Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường THPT tỉnh Vĩnh Long
lượt xem 7
download
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lí luận về phát triển đội ngũ CBQL trường THPT và thực trạng đội ngũ CBQL trường THPT tỉnh Vĩnh Long, từ đó đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT của tỉnh Vĩnh Long trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường THPT tỉnh Vĩnh Long
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Bành Kim Oanh PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Bành Kim Oanh PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH VĨNH LONG Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. MỴ GIANG SƠN Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
- LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng bản thân tôi. Mọi thông tin được sử dụng trong luận văn từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Các thông tin đã được chọn lọc, phân tích, tổng hợp, xử lý và đưa vào luận văn theo đúng quy định. Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn hoàn toàn trung thực và chưa từng công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu của bản thân./. Tác giả luận văn Bành Kim Oanh
- LỜI CẢM ƠN Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và lời cảm ơn chân thành đến: PGS. TS. Mỵ Giang Sơn đã nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành đề tài “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường THPT tỉnh Vĩnh Long”. Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh; Phòng Sau đại học của Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh; Quý Thầy giáo, Cô giáo đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức khoa học, kinh nghiệm quý báu giúp tôi hoàn thành khóa học và thực hiện đề tài của mình. Ban Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long; Phòng Tổ chức cán bộ; Phòng Giáo dục Trung học Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long, Ban Giám hiệu, quý thầy giáo, cô giáo các trường THPT trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ, hỗ trợ, cung cấp số liệu trong quá trình tôi thực hiện luận văn này; Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn./. Tác giả luận văn Bành Kim Oanh
- MỤC LỤC Trang Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU…………...…………….………………………………………. 1 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .................................................................................. 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ……….…………...………………….. 7 1.2. Các khái niệm cơ bản ..………….……………………….................... 8 1.2.1. Trường trung học phổ thông …………….……….……………. 10 1.2.2. Đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ….….….… 10 1.2.3. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông… 10 1.3. Một số vấn đề về đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông.. 13 1.3.1. Vai trò của cán bộ quản lí trường trung học phổ thông………... 15 1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……………………..………....………… 15 1.3.3. Các yêu cầu về số lượng, cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………………..………………… 15 1.3.4. Yêu cầu về chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …………………...……………………..……… 16 1.4. Những vấn đề về phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………………………………...………………….. 18 1.4.1. Tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……….………………………….. 19 1.4.2. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……………….………………………….. 21 1.4.3. Tuyển chọn, sử dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm cán bộ quản lí trường trung học phổ thông để phát triển đội ngũ…. 21 1.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……………………….…………………………….. 23 1.4.5. Lãnh đạo việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……………………………………………….... 24 1.4.6. Kiểm tra, đánh giá việc phát triển cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …………………………………………………. 24 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………………………….…….………… 27 Kết luận chương 1…………….………………….…………………….... 32
- Chương 2. THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH VĨNH LONG .......................... 33 2.1. Vài nét về giáo dục trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long …………... 33 2.2. Khái quát về tổ chức nghiên cứu thực trạng ..……………….............. 35 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ………………..…………...….……………. 35 2.2.2. Nội dung khảo sát ……………………………….....…….…… 35 2.2.3. Phương pháp điều tra khảo sát …….…………….………….… 35 2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long …………….……..………………………………….. 37 2.3.1. Nhận thức về vai trò của cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………….……………………………………… 37 2.3.2. Đánh giá mức độ thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …………………..……… 39 2.3.3. Thực trạng về số lượng, cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …………………..……………………… 42 2.3.4. Thực trạng về chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …………………………………..……… 44 2.4. Thực trạng về phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long ………………………………………….. 51 2.4.1. Nhận thức về tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……….…………….... 51 2.4.2. Thực trạng quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………………………………….. 53 2.4.3. Thực trạng tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……………….…. 55 2.4.4. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………………………….. 58 2.4.5. Thực trạng lãnh đạo việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……….…………………………. 61 2.4.6. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ……...……..……………………. 62 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long ………….…………… 64 2.6. Đánh giá chung về thực trạng ……………………………………….. 68 Kết luận chương 2 …………….……………………………………….... 70
- Chương 3. CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ GIÁO DỤC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH VĨNH LONG ............................................... 72 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ………………….………...……... 72 3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lí ..……………............ 73 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho CBQL, giáo viên về tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông ……..……..…..………………….……………. 73 3.2.2. Cải tiến công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo của tỉnh ……………………………….………. 76 3.2.3. Thực hiện tốt việc tuyển chọn, sử dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …………………………………………………………. 78 3.2.4. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………………………….. 80 3.2.5. Tăng cường công tác lãnh đạo việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông ………………….….…… 84 3.2.6. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra đối với đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông …….………...….…….… 86 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp …………….……………...……….. 91 3.3.1. Thực hiện đồng bộ các biện pháp ………..…………………… 91 3.3.2. Phát huy nội lực và khai thác ngoại lực để thực hiện các biện pháp……………..……………………………………..……… 91 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp được đề xuất……………………..………………..………………………….. 92 3.4.1. Mục đích, nội dung, phương pháp khảo nghiệm ….………….. 92 3.4.2. Tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất …….……………….. 92 3.4.3. Tính khả thi của các biện pháp đề xuất …………………….…. 94 3.4.4. Khảo nghiệm tính tương quan của các biện pháp đề xuất ……. 96 Kết luận chương 3 …………….……………………………………….... 97 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ………...………………...……………… 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………… 102 PHỤ LỤC
- DANH MỤC NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI Các chữ viết tắt Nội dung viết đầy đủ CBQL Cán bộ quản lí ĐTB Điểm trung bình ĐLC Độ lệch chuẩn GV Giáo viên HS Học sinh THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông
- DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1. Số liệu quy mô trường, lớp, học sinh, cán bộ, giáo viên và nhân viên THPT tỉnh Vĩnh Long năm học 2017-2018 …… Bảng 2.2. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về vai trò của CBQL trường THPT ....................................................................... Bảng 2.3. Đánh giá của GV (nhóm 2) về vai trò của CBQL trường THPT ................................................................................... Bảng 2.4. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về chức năng, nhiệm vụ của CBQL trường THPT ............................................................ Bảng 2.5. Đánh giá của GV (nhóm 2) về chức năng, nhiệm vụ của CBQL trường THPT ............................................................ Bảng 2.6 Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về số lượng, cơ cấu đội ngũ CBQL trường THPT ............................................................ Bảng 2.7. Đánh giá của GV (nhóm 2) về số lượng, cơ cấu đội ngũ CBQL trường THPT ............................................................ Bảng 2.8. Thống kê trình độ CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long ..................................................................................... Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về chất lượng của đội ngũ của CBQL trường THPT ..................................................... Bảng 2.10. Đánh giá của GV (nhóm 2) về chất lượng của đội ngũ CBQL trường THPT ............................................................ Bảng 2.11. Thống kê thâm niên làm công tác quản lí của CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long .............................................. Bảng 2.12. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT .............................. Bảng 2.13. Đánh giá của GV (nhóm 2) về tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT .............................. Bảng 2.14. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ..................................................... Bảng 2.15. Đánh giá của GV (nhóm 2) về quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ..................................................... Bảng 2.16. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL trường THPT .................. Bảng 2.17. Đánh giá của GV (nhóm 2) về tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL trường THPT ..........................
- Bảng 2.18. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL trường THPT .................. Bảng 2.19. Đánh giá của GV (nhóm 2) về tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL trường THPT .......................... Bảng 2.20. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về lãnh đạo việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT .............................................. Bảng 2.21. Đánh giá của GV (nhóm 2) về lãnh đạo việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ..................................................... Bảng 2.22. Bảng tổng hợp kết quả đánh giá Chuẩn hiệu trưởng, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên .............................................. Bảng 2.23. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ CBQL trường THPT ......................................... Bảng 2.24. Đánh giá của GV (nhóm 2) về công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ CBQL trường THPT .............................................. Bảng 2.25. Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ............ Bảng 2.26. Đánh giá của GV (nhóm 2) về yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ....................... Bảng 2.27 Đánh giá của CBQL (nhóm 1) về yếu tố khách quan ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ............ Bảng 2.28. Đánh giá của GV (nhóm 2) về yếu tố khách quan ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT ............ Bảng 3.1. Đánh giá về tính cấp thiết của các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT tỉnh Vĩnh Long ........................... Bảng 3.2. Khảo sát về tính khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT tỉnh Vĩnh Long ...........................
- 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Nói đến công tác cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Tư tưởng đó là kim chỉ Nam cho Đảng, Nhà nước và nhân dân ta về quan điểm và phương thức phát triển nguồn nhân lực, trong đó có đội ngũ cán bộ quản lí (CBQL), đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc trong từng thời kỳ lịch sử. Thế kỷ XXI, là thế kỷ của sự phát triển không ngừng trên tất cả các lĩnh vực. Giáo dục và Đào tạo cũng không đứng ngoài guồng máy của sự phát triển không ngừng ấy. Những cơ hội mới và những thách thức từ đặc trưng cơ bản của thời đại nêu trên đã làm biến đổi nhanh chóng, sâu sắc đến tư duy và phương thức tiến hành mọi hoạt động xã hội; trong đó nổi bật là vấn đề giải quyết có hiệu quả mối quan hệ giữa phát triển nguồn nhân lực với phát triển giáo dục và đào tạo. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội thì nguồn lực con người và đặc biệt là đội ngũ CBQL, là nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của sự nghiệp đổi mới giáo dục. Cán bộ quản lí giáo dục giữ một vai trò to lớn và hết sức quan trọng trong sự nghiệp phát triển giáo dục, làm cho mọi hoạt động của nhà trường đi vào kỷ cương, nền nếp, ổn định, góp phần thắng lợi sự nghiệp nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Hiện nay, nước ta đang tiến hành sự nghiệp đổi mới và phát triển giáo dục, hội nhập kinh tế quốc tế, đòi hỏi cán bộ quản lí giáo dục phải đổi mới tư duy, biết kết hợp nhuần nhuyễn giữa kinh nghiệm thực tiễn với việc vận dụng sáng tạo tri thức hiện đại vào công tác quản lí ở đơn vị nhằm đào tạo những học sinh tự chủ, năng động, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước, đưa nền giáo dục nước ta ngang tầm với nền giáo dục của khu vực và thế giới. Trong những năm qua, giáo dục THPT tỉnh Vĩnh Long có những bước phát triển đáng kể cả về quy mô và chất lượng. Bên cạnh những thành tựu đạt được, giáo dục THPT tỉnh Vĩnh Long vẫn còn một số hạn chế: Chất lượng giáo dục đại trà còn thấp, cơ sở vật chất, kỹ thuật trường học còn thiếu; trình độ chuyên môn của đội ngũ chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, hiệu quả quản lí ở các trường THPT trong tỉnh chưa cao,..... Một trong những nguyên nhân quan trọng của
- 2 những hạn chế trên là trình độ chuyên môn, tính chuyên nghiệp (năng lực quản lí) của CBQL các trường THPT chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của giáo dục và đào tạo. Vì thế, cần có những giải pháp đào tạo, bồi dưỡng có hiệu quả nhằm nâng cao năng lực quản lí cho CBQL các trường THPT, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Với nhiệm vụ như thế, đòi hỏi đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục phải đảm bảo cả về số lượng lẫn chất lượng. Song, thực trạng đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục của tỉnh Vĩnh Long hiện nay còn một số yếu kém, bất cập, chưa đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới của giáo dục. Như vậy, một trong các yếu tố quyết định cho sự thành công của giáo dục là đội ngũ CBQL. Cán bộ quản lí giáo dục có vai trò quyết định đến chất lượng và hiệu quả giáo dục của mỗi nhà trường, mỗi cơ sở giáo dục. Vì thế, yêu cầu về phát triển để nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL đã, đang trở thành vấn đề trọng tâm của không chỉ riêng ngành giáo dục mà của toàn xã hội hiện nay. Xuất phát từ tình hình thực tiễn trên, với mong muốn góp phần vào sự nghiệp phát triển giáo dục bậc THPT của tỉnh Vĩnh Long trong thời kỳ đổi mới và hội nhập với giáo dục thế giới, chúng tôi chọn đề tài: “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận về phát triển đội ngũ CBQL trường THPT và thực trạng đội ngũ CBQL trường THPT tỉnh Vĩnh Long, từ đó đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT của tỉnh Vĩnh Long trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT của tỉnh Vĩnh Long. 4. Giả thuyết nghiên cứu Đội ngũ CBQL các trường THPT của tỉnh Vĩnh Long so với yêu cầu đổi mới giáo dục THPT còn nhiều bất cập. Nếu hệ thống hóa được lí luận về phát triển đội
- 3 ngũ CBQL các trường THPT và làm sáng tỏ được thực trạng đội ngũ CBQL các trường THPT của tỉnh Vĩnh Long thì sẽ đề xuất được các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT của tỉnh Vĩnh Long, góp phần đáp ứng các yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục THPT tỉnh Vĩnh Long. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Luận văn tập trung vào 3 nhiệm vụ chính: 5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 5.2. Nghiên cứu cơ sở thực tiễn về phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long. Mô tả thực trạng, phân tích, đánh giá thực trạng vấn đề nghiên cứu. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lí nhằm phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long trong bối cảnh đổi mới giáo dục; đồng thời tổ chức khảo nghiệm mức độ cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Về đối tượng nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long. 6.2. Khách thể khảo sát: Thực hiện việc khảo sát về phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT: Lãnh đạo, CBQL của Sở Giáo dục và Đào tạo, Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng và một số giáo viên các trường THPT tỉnh Vĩnh Long. 6.3. Về thời gian: Các số liệu điều tra, khảo sát được thu thập trong 3 năm học gần đây (các năm học 2015 – 2016, 2016 – 2017 và 2017 - 2018). 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận Trên cơ sở phương pháp luận duy vật lịch sử và duy vật biện chứng của Chủ nghĩa Mác - Lênin, nghiên cứu các nội dung của luận văn được tiếp cận theo các hướng chủ yếu dưới đây.
- 4 7.1.1. Tiếp cận lịch sử - lôgic Tiếp cận lịch sử - lôgic được sử dụng trong nghiên cứu đề tài luận văn này nhằm xem xét các dấu hiệu mang tính lịch sử theo giai đoạn hoặc theo các thời kì về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo dục. Từ đó so sánh và đối chiếu để tìm ra được lôgic giữa các dấu hiệu nhằm nhận biết tính tất yếu về đổi mới giáo dục THPT, về yêu cầu đối với đội ngũ CBQL trường THPT và về các yêu cầu phát triển đội ngũ CBQL trường THPT. 7.1.2. Tiếp cận hệ thống Các trường THPT là những phần tử trong hệ thống giáo dục quốc dân, đồng thời là các phần tử trong hệ thống các cơ quan hành chính sự nghiệp dưới sự lãnh đạo và quản lí của các cơ quan lãnh đạo và quản lí giáo dục cấp tỉnh. Tiếp cận hệ thống được sử dụng trong nghiên cứu đề tài luận văn này nhằm xem xét các dấu hiệu của các phần tử cấu thành hệ thống các cơ quan quản lí có trách nhiệm phát triển nguồn nhân lực giáo dục nói chung và phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT nói riêng; xem xét mối quan hệ và quy luật vận hành của mọi phần tử trong hệ thống đó. Mặt khác, cách tiếp cận này còn nhằm làm rõ mối quan hệ giữa các yếu tố đầu vào và đầu ra của hệ thống, nhằm tìm ra các dấu hiệu đặc thù về mối quan hệ biện chứng giữa các hoạt động quản lí phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT theo trách nhiệm của mỗi chủ thể trong hệ thống này. 7.1.3. Tiếp cận thực tiễn Tiếp cận thực tiễn trong nghiên cứu đề tài luận văn này nhằm tìm ra mối quan hệ biện chứng giữa phát triển kinh tế - xã hội với phát triển giáo dục và đào tạo để làm rõ các yêu cầu mới của xã hội đối với giáo dục và đào tạo và đối với đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục. Từ đó xem xét được các yêu cầu mới của xã hội đối với đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục trường THPT trên cơ sở vận dụng Chuẩn hiệu trưởng trường THPT phù hợp với các đặc thù địa phương và với bối cảnh đổi mới giáo dục. 7.1.4. Tiếp cận theo Chuẩn Tiếp cận theo Chuẩn trong nghiên cứu đề tài luận văn này nhằm nhận biết được các yêu cầu của Chuẩn về phẩm chất và năng lực của hiệu trưởng trường THPT; từ đó có các đề xuất bổ sung Chuẩn cho phù hợp với đặc điểm địa phương và đáp ứng các yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đồng thời tìm
- 5 các biện pháp phát triển năng lực của hiệu trưởng theo Chuẩn. Trên cơ sở đó, vận dụng bộ Chuẩn hiệu trưởng để đánh giá phó hiệu trưởng theo các tiêu chí tương ứng với nhiệm vụ được giao. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận Sử dụng các phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát hoá các tài liệu lí luận, tìm hiểu các quan điểm Đảng, pháp luật và chính sách của Nhà nước, Điều lệ trường trung học và các văn bản quy phạm về giáo dục, các công trình và tài liệu khoa học có liên quan để hệ thống hoá các khái niệm, hình thành luận điểm lí luận cơ bản, chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài nghiên cứu. 7.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, xin ý kiến CBQL và giáo viên (bằng phiếu hỏi và phỏng vấn), khảo nghiệm và thử nghiệm nhằm mục đích khảo sát và đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL các trường THPT trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long theo các yêu cầu về năng lực của người quản lí và theo các yêu cầu của Chuẩn hiệu trưởng trường THPT, thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Từ đó tìm ra các mâu thuẫn, khó khăn và bất cập của thực trạng để đề xuất các biện pháp phát triển CBQL trường THPT của tỉnh trong bối cảnh đổi mới giáo dục; đồng thời minh chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trong luận văn. 7.2.3. Các phương pháp hỗ trợ khác Bên cạnh các phương pháp trọng tâm, người viết còn sử dụng kết hợp một số phần mềm tin học và sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lí số liệu và đánh giá kết quả nghiên cứu. 8. Dự kiến đóng góp mới của luận văn 8.1. Về lí luận Hệ thống hóa cơ sở lí luận của phát triển đội ngũ CBQL trường THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
- 6 8.2. Về thực tiễn Đánh giá thực trạng về đội ngũ CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT tỉnh Vĩnh Long. 9. Cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn dự kiến gồm có 03 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận về việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông. Chương 2: Thực trạng về công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long. Chương 3: Các biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long.
- 7 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Phát triển đội ngũ CBQL trong nhà trường từ lâu đã được đề cập trong các nghiên cứu lí luận và được sử dụng rất sớm trong thực tiễn hoạt động giáo dục ở các nước trên thế giới. Ở Châu Âu, bắt đầu từ thế kỷ XVI, khi đề cập đến các biện pháp chấn hưng giáo dục, người ta đã nhấn mạnh đến việc xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL. Các nội dung phát triển đội ngũ CBQL, cùng những biện pháp triển khai chúng dần được bổ sung, ngày càng phong phú thêm, những yếu tố chất lượng đội ngũ luôn luôn được nhấn mạnh. Đến những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ XX, khi mà các khái niệm “vốn con người” và “nguồn lực con người” xuất hiện ở Hoa Kỳ và sau đó thịnh hành trên thế giới thì vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục cũng được giải quyết với tư cách là phát triển nguồn nhân lực của một ngành, lĩnh vực. Tuy nhiên, nội dung và cách thức giải quyết vấn đề thì có sự khác nhau ở nhiều mức độ và phụ thuộc rất lớn vào điều kiện thực tế của mỗi quốc gia và của mỗi giai đoạn lịch sử. Từ năm 1980, nhà xã hội học người Mỹ Leonard Nadler đã đưa ra sơ đồ quản lí nguồn nhân lực để diễn tả mối quan hệ và các nhiệm vụ của công tác quản lí nguồn nhân lực. Theo ông, quản lí nguồn nhân lực gồm 3 nhiệm vụ chính là: - Phát triển nguồn nhân lực (gồm giáo dục - đào tạo, bồi dưỡng, phát triển, nghiên cứu, phục vụ); - Sử dụng nguồn nhân lực (gồm tuyển dụng, sàng lọc, bố trí, đánh giá, đãi ngộ, kế hoạch hóa sức lao động); - Môi trường nguồn nhân lực (gồm mở rộng chủng loại việc làm, mở rộng quy mô làm việc, phát triển tổ chức) (Đỗ Minh Cương và Nguyễn Thị Doan, 2001). Kết quả nghiên cứu của Leonard Nadler đã được nhiều nước trên thế giới sử dụng. Christian Batal (Pháp) trong bộ sách “Quản lí nguồn nhân lực trong khu vực nhà nước” (Christian Batal, 2002) cũng đã khai thác theo hướng này và đưa ra một
- 8 lí thuyết tổng thể về quản lí phát triển nguồn nhân lực. Trong đó, Christian Batal đã sử dụng kết quả nghiên cứu của các khoa học khác (giáo dục học, dự báo, dân số học, toán học...) để đưa ra một bức tranh hoàn chỉnh của nhiệm vụ quản lí phát triển nguồn nhân lực, bao gồm từ khâu kiểm kê, đánh giá đến nâng cao năng lực, hiệu lực của nguồn nhân lực. Tại Singapore, SEM – với Mô hình quản lí trường học ưu việt, đề cập đến lãnh đạo nhà trường tài năng với các tiêu chí: “Người lãnh đạo phải nêu gương sáng, có khả năng lãnh đạo, hiểu rõ mục đích, tôn trọng, khuyết khích nhân viên. Một người lãnh đạo lĩnh hội được sứ mệnh của trường học với các mục tiêu cụ thể, năng lực lãnh đạo tốt và sự thông cảm cũng như tôn trọng đồng nghiệp sẽ là động lực cho những người khác noi theo. Với vai trò của mình, hiệu trưởng phải vạch ra một tầm nhìn đối với những thành tích, kết quả dự định đạt được và tạo ra một môi trường học tập lí tưởng cho học sinh và cả giáo viên. Hiệu trưởng cần duy trì liên tục mục đích tăng cường năng lực cho giáo viên để đối mặt với thử thách hiện tại và tương lai, luôn phấn đấu vì sự phát triển để hướng tới nền giáo dục toàn diện cho học sinh và giáo viên” (Nguyễn Lan Hương, 2010). Trong mô hình này, lãnh đạo nhà trường được xếp vào tiêu chí số một. Khi đề cập đến phát triển đội ngũ CBQL, ngoài sự thống nhất về nội dung các nhiệm vụ với phát triển nguồn nhân lực, thời gian gần đây, các nghiên cứu đều đề cao việc thúc đẩy phát triển bền vững và thích ứng nhanh của mỗi CBQL và của cả đội ngũ. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước Trong sự nghiệp cách mạng, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến sự nghiệp Giáo dục, trong đó đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng về vấn đề phát triển đội ngũ CBQL. Điều đó được thể hiện qua các chủ trương, chính sách, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, tiêu biểu là Chỉ thị số 40/CT-TW, ngày 15 ngày 6 tháng 2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IX Chỉ thị đã nhấn mạnh: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chủ trương nâng cao bản lĩnh chính trị phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lí, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng
- 9 cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước…” (Ban Bí thư Trung ương Đảng, 2004) chính là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Đồng thời, Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg, ngày 11 tháng 01 năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án “Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục giai đoạn 2005 - 2010” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2015); Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2010 - 2020 cũng đã nói rõ tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục trong sự phát triển của đất nước. Xét ở góc độ nghiên cứu lí luận quản lí giáo dục, dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, các nhà khoa học nước ta tiếp cận quản lí giáo dục để đề cập tới việc phát triển công tác quản lí trường học, trong đó có các tác giả tiêu biểu như Hồ Ngọc Đại, Phạm Minh Hạc, Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm, ...... Các nhà quản lí giáo dục các cấp cũng đã có nhiều nghiên cứu, đề xuất những giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL, giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục. Đề án “Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục giai đoạn 2005 – 2010” (Chính phủ, 2005) nhằm triển khai thực hiện chỉ thị 40-CT/TW ngày 15 tháng 6 năm 2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục. Đề án đã làm rõ hiện trạng, phân tích các thành tựu, yếu kém và nguyên nhân. Trên cơ sở đó xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và các bước đi để tạo chuyển biến cơ bản và toàn diện trong công tác phát triển nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa” (Ban Bí thư Trung ương Đảng, 2004). Nhìn chung, các công trình khoa học trong và ngoài nước đã nghiên cứu những vấn đề cơ bản và tổng quát nhất về quản lí, phát triển nguồn nhân lực nói chung và phát triển nguồn nhân lực giáo dục nói riêng. Các công trình nghiên cứu khoa học có đề cập đến đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục thì tập trung nhiều về tiêu chuẩn, yêu cầu của người CBQL trong các trường học và một số ít nghiên cứu về giải pháp phát triển đội ngũ CBQL, trong đó có hiệu trưởng trường THPT.
- 10 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Trường trung học phổ thông Trường THPT là cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, được thành lập theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, có các loại hình: Trường dân lập, trường tư thục, trường công lập. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường THPT đã được quy định cụ thể (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2011). Trường THPT được thành lập theo kế hoạch của các tỉnh nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục. Trường đóng tại các địa bàn dân cư đáp ứng nhu cầu đi học của học sinh, đồng thời đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho các địa phương. Trường THPT thực hiện mục tiêu phát triển giáo dục phổ thông; giúp cho học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục THCS, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống. Trường THPT là cấp học cao nhất của giáo dục phổ thông, đặt dưới sự quản lí trực tiếp của Sở Giáo dục và Đào tạo. Nhà trường thực hiện đầy đủ nội dung giáo dục phổ thông, trong bối cảnh đổi mới giáo dục các nội dung phải đảm bảo tính toàn diện, định hướng nghề nghiệp và gắn với thực tiễn đời sống. Những nội dung đưa vào giảng dạy trong trường THPT phải củng cố, phát triển các nội dung đã học ở THCS và hết 03 năm học sinh hoàn thành nội dung giáo dục phổ thông; đồng thời chương trình học tập phải có những nội dung nâng cao ở một số môn học để phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của học sinh. 1.2.2. Đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông * Cán bộ quản lí Theo từ điển tiếng Việt, “Cán bộ là người làm việc trong cơ quan đoàn thể, đảm nhiệm công tác lãnh đạo, quản lí hoặc một công tác nghiệp vụ chuyên môn nhất định” (Từ điển tiếng Việt, 2005); “Quản lí là chăm nom, sắp đặt công việc trong một tổ chức hoặc phụ trách việc chăm nom và sắp đặt công việc trong một tổ chức” (Từ điển tiếng Việt, 2005); “CBQL là người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, một tổ chức, phân biệt với người không có chức vụ” (Từ điển tiếng Việt, 2005).
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Ảnh hưởng của văn học dân gian đối với thơ Tản Đà, Trần Tuấn Khải
26 p | 788 | 100
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán tô màu đồ thị và ứng dụng
24 p | 491 | 83
-
Luận văn thạc sĩ khoa học: Hệ thống Mimo-Ofdm và khả năng ứng dụng trong thông tin di động
152 p | 328 | 82
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán màu và ứng dụng giải toán sơ cấp
25 p | 370 | 74
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán đếm nâng cao trong tổ hợp và ứng dụng
26 p | 413 | 72
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Nghiên cứu thành phần hóa học của lá cây sống đời ở Quãng Ngãi
12 p | 542 | 61
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu vấn đề an ninh mạng máy tính không dây
26 p | 517 | 60
-
Luận văn thạc sĩ khoa học Giáo dục: Biện pháp rèn luyện kỹ năng sử dụng câu hỏi trong dạy học cho sinh viên khoa sư phạm trường ĐH Tây Nguyên
206 p | 299 | 60
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán tìm đường ngắn nhất và ứng dụng
24 p | 343 | 55
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bất đẳng thức lượng giác dạng không đối xứng trong tam giác
26 p | 311 | 46
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Đặc trưng ngôn ngữ và văn hóa của ngôn ngữ “chat” trong giới trẻ hiện nay
26 p | 319 | 40
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán ghép căp và ứng dụng
24 p | 263 | 33
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Phật giáo tại Đà Nẵng - quá khứ hiện tại và xu hướng vận động
26 p | 235 | 22
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu ảnh hưởng của quản trị vốn luân chuyển đến tỷ suất lợi nhuận của các Công ty cổ phần ngành vận tải niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam
26 p | 286 | 14
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Thế giới biểu tượng trong văn xuôi Nguyễn Ngọc Tư
26 p | 246 | 13
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Đặc điểm ngôn ngữ của báo Hoa Học Trò
26 p | 214 | 13
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Ngôn ngữ Trường thơ loạn Bình Định
26 p | 191 | 5
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tích hợp nội dung giáo dục biến đổi khí hậu trong dạy học môn Hóa học lớp 10 trường trung học phổ thông
119 p | 5 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn