BỘ Y TẾ<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI<br />
<br />
VŨ MẠNH HÙNG<br />
KHẢO SÁT TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG<br />
ĐIỀU TRỊ ĐỢT CẤP BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH<br />
(COPD) TẠI KHOA NỘI B BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH<br />
THÁI BÌNH NĂM 2010<br />
<br />
LUẬN VĂN DƯỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I<br />
<br />
HÀ NỘI - 2013<br />
<br />
BỘ Y TẾ<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI<br />
<br />
VŨ MẠNH HÙNG<br />
KHẢO SÁT TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG<br />
ĐIỀU TRỊ ĐỢT CẤP BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH<br />
(COPD) TẠI KHOA NỘI B BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH<br />
THÁI BÌNH NĂM 2010<br />
LUẬN VĂN DƯỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I<br />
<br />
MãSố : CK 62.73.05.05<br />
Chuyên ngành : Dược lâm sàng<br />
Người hướng dẫn :TS.Nguyễn Hoàng Anh<br />
BSCKII.Hà Quốc Phòng<br />
Nơi thực hiện đề tài : - ĐH Dược Hà Nội<br />
- BVĐK tỉnh Thái Bình<br />
HÀ NỘI - 2013<br />
<br />
§Æt vÊn ®Ò<br />
BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh (COPD: Chronic Obstructive Pulmonary<br />
Disease) lµ mét danh tõ dïng ®Ó chØ mét nhãm bÖnh lý ®êng h« hÊp cã ®Æc<br />
tÝnh chung lµ sù t¾c nghÏn ®êng thë kh«ng håi phôc hoµn toµn. §©y lµ mét<br />
nhãm bÖnh h« hÊp thêng gÆp trªn thÕ giíi còng nh ë níc ta [12], [11], [39],<br />
[79].<br />
N¨m 1990, nghiªn cøu vÒ t×nh h×nh bÖnh tËt toµn cÇu cña Tæ chøc Y tÕ<br />
thÕ giíi (WHO) íc tÝnh tû lÖ m¾c COPD trªn toµn thÕ giíi lµ 9,33/1000 d©n<br />
®èi víi nam vµ 7,33/1000 d©n ®èi víi n÷ [48].Năm 2008 ước tính trªn toµn<br />
thÕ giíi cã kho¶ng 600 triÖu ngêi m¾c bÖnh [34].<br />
ë ViÖt Nam, theo Ng« Quý Ch©u vµ cộng sự (2005) tû lÖ m¾c COPD<br />
trong d©n c thµnh phè Hµ Néi chung cho c¶ hai giíi lµ 2% (nam: 3,4% vµ<br />
n÷: 0,7%) [2]. Tû lÖ m¾c COPD ë nh÷ng ngêi trªn 40 tuæi ë thµnh phè H¶i<br />
Phßng lµ 5,65% (nam: 7,91% vµ n÷: 3,63%) [57]. Trong mét nghiªn cøu t¹i<br />
thµnh phè B¾c Giang vÒ tû lÖ m¾c COPD ë nh÷ng ngêi trªn 40 tuæi lµ 2,3%<br />
(nam: 3,0% vµ n÷: 1,7%) [1].<br />
COPD lµ bÖnh thêng kÐo dµi, xen kÏ gi÷a nh÷ng giai ®o¹n æn ®Þnh lµ c¸c<br />
®ît cÊp cã thÓ ®e do¹ tÝnh m¹ng ngêi bÖnh [17], [29]. Mét ®ît cÊp ®îc xem<br />
nh lµ mét biÕn cè trong diÔn biÕn tù nhiªn cña bÖnh, nã ®îc thÓ hiÖn ®Æc trng<br />
qua c¸c triÖu chøng t¨ng khã thë, ho vµ/hoÆc kh¹c ®êm vît khái giíi h¹n b×nh<br />
thêng g©y ¶nh hëng rÊt lín ®Õn cuéc sèng còng nh cã thÓ ®e do¹ ®Õn tÝnh<br />
m¹ng cña bÖnh nh©n.<br />
HiÖn nay trªn thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam ph¸c ®å chñ yÕu ®Ó ®iÒu trÞ<br />
®ît cÊp COPD bao gåm : thuèc gi·n phÕ qu¶n, kh¸ng sinh, glucocorticoid .<br />
<br />
1<br />
<br />
Trong ®ã ®Ó ®iÒu trÞ còng nh ®Ò phßng béi nhiÔm (rÊt hay x¶y ra ë bÖnh<br />
nh©n COPD) c¸c thÇy thuèc thêng ph¶i sö dông kh¸ng sinh.<br />
Sö dông kh¸ng sinh trong ®iÒu trÞ COPD gãp phÇn rÊt lín c¶i thiÖn t×nh<br />
tr¹ng bÖnh tËt cña bÖnh nh©n còng nh c¶i thiÖn chÊt lîng cuéc sèng cña hä, tuy<br />
nhiªn viÖc sö dông thuèc nãi chung vµ sö dông kh¸ng sinh nãi riªng lµ ®Æc thï<br />
cña tõng c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh .<br />
Bệnh viện đa khoa tỉnh Thái Bình là một bệnh viện tuyến tỉnh được công<br />
nhận hạng 1, phục vụ khám chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe cho nhân dân với số<br />
lượng bệnh nhân trung bình khoảng 1000 bệnh nhân hàng tháng trong đó có rất<br />
nhiều bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được điều trị chủ yếu tại<br />
khoa Nội B của bệnh viện. Hiện chưa có nghiên cứu nào được thực hiện nhằm<br />
đánh giá việc sử dụng kháng sinh trong điều trị đợt cấp COPD tại bệnh viện.<br />
Do vËy chóng t«i tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Ò tµi : "Khảo sát t×nh h×nh sö<br />
dông kh¸ng sinh trong ®iÒu trÞ ®ît cÊp bÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh<br />
(COPD) t¹i khoa Néi B - BÖnh viÖn ®a khoa tØnh Th¸i B×nh n¨m 2010" víi<br />
môc tiªu :<br />
1.M« t¶ ®Æc ®iÓm bÖnh nh©n ®ît cÊp COPD ®îc ®iÒu trÞ tại khoa Nội B<br />
bệnh viện đa khoa tỉnh Thái Bình vào năm 2010<br />
2.Kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch lựa chọn kh¸ng sinh trong ®iÒu trÞ ®ît cÊp COPD<br />
trong mẫu nghiên cứu.<br />
Kết quả thu được hy vọng giúp đề xuất các giải pháp góp phần tăng cường<br />
sử dụng thuốc hợp lý trong điều trị đợt cấp COPD tại bệnh viện.<br />
<br />
2<br />
<br />
Ch¬ng 1<br />
Tæng quan<br />
1.1. Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ COPD<br />
<br />
1.1.1. S¬ lîc lÞch sö<br />
Sù hiÓu biÕt vÒ COPD ®· b¾t ®Çu tõ h¬n 200 n¨m tríc ®©y nhng ®Õn<br />
tËn nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XX th× nghiªn cøu vÒ COPD míi thùc sù ph¸t<br />
triÓn.<br />
N¨m 1966, Burows ®· lÇn ®Çu tiªn ®a ra thuËt ng÷ COPD ®Ó thèng nhÊt<br />
gi÷a thuËt ng÷ viªm phÕ qu¶n m¹n hay ®îc dïng ë ch©u ¢u vµ thuËt ng÷ khÝ<br />
phÕ thòng ®îc dïng chñ yÕu ë Hoa Kú [64].<br />
Tõ n¨m 1992, thuËt ng÷ COPD ®· chÝnh thøc thay thÕ cho c¸c tªn gäi<br />
kh¸c vÒ bÖnh vµ ¸p dông trªn toµn thÕ giíi, nã ®îc dïng trong ph©n lo¹i<br />
bÖnh tËt quèc tÕ lÇn thø 9 vµ lÇn thø 10 [78].<br />
N¨m 1995, n¨m ®¸nh dÊu bíc ngoÆt khi héi lång ngùc Mü (ATS), héi h« hÊp<br />
Ch©u ¢u (ERS) vµ c¸c héi lång ngùc kh¸c ®ång lo¹t ®a ra c¸c híng dÉn vÒ chÈn<br />
®o¸n vµ ®iÒu trÞ COPD.<br />
N¨m 1998, WHO vµ NHLBI ®Ò ra s¸ng kiÕn toµn cÇu cho bÖnh phæi t¾c<br />
nghÏn m¹n tÝnh (GOLD) vµ ®a ra khuyÕn c¸o vÒ chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ vµ phßng<br />
COPD. Hµng n¨m GOLD ®Òu ®a ra b¶n cËp nhËt vÒ chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ<br />
bÖnh [40].<br />
1.1.2. §Þnh nghÜa<br />
- Theo GOLD 2006 [39¦COPD lµ t×nh tr¹ng bÖnh lý cã ®Æc trng b»ng<br />
h¹n chÕ lu th«ng khÝ, sù h¹n chÕ nµy lµ håi phôc kh«ng hoµn toµn. Sù h¹n<br />
chÕ lu lîng khÝ nµy tiÕn triÓn tõ tõ vµ cã liªn quan ®Õn ph¶n øng viªm bÊt<br />
thêng cña phæi - phÕ qu¶n ®èi víi c¸c khÝ hay ph©n tö ®éc h¹i. Kh«ng xÕp<br />
vµo COPD nh÷ng trêng hîp kh«ng cã rèi lo¹n th«ng khÝ t¾c nghÏn.<br />
<br />
3<br />
<br />