Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý công tác sinh viên ở trường Cao đẳng Sư phạm Savannakhet, nước CHDCNN Lào

Chia sẻ: Tiểu Ngư | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý công tác sinh viên ở trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet, nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý công tác sinh viên của Phòng Công tác sinh viên Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet góp phần nâng cao kết quả công tác quản lý sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý công tác sinh viên ở trường Cao đẳng Sư phạm Savannakhet, nước CHDCNN Lào

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM –––––––––––––––––––––––––– SOUNTHALAPHONE PHOMMABOUTH QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM SAVANNAKHET, NƯỚC CHDCND LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM –––––––––––––––––––––––––– SOUNTHALAPHONE PHOMMABOUTH QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM SAVANNAKHET, NƯỚC CHDCND LÀO Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền THÁI NGUYÊN - 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân, các số liệu trình bày trong luận văn là trung thực, rõ ràng và chưa từng được ai công bố trong các công trình khoa học khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Savannakhet, ngày ..... tháng ..... năm 2017 Tác giả luận văn Sounthalaphone PHOMMABOUTH i
LỜI CẢM ƠN Đề tài "Quản lý công tác sinh viên của Trường Cao đẳng Sư phạm Savannakhet nước CHDCND Lào" là một nội dung nhỏ trong lĩnh vực khoa học quản lý giáo dục, nhưng là kết quả của một quá trình nghiên cứu của bản thân tác giả sau một thời gian học tập và nghiên cứu chuyên ngành Quản lý giáo dục. Để có được kết quả này, ngoài sự nỗ lực, cố gắng của bản thân, trong quá trình tiến hành nghiên cứu hoàn thiện đề tài, tôi đã nhận được sự động viên, giúp đỡ, hướng dẫn của sự tận tình của các thầy cô giáo trong Khoa Tâm lý giáo dục, Phòng Đào tạo Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên và các thầy cô đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu tại Trường. Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền - Cô giáo đã trực tiếp giúp đỡ, hướng dẫn cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện bản luận văn này. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ của các đồng chí cán bộ, giáo viên và sinh viên Trường cao đẳng sư phạm Savannakhet đã động viên, chia sẻ, giúp đỡ, cung cấp thông tin, trao đổi nhận xét đánh giá hết sức có giá trị cho bản thân tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn chỉnh đề tài. Dù đã cố gắng nhiều, song vì những lý do khách quan và chủ quan, luận văn không thể tránh khỏi những thiếu xót. Rất mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn và giúp đỡ của quý thầy cô giáo, và các bạn đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 4 năm 2017 Tác giả Sounthalaphone PHOMMABOUTH ii
MỤC LỤC Lời cam đoan ........................................................................................................ i Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii Mục lục ............................................................................................................... iii Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. iv Danh mục các bảng.............................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 2 4. Khách thể nghiên cứu ...................................................................................... 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 2 6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 7. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM ............................................................. 5 1.1. Vài nét tổng quan nghiên cứu vấn đề ........................................................... 5 1.1.1. Những nghiên cứu ở trong nước................................................................ 5 1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................. 5 1.2. Các khái niệm công cụ của đề tài ................................................................. 6 1.2.1. Quản lý....................................................................................................... 6 1.2.2. Khái niệm sinh viên ................................................................................... 9 1.2.3. Công tác sinh viên ..................................................................................... 9 1.2.4. Quản lý công tác sinh viên ở trường cao đẳng sư phạm ......................... 10 1.3. Một số vấn đề lý luận về công tác sinh viên ở trường CĐSP .................... 11 1.3.1. Ý nghĩa của công tác sinh viên ................................................................ 11 1.3.2. Nội dung công tác sinh viên ở trường Cao đẳng sư phạm ...................... 13 iii
1.4. Một số vấn đề lý luận về quản lý công tác sinh viên ở trường CĐSP ....... 15 1.4.1. Nguyên tắc quản lý công tác sinh viên .................................................... 15 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý công tác sinh viên.......................... 18 1.4.3. Chỉ đạo triển khai thực hiện công tác sinh viên ...................................... 19 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá công tác sinh viên ..................................................... 20 1.4.5. Phương pháp quản lý công tác sinh viên ................................................. 21 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý công tác sinh viên ở trường CĐSP ...... 25 1.5.1. Những yếu tố khách quan ........................................................................ 25 1.5.2. Những yếu tố chủ quan ............................................................................ 27 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 29 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM SAVANNAKHET, NƯỚC CHDCND LÀO ................................................................................................ 30 2.1. Khái quát về trường Cao đẳng sư phạm Savanankhet ............................... 30 2.2. Khái quát về khảo sát thực trang ................................................................ 31 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 31 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 31 2.2.3. Đối tượng, cách thức khảo sát ................................................................. 31 2.3. Thực trạng thực hiện công tác sinh viên của Trường cao đẳng sư phạm Savannakhet ....................................................................................................... 32 2.3.1. Các hoạt động đầu khóa học .................................................................... 32 2.3.2. Thực trạng thực các hoạt động học tập, rèn luyện của sinh viên. ........... 34 2.3.3. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng và các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao ........................................................................................ 39 2.3.4. Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với SV .................. 43 2.3.5. Quản lý SV nội trú, ngoại trú .................................................................. 46 2.3.6. Thực trạng công tác khen thưởng, kỷ luật đối với sinh viên ................... 52 iv
2.4. Thực trạng quản lý công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet nước CHDCND Lào .......................................................................................... 53 2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lý công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet ............................................................................................. 53 2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet ......................................................................................................... 54 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo triển khai công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet ......................................................................................................... 55 2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet ......................................................................................................... 56 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý công tác SV ở trường CĐSP Savanakhet .............................................................................................. 58 2.6. Nhận xét chung ........................................................................................... 63 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 66 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA CÔNG TÁC SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM SAVANNAKHET .............................. 67 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 67 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu............................................................................. 67 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn, khoa học ............................................................ 67 3.1.3. Đảm bảo tính hiệu quả ............................................................................. 67 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 68 3.2. Các biện pháp quản lý Công tác sinh viên. ................................................ 69 3.2.1. Nâng cao nhận thức, thống nhất quan điểm trong toàn trường về quản lý công tác sinh viên trong bối cảnh hiện nay ................................................... 69 3.2.2. Lập kế hoạch công tác QL SV phù hợp với thực tiễn của trường CĐSP Savalakhet ............................................................................................... 71 3.2.3. Củng cố tổ chức nhân sự phụ trách CTSVcả về số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng quản lý CT SV ............................ 73 v
3.2.4. Tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường và các cơ quan, tổ chức khác trong quản lý công tác sinh viên ............. 75 3.2.5. Đối mới thi đua,khen thưởng,kỷ luật đánh giá trong quản lý sinh viên .. 78 3.2.6. Tăng cường cơ sở vật chất cho công tác sinh viên....................................... 78 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 79 3.3.1. Mục đích của khảo sát ............................................................................. 79 3.3.2. Tổ chức tiến hành khảo sát ...................................................................... 80 3.3.3. Kết quả khảo sát ...................................................................................... 80 3.3.4. Phân tích kết quả khảo sát ....................................................................... 81 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................. 83 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 87 PHỤ LỤC vi
DANH MỤC VIẾT TẮT - CH Cao học -CHDCNDL Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào - CBGV Cán bộ, giáo viên - CNV Công nhân viên - CT SV Công tác sinh viên - CSVC & TBDH Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học - CĐSP Cao đẳng Sư phạm - ĐTN NDCM Lào Đoàn Thanh niên NDCM Lào - GD&TT Giáo dục và Thể thao - GV Giáo viên - HS Học sinh - SV Sinh viên - PPGD Phương pháp giáo dục - MT Mục tiêu giáo dục - ND Nội dung giáo dục - QLGD Quản lý giáo dục - THCS Trung học cơ sở - THPT Trung học phổ thông iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Số lượng sinh viên hệ chính quy đang đào tạo tại trường ................ 31 Bảng 2.2: Đánh giá của cán bộ, giáo viên, sinh viên về việc thực hiện các hoạt động đầu khóa học của sinh viên .............................................. 32 Bảng 2.3: Đánh giá của giáo viên và sinh viên về thực hiện các hoạt động học tập của sinh viên ......................................................................... 34 Bảng 2.4: Đánh giá kết quả xếp loại rèn luyện của sinh viên ........................... 38 Bảng 2.5: Kết quả khảo sát mức độ SV tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục thể thao ......................................................................... 41 Bảng 2.6: Điều kiện đảm bảo các hoạt động văn hóa văn nghệ ........................ 42 Bảng 2.7: Đánh giá của CBGV về quản lý thực hiện chế độ chính sách cho sinh viên ............................................................................................ 44 Bảng 2.8: Đánh giá về quy trình xét duyệt và giải quyết các chế độ chính sách đối với SV ................................................................................ 45 Bảng 2.9: Thực trạng công tác sinh viên nội trú và ngoài trú của trường hiện nay ............................................................................................. 49 Bảng 2.10: Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập, sinh hoạt của sinh viên ...................................................................................... 51 Bảng 2.11: Thực tra ̣ng xây dựng kế hoa ̣ch công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet.............................................................................. 53 Bảng 2.12: Thực tra ̣ng xây dựng bô ̣ máy quản lý và tổ chức thực hiêṇ công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet ......................................... 54 Bảng 2.13: Thực trạng chỉ đa ̣o triển khai công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet......................................................................................... 56 Bảng 2.14: Thực tra ̣ng kiể m tra, đánh giá công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet.............................................................................. 57 v
Bảng 2.15: Đánh giá của của CB, GV, SV về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý công tác SV trong Nhà trường CĐSP Savanakhet ............... 58 Bảng 3.1: Tổng hợp kết quả thăm dò tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý công tác SV của Trường Cao đẳng Sư phạm Savannakhet....................................................................................... 80 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ở bất kỳ lĩnh vực nào, chế độ nào nhân tố con người hết sức quan trọng, đóng vai trò quyết định để đạt mục tiêu. Chủ tịch Cay Sỏn Phôm Vi Han cho rằng: “Cán bộ là vốn quý báu nhất của Đảng, là người lãnh đạo nhân dân, phục vụ nhân dân, tạo ra mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng” [21;tr.68]. Đảng nhân dân cách mạng Lào (NDCM Lào) luôn luôn nhấn mạnh rằng: “Cán bộ có vai trò quyết định thành công hay thất bại của việc thực hiện đường lối của Đảng” [31;tr.5], công tác xây dựng đội ngũ cán bộ có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp phát triển cách mạng của Đảng nhân dân cách mạng Lào nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước là yêu cầu quan trọng của công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân ở nước CHDCND Lào hiện nay. Trong những năm qua quản lý công tác sinh viên của nhà trường đã có những tiến triển nhất định, tuy nhiên, với quy mô đào tạo ngày một tăng, việc giáo dục SV trong học tập, tu dưỡng rèn luyện, nâng cao ý thức đạo đức nắm vững kiến thức chuyên môn đòi hỏi hệ thống tổ chức, đội ngũ, biện pháp quản lý, sự phối hợp của các phòng ban chức năng trong việc quản lý SV là những vấn đề mà nhà trường đang quan tâm, tìm những biện pháp để giải quyết. Nâng cao chất lượng dạy và học, đặc biệt là đội ngũ giảng viên các trường đại học và cao đẳng sư phạm có vai trò rất quan trọng bới vì giữ vai trò quyết định trong việc hình thành năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, phẩm chất chính trị, định hình nhân cách sinh viên và con người của xã hội. Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet nước CHDCND Lào đã trải qua 50 năm xây dựng và trưởng thành tạo ra những thầy cô giáo ở tỉnh Savanakhet và các tỉnh khác của Lào có phẩm chất nhân cách tốt đáp ứng yêu cầu ngày 1
càng cao đối với sự nghiệp giáo dục của đất nước, tăng cường đáp ứng nhu cầu phát triển KT-XH của quốc gia trong yêu cầu hội nhập. Đối với Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet, ngay từ khi thành lập cho đến nay, CTSV luôn được quan tâm và đạt được kết quả khả quan.Tuy nhiên việc quản lý CTSV của Trường vẫn còn những bất cập, hạn chế nhất định. Muốn vậy nhà trường cao đẳng phải coi trọng quản lý công tác sinh viên, đây là một nhiệm vụ quan trọng có tác dụng mạnh mẽ đối với chất lượng đào tạo của các trường cao đẳng. Là một người trực tiếp làm công tác quản lý sinh viên, với mong muốn ứng dụng những kiến thức quản lý đã học cũng như với kinh nghiệm của bản thân, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và hiệu quả quản lý của nhà trường, vì thế, chúng tôi chọn đề tài: "Quản lý công tác sinh viên tại trường cao đẳng sư phạm Savannakhet" làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý công tác sinh viên ở trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet, nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý công tác sinh viên của Phòng Công tác sinh viên Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet góp phần nâng cao kết quả công tác quản lý sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. 3. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý của Phòng công tác sinh viên về công tác sinh viên ở Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet 4. Khách thể nghiên cứu Quản lý công tác sinh viên ở các trường cao đẳng sư phạm. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý công tác sinh viên ở trường Cao đẳng sư phạm. 2
5.2. Khảo sát thực trạng quản lý công tác sinh viên ở Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý công tác sinh viên ở Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Tìm kiếm tài liệu, đọc, phân tích, hệ thống hoá, khái quát hoá tài liệu để xác định các khái niệm, xây dựng quan điểm, nội dung nghiên cứu. 6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 6.2.1. Phương pháp điều tra Chúng tôi tiến hành điều tra bằng ankét với hệ thống câu hỏi đóng và mở, để khảo sát thực trạng quản lý công tác sinh viên ở trường CĐSP Savanakhet, thăm dò ý kiến của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về công tác quản lý sinh viên trong tình hình hiện nay. 6.2.2. Phương pháp đàm thoại Chúng tôi tiến hành đàm thoại, trao đổi cùng với Cán bộ phòng CTSV, giảng viên, sinh viên trường trường CĐSP Savanakhet nhằm tìm hiểu thêm thực trạng quản lý sinh viên của nhà trường và hiệu quả của các biện pháp quản lý mà trường đang thục hiện. 6.2.3. Phương pháp chuyên gia Chúng tôi tiến hành xinh ý kiến của các nhà quản lý giáo dục, các giảng viên có kinh nghiệm để kiểm nghiệm tính khả thi, tính khoa học của biện pháp đã đề xuất. 6.3. Phương pháp sử dụng toán thống kê Chúng tôi đã sử dụng các phương pháp thống kê toán học để xử lý kết quả nghiên cứu nhằm tăng mức độ tin cậy cho đề tài. * Tính số trung bình cộng: Công thức: n x i X  i 1 n 3
Trong đó : X : Là số trung bình cộng n : Là số khách thể nghiên cứu n  x : Là tổng điểm đạt được của khách thể nghiên cứu i 1 i * Tính phần trăm: Công thức: m.100 % n Trong đó: + m là số lượng khách thể trả lời + n là số lượng khách thể được nghiên cứu 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, khuyến nghị và Tài liệu tham khảo, Phụ lục, luận văn gồm 3 chương : Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý công tác sinh viên ở trường Cao đẳng sư phạm Chương 2: Thực trạng quản lý công tác sinh viên tại Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet Chương 3: Biện pháp quản lý Công tác sinh viên Trường Cao đẳng sư phạm Savannakhet 4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM 1.1. Vài nét tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Những nghiên cứu ở trong nước Ở Lào đã có một số công trình nghiên cứu về CTSV và quản lý SV. Công tác quản lý giáo dục sinh viên đã được một số tác giả quan tâm nghiên cứu như: Tác giả Thongvilay HOMSOMBATH với công trình “Quản lý hoạt động sinh viên khoa Giáo dục ở Trường Đại học Quốc gia Lào” luận văn thạc sỹ chuyên ngành QLGD năm 2015. Trong công trình này tác giả đã đề xuất được những biện pháp quản lý sinh viên ở trường đại học Quốc gia Lào, với những cơ sở pháp lý và thực tiễn cụ thể. Tác giả Ninthong PHIEUMUYLY trong công trình nghiên cứu“Phát triển hệ thống quản lý hoạt động sinh viên tại trường cao đẳng sư phạm Khăngkhai” đã đề cập đến việc xác định một hệ thống các thành phần tham gia vào hoạt động quản lý sinh viên ở trường CĐSP Khăngkhai. Trong luận văn thạc sỹ của mình tác giả Chompheng VONGSA đề cập đến vấn đề “Quản lý công tác sinh viên trong trường sư phạm”. Tác giả Saythavy PHANTHASEN lại đề cập đến vấn đề “Sự hài lòng về quản lý hoạt động sinh viên của trường kinh doanh tài năng điều hành và bộ tộc chuẩn bị đại học”. Các công trình trên đều đề cập đến vấn đề quản lý công tác sinh viên với chủ thể quản lý là Lãnh đạo Khoa chuyên môn hoặc lãnh đạo Trường, chưa có công trình đề cập tới chủ thể quản lý là Phòng Công tác sinh viên. 1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam Trong quá trình thực hiện luận văn,tôi đã tìm hiểu và tiếp cận một số công trình khoa học của các tác giả người Việt có nội dung liên quan đến hướng nghiên cứu của đề tài: 5
+ “Nghiên cứu hiện trạng lối sống sinh viên, những biểu hiện tiêu cực, phương hướng và biện pháp giáo dục sinh viên trong hoàn cảnh hiện nay” của Trần Đình Hậu, luận văn thạc sỹ, 1996. + “Những biện pháp cải tiến công tác quản lý học viên ở Trường Đại học Cảnh sát nhân dân” của Đinh Văn Quyết, Luận văn thạc sỹ, 2001. + “Một số biện pháp quản lý giáo dục cho sinh viên nội trú trường Giao thông vận tải 3 TP. HCM”, của Nguyễn Văn Toàn, luận văn thạc sỹ, 2004. + “Các biện pháp đổi mới quản lý sinh viên nội trú ở Cao đẳng Sư phạm Cao Bằng”, của Sầm Hùng Rảnh, luận văn thạc sỹ, 2004. + “Các biện pháp tăng cường quản lý SV tại Trường Đại học dân lập Văn Lang- TP. HCM, của Bạch Thanh Sơn, luận văn thạc sỹ, 2005. Có thể nói tất cả các công trình nghiên cứu trên đã phản ánh những góc độ và khía cạnh khác nhau của công tác giáo dục thế hệ trẻ nói chung và giáo dục sinh viên nói riêng và quản lý CTSV là rất quan trọng, cần thiết. Trong quá trình quản lý tùy theo từng đối tượng khác nhau chủ thể quản lý cần có nội dung và cách thức quản lý khác nhau. Đối với sinh viên các trường Cao đẳng sư phạm ,với đặc thù nghề nghiệp thì cần có những biện pháp, cách thức quản lý nào cho phù hợp, đây là vấn đề còn ít công trình đề cập tới. Vì vậy chúng tôi đi sau nghiên cứu vấn đề này. 1.2. Các khái niệm công cụ của đề tài 1.2.1. Quản lý Quản lý (QL) là thuộc tính xã hội, là hoạt động có ý thức của con người nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Tuỳ theo cách tiếp cận khác nhau, những nhà nghiên cứu về QL có cách diễn đạt định nghĩa khác nhau về QL. Quản lý là một hiện tượng XH có từ rất lâu đời, được nảy sinh trong quá trình lao động chung của loài người. Quản lý vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật, các nhà nghiên cứu đã có nhiều cách định nghĩa về khái niệm quản lý dựa trên những cách tiếp cận khác nhau. 6
Theo từ điển Giáo dục học: Quản lý là hoạt động hay tác động có định hướng có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. Theo Từ điển Tiếng Việt: QL là tổ chức, điều khiển hoạt động của một đơn vị [41] Theo Haorl Konz: “QL là hoạt động thiết yếu đảm bảo sự nỗ lực của các cá nhân nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức”[15]. Trong thời đại công nghiệp các nhà quản lý phương Tây rất chú ý đến khía cạnh hiệu quả và kinh tế của hoạt động quản lý, Frederick.Winslow. Taylor (1856 - 1925) nhà thực hành quản lý lao động và nghiên cứu quá trình lao động, cho rằng: Quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất. Ở Việt Nam, các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học quản lý và khoa học giáo dục đưa ra các định nghĩa khác nhau về quản lý như sau: Với tác giả Trần Kiểm: “QL là nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều người, sao cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội”. “QL là những tác động của chủ thể QL trong việc huy động phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực trong và ngoài tổ chức một cách tối ưu, nhằm đạt mục đích của tổ chức cao nhất” [26]. Theo tác giả Trần Quốc Thành: “QL là sự tác động có ý thức của chủ thể QL để chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà QL, phù hợp với quy luật khách quan” [37]. “QL là một quá trình định hướng, quá trình có mục tiêu. QL một hệ thống là một quá trình tác động đến hệ thống nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Những mục tiêu này đặc trưng cho trạng thái mới của hệ thống mà người quản lý mong muốn” [18]. 7
Qua các định nghĩa trên có thể khẳng định, dù ở góc độ tiếp cận khác nhau, các nhà nghiên cứu đã có cách diễn đạt định nghĩa quản lý có khác nhau, nhưng chúng đều có một số điểm chung, đó là: Quản lý là một thuộc tính bất biến nội tại của mọi quá trình lao động xã hội. Lao động quản lý là điều kiện quan trọng để làm cho xã hội loài người tồn tại và phát triển. Con người giữ vai trò trung tâm của hoạt động quản lý. QL bao giờ cũng nhằm để đạt được một mục tiêu đó được định trước. QL luôn được thực hiện trong một không gian, thời gian, với các nguồn lực nhất định. QL luôn có chủ thể QL và đối tượng QL. Quản lý vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật. Chính vì vậy, trong hoạt động quản lý người quản lý phải hết sức sáng tạo, linh hoạt, mềm dẻo để chỉ đạo hoạt động của tổ chức đi tới đích. Từ các định nghĩa trên có thể hiểu: QL là sự điều khiển, phối hợp, tác động của chủ thể QL tới đối tượng QL trong quá trình hoạt động (lao động, học tập, nghiên cứu, ứng dụng…) của một tổ chức, đơn vị với các điều kiện nhất định (không gian, thời gian, nguồn lực…) nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Quản lý là một quá trình tác động có định hướng hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý bằng các giải pháp phát huy tác dụng của các phương tiện quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả cao nhất các nguồn lực trong điều kiện môi trường biến động để hệ thống ổn định, phát triển đạt được những mục tiêu đã định. Mục tiêu quản lý có vai trò định hướng toàn bộ hoạt động quản lý đồng thời là công cụ để đánh giá hoạt động của quản lý. Để thực hiện mục tiêu đó quản lý phải thực hiện tốt chức năng kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Các định nghĩa trên đã cho chúng ta thấy sự phong phú trong cách sử dụng thuật ngữ, trong cách diễn đạt, trong những cách tiếp cận khác nhau…Theo tác 8
giả, có thể hiểu khái niệm quản lý như sau: Quản lý là quá trình tác động có kế hoạch, có tổ chức, định hướng, kiểm tra, điều chỉnh của chủ thể quản lý lên khách thể quản lý nhằm thực hiện những mục tiêu đã dự kiến. * Chức năng quản lý Trong quản lý, chức năng quản lý là kết quả của quá trình phân công lao động và là bộ phận tạo thành hoạt động quản lý tổng thể, được tách riêng và có tính chuyên môn hóa. Các chức năng cơ bản của quản lý gồm: Kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. Hiểu được khái niệm quản lý, chức năng quản lý giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về công tác quản lý, đồng thời đây là cơ sở quan trọng để nắm được khái niệm quản lý trên một lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như quản lý công tác sinh viên ở trường cao đẳng. 1.2.2. Khái niệm sinh viên Thuật ngữ "sinh viên" có nguồn gốc từ tiếng La tinh "Students", có nghĩa là người làm việc học tập nhiệt tình, người tìm kiếm khai thác tri thức. Nó được dùng nghĩa tương đương với "Student" trong tiếng Anh để chỉ những người đang theo học ở bậc Đại học, cao đẳng - những người đang học tập và rèn luyện để lĩnh hội một trình độ cao. Trong từ điển Tiếng Việt do Hoàng Phê (chủ biên), sinh viên được hiểu là những người đang học ở bậc đại học. Theo các nhà Tâm lý học, sinh viên là những người thuộc lứa tuổi tù 18 - 25 đã đạt đến mức dộ trưởng thành cả về thể chất và tinh thần. Sự hoàn thiện này cho phép sinh viên có thể lựa chọn và thực hiện những vấn đề có ảnh hưởng quan trọng mang tính chất quyết định đến sự phát triển nhân cách của họ một cách độc lập. 1.2.3. Công tác sinh viên Có thể xác định: Công tác sinh viên là cụm từ chỉ hoạt động tổ chức giáo dục, rèn luyện học sinh, sinh viên trong các trường dạy nghề, Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng, Đại học theo mục tiêu, nội dung, phương thức được Bộ Giáo dục và Thể Thao Lào quy định. Công tác sinh viên được tổ chức, quản lý thực hiện theo đơn vị giáo dục là nhà trường. 9