Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:131

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là lý luận và thực trạng về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại Nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THỊ THU HIỀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG THAN - KHOÁNG SẢN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THỊ THU HIỀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG THAN - KHOÁNG SẢN VIỆT NAM Ngành: Quản lý Giáo dục Mã ngành: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Cán bộ hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. PHÙNG THỊ HẰNG 2. TS. NGUYỄN MẬU ĐỨC THÁI NGUYÊN - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các số liệu có trong đề tài này là do tôi thu thập được trong quá trình điều tra, khảo sát. Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa được công bố trên bất kì phương tiện thông tin nào. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Thu Hiền i
LỜI CẢM ƠN Xin trân trọng cảm ơn Khoa Tâm lý giáo dục, Trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các nhà khoa học, các thầy cô giáo đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ trong quá trình học tập và nghiên cứu. Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Hiệu trưởng, các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên phòng ban và các thầy cô giáo trường Cao đẳng Than Khoáng sản Việt Nam đã tạo điều kiện cung cấp thông tin tư liệu trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài luận văn. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Phùng Thị Hằng, người đã nhiệt tình, trực tiếp hướng dẫn khoa học để tôi nghiên cứu hoàn thành được luận văn này. Do hạn chế về thời gian, năng lực và kinh nghiệm nghiên cứu, cho nên luận văn này không tránh khỏi các thiếu sót. Xin trân trọng tiếp thu những góp ý quý báu của các nhà khoa học và bạn đọc đối với luận văn để các công trình khoa học tiếp theo của bản thân có chất lượng hơn. Trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Thu Hiền ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC............................................................................................................iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................viii DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỀU ĐỒ ................................................................... ix MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẠY NGHỀ ............................................................................................. 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6 1.1.1. Ở nước ngoài ............................................................................................. 6 1.1.2. Ở trong nước ............................................................................................. 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 9 1.2.1. Quản lý....................................................................................................... 9 1.2.2. Bồi dưỡng, hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp............... 11 1.2.3. Quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp .................... 13 1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề...................................................... 13 1.3.1. Tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề...................................................... 13 iii
1.3.2. Yêu cầu về chuẩn nghề nghiệp của GV tại trường Cao đẳng dạy nghề ......... 15 1.3.3. Nội dung bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề .......................................................................................... 17 1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường cao đẳng dạy nghề .......................................................................................... 21 1.3.5. Hình thức bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề .......................................................................................... 25 1.4. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề.................................................................. 27 1.4.1. Lập kế hoạch quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề...................................................... 27 1.4.2. Tổ chức triển khai hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề...................................................... 29 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề.................................................................. 30 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề.................................................................. 32 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề .............................. 34 1.5.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 34 1.5.2. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 36 Kết luận chương 1.............................................................................................. 39 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG THAN - KHOÁNG SẢN VIỆT NAM ................................................................ 40 2.1. Khái quát về trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ................... 40 2.2. Thực trạng năng lực đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................................................. 41 iv
2.3. Khái quát về quá trình khảo sát thực trạng ................................................. 44 2.3.1 Mục đích khảo sát ..................................................................................... 44 2.3.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 44 2.3.3. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu .............................. 44 2.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam...................................... 46 2.4.1. Nhận thức của CBQL, GV về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp ......................................................... 46 2.4.2. Thực trạng nội dung bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ......................................................... 47 2.4.3. Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. ........... 48 2.4.4. Thực trạng phương pháp bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam...................................... 50 2.5. Thực trạng quản lý công tác bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam................................. 52 2.5.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than -Khoáng sản Việt Nam.................................................................................................. 52 2.5.2. Thực trạng tổ chức triển khai hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............ 55 2.5.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam..................... 58 2.5.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............ 60 2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ................. 63 2.7. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than -Khoáng sản Việt Nam........ 67 v
2.7.1. Mặt mạnh ................................................................................................. 67 2.7.2. Hạn chế .................................................................................................... 68 2.7.3. Nguyên nhân của những hạn chế............................................................ 69 Kết luận chương 2.............................................................................................. 70 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG THAN - KHOÁNG SẢN VIỆT NAM ................................................................ 71 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 71 3.1.1. Nguyên tác đảm bảo tính mục đích ......................................................... 71 3.1.2. Nguyên tác đảm bảo tính hệ thống, kế thừa ............................................ 71 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 72 3.1.4. Đảm bảo tính phù hợp với đối tượng bồi dưỡng ..................................... 72 3.1.5. Đảm bảo tính cấp thiết và hiệu quả ......................................................... 73 3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam..................... 73 3.2.1. Biện pháp 1: Chỉ đạo khảo sát và đánh giá thực trạng về năng lực của đội ngũ GV theo chuẩn nghề nghiệp ................................................ 73 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo xây dựng kế hoạch bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp phù hợp với tình hình thực tiễn........................................... 76 3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo xây dựng nội dung, chương trình bồi dưỡng GV phong phú, thiết thực, đáp ứng nhu cầu thực tiễn ............................ 80 3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp.......................................... 83 3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp ................................................................................... 85 3.2.6. Biện pháp 6: Hoàn thiện cơ chế phối hợp các nguồn lực trong việc triển khai hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam...................................... 91 vi
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam.................................................................................................. 96 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ...... 97 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 97 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 97 3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 97 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 97 Kết luận chương 3............................................................................................ 103 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................... 105 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 108 PHỤ LỤC ............................................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết đầy đủ Từ viết tắt Cán bộ quản lý CBQL Công nghệ thông tin CNTT Đào tạo - Công tác học sinh sinh viên ĐT-CTHSSV Giáo viên GV Học sinh sinh viên HSSV Học viên HV Hợp tác đào tạo và dịch vụ tổng hợp HT ĐT & DVTH Huấn luyện an toàn lao động và vệ sinh lao động HL AT LĐ&VSLĐ Kỹ năng nghề KNN Lao động Thương binh và Xã hội LĐTB&XH Nhà xuất bản Nxb Nhân viên NV Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Quảng Ninh TT ĐT & SHLX QN Trung tâm huấn luyện an toan và đánh giá kỹ năng nghề TT HL AT& ĐG KNN viii
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỀU ĐỒ Bảng 2.1. Số lượng CBQL, GV, NV trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................................................... 41 Bảng 2.2. Trình độ đào tạo đội ngũ GV trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ................................................................. 42 Bảng 2.3. Về độ tuổi GV trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam năm 2019-2020 ................................................................... 42 Bảng 2.4. Số lượng đội ngũ GV theo các đơn vị của trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam năm học 2019-2020 .................... 43 Bảng 2.5. Đánh giá của khách thể điều tra về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................. 46 Bảng 2.6. Đánh giá của các khách thể điều tra về việc thực hiện nội dung bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................. 47 Bảng 2.7. Đánh giá của khách thể điều tra về hình thức bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................................................... 49 Bảng 2.8. Đánh giá của các khách thể điều tra về phương pháp bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam...................................................... 51 Bảng 2.9. Nội dung lập kế hoạch quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................................................... 53 Bảng 2.10. Đánh giá của khách thể điều tra về thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................. 55 Bảng 2.11. Đánh giá của khách thể điều tra về thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................. 58 ix
Bảng 2.12. Đánh giá của khách thể điều tra về việc kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ..................................... 61 Bảng 2.13. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam ............................................................................... 64 Bảng 3.1. Đánh giá của khách thề về tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ......................................................................................... 98 Bảng 3.2. Đánh giá của khách thề về tính khả thi của các biện pháp đề xuất .. 100 Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết của các biện pháp đề xuất .................................... 98 Biểu đồ 3.2. Tính khả thi của các biện pháp đề xuất ..................................... 100 x
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Đội ngũ giáo viên được xem là nguồn lực quan trọng của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và xã hội. Công cuộc đổi mới giáo dục thời gian qua đề cập khá nhiều đến mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Một số chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ngày càng quan tâm công tác bồi dưỡng giáo viên, tạo cơ hội thúc đẩy sự chuyển biến về cách thức tổ chức quản lý nhà trường và quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giáo dục. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng Công sản Việt Nam đã khẳng định: “Phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ... Đẩy mạnh đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước”. Đội ngũ giáo viên tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp đào tạo nghề, góp phần tích cực đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề để cung cấp cho các ngành kinh tế quốc dân. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trường trung cấp, cao đẳng dạy nghề được cấu thành bởi các thành tố: Năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm, năng lực phát triển nghề nghiệp, nghiên cứu khoa học. Những tiêu chí của chuẩn nghề nghiệp được thiết kế theo mô hình phát triển mở rộng, mức độ tăng dần và cao hơn so với chuẩn đào tạo, là định hướng phấn đấu liên tục, suốt đời trong sự nghiệp của giáo viên dạy nghề. Do vậy, quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên dạy nghề theo chuẩn nghề nghiệp nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có năng lực là vấn đề quan trọng và cấp thiết góp phần phát triển giáo dục nghề trong tương lai. Trước tiên, có thể nói thực tiễn phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn vừa qua cho thấy, việc đổi mới giáo dục và đổi mới chương trình những năm gần đây ít nhiều tác động đến hoạt động quản lý nhà trường. Trong số những thành tựu đạt được do công cuộc đổi mới giáo dục mang lại có thể kể đến: Cơ sở vật chất ngày càng khang trang, tài chính cho giáo dục nói chung và nhất là nguồn lực con người ngày càng được chú trọng 1
hơn. Số lượng giáo viên tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đạt chuẩn và trên chuẩn về trình độ đào tạo ngày càng phát triển lớn mạnh. Tuy nhiên, Thông tư 08/2017/TT-BLĐTBXH ngày 10 tháng 03 năm 2017 do Bộ LĐTB&XH ban hành quy định về chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của nhà giáo giáo dục nghề nghiệp. Một trong những vấn đề quan trọng và cấp thiết của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay là cần quan tâm hơn nữa đến yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục, nhất là vấn đề quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp. Tập trung tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của cán bộ quản lý đối với hoạt động quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp, đảm bảo giáo viên dạy nghề đáp ứng yêu cầu thực tế. Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam là một trong những trường đào tạo dạy nghề hàng đầu trong cả Nước. Mỗi năm nhà trường đào tạo hàng nghìn lao động là những công nhân, kỹ thuật viên có tri thức và tay nghề, góp phần bổ sung nguồn nhân lực qua đào tạo cho thành phố (Đặc biệt chuyên sâu về nghề mỏ). Bồi dưỡng giáo viên luôn là vấn đề cấp thiết để đáp ứng nhu cầu xã hội hiện nay. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, có thể thấy rằng việc quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp của nhà trường hiện nay là cấp thiết. Do vậy, chúng tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại Nhà trường. 2
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề. 4.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. 4.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. 5. Giả thuyết khoa học Hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam còn có những hạn chế nhất định như: Nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý hoạt động chưa hiệu quả, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý phù hợp với tình hình thực tiễn thì hiệu quả của hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam sẽ được nâng cao. 6. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: (Theo cách tiếp cận chức năng) Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhà giáo giảng dạy trình độ cao đẳng theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. Trong luận văn này tác giả xin dùng thuật ngữ giáo viên thay vì thuật ngữ giảng viên. 3
- Về khách thể điều tra: Gồm 180 người; Trong đó có: 36 cán bộ quản lý và 144 giáo viên. - Về địa bàn khảo sát: Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam (Gồm 7 Phân hiệu/Trung tâm tại Quảng Ninh và 01 Phân hiệu tại Thái Nguyên). 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thống hóa, khái quát hóa nội dung cơ bản, trọng tâm tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu, gồm: (1) Tham khảo, nghiên cứu tài liệu, văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, ngành giáo dục về chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo, về định hướng xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên và về hoạt động quản lý nhà trường, quản lý đội ngũ giáo viên; (2) Nghiên cứu tài liệu, ấn phẩm, công trình trong và ngoài nước về khoa học quản lý và quản lý nhân sự, vấn đề đào tạo, bồi dưỡng và quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên từ đó xây dựng hệ thống cơ sở lý luận của đề tài và xây dựng bộ công cụ đo lường sử dụng trong nghiên cứu thực tiễn. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Sử dụng các giác quan cùng với chữ viết, ký hiệu và các phương tiện, kỹ thuật một cách có chủ định có kế hoạch để ghi nhận thông tin, thu thập thông tin liên quan đến thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. - Phương pháp đàm thoại: Thực hiện phương pháp này bằng cách trao đổi, phỏng vấn và tham khảo ý kiến (nhà khoa học, cán bộ giảng dạy, nghiên cứu, cán bộ quản lý và giáo viên) về tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp đã đề xuất trước khi tiến hành thực nghiệm một số biện pháp cụ thể. Sử dụng phương pháp này nhằm mục đích làm sáng tỏ thêm về nhận thức, tình hình tổ chức thực hiện hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp. Thu thập thông tin cần thiết, kinh nghiệm thực tiễn của các đối tượng trong công 4
tác bồi dưỡng và quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề. - Phương pháp điều tra (bảng hỏi): Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích thu thập thông tin cần thiết về thực trạng công tác bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp, thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp, và khảo nghiệm tính khả thi, tính cần thiết của biện pháp quản lý công tác này. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Căn cứ vào số liệu của các báo cáo tổng kết, nội dung trao đổi học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và thực tiễn công tác để đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. - Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến chuyên gia về đánh giá thực trạng cũng như tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. 7.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học Sử dụng một số công thức toán như: tính %, tính ĐTB để xử lý các số liệu, kết quả nghiên cứu thực tiễn. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu; Kết luận, Khuyến nghị; Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng dạy nghề. - Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. - Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp tại trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẠY NGHỀ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Ở nước ngoài Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều coi hoạt động bồi dưỡng GV là hoạt động thường xuyên và là một trong các giải pháp phát triển nguồn nhân lực Giáo dục và đào tạo. Việc tạo mọi điều kiện thuận lợi để mọi GV có cơ hội học tập thường xuyên, học tập suốt đời để kịp thời bổ sung kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp nhằm đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội là trách nhiệm của các cấp quản lý giáo dục và của cả đội ngũ GV. Các trường sư phạm và một số trường dạy nghề ở Mỹ, New Zealand, Canada, Philippin, Nhật Bản, Triều Tiên và Thái Lan, ... đã coi việc bồi dưỡng và đào tạo lại đối với GV và CBQL tại các cơ sở giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với mọi người lao động sư phạm trong các cơ sở giáo dục. Nghiên cứu về nội dung, phương pháp quản lý được khá nhiều tác giả quan tâm khai thác, bàn về khía cạnh khác nhau của nội dung và phương pháp quản lý nguồn nhân lực. Lawrence Holpp (2008) quan tâm đến phương pháp và cách thức quản lý nhằm xây dựng nhóm làm việc hiệu quả [9]. Trong lĩnh vực quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, một số công trình khoa học trình bày về quản lý nhà trường, quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục, chẳng hạn như: Pam Robbins Harvey B. Alvy (2004) với cẩm nang dành cho hiệu trưởng. Nội dung cuốn sách giới thiệu cách nhìn về giáo dục và quản lý giáo dục đồng thời cung cấp những đề xuất về kiến thức và kỹ năng quản lý nhà trường hiệu quả trong điều kiện và xu thế phát triển kinh tế xã hội nhất định [16]. Ở Đức, luật dạy nghề năm 2005 quy đinh về yêu cầu đối với đội ngũ GV dạy nghề phải có kiến thức kỹ năng sư phạm và năng lực nghề nghiệp, việc đào 6
tạo và bồi dưỡng GV được xem như một quá trình lâu dài và diễn ra theo những yêu cầu chuẩn mực nhất định đồng thời có những có sở chặt chẽ [28]. Tác phẩm Quản lý giáo dục - Nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn của Wayne K. Hoy, Cecil G. Miskel (2001) giới thiệu tổng quan lý thuyết và nghiên cứu thực tiễn về quản lý giáo dục, hệ thống quan điểm tổng hợp lý thuyết và nghiên cứu hành vi tổ chức nhằm thúc đẩy sự hiểu biết về trường học và quản lý giáo dục [27]. Việc tạo mọi điều kiện để mọi người có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập không ngừng để kịp thời bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội là phương châm hành động của các cấp giáo dục. Các trường ở Úc, New Zeland, Canada … đã thành lập các cơ sở chuyên bồi dưỡng GV để tạo điều kiện thuận lợi cho GV học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ [4, tr.43]. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ GV, bồi dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ GV, CBQL giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm tại Nhật Bản. Tùy theo thực tế của từng đơn vị, từng cá nhân mà cấp quản lý giáo dục đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất định. Cụ thể là mỗi cơ sở giáo dục nghề nghiệp cử 3 đến 5 GV được đào tạo lại một lần theo chuyên môn mới và tập trung vào đổi mới phương pháp dạy học. Ở Thái Lan, từ năm 1988 việc bồi dưỡng GV được tiến hành ở các trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội. Tại Liên Xô (cũ) các nhà nghiên cứu quản lý giáo dục như: M.I.Kônđacốp, P.V.Khiđominxki… đã rất quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy học thông qua các biện pháp quản lý có hiệu quả, muốn nâng cao chất lượng dạy học phải có đội ngũ GV có năng lực. Họ cho rằng kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lý công tác quản lý bồi dưỡng, phát triển đội ngũ. 7
1.1.2. Ở trong nước Tại Việt Nam, vấn đề phát triển đội ngũ GV nói chung, đội ngũ GV dạy nghề nói riêng được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm. Theo đó, nhiều công trình khoa học nghiên cứu về đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ GV được nghiên cứu và triển khai vào thực tiễn. Vấn đề phát triển giáo dục và nâng cao chất lượng đội ngũ GV đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra trong thư gửi các cán bộ, các thầy giáo, cô giáo, NV, HSSV nhân dịp bắt đầu năm học mới ngày 16 tháng 10 năm 1968 rằng “Giáo dục nhằm đào tạo những người kế tục sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và nhân dân, do đó các ngành các cấp Đảng, chính quyền địa phương phải thực sự quan tâm đến sự nghiệp này, phải chăm sóc nhà trường về mọi mặt, đẩy sự nghiệp giáo dục của ta những bước phát triển mới” [12, tr.76]. Ngoài ra, có thể kể tới một số luận văn Thạc sĩ nghiên cứu về xây dựng phát triển đội ngũ GV như: Luận văn Thạc sĩ “Các biện phát quản lý công tác bồi dưỡng cán bộ, giảng viên của Đại học Quốc gia Hà Nội” năm 2014 của tác giả Nguyễn Kiều Oanh. Trong đề tài này, tác giả tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giảng viên đang làm việc và giảng dạy trực tiếp tại trường đại học Quốc gia Hà Nội [14]. Luận văn Thạc sĩ “Những biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên dạy thực hành tại trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp I” năm 2015 của tác giả Trần Ngọc Ban. Trong đề tài này, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu đổi mới quản lý công tác bồi dưỡng đội ngũ GV dạy thực hành đang trực tiếp giảng dạy tại trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp I [1]. Bài báo Khoa học “Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp” tác giá thạc sĩ. Phạm Thị Thu Hiền - Đại học Công nghiệp Hà Nội. Trong bài báo này tác giả tập trung khái quát tình hình, tính cấp thiết của việc đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp trong nước. 8