïp môøi caùc toå
chöùc quoác teá coù thaåm quyeàn kieåm tra vieäc röøng troàng caùc khu röøng troàng coù chöùng
chæ FSC vaø caáp chöùng chæ xaùc nhaän goã ñöôïc khai thaùc. Caùc chieán löôïc troàng röøng
caàn ñöôïc hoaïch ñònh chi tieát vaø ñaûm baûo tính thöïc thi, gaén vôùi yeâu caàu saûn xuaát
thöïc teá cuûa doanh nghieäp trong ngaønh.
- Vaán ñeà ñaøo taïo ñoäi nguõ lao ñoäng, nguoàn nhaân löïc cho ngaønh luoân laø ñieàu
quan troïng vaø khoâng theå thieáu cuûa moïi kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc, ñoù laø môû theâm
nhieàu caùc tröôøng coâng nhaân kyõ thuaät cho ngaønh cheá bieán goã, caùc tröôøng ñaøo taïo kyõ
sö, caùc kyõ thuaät vieân thieát keá myõ thuaät cheá bieán goã.
3.5.2 Veà phía caùc Hieäp hoäi
Hieäp hoäi goã Vieät Nam neân cuûng coá laïi heä thoáng quaûn lyù thoâng tin moät caùch
khoa hoïc vaø toaøn dieän. Heä thoáng thoâng tin phaûi ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân vaø
phaûn hoài nhöõng thoâng tin töø moâi tröôøng saûn xuaát, cheá bieán, xuaát khaåu saûn phaåm, thò
tröôøng theá giôùi vaø nhöõng ñaëc tính cuûa töøng thò tröôøng veà nhu caàu, tieâu chuaån chaát
löôïng, xu höôùng tieâu duøng saûn phaåm cuûa ngaønh vaø caàn thieát laäp moät website coù
caùc ngoân ngöõ cuûa caùc nöôùc laø thò tröôøng lôùn cuûa ñoà goã xuaát khaåu ñeå giôùi thieäu saûn
phaåm, thöông hieäu saûn phaåm goã Vieät Nam, keát noái tröïc tieáp vôùi trang web cuûa caùc
doanh nghieäp trong ngaønh.
Hieäp hoäi phaûi theå hieän vai troø ñaàu moái lieân keát caùc doanh nghieäp vôùi nhau
hôïp taùc nhaèm xaây döïng thöông hieäu “chaát löôïng ñoà goã Vieät Nam“. Beân caïnh ñoù
Hieäp hoäi ñònh höôùng cho doanh nghieäp hôïp voán ñaàu tö, phaân coâng coâng ñoaïn saûn
xuaát traùnh laõnh phí ñaàu tö maø vaãn ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñaàu tö. Toå chöùc caùc buoåi
hoäi thaûo, caùc cuoäc trieãn laõm saûn phaåm vaø coâng ngheä, maùy moùc nhaèm giao thöông,
hoïc hoûi kinh nghieäm, taïo cô hoäi quaûng baù saûn phaåm Vieät Nam.
Trang 85
TOÙM TAÉT CHÖÔNG III
Treân cô sôû tìm hieåu, phaân tích thò tröôøng ñoà goå taïi Myõ vaø thöïc traïng hoaït
ñoäng cuûa ngaønh saûn xuaát vaø xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam, caùc yeáu toá moâi tröôøng
beân trong, beân ngoaøi cho chuùng ta thaáy ñöôïc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø
nguy cô, töø ñoù ñaõ ñeà ra chieán löôïc phaùt trieån cho ngaønh ñeán naêm 2015 vaø giaûi
phaùp thöïc hieän bao goàm : Chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung, chieán löôïc Marketing,
chieán löôïc naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, chieán löôïc hoäi nhaäp veà phía tröôùc vaø
chieán löôïc hoäi nhaäp veà phía sau. Caùc chieán löôïc ñöôïc ñöa ra nhaèm thöïc hieän muïc
tieâu môû roäng thò tröôøng vaø taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng Myõ,
song song ñoù laø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, xaây döïng thöông hieäu ñoà goã Vieät
Nam vôùi hai giai ñoaïn thöïc hieän chieán löôïc laø giai ñoaïn 2006-2010 vaø giai ñoaïn
2010-2015.
Ñeå thöïc hieän caùc chieán löôïc treân, caùc giaûi phaùp caên baûn thích hôïp ñaõ ñöôïc
ñeà ra nhö taïo voán, oån ñònh nguoàn nguyeân lieäu, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm,
tìm kieám vaø aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä vaøo saûn xuaát vaø giaûi phaùp phaùt trieån
nguoàn nhaân löïc laø giaûi phaùp quan troïng cho chieán löôïc ñöôïc thöïc hieän thaønh coâng.
Ngoaøi ra, trong caùc giaûi phaùp cuõng ñeà caäp ñeán tieán trình gia nhaäp WTO cuûa Vieät
Nam vaø giaûi phaùp cho vaán ñeà nguy cô bò aùp thueá choáng baùn phaù giaù taïi thò tröôøng
Myõ.
Sau cuøng laø caùc kieán nghò vôùi Nhaø nöôùc veà caùc vaán ñeà ôû taàm vó moâ nhö caùc
chính saùch hoã trôï ngaønh, xuùc tieán thöông maïi vaø chuû ñoäng trong phöông aùn choáng
baùn phaù giaù cuõng nhö vieäc gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi. Veà phía caùc
Hieäp hoäi laø tính lieân keát caùc doanh nghieäp trong ngaønh ñeå chuû ñoäng trong vieäc taïo
nguyeân nguyeân lieäu oån ñònh, taêng söùc caïnh tranh trong thöông maïi, xaây döïng
thöông hieäu ñoà goã ”made in Vieät Nam” cuõng nhö goùp phaàn ñaøo taïo nguoàn nhaân
löïc cho ngaønh goã phaùt trieån trong töông lai ñeå ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu coù
ñieàu kieän thöïc thò chieán löôïc, phaùt trieån vaø ñaït keát quaû nhö mong muoán muïc tieâu
chieán löôïc ñaõ ñeà ra.
Trang 86
KEÁT LUAÄN
Qua caùc noäi dung nghieân cöùu ñöôïc trình baøy ôû caùc chöông 1, 2, 3 coù theå ruùt
ra moät soá vaán ñeà cô baûn sau :
1. Xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån kinh doanh trong xu theá hoäi nhaäp kinh teá
quoác teá laø moät yeáu toá quyeát ñònh ñeán söï phaùt trieån vaø thò vöôïng cuûa caùc doanh
nghieäp, cuûa caùc ngaønh xuaát khaåu hieän nay trong ñoù coù ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät
Nam.
2. Myõ laø thò tröôøng ñoà goã gia duïng lôùn nhaát treân theá giôùi caû veà nhu caàu laãn
khaû naêng thanh toaùn cuõng nhö tieàm naêng phaùt trieån theâm cuûa ngaønh naøy. Vì theá maø
tính caïnh tranh taïi ñaây raát gay gaét giöõa caùc nöôùc xuaát khaåu cuøng maët haøng vôùi
nhau, beân caïnh ñoù ngöôøi tieâu duøng Myõ cuõng coù nhöõng ñoøi hoûi cao veà chaát löôïng,
caùc vaán ñeà lieân quan ñeán moâi tröôøng cuõng nhö tính ña daïng cuûa saûn phaåm.
3. Ngaønh saûn xuaát ñoà goã Vieät Nam trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ coù nhöõng
böôùc phaùt trieån ngoaïn muïc do coù ñöôïc caùc ñieàu kieän chuû quan laãn khaùch quan caàn
thieát, töø ñoù caùc ñieåm maïnh ñöôïc phaùt huy cuøng vôùi caùc cô hoäi môû ra trong töông lai
cho ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam vaø thò tröôøng Myõ laø moät trong nhöõng thò tröôøng xuaát
khaåu quan troïng vaø chuû löïc cuûa ngaønh.
4. Beân caïnh nhöõng ñieåm maïnh vaø cô hoäi cho ngaønh goã Vieät Nam coøn coù
khoâng ít ñieåm yeáu vaø nguy cô ñaùng quan taâm. Vieäc xaây döïng chieán löôïc döïa treân
ma traän SWOT keát hôïp kheùo leùo caùc ñieåm maïnh, cô hoäi, ñieåm yeáu vaø nguy cô ñeå
ñöa ra chieán löôïc phuø hôïp cho vieäc ñaït ñöôïc muïc tieâu chieán löôïc ñeà ra treân thò
tröôøng Myõ ñeán naêm 2015 laø voâ cuøng caàn thieát vaø quan troïng. Vôùi chieán löôïc ñöôïc
vaïch ra, caùc doanh nghieäp coù theå taän duïng ñöôïc caùc cô hoäi, ñieåm maïnh cuûa mình
moät caùch toát nhaát vaø khaéc phuïc caùc ñieåm yeáu, coù bieän phaùp haïn cheá, hoùa giaûi caùc
nguy cô ñeå giaønh ñöôïc lôïi theá caïnh tranh khoâng chæ vôùi caùc doanh nghieäp trong
nöôùc maø coøn vôùi doanh nghieäp caùc nöôùc trong khu vöïc coù cuøng ngaønh haøng xuaát
khaåu sang thò tröôøng Myõ.
5. Nhaèm toå chöùc thöïc hieän chieán löôïc, chuùng toâi ñeà ra caùc giaûi phaùp cuï theå
ñeå thöïc hieän chieán löôïc ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra ñeán naêm 2015, cuõng nhö khoâng theå
nhaéc ñeán vai troø cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc trong ñeà ra caùc chính saùch vaø caùc keá
hoaïch phaùt trieån ngaønh; vai troø cuûa hieäp hoäi trong vieäc taäp hôïp, lieân keát caùc doanh
nghieäp trong ngaønh hoã trôï cuøng nhau phaùt trieån.
Trang 87
6. Qua ñeà taøi nghieân cöùu, chuùng toâi hy voïng ñoùng goùp ñöôïc caùc yù töôûng coù
ích cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh cheá bieán ñoà goã xuaát khaåu treân thò tröôøng Myõ.
Chuùng toâi tin raèng caùc chieán löôïc, giaûi phaùp ñeà ra neáu ñöôïc aùp duïng moät caùch ñoàng
boä, vaän duïng moät caùch toát nhaát theo tình hình thöïc teá moät caùch hieäu quaû thì doanh
nghieäp ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ seõ ñaït ñöôïc thaønh
coâng nhaát ñònh vaø taêng cöôøng vò theá caïnh tranh trong moâi tröôøng kinh doanh quoác
teá.
Kieán nghò nhöõng nghieân cöùu tieáp theo
Ñeà taøi nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñaõ nghieân cöùu saâu vaøo phaàn hoaïch ñònh
chieán löôïc vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp thöïc hieän chieán löôïc. Caùc phaàn tieáp theo caàn
ñöôïc nghieân cöùu saâu laø (1) Giai ñoaïn haønh ñoäng thöïc thi chieán löôïc, (2) Giai ñoaïn
ñaùnh giaù chieán löôïc cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc. Hai vaán ñeà treân caàn ñöôïc
tieáp tuïc nghieân cöùu ôû nhöõng ñeà taøi sau nhaèm ñöa ra nhöõng ñeà xuaát saâu saùt hôn
nhaèm giuùp saûn phaåm goã Vieät Nam môû roäng vaø phaùt trieån vöõng chaéc thò tröôøng Myõ
trong töông lai.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Tieáng Vieät
1. Boä noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân (2001), Chieán löôïc phaùt trieån laâm
nghieäp giai ñoaïn 2001-2010, NXB Noâng nghieäp
2. GS. TS Toân Thaát Nguyeãn Thieâm (2004), Thò tröôøng, chieán löôïc, cô caáu:
caïnh tranh veà giaù trò gia taêng, ñònh vò vaø phaùt trieån doanh nghieäp, NXB Tp. Hoà
Chí Minh.
3. GS.TS Voõ Thanh Thu, KS.Nguyeãn Cöông, GVC.Nguyeãn Thò Mî (2001),
Chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ, NXB Thoáng keâ.
4. Hoaøng Leâ Minh vaø nhoùm coäng söï (2005), Marketing trong quaûn trò kinh
doanh, NXB Vaên hoùa Thoâng tin
5. Nhieàu taùc giaû, Rowan Gibson (2004), Tö duy laïi töông lai, NXB Treû.
6. Nieân giaùm thoáng keâ 2004, 2005.
7. PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp, Ths. Phaïm Vaên Nam (2003), Chieán löôïc vaø
chính saùch kinh doanh, NXB Thoáng keâ.
Trang 88
8. PGS.TS Traàn Vaên Tuøng (2004), Caïnh tranh kinh teá, NXB Theá giôùi.
9. Ths. Ñoã Thò Phöôïng Töôøng (2005), Döï baùo nhöõng taùc ñoäng cô baûn ñeán caùc
doanh nghieäp thöông maïi khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi
(WTO), Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Tp.Hoà Chí Minh
10. Thôøi baùo kinh teá Saøi goøn, caùc soá naêm 2004,2005
11. Traàn Quoác Huøng- Ñoã Tuyeát Khanh (2002), Nhaän dieän neàn kinh teá toaøn caàu
hoùa, NXB Treû
12. Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng coäng saûn Vieät Nam (2006), Phöông höôùng, nhieäm
vuï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi töø naêm 2006-2010, Baùo Saøi goøn giaûi phoùng
Tieáng Anh
13. Michael E. Porter (1996), Competitive Strategy- Techniques for Analyzing
Industry ang Competion, NXB Khoa hoïc kyõ thuaät
14. Rred R. David (2003), Concepts of Strategic Mangament, baûn dòch NXB
Thoáng keâ
Website
www.agroviet.gov.vn
vvv.ciem.org.vn
www.dpi.hochiminhcity.gov.vn
www.exim-pro.com
www.kiemlam.org.vn
www.mot.gov.vn
www.mpi.gov.vn
www.vcci.com.vn
www.vietrade.gov.vn
www.vninvest.com
www.vneconomy.com.vn
www.vnexpress.net
http://www.iebb.com
http://www.pierspub.com
http://www.digilead.com
Trang 89
PHUÏ LUÏC 1
MOÄT SOÁ LUAÄT TRONG THÖÔNG MAÏI, XUAÁT NHAÄP KHAÅU CUÛA MYÕ
4. Luaät veà buoân baùn vaø thueá suaát 1984 nhaèm nôùi roäng thaåm quyeàn thöông
Hoaït ñoäng nhaäp khaåu haøng hoaù vaøo Myõ chòu söï ñieàu chænh bôûi heä thoáng luaät chaët cheõ, chi tieát, noù coù aûnh höôûng nhieàu ñeán hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu. ÔÛ Myõ coù 5 ñaïo luaät chính laøm neân khung cô baûn cho vieäc buoân baùn, xuaát nhaäp khaåu cuûa Myõ : 1. Luaät thueá suaát naêm 1930, coøn goïi laø luaät thueá suaát Smot-Hawley kheùt tieáng ñaõ naâng thueá suaát leân möùc ñaùng sôï. Luaät naøy hieän nay bao goàm caû vieäc toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Uyû ban thöông maïi quoác teá (ITC). Coù caû ñieàu kieän ñaët ra ñeå ITC ñoái phoù vôùi caùc thöïc tieãn xaáu trong vieäc nhaäp khaåu vaøo Myõ vaø baûo veä caùc haøng hoaù mang nhaõn hieäu Myõ, choáng laïi vieäc nhaäp khaåu haøng hoaù giaû. Luaät naøy cuõng bao goàm caùc quy ñònh veà thueá buø tröø vaø thueá choáng haøng eá thöøa. 2. Luaät buoân baùn naêm 1974, luaät naøy bao goàm thaåm quyeàn thöông löôïng kyù caùc hieäp ñònh vôùi caùc nöôùc khaùc, vieäc laäp ra cô quan ñaïi dieän buoân baùn Hoa kyø vaø caùc ñieàu khoaûn ñònh höôùng caùc hoaït ñoäng thöông maïi, söï ñeàn buø toån thaát cho caùc ngaønh coâng nghieäp gaây ra bôûi söï caïnh tranh nhaäp khaåu. Luaät naøy ñieàu chænh quan heä buoân baùn vôi caùc nöôùc coù neàn kinh teá phi thò tröôøng vaø cuõng bao goàm heä thoâng toång quaùt veà öu tieân (GSP). 3. Hieäp ñònh buoân baùn 1979, bao goàm caùc ñieàâu khoaûn veà söï baûo trôï Chính phuû vaø chöôùng ngaïi kyõ thuaät trong buoân baùn vaø caùc söûa ñoåi thueá buø tröø vaø thueá choáng haøng eá thöøa, cuõng nhö tính giaù trò haøng hoaù cuûa haûi quan. Hieäp ñònh naøy ñöôïc thoâng qua nhaèm muïc ñích thöïc hieän moät soá boä luaät ñöôïc thöông löôïng taïi voøng ñaøm phaùn Tokyo cuûa GATT. löôïng cho caùc hieäp ñònh môùi. 5. Luaät toång hôïp veà buoân baùn vaø caïnh tranh 1998, luaät naøy thöïc hieän bieåu thueá ñieàu hoaø cuûa Myõ cho pheùp thieát laäp caùc “thuû tuïc ñaëc bieät” qua ñoù Myõ nhaèm vaøo caùc nöôùc coù quan heä buoân baùn chính hoaëc coù tranh chaáp veà sôû höõu trí tueä. Ngoaøi ra coøn coù moät soá luaät caàn phaûi quan taâm nhö Luaät choáng ñoäc quyeàn (Antitrust Law), Luaät baûo veä sôû höõu trí tueä, Luaät daân söï Hoa Kyø, Luaät cuûa Lieân bang vaø luaät tieåu bang * Luaät choáng ñoäc quyeàn (Antitrust Law): nhöõng haønh vi ñoäc quyeân hoaëc caïnh tranh khoâng laønh maïnh coù theå bò khôûi toá hình söï hoaëc bò khôûi kieän daân söï, caùc cheá taøi hình söï khaù naëng, cuï theå laø phaït tieàn töø 1 trieäu USD ñoái vôùi coâng ty, phaït ñeán 100.000 USD hoaëc phaït tuø ñeán 3 naêm ñoái vôùi caù nhaân. Ngoaøi ra ngöôøi vi phaïm coù theå bò xeùt xöû vaø chòu cheá taøi theo luaät hình söï cuûa tieåu bang. Moät ñieàu ñaëc bieät
Trang 90
laø Luaät choáng ñoäc quyeàn cho pheùp baát cöù coâng daân hoaëc coâng ty Myõ naøo cuõng coù quyeàn khôûi kieän daân söï ñoái vôùi nhöõng caù nhaân hay coâng ty vi phaïm luaät naøy, neáu thaáy thieät haïi cheá taøi daân söï cho pheùp laø : ñeàn buø thieät haïi gaáp 3 laàn thieät haïi thöïc teá, ñình chæ caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh bò coi laø vi phaïm. * Luaät baûo veä sôû höõu trí tueä ôû Myõ: chi phoái heát söùc chaët cheõ toaøn boä ñôøi soáng xaõ hoäi, ñaëc bieät laø trong thöông maïi. Luaät goàm caùc maûng qui ñònh veà baûn quyeàn, taùc quyeàn, nhaõn hieäu haøng hoaù, baûo veä bí maät thöông maïi vaø choáng caïnh tranh baát coâng, chuyeån nhöôïng quyeàn sôû höõu trí tueä. Luaät quy ñònh caùc cheá taøi daân söï vaø hình söï heát söùc nghieâm khaéc ñoái vôùi haønh vi vi phaïm. * Luaät daân söï Hoa Kyø : ñoù laø luaät veà traùch nhieäm nghieâm ngaët ñoái vôùi saûn xuaát. Theo luaät naøy ngöôøi tieâu duøng maø bò thieät haïi thì coù quyeàn ñöùng ñôn kieän rieâng leû hoaëc taäp theå kieän nhaø saûn xuaát. Luaät cho pheùp möùc boài thöôøng thieät haïi gaáp nhieàu laàn thieät haïi thöïc teá ñeå phaït nhaø saûn xuaát. * Luaät cuûa Lieân bang vaø luaät tieåu bang: ôû Hoa kyø toàn taïi hai heä thoáng chính quyeàn ôû lieân bang vaø ôû 50 tieåu bang (moät soá vuøng laõnh thoå ñöôïc coi nhö moät tieåu bang). Coù nhöõng vuï vieäc chæ do luaät toøa lieân bang ñieàu chænh hay do toøa lieân bang xeùt xöû, nhöng cuõng coù nhöõng vuï vieäc thuoäc thaåm quyeàn rieâng cuûa luaät phaùp tieåu bang, laïi coù nhöõng vuï vieäc thuoäc thaåm quyeàn ñoàng thôøi cuûa hai caáp lieân bang vaø tieåu bang. Ví duï veà thöông maïi, luaät tieåu bang ñöôïc aùp duïng neáu hoaït ñoäng kinh doanh dieãn ra trong phaïm vi tieåu bang ñoù, nhöng neáu vieäc kinh doanh dieãn ra treân laõnh thoå nhieàu tieåu bang hoaëc lieân quan ñeán nöôc ngoaøi thì ngoaøi vieäc aùp duïng luaät cuûa moãi tieåu bang, coøn phaûi aùp duïng luaät lieân bang. * Luaät veà quy cheá toái heä quoác: Quy cheá toái hueä quoác (MFN) hay coøn goïi laø khoâng phaân bieät ñoái xöû, nay ñoåi laø Quan heä thöông maïi bình thöôøng (NTR) ñöôïc hình thaønh trong Luaät veà thueá quan naêm 1930 cuûa Hoa Kyø vaø ñöôïc quy ñònh trong Ñieàu 1 cuûa GATT 1947. Nguyeân taéc cô baûn cuûa MFN laø khi hai beân daønh cho nöôùc thöù 3 quy cheá gì toát nhaát thì cuõng phaûi daønh cho beân kia nhö vaäy. Hoa Kyø ñaõ söûa ñoåi nhieàu laàn quy cheá MFN (Luaät Thöông maïi 1974, vôùi ñieàu luaät boå sung Jackson - Vanik) ñöa ra caùc quy cheá veà vieäc daønh MFN cho caùc nöôùc coäng saûn. Theo quy cheá naøy, MFN daønh cho caùc nöôùc coù neàn kinh teá phi thò tröôøng phaûi xem xeùt laïi haøng naêm, khi naøo chuyeån haún sang cô cheá thò tröôøng thì ñöôïc vónh vieãn. Hieän nay Hoa Kyø aùp duïng MFN vôùi taát caû caùc nöôùc thaønh vieân WTO vaø haàu heát caùc nöôùc XHCN cuõ ñaõ qua thuû tuïc veà MFN vôùi Hoa Kyø. Ngoaøi ra Hoa Kyø coøn kyù moät soá Hieäp ñònh töï do hoaù song phöông vôùi nhieàu nöôùc khaùc daønh cho hoï quy cheá ñaëc bieät (trong Bieåu thueá goïi laø thueá suaát ñaëc bieät - Special).
Trang 91
Luaät veà nguoàn goác xuaát xöù haøng hoaù: Luaät thueá quan naêm 1930, phaàn 304 vaø boå sung neâu roõ: vôùi moät soá tröôøng hôïp ngoaïi leä, moïi haøng hoaù coù xuaát xöù nöôùc ngoaøi (hoaëc trong moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät, voû ñöïng cuûa noù) “seõ phaûi ghi roõ ôû moät vò trí roõ raøng, thöôøng xuyeân theo ñuùng baûn chaát cuûa haøng hoaù (voû ñöïng) cuûa haøng hoaù ñoù, ñeå ngöôøi tieâu duøng ôû Hoa Kyø thaáy roõ teân baèng tieáng Anh cuûa nöôùc xuaát xöù haøng hoaù ñoù”. Muïc ñích ñieàu naøy laø ñeå ngöôøi tieâu duøng Hoa Kyø choïn löïa giöõa haøng cuûa Hoa Kyø vôùi nöôùc ngoaøi hay giöõa caùc nöôùc vôùi nhau. Haøng nhaäp khaåu khoâng ghi roõ raøng xuaát xöù seõ bò phaït 10% trò giaù (khoâng keå caùc loaïi thueá, phí khaùc) vaø phaûi xöû lyù laïi loâ haøng cho ñaït caùc tieâu chuaån quy ñònh môùi ñöôïc cho nhaäp khaåu vaøo Hoa Kyø. Phaàn 1907(a) cuûa Luaät Thöông maïi vaø caïnh tranh naêm 1988 taêng möùc phaït toái ña coù theå tôùi 100.000 USD cho laàn ñaàu vieäc coá tình vi phaïm thay ñoåi vaø phaït 250.000 USD cho laàn sau.
PHUÏ LUÏC 2
HEÄ THOÁNG PHAÂN PHOÁI ÑOÀ GOÃ TAÏI MYÕ
100 cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát ñöùng ñaàu taïi Myõ
100 cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát ñöùng ñaàu cuûa Myõ ñaõ ñaït möùc taêng tröôûng 7.5% naêm 2003 vôùi toång doanh thu ñaït 25,200 trieäu ñoâ la Myõ tính theo giaù baùn leû. Naêm 2003, 100 cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát ñöùng ñaàu naøy ñaõ chieám 54% toång soá doanh thu baùn ñoà noäi thaát, boä ñoà duøng cho giöôøng nguû, phuï kieän trong soá toång doanh soá baùn cuûa caùc cöûa haøng ñoà noäi thaát cuûa Myõ (naêm 2002 laø 50%). Hôn moät nöûa trong soá 100 cuûa haøng ñöùng ñaàu naøy ñaõ môû theâm ít nhaát 1 cöûa haøng môùi naêm 2003. Soá cöûa haøng naøy ñaõ taêng leân ñeán con soá 7,429 cöûa haøng vaøo naêm 2003 (taêng 6.5%). Söï caïnh tranh ngaøy caøng dieãn ra maïnh meõ trong soá 100 cöûa haøng naøy. Moät ñieàu ñaùng ngaïc nhieân laø maëc duø thò phaàn vaø doanh soá baùn taêng cao trong nhöõng naêm gaàn ñaây nhöng 100 cöûa haøng naøy ñaõ laøm raát nhieàu ñieàu nhöng vaãn chöa haøi loøng vôùi nhöõng gì ñaõ ñaït ñöôïc. Hoï vaãn tieáp tuïc caïnh tranh nhau ñeå giaønh giaät töøng “meùt vuoâng” treân thò tröôøng baèng caùch khai tröông haøng loaït nhöõng cöûa haøng tieâu thuï môùi. Taát caû caùc bieän phaùp hoï söû duøng ñeàu nhaèm vaøo muïc tieâu ñoåi môùi moät boä phaän, moät phöông phaùp baùn ñoà noäi thaát truyeàn thoáng ñaõ ñöôïc söû duïng töø raát laâu - moät phöông phaùp raát Myõ - caùc chuyeân gia ñòa phöông goïi ñoù laø “ taäp quaùn”. Trong danh saùch doanh thu cuûa 100 cöûa haøng naøy (lieân quan ñeán doanh soá baùn ñoà noäi thaát, boä ñoà duøng cho giöôøng nguû vaø caùc phuï kieän ñi keøm treân thò tröôøng Myõ) thì cöûa haøng daãn ñaàu laø Rooms To Go vôùi doanh thu ñaït 1,311 trieäu ñoâ (bao goàm doanh soá baùn ñoà noäi thaát vaø boä ñoà duøng cho giöôøng nguû). Cöûa haøng coù doanh thu thaáp nhaát trong danh saùch naøy ñaït möùc 57.9 trieäu ñoâ la myõ.
Trang 92
Xeùt veà khía caïnh phong caùch thì phong caùch ñoà noäi thaát ôû theá kyû thöù 18 cuûa Myõ, Chaâu aâu chuû yeáu laø theo phong caùch truyeàn thoáng coøn caùc phong caùch theo thôøi vuï ngaøy caøng coù tính phoå bieán cao. Naêm 2003 doanh thu trung bình cuûa 10 nhaø phaân phoái ñoà noäi thaát lôùn nhaát ñaït khoaûng 10 trieäu ñoâ taêng 7.5% so vôùi naêm tröôùc. Theo baùo Noäi thaát ngaøy nay thì 10 nhaø phaân phoái lôùn nhaát naøy coù taát caû 2,245 cöûa haøng. Sôû dó con soá naøy taêng nhanh nhö vaäy chuû yeáu laø do söï gia taêng ôû möùc 2 con soá töø caùc cöûa haøng baùn ñoà noäi gia ñình cuûa Ashley vaø Berkshire (moät chi nhaùnh ñoà noäi thaát cuûa Hathaway). Ethan Allen laø coâng ty duy nhaát trong soá 10 coâng ty ñöùng ñaàu coù doanh soá baùn giaûm 1.8% vaøo naêm 2003. Coâng ty haøng ñaàu trong soá caùc nhaø phaân phoái ñoà noäi thaát laø Rooms To Go cho thaáy doanh soá baùn ñoà noäi thaát vaø boä ñoà duøng cho giöôøng nguû ñaõ taêng töø 1,235 trieäu ñoâ la Myõ naêm 2002 tôùi 1,311 trieäu ñoâ vaøo naêm 2003. Coâng ty naøy hieän giöõ vò trí ñöùng ñaàu trong 3 naêm lieân tieáp. Trong soá caùc coâng ty phaân phoái ñoà noäi thaát chuû lôùn nhaát thì Berkshire ñaõ coù möùc doanh soá taêng 13.9% nhôø vaøo vieäc khai tröông haøng loaït caùc cöûa haøng lôùn treân khaép ñaát nöôùc. Caùc cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát truyeàn thoáng cuõng ñaït ñöôïc doanh soá baùn laø 16.5 trieäu ñoâ taêng 7% so vôùi naêm tröôùc. Caùc cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát truyeàn thoáng naøy chieám 65% doanh soá baùn cuûa 100 cöûa haøng lôùn nhaát (Caùc cöûa haøng chuyeân duïng khaùc chieám 35%) nhöng chæ chieám 34% toång soá cöûa haøng tieâu thuï (Caùc cöûa haøng chuyeân duïng khaùc chieám 66%). Caùc chuoãi cöûa haøng chuyeân duïng ñang tieáp tuïc gia taêng vaø ngaøy caøng trôû neân quan troïng. Naêm 2003 doanh thu cuûa caùc cöûa haøng chuyeân moân ñaït möùc 8.7 trieäu ñoâ taêng 9% so vôùi naêm tröôùc. Soá löôïng caùc cöûa haøng laø 4,867 taêng 8.4% so vôùi naêm tröôùc. 10 trong soá caùc cöûa haøng chuyeân duïng ñaõ taêng soá löôïng caùc cöûa haøng cuûa mình ôû caáp ñoä 2 con soá. Pier 1 Import laø cöûa haøng daãn ñaàu trong chuoãi caùc cöûa haøng chuyeân duïng cuûa Myõ naêm 2003 vôùi doanh soá baùn ñaït 1,301 trieäu ñoâ, taêng 5.1% so vôùi naêm tröôùc (692 trieäu ñoâ khoâng keå doanh soá baùn caùc phuï kieän). Soá löôïng caùc cöûa haøng tieâu thuï cuûa Pier 1 Import ñaõ taêng töø 972 cöûa haøng naêm 2002 leân ñeán 1062 naêm 2003. Tieáp theo laø Ikea vôùi doanh soá baùn laø 950 trieäu ñoâ (taêng 8.8% so vôùi naêm tröôùc). Soá löôïng cöûa haøng tieâu thuï cuûa Ikea taêng theâm töø 3 ñeán 18 cöûa haøng ñaët taïi caùc khu vöïc thaønh phoá lôùn cuûa Myõ. Chuoãi caùc cöûa haøng chuyeân duïng cuõng bao goàm caùc cöûa haøng chuyeân baùn caùc ñoà noäi thaát khoâng boïc. Nhaø phaân phoái chính veà saûn phaåm naøy laø Sofa Express (doanh soá baùn naêm 2003 laø 185 trieäu ñoâ bao goàm caû phuï kieän). Coâng ty naøy coù 55 cöûa haøng tieâu thuï. Moät chuoãi cöûa haøng gaàn ñaây ñöôïc Klaussner mua laïi, Jennifer Convertibles coù doanh soá baùn laø 164 trieäu ñoâ naêm 2003. Naêm 2004 coâng ty naøy sôû
Trang 93
höõu 142 cöûa haøng trong ñoù coù 76 cöûa haøng ñaõ ñöôïc ñaêng kyù giaáy pheùp. Rowe Furniture coù doanh soá baùn laø 117.2 trieäu ñoâ la Myõ vôùi 61 cöûa haøng) coøn Norwark – The Furniture Idea coù doanh soá baùn laø 103 trieäu vôùi 65 cöûa haøng).
Caùc ñaïi lyù baùn leû vaø caùc cöûa haøng noäi thaát
Crate & Barrel Crate & Barrel ñöôïc thaønh laäp naêm 1962 taïi Chicago: laø cöûa haøng tieâu thuï ñaàu tieân veà caùc saûn phaåm noäi thaát vaø caùc phuï kieän nhaø beáp. Naêm 1967 coâng ty cho ra maét maãu haøng ñaàu tieân. Crate & Barrel ñaõ ñaït ñöôïc khoaûng 20% toång doanh soá baùn töø 15 trieäu maãu haøng maø coâng ty giôùi thieäu qua web site cuûa mình. Naêm 1998 Crate&Barrel trôû thaønh ñoái taùc cuûa coâng ty Otto Versand (moät coâng ty cuûa Ñöùc taïi Hamburg), coâng ty coù soá löôïng ñôn ñaët haøng qua mail haøng ñaàu taïi Ñöùc. Crate&Barrel chính thöùc cho ra maét trang web cuûa mình vaøo naêm 1999. Vaøo nhöõng naêm cuoái cuûa thaäp nieân 70 coâng ty môû roäng hoaït ñoäng phaân phoái cuûa mình sang caùc khu vöïc khaùc. Hieän taïi coâng ty coù khoaûng 123 cöûa haøng (trong ñoù coù gaàn 12 cöûa haøng tieâu thuï) taïi 21 bang cuûa nöôùc Myõ vaø Columbia. Naêm 1995 coâng ty môû moät soá cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát gia ñình taïi Mahattan vaø New York. Naêm 2003 coâng ty môû theâm 6 cöûa haøng tieâu thuï vaø coù keá hoaïch môû theâm 15 cöûa haøng vaøo naêm 2004. Caùc saûn phaåm maø coâng ty cung caáp phuø hôïp vôùi thò hieáu ngöôøi tieâu duøng Myõ. Beân caïnh ñoà noäi thaát coâng ty coøn cung caáp caùc phuï kieän trang trí vaø caùc saûn phaåm gia ñình. Naêm 2003 toång doanh thu cuûa coâng ty ñaït 886.2 trieäu ñoâ la Myõ trong ñoù doanh thu cho saûn phaåm ñoà noäi thaát vaø linh kieän laø 435.5 trieäu ñoâ la. Havertys Havertys laø moät phaân phoái ñoà noäi thaát laâu ñôøi nhaát taïi Myõ. Coâng ty ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1885 taïi Atlanta, bang Georgia. Naêm 1929 coâng ty trôû thaønh moät coâng ty coå phaàn coâng khai. Teân cuûa coâng ty ñöôïc nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn New York nhôø coù hoaït ñoäng taøi chính toát. Havertys baùn saûn phaåm taïi thò tröôøng trung caáp vaø thò tröôøng cao caáp. Coâng ty trieån khai hoaït ñoäng kinh doanh treân 15 bang ôû mieàn Baéc vaø mieàn Trung nöôùc Myõ vôùi 113 cöûa haøng tieâu thuï taïi 5 thaønh phoá . Naêm 2003 coâng ty môû theâm 4 cöûa haøng tieâu thuï môùi. Caùc saûn phaåm cuûa coâng ty goàm ñoà noäi thaát gia ñình tröø caùc saûn phaåm noäi thaát nhaø beáp vaø caùc linh kieän trang trí noäi thaát. Chính saùch cuûa Havertys laø cung caáp caùc saûn phaåm noäi thaát vôùi thöông hieäu noåi tieáng. Moät soá thöông hieäu ñöôïc baùn ra taïi cöûa haøng naøy laø Bernhardt, Broyhill, Lane, La-Z-Boy, Sealy, Serta vaø Thomasville. Havertys môû roäng caùc saûn phaåm cuûa mình treân thò tröôøng vôùi thöông hieäu Havertys. Moät soá löôïng nhoû doanh soá baùn laø caùc saûn phaåm ñeán töø Chaâu AÙ ñaëc bieät laø töø Ñaøi loan vaø Trung Quoác (chieám 12-15% doanh soá baùn). Coâng ty thöôøng mua haøng
Trang 94
töø caùc nhaø nhaäp khaåu trong nöôùc chöù khoâng mua tröïc tieáp töø caùc nhaø saûn xuaát nöôùc ngoaøi. Caùc saûn phaåm nhaäp khaåu goàm caùc saûn phaåm noäi thaát phoøng aên, phoøng nguû vaø caùc loaïi baøn. Caùc saûn phaåm do Harverty baùn chuû yeáu laø caùc saûn phaåm theo phong caùch truyeàn thoáng. Naêm 2003 toång doanh soá baùn caùc saûn phaåm noäi thaát, boä ñoà cho giöôøng nguû vaø caùc phuï kieän trò giaù 745 trieäu ñoâ la Myõ, taêng 5.8% so vôùi naêm tröôùc. Doanh soá baùn ñoà noäi thaát cuûa coâng ty taêng lieân tuïc trong nhöõng naêm qua. Moät ñieàu ñaùng chuù yù laø trong khi soá löôïng caùc cöûa haøng tieâu thuï gia taêng ôû möùc ñoä chaäm thì toång doanh soá baùn cuûa coâng ty laïi taêng 40% keå töø naêm 1994. Moät ñieàu thuù vò laø caùc coâng ty vaãn lieân tieáp caûi caùch laïi maïng löôùi baùn haøng : Keå töø nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 1990, khoaûng 95% khu vöïc baùn haøng ñaõ ñöôïc ñoåi môùi. Coâng ty ñaõ xaây döïng moät trang web rieâng nhöng thöông maïi ñieän töû vaãn chöa thöïc söï phaùt trieån vì khaùch haøng thöôøng chæ mua saûn phaåm sau khi ñaõ ñöôïc taän maét nhìn thaáy noù. Hôn nöõa moät soá nhaø saûn xuaát noäi thaát töø choái vieäc coâng boá giaù cuûa saûn phaåm leân maïng. Ñieàu naøy ñöông nhieân laø seõ haïn cheá thöông maïi ñieän töû phaùt trieån. IKEA Laø moät trong nhöõng ñaïi lyù baùn leû ñoà noäi thaát lôùn nhaát treân theá giôùi, IKEA International baùn caùc saûn phaåm noäi thaát cuûa mình theo phong caùch Scandinavia. IKEA laø vieát taét cuûa töø Ingvar Kamprad vaø teân thôøi nieân thieáu cuûa oâng Elmtaryd, Agunnaryd. Coâng ty baét ñaàu hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình taïi Thuî Ñieån vaøo naêm 1943. Taäp ñoaøn coâng nghieäp IKEA, Swedwood coù 33 nhaø maùy saûn xuaát taïi 10 quoác gia treân theá giôùi. IKEA saûn xuaát khoaûng 12,000 loaïi saûn phaåm. Moãi cöûa haøng ñeàu baùn moät soá maët haøng trong soá 12,000 saûn phaåm naøy. IKEA thöôøng ñoùng goùi caùc saûn phaåm rôøi ra vaø khaùch haøng seõ laép raùp taïi nhaø. Coâng ty töï thieát keá saûn phaåm cuûa mình. Coâng ty coù taát caû 2000 nhaø cung caáp treân 50 quoác gia. Coâng ty cuõng thöïc hieän vieäc baùn haøng qua caùc ñôn ñaët haøng treân maïng. Doanh soá baùn haøng cuûa Ikea taïi Baéc Myõ laø 19%. Doanh soá baùn ñoà noäi thaát vaø caùc phuï kieän taïi Myõ naêm 2003 laø 950 trieäu ñoâ la Myõ, taêng 8.8% so vôùi naêm 2002. Naêm 2003 Ikea ñaõ môû theâm 3 cöûa haøng môùi vaø ñeán cuoái naêm 2003 coâng ty naøy ñaõ ñoùng cöûa 18 cöûa haøng taïi Myõ. Hieän taïi Ikea ñang phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh qua internet (hieän taïi chæ thöïc hieän taïi Thuî ñieån vaø Ñan Maïch). Trong töông lai seõ söû duïng thöông maïi ñieän töû trong buoân baùn vôùi caùc quoác gia khaùc. Hieän taïi chuùng ta coù theå ñaët haøng treân internet qua website www.ikea.com Levitz Home Furnishings
Trang 95
Levitz Home Furnishings laø moät coâng ty môùi ñöôïc hình thaønh töø vieäc saùt nhaäp cuûa 2 coâng ty Levitz vaø Seaman naêm 2001. Söï saùt nhaäp naøy xuaát phaùt töø thöïc traïng khoâng coøn khaû naêng traû nôï cuûa coâng ty Levitz trong naêm 2000, keát quaû cuûa quaù trình hôïp lyù hoaù cuûa coâng ty vôùi nhöõng noã löïc nhaèm ñöa coâng ty thoaùt khoûi tình traïng giaûi theå. Naêm 2003 LHFI ñaõ ñaït ñöôïc doanh thu laø 973 trieäu ñoâ la Myõ. Coâng ty coù toång soá 127 cöûa haøng baùn ñoà noäi thaát trong ñoù 74 cöûa haøng hoaït ñoäng döôùi thöông hieäu Levitz, 53 cöûa haøng hoaït ñoäng döôùi thöông hieäu cuûa Seaman (11 cöûa haøng laø cuûa Seaman’s Kids). Dieän tích trung bình moät cöûa haøng tieâu thuï cuûa Levitz laø treân 45,000 feet vuoâng, cuûa Seaman laø 23,000 feet vuoâng vaø cuûa Seaman’ Kids laø 6000 feet vuoâng. Naêm 2003 coâng ty ñaõ ñoùng cöûa moät cöûa haøng tieâu thuï cuûa Seaman nhöng ñeán naêm 2004 coâng ty laïi môû theâm moät cöûa haøng môùi. Söï saùt nhaäp cuûa hai coâng ty ñaõ hình thaønh neân moät trung taâm phaân phoái vôùi dieän tích khoaûng 90 ngìn taïi New Jersey vaø moät trung taâm khaùc seõ ñöôïc xaây döïng taïi Los Angeles. Caùc cöûa haøng tieâu thuï cuûa coâng ty ñang ñöôïc môû roäng treân khaép ñaát nöôùc. Office Depot Nhöõng naêm 90 Pier 1 ñöôïc môû roäng vôùi vieäc môû caùc cöûa hang taïi Porto Rico ôû Meâhicoâ vaø Anh, trong khi vaøo naêm 1997 noù ñöôïc khai tröông taïi Nhaät (nôi noù gia nhaäp moät lieân doanh vôùi Coâng ty in Akatsuki) roài sau ñoù laø taïi Canaña. Ñoù laø moät trong caùc sieâu thò chuyeân baùn caùc ñoà noäi thaát vaø phuï kieän nhaäp khaåu 80% trong soá 4.500 saûn phaåm ñöôïc tieâu thuï coù nguoàn goác töø treân 50 nöôùc. Pier 1 mua hang tröïc tieáp töø caùc nhaø saûn xuaát ñeå giaûm khaâu trung gian vaø ñeå coù haøng vôùi chaát löôïng toát vaø giaù caû phaûi chaêng. Doanh thu naêm 2003 töø ñoà noäi thaát vaø phuï kieän laø 1.301 trieäu USD, taêng 5,1% so vôùi naêm tröôùc ñoù. Pier 1 hoaït ñoäng thong qua 1.015 ñaàu moái tieâu thuï vaø 40 cöûa hang Cargokids taïi Myõ vaø 7 cöûa hang taïi Porto Rico. Ngoaøi ra coøn coù 68 ñaàu moái tieâu thuï taïi Canada, 20 taïi Meâhicoâ trong lieân doanh vôùi Sears de Mexico vaø 29 beân ngoaøi Baéc Myõ. Caùc cöûa haøng cuûa Pier 1 trung bình roäng 7.700 thöôùc vuoâng vaø caùc cöûa haøng Cargokids laø 3.625 thöôùc vuoâng. Naêm 2003 coâng ty môû 111 cöûa haøng Pier 1 vaø ñoùng cöûa 36. Pier 1 khoâng coù caùch thay ñoåi caùc maët haøng nhö thöôøng leä maø theo nhu caàu vaø yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Haøng hoùa noù baùn ra laø ñoà noäi thaát vaø caùc phuï kieän thay theá, ñoà trang trí vaø caùc yù töôûng laøm quaø taëng. Caùc maãu maõ theo phong caùch quoác gia / thuoäc ñòa. Caùc saûn phaåm ñöôïc nhaäp chuû yeáu töø caùc nöôùc nhö Meâhicoâ (ñoà goã), Trung Quoác (ñoà goã vaø giöôøng saét) vaø Inñoâneâxia (caùc saûn phaåm lieãu gai), 65% saûn phaåm ñöôïc ñoåi môùi haøng naêm.
Trang 96
Room To Go Caùc Room To Go goàm chuoãi caùc sieâu thò phaân phoái haøn theo loái truyeàn thoáng vôùi giaù vöøa phaûi ñöôïc Morty vaø Jeff Seaman saùng laäp naêm 1991, coù truï sôû taïi Seffner, Florida. Coâng ty coù 68 cöûa haøng (bao goàm moät cöûa haøng chi nhaùnh taïi Purto Rico), moät chuoãi goàm 18 cöûa haøng Room To Go chuyeân baùn ñoà trang bò cho phoøng nguû treû em vaø 9 trung taâm thanh toùan. Ba cöûa haøng nöõa ñaõ ñöôïc môû taïi Nhaät trong lieân doanh vôùi moät taäp ñoøan cuûa Nhaät. Caùc ñaàu moái tieâu thuï cuûa Room To Go coù moät khu tröng baøy vôùi dieän tích 16 000 - 30 000 thöôùc vuoâng, trong khi chuoãi caùc Room To Go coù dieän tích trung bình moãi caùi laø 8 000 thöôùc vuoâng. Naêm 2003 Room To Go khai tröông 3 cöûa haøng RTG Kids vaø cöûa haøng ñaàu tieân baùn giöôøng cho treû em taïi Florida Caùc saûn phaåm cuûa Room To To coù möùc giaù trung bình vaø trung bình thaáp vaø maãu maõ mang tính hieän ñaïi vaø truyeàn thoáng ñang thònh haønh. Coâng ty giôùi thieäu khoûang 100 boä kheùp kín keát hôïp vôùi phoøng khaùch, phoøng aên, phoøng nguû, coù möùc giaù töø 1.000 – 4.000 USD. Maët haøng phoå bieán nhaát laø phoøng khaùch vaø ñoà ñeäm muùt. Room To Go taêng tröôûng khoâng ngöøng keå töø luùc thaønh laäp. Naêm 2003, doanh thu theo nhö ñaêng kyù laø 6,2% tôùi 1.380 trieäu USD. Söï taêng tröôûng naøy cho pheùp coâng ty taêng soá ñaàu moái tieâu thuï töø 34 trong naêm 1994 tôùi 95 trong naêm 2003. Thaønh coâng cuûa Room To Go chuû yeáu nhôø ñöa ra caùc saûn phaåm thoâng duïng vôùi giaù caû hôïp lyù. Coâng ty Bombay Naêm 1978, Brad Harper khôûi ñaàu coâng ty Bombay taïi New Orleans baèng vieäc baùn caùc ñoà noäi thaât moâ phoûng haøng truyeàn thoáng cuûa Anh ôû theá kyû XVII vaø XIX. OÂng quaûng caùo treân caùc taïp chí vaø taøu bieån caùc ñoà noäi thaát chöa laép ñaët ñeå khaùch haøng laép vaø saép ñaët taïi nhaø hoï. Töø thuôû ñaàu laø moät coâng ty nhaän vaø traû haøng qua böu dieän, veà sau oâng ñaõ môû hai cöûa haøng baùn leû taïi New Orleans. Naêm 2001, ñeå môû roäng thöông hieäu vaø vôùi muïc ñích phaùt trieân moái quan heä suoát ñôøi vôùi khaùch haøng, cöûa haøng BombayKIDS ñaàu tieân ñöôïc khai tröông treân trang web. Naêm 2002, cöûa haøngBombayKIDS ñaàu tieân ñöôïc môû taïi Texas. Boán cöûa haøng nöõa nhanh choùng tieáp noái vaø coâng ty keát thuùc naêm ñoù vôùi vieäc môû theâm 5 cöûa haøng BombayKIDS vaø moät moâi tröôøng taêng tröôûng môùi ñang môû ra. Coâng ty coù caùc cöûa haøng taïi 42 bang vaø 9 tænh cuûa Canaña. Saùch catalogue vaø thöông maïi ñieän töû trôû thaønh moät boä phaän kinh doanh cuûa Bombay. Caùc cöûa haøng coù kích thöôùc trung bình laø 2646 thöôùc vuoâng. Naêm 2003, coâng ty môû theâm 77 cöûa haøng môùi (bao goàm 30 cöûa haøng BombayKIDS). Naêm 2003, coâng ty ñoùng cöûa 32 cöûa haøng. Cuoái naêm 2003, coâng ty coù 415 cöûa haøng hoaït ñoäng.
Trang 97
Bombay coâng boá moät möùc taêng tröôûng 15% trong doanh thu ñoái vôùi ñoà noäi thaát, giöôøng nguû vaø caùc phuï kieän trong naêm 2003 laø 475,5 trieäu USD. Toång doanh thu laø 536,2 trieäu USD. Bombay tuyeân boá soá löôïng cöûa haøng taêng tröôûng vaøo khoaûng 10% moät naêm.
Caùc coâng ty vöøa vaø nhoû
7. Baùn leû. Nhaø nhaäp khaåu töï toå chöùc vieäc nhaäp khaåu vaø baùn leû haøng hoaù theo
8. Baùn haøng qua caùc cuoäc tröng baøy haøng hoaù treân caùc keânh truyeàn hình laø
Taïi Hoa Kyø, caùc coâng ty lôùn thöôøng coù heä thoáng phaân phoái rieâng vaø töï laøm taát caû caùc khaâu töø nghieân cöùu, saûn xuaát, tieáp thò, phaân phoái vaø nhaäp khaåu. Caùc taäp ñoaøn vaø coâng ty lôùn coù taùc ñoäng maïnh ñeán chính saùch cuûa Chính phuû. Caùc coâng ty vöøa vaø nhoû vaän ñoäng xung quanh heä thoáng thò tröôøng vaø ñöôïc Chính phuû hoã trôï. Caùc coâng ty vöøa vaø nhoû thöôøng nhaäp khaåu haøng hoaù vaø baùn theo moät soá caùch thöùc sau: 1. Baùn xæ cho caùc cöûa haøng baùn leû. Haàu heát caùc loaïi haøng hoaù nhö: trang söùc, quaàn aùo, ñoà chôi, myõ ngheä, taïp hoaù ñeàu coù theå baùn tröïc tieáp cho caùc nhaø baùn leû thoâng qua caùc nhaø nhaäp khaåu. Caùch baùn haøng naøy raát coù hieäu quaû khi haøng hoaù coù nhu caàu maïnh vaø coù lôïi nhuaän cao. 2. Baùn haøng cho nhaø phaân phoái. Caùc nhaø phaân phoái thöôøng coù heä thoáng phaân phoái roäng khaép moät khu vöïc hoaëc naèm trong nhoùm ngaønh coâng nghieäp naøo ñoù. Hoï coù khaû naêng baùn haøng nhanh choùng trong thôøi ñieåm ngaén. Nhöng qua caùch naøy ngöôøi baùn phaûi chia seû bôùt lôïi nhuaän cuûa mình cho caùc nhaø phaân phoái. 3. Baùn tröïc tieáp cho caùc nhaø coâng nghieäp. Caùch naøy coù theå laøm ñöôïc khi caùc nhaø maùy tröïc tieáp mua haøng cuûa moät soá thöông nhaân nhoû trong nöôùc khi hoï khoâng coù ñieàu kieän ñeå mua tröïc tieáp töø caùc nhaø xuaát khaåu nöôùc ngoaøi hoaëc mua qua caùc nhaø nhaäp khaåu. 4. Baùn xæ qua ñöôøng böu ñieän. Vôùi nhöõng saûn phaåm nhoû vaø giaù trò khoâng lôùn coù theå baùn theo caùch naøy qua moät soá trung gian baùn buoân. Caùch naøy coù lôïi laø baùn haøng theo dieän raát roäng vaø khoâng phaûi qua khaâu trung gian phaân phoái hay baùn buoân. 5. Baùn leû qua ñöôøng böu ñieän. Moät soá nhaø nhaäp khaåu khoâng caàn qua trung gian maø tröïc tieáp göûi böu kieän ñeán cho ngöôøi mua. Ñeå laøm ñöôïc caùch naøy phaûi coù heä thoáng nghieân cöùu thò tröôøng chuaån xaùc vaø coù hieäu quaû cao. 6. Coù moät soá nhaø nhaäp khaåu baùn haøng theo catalogue qua caùc nhaø buoân theo kieåu naøy hay tröïc tieáp thaønh laäp coâng ty ñeå baùn haøng theo catalogue. Phöông thöùc naøy ñoøi hoûi phaûi bieùt ñöôïc ñòa chæ cuûa khaùch haøng coù nhu caàu thöôøng xuyeân. khaû naêng veà thò tröôøng cuûa mình vaø töï gaùnh chòu moïi ruûi ro. hình thöùc môùi vaø phaûi coù haøng töùc thôøi vaø baùn theo giaù coâng boá.
Trang 98
9. Baùn haøng tröïc tiieáp cho caùc nhaø maøy coâng xöôûng vôùi caùc ñieàu kieän gioáng
14. Baùn haøng qua heä thoáng Internet.
nhö baùn cho caùc nhaø baùn buoân baùn leû. 10. Laøm ñaïi lyù baùn haøng. Coù moät soá ngöôøi Hoa kyø coù quan heä toát caû hai chieàu vôùi nhaø xuaát khaåu nöôùc ngoaøi vaø heä thoáng phaân phoái baùn buoân baùn leû trong nöôùc thì hoï thöôøng laøm ñaïi lyù cho nöôùc ngoaøi ñeå khoûi phaûi lo khaâu taøi chính cho kinh doanh. 11. Baùn haøng qua "buoåi tieäc baùn haøng" (Bali Imports Party). Moät soá nhaø nhaäp khaåu mua moät soá löôïng nhoû haøng hoaù veà roài môøi ngöôøi thaân quen ñeán döï buoåi giôùi thieäu baùn haøng luoân taïi choã. 12. Baùn ôû chôï ngoaøi trôøi (Flea Market). Coù haõng lôùn ñaõ töøng toå chöùc nhaäp khaåu vaø baùn haøng ôû chôï ngoaøi trôøi vôùi quy moâ lôùn vaø dieän roäng khaép caû nöôùc. Caùch laøm naøy ñoûi hoûi phaûi coù dieän quan heä roäng vôùi ngöôøi baùn haøng ôû nhieàu nöôùc khaùc nhau vaø phaûi traû moät phaàn lôïi töùc cho ngöôøi baùn haøng. 13. Baùn haøng qua caùc Hoäi chôï, trieån laõm taïi Hoa Kyø. Coù ngöôøi mua haøng veà kho cuûa mình vaø quanh naêm di döï caùc hoäi chôï trieån laõm khaép Hoa kyø ñeå tìm kieám caùc ñôn ñaët haøng taïi quaày roài veà göûi haøng cho ngöôøi mua theo ñöôøng böu ñieän, Fedex hay UPS. Caùch naøy chæ coù theå laøm ôû quy moâ nhoû vôùi haøng ñaëc chuûng, haøng môùi vaø giaù cao.
Trang 99
PHUÏ LUÏC 3
MOÄT SOÁ CAÙC VAÊN BAÛN CUÛA NHAØ NÖÔÙC
- Nghò ñònh soá 01/CP ngaøy 04/01/1996 cuûa Chính phuû v/v giao khoaùn ñaát söû duïng
vaøo muïc ñích noâng nghieäp, laâm nghieäp vaø nuoâi troàng thuûy saûn.
- Quyeát ñònh soá 65/1998/QÑ-TTg ngaøy 24/03/1998 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà xuaát khaåu saûn phaåm goã, laâm saûn vaø nhaäp khaåu nguyeân lieäu goã, laâm saûn.
- Quyeát ñònh soá 661/1998/QÑ-TTg ngaøy 29/07/1998 cuûa Thuû töôùng chính phuû veà muïc tieâu, nhieäm vuï, chính saùch vaø toå chöùc thöïc hieän Döï aùn troàng môùi 5 trieäu ha röøng (goïi taét laø Döï aùn 661)
- Quyeát ñònh 136/1998/QÑ-TTg ngaøy 31/7/1998 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc söûa ñoåi moät soá quy ñònh veà thuû tuïc xuaát khaåu saûn phaåm goã, laâm saûn.
- Quyeát ñònh soá 245/1998/QÑ-TTg ngaøy 21/12/1998 veà thöïc hieän traùch nhieäm quaûn lyù Nhaø nöôùc cuûa caùc caáp veà röøng vaø ñaát laâm nghieäp.
- Quyeát ñònh soá 67/QÑ- TTg ngaøy 30/3/1999 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà moät soá chính saùch tín duïng ngaân haøng phuïc vuï phaùt trieån noâng nghieäp vaø noâng thoân vaø Quyeát ñònh soá 148/QÑ-TTg ngaøy 07/7/1999 veà söûa ñoåi, boå sung quyeát ñònh treân.
- Chæ thò 19/CT-TTg ngaøy 16/7/1999 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc thöïc hieän moät soá bieän phaùp ñaåy maïnh tieâu thuï goã röøng troàng.
- Vaên baûn soá 743/CP-NN ngaøy 19/7/1999 cuûa Thuû töôùng Chính phuû ñoàng yù veà nguyeân taéc cho pheùp caùc doanh nghieäp ñöôïc cheá bieán, xuaát khaåu caùc chi tieát saûn phaåm goã myõ ngheä vaø saûn phaåm moäc tinh cheá baèng goã röøng töï nhieân trong nöôùc.
- Thoâng tö soá 122/1999/TT-BNN-PTNT ngaøy 27/8/1999 cuûa Boä Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân höôùng daãn veà xuaát khaåu chi tieát saûn phaåm goã myõ ngheä vaø saûn phaåm moäc tinh cheá hoaøn chænh baèng goã röøng töï nhieân trong nöôùc.
- Nghò ñònh soá 163/1999/NÑ-CP ngaøy 16/11/1999 cuûa Chính phuû veà giao ñaát, cho thueâ ñaát laâm nghieäp cho toå chöùc, hoä gia ñình, caùc nhaân söû duïng oån ñònh laâu daøi vaøo muïc ñích laâm nghieäp.
- Quyeát ñònh soá 19/QÑ-TTg ngaøy 03/2/2000 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà baõi boû caùc loaïi giaùy pheùp traùi vôùi quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp vaø Thoâng tö soá 896/TT-BNN ngaøy 20/3/2000 cuûa Boä Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân höôùng daãn vaên baûn treân.
- Thoâng tö soá 02/2000/TT-TCHQ ngaøy 14/4/2000 höôùng daãn thuû tuïc haûi quan ñoái vôùi saûn phaåm goã, laâm saûn xuaát khaåu vaø nguyeân lieäu goã, laâm saûn nhaäp khaåu.
Trang 100
- Quyeát ñònh soá 133/2001/QÑ-TTg ngaøy 10/9/2001 cuûa Thuû töôùng chính phuû giao theâm nhieäm vuï tín duïng ngaén haïn hoã trôï xuaát khaåu cho Quyõ hoã trôï phaùt trieån.
- Quyeát ñònh soá 178/2001/QÑ-TTg ngaøy 12/11/2001 cuûa Thuû töôùng chính phuû veà quyeàn höôûng lôïi, nghóa vuï cuûa hoä gia ñình, caù nhaân ñöôïc giao, ñöôïc thueâ nhaän khoaùn röøng vaø ñaát laâm nghieäp.
- Quyeát ñònh soá 46/2001/QÑ-TTg ngaøy 4/4/2001 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà quaûn lyù xuaát khaåu, nhaäp khaåu haøng hoùa thôøi kyø 2001-2005.
- Quyeát ñònh soá 45/2002/QÑ-BTC ngaøy 10/4/2002 cuûa Boä Taøi chính quy ñònh veà vieäc xuaát khaåu saûn phaåm goã, laâm saûn vaø nhaäp khaåu goã nguyeân lieäu.
- Quyeát ñònh soá 02/2003/QÑ-BTM ngaøy 2/1/2003 cuûa Boä Thöông maïi veà chính saùch thöôûng xuaát khaåu.
- Chæ thò soá 19/2004/CT-TTg ngaøy 01/06/2004 cuûa Thuû töôùng chính phuû V/v thöïc hieän moät soá giaûi phaùp phaùt trieån ngaønh cheá bieán goã vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã
- Coâng vaên soá 800/TTg-NN ngaøy 16/6/2005 cuûa Thuû töôùng Chính Phuû giaûi quyeát vöôùng maéc trong vieäc nhaäp khaåu goã nguyeân lieäu vaø xuaát khaåu haøng goã.
- Chæ thò soá 08/2006/CT-TTg ngaøy 08/03/2006 cuûa Thuû töôùng chính phuû veà taêng cöôøng bieän phaùp caáp baùch ngaên chaën tình traïng chaët phaù, ñoát röøng, khai thaùc röøng traùi pheùp.
PHUÏ LUÏC 4
DIEÄN TÍCH RÖØNG VIEÄT NAM
(Nguoàn Toång Cuïc thoáng keâ naêm 2004) Ñôn vò tính : 1000 ha
Toång dieän tích Röøng töï nhieân Röøng troàng Khu vöïc
TT Cả nước
1 Đồng bằng sông Hồng 2 Đông Bắc Bộ 3 Tây Bắc Bộ 4 Bắc Trung Bộ 5 Duyên hải Nam Trung Bộ 6 Tây Nguyên 7 Đông Nam Bộ 8 Đồng bằng sông Cửu Long 9904,0 47,7 2029,5 1272,2 1909,1 983,1 2874,6 738,5 49,3 2269,3 66,6 765,6 134,5 445,5 237,7 122,6 211,3 285,5
12173,3 114,3 2795,1 1406,7 2354,6 1220,8 2997,2 949,8 334,8 (*) Không bao gồm diện tích cây nông nghiệp lâu năm được trồng theo dự án 5 triệu ha rừng.
Trang 101
Dieän tích röøng troàng qua caùc naêm
Naêm 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Sơ bộ 2004 Soá löôïng 209,6 202,9 221,8 208,6 230,1 196,4 190,8 190,0 181,3 184,2 Ñôn vò tính: 1000 ha Chỉ số phát triển ( Năm trước =100 ) - % 132,6 96,8 109,3 94,0 110,3 85,4 97,2 99,6 95,4 101,6
Soá lieäu khai thaùc röøng Ñôn vò tính: 1000 ha
2000 2003 2001 Khu vöïc
Cả nước
2004 2002 TT 2375,6 2397,2 2504,0 2435,8 2443,1 1 Đồng bằng sông Hồng 95,6 112,7 133,0 2 Đông Bắc Bộ 625,0 530,0 489,1 3 Tây Bắc Bộ 173,3 207,3 245,5 4 Bắc Trung Bộ 283,8 226,8 237,0 5 Duyên hải Nam Trung Bộ 275,9 365,3 314,3 6 Tây Nguyên 283,9 419,8 372,8 7 Đông Nam Bộ 101,5 132,7 160,0 8 Đồng bằng sông Cửu Long 462,3 514,7 560,4 117,5 519,7 247,4 235,2 278,3 395,2 145,1 458,8 98,4 525,2 185,0 293,6 324,9 313,0 113,9 581,8
Trang 102
Dieän tích röøng töï nhieân (tính ñeán 31/12/2005)
Loại đất loại rừng Ñôn vò tính : Ha Phân theo chức năng PH SX DD
Đất lâm nghiệp 7.103.175
I. Đất có rừng
A. Rừng tự nhiên Năm 2005 19.028.690 12.616.700 10.283.173 2.376.036 1.958.320 1.874.829 9.549.479 6.172.062 5.302.652
B. Rừng trồng 83.492 2.333.526
II. Đất không rừng q.hoạch ch LN 6.411.990 417.716 4.486.318 3.105.693 1.380.625 2.616.857 869.41 3.377.417
PHUÏ LUÏC 5
BAÛNG XEÁP HAÏNG MOÄT SOÁ CAÙC QUOÁC GIA XUAÁT KHAÅU ÑOÀ GOÃ TREÂN THEÁ GIÔÙI
Xeáp haïng xuaát khaåu TT Quoác gia Saûn löôïng Xuaát khaåu
24056 1 Italy 10496 1
22521 2 Trung quoác 8861 2
10277 3 Canada 4268 5
52474 4 Myõ 2648 6
2014 5 Malaysia 1851 10
2116 6 Indonesia 1812 12
2906 7 Mexico 1322 16
1492 8 Vieät nam 1242 17
2309 9 Ñaøi loan 1185 19
1941 10 Thaùi lan 1149 20
3214 939 23
11 Brazil (Nguoàn: CSIL- naêm 2004)
Trang 103
PHUÏ LUÏC 6
CHÖÙNG CHÆ RÖØNG FSC (Forest Stewardship Council)
Nhö vaäy, coù theå khaùi quaùt raèng quaûn lyù röøng beàn vöõng phaûi ñaït ñöôïc söï beàn
I. Söï caàn thieát cuûa chöùng chæ röøng Do nhöõng taùc ñoäng cuûa con ngöôøi nhö khai thaùc laâm saûn (hôïp phaùp vaø baát hôïp phaùp), chuyeån ñoåi ñaát laâm nghieäp sang troàng troït vaø chaên nuoâi, xaây döïng, ñoâ thò hoùa v.v... neân dieän tích röøng töï nhieân ñaõ vaø ñang bò giaûm ñi ñaùng keå. Theo öôùc tính cuûa FAO, haøng naêm dieän tích röøng töï nhieân treân toaøn caàu maát ñi khoaûng 9 trieäu ha (FAO, 2001). ÔÛ Vieät Nam, naêm 1943 toång dieän tích röøng caû nöôùc khoaûng 14,3 trieäu ha song ñeán naêm 2001 dieän tích röøng chæ coøn khoaûng 11,3 trieäu ha vaø dieän tích ñaát khoâng coù röøng khoaûng 8 trieäu ha. Moâi tröôøng soáng cuûa nhieàu loaøi ñoäng, thöïc vaät röøng cuõng bieán maát hoaëc bò thoaùi hoùa nghieâm troïng. Thöïc teá cho thaáy neáu chæ coù caùc bieän phaùp truyeàn thoáng nhö taêng cöôøng luaät phaùp, tham gia caùc coâng öôùc... thì khoâng theå baûo veä ñöôïc dieän tích röøng töï nhieân hieän coøn cuûa nhaân loaïi, nhaát laø röøng nhieät ñôùi taäp trung chuû yeáu ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Moät trong nhöõng bieän phaùp quan troïng hieän nay, ñöôïc caû coäng ñoàng quoác teá cuõng nhö töøng quoác gia ñaëc bieät quan taâm, keát hôïp vôùi caùc giaûi phaùp truyeàn thoáng neâu treân laø caàn phaûi thieát laäp quaûn lyù röøng beàn vöõng vaø chöùng chæ röøng. Theo Toå chöùc Goã nhieät ñôùi quoác teá (International Tropical Timber Organisation): "Quaûn lyù röøng beàn vöõng laø quaù trình quaûn lyù caùc khu röøng coá ñònh nhaèm ñaït moät hoaëc nhieàu hôn caùc muïc tieâu quaûn lyù ñaõ ñöôïc ñeà ra moät caùch roõ raøng nhö ñaûm baûo saûn xuaát lieân tuïc nhöõng saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa röøng maø khoâng laøm giaûm ñaùng keå nhöõng giaù trò di truyeàn vaø naêng suaát töông lai cuûa röøng vaø khoâng gaây ra nhöõng taùc ñoäng khoâng mong muoán ñoái vôùi moâi tröôøng vaø xaõ hoäi". Trong khi ñoù theo Tieán trình Helsinki : "Quaûn lyù röøng beàn vöõng laø söï quaûn lyù röøng vaø ñaát röøng theo caùch thöùc vaø möùc ñoä phuø hôïp ñeå duy trì tính ña daïng sinh hoïc, naêng suaát, khaû naêng taùi sinh, söùc soáng cuûa röøng vaø duy trì tieàm naêng cuûa röøng trong hieän taïi vaø töông lai, caùc chöùc naêng sinh thaùi, kinh teá, xaõ hoäi cuûa chuùng ôû caáp ñòa phöông, quoác gia vaø toaøn caàu vaø khoâng gaây ra nhöõng taùc haïi ñoái vôùi caùc heä sinh thaùi khaùc”. vöõng treân caû ba phöông dieän: kinh teá, moâi tröôøng vaø xaõ hoäi. Chöùng chæ röøng (Forest Certification) chính laø söï xaùc nhaän baèng vaên baûn – giaáy chöùng chæ raèng moät ñôn vò quaûn lyù röøng ñöôïc caáp chöùng chæ ñaõ ñaùp öùng ñaày ñuû nhöõng tieâu chuaån veà quaûn lyù röøng beàn vöõng. Giaáy chöùng chæ naøy laø thoâng ñieäp baûo ñaûm vôùi ngöôøi tieâu duøng vaø taát caû nhöõng ai quan taâm ñeán baûo veä röøng vaø moâi
Trang 104
Hieän nay, caùc toå chöùc caáp chöùng chæ röøng chính treân phaïm vi toaøn caàu laø :
Hoäi ñoàng quaûn trò röøng theá giôùi (Foest Sterwardship Council-FSC), hieän nay
tröôøng raèng saûn phaåm röøng cuûa ñôn vò ñöôïc caáp chöùng chæ ñaõ ñöôïc saûn xuaát treân cô sôû röøng ñöôïc taùi taïo laâu daøi, khoâng aûnh höôûng ñeán caùc chöùc naêng sinh thaùi cuûa röøng vaø moâi tröôøng xung quanh vaø khoâng laøm suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc. Hieän nay, nhieàu ngöôøi tieâu duøng ñaõ nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa caùc maët haøng ñoà goã ñöôïc caáp chöùng chæ röøng, thaäm chí hoäi ngöôøi tieâu duøng taïi Anh, Haø Lan coøn coù xu höôùng taåy chay söû duïng caùc loaïi haøng khoâng coù nguoàn goác xuaát xöù. Nhu caàu ñoái vôùi goã nhieät ñôùi ñaõ ñöôïc chöùng chæ ôû thò tröôøng chaâu AÂu vaø Myõ ñaõ vöôït quaù cung. Hieän coù hôn 8.000 saûn phaåm treân khaép theá giôùi coù mang bieåu tröng cuûa chöùng chæ röøng (FSC) töø cöûa goã ñeán löôïc chaûi ñaàu, töø vaên phoøng phaåm ñeán giaáy toilet. Ngaøy nay, maïng löôùi laâm saûn toaøn caàu, moät nhoùm caùc toå chöùc vaø coâng ty cam keát saûn xuaát vaø buoân baùn goã vaø laâm saûn ñaõ ñöôïc chöùng chæ, ñaõ coù maïng löôùi ôû 18 quoác gia khaùc nhau treân khaép theá giôùi vôùi hôn 600 thaønh vieân. Theo keát quaû thoáng keâ nhu caàu söû duïng haøng coù chöùng chæ röøng ñaõ gia taêng vôùi tyû leä 2-3% moãi naêm ôû Anh. ÔÛ Haø Lan coù 500 coâng ty cuøng vôùi nhaø nhaäp khaåu goã nhieät ñôùi lôùn nhaát ôû chaâu AÂu vaø lôùn thöù 2 treân toaøn theá giôùi, hieän ñaõ cam keát chæ mua saûn phaåm ñaõ coù FSC. Caùc maïng löôùi baùn leû raát lôùn töø Anh vaø Myõ cuõng hoaït ñoäng vôùi vai troø xuùc taùc cho nhöõng thay ñoåi bôûi hoï ñang gia taêng yeâu caàu caùc nhaø cung caáp cuûa hoï cung caáp cho hoï goã ñaõ ñöôïc chöùng chæ. II. Caùc thoâng tin lieân quan ñeán vieäc caáp chöùng chæ röøng II.1 Cô quan caáp Chöùng chæ röøng Cô quan caáp chöùng chæ röøng laø moät toå chöùc thöù ba, ñoäc laäp, coù ñuû tö caùch vaø coù trình ñoä nghieäp vuï ñöôïc ñoâng ñaûo caùc toå chöùc moâi tröôøng, kinh teá vaø xaõ hoäi coâng nhaän, ñöôïc caû ngöôøi saûn xuaát vaø tieâu duøng tín nhieäm. Toå chöùc caáp chöùng chæ röøng lieân chaâu AÂu (Pan-European Forest Certification - PEFC): hoaït ñoäng chuû yeáu treân ñòa baøn chaâu AÂu. Hoäi ñoàng quaûn trò röøng theá giôùi (Forest Sterwardship Council - FSC), Toå chöùc caáp chöùng chæ röøng quoác gia Malaixia vaø Kerhout: hoaït ñoäng chuû yeáu trong khu vöïc nhieät ñôùi. Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng ISO 14001. Saùng kieán beàn vöõng röøng Myõ (American Sustainable Forestry Initiative) ñaõ uûy quyeàn cho 10 cô quan ñöôïc caáp chöùng chæ röøng laø : 1. Anh Quoác : SGS - Chöông trình QUALIOR. 2. Anh Quoác : Hieäp hoäi ñaát - Chöông trình Woodmark. 3. Anh quoác : BM TRADA Certification. 4. Myõ : Heä thoáng chöùng chæ khoa hoïc - Chöông trình baûo toàn röøng.
Trang 105
II.2 Nhieäm vuï cuûa FSC Nhieäm vuï chính cuûa FSC laø thuùc ñaåy vieäc quaûn lyù röøng treân theá giôùi moät
5. Myõ : Lieân minh veà röøng nhieät ñôùi - Chöông trình Smartwood. 6. Haø Lan : SKAL. 7. Canada : Silva Forest Foundation. 8. Ñöùc : GFA Terra System. 9. Nam Phi : South African Bureau for Standards (SABS). 10. Thuïy Só : Institute for Martokologic (LMO). Taïi Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông, coâng ty SmartWood/Rainforest Alliance (http://www.smartwood.com) vaø SGS Forestry (http:// www.sgsqualifor) ñaõ thöïc hieän phaàn lôùn vieäc ñaùnh giaù vaø caáp chöùng chæ röøng (FSC). Ñaây cuõng chính laø caùc toå chöùc ñaûm nhieäm vieäc caáp FSC taïi Vieät Nam. caùch hôïp lyù veà maët moâi tröôøng, coù ích veà maët xaõ hoäi vaø kinh teá. a) Lôïi ích veà moâi tröôøng: Ñaûm baûo cho taát caû moïi ngöôøi tham gia vaøo thöông maïi laâm saûn raèng caùc ñoùng goùp cuûa hoï seõ giuùp ñôõ vieäc baûo toàn hôn laø huûy dieät röøng, con ngöôøi vaø cuoäc soáng thoâng qua caùc hoaït ñoäng: - Baûo toàn ña daïng sinh hoïc vaø caùc giaù trò khaùc nhö nöôùc, ñaát... - Duy trì caùc chöùc naêng sinh thaùi vaø theå thoáng nhaát cuûa röøng - Baûo veä caùc loaïi ñoäng, thöïc vaät quùy hieám vaø moâi tröôøng soáng cuûa chuùng. b) Lôïi ích veà xaõ hoäi: Ñaûm baûo quyeàn cuûa con ngöôøi ñöôïc toân troïng. Ñaëc tröng chính laø yeâu caàu coù söï tham gia cuûa nhieàu thaønh phaàn coù lieân quan khi xaây döïng boä tieâu chuaån quoác gia hay khu vöïc. Ñieàu naøy coù nghóa raèng taát caû caùc hoaït ñoäng laâm nghieäp phaûi tìm kieám söï ñoàng thuaän cuûa caùc nhoùm daân toäc thieåu soá hoaëc coäng ñoàng ñòa phöông. Ví duï: caùc phöông thöùc söû duïng röøng truyeàn thoáng nhö thu löôïm hoa, quaû, cuûi, vaät lieäu xaây döïng hoaëc caây thuoác phaûi ñöôïc caân nhaéc ñeå ñaûm baûo cuoäc soáng cuûa hoï. c) Lôïi ích veà kinh teá: Vôùi ñaëc tröng laø chuû röøng caàn phaûi coá gaéng ñaït ñöôïc moät söï söû duïng toái öu vaø cheá bieán taïi choã caùc saûn phaåm ña daïng cuûa röøng, giaûm thieåu caùc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng nôi khai thaùc vaø cheá bieán. FSC xaây döïng 10 nguyeân taéc vaø tieâu chuaån cho quaûn lyù röøng beàn vöõng. Caùc nguyeân taéc vaø tieâu chuaån naøy phuø hôïp vôùi taát caû caùc loaïi röøng: oân ñôùi, nhieät ñôùi, röøng töï nhieân vaø röøng troàng. Töø caùc nguyeân taéc vaø tieâu chuaån ñoù caùc quoác gia, khu vöïc tham gia vaøo tieán trình quaûn lyù röøng beàn vöõng vaø chöùng chæ röøng seõ xaây döïng caùc boä tieâu chuaån quoác gia rieâng ñeå ñaùnh giaù vaø phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän cuï theå cuûa mình. Caùc boä tieâu chuaån naøy caàn phaûi ñöôïc söï pheâ chuaån cuûa FSC tröôùc khi ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù caáp chöùng chæ taïi quoác gia hoaëc khu vöïc ñoù.
Trang 106
II.3 Phaïm vi aùp duïng vaø lôïi ích khi ñöôïc caáp chöùng chæ röøng Chöùng chæ röøng ñöôïc aùp duïng cho taát caû caùc ñôn vò quaûn lyù röøng vôùi caùc quy moâ lôùn nhoû baát keå laø sôû höõu nhaø nöôùc hay tö nhaân. Ñaây laø moät quaù trình hoaøn toaøn töï nguyeän cuûa caùc chuû röøng; tuy nhieân, ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng chæ aùp duïng cho caùc ñôn vò ñang quaûn lyù röøng saûn xuaát vaø ñang hoaït ñoäng quaûn lyù kinh doanh. Caùc lôïi ích khi moät ñôn vò laâm nghieäp ñöôïc caáp chöùng chæ röøng bao goàm: Goã ñöôïc caáp nhaõn FSC seõ baùn ñöôïc giaù cao hôn so vôùi cuøng loaïi khoâng ñöôïc caáp nhaõn (thoâng thöôøng giaù cao hôn khoaûng 30%). Coù ñieàu kieän tieáp caän vôùi thò tröôøng môùi. Caùc ñaùnh giaù ñònh kyø cuûa cô quan caáp chöùng chæ seõ giuùp tìm ra caùc ñieåm maïnh, yeáu trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. II.4 Quy trình ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng Theo chöông trình Smartwood, quy trình ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng goàm 10 böôùc cô baûn nhö sau: - Ñôn vò quaûn lyù röøng laøm ñôn yeâu caàu cho cô quan ñaùnh giaù; - Cô quan ñaùnh giaù xaây döïng döï toaùn, chi phí vaø ñaøm phaùn vôùi khaùch haøng (ñôn vò quaûn lyù röøng); - Khaùch haøng kyù thoûa thuaän vôùi cô quan ñaùnh giaù. Cô quan ñaùnh giaù seõ yeâu caàu khaùch haøng öùng tröôùc 60% chi phí döï toaùn ñeå trieån khai coâng taùc ñaùnh giaù. Khi nhaän ñöôïc tieàn, quaù trình thöïc hieän baét ñaàu; - Cô quan ñaùnh giaù cöû chuyeân gia laõnh ñaïo ñoaøn ñaùnh giaù. Chuyeân gia naøy seõ ñöôïc cung caáp toaøn boä taøi lieäu lieân quan ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng vaø boä tieâu chuaån ñaùnh giaù ñaõ ñöôïc chaáp nhaän; - Ñoaøn chuyeân gia trieån khai caùc hoaït ñoäng ñaùnh giaù taïi hieän tröôøng; - Thaûo luaän vaø thoâng baùo keát quaû ñaùnh giaù sô boä vôùi khaùch haøng; - Göûi baùo caùo sô boä cho cô quan ñaùnh giaù; - Cô quan ñaùnh giaù seõ toång hôïp thaønh baùo caùo vaø seõ göûi cho khaùch haøng ñeå tham gia yù kieán (thôøi gian toái ña laø 2 tuaàn), ñoàng thôøi cuõng göûi cho caùc chuyeân gia ñoäc laäp ñaùnh giaù vaø cho yù kieán; - Chuyeân gia chính seõ toång hôïp, xaây döïng baùo caùo cuoái cuøng töø yù kieán cuûa khaùch haøng vaø chuyeân gia ñoäc laäp; - Trình baøy baùo caùo cho Giaùm ñoác cô quan chöùng chæ ra quyeát ñònh caáp chöùng chæ. Thôøi gian töø luùc baét ñaàu ñaùnh giaù ñeán luùc keát thuùc ñöôïc caáp chöùng chæ thöôøng maát khoaûng 90 ngaøy. Chöùng chæ coù giaù trò trong 5 naêm. Tuy nhieân, haøng naêm cô quan ñaùnh giaù thöôøng toå chöùc moät ñôït kieåm tra xem ñôn vò quaûn lyù röøng coù tuaân thuû lieân tuïc caùc yeâu caàu cuûa tieâu chuaån quaûn lyù röøng beàn vöõng hay khoâng.
Trang 107
Trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng tuaân thuû caùc tieâu chuaån quy ñònh, chöùng chæ coù theå bò thu hoài. Chi phí tröïc tieáp cuûa vieäc ñaùnh giaù röøng bao goàm phí ñaùnh giaù laàn ñaàu vaø phí ñaùnh giaù haøng naêm. Chi phí ñaùnh giaù giaùn tieáp coù theå bao goàm chi phí gia taêng cho nhaân vieân, chi phí gia taêng cho vieäc kieåm soaùt röøng, vieäc laäp keá hoaïch quaûn lyù phuï theâm, chi phí kieåm keâ gia taêng vaø nhöõng thay ñoåi trong caùc phöông phaùp khai thaùc. II.5 Chuoãi haønh trình saûn phaåm (Chain of Custody - CoC): Töø moät caây goã, ñeå coù theå trôû thaønh moät thaønh phaåm goã, caàn phaûi traûi qua nhieàu böôùc, bao goàm töø khai thaùc, cheá bieán vaø saûn xuaát sô caáp vaø thöù caáp, phaân phoái vaø tieâu thuï. Quaù trình naøy ñöôïc goïi laø chuoãi-haønh-trình-saûn-phaåm. Baèng caùch kieåm ñònh töøng böôùc trong quaù trình naøy, chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm (CoC) ñaûm baûo vôùi khaùch haøng raèng caùc saûn phaåm ñaõ ñöôïc chöùng chæ maø hoï mua thöïc söï coù nguoàn goác töø moät khu röøng ñaõ ñöôïc chöùng chæ. Saûn phaåm cuûa caùc coâng ty ñaõ ñöôïc chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm coù theå ñöôïc mang nhaõn FSC. Böôùc ñaàu tieân cho moät coâng ty muoán thöïc hieän chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm laø phaûi xaùc ñònh taát caû ñieåm kieåm soaùt goã taäp keát (CCP’s). Ñieåm kieåm soaùt goã taäp keát laø ñieåm maø goã nguyeân lieäu ñaõ ñöôïc chöùng chæ vaø chöa ñöôïc chöùng chæ coù khaû naêng bò troän laãn vôùi nhau. ÔÛ moãi ñieåm ñaõ xaùc ñònh seõ caàn söï kieåm soaùt ñeå ñaûm baûo raèng goã seõ khoâng bò troän laãn. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp, CCP’s seõ bao goàm: - Vieäc thu mua nguyeân lieäu goã - Ñaàu vaøo toát - Kieåm tra trong saûn xuaát - Haøng hoùa thaønh phaåm vaø löu kho - Vieäc baùn haøng Caùch thöùc maø CCp’s coù theå ngaên caûn ñöôïc vieäc troän laãn goã ñaõ ñöôïc chöùng chæ vaø chöa ñöôïc chöùng chæ laø thoâng qua vieäc keát hôïp xaùc nhaän vaø xaùc minh goã, phaân loaïi goã vaø chöùng töø phuø hôïp, cuøng vôùi vieäc ñaøo taïo chuyeân moân ñaày ñuû. Höôùng daãn chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm thay ñoåi tuøy theo caùc cô quan caáp chöùng chæ khaùc nhau, vaø caùc chi tieát caàn daãn chieáu ñeán caùc cô quan caáp chöùng chæ coù lieân quan. Do ñoù, muïc tieâu cuûa vieäc chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm laø cung caáp baèng chöùng raèng saûn phaåm ñöôïc chöùng chæ coù nguoàn goác töø caùc khu röøng ñaõ ñöôïc chöùng chæ vaø quaûn lyù toát vaø xaùc minh raèng caùc saûn phaåm ñoù khoâng laãn loän vôùi caùc saûn phaåm töø caùc khu röøng chöa ñöôïc chöùng chæ ôû baát kì ñieåm naøo cuûa chuoãi cung caáp, tröø phi döôùi söï kieåm soaùt nghieâm ngaët cuûa cô cheá nhaõn sinh thaùi tyû leä (%) maø saûn phaåm ñang ñöôïc aùp duïng. Nhaõn sinh thaùi döïa treân tyû leä laø moät cô cheá maø laâm saûn chæ chöùa moät tyû leä nhoû nguyeân lieäu goã ñöôïc chöùng chæ vaãn coù theå ñöôïc daùn
Trang 108
nhaõn neâu leân raèng chuùng coù nguoàn goác töø caùc khu röøng ñöôïc quaûn lyù toát. Cô quan chöùng chæ ñöôïc uûy nhieäm ñang tieán haønh hoaëc quaûn lyù chöông trình chöùng chæ naøy seõ ñöa ra höôùng daãn vaø giôùi haïn veà caùc tuyeân boá naøy treân nhaõn sinh thaùi. Chi phí tröïc tieáp cuûa vieäc ñöôïc chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm (CoC) bao goàm chi phí ñaùnh giaù ban ñaàu vaø haøng naêm. Chi phí giaùn tieáp coù theå bao goàm khoaûn taêng theâm ñeå phaân loaïi saûn phaåm, trang bò laïi nhaø xöôûng, vaø ñaøo taïo nhaân vieân ñeå ñaûm baûo tính rieâng reõ cuûa saûn phaåm. III. Tình hình thöïc hieän chöùng chæ röøng taïi Vieät Nam Hieän nay, khoaûng 27 trieäu ha röøng (goàm treân 200 khu röøng thuoäc 32 quoác gia) treân theá giôùi ñaõ ñöôïc caáp chöùng chæ cuûa FSC vaø treân 600 chöùng chæ nhaõn sinh thaùi ñaõ ñöôïc caáp cho caùc nhaø saûn xuaát laâm saûn. Taïi Vieät Nam, töø naêm 1998, Quyõ quoác teá veà baûo veä thieân nhieân (World Wide Fund for Nature - WWF) ñaõ phoái hôïp chaët cheõ vôùi Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, Cuïc Phaùt trieån Laâm nghieäp, Cuïc Kieåm laâm vaø moät soá cô quan trong ngaønh laâm nghieäp trong vieäc toå chöùc caùc hoäi thaûo quoác gia veà quaûn lyù röøng beàn vöõng cuõng nhö thaønh laäp Toå coâng taùc quoác gia Vieät Nam veà quaûn lyù röøng beàn vöõng. Töø ñoù ñeán nay, WWF Ñoâng döông laø toå chöùc giuùp ñôõ chuû yeáu veà taøi chính vaø kyõ thuaät cho Toå coâng taùc quoác gia Vieät Nam trong vieäc xaây döïng boä tieâu chuaån quoác gia veà quaûn lyù röøng beàn vöõng döïa theo caùc nguyeân taéc vaø tieâu chuaån cuûa FSC. Ñeán nay, Toå Coâng taùc quoác gia ñaõ hoaøn thaønh döï thaûo (laàn thöù 6) boä tieâu chuaån quoác gia, bao goàm 10 tieâu chuaån, 46 tieâu chí vaø 113 chæ soá cuï theå. Tuy nhieân, FSC cuõng chæ roõ laø taát caû caùc boä tieâu chuaån quoác gia keå caû khi ñaõ ñöôïc FSC coâng nhaän vaø aùp duïng vaãn caàn ñöôïc xem xeùt söûa ñoåi boå sung thöôøng xuyeân cho phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi cuûa caùc ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi vaø traïng thaùi röøng. Baûn döï thaûo naøy nhaèm giuùp cho caùc ñôn vò vaø caù nhaân quan taâm ñeán quaûn lyù röøng coù ñöôïc caùc nhaän thöùc cô baûn theá naøo laø moät ñôn vò quaûn lyù röøng ñaït ñeán möùc quaûn lyù beàn vöõng theo caùc tieâu chuaån quoác teá. Beân caïnh ñoù, WWF cuõng tích cöïc phoái hôïp vôùi Toå coâng taùc quoác gia Vieät Nam vaø caùc nhaø taøi trôï khaùc tieán haønh xaây döïng caùc moâ hình thí ñieåm veà quaûn lyù röøng beàn vöõng tieán tôùi ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng cho moät soá ñòa phöông nhö : Tænh Ñaéc Laéc: Naêm 1999, môøi chuyeân gia ñaùnh giaù cuûa FSC tieán haønh tieàn khaûo saùt, ñaùnh giaù taïi 6 laâm tröôøng. Chuyeân gia FSC ñaõ ñöa ra moät soá khuyeán nghò ñoái vôùi tænh, laâm tröôøng nhaèm thöïc hieän vaø ñaùp öùng ñöôïc caùc tieâu chuaån veà quaûn lyù röøng beàn vöõng. Tænh Kon Tum : WWF vaø TFT/Scancom thöïc hieän döï aùn veà baûo toàn ña daïng sinh hoïc vaø quaûn lyù röøng beàn vöõng taïi huyeän Kon Plong.
Trang 109
Ñeå tìm hieåu theâm thoâng tin veà chöông trình FSC taïi Vieät Nam, xin lieân heä
Tænh Gia Lai: Cuøng vôùi Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân xaây döïng moâ hình veà quaûn lyù röøng beàn vöõng taïi moät soá Laâm tröôøng. Ñaõ tieán haønh ñaùnh giaù thöû nghieäm boä tieâu chuaån quoác gia taïi 2 Laâm tröôøng Sô Pai vaø Haø nöøng. Saép tôùi, WWF seõ môøi chuyeân gia cuûa FSC tieán haønh tieàn khaûo saùt, ñaùnh giaù taïi caùc laâm tröôøng noùi treân. Tænh Ngheä An: Cuøng vôùi Toå coâng taùc quoác gia tieán haønh nhieàu chuyeán khaûo saùt, ñaùnh giaù boä tieâu chuaån quoác gia taïi moät soá laâm tröôøng. Tænh Thöøa Thieân-Hueá, Tænh Quaûng Nam ñaõ xaây döïng vaø tìm kieám nguoàn taøi trôï kinh phí cho moät soá döï aùn nghieân cöùu ñaùnh giaù veà khai thaùc goã baát hôïp phaùp, xaây döïng caùc moâ hình veà röøng quaûn lyù bôûi coäng ñoàng taïi moät soá vuøng troïng ñieåm. ñeán caùc ñòa chæ sau:
WWF Chöông trình Ñoâng Döông 53 Traàn Phuù, IPO Box 151, Hanoi - Vietnam Tel:+ 84.47.338.387 Fax:+84.47.338.388 Email: public@wwfvn.org.vn Website: wwfindochina.org.vn Quyõ röøng nhieät ñôùi Rue Mauverney 28, 1196 Gland, Switzerland Tel:+41.229.990.000 Fax:+41.229.990.002 Email:b.roberts@tropicalforesttrust.com Website: www.tropicalforesttrust.com
SGS Qualifor 141 ñöôøng Lyù Chính Thaéng , Quaän 3 Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Vieät Nam Giaùm ñoác: Nguyeãn Ngoïc Khoa Email: khoa_nguyen@sgs.com Website: www.sgsqualifor.com
Caùc cô quan caáp chöùng chæ: Smartwood (Asia-Pacific) Jeff Hayward, Regional Manager Jl. Astrajingga No. 7, Bogor, 16153 - Indonesia Tel: 62-251-337417 Cell: 62-812-1101-402 Fax: 62-251-337417 Email: jhayward@smartwood.org Website: www.smartwood.org (Nguoàn Boä noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân)
Trang 110
PHUÏ LUÏC 7
DÖÏ ÑOAÙN TAÊNG TRÖÔÛNG THÒ TRÖÔØNG ÑOÀ GOÃ THEÁ GIÔÙI
Baùo caùo naøy giaû ñònh raèng boái caûnh quoác teá trong naêm 2005 vaø 2006 seõ nhö sau: Do keát quaû cuûa vieäc môû cöûa cuûa caùc thò tröôøng ñoà goã chính trong voøng 10 naêm qua, thöông maïi ñoà goã quoác teá ñaõ taêng tröôûng nhanh hôn toác ñoä saûn xuaát vaø toác ñoä taêng tröôûng thöông maïi quoác teá haøng coâng nghieäp. Naêm 2001 ñaõ laø naêm maø thöông maïi ñoà goã quoác teá coù söï thu heïp, nhöng taêng tröôûng ñaõ trôû laïi vaøo naêm 2002. Trong naêm 2005 vaø 2006, möùc GDP theá giôùi seõ tieáp tuïc taêng tröôûng vôùi toác ñoä cao vaø thöông maïi quoác teá veà haøng coâng nghieäp cuõng vaäy. Thöông maïi ñoà goã theá giôùi ñöôïc duï kieán taêng tröôûng ôû möùc 6% vaøo naêm 2005 vaø 7% vaøp naêm 2006 tính theo giaù hieän haønh. Thöong maïi ñoà goã theá giôùi seõ ñaït khoaûng 80,06 tyû USD vaøo naêm 2005 vaø 85 tyû USDvaøo naêm 2006.
Trang 111
Nhu caàu veà ñoà goã ñöôïc döï kieán seõ taêng tröôûng ôû taát caû caùc thò tröôøng lôùn vaøo naêm 2005 vaø 2006. Tình hình toaøn caàu laø khaû quan cho caû 2 naêm vì Hoa kyø tieáp tuïc taêng tröôûng maïnh meõ vaø Chaâu AÂu ñaõ coù daáu hieäu hoài phuïc. Danh saùch caùc quoác gia döï kieán coù möùc taêng tröôûng ñoà goã treân 3% vaøo naêm 2006 bao goàm Ireland ôû Taây AÂu, 8 quoác gia thaønh vieân môùi cuûa EU (Estonia, Hungary, Latvia, Ba lan, Lithuania, Coäng hoøa Seùc, Slovenia vaø Slovakia), 3 quoác gia ôû Trung vaø Ñoâng AÂu (Croatia, Nga vaø Ucraina), 9 ôû Chaâu AÙ (Trung quoác, AÁn ñoä, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Ñaøi loan, Thaùi lan vaø Vieät nam) vaø 1 ôû Nam myõ (Chile). Caùc quoác gia coøn laïi trong soá 60 quoác gia ñöôïc döï kieán coù möùc taêng tröôûng trung bình tröø Ñöùc ñöôïc döï ñoaùn laø khoâng coù taêng tröôûng.
(Nguoàn: CSIL- naêm 2004)
Trang 112
PHUÏ LUÏC 8
HOÄI CHÔÏ- TRIEÃM LAÕM ÑOÀ GOÃ TAÏI MYÕ
Danh muïc hoäi chôï-trieãn laõm ñoà goã dieãn ra haèng naêm taïi thò tröôøng Myõ
Ñòa ñieåm Thôøi gian Teân Hoäi chôï
Las Vegas 26-28/1 Surfaces. Floor Covering Show
Orlando 28-30/1 Orlando Furniture and Accessory Market
Edision 6-8/2 Edison Furniture & Accessory Market
Industrial Woodworking Expo- Greensboro 17-18/2
Carolinas Cabinets, industrial woodworking furniture The International Home Furnishing Market
Thaùng 4 vaø thaùng 10 15-16/4
Baéc Carolina Ft. Washington
Mid-Atlantic Industrial Woodworking Expo- Furniture, cabinets, industrial wood products, woodworking machinery
27-28/4 Las Vegas
Las Vegas International Hotel & Restaurant Show- Furniture, furnishings, fixtures
14-17/5 ICFF International Contermporary Furniture Fair New York
Thaùng 7 Atlanta
14-17/9 Chicago
The International Woodworking Machinery & Furniture Supply Fair USA The International Casual Furniture & Accessories Market
(Nguoàn:CSIL)
Caùc hoäi chôï treân ñaây laø nhöõng hoäi chôï lôùn nhaát taïi Myõ vaø caû theá giôùi, coù theå
keå ra chi tieát nhö :
- Hoäi chôï quoác teá veà ñoà gia duïng trong nhaø (The International Home Furnishing Market) ñöôïc toå chöùc moãi naêm 2 laàn vaøo thaùng 4 vaø thaùng 10 taïi thaønh phoá High Point, Bang Baéc Carolina, ñaây laø hoäi chôï lôùn nhaát veà ñoà noäi thaát treân theá giôùi, vôùi dieän tích 11, 5 trieäu fit vuoâng (106,8 ha) goàm 188 toaø nhaø, haøng naêm coù khoaûng 3000 coâng ty tröng baøy haøng taïi hoäi hôï vaø thu huùt khoaûng 70.000- 80.000 ngöôøi thaêm quan;
- Hoäi chôï ñoà noäi thaát vaø trang trí noäi thaát taïi Las Vegas (Las Vegas International Hotel & Restaurant Show- Furniture, furnishings, fixtures) vôùi dieän tích tröng baøy laø 7, 5 trieäu fít vuoâng (khoaûng 70 ha) laø hoäi chôï veà ñoà noäi thaát lôùn nhaát ôû bôø Taây Hoa Kyø, hôn 75% trong soá 200 taäp ñoaøn baøn leû ñoà goã haøng ñaàu cuûa
Trang 113
Myõ tham gia giôùi thieäu tröng baøy, hoäi chôï naøy thay theá cho hoäi chôï ñoà goã taïi San Francisco;
- Hoäi chôï maùy cheá bieán goã vaø cung caáp ñoà gia duïng Myõ (The International Woodworking Machinery & Furniture Supply Fair USA) taïi thaønh phoá Atlanta laø moät trong nhöõng hoäi chôï lôùn nhaát theá giôùi veà cheá bieán goã, caùc nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán goã, caùc saûn phaåm vaùn saøn, coâng nghieäp boïc, nhoài gheá, ñeäm …. Vôùi dieän tích tröng baøy 834 ngaøn fit vuoâng (7,8 ha), haøng naêm coù khoaûng 1.330 coâng ty tröng baøy, 25.000 khaùch mua haøng trong toång soá khoaûng 43.000 ngöôøi thaêm quan hoäi chôï.
- Hoäi chôï quoác teá veà ñoà goã vaø ñoà ñaïc ngoaøi trôøi (The International Casual Furniture & Accessories Market ) ñöôïc toå chöùc vaøo thaùng 9 haøng naêm taïi thaønh phoá Chocago, haøng naêm coù khoaûng 350 coâng ty tham gia tröng baøy taïi hoäi chôï naøy. Khaùch ñeán thaêm hoäi chôï chuû yeáu laø caùc cöûa haøng baùn leû ñoà goã ngoaøi trôøi cuûa Myõ. Tröôùc khi tham gia hoäi chôï, doanh nghieäp phaûi nghieân cöùu xaùc ñònh hoäi chôï phuø hôïp vôùi ngaønh haøng saûn xuaát cuûa mình vaø lieân heä vôùi nhaø toå chöùc laøm caùc thuû tuïc ñaêng kyù, thueâ gian haøng, chuaån bò chu ñaùo haøng hoùa vaø taøi lieäu quaûng caùo veà saûn phaåm, ñeán tröôùc töø 1- 2 ngaøy ñeå daøn döïng, tröng baøy haøng hoùa. Haøng hoaù vaø caùch tröng baøy phaûi môùi, ñoäc ñaùo, mang tính chuyeân nghieäp vaø coù phong caùch rieâng, theå hieän theá maïnh cuûa doanh nghieäp. Khaùch haøng ñeán thaêm quan gian haøng coù theå laø caùc nhaø nhaäp khaåu, caùc chuû cöûa haøng baùn leû lôùn nhoû khaùc nhau neân khaû naêng ñaët haøng cuûa hoï cuõng raát khaùc nhau. Tuøy töøng khaùch haøng vaø soá löôïng haøng khaùch yeâu caàu ñeå ñaøm phaùn ñieàu chænh giaù caû cuõng nhö caùc ñieàu kieän sao cho phuø hôïp. Ñoà goã voán coàng keânh neân keânh giôùi thieäu saûn phaåm baèng caùch giôûi maãu khoâng tieän lôïi vaø toán keùm. Vì theá, vieäc mang haøng hoaù ñeán hoäi chôï coøn taïo cho khaùch haøng Myõ coù cô hoäi tieáp xuùc thöïc teá vôùi saûn phaåm, giuùp hoï an taâm, töï tin hôn khi quyeát ñònh giao dòch caùc hôïp ñoàng lôùn, daøi haïn.
Doanh nghieäp Vieät Nam khi tham gia hoäi chôï taïi Myõ neân chuaån bò 2 baûng giaù haøng, moät baûng giaù FOB vaø CIF daønh cho khaùch nhaäp khaåu vaø moät baûng giaù baùn buoân taïi kho (ñaõ tính ñuû chi phí haûi quan, thueá nhaäp khaåu, vaän chuyeån vaø löu thoâng taïi Myõ) daønh cho khaùch haøng laø nhöõng ngöôøi baùn leû. Ñaëc bieät, taïi hoäi chôï toái kî vieäc baùn leû trao tay tröïc tieáp haøng hoùa cho khaùch thaêm quan.