Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lượng thông tin kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xác định các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán; phân tích các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến chất lượng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh; đưa ra các đề xuất giúp cho nhà quản trị có giải pháp để nâng cao chất lượng thông tin kế toán cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lượng thông tin kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM --------------------------- TẠ THỊ THƠ CÁC NHÂN TỐ BÊN TRONG DOANH NGHIỆP TÁC ĐỘNG ĐẾN CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ĐƢỢC TRÌNH BÀY TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM --------------------------- TẠ THỊ THƠ CÁC NHÂN TỐ BÊN TRONG DOANH NGHIỆP TÁC ĐỘNG ĐẾN CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ĐƢỢC TRÌNH BÀY TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN XUÂN HƢNG TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2016
CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hƣớng dẫn khoa học : PGS-TS Nguy n Xu n Hƣng Luận văn Thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Trƣờng Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 27 tháng 03 năm 2016 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: STT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS.TS. Phan Đình Nguyên Chủ tịch 2 TS. Nguy n Thị Mỹ Linh Phản biện 1 3 TS. Phan Thị Hằng Nga Phản biện 2 4 PGS.TS. Lê Quốc Hội Ủy viên 5 TS. Hà Văn Dũng Ủy viên, Thƣ ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã đƣợc sửa chữa Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƢỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày 09 tháng 01 năm 2016 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Tạ Thị Thơ Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 04/02/1991 Nơi sinh: Thái Bình Chuyên ngành: Kế toán – Kiểm toán MSHV: 1441850042 I- Tên đề tài: Các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lượng thông tin kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh II- Nhiệm vụ và nội dung: Chƣơng 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Chƣơng 2: Cơ sở lý thuyết về thông tin kế toán và chất lƣợng thông tin kế toán Chƣơng 3: Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận Chƣơng 5: Kết luận chung và một số giải pháp nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa III- Ngày giao nhiệm vụ: 20/08/2015 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 15/01/2016 V- Cán bộ hƣớng dẫn: PGS-TS Nguy n Xu n Hƣng CÁN BỘ HƢỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký)
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế “Các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lượng thông tin kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh” là công trình của việc học tập và nghiên cứu khoa học thật sự nghiêm túc của bản thân. Những kết quả nêu ra trong luận văn này là trung thực và chƣa đƣợc công bố trƣớc đ y. Các số liệu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đƣợc tổng hợp từ những nguồn thông tin đáng tin cậy. TP. HCM, ngày 09 tháng 01 năm 2016 Học viên thực hiện Luận văn Tạ Thị Thơ
ii LỜI CẢM ƠN  Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến: - Các Thầy Cô Trƣờng Đại Học Công Nghệ TP.Hồ Chí Minh đã tận tình truyền đạt kiến thức nền tảng cơ sở, kiến thức chuyên sâu về Kế toán – Kiểm toán và kinh nghiệm sống quý báu, thực sự hữu ích tôi trong thời gian thực tập và cả sau này. - Đặc biệt tôi xin gởi lời tri n đến Cô Nguy n Xu n Hƣng đã hết lòng hỗ trợ, giúp đỡ tôi từ khi chọn đề tài, cách thức tiếp cận thực ti n tại đơn vị thực tập đến khi hoàn chỉnh luận văn thạc sĩ này. Xin kính chúc Qúy Thầy Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong công việc. TP. HCM, ngày 09 tháng 01 năm 2016 Học viên thực hiện Luận văn Tạ Thị Thơ
iii TÓM TẮT Nhằm góp phần làm cho thông tin kế toán của các doanh nghiệp vừa và nhỏ đƣợc minh bạch hơn, lành mạnh hơn, có chất lƣợng hơn, phù hợp với yêu cầu phát triển khách quan của nền kinh tế thị trƣờng luận văn đã chọn đề tài “Các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lượng thông tin kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh” để nghiên cứu. Bằng việc kế thừa các nghiên cứu trƣớc để xác định các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán từ đó x y dựng mô hình cho các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh luận văn đã xác định đƣợc 6 nhân tố nhƣ sau: Chính sách pháp luật (P), Nhân sự kế toán (N) , Nhà quản lý (L), Môi trƣờng doanh nghiệp (M) và Thuế (T). Nghiên cứu sử dụng kết quả của bảng câu hỏi sau khi khảo sát thực tế tại thành phố Hồ Chí Minh và chạy chƣơng trình SPSS 2.0 để đo lƣờng mức độ tác động của các nhân tố Kết quả nghiên cứu cho thấy có 2 nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh bao gồm: Chính sách pháp luật, Nhân sự kế toán. Nhà quản lý, Thuế và Môi trƣờng doanh nghiệp không có ý nghĩa trong nghiên cứu này. Nhân tố chính sách pháp luật có ảnh hƣởng mạnh nhất (β = 0.557 ) tới chất lƣợng thông tin kế toán trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh, kế tiếp là Nhân sự kế toán (β= 0.259) Mô hình kết quả nghiên cứu nhƣ sau: Chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh = 0.557 x Chính sách pháp luật + 0.259 x Nhân sự kế toán Trên cơ sở đó, luận văn đƣa ra một số đề xuất với các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh nhằm giúp các nhà quản trị nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp mình.
iv ABSTRACT To contribute to the accounting information of the medium and small businesses more transparent, healthier, higher quality, consistent with the objective requirements of development of market economies have chosen dissertation topic financial "Factors within the enterprise impact on the quality of accounting information is presented on the financial statements of small and medium-sized enterprises in Ho Chi Minh city" to study. By inheriting the previous study to determine the factors that affect the quality of accounting information from which to build models for the enterprise internal factors affecting the quality of accounting information of enterprises small and medium enterprises in Ho Chi Minh city has identified dissertations 6 following factors: Legal Policy (TP), HR accounting (N), managers (L), business environment (M) and Taxes (T). The study used the results of a questionnaire survey after the fact in Ho Chi Minh and running SPSS 2.0 to measure the extent of the impact factor The study results showed that 2 factors affecting business quality accounting information is presented on the financial statements of small and medium-sized enterprises in Ho Chi Minh City include: Policy measures legal, accounting personnel, managers, tax and business environment does not make sense in this study. Legal Policy factors have the strongest influence (β = 0557) on the quality of accounting information presented in the financial statements of small and medium- sized enterprises in Ho Chi Minh city, followed by HR Design math (β = 0259 Model results are as follows: He quality of accounting information is presented on the financial statements of small and medium-sized enterprises in Ho Chi Minh City = 0557 x Legal Policy + 0259 HR accounting On this basis, the thesis gives some suggestions for small and medium-sized enterprises in Ho Chi Minh City to help managers improve the quality of accounting information is presented on the company's financial reports his career.
v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BCTC: Báo cáo tài chính BCĐKT: Bảng c n đối kế toán BCKQHĐKD: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh BCLCTT: Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ FASB: Financial Accounting Standards Board IASB: International Accounting Standards Board TM BCTC: Thuyết minh báo cáo tài chính TTKT: Thông tin kế toán US GAAP: US Generally Accepted Accoungting Principles
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 Tóm tắt các nghiên cứu đánh giá chất lƣợng báo cáo tài chính................ 10 Bảng 1.2 Đo lƣờng các đặc tính chất lƣợng kế toán theo nghiên cứu của ferdy van beest và các cộng sự .............................................................................................. 11 Bảng 2.1 Tổng hợp đặc tính chất lƣợng thông tin của knight và burn..................... 23 Bảng 4.1 Ngành nghề của đối tƣợng khảo sát ........................................................ 42 Bảng 4.2 Kết quả crobach alpha các thang đo ........................................................ 43 Bảng 4.3 Ma trận nhân tố sau khi xoay ( rotated compoment matrix ) ................... 46 Bảng 4.4 Kết quả phân tích efa cho biến phụ thuộc ............................................... 48 Bảng 4.5 Kết quả tóm tắt cronbach các thang đo sau khi hiệu chỉnh ...................... 49 Bảng 4.6 Ma trận hệ số tƣơng quan ....................................................................... 50 Bảng 4.7 Tóm tắt mô hình ..................................................................................... 51 Bảng 4.8 Ph n tích phƣơng sai ( anova) ................................................................. 51 Bảng 4.9 Trọng số hồi qui ( coefficients ) .............................................................. 52
vii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1 Mô hình hệ thống thông tin thành công của delone và mclean (1992) ....... 6 Hình 1.2 Mô hình hệ thống thông tin thành công của delone và mclean (2003) ....... 6 Hình 1.3 Mô hình các nhân tố tác động đến chất lƣợng thông tin kế toán của stoderstrom và sun (2007) ....................................................................................... 8 Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu .............................................................................. 36 Hình 4.1 Biểu đồ tần số của phần dƣ chuẩn hóa của nhân tố chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố hồ chí minh ........................................................................................... 53 Hình 4.2 Biểu đồ dự báo giá trị của nhân tố chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố hồ chí minh ...................................................................................................................... 54 Hình 4.3 Biểu đồ phân tán giá trị của nhân tố chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố hồ chí minh ................................................................................................................ 55 Hình 4.4 Kết quả kiểm định mô hình hồi qui nghiên cứu ....................................... 57
viii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... I LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ II TÓM TẮT ............................................................................................................. III ABSTRACT .......................................................................................................... IV DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................. V DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................... VI DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................... VII MỤC LỤC ......................................................................................................... VIII PHẦN MỞ BÀI....................................................................................................... 1 1.TÍNH CẤP THIẾT ĐỀ TÀI .................................................................................. 1 2.MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................. 2 3.CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .................................................................................... 2 4.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU....................................................... 2 5.PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................... 3 6.ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN .................................................................. 3 7.KẾT CẤU ĐỀ TÀI ............................................................................................... 3 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................... 5 1.1 ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU NƢỚC NGOÀI ............................................................... 5 1.1.1 Mô hình DeLone và McLean ( 1992) ....................................................... 5 1.1.2 Mô hình Nelson và các cộng sự ( 2005).................................................... 7 1.1.3 Mô hình Stoderstrom và Sun (2007) .................................................... 7 1.1.4 Nghiên cứu của Ferdy van Beest, Geert Braam và Suzanne Boelens – Trung tâm nghiên cứu kinh tế Nijmegen ( NICE), Viện nghiên cứu quản lý đại học Radboud Nijmegen (11-15) ........................................................................ 9 1.2 ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU TRONG NƢỚC ................................................................. 12 1.2.1 Nghiên cứu của Lê Trƣờng Vinh, luận văn thạc sĩ Đại học kinh tế Tp.HCM (2008): . ........................................................................................... 12 1.2.2 Nghiên cứu của Nguy n Thị Thanh Phƣơng, luận văn thạc sĩ Đại học Đà Nẵng (2013): . ................................................................................................. 13
ix 1.2.3 Nghiên cứu của Phan Minh Nguyệt, luận văn thạc sĩ Đại học kinh tế Tp.HCM (2014):. ............................................................................................ 13 1.2.4 Nghiên cứu của Cao Nguy n Lệ Thƣ, luận văn thạc sĩ Đại học kinh tế Tp.HCM (2014): ............................................................................................ 14 1.2.5 Nghiên cứu của Nguy n Thị Hồng Nga, nghiên cứu tháng 8/2014: ....... 14 1.2.6 Nghiên cứu của Phạm Thị Thu Đông, luận văn thạc sĩ Đại học Đà Nẵng (2013): ........................................................................................................... 15 1.3 NHẬN XÉT VỀ CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ................................................ 15 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ...................................................................................... 16 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THÔNG TIN KẾ TOÁN VÀ CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ........................................................................ 17 2.1TỔNG QUAN VỀ THÔNG TIN KẾ TOÁN VÀ CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ... 17 2.1.1 Thông tin kế toán trình bày trên Báo cáo tài chính.................................. 17 2.1.2 Chất lƣợng thông tin kế toán .................................................................. 22 2.2 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ................................................ 24 2.2.1. Quan điểm của Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế - IASB ................ 25 2.2.2. Quan điểm của Hội đồng chuẩn mực kế toán Hoa Kỳ - FASB. .............. 27 2.2.3. Quan điểm hội tụ IASB – FASB ........................................................... 29 2.2.4. Quan điểm của Chuẩn mực kế toán Việt Nam – VAS ........................... 30 2.2.5 Tổng hợp đặc tính chất lƣợng TTKT từ các quan điểm trên. ................... 30 2.2.6 Giả thuyết các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán trình bày trên BCTC của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................................... 31 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ...................................................................................... 33 CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................... 34 3.1 THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .................................................................................. 34 3.1.1 Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 34 3.1.2 Quy trình nghiên cứu.............................................................................. 34 3.2 XÂY DỰNG THANG ĐO ................................................................................... 37 3.2.1. P- Thang đo chính sách pháp luật .......................................................... 37 3.2.2. N- Thang đo nh n sự kế toán ................................................................. 38 3.2.3. L- Thang đo nhà quản lý ....................................................................... 38
x 3.2.4. M- Thang đo môi trƣờng doanh nghiệp ................................................. 38 3.2.5. Q- Thang đo thuế .................................................................................. 38 3.2.6. C- Thang đo chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................................................... 38 3.3 CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU CẦN KIỂM ĐỊNH.............................................. 39 3.4 MẪU NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƢỢNG .................................................................... 39 3.4.1 Phƣơng pháp chọn mẫu .......................................................................... 39 3.4.2 Kích cỡ mẫu khảo sát ............................................................................. 40 3.5 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI KHẢO SÁT ............................................................... 40 3.6 CÔNG CỤ THU THẬP, PHÂN TÍCH VÀ XỬ LÝ DỮ LIỆU ....................................... 40 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ...................................................................................... 41 CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ................................... 42 4.1 MẪU NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƢỢNG .................................................................... 42 4.2 ĐÁNH GIÁ THANG ĐO BẰNG CROBACH ALPHA .............................................. 43 4.3 PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ EFA ( EFA – EXPLORATION FACTOR ANALYSIS ) ......................................................................................................... 45 4.4 PHÂN TÍCH NHÂN TỐ BIẾN PHỤ THUỘC ........................................................... 48 4.5 KIỂM ĐỊNH THANG ĐO HIỆU CHỈNH ................................................................ 49 4.6 KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU ........................................ 49 4.6.1 Ph n tích tƣơng quan .............................................................................. 49 4.6.2 Đánh giá phù hợp mô hình hồi quy tuyến tính bội .................................. 50 4.6.3 Kiểm định giả thuyết .............................................................................. 51 4.6.4 Kiểm định giả thuyết về ý nghĩa của hệ số hồi qui.................................. 52 4.6.5 Dò tìm các vi phạm giả thuyết cần thiết .................................................. 53 4.6.6 Kết luận phân tích hồi qui ...................................................................... 56 4.7 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................................................... 57 4.8 HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI .................................................................................... 58 KẾT LUẬN CHƢƠNG 4 ...................................................................................... 59 CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN CHUNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ĐƢỢC TRÌNH BÀY TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ........................................ 60
xi 5.1 KẾT LUẬN CHUNG ......................................................................................... 60 5.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TRÌNH BÀY TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ..................................................................................................... 61
1 PHẦN MỞ BÀI 1. Tính cấp thiết đề tài Kế toán đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin về tình hình tài chính, về kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cho các đối tƣợng sử dụng thông tin khác nhau nhƣ Nhà nƣớc, Ng n hàng, các nhà đầu tƣ, các cổ đông, nhà cung cấp, khách hàng… Thông tin kế toán trung thực, chính xác, minh bạch sẽ giúp cho các đối tƣợng sử dụng thông tin đƣa ra các quyết định kinh tế đúng đắn: Nhà nƣớc sẽ xác định đƣợc chính xác số thuế doanh nghiệp phải nộp; các nhà đầu tƣ, các đối tác khác sẽ thấy an toàn khi đƣa ra các quyết định đầu tƣ, góp vốn; ngân hàng sẽ yên t m khi đƣa ra các quyết định cho vay thông qua việc thẩm định báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Cùng với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trƣờng, sự phát triển của thị trƣờng vốn, mong muốn thu hút vốn đầu tƣ nƣớc ngoài, quyết tâm mở cửa hội nhập với nền kinh tế quốc tế của Đảng và Nhà nƣớc thì yêu cầu nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán ngày càng trở nên cấp thiết. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ chƣa thực quan t m đến vấn đề chất lƣợng thông tin kế toán; nói cách khác, thông tin kế toán chƣa có nhiều tác động đến việc ra các quyết định sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hay các quyết định cho vay của ng n hàng để doanh nghiệp phát triển. Điều này do rất nhiều nguyên nh n: môi trƣờng pháp lý chƣa hoàn thiện, ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp chƣa tốt, nhận thức của doanh nghiệp về các đối tƣợng sử dụng thông tin kế toán còn chƣa cao, trình độ kế toán còn nhiều hạn chế, …Với những lý do trên khiến cho thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính không đƣợc chính xác và minh bạch. Vì vậy việc nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán cả về lƣợng lẫn về chất là điều kiện cần và đủ để Việt Nam phát triển bền vững. Trên thế giới đã xảy ra nhiều vụ án kinh tế liên quan đến chất lƣợng thông tin kế toán trên báo cáo tài chính làm mất lòng tin của nhà đầu tƣ khi tham gia thị trƣờng chứng khoán đó là sự sụp đổ của Enron, Worldcom. Tại Việt Nam xảy ra các vụ bê bối về báo cáo tài chính của công ty Vinashin cũng làm cho nhà đầu tƣ
2 đặt ra những câu hỏi nghi vấn về mức độ trung thực, chính xác và hợp lý của thông tin trên báo cáo tài chính hay chính là chất lƣợng thông tin kế toán Vậy làm thế nào để nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán trên báo cáo tài chính là vấn đề đƣợc quan tâm. Hiểu đƣợc vấn đề mang tính thời sự này tôi đã chọn đề tài “Các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lượng thông tin kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh” nhằm góp phần làm cho thông tin kế toán trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ đƣợc minh bạch hơn, lành mạnh hơn, có chất lƣợng hơn, phù hợp với yêu cầu phát triển khách quan của nền kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu Luận văn cần đạt đƣợc ba mục tiêu nhƣ sau: Thứ nhất: Xác định các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán Thứ hai: Phân tích các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh Thứ ba: Đƣa ra các đề xuất giúp cho nhà quản trị có giải pháp để nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay. 3. Câu hỏi nghiên cứu - Những nhân tố nào bên trong doanh nghiệp ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh ? - Mức độ tác động của từng nhân tố nhƣ thế nào đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh ? - Giải pháp nào giúp nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh ? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu: Chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh và các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lƣợng thông tin kế toán Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu này đƣợc thực hiện tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh thông qua 150 doanh nghiệp
3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn vận dụng 2 phƣơng pháp nghiên cứu đó là - Phƣơng pháp định tính: Kế thừa các nghiên cứu trƣớc để xác định các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán từ đó x y dựng mô hình cho các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh và xây dựng bảng câu hỏi khảo sát sử dụng thang đo Likert 5 điểm. - Phƣơng pháp định lƣợng: Dữ liệu khảo sát thu thập đƣợc phân tích thông qua phần mềm SPSS 2.0 và áp dụng phƣơng pháp mô hình hồi qui tuyến tính để đo lƣờng mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh. 6. Đóng góp mới của luận văn Hiện nay, đa số các nghiên cứu của nƣớc ngoài nói chung và Việt Nam nói riêng đều viết về chất lƣợng thông tin kế toán có ảnh hƣởng đến việc ra quyết định kinh doanh của nhà đầu tƣ hoặc các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán trong môi trƣờng ứng dụng hoạch định nguồn nhân lực doanh nghiệp (ERP). Chƣa có nghiên cứu cụ thể nào Xác định đƣợc các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh Do vậy đóng góp mới của luận văn đó chính là: Xác định đƣợc các nhân tố bên trong doanh nghiệp tác động đến chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh và đo lƣờng mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đó đến chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính. Từ đó đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời, giúp cho ngƣời sử dụng thông tin có cơ sở tham chiếu khi đọc báo cáo tài chính để ra các quyết định phù hợp 7. Kết cấu đề tài Luận văn bao gồm 5 chƣơng:
4 Chƣơng 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu Chƣơng 2: Cơ sở lý thuyết Chƣơng 3: Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận Chƣơng 5: Kết luận chung và một số giải pháp nâng cao chất lƣợng thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Hồ Chí Minh
5 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Có rất nhiều nghiên cứu trong nƣớc và cũng nhƣ trên thế giới nghiên cứu về chất lƣợng thông tin kế toán. Nghiên cứu với mục đích tìm hiểu các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thông tin kế toán từ đó có những biệm pháp và kiến nghị để thông tin kế toán đƣợc trình bày trên báo cáo tài chính đƣợc minh bạch và chính xác hơn, bảo vệ lợi ích cho nhà đầu tƣ cũng nhƣ việc nộp thuế của doanh nghiệp với các cơ quan chức năng đƣợc chính xác để thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Có rất nhiều đề tài đƣa ra nhiều yếu tố khác nhau có tác động đến chất lƣợng thông tin kế toán. Để hiểu rõ hơn luận văn sẽ tóm tắt một số các mô hình nghiên cứu và bài viết nghiên cứu có liên quan ở Việt Nam và các nƣớc trên thế giới. 1.1 Đề tài nghiên cứu nƣớc ngoài 1.1.1 Mô hình DeLone và McLean ( 1992) Theo mô hình của DeLone và McLean (1992), hệ thống thông tin là một hệ thống sử dụng công nghệ thông tin để thu thập, truyền, lƣu trữ, xử lý và biểu di n thông tin trong một hay nhiều quá trình kinh doanh và sự thành công của hệ thống thông tin này phụ thuộc vào hệ thống và chất lƣợng thông tin của nó. Đồng thời trong mô hình này cũng chỉ ra những nhân tố ảnh hƣởng đến sự thành công trong tổ chức thông tin kế toán bao gồm 6 nhân tố quan trọng nhƣ sau: - System Quality – Chất lƣợng hệ thống - Information Quality – Chất lƣợng thông tin - Use – Việc sử dụng hệ thống thông tin - User Satisfaction – Sự hài lòng của ngƣời sử dụng - Individual Impact – Nhân tố tác động liên quan đến cá nhân - Organizational Impact – Nhân tố tác động liên quan đến tổ chức