intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Khai thác kỹ thuật cắt ghép hình trong dạy học hình học ở tiểu học

Chia sẻ: Ganuongmuoimatong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST
Báo xấu
31
lượt xem 8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài này nghiên cứu với mục đích làm rõ thêm cách hình thành, giảng dạy những khái niệm hình học dựa trên các bài toán xếp hình, các hoạt động cắt ghép hình dùng những dụng cụ, mảnh ghép hoặc những phương tiện có sẵn trong thực tế để học sinh tự hình thành khái niệm hình học, rút ra công thức tính toán với hình học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Khai thác kỹ thuật cắt ghép hình trong dạy học hình học ở tiểu học

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Hoài Xuân An KHAI THÁC KĨ THUẬT CẮT – GHÉP HÌNH TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC Ở TIỂU HỌC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2020
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Hoài Xuân An KHAI THÁC KĨ THUẬT CẮT – GHÉP HÌNH TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC Ở TIỂU HỌC Chuyên ngành : Giáo dục học (Giáo dục Tiểu học) Mã số : 8140101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN VIỆT KHOA Thành phố Hồ Chí Minh – 2020
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được xuất phát từ yêu cầu trong công việc để hình thành hướng nghiên cứu. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, được thu thập trong quá trình nghiên cứu và không trùng lặp với các đề tài khác. Tác giả Nguyễn Hoài Xuân An
  4. LỜI CẢM ƠN Luận văn được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Việt Khoa, giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm Tp.HCM. Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Thầy vì những hướng dẫn và nhận xét quý báu của Thầy trong suốt quá trình nghiên cứu. Em cũng xin cảm ơn các Thầy Cô, Cán bộ thuộc Phòng Sau Đại học, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và các thầy cô trong khoa Giáo dục tiểu học nói riêng đã hỗ trợ, tạo điều kiện cho em học tập và nghiên cứu tại trường. Cuối cùng, em xin cám ơn Ban Giám hiệu và các thầy cô các trường tiểu học Lê Ngọc Hân đã tạo mọi điều kiện cho em thực hiện một số khảo sát cũng như thực nghiệm tại trường trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn này. Tác giả Nguyễn Hoài Xuân An
  5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các bảng Danh mục các hình MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................ 11 1.1. Cơ sở lý thuyết chung và khái niệm cơ bản kỹ thuật cắt ghép hình trong chủ đề hình học ở tiểu học ............................................................................... 11 1.1.1. Sơ lược về chương trình toán tiểu học ..................................................... 11 1.1.2. Chủ đề cắt- ghép hình trong dạy học hình học ........................................ 25 1.2. Một số đặc điểm tâm lý lứa tuổi tiểu học .......................................................... 30 1.2.1. Tri giác ..................................................................................................... 30 1.2.2. Tư duy ...................................................................................................... 30 1.2.3. Tưởng tượng ............................................................................................ 31 Tiểu kết chương 1 ..................................................................................................... 32 Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ........................................................................... 33 2.1. Hệ thống các dạng bài toán cắt- ghép hình trong chương trình tiểu học ........... 33 2.1.1. Hệ thống các bài toán có sử dụng kỹ thuật cắt - ghép hình trong chương trình sách giáo khoa toán hiện hành ........................................... 33 2.1.2. Hệ thống các bài toán có sử dụng kỹ thuật cắt - ghép hình trong chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể mới 2018 ............................. 42 2.1.3. Hệ thống các bài toán có sử dụng kỹ thuật cắt ghép hình trong một số sách tham khảo.................................................................................... 51 2.1.4. Hệ thống các dạng toán hình học trong sách nước ngoài ........................ 53 2.1.5. Hệ thống các bài tập trong sách nước ngoài ............................................ 59 2.2. Thực trạng dạy học hình học ở tiểu học ............................................................ 63 2.2.1. Tổng quan về dạy học hình học ở tiểu học .............................................. 63
  6. 2.2.2. Thực trạng về dạy học cắt - ghép hình ở tiểu học ................................... 64 Tiểu kết chương 2 ..................................................................................................... 68 Chương 3. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC HÌNH HỌC VỚI KỸ THUẬT CẮT – GHÉP HÌNH .......................................................... 69 3.1. Xác định chủ đề ................................................................................................. 69 3.1.1. Lựa chọn chủ đề, nội dung ....................................................................... 69 3.1.2. Xác định kiến thức, các hoạt động và phương pháp giảng dạy ............... 69 3.2. Thiết kế bài giảng .............................................................................................. 70 3.3. Tiến hành thực nghiệm ...................................................................................... 74 3.3.1. Mục đích thực nghiệm.............................................................................. 74 3.3.2. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm ................................................. 75 3.3.3. Lập kế hoạch thực nghiệm ....................................................................... 75 3.4. Đánh giá kết quả ................................................................................................ 75 Tiểu kết chương 3 ..................................................................................................... 80 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 82 PHỤ LỤC
  7. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Bảng mô tả một số nội dung hình học cấp tiểu học .............................. 14 Bảng 1.2. Bảng mô tả một số nội dung hình học ở các lớp cấp Tiểu học ............. 15 Bảng 2.1. Bảng hệ thống các kiến thức có sử dụng kỹ thuật cắt - ghép hình ở Tiểu học ................................................................................................. 33 Bảng 2.2. Bảng hệ thống các bài tập có sử dụng kỹ thuật cắt - ghép hình trong chương trình sách giáo khoa ........................................................ 35 Bảng 2.3. Bảng hệ thống các bài cắt- ghép hình trong các bộ sách giáo khoa lớp 1 trong Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể 2018 ............... 42 Bảng 2.4. Bảng hệ thống các bài tập trong một số đề tham khảo ......................... 51 Bảng 2.5. Bảng hệ thống chủ đề hình học trong chương trình toán của Singapore............................................................................................... 53 Bảng 2.6. Bảng hệ thống chủ đề hình học trong chương trình toán Cambrigde (Anh) .................................................................................. 55 Bảng 2.7. Bảng hệ thống một số bài tập trong bộ sách Toán tiểu học nước ngoài ...................................................................................................... 59 Bảng 2.8. Bảng thống kê nhận định của giáo viên về hình học ........................... 64 Bảng 2.9. Bảng thống kê phương tiên dạy học của giáo viên ............................... 65 Bảng 2.10. Bảng thống kê phương pháp mà giáo viên hướng dẫn cách tính chu vi của một hình ............................................................................... 65 Bảng 2.11. Bảng thống kê nguồn gốc phương pháp mà giáo viên hướng dẫn cách tính chu vi của một hình ............................................................... 65 Bảng 2.12. Bảng thống kê cách giải quyết của giáo viên khi học sinh tính sai chu vi ..................................................................................................... 66 Bảng 2.13. Bảng thống kê những mục tiêu mà học sinh đạt được nếu học sinh được sáng tạo hình ................................................................................ 67 Bảng 3.1. Bảng thống kê các dạng hình tứ giác học sinh tự tạo ........................... 76 Bảng 3.2. Bảng thống kê chọn hình yêu thích của học sinh.................................. 77 Bảng 3.3. Câu trả lời về cách tính chu vi một hình phức tạp ................................ 78
  8. DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Hình tam giác học sinh được giới thiệu trong bài Hình tam giác - Lớp 1 ..................................................................................................... 20 Hình 1.2. Giới thiệu Hình tròn – Hình tám giác – Hình vuông – Hình chữ nhật – sách Toán 1- Bộ sách Chân trời sáng tạo ................................... 21 Hình 1.3. Giới thiệu Hình tròn – Hình tam giác – Hình vuông – Hình chữ nhật – sách Toán 1- Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống ................ 21 Hình 1.4. Các hình tứ giác, hình chữ nhật trong bài Ôn tập về hình học – Lớp 2 .... 22 Hình 1.5. Hình tam giác ABC và Hình tứ giác EGHD trong bài Chu vi hình tam giác – Chu vi hình tứ giác – Lớp 2................................................. 23 Hình 1.6. Diện tích hình A bằng diện tích hình B trong bài Diện tích của một hình – Lớp 3 ................................................................................... 23 Hình 1.7. Bài toán đếm hình trong đề Khảo sát học sinh lớp 3 ............................ 24 Hình 1.8. Xếp thành hình mũi tên –Lớp 2 ............................................................ 27
  9. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Toán được hầu hết các nước trên thế giới đặt ở vị trí quan trọng. Ở Việt Nam, môn Toán là môn học cốt lõi được giảng dạy xuyên suốt từ tiểu học đến trung học phổ thông và có liên quan mật thiết đến các môn khác cũng như trong thực tiễn cuộc sống. Môn Toán trang bị cho học sinh kiến thức toán học cơ bản, rèn luyện và phát triển các kĩ năng tính toán và tư duy suy luận, góp phần phát triển năng lực giải quyết vấn đề và các năng lực cần thiết khác. Trong chương trình Toán tiểu học, chủ đề hình học được dạy xuyên suốt các khối lớp. Hình học ở tiểu học được trình bày ở mức độ cơ bản: nhận biết khái niệm và tính chất cơ bản của một số hình đơn giản, thực hiện các phép tính liên quan đến khoảng cách, độ dài, chu vi, diện tích, thể tích. Đối với khả năng tiếp thu và đặc điểm tâm lý của lứa tuổi tiểu học thì chủ đề hình học có sức hấp dẫn lớn với học sinh. Dẫn tới thế giới hình học đối với trẻ phong phú, đa dạng, đầy tính khám phá và ở trạng thái biến đổi liên tục. Tuy nhiên vẫn có một số giáo viên dạy học chủ yếu dựa trên ngữ liệu cơ bản có sẵn trong sách giáo khoa, truyền đạt các khái niệm hình học một cách đơn giản và đưa ra công thức tính toán theo cách cùng nhau công nhận, học sinh chỉ tiếp thu cái có sẵn mà chưa thật sự tự khám phá, trải nghiệm để tự hình thành kiến thức mới. Trong dạy học hình học, các phương pháp và kỹ thuật dạy học có vai trò quan trọng, giúp dẫn dắt và gây hứng thú học tập cho học sinh. Do đó giáo viên cần phải liên tục cập nhật những phương pháp và kỹ thuật dạy học mới nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo dục, nhất là xu hướng dạy học phát triển theo năng lực như hiện nay. Học sinh tiểu học tiếp cận hình học bằng nhiều cách, trong số đó có kỹ thuật cắt - ghép hình trên giấy để nhận biết và giải các bài toán hình học một cách dễ dàng, nhanh chóng. Kỹ thuật cắt – ghép hình trong giảng dạy hình học gồm cắt hình, ghép hình hoặc xếp hình. Cắt – ghép hình là một hoạt động có tính chất đặc thù của quá trình dạy học các yếu tố hình học. Các dạng toán có sử dụng kỹ thuật cắt ghép hình thường thấy ở tiểu học là: Cắt một hình cho trước thành các hình nhỏ có kích thước
  10. 2 và hình dạng cho trước; Cắt một hình dạng cho trước thành các hình nhỏ rồi ghép lại thành một hình dạng khác nhưng diện tích không thay đổi. Đây là kỹ thuật dạy học không mới, có thể tìm thấy trong một số bài học, chủ yếu khi dạy hình thành khái niệm hình học mới, khái niệm chu vi và diện tích ở khối lớp 4 và 5. Ví dụ: bài “Diện tích hình bình hành” trong chương trình lớp 4 - Giáo viên sử dụng hình ảnh trực quan là hình vẽ trên bảng và các mảnh bìa để minh họa cho bài giảng. - Yêu cầu học sinh chuẩn bị giấy kẻ ô và các dụng cụ cần thiết khác để học. - Giáo viên vẽ Hình bình hành ABCD, vẽ đường AH vuông góc với DC rồi giới thiệu DC là đáy của hình bình hành, AH là đường cao của hình bình hành. - Đặt vấn đề: Tính diện tích hình bình hành ABCD đã cho. - Giáo viên gợi ý: cắt phần tam giác ADH rồi ghép như hình vẽ trong SGK để được hình chữ nhật ABHI. (GV chỉ gởi mở, không làm thay) - Giáo viên yêu cầu nhận xét về hình mới vừa hình thành và mối liên hệ về diện tích của hình bình hành và hình chữ nhật. Rút ra công thức tính diện tích hình bình hành. - Sau khi hình thành công thức diện tích hình bình hành, học sinh áp dụng công thức để làm bài tập trong sách giáo khoa.
  11. 3 Trên đây là một ví dụ giáo viên sử dụng kỹ thuật cắt – ghép hình để hình thành công thức tính diện tích. Ta thấy việc sử dụng kỹ thuật này làm cho học sinh hiểu được công thức tính diện tích hình bình hành có liên hệ với công thức diện tích hình chữ nhật. Bên cạnh đó, với kỹ thuật này, học sinh được thực hành, tự trải nghiệm để lĩnh hội kiến thức, giáo viên dễ dàng trong việc truyền đạt cho học sinh hiểu bài, chỉ cần một số thao tác cắt ghép với hình để hình thành công thức. Sử dụng kỹ thuật cắt – ghép hình giúp học sinh có cơ hội thao tác trên các hình, tạo ra hình mới từ các mảnh ghép, nên khá phù hợp với đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học, phù hợp với trình độ nhận thức lý tính và tư duy cụ thể trực quan của học sinh tiểu học. Ngoài ra, kỹ thuật này mang đến cho học sinh cơ hội để tự mình thực hiện cá nhân cũng như được hoạt động trong một nhóm học sinh với nhau hoặc với giáo viên, khiến giờ học toán trở nên sinh động và hiệu quả. Ngoài ra, với kỹ thuật này, học sinh có cơ hội tự do phát triển trí tưởng tượng của mình, phù hợp với xu hướng dạy học phát triển năng lực hiện nay. Hoạt động cắt ghép hình có thể sử dụng vào hoạt đông bài mới, thực hành bài tập hoặc củng cố kiến thức. Ngoài những hình đơn giản trong chương trình sách giáo khoa, giáo viên có thể sử dụng hoạt động cắt ghép hình này để phát triển những hình hình học khác gần gũi với các em, sau đó tính toán với những dạng hình đó. Vì những lý do trên, tôi chọn đề tài “Khai thác kỹ thuật cắt ghép hình trong dạy học hình học ở tiểu học”. 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Ở Việt Nam, các nghiên cứu về kỹ thuật cắt ghép hình trong dạy học hình học chưa phổ biến. Các nghiên cứu thường thấy dưới dạng các bài báo hoặc sáng kiến kinh nghiệm. Các hoạt động có sử dụng kỹ thuật cắt ghép hình trong sách giáo khoa thường được cho dưới dạng từ những hình cơ bản cho trước yêu cầu xếp thành những hình dạng mới, nhưng đa số các bài toán thường được đưa vào phần mở rộng hoặc bài tập.
  12. 4 Ví dụ: trong chương trình lớp 2 có các bài tập tư duy về cách ghép hình đơn giản Hoặc bài tập cắt ghép hình thoi ở lớp 4 và đây là bài tập ở phần củng cố mở rộng. Ngoài ra, khi hình thành công thức tính chu vi, diện tích, kỹ thuật cắt – ghép hình được giáo viên áp dụng trong chương trình chuẩn kiến thức kỹ năng và thường thấy ở khối lớp 4, 5. Ví dụ: hình thành công thức tính “Diện tích hình tròn” ở lớp 5 [16] - Cắt một hình tròn có bán kính bất kỳ thành 16 mảnh bằng nhau
  13. 5 - Ghép lại ta được một hình gần giống hình bình hành, ta sẽ tính diện tích hình tròn thông qua tính diện tích hình bình hành bằng cách nhận ra mối liên hệ giữa chiều cao và bán kính hình tròn, giữa cạnh đáy của hình bình hành và nửa chu vi hình tròn. R R x 3,14 (nửa chu vi) Ví dụ: Bài “Diện tích hình thoi” lớp 4 Hoặc bài “Diện tích hình thang” lớp 5
  14. 6 Trên thế giới, kỹ thuật cắt ghép hình trong dạy học hình học được đưa vào quá trình giảng dạy khá nhiều, học sinh được tiếp cận từ khi học mẫu giáo và ở nhà cũng có thể thực hành được. Mrs. Tara, tác giả của trang Homeschool Preschool đã thực hiện phương pháp dùng những vật dụng gần gũi với trẻ để xếp thành những đơn giản, từ đó hình thành khái niệm về hình học cho trẻ. Theo Mrs.Tara, trẻ được học về hình học mọi lúc mọi nơi và các em được thực hành với phương châm vừa học vừa chơi, chúng sẽ hứng thú và nhớ lâu hơn. (https://homeschoolpreschool.net/building-shapes- marshmallows/) Trên diễn đàn Proud to be Primary, do một giáo viên người Canada sáng lập, thể hiện nhiều hoạt động về hình học nhằm giúp trẻ có hứng thú với thế giới của hình học. Các hoạt động đó thoát li sách giáo khoa và được thực hiện ở ngoài trời và cũng với những vật dụng quen thuộc với học sinh như đồ chơi, bút màu, que kem… ( https://proudtobeprimary.com/geometry-shapes-activities-for-kids/)
  15. 7 Thế giới hình học là nơi để trẻ em có thể phát huy tối đa trí tưởng tượng và sáng tạo. Việc học hình học sẽ gây hứng thú với trẻ nếu giáo viên biết cách tổ chức các hoạt động và khéo léo trong việc hỗ trợ giúp các em hình thành khái niệm về các hình cơ bản hoặc đưa ra các công thức tính toán hợp lý. Do đó, các phương pháp sử dụng để giảng dạy cần kết hợp với các vật dụng, mô hình gần gũi với thực tiễn. Để dạy học hình học, giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp dạy học, ví dụ như sử dụng các hình vẽ, đồ vật mô phỏng hoặc vật thật để minh họa, có thể cho học sinh thao tác với các hình vẽ hoặc đồ vật. Kĩ thuật sử dụng cắt ghép hình giúp học sinh có thêm cơ hội để thao thác với các mô hình hình học, có thể tạo ra các hình mới từ những hình đã cho, do đó giúp phát huy tính sáng tạo, giúp giải thích nhiều khái niệm hình học một cách đơn giản như khái niệm chu vi, diện tích, thể tích của một hình, diện tích một số hình từ đơn giản đến phức tạp. Cắt ghép hình cũng là thao tác giúp học sinh tạo ra các mô hình trong thực tế từ những mảnh ghép, nhờ thế việc học hình học trở nên có ý nghĩa hơn cho các em. Do đó, chúng tôi cảm thấy hoạt động cắt ghép hình nên được sử dụng rộng rãi và thường xuyên, điều này giúp các em có thể vừa học vừa chơi và thoát ly được sách giáo khoa, gắn bó hơn với thực tiễn cuộc sống. 3. Mục đích nghiên cứu Đề tài này nghiên cứu với mục đích làm rõ thêm cách hình thành, giảng dạy những khái niệm hình học dựa trên các bài toán xếp hình, các hoạt động cắt ghép hình dùng những dụng cụ, mảnh ghép hoặc những phương tiện có sẵn trong thực tế để học sinh tự hình thành khái niệm hình học, rút ra công thức tính toán với hình học. 4. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này tập trung vào tìm hiểu kĩ thuật cắt ghép hình được sử dụng và phát triển như thế nào trong dạy học hình học ở tiểu học. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Dựa vào mục tiêu nghiên cứu được xác lập như trên, chúng tôi tiến hành những công việc sau:
  16. 8 - Sưu tầm các tài liệu liên quan đến việc dạy học hình học ở tiểu học phục vụ cho việc nghiên cứu như: sách giáo khoa toán tiểu học, sách giáo viên, sách tham khảo, các giáo trình phương pháp dạy học toán tiểu học, những nghiên cứu và bài báo nói về dạy học hình học ở Việt Nam và nước ngoài, từ đó hình thành nên cơ sở lý luận của luận văn. - Tiến hành tìm hiểu một số cách thức tiến hành dạy học hình học ở thực tế trường tiểu học; trao đổi, phỏng vấn một số giáo viên tiểu học về việc sử dụng phương tiện dạy học khi dạy các tiết học hình học. Chú ý những kinh nghiệm của họ khi sử dụng phương tiện dạy học. - Tìm hiểu thực trạng dạy hình học qua những bài toán có sử dụng kĩ thuật cắt – ghép hình ở Việt Nam. Tiến hành phân tích, thu thập các nội dung hình học có khả năng vận dụng kĩ thuật cắt ghép hình vào bài giảng để hình thành khái niệm và tính toán hình học. - Tiến hành thiết kế bài giảng và lên kế hoạch thực nghiệm dạy học hình học có sử dụng kĩ thuật cắt - ghép hình. 6. Đối tượng và khách thể nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Kỹ thuật cắt – ghép hình phù hợp với học sinh tiểu học. Khách thể nghiên cứu: quá trình dạy học toán ở tiểu học 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Trong đề tài này, chúng tôi tập trung nghiên cứu những nội dung dạy học hình học có khai thác kĩ thuật cắt ghép hình trong chương trình toán tiểu học, bao gồm các bài toán xếp hình ở phần thực hành luyện tập và phần hình thành kiến thức mới ở một số bài học hình học trong sách giáo khoa. 8. Giả thuyết nghiên cứu Trong chương trình toán tiểu học có một số nội dung bài học có khai thác kĩ thuật cắt ghép hình nhưng chỉ dùng chủ yếu cho một số bài tập, nằm ở hoạt động củng cố hoặc mở rộng. Chúng tôi giả định rằng nếu dùng cách cắt – ghép hình cho hoạt động hình thành khái niệm và tính toán hình học và học sinh sẽ tự mình tìm hiểu thì sẽ gây được hứng thú và khắc sâu kiến thức hơn, các em sẽ thấy thích học toán hơn.
  17. 9 9. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận Thu thập, tổng hợp, phân tích, hệ thống các tài liệu để đưa ra cơ sở lý luận cho đề tài luận văn. Các tài liệu bao gồm: phương pháp dạy học toán ở bậc tiểu học đang được giảng dạy ở các trường đại học sư phạm, chương trình toán bậc tiểu học, sách giáo khoa toán bậc tiểu học, sách giáo khoa và một số sách tham khảo toán tiểu học, những tài liệu về tâm lý học lứa tuổi tiểu học, những bài báo nói về những phương pháp hoặc cách thức tiến hành dạy hình học ở tiểu học, tham khảo một số quan điểm ở nước ngoài về vấn đề này để mở rộng vấn đề. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn Tìm hiểu cách tiến hành dạy học hình học ở trường tiểu học thông qua việc phỏng vấn, hoặc tìm hiểu trên mạng những kinh nghiệm mà giáo viên giúp hình thành khái niệm và tính toán hình học. Tìm hiểu các bài toán cắt - ghép hình ở tiểu học đang ở mức độ nào và thu thập những bài toán có khả năng giúp hình thành khái niệm và tính toán hình học, từ đó hệ thống hóa cho từng khối lớp. Tiến hành dạy thử nghiệm thực tế và thu thập kết quả ở hoạt động tìm hiểu bài mới thông qua bài toán xếp hình, xem học sinh tiếp thu đến đâu và thái độ khi được học theo phương pháp mới này. 10. Cấu trúc luận văn Luận văn gồm 3 nội dung: Chương 1: Cơ sở lý luận Trình bày sơ lược về chương trình toán tiểu học, sự cần thiết của kỹ thuật cắt ghép hình và phương pháp trong giảng dạy. Một số đặc điểm tâm lý của lứa tuổi tiểu học. Chương 2: Cơ sở thực tiễn Hệ thống các kiến thức hình học hiện nay; các dạng bài tâp có sử dụng kỹ thuật cắt ghép hình trong chương trình sách giáo khoa hiện hành và một số sách nước ngoài. Nêu lên thực tiễn dạy học có sử dụng kỹ thuật cắt ghép hình hiện nay ở các trường trong thành phố.
  18. 10 Chương 3: Xây dựng kế hoạch dạy học hình học với kỹ thuật cắt – ghép hình. Xây dựng một vài bài dạy có sử dụng kỹ thuật cắt ghép hình để thực nghiệm và đánh giá mức độ khả thi và phổ biến trong quá trình dạy học.
  19. 11 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. Cơ sở lý thuyết chung và khái niệm cơ bản kỹ thuật cắt ghép hình trong chủ đề hình học ở tiểu học 1.1.1. Sơ lược về chương trình toán tiểu học 1.1.1.1. Mục tiêu chung Mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định trong Chương trình giáo dục phổ thông - cấp Tiểu học (năm 2006). Theo đó, mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học nhằm giúp học sinh: - Có những kiến thức cơ bản ban đầu về số học các số tự nhiên, phân số, số thập phân; các đại lượng thông dụng; một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản. - Hình thành các kỹ năng thực hành tính, đo lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng thiết thực trong đời sống. - Góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí và diễn đạt chúng (nói và viết) cách phát hiện và cách giải quyết những vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống; kích thích trí tưởng tượng; gây hứng thú học tập toán; góp phần hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo. Ngoài ra, môn Toán góp phần hình thành và rèn luyện phẩm chất các đạo đức của người lao động trong xã hội hiện đại. Về nội dung giảng dạy, dạy học số học tập trung vào số tự nhiên và số thập phân, nội dung hình học tập trung vào việc nhận diện và tính toán một số yếu tố hình học, chủ đề đại số được lồng ghép vào việc dạy học số học, góp phần làm nổi rõ dần một số quan hệ số lượng và cấu trúc của các tập hợp số. Toán có lời văn được tách ra thành một chủ đề riêng để cố gắng nhấn mạnh ứng dụng toán học trong thực tế. Đại lượng và đo đại lượng tập trung vào việc tính toán, hoán đổi giữa các đơn vị đo. Ngoài ra, học sinh được làm quen với thống kê đơn giản và tập xử lí số liệu chủ yếu trên những bảng số liệu cho sẵn. Về cấu trúc, chương trình được sắp xếp theo nguyên tắc đồng tâm, mở rộng và phát triển dần theo các vòng số, từ các số trong phạm vi 10, trong phạm vi 100, 1000, 100 000 đến các số có nhiều chữ số, phân số, số thập phân đảm bảo tính hệ thống và thực hiện ôn tập, củng cố kiến thức thường xuyên.
  20. 12 Mục tiêu dạy học toán tiểu học nói về mảng hình học đã nhấn mạnh đến việc hình thành các kĩ năng nhận diện, thực hành tính toán, đo lường các yếu tố hình học, giải bài toán hình học có gắn với việc ứng dụng trong đời sống, góp phần phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận, diễn đạt, khả năng phát hiện và giải quyết vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, gắn kiến thức toán học với ý nghĩa của chúng, đưa toán học về gần hơn với đời sống thực tế. Chương trình dạy học môn Toán trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2018 được xây dựng theo hướng đảm bảo tính tinh giản, thiết thực, hiện đại; đảm bảo tính thống nhất, sự nhất quán và phát triển liên tục; đảm bảo tính tích hợp và phân hóa; đảm bảo tính mở. Môn Toán ở tiểu học gồm ba mạch kiến thức: Số và phép tính, Hình học và Đo lường, Thống kê và Xác suất. Theo đó, mục tiêu chung của môn Toán ở cấp Tiểu học là: a. Góp phần hình thành và phát triển năng lực toán học với yêu cầu cần đạt: thực hiện được các thao tác tư duy ở mức độ đơn giản; nêu và trả lời được câu hỏi khi lập luận, giải quyết vấn đề đơn giản; lựa chọn được các phép toán và công thức số học để trình bày, diễn đạt (nói hoặc viết) được các nội dung, ý tưởng, cách thức giải quyết vấn đề; sử dụng được ngôn ngữ toán học kết hợp với ngôn ngữ thông thường, động tác hình thể để biểu đạt các nội dung toán học ở những tình huống đơn giản; sử dụng được các công cụ, phương tiện học toán đơn giản để thực hiện các nhiệm vụ học tập toán đơn giản. b. Có những kiến thức và kĩ năng toán học cơ bản ban đầu, thiết yếu về: - Số và phép tính: Số tự nhiên, phân số, số thập phân và các phép tính trên những tập hợp số đó. - Hình học và Đo lường: Quan sát, nhận biết, mô tả hình dạng và đặc điểm (ở mức độ trực quan) của một số hình phẳng và hình khối trong thực tiễn; tạo lập một số mô hình hình học đơn giản; tính toán một số đại lượng hình học; phát triển trí tưởng tượng không gian; giải quyết một số vấn đề thực tiễn đơn giản gắn với Hình học và Đo lường (với các đại lượng đo thông dụng). - Thống kê và Xác suất: Một số yếu tố thống kê và xác suất đơn giản; giải quyết một số vấn đề thực tiễn đơn giản gắn với một số yếu tố thống kê và xác suất.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2