Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:174

Thêm vào BST

Báo xấu

50
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lí luận và thực tiễn quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học, đề xuất các biện pháp quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thị Kim Hoa QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thị Kim Hoa QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THANH HÙNG Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu “Quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và tài liệu trong luận văn đều được trích dẫn theo đúng quy định của Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả Huỳnh Thị Kim Hoa
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn các giảng viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy, cung cấp những kiến thức cơ bản, những kĩ năng cần thiết để nghiên cứu và thực hiện luận văn này. Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thanh Hùng - Người Thầy đã trực tiếp hướng dẫn từng tôi từng bước và giúp tôi sáng tỏ được nhiều vấn đề trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng GD & ĐT Quận 2, Ban Giám hiệu cùng tập thể cán bộ, giáo viên, học sinh các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh đã cung cấp thông tin, tư liệu, ủng hộ tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Tôi cảm ơn các bạn đồng nghiệp, đồng môn và gia đình đã cổ vũ, động viên, tạo động lực cho tác giả trong thời gian học tập, nghiên cứu. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, mặc dù có nhiều cố gắng song luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy cô, các nhà khoa học trong Hội đồng khoa học cùng các bạn đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 9 năm 2018 Tác giả Huỳnh Thị Kim Hoa
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các kí hiệu Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình vẽ, đồ thị MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CNTT VÀO DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ........................... 7 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................. 7 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ................................................................... 7 1.1.2. Những nghiên cứu trong nước .................................................................. 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................... 10 1.2.1. Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ........................................... 10 1.2.2. Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở tiểu học ............. 13 1.3. Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trường tiểu học .......................................................................................................... 15 1.3.1. Nội dung ứng dụng CNTT vào hoạt động dạy ....................................... 15 1.3.2. Nội dung ứng dụng CNTT vào hoạt động học ....................................... 21 1.4. Quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở tiểu học .......................................................................................................... 24 1.4.1. Quản lí ứng dụng CNTT vào hoạt động dạy của giáo viên ................... 25 1.4.2. Quản lí việc ứng dụng CNTT vào hoạt động học của học sinh ............. 28 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học ................................................. 30 1.5.1. Chủ trương, cơ chế chính sách ............................................................... 30 1.5.2. Nhận thức của cơ quan quản lí và các cơ sở giáo dục ........................... 32 1.5.3. Trình độ tin học của đội ngũ cán bộ, giáo viên ..................................... 33
1.5.4. Năng lực ứng dụng công nghệ thông tin vào học tập của học sinh ....... 34 1.5.5. Cơ sở vật chất hạ tầng về công nghệ thông tin ...................................... 34 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ VIỆC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .............................. 36 2.1. Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội và giáo dục Tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh có ảnh hưởng đến việc ứng dụng CNTT vào dạy học ........................................................................................................... 36 2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội ....................................................... 36 2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục tiểu học .................................................... 37 2.2. Tổ chức quá trình khảo sát ............................................................................ 40 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ................................................................................... 40 2.2.2. Đối tượng khảo sát ................................................................................. 40 2.2.3. Nội dung khảo sát................................................................................... 41 2.2.4. Công cụ khảo sát .................................................................................... 42 2.2.5. Xử lí kết quả khảo sát ............................................................................ 42 2.3. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh.................................................... 46 2.3.1. Thực trạng điều kiện CSVC ................................................................... 46 2.3.2. Thực trạng ứng dụng CNTT vào hoạt động dạy của giáo viên ............. 47 2.3.3. Thực trạng ứng dụng CNTT vào hoạt động học của học sinh .............. 58 2.4. Thực trạng quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, TP. HCM ......................................................... 66 2.4.1. Thực trạng QLUDCNTT vào hoạt động dạy của GV ........................... 66 2.4.2. Thực trạng QLUDCNTT vào hoạt động học của HS ............................ 79 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, TP. HCM ...................... 88 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, TP. HCM ............................................... 89
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ VIỆC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .............................. 92 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 92 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và khoa học .................................... 92 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu và đồng bộ ..................................... 93 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ........................................................ 93 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................... 94 3.2. Biện pháp quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh ........................................................... 94 3.2.1. Nâng cao nhận thức về vai trò, lợi ích của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học .................................................................. 94 3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên về UDCNTT vào dạy học .............. 98 3.2.3. Tăng cường chỉ đạo việc UDCNTT vào hoạt động dạy của GV ....... 104 3.2.4. Đẩy mạnh quản lí việc UDCNTT vào hoạt động học tập của HS ..... 111 3.2.5. Quản lí hạ tầng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện đại ................... 115 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 120 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 121 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ......................................................................... 121 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ......................................................................... 121 3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm ....................................................................... 121 3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm................................................................... 121 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................... 122 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU 1. : Điểm trung bình 2. SD : Độ lệch chuẩn
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ BGH Ban Giám hiệu CBQL Cán bộ quản lí CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất DH Dạy học ĐTB Điểm trung bình GAĐT Giáo án điện tử GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên HS Học sinh HĐ Hoạt động KHDH Kế hoạch dạy học PP Phương pháp PTDH Phương tiện dạy học QL Quản lí QLUDCNTT Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin TBDH Thiết bị dạy học UDCNTT Ứng dụng công nghệ thông tin
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Quy mô trường lớp bậc tiểu học thuộc địa bàn Quận 2, Tp. HCM ...... 38 Bảng 2.2. Thống kê số lượng phiếu khảo sát hợp lệ ............................................. 44 Bảng 2.3. Thống kê đặc điểm mẫu nghiên cứu ..................................................... 44 Bảng 2.4. Đánh giá về mức độ đáp ứng của các điều kiện về cơ sở vật chất cho hoạt động UDCNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Tp.HCM .................................................................................. 46 Bảng 2.5. Đánh giá mức độ thực hiện việc ứng dụng CNTT trong việc chuẩn bị và thiết kế kế hoạch dạy học ở tiểu học ............................................ 47 Bảng 2.6. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc chuẩn bị và thiết kế kế hoạch dạy học ở tiểu học ................ 50 Bảng 2.8. Đánh giá hiệu quả của việc ứng dụng CNTT trong tổ chức thực hiện hoạt động dạy học ở các trường tiểu học ...................................... 54 Bảng 2.9. Đánh giá mức độ thực hiện việc ứng dụng CNTT trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh .................................................. 56 Bảng 2.10. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc ứng dụng CNTT trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS ..................................................... 57 Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện việc ứng dụng CNTT trong thực hiện các nhiệm vụ học tập trên lớp .......................... 59 Bảng 2.12. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc ứng dụng CNTT trong thực hiện các nhiệm vụ học tập trên lớp ....................................................... 61 Bảng 2.13. Đánh giá mức độ thực hiện việc ứng dụng CNTT trong việc tự học ở nhà của học sinh ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh ......................................................................................... 62 Bảng 2.14. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc ứng dụng CNTT trong việc tự học ở nhà của học sinh tiểu học Quận 2, Tp. Hồ Chí Minh ................. 64 Bảng 2.15. Đánh giá mức độ thực hiện việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong chuẩn bị và thiết kế kế hoạch dạy học ở tiểu học ............ 66 Bảng 2.17. Đánh giá mức độ thực hiện việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong tổ chức thực hiện hoạt động dạy học ở tiểu học .............. 70
Bảng 2.18. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong tổ chức thực hiện hoạt động dạy học ở tiểu học .............. 72 Bảng 2.19. Đánh giá mức độ thực hiện việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học Quận 2 ............................................................................................ 75 Bảng 2.20. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học Quận 2 ............................................................................................ 77 Bảng 2.21. Đánh giá mức độ thực hiện việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập trên lớp của HS tiểu học Quận 2 ..................................................................................... 79 Bảng 2.22. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập trên lớp của học sinh tiểu học Quận 2 ............................................................................. 81 Bảng 2.23. Đánh giá mức độ thực hiện việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong tự học ở nhà của học sinh tiểu học Quận 2, Tp. Hồ Chí Minh ............................................................................................... 83 Bảng 2.24. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong tự học ở nhà của học sinh tiểu học Quận 2, Tp. HCM .... 84 Bảng 2.25. Đánh giá của HS về các ảnh hưởng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc học tập .................................................................. 86 Bảng 2.26. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lí việc UDCNTT vào dạy học ở tiểu học. ........................................................ 88
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Biểu đồ 3.1. Mối tương quan giữa tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ........ 123
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Gần đây, khái niệm “Cách mạng công nghiệp 4.0” đang được lan truyền rộng rãi trên các kênh thông tin truyền thông bởi vì cuộc cách mạng này có sức ảnh hưởng rộng lớn đến tất cả các lĩnh vực. Công nghiệp 4.0 là xu hướng hiện thời trong việc tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong công nghệ sản xuất bao gồm các hệ thống thật và ảo, Internet vạn vật, điện toán đám mây và điện toán nhận thức (Wikipedia, 2017) Nắm bắt xu hướng phát triển của thế giới, ngày 30 tháng 12 năm 2016, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã phê duyệt Kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin giai đoạn 2016 -2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Một trong những mục tiêu của kế hoạch này là xây dựng trung tâm dữ liệu thuộc Bộ (theo hướng mô hình điện toán đám mây) đảm bảo hoạt động cho hệ thống ứng dụng CNTT của Bộ GD&ĐT và hệ thống CNTT dùng trong toàn ngành (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2016) Ngày 25 tháng 9 năm 2017, Thứ trưởng Bùi Văn Ga đã ký thay Bộ trưởng Bộ GD&ĐT công văn số 4462/BGDĐT-QLCL về việc tổ chức Kì thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy từ năm 2018: “Từ năm 2021 trở đi, các bài thi, môn thi được thiết kế phù hợp với lộ trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới; nếu điều kiện cho phép có thể tổ chức cho thí sinh làm bài thi trên máy tính” (Bộ GD&ĐT, 2017) Như vậy, tầm quan trọng, sự hiệu quả và ảnh hưởng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học đã được khẳng định bằng thực tiễn ở nước ta trong những năm qua, thực tế cho thấy việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là xu thế tất yếu của giáo dục. Theo định hướng giáo dục của Chương trình giáo dục phổ thông (chương trình tổng thể công bố 27/7/2017), “Ở tiểu học, chủ yếu học sinh học sử dụng các phần mềm đơn giản hỗ trợ học tập, sử dụng thiết bị tin học tuân theo các nguyên tắc giữ gìn sức khỏe, đồng thời bước đầu được hình thành tư duy giải quyết vấn đề có sự hỗ trợ của máy tính”. Vì vậy, các trường tiểu học hiện nay đều quan tâm đến việc ứng dụng CNTT vào dạy học. Phần lớn các trường tiểu học trang bị phòng máy tính hoặc phòng học với các thiết bị hỗ trợ như máy chiếu, tivi … để tăng cường việc ứng dụng CNTT vào dạy học. Ngoài ra, một số trường Tiểu học trên địa bàn
2 Thành phố Hồ Chí Minh cũng được trang bị bảng tương tác thông minh để ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT chủ yếu tập trung vào trình chiếu các hình ảnh và đoạn phim. Điều này, phần nào đã góp phần nâng cao chất lượng dạy học nhưng vẫn chưa đáp ứng được các năng lực tin học của học sinh tiểu học theo xu thế hiện nay. Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh nhiều năm qua cũng nhận thức được tầm quan trọng của ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học vì vậy đã triển khai nhiều biện pháp quản lí nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học và bước đầu đạt được một số kết quả. Cán bộ quản lí ở các trường tiểu học cũng rất quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Mỗi hiệu trưởng, hiệu phó đều có cách quản lí riêng của mình và đạt được những hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và tin học, hàng loạt ứng dụng về công nghệ thông tin vào dạy học được ra đời chẳng hạn như Google Classroom, Google Site và các phần mềm, thiết bị điện tử mới nhưng hầu hết ở các trường tiểu học hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học phần lớn chỉ dừng ở mức sử dụng máy tính để soạn thảo các phiếu học tập, kế hoạch dạy học mà chưa ứng dụng được các chức năng, phần mềm mới của công nghệ thông tin vào dạy học. Nguyên nhân của vấn đề này phần lớn là do kiến thức và kĩ năng tin học của giáo viên chưa đồng đều nên các nhà quản lí còn gặp khó khăn trong việc triển khai các hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học. Vì vậy, công tác quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học trở thành nhu cầu cấp bách và không thể thiếu trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng dạy học. Nếu nhà quản lí tìm ra được các giải pháp giải quyết vấn đề này thì không những giảm được số lượng công việc cho giáo viên nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin mà còn tạo được nền tảng ứng dụng CNTT cho thế hệ trẻ ngay từ cấp Tiểu học từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh”.
3 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học, đề xuất các biện pháp quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh có thể có nhiều ưu điểm như: các chủ thể quản lí đã nhận thức được tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT và đã xây dựng kế hoạch ứng dụng CNTT vào giảng dạy, đã tổ chức chỉ đạo việc soạn kế hoạch dạy học có ứng dụng CNTT, đã tổ chức kiểm tra ứng dụng CNTT vào giảng dạy … Tuy nhiên, hoạt động quản lí ứng dụng CNTT vào dạy học ở một số trường vẫn còn một số hạn chế về tổ chức thực hiện, bồi dưỡng kĩ năng ứng dụng CNTT cho giáo viên, tổ chức các hoạt động, chuyên đề thảo luận trao đổi kinh nghiệm về ứng dụng CNTT, quản lí phương tiện, thiết bị. Nếu khảo sát đúng thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh thì người nghiên cứu sẽ có cơ sở để đề xuất được các biện pháp có tính cần thiết và khả thi nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về việc ứng dụng CNTT ở các trường tiểu học 5.2. Khảo sát thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh
4 5.3. Đề xuất biện pháp quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đề tài giới hạn nghiên cứu thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh có 11 trường Tiểu học công lập. Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài này, tác giả chỉ giới hạn nghiên cứu khảo sát, điều tra trong phạm vi 6 trường: - Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi - Trường Tiểu học Lương Thế Vinh - Trường Tiểu học Thạnh Mỹ Lợi - Trường Tiểu học Giồng Ông Tố - Trường Tiểu học An Phú - Trường Tiểu học Huỳnh Văn Ngỡi Giới hạn mẫu nghiên cứu: nghiên cứu trên mẫu 18 cán bộ quản lí, 180 giáo viên và 360 học sinh của 6 trường (mỗi trường chỉ chọn điều tra theo mẫu ngẫu nhiên 30 giáo viên và 60 học sinh). 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Cơ sở phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc Dựa vào cách tiếp cận quan điểm này, người nghiên cứu tìm hiểu được mối liên hệ chặt chẽ giữa việc quản lí ứng dụng CNTT với việc quản lí các hoạt động khác ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời xem xét việc quản lí nhà trường là một hệ thống, trong đó hoạt động quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học là một bộ phận của hệ thống đó. Từ đó, người nghiên cứu tìm hiểu được chính xác thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. 7.1.2. Quan điểm lịch sử Tìm hiểu sự hình thành và phát triển của hoạt động quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở Việt Nam nói chung và hoạt động quản lí việc ứng dụng
5 CNTT trên địa bàn Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng sẽ giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện hoàn cảnh cụ thể để điều tra, thu thập số liệu chính xác, đúng với mục đích nghiên cứu đề tài, trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự hợp lí. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh là một hiện tượng đang diễn ra. Việc nghiên cứu các đối tượng có liên quan sẽ giúp người nghiên xác định đúng thực trạng để từ đó đề xuất được các biện pháp quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1 Phương pháp nghiên cứu lí thuyết Phân tích, tổng hợp; phân loại và hệ thống hóa cơ sở lí thuyết có liên quan đến việc ứng dụng CNTT vào dạy học nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài. 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích điều tra: Thu thập số liệu, tư liệu về thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học và các biện pháp quản lí ở các trường tiểu học nhằm chứng minh cho giả thuyết khoa học của đề tài. Nội dung điều tra: Thực trạng quản lí việc ứng dụng CNTT vào dạy học ở một số trường Tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. Cách thức thực hiện: Người nghiên cứu sử dụng hai loại phiếu khảo sát: - Phiếu khảo sát thực trạng bao gồm 3 phiếu: Phiếu khảo sát số 1 dành cho cán bộ quản lí, phiếu khảo sát số 2 dành cho giáo viên và phiếu khảo sát số 3 dành cho học sinh. - Phiếu khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi đối với các biện pháp quản lí về hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Tp. HCM (dành cho cán bộ quản lí). 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn sâu Mục đích phỏng vấn: Làm rõ các thông tin về biện pháp quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học.
6 Nội dung phỏng vấn: Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện các biện pháp quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học. Cách thức thực hiện: Sử dụng biên bản phỏng vấn và các câu hỏi phỏng vấn. Đối tượng phỏng vấn là hiệu trưởng các trường tiểu học đã tham gia thực hiện phiếu điều tra bằng bảng hỏi về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh. 7.2.4. Phương pháp thống kê toán học - Mục đích: Xử lí kết quả điều tra, khảo sát qua phiếu hỏi thu được. - thức thực hiện: Sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 20.0 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, luận văn gồm 3 chương: - Chương 1. Cơ sở lí luận về quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trường tiểu học - Chương 2. Thực trạng quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh - Chương 3. Biện pháp quản lí việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
7 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Từ những năm 1980, các nghiên cứu đã chứng minh rằng việc sử dụng công nghệ máy tính có thể thúc đẩy học sinh, tăng cường sự hướng dẫn cho các học sinh có nhu cầu đặc biệt, nâng cao thái độ của học sinh đối với việc học, hỗ trợ giáo viên trong việc thực hiện một số nhiệm vụ giảng dạy thường lệ. Báo cáo năm 1990 của Hiệp hội các nhà xuất bản phần mềm về hiệu quả của các máy vi tính trong trường đã trình bày các nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng công nghệ như một công cụ học tập có thể tạo ra sự khác biệt tích cực về thành tích, thái độ và tương tác của học sinh với giáo viên và các học sinh khác (Ellen R. Bialo and Jay Sivin- Kachala, 2018). Tài liệu Dạy và học khoa học Tiểu học với công nghệ thông tin của tác giả Paul Warwick, Elaine Wilson, Mark Winterbottom cung cấp một loạt các hiểu biết sâu sắc về học tập của học sinh liên quan đến việc sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong khoa học như: cung cấp các ví dụ cụ thể về sử dụng phần mềm và phần cứng trong lớp học, cân nhắc việc sử dụng công nghệ và sáng tạo cho học sinh tham gia hoạt động khoa học trong những năm đầu tiên ở tiểu học, cho biết khả năng tương lai của việc sử dụng các công nghệ thông tin vào dạy học. Ngoài ra, còn có nhiều đề tài nghiên cứu về ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học như đề tài “Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy và học ở Hồng Kông” của David M. Kennedy, Andrew Klein và Creighton Peet. Các tác giả đã dựa trên phong cách học của học sinh và phong cách dạy của giáo viên để đưa ra hướng dẫn sử dụng CNTT như thế nào cho hiệu quả (Dr. David M. Kennedy, Andrew Klein và Creighton Peet, 2010). Đề tài Những ảnh hưởng của việc sử dụng công nghệ thông tin vào dạy học đến thành tích môn khoa học của học sinh tiểu học trường Butterworth ở Malaysia
8 đã khẳng định được tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin vì nó thật sự nâng cao chất lượng dạy học (Azidah Abu Ziden, Issham Ismail, Robitah Spian and K. Kumutha, 2011). Đề tài Công nghệ thông tin trong dạy học: những lợi thế và rào cản của Mohammad Javad Riasati, Negah Allahyar, Kok-Eng Tan đã đưa ra sáu lợi thế của việc ứng dụng công nghệ thông tin và năm rào cản đối với việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học (Mohammad Javad Riasati, Negah Allahyar and Kok-Eng Tan, 2012). Đề tài Sử dụng phương tiện nghe nhìn trong dạy học ở tiểu học một cách đơn giản và hiệu quả đã nghiên cứu về hiệu quả của việc sử dụng các thiết bị đa phương tiện nhằm kích hoạt các giác quan của học sinh để nâng cao chất lượng dạy học (Deepa Awasthi, 2014). Gần đây, trên trang web Scoilnet đã thông báo tất cả giáo viên, phụ huynh và học sinh ở các trường trên đất nước Ireland đều có thể đăng nhập vào Thế giới Sách trực tuyến hoàn toàn miễn phí để có thể tìm các tài liệu học thuật phù hợp với trình độ và lứa tuổi của mình (Patrick Coffey, 2017) Điều đó cho thấy ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học đang là một xu thế của xã hội hiện nay và được nghiên cứu sâu rộng ở nhiều nước trên thế giới. 1.1.2. Những nghiên cứu trong nước Vào những năm đầu của thập niên 90, Bộ GD&ĐT đã chủ trương đưa máy tính vào nhà trường với mục đích dạy học Tin học và làm phương tiện dạy học các môn học khác. Sau đó là chương trình quốc gia về CNTT (1996-2000), đề án tin học hoá quản lí hành chính nhà nước (2001-2005) ban hành kèm theo Quyết định số 112/2001/QĐ-TTg ngày 25/7/2001 của Thủ tướng Chính phủ về giáo dục, đề án “Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lí, hoạt động dạy và học nghề đến năm 2020” được phê duyệt bởi Thủ tướng Chính phủ ngày 31 tháng 10 năm 2014. Ứng dụng CNTT vào giáo dục là một xu thế mới trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai. Tuy nhiên quản lí hoạt động ứng dụng CNTT trong các nhà trường như thế nào cho có hiệu quả đang còn là một vấn đề đang bàn cãi. Nhận thức được vai trò to lớn