Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trường Trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:158

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trường Trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương" đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trường trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trường Trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRẦN ĐÌNH CHỈ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN PHÚ GIÁO, TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lí giáo dục BÌNH DƢƠNG - NĂM 2019
i ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRẦN ĐÌNH CHỈ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN PHÚ GIÁO, TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8 14 01 14 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. MỲ GIANG SƠN BÌNH DƢƠNG - NĂM 2019
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng bản thân tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực. Kết quả của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào. Tác giả luận văn Trần Đình Chỉ
iii LỜI CẢM ƠN Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và lời cảm ơn chân thành đến: PGS.TS. Mỵ Giang Sơn, Chủ nhiệm chuyên ngành Quản lí giáo dục Trường Đại học Sài Gòn, đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn; Quý Thầy Cô, các đồng nghiệp, bạn bè thân hữu và Gia đình đã hỗ trợ, tạo điều kiện, động viên tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả luận văn Trần Đình Chỉ
iv MỤC LỤC Trang phụ bìa ............................................................................................................... i Lời cam đoan ..............................................................................................................ii Lời cảm ơn ................................................................................................................ iii Mục lục ........................................................................................................................ v Danh mục các chữ viết tắt .......................................................................................... ix Danh mục các bảng ..................................................................................................... x MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..............................8 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ..............................................................................8 1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ......................................................................8 1.1.2. Các nghiên cứu trong nƣớc ........................................................................9 1.2. Các khái niệm cơ bản .........................................................................................10 1.2.1. Khái niệm kết quả học tập của học sinh ..................................................10 1.2.2. Khái niệm hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ........................................................................................10 1.2.3. Khái niệm quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực..........................................................................13 1.3. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT theo tiếp cận năng lực ..............................................................................................................14 1.3.1. Vai trò của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập .......................14 1.3.2. Mục tiêu của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo hƣớng tiếp cận năng lực ................................................................................................15 1.3.3. Nội dung của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ...................17 1.3.4. Hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ..........................................19 1.3.5. Các nguyên tắc của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ...........................22 1.4. Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học phổ thông theo tiếp cận năng lực ..............................................................................24 1.4.1. Tầm quan trọng của quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực .............................................................24 1.4.2. Lập kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh theo tiếp cận năng lực..............................................................................................................25
v 1.4.3. Tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực..............................................................................................................27 1.4.4. Lãnh đạo hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh theo tiếp cận năng lực ................................................................................................29 1.4.5. Kiểm tra giám sát hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh theo tiếp cận năng lực ................................................................................32 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học phổ thông theo tiếp cận năng lực ...................................33 1.5.1. Các yếu tố chủ quan .................................................................................33 1.5.2. Các yếu tố khách quan .............................................................................35 Kết luận chƣơng 1 .....................................................................................................36 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN PHÚ GIÁO, TỈNH BÌNH DƢƠNG .........................................................................36 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế- xã hội và giáo dục huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................................................................36 2.2. Khái quát về tổ chức khảo sát thực trạng ...........................................................38 2.2.1. Mục đích, nội dung khảo sát ....................................................................38 2.2.2. Phƣơng pháp khảo sát ..............................................................................38 2.3. Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................................................................43 2.3.1. Thực trạng nhận thức về vai trò, mục đích của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ...............................................................43 2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ...........................................................................................46 2.3.3. Thực trạng sử dụng các phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh .................................................................................................50 2.3.4. Thực trạng về tuân thủ các nguyên tắc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh .................................................................................................54 2.4. Thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng ...............................................................................................................56 2.4.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của quản l hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh .........................................................56 2.4.2. Thực trạng hoạt động lập kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh .......................................................................................................58
vi 2.4.3. Thực trạng tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ......60 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ..............................................................................................................61 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ...........................................................................................64 2.5. Thực trạng tác động của các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng ..........................................65 2.6. Đánh giá chung về thực trạng ............................................................................68 2.6.1. Ƣu điểm ...................................................................................................68 2.6.2. Hạn chế ....................................................................................................69 2.6.3. Nguyên nhân của thực trạng ....................................................................69 Tiểu kết chƣơng 2......................................................................................................70 CHƢƠNG 3 QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN PHÚ GIÁO, TỈNH BÌNH DƢƠNG .................................................................................................72 3.1. Căn cứ đề xuất đề xuất biện pháp .....................................................................72 3.1.1. Cơ sở pháp l ...........................................................................................72 3.1.2. Cơ sở l luận ............................................................................................73 3.1.3. Cơ sở thực tiễn .........................................................................................73 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................................74 3.2.1. Đảm bảo tính hệ thống và toàn diện ........................................................74 3.2.2. Đảm bảo tính kế thừa ...............................................................................74 3.2.3. Đảm bảo tính hiệu quả, mục tiêu .............................................................74 3.2.4. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................75 3.3. Các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................................................75 3.3.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí, giáo viên về vai trò, mục đích của hoạt động kiểm tra, đánh giá và tầm quan trọng của quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ............75 3.3.2. Tăng cƣờng tính kế hoạch hóa trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ...................................................................76 3.3.3. Cải tiến công tác tổ chức thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ...................................................................78
vii 3.3.4. Đẩy mạnh công tác chỉ đạo, hƣớng dẫn trong thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ....................................79 3.3.5. Chú trọng công tác kiểm tra trong thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực................................................81 3.4. Khảo nghiệm nhận thức tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất .83 3.4.1. Mục đích, nội dung, phƣơng pháp khảo nghiệm .....................................83 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất ...............84 3.4.3. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất .................88 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .........................................................................95 1. Kết luận .................................................................................................................95 2. Khuyến nghị ..........................................................................................................96 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................97 PHỤ LỤC ...............................................................................................................101 Phụ lục 1. Bảng h i về thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực (DÀNH CHO CÁN BỘ QUẢN L , GIÁO VI N ...........................................................................................................101 Phụ lục 2. Bảng h i về thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập (KQHT của HS THPT theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng (DÀNH CHO H C SINH THPT) ....................................113 Phụ lục 3. Bảng h i về sự cần thiết, tính khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ........119 (Dành cho Cán bộ quản lí, Giáo viên ...................................................................119 DỮ LIỆU KẾT QUẢ KHẢO SÁT CBQL, GV VỀ QUẢN L HOẠT ĐỘNG KT, ĐG KQHT H C SINH THEO HƢỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC .......................123
viii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Các chữ viết tắt Nội dung đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lí 2 TTCM Tổ trƣởng chuyên môn 3 GV Giáo viên 4 GVBM Giáo viên bộ môn 5 KTĐG Kiểm tra đánh giá 6 KQHT Kết quả học tập 7 HS Học sinh 8 BGH Ban giám hiệu 9 BP Biện pháp
ix DANH MỤC CÁC BẢNG TT Tên bảng Trang 1 Bảng 1.1. So sánh giữa KTĐG theo KTKN với KTĐG theo năng lực 16 2 Bảng 2.1. Thống kê số lƣ ng mẫu nghiên cứu 39 3 Bảng 2.2. Cơ cấu trình độ và thâm niên công tác của mẫu nghiên cứu 40 Bảng 2.3. Nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của hoạt 4 động kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo hƣớng tiếp 44 cận năng lực. Bảng 2.4: Nhận thức của CBQL và GV về mục đích của hoạt động 5 45 kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo tiếp cận năng lực Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ sử dụng nội dung 6 47 kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo tiếp cận năng lực Bảng 2.6. Đánh giá của học sinh về mức độ sử dụng nội dung kiểm 7 49 tra, đánh giá KQHT học sinh theo tiếp cận năng lực Bảng 2.7. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ sử dụng và mức độ 8 hiệu quả các PP kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo 51 tiếp cận năng lực Bảng 2.8. Đánh giá của học sinh về mức độ sử dụng và mức độ hiệu 9 quả các PP kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo tiếp cận 54 năng lực Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ đồng các nguyên 10 tắc kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo hƣơng tiếp cận 55 năng lực Bảng 2.10. Thống kê mức độ quan trọng hoạt động Quản l HĐ 11 57 KTĐG KQHT của HS THPT theo tiếp cận năng lực.
x Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL và GV về công tác lập kế hoạch hoạt 12 động kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh theo hƣớng tiếp 59 cận năng lực Bảng 2.12. Đánh giá của CBQL và GV về công tác Tổ chức thực hiện 13 Kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh theo tiếp cận năng 60 lực Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL và GV về công tác Chỉ đạo hoạt động 14 kiểm tra, đánh giá KQHTcủa học sinh theo tiếp cận năng 62 lực Bảng 2.14. Đánh giá của CBQL và GV về hoạt động Kiểm tra, giám 15 sát hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh theo 65 tiếp cận năng lực Bảng 2.15. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ ảnh hƣởng của các 16 yếu tố đến công tác quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá 67 KQHT học sinh theo hƣớng tiếp cận năng lực Bảng 3.1: Đánh giá của CBQL và GV về tính cần thiết của các biện 17 pháp nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá 84 KQHT của học sinh theo hƣớng tiếp cận năng lực Bảng 3.2: Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện 18 pháp nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá 89 KQHT của học sinh theo hƣớng tiếp cận năng lực
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI, đặc biệt là Nghị quyết Trung ƣơng số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng 11 năm 2014 của Quốc hội về đổi mới chƣơng trình, sách giáo khoa phổ thông, giáo dục phổ thông nói chung, giáo dục trung học nói riêng trên phạm vi cả nƣớc vừa gấp rút xây dựng và thực hiện Đề án đổi mới chƣơng trình, sách giáo khoa sau năm 2015, vừa triển khai thực hiện đổi mới đồng bộ cách tiếp cận các yếu tố: mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học và đánh giá chất lƣ ng giáo dục trong quá trình thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông hiện hành theo tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 cũng đã chỉ rõ những ƣu điểm, tồn tại và hạn chế của ngành giáo dục nƣớc ta trong thời gian qua đó là “Tuy nhiên, chất lƣ ng, hiệu quả giáo dục và đào tạo còn thấp so với yêu cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Hệ thống giáo dục và đào tạo thiếu liên thông giữa các trình độ và giữa các phƣơng thức giáo dục, đào tạo; còn nặng l thuyết, nhẹ thực hành. Đào tạo thiếu gắn kết với nghiên cứu khoa học, sản xuất, kinh doanh và nhu cầu của thị trƣờng lao động; chƣa chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm việc. Phƣơng pháp giáo dục, việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả còn lạc hậu, thiếu thực chất”. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém cũng đã đƣ c Ban chấp hành trung ƣơng chỉ ra là “Việc thể chế hóa các quan điểm, chủ trƣơng của Đảng và Nhà nƣớc về phát triển giáo dục và đào tạo, nhất là quan điểm "giáo dục là quốc sách hàng đầu" còn chậm và lúng túng. Việc xây dựng, tổ chức thực hiện chiến lƣ c, kế hoạch và chƣơng trình phát triển giáo dục-đào tạo chƣa đáp ứng yêu cầu của xã hội. Mục tiêu giáo dục toàn diện chƣa đƣ c hiểu và thực hiện đúng. Bệnh hình thức, hƣ danh, chạy theo bằng cấp... chậm đƣ c khắc
2 phục, có mặt nghiêm trọng hơn. Tƣ duy bao cấp còn nặng, làm hạn chế khả năng huy động các nguồn lực xã hội đầu tƣ cho giáo dục, đào tạo. Một trong các mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nƣớc 5 năm, giai đoạn 2016-2020 thể hiện trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng là: “Thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lƣ ng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội”. Vấn đề đặt ra là cần đánh giá thực trạng công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực chất lƣ ng cao hiện nay ra sao để có giải pháp hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. 1.2. Thực tế đánh giá học sinh THPT hiện nay tại các trƣờng THPT là Thông tƣ số 58/2011/TT-BGDĐT và một số hƣớng dẫn đánh giá học sinh bằng nhận xét ở các môn Thể dục, môn Giáo dục công dân kết h p giữa đánh giá bằng nhận xét và đánh giá qua việc cho điểm số. Nhƣ vậy cách thức kiểm tra, đánh giá KQHT của HS vẫn chủ yếu cho điểm số để đo kết quả học tập mà ít sử dụng các phƣơng pháp đánh giá tiên tiến để xác định đúng kết quả học tập của học sinh có đạt đƣ c mục tiêu đề ra hay không. Giáo viên đa số chỉ tập trung giảng dạy những môn học để học sinh thi đậu Đại học – Cao đẳng. Ngƣời quản lí chỉ chú trọng kết quả bao nhiêu học sinh đậu tốt nghiệp, bao nhiêu học sinh đậu Đại học. Đề thi tốt nghiệp – Đại học cũng chỉ tập trung kiểm tra học sinh nhớ bao nhiêu kiến thức, giải đƣ c các bài tập phức tạp, khó. Những năm gần đây theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT thì các trƣờng đã từng bƣớc phổ biến đánh giá năng lực học sinh. Bộ GD&ĐT cũng đã tổ chức các lớp tập huấn, ban hành các văn bản hƣớng dẫn các cơ sở giáo dục đổi mới phƣơng pháp dạy học tích cực; vận dụng các cách thức dạy học hiện đại; tổ chức đánh giá năng lực vận dụng kiến thức vào môn học, vào cuộc sống. Tuy nhiên việc thực hiện tại các trƣờng vẫn chƣa đảm bảo đƣ c các yêu cầu của ngành giáo dục đề ra, đa số đều mang nặng hình thức chƣa đạt hiệu quả.
3 Tại tỉnh Bình Dƣơng, hiện nay việc đánh giá học sinh tại các trƣờng Trung học phổ thông cũng vẫn đang áp dụng thông tƣ số 58/2011/TT-BTDDT và một số hƣớng dẫn đánh giá học sinh bằng nhận xét ở các môn Thể dục, môn Giáo dục công dân kết h p giữa đánh giá bằng nhận xét và đánh giá qua việc cho điểm số. Các trƣờng THPT vẫn còn cố gắng giảng dạy cho học sinh để đạt mục tiêu đậu tốt nghiệp THPT, thi đậu vào các trƣờng Đại học, Cao đẳng và do đó chỉ tập trung ƣu tiên cho các môn có tổ chức thi. Do đó trong quá trình đánh giá học sinh chủ yếu là cho điểm và từ đó lƣ ng hóa thành các mức độ đạt đƣ c của học sinh (Gi i, Khá, Trung bình, Yếu và Kém . Đánh giá theo tiếp cận năng năng lực học sinh tại các nhà trƣờng chƣa đƣ c triển khai đầy đủ, chƣa có kế hoạch cụ thể. Giáo viên chƣa thực sự thực hiện đánh giá theo tiếp cận năng lực của học sinh. Nguyên nhân khách quan ở chỗ chƣa có văn bản qui định, hƣớng dẫn cụ thể để nhà trƣờng thực hiện; Cách đánh giá kết quả học tập của học sinh để công nhận tốt nghiệp THPT và xét vào các trƣờng Đại học, Cao đẳng thông qua kỳ thi THPT Quốc gia và xét các tổ h p môn. 1.3. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế, yếu kém nói trên. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu nhất là quản lí HĐ KT, ĐG KQHT của HS chƣa đƣ c đổi mới phù h p với yêu cầu của xã hội; chƣa áp dụng đƣ c các phƣơng pháp đánh giá tiên tiến, hiện đại của các nền giáo dục tiên tiến. Do đó, để quản lí HĐ KT, ĐG KQHT của HS theo tiếp cận năng lực đạt đƣ c mục tiêu giáo dục hiện tại và trong tƣơng lai thì các cấp quản lí, cán bộ giáo viên phải nâng cao nhận thức, tƣ duy và thực hiện phƣơng pháp đánh giá tích cực cũng nhƣ hiệu quả mang lại cho quá trình giáo dục học sinh ở trƣờng phổ thông vừa đáp ứng đƣ c nhu cầu của ngƣời học, của cha mẹ học sinh và của xã hội. Vì vậy, KTĐG KQHT của HS theo tiếp cận năng lực cần phải đƣ c triển khai, tổ chức thực hiện tại các trƣờng phổ thông nhằm đánh giá chính xác năng lực của ngƣời học cũng nhƣ thúc đẩy ngƣời học phát huy năng lực của mình.
4 Chính vì vậy, việc nghiên cứu đề tài “Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng Trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng” là hết sức cần thiết, góp phần đóng góp trong việc nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy học tại các trƣờng phổ thông. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận về quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở trƣờng trung học phổ thông và khảo sát, đánh giá thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng, luận văn đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. 3. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trƣờng phổ thông. 3.2. Đối tƣ ng nghiên cứu Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. 4. Giả thuyết nghiên cứu Công tác Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh theo hƣớng tiếp cận năng lực tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng có những hạn chế, bất cập trong công tác lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện kiểm tra, đánh giá theo hƣớng tiếp cận năng lực. Vì vậy, nếu đánh giá đúng thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh theo hƣớng tiếp cận năng lực sẽ đề xuất đƣ c các biện pháp quản lí cần thiết và khả thi góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học
5 sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Phân tích, hệ thống hóa cơ sở l luận về hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo hƣớng tiếp cận năng lực và quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQKT theo hƣớng tiếp cận năng lực ở trƣờng THPT. 5.2. Khảo sát thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo hƣớng tiếp cận năng lực HS tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. 5.3. Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo hƣớng phát triển năng lực HS tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. 6. Phạm vi nghiên cứu - Về đối tƣ ng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá học sinh theo tiếp cận năng lực học sinh của hiệu trưởng các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. - Về khách thể khảo sát Khảo sát 3 nhóm khách thể của 03 trƣờng trên tồng số 4 trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. Nhóm 1 gồm CBQL (hiệu trƣởng, hiệu phó, tổ trƣởng chuyên môn ; nhóm 2 gồm giáo viên THPT; nhóm 3 gồm học sinh các khối lớp 10, 11, 12; số lƣ ng khách thể ở mỗi nhóm sẽ đƣ c mô tả ở chƣơng 2. - Về thời gian nghiên cứu: Từ tháng 09/2017 đến tháng 06/2019. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu lí luận
6 Sử dụng các phƣơng pháp phân tích, tổng h p và hệ thống hóa, khái quát hóa l luận về kiểm tra, đánh giá học sinh theo hƣớng tiếp cận năng lực và quản lí kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực làm cơ sở l luận cho đề tài. 7.2. Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn - Phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm: nghiên cứu Quy chế tổ chức kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực của Bộ Giáo dục và Đào tạo; các quy định của Sở GD&ĐT Bình Dƣơng, của các trƣờng THPT trong việc chức kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực. - Phƣơng pháp điều tra bằng bảng h i: để tìm hiểu thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực và thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng; để khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. - Phƣơng pháp ph ng vấn sâu: ph ng vấn cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lí, giáo viên các trƣờng THPT về hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực; quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS theo tiếp cận năng lực. 7.3. Phƣơng pháp thống kê toán học Sử dụng các phƣơng pháp thống kê toán học để xử lí các kết quả thu đƣ c trong quá trình nghiên cứu. 8. Đóng góp mới của luận văn 8.1. Về lí luận Hệ thống hóa lí luận về quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở trƣờng THPT 8.2. Về thực tiễn
7 - Làm rõ thực trạng hoạt động KTĐG KQHT của HS theo tiếp cận năng lực và thực trạng quản lí hoạt động KTĐG KQHT của HS theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. - Đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động KTĐG KQHT của học sinh theo tiếp cận năng lực tại các trƣờng THPT huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục nghiên cứu, luận văn gồm có 03 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lí luận của quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở trƣờng trung học phổ thông. Chƣơng 2: Thực trạng quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng. Chƣơng 3: Các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dƣơng.
8 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới Nhằm đáp ứng các yêu cầu công việc cũng nhƣ trong nghiên cứu trong thế kỷ 21, nhiều tác giả đã nghiên cứu về năng lực cần thiết cho ngƣời học để đáp ứng các yêu cầu của xã hội. Các nghiên cứu này đã đƣa ra các khái niệm, định nghĩa về năng năng, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến quá trình hình thành nhân lực để từ đó xác định những năng lực cần thiết mà ngƣời học cần đạt đƣ c. Tiêu biểu cho những công trình nghiên cứu này nhƣ Richard E. Boyatzis của đại học Case Western Reserve – Hoa Kì, John R.Hoyle, Fenwick, Betty E.Steffy của Hiệp hội các trƣờng quản lí – Hoa Kì [41], [42] … Ở các nƣớc tiên tiến, phát triển giáo dục ở bậc phổ thông đã triển khai việc áp dụng việc dạy học theo tiếp cận năng lực cho ngƣời học. Đồng thời việc đánh giá kết quả học tập của ngƣời học cũng đã đƣ c nghiên cứu từ l thuyết đến thực nghiệm và ứng dụng. Các nghiên cứu lí thuyết về đánh giá trong giáo dục (GD) nói chung và trong dạy học (DH nói riêng cũng đƣ c nhiều tác giả quan tâm, thậm chí một số tác giả còn đƣa ra mô hình cụ thể và khảo sát kết quả ứng dụng nó trong thực tế. Điển hình cho hƣớng nghiên cứu này có nhóm tác giả nhƣ: Andrew Gonczi, Paul Hager, James Athanasou (1993) với tác phẩm “Phát triển năng lực – Chiến lược cơ bản cho đánh giá chuyên nghiệp” [38]; nhóm tác giả Donna Rodriguez, Rita Patel, Andrea Bright, Donna Gregory và Marilyn K. Gowing (2002) với tác phẩm “Mô hình phát triển năng lực để đánh giá hợp phần nguồn nhân lực”[40]; nhóm tác giả Daniel L Stufflebeam, Anthony J Shikfied (2007) trong tác phẩm “Lí thuyết đánh giá: mô hình và áp dụng” [39],…
9 Bên cạnh đó, các nghiên cứu phát triển công cụ đánh giá cũng đƣ c nhiều tổ chức, tác giả tiến hành, điển hình nhƣ Catherine L. Grus, Hiệp hội Tâm lí Hoa Kì, … Các tác giả đã đề xuất bộ câu h i/bài tập với những g i ý nhằm giúp GV đánh giá đƣ c năng lực của ngƣời học ở các mức độ khác nhau; trong các bối cảnh khác nhau. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nƣớc Vấn đề về năng lực đã đƣ c nhiều tác giả đề cập tới nhƣ Dƣơng Thu Mai [29], Vũ Thị Phƣơng Anh & Nguyễn Bích Hạnh (2004)… Đa số các tác giả phản ánh xu hƣớng mới để giáo dục đạt kết quả cao, đó là dựa vào năng lực. Nhà giáo dục cần dựa vào những điều kiện thực tế để hỗ tr ngƣời học khám phá các năng lực bản thân, nhằm đạt đƣ c những thành tích cao nhất. Hay tác giả Nguyễn Công Khanh cũng đã chỉ ra năng lực của học sinh bao gồm 2 nhóm năng lực chung và năng lực chuyên biệt. Bên cạnh đó, đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra đƣ c hệ thống năng lực của học sinh phổ thông hiện nay. Năng lực là yếu tố cần thiết trong bất kỳ hoạt động nào. Các nghiên cứu gần đây đều chỉ rõ và nhấn mạnh vai trò của năng lực để thành công trong học tập. Dựa vào năng lực chung cho đến các năng lực thành phần, nghiên cứu của tác giả Nguyễn Quang Việt (2009) đã áp dụng vào công tác đào tạo nghề, học nghề cũng cần phải có năng lực [36]. Hiện tại, nghiên cứu điển hình và phổ biến nhất về đánh giá theo năng lực là tác phẩm “Đánh giá trong giáo dục” do Nguyễn Công Khanh chủ biên. Tuy nhiên, tác phẩm này chỉ đƣa ra các lí thuyết và phƣơng pháp kiểm định chung trong giáo dục mà không đi sâu nghiên cứu về đánh giá cho từng chuyên ngành cụ thể [24]. Gần đây, số lƣ ng bài viết có nội dung về đánh giá trong giáo dục cũng xuất hiện ngày càng nhiều, cụ thể nhƣ bài viết về đánh giá trong quản lí giáo dục của tác giả Trần Thị Bích Liễu, đánh giá trong giáo dục phổ thông của Nguyễn Thành Thi,… Các nghiên cứu này cũng chủ yếu tập trung vào các nội dung đánh giá chung trong giáo dục mà chƣa đi sâu vào chuyên ngành cụ thể.