Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường trung học phổ thông thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long

Chia sẻ: Tiểu Ngư | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:132

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn hệ thống hóa cơ sở lí luận và tìm hiểu thực trạng quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long và đề xuất biện pháp quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường trung học phổ thông thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thị Thùy Dung QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THỊ XÃ BÌNH MINH, TỈNH VĨNH LONG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG MAI KHANH Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu do cá nhân tôi thực hiện. Các tài liệu được sử dụng trong Luận văn này được trích dẫn đầy đủ chính xác và được ghi trong phần danh mục tài liệu tham khảo. Các số liệu khảo sát những kết luận nghiên cứu được trình bày trong Luận văn này là trung thực và chưa từng được công bố trên tạp chí khoa học dưới bất cứ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về vấn đề nghiên cứu của mình. Tác giả luận văn Huỳnh Thị Thùy Dung
LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian được học tập và nghiên cứu, luận văn “Quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long” đã hoàn thành, tôi xin gởi lời cảm ơn chân thành nhất đến: Ban Giám hiệu, phòng Đào tạo, Phòng Sau đại học, các giảng viên đã giảng dạy và GVCN Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh; tạo mọi điều kiện động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Ban giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Long, Ban giám hiệu trường THPT Hoàng Thái Hiếu, Ban giám hiệu trường THPT Bình Minh và GV của trường đã cung cấp tài liệu, số liệu cần thiết cho luận văn. Đồng nghiệp, gia đình, bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến TS. Hoàng Mai Khanh– người cô trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo tôi trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng chắc chắn luận văn không tránh khỏi thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý thầy cô giáo và các anh chị đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn! Vĩnh Long, tháng 9 năm 2018 Tác giả luận văn Huỳnh Thị Thùy Dung
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................................1 LỜI CẢM ƠN .........................................................................................................................2 MỤC LỤC ...............................................................................................................................3 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................................8 MỞ ĐẦU .................................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu............................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................................3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...............................................................................3 3.1. Khách thể nghiên cứu ............................................................................................3 3.2. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................................3 4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................................3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................................................3 6. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................................4 6.1. Về nội dung nghiên cứu .........................................................................................4 6.3. Về đối tượng khảo sát.............................................................................................4 6.4. Về thời gian khảo sát ..............................................................................................4 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ..........................................................4 7.1. Phương pháp luận .......................................................................................................4 7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc ...........................................................................4 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận .......................................................................5 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ........................................................5 8. Dự thảo cấu trúc luận văn..............................................................................................6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GVCN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ...................................................7 1.1. Lịch sử nghiên cứu hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT ...................................................................................................................................7 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài về bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .........................................................................................................................................7
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước về bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông ......................................................................................9 1.2. Khái niệm cơ bản .......................................................................................................12 1.2.1. Hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .................................12 1.2.2. Quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ....................14 1.3. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông. ....16 1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm ..............................................17 1.3.2. Yêu cầu về phẩm chất và năng lực đối với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục .....................................................................21 1.3.3. Mục tiêu bồi dưỡng ...........................................................................................24 1.3.4. Nội dung bồi dưỡng ...........................................................................................25 1.3.5. Hình thức và phương pháp bồi dưỡng ............................................................28 1.3.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng.............................................................30 1.4. Quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT ...31 1.4.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp 31 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ....31 1.4.3. Chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .......................................................................................................................................32 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .33 1.4.5. Điều kiện, phương tiện hỗ trợ quản lí hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở các trường trung học phổ thông .......................................................................................34 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ......................................................................................................................................35 1.5.1. Các yếu tố chủ quan ..........................................................................................35 1.5.2. Các yếu tố khách quan ......................................................................................36 Kết luận chương 1 .............................................................................................................37 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ........................39 ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THỊ XÃ BÌNH MINH, TỈNH VĨNH LONG ......................................................39 2.1. Khái quát về giáo dục trung học phổ thông của thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long ............................................................................................................................................39 2.1.1. Quy mô trường lớp ............................................................................................39
2.1.2. Chất lượng giáo dục ..........................................................................................40 2016-2017...............................................................................................................................42 2017-2018...............................................................................................................................42 2.1.3. Về tình hình bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ở các trường THPT của thị xã Bình Minh ..............................................................................................................................42 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng......................................................................................43 2.2.1. Mẫu nghiên cứu thực trạng ..............................................................................43 2.2.2. Mô tả các công cụ nghiên cứu ..........................................................................44 2.2.3. Cách thức xử lý số liệu ......................................................................................45 2.3. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường THPT Thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long ....................................................................45 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên về mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tại các trường trung học phổ thông thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long............................................................................46 2.3.2. Thực trạng triển khai nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường THPT Thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long .................................48 2.3.3. Thực trạng hình thức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường THPT Thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long ...................................................51 2.2.4. Thực trạng nhà trường sử dụng các phương pháp, phương tiện cho hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ..............................................................54 Kết quả khảo sát ở bảng 2.9 cho thấy: ......................................................................55 2.2.5. Thực trạng nhà trường kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .......................................................................................56 2.4. Thực trạng quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường THPT Thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. .........................................................57 2.4.1. Thực trạng quản lí của Hiệu trưởng trong chức năng xây dựng kế hoạch hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .....................................................57 2.4.2. Thực trạng quản lí của Hiệu trưởng trong chức năng tổ chức thực hiện kế hoạch động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .........................................60 2.4.3. Thực trạng công tác quản lí của Hiệu trưởng trong chức năng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .....................................................62
2.4.4. Thực trạng công tác quản lí của Hiệu trưởng trong chức năng kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ......................................65 2.4.5. Thực trạng quản lí các điều kiện hỗ trợ hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp.......................................................................................................68 2.5. Đánh giá chung và nguyên nhân của thực trạng quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường THPT Thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long ............................................................................................................................................70 2.5.1. Mặt mạnh ...........................................................................................................70 2.5.2. Mặt yếu ...............................................................................................................71 2.5.3. Nguyên nhân thực trạng ...................................................................................72 Kết luận chương 2 .............................................................................................................75 CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TẠI CÁC TRƯỜNG THPT THỊ XÃ BÌNH MINH, TỈNH VĨNH LONG .........................................................................................................................78 3.1. Cơ sở và các nguyên tắc xác lập các biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp....................................................................................................78 3.1.1 Cơ sở đề xuất biện pháp .....................................................................................78 3.1.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ...................................................................79 3.2. Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường trung học phổ thông Thị xã Bình Minh tỉnh Vĩnh Long ...................................81 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí, và giáo viên chủ nhiệm về hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp trước yêu cầu đổi mới giáo dục trung học phổ thông .............................................................................................81 3.3.2. Biện pháp 2: Đổi mới việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp, đảm bảo phù hợp với yêu cầu đổi mới của giáo dục và đặc thù của đơn vị...........84 3.3.3. Biện pháp 3: Đổi mới và cải tiến nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức HĐBD đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ....................................................................85 3.3.4. Biện pháp 4: Phát huy vai trò chủ động, tích cực của giáo viên chủ nhiệm lớp trong hoạt động tự bồi dưỡng.....................................................................................89 3.3.5. Biện pháp 5: Xây dựng và thực hiện quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả HĐBD đội ngũ GVCN lớp ..........................................................................................92
3.3.6. Biện pháp 6: Đảm bảo các điều kiện phục vụ tốt cho kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp .............................................................................................................93 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...............................................................................95 3.5. Khảo sát sự cần thiết, tính khả thi của các biện pháp được đề xuất .......................96 3.5.1. Mục đích khảo sát ..............................................................................................96 3.5.2. Nội dung khảo sát ..............................................................................................96 3.5.3. Đối tượng khảo sát.............................................................................................96 3.5.4. Phương pháp khảo sát.......................................................................................96 3.5.5. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất ......................97 3.4.6. Tính tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ....107 Kết luận chương 3 ...........................................................................................................110 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...........................................................................................111 1. Kết luận .......................................................................................................................111 2. Kiến nghị .....................................................................................................................113 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo ........................................................................113 2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long .............................................114 2.3. Đối với Hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tại thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long ...................................................................................................................114 2.4. Đối với giáo viên chủ nhiệm ở các trường trường trung học phổ thông tại thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long .................................................................................115 DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ .....................................117 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................118
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Viết đầy đủ Viết tắt 1 Bộ Giáo dục và Đào tạo Bộ GDĐT 2 Cán bộ quản lí CBQL 3 Cha mẹ học sinh CMHS 4 Giáo viên chủ nhiệm GVCN 5 Giáo viên bộ môn GVBM 6 Hiệu trưởng HT 7 Hoạt động bồi dưỡng HĐBD 8 Học sinh HS 9 Quản lí giáo dục QLGD
DANH MỤC CÁC BẢNG T rang Bảng Số lượng trường học và lớp học qua các 3 2.1. năm……………… 9 Bảng Số liệu thống kê về học 4 2.2. lực...................................................... 0 Bảng Số liệu thống kê về hạnh 4 2.3. kiểm................................................. 1 Bảng Số liệu thâm niên giáo viên làm công tác chủ nhiệm của 2.4. 02 trường khảo 4 sát……………………………………………… 2 Bảng Kết quả độ tin cậy của 4 câu hỏi khảo 4 2.5. sát……………………... 5 Bảng Thực trạng nhận thức về các mục tiêu của hoạt động bồi 4 2.6. dưỡng đội ngũ GVCN lớp....................................................... 5 Bảng Thực trạng triển khai nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ 2.7. GVCN 4 lớp………………………………………………………….. 7 Bảng Đánh giá hình thức bồi dưỡng cho đội ngũ GVCN 2.8. lớp………................................................................................. 5 0 Bảng Đánh giá mức độ thực hiện các phương pháp bồi dưỡng 2.9. cho đội ngũ GVCN 5 lớp………………………………………… 2 Bảng Đánh giá các hình thức kiểm tra sau các đợt bồi 5 2.10. dưỡng………. 4 Bảng Đánh giá việc xây dựng kế hoạch, hoạt động bồi dưỡng 2.11. đội ngũ GVCN 5 lớp……………………………………………… 6
Bảng Đánh giá việc tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng đội 2.12. ngũ GVCN 5 lớp……………………………………………………. 8 Bảng Đánh giá việc chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng đội 2.13. ngũ GVCN 6 lớp……………………………………………………. 1 Bảng Đánh giá việc chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng đội 2.14. ngũ GVCN 6 lớp……………………………………………………. 4 Bảng Đánh giá các điều kiện hỗ trợ hoạt động bồi dưỡng đội 2.15. ngũ GVCN 6 lớp……………………………………………………. 6 Bảng Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động 2.16. bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp và quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp…………………………………………. 7 0 Bảng Đánh giá các biện pháp về quản lý nâng cao nhận thức 3.1. của CBQL, 9 GV…………………………………………………… 4 Bảng Đánh giá các biện pháp về đổi mới việc xây dựng kế 3.2. hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp, đảm bảo phù hợp với yêu cầu đổi mới của giáo dục và đặc thù của đơn 9 vị…………………… 6 Bảng Đánh giá các biện pháp về đổi mới và cải tiến nội dung, 3.3. phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp………………………………… 9 7 Bảng Đánh giá các biện pháp về phát huy vai trò chủ động, 3.4. tích cực của giáo viên chủ nhiệm lớp trong hoạt động tự bồi 9 dưỡng…... 9
Bảng Đánh giá các biện pháp về xây dựng và thực hiện quy 3.5. trình kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp……………………………………………………. 1 00 Bảng Đánh giá các biện pháp về đảm bảo các điều kiện phục 3.6. vụ tốt cho kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN 1 lớp………………….. 01 Bảng Bảng tổng hợp tương quan tính cần thiết, tính khả thi của 1 3.7. các biện 03 pháp……………………………………………………
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Trong di tích của Hồ Chí Minh, Bác đã viết “Bồi dưỡng cho thế hệ Cách Mạng đời sau là một việc hết sức quan trọng và cần thiết….”. Ngay từ đầu Bác đã thấy thế hệ trẻ là người chủ tương lai của đất nước. Họ sẽ kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của cha anh đi trước để bảo vệ và xây dựng tổ quốc ngày càng giàu mạnh hơn, đưa đất nước ngày một “sánh vai với các cường quốc năm châu”. Muốn vậy thì khi còn ngồi trên ghế nhà trường các em phải được trang bị đầy đủ về trình độ văn hóa - học vấn - nhân cách và đạo đức cách mạng. Để làm được điều này đòi hỏi đội ngũ GV (GV) của nhà trường phải vừa hồng vừa chuyên. Trong giáo dục, nhân tố làm nên bộ mặt nhà trường, quyết định chất lượng giáo dục toàn diện chính là đội ngũ GV, những người được xã hội giao phó trọng trách đào tạo thế hệ trẻ, người chủ tương lai của xã hội. Điều này được thể hiện rõ trong nhiệm vụ và giải pháp thứ sáu của Nghị Quyết 29/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo”. Ta thấy rằng nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL được xem là giải pháp đột phá, đảm bảo nguồn lực để thực hiện tốt yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đội ngũ GV là lực lượng nòng cốt của nhà trường, là cầu nối giữa nền văn hóa nhân loại với việc tái sản xuất nền văn hóa đó ở thế hệ trẻ. Nếu GV bộ môn là người giúp HS (HS) biến tinh hoa của nền văn hóa thành tài sản riêng của chính các em thì người GVCN (GVCN) lớp là những người giúp các em HS dệt nên bức tranh tri thức cho riêng mình. Để bức tranh tri thức của các em HS luôn phù hợp với nhu cầu của xã hội hôm nay và mai sau, để uy tín của ngôi trường luôn là niềm tin vững chắc trong lòng người dân thì nhà trường phải quan tâm hàng đầu đến việc bồi dưỡng toàn diện cho GV. Bên cạnh công tác chuyên môn, công tác chủ nhiệm cũng được xem là công việc quan trọng không thể thiếu đối với người GV, điều này được ghi rõ trong Điều
2 lệ trường phổ thông cũng như được ghi nhận trong thực tiễn giáo dục ở trường học. GVCN lớp là lực lượng góp phần không nhỏ vào việc quyết định sự thành bại chất lượng đào tạo của nhà trường. GVCN lớp giữ một vai trò quan trọng trong giáo dục đạo đức HS, là nhịp cầu nối liền nhà trường - gia đình - xã hội, là người lắng nghe, cảm thông, chia sẻ, bênh vực, bảo vệ, quan tâm sâu sát, là chỗ dựa tinh thần của các em HS, là sự gắn kết giữa GV bộ môn - Đoàn thanh niên, Ban giám hiệu với HS. Với năng lực tổ chức điều hành, GVCN lớp sẽ vạch kế hoạch tổ chức lớp thực hiện các hoạt động trong nhà trường. Chính vì vậy, việc tổ chức các hoạt động bồi dưỡng (HĐBD) năng lực làm công tác chủ nhiệm cho đội ngũ GVCN lớp trong các nhà trường phổ thông là một việc làm hết sức có ý nghĩa, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Thực hiện các mục tiêu trên, trong thời gian qua, các trường trung học phổ thông (THPT) trong tỉnh Vĩnh Long đã đổi mới các HĐBD đội ngũ GVCN lớp đáp ứng yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục. Nội dung và hình thức tổ chức trong nhà trường thực hiện qua các buổi hội thảo chuyên đề. Tuy nhiên, HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp vẫn chưa thật sự hiệu quả, hình thức tổ chức chưa được phong phú, đa dạng và chưa được các trường THPT trên địa bàn thị xã Bình Minh, tĩnh Vĩnh Long thực sự quan tâm. Thực tế cho thấy vẫn còn nhiều GVCN lớp yếu và thiếu nghiệp vụ sư phạm trong việc quản lí và giáo dục HS. Bên cạnh đó, công tác quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp còn nhiều hạn chế, cần được nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm để tìm ra những vấn đề cần giải quyết và xác định những giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT. Đã có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến công tác chủ nhiệm, GVCN và quản lí HĐBD đội ngũ GV cho GV các bậc học khác nhau tại nhiều địa phương trên cả nước. Các nghiên cứu này cho thấy vị trí, vai trò, chức năng nhiệm vụ và những biện pháp cần thiết và khả thi mà CBQL cần để quản lí tốt công tác chủ nhiệm hoặc bồi dưỡng năng lực cho GVBM nói chung. Tuy nhiên, nghiên cứu vấn đề quản lí về HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long chưa có tác giả nào nghiên cứu.
3 Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp tại các trường trung học phổ thông thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long”. 2. Mục đích nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lí luận và tìm hiểu thực trạng quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long và đề xuất biện pháp quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lí đội ngũ GVCN ở trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. 4. Giả thuyết khoa học Quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long đã được quan tâm thực hiện và đạt được những kết quả nhất định nhưng vẫn còn một số hạn chế, bất cập trong việc xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng; hoạt động tổ chức, chỉ đạo cũng như công tác kiểm tra, đánh giá sau đợt bồi dưỡng chưa phù hợp và hiệu quả hoạt động bồi dưỡng chưa rõ nét.. Trên cơ sở hệ thống lí luận về quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT và xác định thực trạng quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long, sẽ đề xuất được các biện pháp quản lí hoạt động này có tính cần thiết, khả thi. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp ở trường phổ thông; 5.1. Khảo sát thực trạng quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long;
4 5.3. Đề xuất biện pháp quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp của chủ thể quản lý là HT trường THPT. 6.2. Về địa bàn khảo sát Khảo sát tại 02 trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. 6.3. Về đối tượng khảo sát Dự kiến khảo sát: 07 CBQL và 123 GVCN tại 02 trường THPT Bình Minh và THPT Hoàng Thái Hiếu. 6.4. Về thời gian khảo sát Khảo sát thực trạng trong năm học: 2016 - 2017 và năm học 2017– 2018. 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc Tiếp cận quan điểm hệ thống – cấu trúc vào trong đề tài HĐBD đội ngũ GVCN lớp ở trường THPT là một hệ thống với các yếu tố có liên hệ với nhau như một hệ thống gồm: Mục đích, nội dung, chủ thể, khách thể, hình thức, biện pháp và các điều kiện. Các thành tố này có mối liên hệ biện chứng với nhau. Bên cạnh đó, quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp ở trường THPT cũng được xem như một hệ thống của các yếu tố hợp thành: mục tiêu quản lí, nội dung quản lí, chủ thể và khách thể quản lí, hình thức quản lí, biện pháp quản lí và các điều kiện quản lí. Ngoài ra quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp ở trường THPT có liên quan với các mặt quản lí khác trong trường THPT. 7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Tiếp cận quan điểm lịch sử trong nghiên cứu đề tài này là xem xét và phân tích HĐBD và quản lí HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT trong bối cảnh và quan điểm hiện tại của Việt Nam.
5 Tiếp cận quan điểm Logic trong nghiên cứu đề tài này, người nghiên cứu trình bày các phần trong luận văn theo trật tự hợp lý; tiến hành nghiên cứu theo một trật tự hợp logic. Từ tên đề tài, người nghiên cứu phát biểu nghiên cứu, phát biểu giả thuyết là câu trả lời tạm cho câu hỏi nghiên cứu, sử dụng các sản phẩm để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu để thu thập thông tin. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Tiếp cận quan điểm thực tiễn trong nghiên cứu đề tài này là khảo sát, đánh giá thực trạng HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp và quản lí HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Từ đó, đề xuất những biện pháp quản lí HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp. Những kết quả nghiên cứu có thể vận dụng vào HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp và quản lí HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các nội dung chủ yếu trong các tài liệu, các công trình nghiên cứu khoa học có liên quan đến HĐBD và quản lí HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp nhằm hệ thống cơ sở lý luận về HĐBD và quản lí HĐBD cho đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT. 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Tìm hiểu nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên chủ nhiệm nhằm tìm hiểu thực trạng HĐBD đội ngũ GVCN lớp và quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp của CBQL tại 02 trường THPT Bình Minh và THPT Hoàng Thái Hiếu thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long để có số liệu chứng minh giả thuyết và để khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất. Xây dựng bảng hỏi và gửi đến cán bộ quản lý, GVCN tại 02 trường THPT Bình Minh và THPT Hoàng Thái Hiếu thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. - Phương pháp phỏng vấn
6 Tìm hiểu thực trạng quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp, các yếu tố ảnh hưởng và biện pháp quản lý HĐBD đội ngũ GVCN lớp của 02 trường THPT tại thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Đối tượng, số lượng: 03 cán bộ quản lý, 02 GVCN. Cách thực hiện: Phỏng vấn lần lượt với từng cán bộ quản lý, GVCN lớp bằng các câu hỏi đã định sẵn về các nội dung liên quan đến đề tài. - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm Tác giả tiến hành phân tích các hồ sơ, tài liệu, văn bản của các trường THPT được khảo sát liên quan đến QL HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT. 7.2.3. Phương pháp xử lý dữ liệu Sử dụng phương pháp thống kê toán học, phần mềm SPSS, và phần mềm Excel để xử lí các số liệu, kết quả nghiên cứu thu thập được trong quá trình nghiên cứu. Trong phân tích số liệu của đề tài, tác giả sử dụng phần mềm SPS để xác định giá trị trung bình của các nội dung cần tìm hiểu, và phần mềm Excel để xác định tỉ lệ phần trăm của các mức độ ở đối tượng khảo sát. Sử dụng phương pháp phân tích nội dung xử lí các dữ liệu định tính thu được từ phỏng vấn. 8. Dự thảo cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và kiến nghị, phần nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận về HĐBD và quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp ở trường THPT. Chương 2. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng và quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Chương 3. Biện pháp quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long.
7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GVCN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Lịch sử nghiên cứu hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài về bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp Hoạt động bồi dưỡng GV là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục mà hầu hết các quốc gia trên thế giới đều quan tâm. Việc tạo mọi điều kiện để mọi người có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời để kịp thời bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp giảng dạy và giáo dục HS cho phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội là phương châm hành động của các cấp QLGD. Tại Pakistan có chương trình bồi dưỡng về sư phạm do nhà nước qui định trong thời gian 3 tháng gồm các nội dung như: giáo dục nghiệp vụ dạy học, cơ sở tâm lý giáo dục, phương pháp nghiên cứu, đánh giá và nhận xét HS,… đối với đội ngũ GV mới vào nghề chưa quá 3 năm (Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn, 1995). Tại Thái Lan, từ năm 1998 việc bồi dưỡng GV được tiến hành ở các trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội (Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn,1995). Ở Philippin đã xây dựng kế hoạch tổng thể đào tạo bồi dưỡng GV 10 năm (1998- 2008), trong đó có những giải pháp đáng chú ý. Chẳng hạn, thu hút những HS trung học có học lực khá giỏi vào ngành sư phạm, tạo việc làm cho GV mới ra trường, giảm bớt tình trạng thất nghiệp đối với GV mới, thể chế hóa và củng cố việc bồi dưỡng tại chức, nâng cao nhận thức của nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của nghề dạy học và vị thế của GV trong xã hội (Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn, 1995). Đối với Cộng hòa Pháp, một quốc gia có nền giáo dục rất phát triển ở Châu Âu, đã xây dựng 49 nguyên tắc mới cho giáo dục. Trong đó có đề cập đến công tác đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên GV: mỗi GV được hưởng ít nhất 35 giờ đối với công tác đào tạo tiếp tục hàng năm. Tăng cường làm việc theo nhóm để chia sẻ và học hỏi kinh
8 nghiệm giảng dạy lẫn nhau. Thời gian làm việc của GV giảm từ 18 giờ xuống 15 giờ/tuần, thạc sĩ giảm từ 15 giờ xuống 14 giờ/tuần. Nhưng GV phải có 4 giờ/tuần có mặt trong nhà trường để nghiên cứu tài liệu chuẩn bị cho các hoạt động giảng dạy, đối với thạc sĩ là 3 giờ/tuần tức là 132 giờ/năm. Công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ QLGD được chú trọng (Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn, 1995). Ở Ấn Độ vào năm 1988 đã quyết định thành lập hàng loạt các trung tâm học tập trong cả nước nhằm tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi người. Việc bồi dưỡng GV được tiến hành ở các trung tâm này đã mang lại hiệu quả rất thiết thực. Trong mỗi tổ chức giáo dục, mỗi nhà trường, nhân sự chủ yếu là đội ngũ GV. Đây là lực lượng nòng cốt có vai trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục, như tiến sĩ Raja Roy Singh (Ấn Độ) đã đưa ra nhận xét: “Không một hệ thống giáo dục nào có thể vươn cao quá tầm những GV làm việc cho nó”. (Nền giáo dục cho thế kỷ XXI. Những triển vọng của châu Á – Thái Bình Dương, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, Hà Nội 1994, tr 115). Tại Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo cho đội ngũ GV, CBQL giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc. Tùy theo tình hình thực tế của từng đơn vị, cá nhân mà cấp QLGD đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất định. Ngoài ra, Nhật còn có quy chế bắt buộc bồi dưỡng hàng năm đối với GV phổ thông mới vào nghề. GV đương nhiệm được bồi dưỡng bằng nhiều hình thức, ở nhiều cấp với phương thức đổi mới, đa dạng. Chính sách đãi ngộ GV chủ yếu thể hiện qua lương, phụ cấp, trợ cấp. Mức tăng lương dựa vào thành tích và thâm niên công tác, trung bình 1 năm hoặc 2 năm một lần ( Trích lại từ Mạc Thị Việt Hà, 2008). Tại Thái Lan, từ năm 1988 việc bồi dưỡng GV được tiến hành ở các trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người trong xã hội. (Trích lại từ Nguyễn Thị Liễu, 2017). Hội nghị UNESCO tổ chức tại Nepal vào năm 1998 về tổ chức QL nhà trường đã khẳng định: “Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ GV là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục”. (Trích lại từ Nguyễn Thị Liễu, 2017).