Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận, thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục các trường THCS hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN VĂN TIẾP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN VĂN TIẾP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Ngành: Quản lý giáo dục Mã ngành: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Vũ Lệ Hoa THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn với Đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” hoàn toàn là kết quả nghiên cứu của chính bản thân tôi và chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của người khác. Trong quá trình thực hiện luận văn, tôi đã thực hiện nghiêm túc các quy tắc đạo đức nghiên cứu; các kết quả trình bày trong luận văn là sản phẩm nghiên cứu, khảo sát của riêng cá nhân tôi; tất cả các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận văn đều được trích dẫn tường minh, theo đúng quy định. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các nội dung khác trong luận văn của mình. Thái Nguyên, ngày 15 tháng 01 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Tiếp i
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trường ĐHSP Thái Nguyên, các thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Vũ Lệ Hoa người đã trực tiếp hướng dẫn tôi thực hiện luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ chuyên môn phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đã tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình nghiên cứu. Cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng ủy, Chính quyền, các Đoàn thể của các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Nậm Pồ và cán bộ, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh của các đơn vị trường mà tác giả điều tra khảo sát, cảm ơn các đồng nghiệp, các bạn bè và gia đình đã tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tác giả hoàn thành bản luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 15 tháng 01 năm 2019 Tác giả Nguyễn Văn Tiếp ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu .............................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Cấu trúc của đề tài ........................................................................................... 6 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .............................. 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 12 1.2.1. Bồi dưỡng, bồi dưỡng giáo viên và bồi dưỡng thường xuyên cho GV ..... 12 1.2.2. Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên giáo viên ......................... 15 1.3. Hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay .............................. 17 1.3.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục THCS hiện nay............................................ 17 1.3.2. Mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS....... 18 1.3.3. Nội dung hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS ............ 18 1.3.4. Phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động BDTX cho giáo viên THCS ............................................................................................. 19 1.3.5. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động BDTX cho giáo viên THCS ...... 20 iii
1.3.6. Các điều kiện cần thiết tổ chức hoạt động BDTX cho giáo viên THCS ...... 21 1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS ......................................................................................... 23 1.4.1. Ý nghĩa, mục tiêu quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS ......................................................... 23 1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên các trường THCS ................................................................................... 24 1.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới việc quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS ................................................. 26 Kết luận chương 1.............................................................................................. 29 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY ................................ 30 2.1. Sơ lược về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên........................................................................................ 30 2.1.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ................................................................................. 30 2.1.2. Thực trạng giáo dục THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ................. 31 2.2. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS thuộc huyện Nậm pồ, tỉnh Điện Biên ......................................... 34 2.2.1. Nhận thức của GV và các cấp quản lý giáo dục về hoạt động bồi dưỡng thường xuyên.............................................................................. 36 2.2.2. Thực trạng về mục tiêu, nội dung, chương trình bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ..................... 37 2.2.3. Thực trạng về phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ..................... 43 2.2.4. Thực trạng về điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ công tác bồi dưỡng thường xuyên ở các THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ............................................................................................... 45 iv
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS thuộc huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên............................. 47 2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch BDTX cho GV ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .......................................................................... 47 2.3.2. Thực trạng triển khai các hoạt động BDTX cho GV ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .................................................. 48 2.3.3. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động BDTX cho GV của phòng GD&ĐT huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ................................................ 50 2.3. Đánh giá chung các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động BDTX ở các trường THCS thuộc huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. ...................................................................................... 54 Kết luận chương 2.............................................................................................. 59 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY ................................ 60 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ......................................................... 60 3.1.1. Đảm bảo mục tiêu của giáo dục THCS ................................................. 60 3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ, hệ thống ........................................................... 60 3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa ............................................................................ 61 3.1.4. Đảm bảo tính tích cực của giáo viên ..................................................... 61 3.1.5. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi ............................................................. 62 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho GV ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ...................... 64 3.2.1. Nâng cao nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về công tác BDTX trong hoạt động nghề nghiệp ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ................................................................................... 64 3.2.2. Khảo sát nhu cầu bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên khi lập kế hoạch bồi dưỡng ............................................................................... 65 v
3.2.3. Đổi mới nội dung, phương pháp và đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng thường xuyên cho GV các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên........................................................................................ 67 3.2.4. Lựa chọn đội ngũ báo cáo viên đủ năng lực đáp ứng yêu cầu hoạt động BDTX đồng thời phát huy chức năng của các trường sư phạm tỉnh trong công tác bồi dưỡng giáo viên ...................................... 70 3.2.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng thưỡng xuyên cho giáo viên ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ............................................................................................... 71 3.2.6. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ cho công tác bồi dưỡng thường xuyên cho GV ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .................................................. 73 3.2.7. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho GV ở các trường THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ........................................................................ 75 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................ 77 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất....... 78 3.4.1. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất ............................. 78 3.4.2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất ............................... 80 3.4.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ............ 81 Kết luận chương 3.............................................................................................. 82 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 84 1. Kết luận .......................................................................................................... 84 2. Khuyến nghị................................................................................................... 85 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 88 PHỤC LỤC vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BDTX Bồi dưỡng thường xuyên CBQL Cán bộ quản lý CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục ĐNGV Đội ngũ giáo viên GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên GVTHCS Giáo viên trung học cơ sở GVTHPT Giáo viên trung học phổ thông PTDTBT Phổ thông dân tộc bán trú QL Quản lý SGK Sách giáo khoa THCS Trung học cơ sở iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Đánh giá nhận thức của GV và cán bộ quản lý giáo dục về mức độ quan trọng và cần thiết của hoạt động BDTX.................. 36 Bảng 2.2: Bảng đánh giá nhận thức về các mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng ... 38 Bảng 2.3: Bảng đánh giá về các nội dung cần bồi dưỡng cho GV THCS .... 40 Bảng 2.4: Đánh giá của GV và cán bộ quản lý giáo dục về nội dung bồi dưỡng thường xuyên GVTHCS .................................................... 43 Bảng 2.5: Đánh giá của GV và cán bộ quản lý giáo dục về hình thức bồi dưỡng thường xuyên GVTHCS .................................................... 44 Bảng 2.6: Đánh giá của GV và cán bộ quản lý giáo dục về phương pháp bồi dưỡng thường xuyên GVTHCS .............................................. 45 Bảng 2.7: Đánh giá của GV và cán bộ quản lý giáo dục về thời gian, cơ sở vật chất, chế độ chính sách bồi dưỡng thường xuyên GVTHCS ....... 46 Bảng 2.8: Đánh giá của GV và cán bộ quản lý giáo dục về lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên GVTHCS............................................................. 47 Bảng 2.9: Đánh giá của GV và cán bộ quản lý giáo dục về chất lượng, hiệu quả BDTX cho GVTHCS ..................................................... 51 Bảng 2.10: Đánh giá mức độ và hiệu quả của các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho GV THCS của Phòng GD&ĐT Nậm Pồ........................................................................................... 55 Bảng 3.1: Đánh giá về tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất ..... 79 Bảng 3.2: Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất ......... 80 v
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Giáo dục và Đào tạo giữ vai trò quan trọng đối với mọi quốc gia, dân tộc ở mọi thời đại. Đảng và Nhà nước đã xác định “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là tương lai của dân tộc”. Trong giai đoạn hiện nay Đất nước ta đang trên đường phát triển và hội nhập quốc tế, nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực để phát triển kinh tế - xã hội đã đặt ra ngành giáo dục nhiều khó khăn và thách thức. Việc đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay đang là mối quan tâm của các cấp, ngành, các nhà khoa học và toàn xã hội. Trước thực tế đó đòi hỏi ngành giáo dục cần phải có những hướng đi mới để đáp ứng được sự phát triển của đất nước. Trong chiến lược Phát triển giáo dục giai đoạn 2011 - 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt có nêu Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt" và "Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và cong người Việt Nam". Ban chấp hành Trung ương khóa XI tại Hội nghị lần thứ VIII đã ban hành Nghị quyết số 29/NQ-TW đã nêu: “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” trong đó đã xác định “nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý” là khâu then chốt. Đổi mới quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; từ thay đổi mục tiêu giáo dục chủ yếu vẫn được thực hiện theo cách tiếp cận nội dung sang mục tiêu giáo dục tiếp cận năng lực học sinh. Để có được thay đổi về mục tiêu giáo dục trước tiên đội ngũ giáo viên phải thường xuyên cập nhật kiến thức và thay đổi cách thức tổ chức dạy học, 1
song thực tế việc thay đổi của đội ngũ giáo viên còn chậm, là vấn đề làm cho nhà quản lý giáo dục băn khoăn nhiều nhất. Để nâng cao chất lượng đội ngũ thì tổ chức, quản lý bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên đóng vai trò quan trọng quyết định đến toàn bộ nội dung giáo dục và đào tạo trong nhà trường. Nhưng vì nhiều lý do khách quan, chủ quan nên công tác này chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng mức, chính vì vậy công tác bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên theo hướng tiếp cận năng lực trong nhà trường không thực sự phát huy được hiệu quả của mình để xây dựng lên một đội ngũ giáo viên có năng lực đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện nay. Bên cạnh các quản lý các hoạt động của nhà trường thì vấn đề quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ. Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên về bản chất là quản lý việc thực hiện đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy theo hướng tiếp cận năng lực học sinh nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Nhà trường có vai trò quan trọng trong quản lý, chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng thường xuyên, thông qua nhà trường, bằng định hướng có kế hoạch bồi dưỡng cụ thể sẽ nâng cao được chất lượng đội ngũ, thúc đẩy các hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục và dạy học trong nhà trường. Song thực trạng về quản lý công tác bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS nhìn chung chưa phát huy hết được hiệu quả, chưa bám sát được nội dung phát triển chương trình giáo dục và đào tạo trong hiện nay. Trong những năm qua công tác quản lý nói chung, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên nói riêng ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đã đạt kết quả đáng kể, song vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập; chưa làm tốt các khâu xây dựng kế hoạch quản lý, tổ chức bồi dưỡng; triển khai các biện pháp quản lý bồi dưỡng chủ yếu thiên về mặt hành chính, thiên về định lượng mà kém phần định tính. Quản lý hoạt động bồi dưỡng mới dừng lại ở việc hoàn thành các modul bồi dưỡng trong năm học. Như vậy thực chất hoạt động bồi dưỡng thường xuyên ở các trường 2
vẫn gò ép về hình thức, thực hiện máy móc theo văn bản, theo kế hoạch, nội dung; hay đánh giá kết quả bồi dưỡng của giáo viên còn mang nặng bệnh thành tích, chưa thực sự tạo ra thay đổi trong đội ngũ để đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học theo hướng tiếp cận năng lực của học sinh. Xuất phát từ những lý do trên, để đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay đã đặt ra cho các cấp quản lý giáo dục là phải thay đổi phương pháp quản lý trong nhà trường nói chung, trong đó có quản lý bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên nói riêng nhằm đáp ứng yêu cầu của của người học. Cho đến nay có nhiều công trình nghiên cứu về công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên theo nhiều hướng tiếp cận khác nhau, song chưa có nhiều đề tài liệu nghiên cứu theo hướng tiếp cận năng lực người học để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt ở địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên vấn đề này chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống. Do vậy việc nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn, từ đó đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng thương xuyên có hiệu quả ở các trường THCS, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục là việc làm quan trọng và cần thiết. Trên cơ sở đó tôi mạnh dạn chọn đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục các trường THCS hiện nay. 3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồi dưỡng thường xuyên và công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS. 3
3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường THCS thuộc huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 4. Giả thuyết khoa học Hiện nay, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên còn nhiều hạn chế, bấp cập. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên GV một cách phù hợp, hiệu quả đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục sẽ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ GV, nâng cao chất lượng GD ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên các trường THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động thường xuyên cho giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và khảo nghiệm các biện pháp đề xuất. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu: Các biện pháp quản lý của phòng GD&ĐT đối với hoạt động bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS trong toàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên hiện nay. 6.2. Giới hạn về khách thể khảo sát: Đề tài khảo sát gồm 150 người là các cán bộ quản lý phòng GD&ĐT, chuyên viên phụ trách bồi dưỡng GV, Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng trường THCS và một số GV trên địa bàn huyện. 6.3. Giới hạn về địa bàn khảo sát: 11 trường THCS thuộc Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 4
7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Đề tài sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thống và khái quát hoá để xây dựng các khái niệm công cụ và xây dựng các luận cứ lý luận khác có liên quan đến quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Quan sát sư phạm: Quan sát cán bộ quản lý, giáo viên trong tổ chức hoạt động bồi dưỡng thường xuyên ở các trường THCS nhằm thu thập thêm thông tin về thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng thường xuyên để đánh giá kỹ năng tổ chức hoạt động dưỡng thường xuyên ở các trường THCS. - Điều tra bằng bảng hỏi: Xây dựng phiếu điều tra với các loại câu hỏi đóng, mở dành cho CBQL và giáo viên nhằm thu thập thông tin trên diện rộng một cách khách quan về thực trạng bồi dưỡng bồi dưỡng thường xuyên và kỹ năng tổ chức hoạt động dưỡng thường xuyên ở các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đối mới. - Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ và đặt câu hỏi cho các giáo viên, cán bộ quản lý của trường THCS,… để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến công tác bồi dưỡng thường xuyên, hỗ trợ thêm cho phương pháp sử dụng phiếu hỏi. - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Qua nghiên cứu các văn bản triển khai hoạt động bồi dưỡng thường xuyên của các cấp quản lý, nghiên cứu kế hoạch tổ chức hoạt động bồi dưỡng thường xuyên để tìm hiểu thêm thông tin về thực trạng vấn đề nghiên cứu. - Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến các chuyên gia, các nhà quản lý về thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên, cũng như về những giải pháp đề xuất. 7.3. Các phương pháp thống kê toán học Sử dụng phương pháp thống kê để xử lý kết quả điều tra, khảo sát. 5
8. Cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục luận văn có kết cấu gồm 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục - Chương 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên hiện nay. - Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 6
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Vấn đề BDTX cho đội ngũ GV là một trong những nhiệm vụ quan trọng để phát triển đội ngũ nhà giáo ngày càng có chất lượng đáp ứng được nhiệm vụ GD&ĐT trong tình hình mới nhằm góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Việc nghiên cứu về bồi dưỡng GV đã được quan tâm nghiên cứu từ lâu và ở mọi cấp độ từ cấp Bộ đến cấp trường. BDTX được coi là một mối quan tâm của nhiều nhà khoa học nên đã có không ít các công trình của tập thể và các cá nhân (trong và ngoài nước) nghiên cứu vấn đề này. * Ở nước ngoài: Ở Hàn Quốc, việc bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên là bắt buộc. BDGV đương nhiệm nhằm trang bị cho GV lý luận và phương pháp luận về giáo dục để nâng cao khả năng và hiệu quả giảng dạy trong lớp học. Mỗi chương trình BD thường kéo dài 182 giờ. Các chương trình BD được thiết kế riêng cho từng đối tượng. Chương trình cũng được phân loại cho phù hợp với mục đích BD, bao gồm: BD về soạn thảo chương trình giảng dạy; đào tạo số hoá thông tin, dữ liệu; BD chung; bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm,… Những người thực hiện chương trình này sẽ quyết định nội dung và thời gian cho mỗi khoá BD. Nội dung BD thường chú ý đến những kiến thức mới, những phương pháp giảng dạy tiên tiến và phổ biến trên thế giới. Ở Nhật Bản, có quy chế bắt buộc BD hàng năm đối với GV phổ thông mới vào nghề. GV đương nhiệm được BD bằng nhiều hình thức, ở nhiều cấp với phương thức đổi mới, đa dạng. Chính sách đãi ngộ GV chủ yếu thể hiện qua lương, phụ cấp, trợ cấp. Mức tăng lương dựa vào thành tích và thâm niên công tác, trung bình 1 năm hoặc 2 năm một lần. 7
Ở Pháp: Đất nước có truyền thống coi trọng nghề dạy học. Họ quan niệm: “Giảng dạy là một nghề đòi hỏi có trình độ chuyên sâu và được đào tạo về nghề nghiệp rất cao”. Việc BDGV ở Pháp được thực hiện theo 3 hướng chính: Coi trọng việc tự nâng cao trình độ nghề nghiệp của GV. Tạo ra sự phù hợp với công việc đối với tất cả GV đặc biệt là đối với GV dạy các môn mà lĩnh vực đó luôn có sự phát triển mạnh mẽ và các thiết bị trở nên lạc hậu. Định kì xác định những kiến thức sẽ phải đưa vào tổng thể chương trình bồi dưỡng để tổ chức BDGV. Có thể nói ở Pháp luôn có sự chú trọng tới vấn đề BDGV, bởi họ luôn mong muốn có đội ngũ GV có chất lượng cao nhằm đảm bảo mục tiêu, kế hoạch GD&ĐT. Nhìn chung nhiều nước trên thế giới quan tâm đến hoạt động bồi dưỡng GV và có hệ thống BDGV từ trung ương đến địa phương. Hình thức BDGV tuỳ thuộc vào điều kiện của từng quốc gia, xây dựng quy trình phù hợp, từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ GV. * Ở Việt Nam: Đảng, Nhà nước ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến giáo dục nói chung và người thầy nói riêng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Nhiệm vụ giáo dục rất quan trọng và vẻ vang, vì nếu không có thầy giáo thì không có giáo dục”. Trong những năm qua Đảng và Nhà nước hết sức coi trọng sự phát triển GD nhằm tạo động lực phát triển kinh tế xã hội. Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng GV có những chuyển biến tích cực nhằm dần dần chuẩn hoá đội ngũ này. Trong các nghiên cứu về vấn đề bồi dưỡng GV nói chung, BDTX cho đội ngũ GV nói riêng của các nhà khoa học, có một số đề tài nghiên cứu như: “Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên” (NXBGD Hà Nội 1992) của Lê Trần Lâm, tiêu biểu là cuốn: “Vấn đề giáo viên - Những nghiên cứu lí luận và thực tiễn” của Trần Bá Hoành (2006) [21], đã dành một phần lớn nói về công tác đào tạo BDGV ở Việt Nam cũng như những kinh nghiệm nước ngoài về đào tạo, bồi dưỡng GV ở một số nước châu Á, Đông Nam Á và ở Anh; gần đây có đề tài: “Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cải cách công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo 8
viên phổ thông”, Mã số: 01-2010 của Nguyễn Thị Bình (2012); Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đổi mới đào tạo giáo viên, đáp ứng yêu cầu giáo dục phổ thông trong thời kì CNH, HĐH và hội nhập quốc tế, (Đề tài NCKHGD cấp Bộ B20011-17-CT01 của Phan Trọng Ngọ) [28]; Nghiên cứu giải pháp đổi mới quản lý đào tạo giáo viên ở các trường ĐHSP, (Đề tài NCKHGD cấp Bộ B2001-17-CT05 của Phạm Quang Huân) [22]. Đặc biệt, các nghiên cứu của các tác giả Phạm Đỗ Nhật Tiến trong cuốn sách “Đổi mới đào tạo giáo viên trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam” do NXBGD ấn hành năm 2013 đã phân tích xu thế và một số mô hình đổi mới, cải cách đào tạo GV trên thế giới đồng thời đưa ra những đổi mới đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở Việt Nam theo định hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế. Trong chương trình đào tạo thạc sỹ về QLGD tại trường ĐHSP Hà Nội đã có khá nhiều luận văn nghiên cứu về vấn đề này. Có thể dẫn ra một số luận văn tiêu biểu: Luận văn của Nguyễn Thế Bình “Các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu phân ban THPT của sở GD&ĐT Phú Thọ” (2007); Nguyễn Văn Chính “Biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên trung học phổ thông huyện Thanh Oai - Hà Nội theo hướng chuẩn hóa” (2011); Dương Văn Đức “Những biện pháp quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên tiểu học ở huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay” (2006); Nguyễn Lương Hằng “Biện pháp quản lý đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Lạng Sơn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông” (2008); Phùng Thanh Kỳ “Một số giải pháp tăng cường quản lý bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ giáo viên THCS Hà Nội trong giai đoạn hiện nay” (1998). Luận văn của các tác giả Ngô Anh Hải: “Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng thường xuyên giáo viên các trường THPT tại huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi” (2012) [17]; Luận văn của Nguyễn Thị Nguyệt Quế: “Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng GV của Hiệu trưởng các trường THCS thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh” 9
(2010) [32]; Luận văn của Lưu Thị Thơm “Biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trung học cơ sở thành phố Sơn La tỉnh Sơn La” (2010); Trương Thị Thảo “Quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở theo CNN trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng”. Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục trường Đại học sư phạm Hà Nội (2012); Năm 2014, luận văn của Vũ Hồng Quân đã nghiên cứu một cách sâu hơn về “Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng thường xuyên giáo viên THCS của Phòng GD&ĐT huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình”. Các luận văn này đã phân tích được thực trạng và đề xuất biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV phù hợp với đặc trưng điều kiện kinh tế - xã hội từng vùng, miền trên địa bàn từng tỉnh, thành phố và giai đoạn triển khai. Như vậy, nghiên cứu về đổi mới đào tạo, bồi dưỡng GV đã có khá nhiều công trình đi sâu nghiên cứu. Nhưng riêng về lĩnh vực quản lý bồi dưỡng GVTHCS thì chưa có nhiều công trình đề cập tới. Trên các tạp chí chuyên ngành có khá nhiều bài viết về vấn đề bồi dưỡng GV: + Một số giải pháp bồi dưỡng GV đáp ứng yêu cầu đổi mới nền giáo dục của Nguyễn Đức Vũ, Kỷ yếu Hội thảo kỉ niệm 60 năm ngành sư phạm Việt Nam Bộ GD&ĐT - Hà Nội 10/2006. + Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng đội ngũ GV THPT miền núi của Nguyễn Tiến Phúc (Tạp chí Giáo dục số 240, năm 2010). + Chất lượng bồi dưỡng GVTHPT - thực trạng và giải pháp của Phạm Thị Kim Anh (Kỷ yếu Hội thảo về nâng cao chất lượng bồi dưỡng GVTHPT, Đại học sư phạm Huế 9/2009) [1]. + Phát triển nghiệp vụ cho GV Việt Nam dựa trên nhu cầu và chuẩn năng lực của Nguyễn Thị Ngọc Bích (Kỷ yếu Hội thảo quốc tế, trường ĐHGD- ĐHQG Hà Nội 12/2009). Nghiêm Đình Vỳ trong bài viết trên tạp chí Tuyên giáo số 11 ngày 23/3/2014 nêu rõ: “Việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phải đi theo hướng mở, 10