Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực nhằm nâng cao chất lượng công tác đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HOÀNG THỊ MINH HUỆ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THEO HỒ SƠ NĂNG LỰC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HOÀNG THỊ MINH HUỆ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THEO HỒ SƠ NĂNG LỰC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Út Sáu THÁI NGUYÊN - 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Út Sáu. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung luận văn của mình. Trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên không liên quan đến những vi phạm tác quyền, bản quyền do tôi gây ra trong quá trình thực hiện (nếu có). Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017 Tác giả Hoàng Thị Minh Huệ i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. Trước hết, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo Trường Đại học Sư phạm, Khoa Tâm lý - Giáo dục, các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy và hướng dẫn em nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Út Sáu, người đã trực tiếp, tận tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tạo điều kiện của Phòng Khảo thí và đảm bảo chất lượng, các Khoa và Bộ môn liên quan đã tận tình giúp đỡ, cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến để việc điều tra nghiên cứu và hoàn thành luận văn được thuận lợi. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về kinh nghiệm nghiên cứu nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả xin trân trọng tiếp thu những ý kiến góp ý chân thành của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo và các đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện hơn nữa luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017 Tác giả Hoàng Thị Minh Huệ ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v DANH MỤC CÁC HÌNH............................................................................................ vi MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài ................................................................................ 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 2 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3 6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THEO HỒ SƠ NĂNG LỰC ........................................................................................................... 6 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ..................................................................................... 6 1.1.1. Các công trình nghiên cứu của mốt số nước trên thế giới .................................. 6 1.1.2. Các công trình nghiên cứu của Việt Nam ........................................................... 7 1.2. Một số khái niệm công cụ liên quan đến đề tài ..................................................... 8 1.2.1. Đánh giá kết quả học tập của sinh viên Đại học Sư phạm ................................ 8 1.3. Một số vấn đề lý luận về đánh giá kết quả học tập của sinh viên Đại học Sư phạm theo hồ sơ năng lực ........................................................................................... 12 1.3.1. Bản chất của đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ....... 12 1.3.2. Phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ..... 14 1.3.3. Công cụ đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực .............. 16 iii
1.3.4. Các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ...................................................................................................................... 19 1.3.5. Quy trình đánh giá kết quả học tập của sinh viên đại học sư phạm theo hồ sơ năng lực .................................................................................................................. 21 1.3.6. Ý nghĩa của hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ....................................................................................................................... 21 1.4. Những vấn đề lý luận về quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên đại học sư phạm theo hồ sơ năng lực. ............................................................................... 22 1.4.1. Khái niệm quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên đại học sư phạm theo hồ sơ năng lực. ............................................................................... 22 1.4.2. Quy trình đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............ 22 1.4.3. Các cấp độ và lực lượng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ..................................................................................... 27 1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên ...................................................................................................................... 29 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................... 31 Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP VÀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THEO HỒ SƠ NĂNG LỰC ..................... 32 2.1. Khái quát về khách thể nghiên cứu ...................................................................... 32 2.2. Khảo sát thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. ................................. 33 2.2.1. Mục tiêu khảo sát .............................................................................................. 33 2.2.2. Đối tượng khảo sát ............................................................................................ 33 2.2.3. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 33 2.2.4. Phương pháp khảo sát ....................................................................................... 34 2.2.5. Bộ công cụ và mẫu khảo sát ............................................................................. 34 2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực ................................................ 34 iv
2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ....................................... 34 2.3.2. Thực trạng đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên trường Đại học Sư phạm - ĐHTN về việc thực hiện những yêu cầu đánh giá kết quả học tập sinh viên theo hồ hơ năng lực ............................................................................................. 37 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực tại trường Đại học Sư phạm - ĐHTN ...................................................... 44 2.4.1. Thực trạng quản lý công tác xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............................................................................... 44 2.4.2. Thực trạng công tác tổ chức hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ở trường Đại học Sư phạm - ĐHTN. .................................. 46 2.4.3. Thực trạng công tác chỉ đạo đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực .................................................................................................................. 49 2.4.4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên hiện nay ......................................................................................................... 56 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN theo hồ sơ năng lực .......................... 57 2.5.1. Những ưu điểm ................................................................................................. 57 2.5.2. Những hạn chế trong công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............................................................................... 58 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................... 60 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THEO HỒ SƠ NĂNG LỰC ....................................................... 61 3.1. Mục đích và nguyên tắc đề xuất biện pháp.......................................................... 61 3.1.1. Mục đích ........................................................................................................... 61 3.1.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................................... 61 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực ................................. 62 v
3.2.1. Đề xuất xây dựng và ứng dụng phần mềm quản lý kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............................................................................................. 62 3.2.2. Xây dựng và thực hiện tốt quy trình đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ..................................................................................................... 66 3.2.3. Tiếp tục đổi mới nội dung và hình thức đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............................................................................................. 71 3.2.4. Chỉ đạo tổ bộ môn, hướng dẫn giảng viên đa dạng hóa các hình thức, phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực. . 75 3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và tổ chức rút kinh nghiệm trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ......... 78 3.3. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất ......................... 80 3.3.1. Khái quát về khảo nghiệm ................................................................................ 80 3.3.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm ......................................................................... 80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................... 84 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 85 1. Kết luận ................................................................................................................... 85 2. Khuyến nghị ............................................................................................................ 86 2.1. Đối với Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN ............................... 86 2.2. Đối với các phòng chức năng .............................................................................. 86 2.3. Đối với các khoa chuyên môn ............................................................................. 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 88 PHẦN PHỤ LỤC vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lý ĐHSP Đại học Sư phạm ĐHTN Đại học Thái Nguyên GV Giảng viên KHGD Khoa học giáo dục KQHT Kết quả học tập KTĐG Kiểm tra đánh giá PPDH Phương pháp dạy học SV Sinh viên TNKQ Trắc nghiệm khách quan iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ..................................................................................................... 35 Bảng 2.2. Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN về thực hiện những yêu cầu đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............................................................. 38 Bảng 2.3. Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN về việc thực hiện quy trình đánh giá kết quả học tập theo hồ sơ năng lực.................................................................................... 40 Bảng 2.4: Hình thức đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực .................................... 42 Bảng 2.5. Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN về công tác xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả học tập theo hồ sơ năng lực của sinh viên ....................................................... 45 Bảng 2.6. Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về quản lý công tác tổ chức hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực ..................................................................................................... 46 Bảng 2.7. Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN về công tác chỉ đạo tổ chức đánh giá tổng kết hết môn của sinh viên theo hồ sơ năng lực ............................................................. 53 Bảng 2.8. Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN về công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên .......................................................................... 56 Bảng 3.1. Đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về tính cần thiết của các biện pháp đã đề xuất .................................................................................. 81 Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL và giảng viên về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất ....................................................................................................... 82 v
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1.Chuẩn kỹ năng riêng của từng sinh viên ......................................................63 Hình 3.2.Cập nhật bảng điểm thường xuyên ...............................................................63 Hình 3.3. Cập nhật kết quả điểm tổng kết môn học ....................................................64 Hình 3.4. Danh mục chuẩn kỹ năng chung ..................................................................64 Hình 3.5. Danh mục các chương trình đào tạo ............................................................65 Hình 3.6. Theo dõi tiến trình học của sinh viên...........................................................65 Hình 3.7. Theo dõi tiến trình học của sinh viên...........................................................65 Hình 3.8. Tiến trình đào tạo .........................................................................................66 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình đào tạo, đánh giá theo hồ sơ năng lực sinh viên tốt nghiệp là một khâu vô cùng quan trọng, giúp nhà trường định hướng phát triển chương trình đào tạo và tổ chức đào tạo đáp ứng thị trường tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp. Đồng thời là cơ sở để giảng viên nhìn lại quá trình đào tạo, giảng dạy của bản thân, tổ nhóm chuyên môn. Đánh giá theo hồ sơ năng lực sinh viên tốt nghiệp có tác dụng tạo động lực cho quá trình đào tạo không ngừng hoàn thiện và phát triển. Tuy nhiên, theo tác giả Nguyễn Thành Nhân trong công trình nghiên cứu “Mô hình đánh giá kết học tập của sinh viên trong đào tạo theo tín chỉ” thì đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở các trường đại học hiện nay đang có sự hạn chế cả lý luận và thực tiễn: Về mặt lý luận, đánh giá kết quả học tập của sinh viên đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình đào tạo nói chung và trong việc đảm bảo, nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập nói riêng nhưng trong xu hướng chuyển sang đào tạo theo tín chỉ hiện nay, những nghiên cứu lý luận về hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở đại học có tác dụng chỉ đạo, định hướng khả thi trong thực tế giáo dục đại học vẫn còn bỏ ngỏ; chưa có những nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực của sinh viên. Về mặt thực tiễn, một số trường đại học đã thực hiện đào tạo theo học chế tín chỉ và theo định hướng phát triển nghề nghiệp. Trong lộ trình chuyển đổi ấy đã và đang vướng mắc nhiều khó khăn về đội ngũ cán bộ giảng dạy, cơ sở hạ tầng, nguồn học liệu, chương trình đào tạo, phương thức quản lý đào tạo…Trong đó, vấn đề kiểm tra, thi cử, đánh giá kết quả học tập trong giáo dục nói chung và trong giáo dục đại học nói riêng được cho là còn nặng nề, tốn kém. Nhiều chủ trương, phương án, đề xuất cải tiến, đổi mới kiểm tra, đánh giá, thi cử, tuyển sinh bậc giáo dục đại học được đưa ra trên bình diện vĩ mô lẫn vi mô nhưng khi triển khai thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn, lúng túng. Thực tế hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên hiện nay vẫn chưa thật sự làm thay đổi và thúc đẩy theo chiều hướng tích cực việc học tập của sinh viên, việc giảng dạy của giảng viên và việc tổ chức, quản lý, đảm bảo chất 1
lượng đào tạo ở đại học. Vì vậy mà một trong những nhiệm vụ, giải pháp cần quan tâm trong trong đổi mới giáo dục - đào tạo ở nước ta hiện nay là đổi mới căn bản hình thức thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục - đào tạo. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để thông qua quá trình dạy học đại học, hoạt động đánh giá kết qủa học tập công cụ hữu ích thúc đẩy sự hình thành và phát triển năng lực của sinh viên. Trong khi đó, những nghiên cứu khoa học về đánh giá kết quả học tập trong giáo dục đại học trong nước nhằm làm sáng tỏ về lý luận và góp phần giải quyết những vấn đề của thực tiễn trong bối cảnh đổi mới đào tạo hiện nay còn mỏng, phân tán và thiếu tính định hướng tập trung. Một số vấn đề sau đây chưa được nghiên cứu thấu đáo như: Nghiên cứu bản chất, triết lý, tác động của đào tạo theo định hướng phát triển nghề nghiệp đến các yếu tố trong quá trình dạy học đại học; Nghiên cứu tiếp cận tối ưu về dạy - học và đánh giá kết qủa học tập trong đào tạo theo định hướng phát triển nghề nghiệp; Nghiên cứu về quản lý đánh giá kết qủa học tập của sinh viên vừa đáp ứng được nhu cầu phát triển năng lực người học và đảm bảo được thực chất kết quả đào tạo theo chuẩn đầu ra. Như vậy rất cần thiết có các công trình nghiên cứu về thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên đại học sư phạm nói chúng và sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên nói riêng. Nhưng trên thực tế chưa có công trình nào nghiên cứu về vấn đề trên. Xuất phát từ những lý do trên tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực”. 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực nhằm nâng cao chất lượng công tác đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. 2
3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. 4. Giả thuyết khoa học Chất lượng đào tạo sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực. Tuy nhiên, quá trình thực hiện và quản lý hoạt động này còn tồn tại một số khó khăn và hạn chế. Nếu đề xuất và thực hiện một cách đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực phù hợp với đặc điểm của sinh viên sư phạm và điều kiện thực tiễn của nhà trường thì sẽ nâng cao được hiệu quả của hoạt động đánh giá hoạt động học tập của sinh viên, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà trường. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xây dựng được lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm theo hồ sơ năng lực. - Đánh giá thực trạng công tác đánh giá kết quả học tập và thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. - Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. 6. Phạm vi nghiên cứu - Về khách thể điều tra: Chúng tôi tiến hành điều tra trên số lượng khách thể là Ban Giám hiệu, cán bộ Phòng Khảo thí và đảm bảo chất lượng; cán bộ Phòng Thanh tra pháp chế, cán bộ quản lí và giảng viên viên của 05 khoa Toán, Tâm lý - Giáo dục, Lịch sử, Vật lý và Giáo dục thể chất. Đây là năm Khoa của nhà trường được thụ hưởng chương trình POHE giai đoạn II. - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực trong năm học 2016 - 2017. 3
7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Tiến hành phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa các tài liệu và các văn bản có liên quan đến vấn đề quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp phỏng vấn Tiến hành phỏng vấn sâu theo chủ đề đối với cán bộ quản lí, giảng viên, sinh viên để thu thập những thông tin thực tiễn về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. 7.2.2.Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Xây dựng các mẫu phiếu điều tra đối với cán bộ quản lí, giảng viên, sinh viên nhằm khảo sát thực trạng công tác đánh giá kết quả học tập và thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. 7.2.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia Lấy ý kiến các chuyên gia, các cán bộ quản lý, các giảng viên có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực..,từ đó phân tích nguyên nhân dẫn đến hạn chế của thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. 7.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học Sử dụng các công thức toán học như: Tính trung bình cộng, tính phần trăm để xử lý số liệu thu được từ các phương pháp nghiên cứu làm cho kết quả nghiên cứu đảm bảo độ tin cậy chính xác cao bằng phần mềm SPSS 16.0. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương: 4
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hồ sơ năng lực. Chương 2. Thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. Chương 3. Biện pháp hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo hồ sơ năng lực. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THEO HỒ SƠ NĂNG LỰC 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các công trình nghiên cứu của mốt số nước trên thế giới Hoạt động đánh giá kết quả học tập và quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của người học đã được phản ánh khá rõ nét theo các hướng nghiên cứu sau: Nghiên cứu lý thuyết chung về kiểm tra đánh giá trong lớp học như công trình của Robert L.Ebel [42]. (Đo lường thành tích giáo dục - Measuring Educational Achievemet) đã mô tả chi tiết phương pháp đo lường, đánh giá định lượng kết quả học tập của sinh viên. Công trình: Measurement and Evaluation in Teaching “Đo lường và đánh giá trong dạy học của Norman E. Gronlund” đã đưa ra những nguyên tắc và quy trình đánh giá kết quả dạy học [37]. Công trình: A Teachers Guideto Assessment “Hướng dẫn giáo viên đánh giá của D. S. Frith và H. G. Macintosh” đã đề cập tới những vấn đề chuyên sâu về lý luận cơ bản của đánh giá trong lớp học, cách lập kế hoạch đánh giá, cách đánh giá, cho điểm [36]. Nghiên cứu về kỹ thuật kiểm tra, đánh giá kết quả học tập được trình bày trong cuốn “Classroom Assessment - techniques của Thomas A. Agelo” đã giới thiệu cho giáo viên biết cần phải sử dụng các phương pháp cụ thể nào trong đánh giá trên lớp và việc ra các quyết định khi sử dụng kết quả đánh giá [dẫn theo 41]. Rick Stiggins và các đồng nghiệp đã xuất bản 03 cuốn sách nghiên cứu về đánh giá trên lớp với các phương pháp, kỹ thuật cụ thể: “Student centered classroom Assessment" [41]. "Classrom Assessment for Student Learning" [40]. Nghiên cứu các mô hình đánh giá, trong đó có mô hình đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong các trường đại học, cao đẳng như: Mô hình của Trường đại học Oxford [41], mô hình của Mỹ (mô hình CLEP) [35], [34], [36]. Có nhiều tài liệu đề cập tới vấn đề quản lý hoạt động đánh giá giáo dục như: Công trình nghiên cứu của Jody Zall Kusek [13] “Mười bước tiến tới hệ thống giám sát và đánh giá dựa trên kết quả”. Các công trình nêu trên đã chỉ rõ quản lý hoạt động đánh giá giáo dục phải được tiến hành như thế nào để đạt được hiệu quả cao. 6
Khi bàn đến công tác đánh giá kết quả học tập của sinh viên tại Việt Nam, UNESCO đã đưa ra cuốn tài liệu mang tên “Monitoring Educational Achievement” (Giám sát thành tích giáo dục) đã chỉ ra các nhóm tiêu chí đánh giá và một số vấn đề liên quan tới hoạt động quản lý hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập của người học [43]. 1.1.2. Các công trình nghiên cứu của Việt Nam Các nghiên cứu về lý luận và ứng dụng các kỹ thuật đo lường - đánh giá kết quả học tập của người học có thể kể tới các tác giả như: Lưu Ban Cố [8], Nguyễn Đức Chính [7], Đặng Bá Lãm [16], Trần Thị Tuyết Oanh [22], Vũ Văn Dụ [9], Nguyễn Phương Nga và Nguyễn Quý Thanh [19], [ 18], Nguyễn Thị Tính [31], Nghiên cứu đề xuất tiêu chuẩn, nguyên tắc, cải tiến phương thức, quy trình, kỹ thuật trong các môn học, các ngành học, có thể kể tới các công trình nghiên cứu của Cấn Thị Thanh Hương và Vương Thị Phương Thảo [12], Nguyễn Thị Huyền [12]. Năm 2005, Trung tâm Đảm bảo chất lượng và Nghiên cứu phát triển Giáo dục Đại học - Đại học Quốc gia Hà Nội đã xuất bản cuốn “Giáo dục Đại học chất lượng và Đánh giá”. Sách gồm ba phần: Phần 1, Đánh giá hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học của giảng viên; Phần 2, Đánh giá hoạt động học tập và nghiên cứu khoa học của sinh viên và sinh viên cao học; Phần 3 Đánh giá chương trình đào tạo và chương trình giảng dạy [18]. Trong những năm đầu của thế kỷ XXI, ở Việt Nam đã xuất bản một số công trình liên quan tới quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên như: Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra tại Trường Đại học dân lập Văn Lang của Võ Văn Tuấn [28]; Biện pháp quản lý công tác đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong đào tạo trực tuyến ở các trường đại học, cao đẳng của Ngô Quang Sơn [23]; Nghiên cứu cải tiến quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong giáo dục đại học ở Việt Nam của tác giả Cấn Thị Thanh Hương [11]; Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên tại Trung tâm khảo thí ở Trường Đại học Y Hải Phòng của tác giả Nguyễn Thị Lan Anh [1]; Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong đào tạo theo học chế tín chỉ ở Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN của tác giả Nguyễn Thị Hải Yến [30]; Mô hình đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong đào tạo theo tín chỉ của tác giả Nguyễn Thành Nhân [20], Quản lý các hoạt động giáo dục trong trường học của tác giả Nguyễn Thị Huyền [32]. 7
Từ tổng quan trên chúng ta thấy, các công trình chủ yếu đi sâu nghiên cứu về đánh giá chương trình, đánh giá kết quả học tập của người học. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên còn chưa nhiều. Mặt khác, mỗi công trình nghiên cứu lại đi theo những cách tiếp cận khác nhau. Vì thế, việc vận dụng vào thực tiễn của mỗi cơ sở đào tạo đại học với những đặc thù riêng của mình phải cần có sự chọn lọc cụ thể. Trên cơ sở xem xét những kết quả nghiên cứu của một số tác giả trong nước và nước ngoài, tác giả khóa luận sẽ kế thừa để nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả hoạt động học tập của sinh viên nhóm ngành khoa học giáo dục làm cơ sở nghiên cứu và vận dụng để đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN theo hồ sơ năng lực nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 1.2. Một số khái niệm công cụ liên quan đến đề tài 1.2.1. Đánh giá kết quả học tập của sinh viên Đại học Sư phạm 1.2.1.1. Đánh giá Theo quan niệm của triết học đánh giá là xác định giá trị của sự vật hiện tượng xã hội, hoạt động hành vi của con người tương xứng với những mục tiêu, nguyên tắc, kết quả mong đợi hay chuẩn mực nhất định, từ đó bộc lộ một thái độ. Theo tác giả Batenson (1990): Đánh giá = Sự đo lường (thu thập các số liệu có hệ thống) + xét đoán (làm sáng tỏ các số liệu thu được)+ ra quyết định (những hành động dẫn đến việc thay đổi, sửa chữa, cải tiến). Theo bản thuật ngữ đối chiếu Anh- Việt thì thuật ngữ này có nghĩa là kiểm tra đánh giá. Đó là quá trình thu thập thông tin, hình thành những nhận định, phán đoán về kết quả công việc theo những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra, đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc.Như vậy, đánh giá là quá trình đưa ra những quyết định trên cơ sở đo lường, làm sáng tỏ số liệu thu thập được một cách có hệ thống để xét đoán giá trị. Trong giáo dục, đánh giá được hiểu là “quá trình thu thập và lý giải kịp thời có hệ thống các thông tin về hiện trạng khả năng hay nguyên nhân về chất lượng và hiệu quả 8
giáo dục căn cứ vào mục tiêu giáo dục làm cơ sở cho việc điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện những chủ trương, biện pháp và hành động giáo dục tiếp theo” [8,Tr. 21- 22]. Trong dạy học đánh giá được xem xét như một quá trình liên tục và là một phần của hoạt động giảng dạy. Khái niệm đánh giá liên quan gần gũi đến khái niệm kiểm tra. Kiểm tra được hiểu là “hoạt động đo lường để đưa ra các kết quả, các nhận xét, phán quyết dựa vào các thông tin thu được theo công cụ đã chuẩn bị trước với mục đích xác định xem cái gì đã đạt được, cái gì chưa đạt được, những nguyên nhân…” [8,Tr.23]. Và như vậy, kiểm tra cũng là hoạt động đánh giá; kết quả của kiểm tra được sử dụng để phản hồi làm các quyết định giáo dục như đánh giá, xếp loại, giải trình, báo cáo, tư vấn… Khái niệm kiểm tra và đánh giá đều có liên quan đến khái niệm đo lường. Đo lường được hiểu“là tiến trình đạt được sự mô tả bằng số lượng về mức độ mà một cá nhân làm được trong một lĩnh vực cụ thể” (N.E.Gronlud, 1981) Đo lường là khái niệm chung để chỉ sự so sánh một vật hay một hiện tượng với một thước đo hoặc chuẩn mực và có khả năng trình bày kết quả về mặt định lượng [19,Tr.13]. Trong giáo dục các phép đo lường chủ yếu được thực hiện một cách gián tiếp (vì nó liên quan đến con người, chủ thể đánh giá đồng thời cũng là đối tượng đánh giá). Công cụ đo có thể là các nhiệm vụ cần phải hoàn thành hoặc các bài kiểm tra tùy theo mục tiêu đánh giá. Đo lường trong giáo dục bao gồm cả định tính (thể hiện ở sự mô tả, sự nhận xét) và định lượng (thể hiện ở các con số, số liệu, bằng xếp loại). Trong đánh giá kết quả học tập có thể đo lường mức độ đạt tới các mục tiêu học tập đã xác định, do đó mục tiêu cần được lượng hóa để có thể đo lường. Và như vậy, đo lường là một khâu của quá trình đánh giá. Từ khái niệm đo lường, cần phải quan tâm đến hai khái niệm khác gắn với công cụ đo là độ giá trị và độ tin cậy Nói đến Độ giá trị ở đây, trong đo lường là nói đến tính hiệu quả của công cụ đo trong việc đạt được mục đích xác định (đo được đúng cái cần đo). Còn nói Độ tin cậy là nói đến mức độ chính xác của phép đo. Đây chính là là mức độ mà trong đó các kết quả nhất quán qua các lần đánh giá (độ ổn định). 9