Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Bồi dưỡng giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là lý luận và thực tiễn về bồi dưỡng giáo viên tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, đề tài đề xuất các biện pháp bồi dưỡng (tập trung các biện pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên nhằm nâng cao năng lực cho giáo viên tổng phụ trách Đội nói riêng và nâng cao chất lượng hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh trong nhà trường nói chung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Bồi dưỡng giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN HỮU QUẢNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN - TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NĂM 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN HỮU QUẢNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN - TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Út Sáu NĂM 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Út Sáu. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung luận văn của mình. Trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên không liên quan đến những vi phạm tác quyền, bản quyền do tôi gây ra trong quá trình thực hiện (nếu có). Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017 Tác giả Nguyễn Hữu Quảng i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. Trước hết, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo Trường Đại học sư phạm, Khoa Tâm lý - Giáo dục, các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy và hướng dẫn em nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Út Sáu, người đã trực tiếp, tận tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về kinh nghiệm nghiên cứu nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả xin trân trọng tiếp thu những ý kiến góp ý chân thành của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo và các đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện hơn nữa luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017 Tác giả Nguyễn Hữu Quảng ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài ....................................................................... 2 3. Nhiệm vụ nhiên cứu......................................................................................... 2 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH CHO GIÁO VIÊN TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI CÁC TRƯỜNG THCS................. 5 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 5 1.1.1. Trên Thế giới ............................................................................................. 5 1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 11 1.2.1. Bồi dưỡng ................................................................................................ 11 1.2.2. Năng lực tổ chức hoạt động đội............................................................... 12 1.2.3. Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh ...................................................................................................... 16 iii
1.3. Một số vấn đề lý luận về giáo viên - tổng phụ trách Đội ở trường Trung học cơ sở ................................................................................................. 16 1.3.1. Khái niệm giáo viên - Tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh ...................................................................................................... 16 1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên TPT Đội quy định trong Điều lệ nhà trường THCS........................................................................................... 17 1.3.3. Những phẩm chất, năng lực cơ bản và kĩ năng, nghiệp vụ của giáo viên Tổng phụ trách Đội ở nhà trường Trung học cơ sở ................................... 19 1.4. Một số vấn đề lý luận về bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động Đội TNTP HCM cho giáo viên TPT Đội .......................................................... 22 1.4.1. Quy trình bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên TPT Đội ................................................................ 22 1.4.2. Vai trò của công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội ở nhà trường Trung học Cơ sở ................................................................................................ 37 1.4.3. Phòng giáo dục, Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở với công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội ............................................................................ 38 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, Tỉnh Thái Nguyên .................. 43 1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 43 1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 43 Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 44 Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH CHO GIÁO VIÊN TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN .................. 45 2.1. Vài nét về các trường trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Phổ Yên ........... 45 iv
2.1.1. Khái quát về tình hình phát triển kinh tế - xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................... 45 2.1.2. Khái quát về các trường THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........ 46 2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 49 2.2.1. Quá trình khảo sát .................................................................................... 49 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 49 2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 49 2.2.4. Phương pháp khảo sát .............................................................................. 49 2.3. Thực trạng công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên .................... 50 2.3.1. Thực trạng công tác Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh ở các Trường THCS .............................................................................................. 50 2.3.2. Thực trạng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội ........................................................... 55 2.3.3. Thực trạng quy trình bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ...................................... 58 2.3.4. Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách ............ 62 2.3.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho GV Tổng phụ trách Đội .............. 64 2.4. Đánh giá chung về thực trạng công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên............. 67 2.4.1. Mặt mạnh ................................................................................................. 67 2.4.2. Tồn tại và hạn chế .................................................................................... 68 2.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động bồi dưỡng giáo viên TPT Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên............. 70 v
2.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 70 2.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 71 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế............................................................. 73 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 75 Chương 3: BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH CHO GIÁO VIÊN TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN - TỈNH THÁI NGUYÊN ..................................... 76 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 76 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp chế.......................................................... 76 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ....................................... 77 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 77 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 78 3.2. Biện pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách đội các trường trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên ......... 78 3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của tổ chức Đội thiếu niên Hồ Chí Minh, của hoạt động bồi dưỡng giáo viên tổng phụ trách Đội đối với cán bộ quản lý và giáo viên tổng phụ trách Đội .......................................... 78 3.2.2. Tổ chức tìm hiểu thực trạng nhu cầu bồi dưỡng để có căn cứ thực tiễn xây dựng nội dung bồi dưỡng năng lực cho GV tổng phụ trách Đội. ............ 82 3.2.3. Áp dụng mô hình dạy học phân hóa trong quá trình bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên tổng phụ trách Đội. ....................................... 84 3.2.4. Tiếp tục đổi mới hình thức, phương pháp bồi dưỡng nâng cao năng lực bồi dưỡng cho giáo viên tổng phụ trách Đội. .............................................. 86 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng GV TPT Đội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .............................................................. 89 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ...... 90 3.3.1. Khảo nghiệm bằng phương pháp chuyên gia .......................................... 90 vi
3.3.2. Khảo nghiệm bằng phiếu hỏi dành cho GV TPT Đội sau khi tham gia các lớp bồi dưỡng do phòng GDĐT tổ chức ............................................... 93 Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 96 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 97 1. Kết luận .......................................................................................................... 97 2. Khuyến nghị................................................................................................. 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 102 PHỤ LỤC vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BDTX : Bồi dưỡng thường xuyên ĐMGD : Đổi mới giáo dục GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GV : Giáo viên GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HS : Học sinh NXB : Nhà xuất bản THCS : Trung học cơ sở TNTP : Thiếu niên Tiền phong TPT : Tổng phụ trách XHCN : Xã hội chủ nghĩa iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Kết quả xếp loại học lực bậc THCS - Năm học 2016 - 2017 ........... 47 Bảng 2.2. Kết quả xếp loại hạnh kiểm bậc THCS - Năm học 2016 - 2017 ...... 48 Bảng 2.3. Năng lực của giáo viên Tổng phụ trách Đội ở trường các trường trung học cơ sở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........................... 56 Bảng 2.4. Công tác lập kế hoạch cho hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho GV TPT Đội ở thị xã Phổ Yên ............................................................................................. 59 Bảng 2.5. Công tác tổ chức bồi dưỡng năng lực cho GV Tổng phụ trách Đội ..... 61 Bảng 2.6. Công tác chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội ....... 63 Bảng 2.7. Công tác chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội ....... 65 Bảng 2.8. Kết quả kiểm tra đánh giá GV TPT Đội sau khi tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng kĩ năng nghiệp vụ ............................................. 66 Bảng 3.1. Ma trận về mối quan hệ giữa chủ đề, nội dung bồi dưỡng với hình thức và biện pháp bồi dưỡng ..................................................... 87 Bảng 3.2. Kết quả đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của từng biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV TPT Đội (Nhóm chuyên gia) ...... 91 Bảng 3.3. Kết quả đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của từng biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV TPT Đội (giáo viên TPT Đội) ..... 94 v
DANH MỤC CÁC HÌNH Sơ đồ 2.1. Mô hình Hội đồng Đội các cấp ........................................................ 50 Biểu đồ 2.1. Kết quả kiểm tra đánh giá GV TPT Đội sau khi tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng kĩ năng, nghiệp vụ .................................. 67 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu niên nhi đồng Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phụ trách. Đoàn thanh niên khẳng định: cần phải tập trung xây dựng lực lượng phụ trách Đội trong và ngoài nhà trường, củng cố Hội đồng Đội các cấp đủ sức điều hành hoạt động của hội đồng phụ trách Đội, các cấp bộ Đoàn phối hợp với ngành giáo dục lựa chọn những cán bộ có phẩm chất, đạo đức, có năng lực, yêu trẻ tham gia phụ trách Đội. Chỉ thị 197/CT-TW ngày 19/3/1960 của Ban bí thư TW Đảng về công tác thiếu niên nhi đồng khẳng định “Giáo dục thiếu niên nhi đồng là một vấn đề không đơn giản, là một khoa học - nghệ thuật”, vì vậy, không thể giáo dục các em giống như người lớn, không chỉ bằng lời nói, lý thuyết suông mà phải bằng phương thức hoạt động phong phú hấp dẫn. Vì vậy cần phải đề cử những cán bộ có phẩm chất đạo đức, có năng lực, yêu trẻ, tham gia công tác phụ trách Đội chứ không phải bất cứ ai cũng có thể làm được công việc này. Đội TNTP Hồ Chí Minh tổ chức hoạt động theo nguyên tắc tự quản thể hiện tính giáo dục của Đội nhưng cần có sự hướng dẫn, giúp đỡ của người lớn, của phụ trách Đội. Giáo viên Tổng phụ trách Đội trong nhà trường là người có vị trí, vai trò, nhiệm vụ vô cùng quan trọng, quyết định đến chất lượng và hiệu quả của hoạt động Đội trong nhà trường. Giáo viên Tổng phụ trách Đội là một mắt xích quan trọng kết nối ngành giáo dục với hoạt động Đội. Do đó hoạt động Đội trong nhà trường có sôi nổi hay không, có hiệu quả và thiết thực hay không còn phụ thuộc vào năng lực và phẩm chất của người giáo viên làm Tổng phụ trách Đội. Vì thế, để có được những hoạt động Đội thu hút, hiệu quả và hấp dẫn các em học sinh, đòi hỏi người giáo viên Tổng phụ trách Đội phải có năng lực, và quan trọng nhất đó là năng lực tổ chức các hoạt động thực tiễn cho các em và phải biết thiết kế và thực thi các hoạt động đó. Thực tiễn trong những năm gần đây, 1
nhiều giáo viên Tổng phụ trách Đội được đề cử thường là những giáo viên còn rất trẻ cả tuổi đời và tuổi nghề, chưa có những kinh nghiệm về công tác Đội, còn phải làm kiêm nhiệm, không được đào tạo một cách chính quy. Do đó khả năng thiết kế và chỉ đạo thực hiện các hoạt động của Đội trong nhà trường còn nhiều hạn chế. Như vậy, trong giai đoạn hiện nay rất cần thiết có những công trình nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên tổng phụ trách Đội trên địa bàn thị xã Phổ Yên. Nhưng trên thực tế chưa có công trình nào nghiên cứu vấn đề trên. Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu "Bồi dưỡng giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên". 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về bồi dưỡng giáo viên tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, đề tài đề xuất các biện pháp bồi dưỡng (tập trung các biện pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên nhằm nâng cao năng lực cho giáo viên tổng phụ trách Đội nói riêng và nâng cao chất lượng hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh trong nhà trường nói chung. 3. Nhiệm vụ nhiên cứu 3.1. Xây dựng cơ sở lý luận về bồi dưỡng giáo viên Tổng phụ trách Đội trong trường THCS; trong đó tập trung xây dựng cơ sở lý luận về bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS. 3.2. Đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội trong trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 2
3.3. Đề xuất các biện pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS. 4.2. Khách thể nghiên cứu Quá trình bồi dưỡng giáo viên Tổng phụ trách Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh 5. Giả thuyết khoa học Chất lượng hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh phụ thuộc một phần vào năng lực tổ chức hoạt động của Tổng phụ trách Đội. Tuy nhiên, hiện nay, năng lực tổ chức các hoạt động của Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên chưa đáp ứng tốt các yêu cầu của hoạt động Đội. Nếu đề xuất được các biện pháp bồi dưỡng giáo viên Tổng phụ trách Đội một cách khoa học phù hợp với hoạt động Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường Trung học cơ sở. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa các tài liệu và các văn bản để xây dựng cơ sở lý luận của bồi dưỡng đặc biệt bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội. 6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn và tổng kết kinh nghiệm - Phương pháp quan sát, điều tra bằng anket, nghiên cứu sản phẩm hoạt động để tìm hiểu về thực trạng công tác bồi dưỡng dưỡng năng lực tổ chức các 3
hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên. - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trong đề tài 6.3. Phương pháp bổ trợ Sử dụng toán thống kê trong quá trình phân tích, xử lý các thông tin do các phương pháp khác mang lại. Sử dụng phần mềm SPSS phân tích và xử lý số liệu. 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh cho giáo viên tổng phụ trách Đội ở các trường THCS trên địa bàn Thị xã Phổ Yên giai đoạn 2015 - 2017. 8. Cấu trúc luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS. Chương 2: Thực trạng công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Chương 3: Biện pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh cho giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường THCS địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên. 4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI THIẾU NIÊN TIỀN PHONG HỒ CHÍ MINH CHO GIÁO VIÊN TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong Giáo dục và Đào tạo, yếu tố đóng vai trò then chốt, quyết định chất lượng và hiệu quả chính là đội ngũ người thầy. Để có được đội ngũ giáo viên nói chung, giáo viên TPT Đội nói riêng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, vấn đề đào tạo, bồi dưỡng giáo viên là hết sức cần thiết và quan trọng, đó là một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt là giáo dục toàn diện học sinh. Vì vậy, từ trước đến nay, vấn đề đào tạo bồi dưỡng giáo viên đã được các nhà khoa học nghiên cứu, có nhiều công trình của cá nhân và tập thể (trong và ngoài nước) nghiên cứu. 1.1.1. Trên Thế giới Nghề dạy học được rất nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu ở Liên Xô trước đây, tiêu biểu là N.L Boondurep với tác phẩm “Chuẩn bị cho sinh viên làm công tác giáo dục ở trường phổ thông”. Trong tác phẩm này, vai trò của kĩ năng sư phạm đổi với nghề dạy học được tác giả đặc biệt quan tâm và nhấn mạnh “những kĩ năng đó chỉ được hình thành và củng cố trong hoạt động thực tiễn của người thầy giáo” [dẫn theo 28]. Theo tác giả này, những yêu cầu về chuyên môn của người thầy giáo tất nhiên không chỉ có kiến thức phong phú mà còn phải có những kĩ năng cần thiết để tổ chức và thực hành công tác giáo dục, vấn đề không phải chỉ ở chỗ tiếp thu kiến thức về tâm lý học và giáo dục học mà điều cần thiết là phải biết vận dụng chúng vào thực tế. Muốn làm công tác giáo dục tốt phải có kĩ năng giáo dục và phải có cả thời gian. Như vậy, việc bồi dưỡng giáo viên nhất thiết phải làm thường xuyên. 5
Có thể nói, vấn đề bồi dưỡng giáo viên được các nhà khoa học giáo dục trên thế giới quan tâm và ngày càng được thực tế khẳng định công tác này là rất cần thiết. Dự án Việt - Bỉ (hỗ trợ học từ xa) đã dịch và giới thiệu ở Việt Nam một số công trình, có thể điểm ra: “Đào tạo bồi dưỡng thường xuyên” của 2 tác giả Pierre Besnard (Đại học Paris V- Sorbonne) và Bernard Lietard (Đại học Genève). Trong đó bàn về vấn đề người lớn tham gia đào tạo bồi dưỡng. Tác giả Jacques Nimier với “Giáo viên rèn luyện tâm lý” đã khẳng định việc đào tạo tâm lý không phải chỉ làm ở các trường sư phạm đã đủ, mà cuộc sống nghề nghiệp sau này người giáo viên phải luôn luôn tự rèn luyện mình [dẫn theo 34]. James H.Mc Millan với “Kiểm tra đánh giá lớp học - Nguyên tắc và thực hành để giảng dạy hiệu quả”. Đây là một tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên “nhằm cung cấp cho những GV đang giảng dạy và những giáo viên tương lai tự trình bày chính xác về những nguyên tắc đánh giá có liên quan rõ ràng và cụ thể tới giảng dạy; những nghiên cứu hiện thời và những phương hướng mới trong lĩnh vực đánh giá và những ví dụ thực tế và hữu ích”. Nếu như làm tốt được công việc đánh giá thì chất lượng giảng dạy và học tập sẽ tăng lên rõ rệt. Michel Develay: “Một số vấn đề về đào tạo giáo viên” - Nội dung cuốn sách được trình bày theo trình tự lôgic Học  Dạy  Đào tạo giáo viên. Trong đó, việc đào tạo giáo viên bao gồm nhiều vấn đề: quan niệm, nội dung, phương thức đào tạo, tính chất và bản sắc nghề nghiệp... Đó là cuốn sách nhằm góp phần đổi mới sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ngày càng tốt hơn. Ở Trung Quốc, Chính phủ coi đào tạo BDGV là “Máy cái” của toàn bộ ngành giáo dục, là cơ sở nền tảng cho việc dạy dỗ thế hệ mới, đào tạo nên những con người có tư tưởng đạo đức tốt, có học vấn sâu sắc và sẵn sàng thích ứng thế giới tương lai. Họ dành cho GV những danh hiệu cao quý như: “Viên kim cương của nhân loại”; “Người vun trồng các bông hoa của dân tộc”... Họ đã “Tăng cường đầu tư ưu tiên xây dựng và củng cố các trường sư 6
phạm trọng điểm, coi đó là đối sách chiến lược của toàn bộ sự nghiệp giáo dục, coi việc làm tốt công tác giáo dục sư phạm là chức năng của Chính phủ” [30]. Ở Pháp: Đất nước có truyền thống coi trọng nghề dạy học. Họ quan niệm: “Giảng dạy là một nghề đòi hỏi có trình độ chuyên sâu và được đào tạo về nghề nghiệp rất cao”. Việc bồi dưỡng giáo viên ở Pháp được thực hiện theo 3 hướng chính: Coi trọng việc tự nâng cao trình độ nghề nghiệp của GV. Tạo sự phù hợp với công việc đối với tất cả GV, đặc biệt là đối với GV dạy các môn mà lĩnh vực đó luôn có sự phát triển mạnh mẽ và các thiết bị trở nên lạc hậu. Định kỳ xác định những kiến thức sẽ phải đưa vào tổng thể chương trình bồi dưỡng để tổ chức bồi dưỡng giáo viên. Có thể nói, ở Pháp luôn có sự chú trọng tới vấn đề bồi dưỡng giáo viên, bởi họ luôn mong muốn có đội ngũ giáo viên có chất lượng cao nhằm đảm bảo mục tiêu, kế hoạch GD&ĐT. Nhìn chung, các nước trên thế giới đều quan tâm đến vấn đề bồi dưỡng giáo viên và đều có hệ thống bồi dưỡng giáo viên từ trung ương đến địa phương. Hình thức bồi dưỡng giáo viên tùy thuộc vào điều kiện của từng quốc gia, xây dựng quy trình phù hợp, từng bước tâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Hiện nay, ở một số nước châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc đã có nhiều ưu đãi đối với cán bộ làm công tác thanh thiếu nhi, tìm kiếm tài năng nhưng chưa đề cập nhiều đến công tác tổ chức các hoạt động bồi dưỡng lực lượng này. 1.1.2. Ở Việt Nam Ngay sau khi đất nước thống nhất, để đáp ứng yêu cầu của cải cách giáo dục, Đảng và Nhà nước ta đã có những chủ trương cấp bách về việc đào tạo dưỡng đội ngũ giáo viên theo nhiều loại hình khác nhau, đặc biệt là đội ngũ GV THCS: Đào tạo chính quy, ngắn hạn, tại chức và cấp tốc theo các hệ khác nhau: 7+2, 10+2, 10+3, ... dẫn đến trình độ của GV THCS không đồng đều. 7
Từ năm 1986, cả nước bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện để thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng sự phát triển GD nhằm tạo động lực phát triển kinh tế xã hội. Bắt đầu từ đây, việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ GV có những chuyển biến tích cực nhằm dần dần chuẩn hóa đội ngũ này. Tuy nguồn ngân sách còn hạn hẹp, nhưng Đảng và Nhà nước đã coi công tác bồi dưỡng thường xuyên (BDTX) là rất cần thiết nhằm nâng cao chất lượng GD. Trải qua ba chu kỳ BDTX 1992, 1996, 1997- 2000, 2003-2007 đã phần nào khẳng định được kinh nghiệm bổ ích về hoạt động nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ GV phổ thông nói chung, GV THCS nói riêng. Bồi dưỡng chuyên môn cho GV là công tác được Bộ GD&ĐT coi trọng và quan tâm chú ý trong nhiều năm qua. Công tác đào tạo, bồi dưỡng được thực hiện hết sức linh hoạt, đa dạng, phong phú; đào tạo mới, đào tạo nâng chuẩn, trên chuẩn, bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ, bồi dưỡng cập nhật kiến thức, bồi dưỡng thay sách. Nghiên cứu vấn đề này, nhiều công trình nghiên cứu trong nước như: - Luận văn “Các biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên Trung học cơ sở thành phố đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” (2009) của tác giả Nguyễn Thế Lâm tập trung vào vấn đề bồi dưỡng chuyên môn cho GV THCS. - Luận văn Thạc sĩ khoa học chuyên ngành Quản lý và tổ chức công tác văn hóa, giáo dục của tác giả Phùng Thanh Kỷ (1998) với đề tài: “Một số giải pháp tăng cường quản lý công tác bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ GV THCS Hà Nội trong giai đoạn hiện nay” đã tập trung vào vấn đề bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ GV THCS. - Luận văn Thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả Dương Văn Đức (2006) với đề tài: “Những biện pháp quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiểu học ở huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay” tập trung vào bồi dưỡng GV tiểu học. 8