Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu lý luận và thực trạng, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐỒNG DUY ĐĂNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2020 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐỒNG DUY ĐĂNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Thùy Linh THÁI NGUYÊN - 2020 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng cá nhân tôi. Các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được công bố trong bất kỳ chương trình nghiên cứu khoa học nào trước đây. Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020 Tác giả Đồng Duy Đăng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Đề tài “Quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên” được hoàn thành, với tình cảm và lòng biết ơn sâu sắc, em xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới Khoa Tâm lý giáo dục, Phòng sau đại học trường Đại học sư phạm Thái Nguyên cùng các Thầy giáo, Cô giáo đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS.Lê Thùy Linh, người đã tận tình hướng dẫn khoa học, cung cấp cho em những kiến thức lý luận, thực tiễn cùng với những kinh nghiệm quý báu, động viên khích lệ em trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ, động viên, giúp đỡ của Ban giám hiệu, các thầy cô giáo các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên đã nhiệt tình cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến và tư vấn khoa học cho tôi trong việc thực hiện luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, người thân, bạn bè đã khích lệ tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Dù đã có nhiều cố gắng trong học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn, song không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế, kính mong các Thầy giáo, Cô giáo, bạn bè đồng nghiệp và những ai quan tâm tới vấn đề nghiên cứu, đóng góp ý kiến để bản luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020 Tác giả Đồng Duy Đăng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN THCS.............. 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6 1.1.1. Ở nước ngoài ............................................................................................. 6 1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 6 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài .............................................................. 9 1.2.1. Quản lý giáo dục ........................................................................................ 9 1.2.2. Bồi dưỡng, bồi dưỡng giáo viên .............................................................. 10 1.2.3. Quản lý bồi dưỡng giáo viên ................................................................... 13 1.2.4. Năng lực................................................................................................... 14 1.2.5. Thiết bị dạy học ....................................................................................... 14 1.2.5. Quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên ...... 16 1.3. Những vấn đề cơ bản về bồi năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ................................................................................................. 16 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.3.1. Mục tiêu chung ........................................................................................ 16 1.3.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................ 17 1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ................................................................................................................. 17 1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ......................................................................................................... 19 1.3.5. Hình thức bồi dưỡng bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS .......................................................................................... 20 1.4. Một số vấn đề cơ bản về quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ............................................................................. 24 1.4.1. Phòng Giáo dục và Đào tạo với hoạt động quản lý bồi dưỡng giáo viên THCS ......................................................................................................... 24 1.4.2. Mục tiêu quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ................................................................................................. 26 1.4.3. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ................................................................................................. 26 1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ......................................................................... 34 Kết luận chương 1.............................................................................................. 38 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN .......................................... 39 2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của địa bàn nghiên cứu...................... 39 2.1.1. Khái quát đặc điểm KT - XH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........... 39 2.1.2. Khái quát về các trường THCS thị xã Phổ Yên ...................................... 40 2.1.3 Tình hình phát triển giáo dục và quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên của thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ...................................................... 40 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ....................................................................... 42 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 42 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 42 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 42 2.2.4. Phương pháp khảo sát và xử lý các kết quả ............................................ 42 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng ........................................................................ 44 2.3.1. Thực trạng bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS thị xã Phổ Yên ................................................................................ 44 2.3.2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS. ................................................................................................ 61 2.3.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ................................................... 69 2.4. Đánh giá chung về thực trạng ..................................................................... 72 2.4.1. Ưu điểm ................................................................................................... 72 2.4.2. Hạn chế .................................................................................................... 72 2.4.3. Nguyên nhân ............................................................................................ 73 Kết luận chương 2.............................................................................................. 76 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN .......................................... 77 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 77 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ......................................................... 77 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 77 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 78 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 78 3.2. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS thị xã Phổ Yên, Thái Nguyên. ......................................... 79 3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THCS trước yêu cầu đổi mới giáo dục .............................................................................................................. 79 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo Hiệu trưởng các trường THCS thực hiện đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên theo yêu cầu đổi mới giáo dục .................................................... 82 3.2.3. Chỉ đạo hoàn thiện khung chương trình bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng. .............................................................. 85 3.2.4. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THCS thị xã Phổ Yên, Thái Nguyên............................................................................................. 87 3.2.5. Xây dựng chính sách động viên khích lệ hoạt động bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho đội ngũ giáo viên THCS. .............................. 90 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học .................................................... 92 3.3.1. Tính cấp thiết ........................................................................................... 92 3.3.2 Tính khả thi ............................................................................................... 94 3.3.3. Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi........................................ 96 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 97 Kết luận chương 3.............................................................................................. 98 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 99 1. Kết luận .......................................................................................................... 99 2. Kiến nghị ..................................................................................................... 100 2.1. Đối với UBND thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên .................................. 100 2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên ................................ 100 2.3. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên . 100 2.4. Đối với các trường THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ................. 101 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 102 PHẦN PHỤ LỤC ........................................................................................... 104 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BD : Bồi dưỡng CBQL : Cán bộ quản lý CM - NV : Chuyên môn - Nghiệp vụ CSVC : Cơ sở vật chất DH : Dạy học GDĐT : Giáo dục đào tạo GDTX : Giáo dục thường xuyên GV : Giáo viên HS : Học sinh KCN : Khu công nghiệp TBDH : Thiết bị dạy học TH : Tiểu học THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đánh giá của giáo viên về thực trạng thực hiện mục tiêu bồi dưỡng ...... 45 Bảng 2.2. Nhận thức về vai trò của thiết bị dạy học ......................................... 47 Bảng 2.3: Đánh giá của GV về thực trạng thực hiện nội dung bồi dưỡng ........ 50 Bảng 2.4: Bảng đánh giá về hình thức và phương pháp bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ............................ 53 Bảng 2.5. Đánh giá kiến thức chuyên môn về thiết bị dạy học của GV ........... 55 Bảng 2.6. Biểu đồ về kỹ năng giảng dạy của giáo viên THCS ......................... 58 Bảng 2.7: Đánh giá của CBQL về thực trạng về công tác lập kế hoạch tổ chức hoạt động bồi dưỡng ................................................................. 61 Bảng 2.8: Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng ............................................ 64 Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL về thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ........................................................................................... 66 Bảng 2.10: Đánh giá của CBQL về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng ........................................................................................... 68 Bảng 2.11. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ................................................ 70 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các nhóm biện pháp ..... 93 Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các nhóm biện pháp ........ 95 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Biểu đồ 2.1. Nhận thức về vai trò của thiết bị dạy học ..................................... 49 Biểu đồ 2.2. Đánh giá kiến thức chuyên môn về thiết bị dạy học của GV ....... 56 Biểu đồ 2.3. Biểu đồ về kỹ năng giảng dạy của giáo viên THCS ..................... 60 Biểu đồ 2.4. Đánh giá việc lập kế hoạch bồi dưỡng.......................................... 62 Biểu đồ 2.5. Đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS ....................... 71 Biểu đồ 3.1: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các nhóm biện pháp . 94 Biểu đồ 3.2: Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các nhóm biện pháp .... 96 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Để trang bị cho học sinh những năng lực cốt lõi theo yêu chương trình giáo dục phổ thông mới, giáo viên phải đóng vai trò tổ chức, định hướng, hướng dẫn hoạt động cho học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện, tạo ra những tình huống có vấn đề khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát huy năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và năng lực tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kỹ băng đã tích lũy được để phát triển. Các hoạt động học tập của học sinh bao gồm hoạt động khám phá vấn đề, hoạt động luyện tập và hoạt động thực hành (ứng dụng những điều đã học để phát triển và giải quyết những vấn đề có thực trong cuộc đời). Những hoạt động học tập này, được thực hiện với sự hỗ trợ của thiết bị dạy học, đồ dùng học tập và công cụ khác. Đặc biệt, là công cụ tin học và các hệ thống tự động hóa của kỹ thuật số. Thiết bị dạy học là một bộ phận cấu thành về phương diện tổ chức của giáo dục. Là thành tố cơ bản không thể thiếu được của quá trình giáo dục góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng Giáo dục và Đào tạo. Theo tinh thần đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã xác định rõ “Đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học phải được thực hiện đồng bộ với nâng cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học”. Thiết bị dạy học là phương tiện quan trọng góp phần nâng cao khả năm sư phạm trong quá trình dạy học, thiết bị dạy học là đối tượng và là tiền đề của quá trình nhận thức của học sinh. Thiết bị dạy học là cơ sở cho việc đổi mới phương pháp dạy học, giúp học sinh thu nhận thông tin một cách sinh động, đầy đủ, chính xác, mở rộng và đào sâu tri thức đã lĩnh hội được, rèn luyện những kỹ năng, kỹ xảo cần thiết; phát triển hứng thú nhận thức, năng lực quan sát, phân tích tổng hợp các hiện tượng, rút ra những kết luận có độ tin cậy. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Trên thực tế, giáo viên tại các nhà trường đang sử dụng thiết bị dạy học một cách thường xuyên, nhưng còn mang tính kinh nghiệm, giáo viên còn lúng túng trong việc tổ chức các giờ học thực hành, giờ học có sử dụng thiết bị dạy học, chưa khai thác triệt để vai trò của thiết bị phụ vụ cho công tác giảng dạy dẫn đến chất lượng của các giờ dạy chưa cao bởi thiếu hiểu biết và vai trò tác dụng của các thiết bị dạy học, kỹ năng tổ chức giờ dạy tiếp cận tinh thần đổi mới theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Thị xã Phổ Yên nằm ở vị trí cửa ngõ phía Nam của tỉnh Thái Nguyên, tiếp giáp với Thủ đô Hà Nội, Phổ Yên là trung tâm tổng hợp về công nghiệp, thương mại và dịch vụ, đầu mối giao thông của tỉnh và là cửa ngõ giao lưu kinh tế - văn hóa của Thái Nguyên với Thủ đô Hà Nội và các tỉnh đồng bằng sông Hồng. Cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội trình độ dân trí của thị xã cũng ngày một nâng cao đây là điều kiện hết sức thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng Giáo dục và Đào tạo của địa phương. Năm học 2018-2019, thị xã Phổ Yên có 17 trường THCS với 241 lớp, 9226 học sinh, 30 cán bộ quản lý và 415 giáo viên. Chất lượng đội ngũ tương đối tốt song không đồng đều. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, công tác bồi dưỡng giáo viên là hết sức cần thiết. Với vị trí, vai trò là một người cán bộ quản lý đang công tác tại Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Phổ Yên, hàng ngày trực tiếp thực hiện các công việc quản lý các đơn vị trường, tôi nhận thấy còn nhiều hạn chế trong việc khai thác, sử dụng các thiết bị dạy học trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của đội ngũ giáo viên các trường THCS trên địa bàn thị xã. Trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục - đào tạo, trước yêu cầu thực tiễn phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, qua đó nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trên địa bàn thị xã, tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên” để góp phần vào mục tiêu nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện của ngành một cách bền vững. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý bồi dưỡng năng lực cho giáo viên các trường THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên và khảo nghiệm sự cần thiết, khả thi của các biện pháp. 5. Giả thuyết khoa học Hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên thời gian qua đã được quan tâm thực hiện, tuy nhiên chưa mang lại hiệu quả như mong muốn và chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS mang tính khoa học, hệ thống, khả thi thì sẽ góp phần nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cấp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
THCS của địa phương, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GDĐT của Đảng, Nhà nước. 6. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên dạy các môn Khoa học Tự nhiên. Về khách thể: Đề tài triển khai khảo sát 20 cán bộ quản lý, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo và 100 giáo viên giảng dạy các môn Khoa học Tự nhiên của 17 trường THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Về thời gian: Sử dụng số liệu thống kê từ năm học 2016- 2017 đến năm học 2018-2019. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp để nghiên cứu các văn kiện của Đảng, của Bộ GDĐT về đổi mới giáo dục, đặc biệt là về việc sử dụng thiết bị dạy học. Nghiên cứu các giáo trình, sách báo, các công trình sản phẩm liên quan đến cơ sở lý luận về giáo dục, hoạt động giáo dục, năng lực sử dụng thiết bị dạy học, quản lý giáo dục, bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên, .... nhằm xây dựng khung lý luận của vấn đề nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra viết: Xây dựng phiếu điều tra với các loại câu hỏi đóng, mở dành cho CBQL và giáo viên nhằm thu thập thông tin trên diện rộng một cách khách quan về thực trạng bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS của thị xã Phổ Yên. Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ và đặt câu hỏi cho các giáo viên, cán bộ quản lý của trường THCS,… để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến công tác bồi dưỡng, hỗ trợ thêm cho phương pháp sử dụng phiếu hỏi. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của chuyên gia, những người có trình độ cao, nhiều kinh nghiệm về chuyên ngành, phương pháp sư phạm, năng lực quản lý để tìm kiếm các kết luận thỏa đáng trong việc đánh giá thực trạng và trong việc đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng. Phương pháp quan sát: Quan sát giáo viên, học sinh trong các giờ học nhằm thu thập thêm thông tin về thực trạng sử dụng thiết bị trong các giờ học. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: qua nghiên cứu các văn bản triển khai sử dụng thiết bị dạy học của các cấp quản lý, nghiên cứu kế hoạch bài học của giáo viên để tìm hiểu thêm thông tin về thực trạng vấn đề nghiên cứu. 7.3. Phương pháp thống kê Vận dụng các công thức toán học, thống kê để xử lý số liệu điều tra, kết quả nghiên cứu, hỗ trợ cho các phương pháp nghiên cứu thực tiễn đã nêu ở trên nhằm rút ra kết luận khoa học. Phân tích, lập biểu đồ, hình ảnh minh họa nhằm nâng cao tính thuyết phục và tính cụ thể của dữ liệu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên THCS Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên các trường THCS thị xã Phổ Yên, Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Ở nước ngoài Một số công trình nghiên cứu có đề cập đến thiết bị dạy học: Trong cuốn sách “Những vấn đề quản lý trường học” của các tác giả P.V. Zimin - M.I. Kônđkốp - N.I. Saxerđôtôp đã đề cập các phương tiện cơ sở vật chất của trường học (thiết bị của các phòng học, hệ thống các phòng học trong trường phổ thông…), đồng thời cũng nêu ra yêu cầu và cách thức quản lý các phương tiện nhưng mang tính chất khái quát [17]. - Evaluation Rating criteria for the VTE Institution. ADB/ILO - Bangkok 1997, đưa ra 9 tiêu chuẩn và điểm đánh giá cơ sở giáo dục - đào tạo, trong đó: Các điều kiện cơ sở hạ tầng của nhà trường: khuôn viên, CSVC và TBDH và thư viện chiếm 125/500 tổng điểm chung [22]. - Country Report on Quality Assurance in Higher Education, Bangkok - Thailand, 1998, đưa ra tỉ lệ đánh giá các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục của Malaysia với 6 chỉ số, trong đó: Các điều kiện đảm bảo về CSVC và TBDH cho công tác đào tạo chiếm 20% tổng điểm đánh giá chung [23]. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu ở ngoài nước đã đề cập nhiều đến nội dung và hình thức bồi dưỡng, đề xuất được một số phương pháp để công tác bồi dưỡng giáo viên đạt hiệu quả, tuy nhiên các công trình đang dừng lại ở các phương pháp bồi dưỡng chung chưa nghiên cứu đến các nội dung bồi dưỡng các năng lực cụ thể. 1.1.2. Ở Việt Nam Ở Việt Nam, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục là một trong những xu hướng của quản lý giáo dục hiện nay. Xuất phát từ nhận thức về vai trò của giáo viên và tính chất chuyên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
nghiệp trong lao động nghề nghiệp của giáo viên nên các nghiên cứu về vấn đề phát triển nghề nghiệp của giáo viên tương đối nhiều. Nhiều đánh giá thiết thực về công việc của giáo viên và đề cao kỹ năng giảng dạy như một lĩnh vực chuyên nghiệp cần được đào tạo, huấn luyện đã được khẳng định. * Nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng năng lực cho giáo viên Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu như: Tác giả Diệp Thị Thu Hường nghiên cứu “Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm cho đội ngũ giảng viên ở trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên”, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu là điều tra bằng phiếu hỏi và phỏng vấn trực tiếp đối với 13 giáo viên, 25 lãnh đạo các ban xây dựng đảng và 155 học viên lớp bồi dưỡng tại trung tâm, đề tài đã cho thấy thực trạng bồi dưỡng năng lực sư phạm và thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm chỉ đạt mức khá, trên cơ sở nghiên cứu thực trạng bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo viên ở trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên tác giả đề xuất 4 biện pháp quản lý để nghiên cứu thực trạng nói trên. [Diệp Thị Thu Hường (2013), “Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm cho cho đội ngũ giảng viên ở trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên”, Luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục, ĐHSP - ĐHTN] Tác giả Lý Thị Hồng nghiên cứu “Quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tư vấn giáo dục cho giáo viên chủ nhiệm các trường THPT huyện Chiêm Hóa tỉnh Tuyên Quang”, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu chính là điều tra bằng phiếu hỏi với 18 CBQL, 120 giáo viên chủ nhiệm và 300 học sinh tại 6 trường THPT trên địa bàn huyện Chiêm Hóa, đề tài đã cho thấy thực trạng kỹ năng tư vấn giáo dục và quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tư vấn chỉ đạt mức khá, trên cơ sở nghiên cứu thực trạng bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tư vấn giáo dục cho giáo viên chủ nhiệm các trường THPT huyện Chiêm Hóa tỉnh Tuyên Quang tác giả đề xuất 5 biện pháp quản lý để Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
nâng cao thực trạng nói trên [Lý Thị Hồng (2016), “Quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tư vấn giáo dục cho giáo viên chủ nhiệm các trường THPT huyện Chiêm Hóa tỉnh Tuyên Quang”, Luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục, ĐHSP - ĐHTN]. Tác giả Vũ Văn Phước nghiên cứu “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”. Tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu điều tra bằng phiếu hỏi và phỏng vấn trực tiếp các nhà quản lý, và các chuyên viên Sở GDĐT Hải Dương, thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học chỉ đạt ở mức khá, trên cơ sở nghiên cứu thực trạng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương tác giả đề xuất 5 biện pháp quản lý để nâng cao thực trạng nói trên [Vũ Văn Phước (2017), “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”, Luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục, ĐHSP - ĐHTN]. Tác giả Phạm Thị Mỹ Hạnh nghiên cứu “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên trường THCS quận Lê Chân Thành phố Hải Phòng”, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu là điều tra bằng phiếu hỏi và phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý, giáo viên 3 trường THCS, đề tài đã cho thấy thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học chỉ đạt mức khá, trên cơ sở nghiên cứu thực trạng bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên của trường THCS quận Lê Chân Thành phố Hải Phòng tác giả đề xuất 6 biện pháp quản lý để nghiên cứu thực trạng nói trên. * Nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học Hiện nay, chưa có một nghiên cứu độc lập về quản lý bồi dưỡng năng lực sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên. Nhưng hoạt động này được đề cập trong một số nghiên cứu sau: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Tác giả Trần Thị Hải Yến đã nghiên cứu quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông theo chuẩn nghề nghiệp. Trong nghiên cứu này, tác giả đã căn cứ vào chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học phổ thông để xác định nội dung bồi dưỡng, trong đó có chú ý đến việc lựa chọn phương tiện và sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học [Trần Thị Hải Yến (2015), Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông theo chuẩn nghề nghiệp, Luận án tiến sĩ Quản lý giáo dục, Trường ĐHSP Hà Nội] Tác giả Trần Đăng Khởi nghiên cứu quản lý bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực đã đề cập tới mô hình năng lực của giáo viên trung học cơ sở - một cơ sở xác định nội dung bồi dưỡng và quản lý nội dung bồi dưỡng, trong đó có nhấn mạnh đến việc sử dụng thiết bị dạy học làm tăng hiệu quả dạy học [Trần Đăng Khởi (2019), “Quản lý bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực, Luận án tiến sĩ Quản lý giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam] Tuy nhiên, căn cứ vào thực tiễn về đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục các trường THCS thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên tác giả nhận thấy còn có những hạn chế, bất cập mà giáo dục địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu về đổi mới giáo dục. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo có mặt còn chưa đáp ứng yêu cầu, chậm đổi mới, phương pháp dạy học đôi khi còn nặng về truyền đạt lý thuyết, ít chú ý đến phát triển tư duy, năng lực sáng tạo đặc biệt là kỹ năng thực hành của người học; Chế độ, chính sách còn có chỗ chưa phù hợp, chưa tạo được động lực mạnh mẽ để phát huy tiềm năng của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Trong đó đặc biệt cần quan tâm đến vấn đề năng lực sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên trước thực tiễn đổi mới giáo dục phổ thông như hiện nay. 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý giáo dục Khái niệm Quản lý giáo dục có nhiều cách giải thích khác nhau - Theo tác giả M.I.Kondacov: “Quản lí giáo dục là tập hợp những biện pháp kế hoạch hóa, nhằm đảm bảo sự vận hành bình thường của cơ quan trong Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn