Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên
lượt xem 6
download
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên
- ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM LÒ VĂN BỐN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Thuý Hằng THÁI NGUYÊN - 2018
- LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả Lò Văn Bốn i
- LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành công trình nghiên cứu này tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các tập thể và cá nhân. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự giúp đỡ tận tình của cô giáo hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Thúy Hằng. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ quý báu của Ban Giám Hiệu, thầy, cô và bạn bè đồng nghiệp Khoa Tâm lí - Giáo dục học trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã động viên, khuyến khích và tạo mọi điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn sự hợp tác nhiệt tình của các cộng tác viên, giáo viên và học sinh các trường PTDTBT THCS Na Cô Sa, trường PTDTBT THCS Nà Bủng, trường PTDTBT THCS Chà Cang, PTDTBT THCS Nậm Tin, PTDTBT THCS Pa Tần. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã quan tâm, chia sẻ, động viên giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn! Điện Biên, tháng 12 năm 2018 Tác giả luận văn Lò Văn Bốn ii
- MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC............................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... v DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................................ vi MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 5. Giả thuyết nghiên cứu...................................................................................... 3 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................................................... 7 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu ....................................................................... 7 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 7 1.1.2. Tại Việt Nam ............................................................................................. 8 1.2. Một số khái niệm có liên quan ................................................................... 12 1.2.1. Hướng nghiệp .......................................................................................... 12 1.2.2. Hoạt động giáo dục hướng nghiệp .......................................................... 13 1.2.3. Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp.............................................. 14 1.3. Hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở trường PTDT Bán trú THCS ........... 16 1.3.1. Trường PTDT Bán trú THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân ........... 16 iii
- 1.3.2. Ý nghĩa của hoạt động giáo dục hướng nghiệp PTDT Bán trú THCS.... 17 1.3.3. Mục tiêu, nhiệm vụ của hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở trường PTDT Bán trú THCS ............................................................................... 19 1.3.4. Nội dung giáo dục hướng nghiệp cho học sinh PTDTBT THCS ........... 22 1.3.5. Hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường PTDT Bán trú THCS.................................................................................................. 23 1.3.6. Định hướng đổi mới giáo dục và những yêu cầu đặt ra đối với giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường THCS Bán trú THCS .............. 24 1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở trường PTDT Bán trú THCS .......................................................................................... 26 1.4.1. Lập kế hoạch hoạt động giáo dục hướng nghiệp của nhà trường theo năm học, kỳ học ....................................................................................... 26 1.4.2. Tổ chức hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh nhà trường .... 27 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện các hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh nhà trường ........................................................................................ 29 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường .......... 30 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường PTDT Bán trú THCS .......................................................... 31 1.5.1. Các yếu tố từ phía đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên.......................... 31 1.5.2. Các yếu tố từ học sinh và phụ huynh học sinh ........................................ 32 1.5.3. Đặc điểm kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương ................................ 33 1.5.4. Các chính sách liên quan đến công tác hướng nghiệp cho học sinh dân tộc thiểu số ........................................................................................ 34 Kết luận chương 1.............................................................................................. 35 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG PTDTBT THCS HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN .............................................................. 36 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế- xã hội và giáo dục của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.......................................................................................... 36 iv
- 2.1.1. Vài nét về điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội huyện Nậm Pồ .............. 36 2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục của huyện Nậm Pồ ................................... 37 2.1.3. Đặc điểm các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ..... 38 2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 40 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 40 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 41 2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 41 2.2.4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 41 2.2.5. Công cụ khảo sát...................................................................................... 41 2.2.6. Xử lý kết quả khảo sát ............................................................................. 42 2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ .............................................................................. 42 2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, giáo viên và học sinh về HĐGDHN ở các trường........................................................................... 42 2.3.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ ............................................ 46 2.3.3. Thực trạng nội dung và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.................................................................................................. 48 2.3.4. Các lực lượng tham gia hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .......... 55 2.3.5. Đánh giá về thực trạng hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .......... 58 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .................. 60 2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục hướng nghiệp của nhà trường ......................................................................................... 60 2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường .......................................................................... 64 v
- 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường .......................................................................... 67 2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường ...................................................................................... 70 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ...... 72 2.6. Đánh giá chung về quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .......... 74 2.6.1. Ưu điểm ................................................................................................... 74 2.6.2. Hạn chế .................................................................................................... 74 2.6.3. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những hạn chế trong hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên........................................................................... 75 Kết luận chương 2.............................................................................................. 76 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG PTDTBT THCS HUYỆN NẬM PỒ ............................................................................................................ 77 3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp ........................................................... 77 3.1.1. Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ ............................................................. 77 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 77 3.1.3. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 77 3.1.4. Đảm bảo chất lượng và tính hiệu quả ...................................................... 78 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ............. 78 3.2.1. Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức về hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường PTDTBT THCS cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và các lực lượng giáo dục có liên quan .................. 78 3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức và tham gia giáo dục hướng nghiệp cho đội ngũ giáo viên nhà trường .............................................. 80 vi
- 3.2.3. Xây dựng kế hoạch giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trên cơ sở phát huy trí tuệ tập thể lãnh đạo và các thành viên nhà trường............. 84 3.2.4. Xây dựng chương trình hướng nghiệp phù hợp với điều kiện và đặc điểm học sinh nhà trường ...................................................................... 88 3.2.5. Chỉ đạo tích cực tổ chức tư vấn nghề cho học sinh các trường PTDTBT THCS ..................................................................................... 90 3.2.6. Chỉ đạo tăng cường các điều kiện và nguồn lực phụ vụ hoạt động GDHN cho học sinh .............................................................................. 92 3.3. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .......................... 94 3.3.1. Tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất................................................. 95 3.3.2. Tính khả thi của các biện pháp ................................................................ 96 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 103 PHỤ LỤC ............................................................................................................... vii
- DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ASEAN : Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á CBQL : Cán bộ quản lý CNH-HĐH : Công nghiệp hoá - hiện đại hoá GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GDHN : Giáo dục hướng nghiệp GV : Giáo viên HĐGDHN : Hoạt động giáo dục hướng nghiệp HS : Học sinh KTTH-HN-DN : Ky thuật tổng hợp - hướng nghiệp - dạy nghề NPT : Nghề phổ thông PT : Phổ thông PTDH : Phương tiện dạy học PTDTBT : Phổ thông dân tộc bán trú QL : Quản lý QLGD : Quản lý giáo dục QLHĐGDHN : Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp TBDH : Thiết bị dạy học THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh UNESCO : Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc iv
- DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê số lượng học sinh tại các trường ................................. 38 Bảng 2.2. Thống kê đội ngũ CBQL, giáo viên, nhân viên các trường PTDTBT THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ .............................. 39 Bảng 2.3 Kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ tại các trường năm 2017 ..................................... 40 Bảng 2.4. Nhận thức của CBQL và GV về mục tiêu GDHN cho học sinh THCS ................................................................................... 44 Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng thực hiện mục tiêu GDHN .................................................................................. 46 Bảng 2.6. Đánh giá của HS về thực trạng thực hiện mục tiêu GDHN của nhà trường ..................................................................................... 48 Bảng 2.7. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng thực hiện nội dung GDHN ở trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ............................ 49 Bảng 2.8. Đánh giá của HS về thực trạng thực hiện nội dung GDHN của nhà trường..................................................................................... 50 Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL và GV về hình thức GDHN cho học sinh các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ................ 52 Bảng 2.10. Đánh giá của học sinh về các hình thức GDHN trong nhà trường .................................................................................. 54 Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL và GV về các lực lượng tham gia hoạt động GDHN cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ ............................................................................. 55 Bảng 2.12. Đánh giá của của HS về các lực lượng tham gia hoạt động GDHN ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ ................ 57 Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động GDHN của nhà trường..................................... 61 Bảng 2.14. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động GDHN trong nhà trường ............................................ 64 v
- Bảng 2.15. Đánh giá của CBQL và GV về chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động GDHN trong nhà trường ............................................ 67 Bảng 2.16. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động GDHN trong nhà trường ............................................ 70 Bảng 2.17. Đánh giá của CBQL và GV về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động GDHN cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ........................................ 72 Bảng 3.1. Đánh giá của giáo viên, CBQL về tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất ................................................................................ 95 Bảng 3.2. Đánh giá của GV, CBQL về tính khả thi của các biện pháp đề xuất..... 97 vi
- DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Nhận thức của CBQL và GV về sự cần thiết của hoạt động GDHN ............................................................................ 42 Biểu đồ 2.2. Nhận thức của HS về sự cần thiết của hoạt động GDHN ...... 43 vi
- MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Một trong những vấn đề quan trọng và cấp thiết được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt chú trọng hiện nay chính là làm thế nào để thúc đẩy nền kinh tế - xã hội phát triển, đời sống của nhân dân các địa phương được cải thiện và nâng cao một cách bền vững. Để thực hiện được vấn đề này, công tác giáo dục hướng nghiệp cho HS tại các trường phổ thông được quan tâm và triển khai rộng rãi. Trong văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã nêu rõ “Coi trọng công tác hướng nghiệp và phân luồng HS trung học, chuẩn bị cho thanh niên, thiếu niên đi vào lao động nghề nghiệp phù hợp với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong cả nước và từng địa phương”. Giáo dục hướng nghiệp có vai trò rất lớn giúp cho HS nhận thức đúng đắn về nghề nghiệp, chọn được nghề phù hợp với bản thân đồng thời đáp ứng được nhu cầu của xã hội, góp phần vào việc phân luồng và sử dụng hợp lí nguồn lao động thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội bền vững. Nậm Pồ là một huyện miền núi, nằm phía Tây Bắc của tỉnh Điện Biên. Do đặc điểm về điều kiện kinh tế, thành phần dân cư chủ yếu là đồng bào các dân tộc ít người như Mông, Thái,... nên điều kiện kinh tế, giáo dục còn gặp nhiều khó khăn. Trên địa bàn huyện hiện nay, có 10 trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở. Phần lớn các em HS đi học xa nhà, ăn ở sinh hoạt tập trung tại trường. Do những khó khăn về kinh tế và văn hóa, phong tục, ... kết thúc chương trình học ở trường THCS, một bộ phận học sinh tiếp tục học lên THPT, một bộ phận rất nhỏ học nghề, còn lại nhiều học sinh xây dựng gia đình sớm và quay trở lại làm nương, rẫy, điều kiện kinh tế gia đình rất khó khăn. Vì vậy, giáo dục hướng nghiệp cho các em cần được quan tâm nhiều hơn để cải thiện tình trạng trên. Thực tế công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh (HS) các trường PTDTBT THCS còn nhiều hạn chế như thực hiện chưa được đồng bộ và chưa có hệ thống. Đội ngũ giáo viên (GV) đảm nhiệm công việc này chưa được đào 1
- tạo bài bản, chính quy, thông thường được nhà trường phân công GV văn hóa khác làm công tác kiêm nhiệm. Hình thức GDHN chủ yếu được lồng ghép thông qua dạy các môn khoa học cơ bản, môn công nghệ; thông qua các hoạt động ngoại khóa; các giờ sinh hoạt lớp; hoạt động ngoài giờ lên lớp,... Một trong những khó khăn nữa là việc phân bổ thời gian, số tiết học cho môn hoạt động GDHN hầu như chưa có, kể cả đối với học sinh khối lớp 9. Thêm vào đó, nội dung và hình thức giáo dục hướng nghiệp nghèo nàn, đơn điệu. Hướng nghiệp ở các trường PTDT Bán trú THCS trên địa bàn chỉ hướng tới cung cấp thông tin, đưa ra những lời khuyên mang tính chất chủ quan, đôi khi áp đặt của GV, chưa thực sự thu hút được sự quan tâm của HS. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến hiểu biết về nghề nghiệp của học sinh và công tác định hướng nghề nghiệp cho HS của nhà trường, ảnh hưởng đến việc phân luồng học sinh ở địa phương, gây lãng phí nguồn nhân lực đồng thời nảy sinh nhiều hệ lụy, mặt trái của xã hội. Rõ ràng, công tác GDHN còn vướng mắc và tồn tại nhiều vấn đề cần được cải thiện. Các nghiên cứu về giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDT Bán trú THCS là những nghiên cứu cần được quan tâm và có ý nghĩa thực tiễn cao. Để giải quyết vấn đề trên, giáo dục hướng nghiệp cần được nhà trường, chính quyền, các đoàn thể và cộng đồng, các gia đình,... quan tâm hơn nữa. Là cán bộ quản lý của một trường PTDT Bán trú THCS trên địa bàn, sự gắn bó với giáo dục vùng cao nhiều năm và trách nhiệm với nghề, tôi luôn trăn trở và mong muốn công tác giáo dục hướng nghiệp trong các nhà trường được cải thiện và đóng góp nhiều hơn, làm thay đổi nhiều hơn để các em ra trường không quay trở lại với việc làm nương rẫy vất vả và lập gia đình sớm. Nếu các em học sinh ra trường, học tiếp lên THPT hoặc đi học nghề, chọn được nghề phù hợp thì kinh tế gia đình các em có nhiều cơ hội được cải thiện, bớt đi những cảnh lập gia đình sớm, tình trạng tảo hôn và bế tắc, khó khăn về kinh tế,... Chính vì vậy, tôi đã chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên” để nghiên cứu và làm luận văn tốt nghiệp. 2
- 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lí luận về quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường PTDTBT THCS. 4.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp của học sinh ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 4.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 5. Giả thuyết nghiên cứu Hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ còn nhiều hạn chế. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý trên cơ sở đánh giá khách quan thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp, thực hiện kế hoạch hóa nội dung giáo dục hướng nghiệp; phát huy vai trò lãnh đạo của hiệu trưởng nhà trường, sự chủ động và phối hợp hợp lý của tập thể sư phạm với các lực lượng trong và ngoài trường sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục hướng nghiệp hiện nay ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 3
- 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động hướng nghiệp cho học sinh của hiệu trưởng các trường PTDBT THCS trên địa bàn huyện. Về địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu tại các trường trong địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, tại 05/10 trường PTDTBT THCS, gồm các trường thuộc xã: Na Cô Sa, Nà Bủng, Chà Cang, Pa Tần, Nậm Tin. Về đối tượng khảo sát: 30 cán bộ quản lý (Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, chủ tịch công đoàn, tổ trưởng chuyên môn, bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí MInh) và 75 giáo viên và 100 học sinh lớp 8, lớp 9 của 05 trường PTDTBT THCS trên địa bàn huyện. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Các phương pháp nghiên cứu lý luận gồm: Phương pháp phân tích và tổng hợp; lý thuyết; phương pháp so sánh; tổng hợp hóa và khái quát hóa các tài liệu lý thuyết. Sử dụng các phương pháp trên để nghiên cứu các văn kiện, Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng; các văn bản pháp luật của Nhà nước về Giáo dục và Đào tạo; nghiên cứu các quy định của ngành về quản lý hoạt động chuyên môn; nghiên cứu các tài liệu, sách, báo, tạp chí khoa học có liên quan đến đề tài. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Quan sát các hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường nhằm thu thập, kiểm chứng các thông tin về thực trạng hoạt động hướng nghiệp và quản lý hoạt động hướng nghiệp trong các trường PTDTBT THCS trên địa bàn huyện Nậm Pồ. 4
- 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Mục đích Điều tra bằng phiếu để nắm bắt, tổng hợp và đánh giá thực trạng nhận thức, mức độ tham gia và đánh giá của CBQL, GV, HS về hoạt động hướng nghiệp trong nhà trường. Các thông tin định tính và định lượng thu thập nhằm chỉ ra những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của thực trạng đó. Phiếu khảo sát được xây dựng với 03 mẫu phiếu điều tra thực trạng cho các đối tượng là CBQL, GV và HS của 05 trường PTDT Bán trú THCS trên địa bàn; 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Nhằm thu thập thông tin định tính về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường nhằm bổ sung thông tin đã thu thập được bằng phương pháp quan sát và điều tra bằng bảng hỏi. Từ đó, nghiên cứu có thể đánh giá khách quan về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh. 7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động Phương pháp được thực hiện bằng cách nghiên cứu giáo án một số môn học như Sinh học, Giáo dục công dân; kế hoạch năm học; … nhằm tìm hiểu minh chứng tổ chức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường. 7.2.5. Xin ý kiến tư vấn chuyên gia Thực hiện xin ý kiến chuyên gia nhằm chính xác hóa tên đề tài và xây dựng khung lý luận của đề tài, đánh giá tính cấp thiết và khả thi của hệ thống các biện pháp đề xuất.. 7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý kết quả điều tra. Lập các biểu bảng, các sơ đồ… để so sánh, đối chiếu số liệu nhằm mục đích rút ra những nhận xét phục vụ đề tài nghiên cứu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo, Phần phụ lục. Luận văn có 3 chương: 5
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 6
- Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu 1.1.1. Trên thế giới Hướng nghiệp học đường và nghề nghiệp đã có lịch sử ra đời và phát triển với bề dày trên dưới 100 năm trên thế giới và trên thực tế đã trở thành một lĩnh vực tác nghiệp chuyên môn và chính sách được tích hợp chặt chẽ trong các hệ thống giáo dục, đào tạo, lao động, việc làm, dịch vụ và chính sách của nhiều nước trong khu vực cũng như trên thế giới. Ở Nhật Bản, công trình “Cải cách giáo dục Nhật Bản hướng tới thế kỉ 21” của Magumi Nishino (Viện nghiên cứu giáo dục Nhật Bản) đã nghiên cứu khá sâu sắc vấn đề bồi dưỡng tri thức và kĩ năng cơ bản của những ngành nghề cần thiết cho học sinh phổ thông. Theo tác giả, học sinh trung học phải được: Bồi dưỡng tri thức và kĩ năng cơ bản của những ngành nghề cần thiết trong xã hội, có thái độ tôn trọng đối với lao động và có khả năng lựa chọn nghề tương lai phù hợp với mỗi cá nhân [24]. Từ lâu, giáo dục Nhật Bản đã chú ý đến vấn đề hoàn thiện nội dung, hình thức dạy học kĩ thuật nhằm cung cấp tri thức, rèn luyện kĩ năng lao động nghề nghiệp và phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh phổ thông [7]. Vào giữa thế kỉ XIX, ở Pháp xuất hiện cuốn sách “Hướng nghiệp chọn nghề”, nội dung cuốn sách đề cập tới vấn đề phát triển đa dạng của nghề do sự phát triển công nghiệp. Ngay khi đó, người ta đã nhận thấy tính đa dạng, phức tạp của hệ thống nghề nghiệp, tính chuyên môn hoá vượt lên hẳn so với giai đoạn sản xuất công nghiệp và thủ công nghiệp, qua đó khẳng định tính cấp thiết phải giúp đỡ thanh thiếu niên học sinh đi vào “Thế giới nghề nghiệp” nhằm sử dụng hiệu quả lao động trẻ tuổi. Đến năm 1975, nước Pháp tiến hành cải cách 7
- giáo dục, giảm bớt tính hàn lâm trong việc cung cấp các kiến thức khoa học, tăng cường tỷ trọng các kiến thức có ý nghĩa thực dụng và ý nghĩa hướng nghiệp để giúp học sinh trung học chuẩn bị đi vào đào tạo và cuộc sống nghề nghiệp (Dẫn theo Đặng Danh Ánh, [2]). Khu vực các nước ASEAN trong những năm qua đã và đang tăng cường GDHN cho học sinh phổ thông: Tại Philippin: Một trong những mục tiêu giáo dục phổ thông là đào tạo nguồn nhân lực với trình độ tay nghề cần thiết để có thể lựa chọn nghề. Chính vì thế mà ở cấp II đã thực hiện giáo dục nghề nghiệp, và chuẩn của học sinh là phải đạt được những kiến thức, kĩ năng, thông tin nghề nghiệp và tinh thần làm việc tối thiểu cần thiết để có thể chọn nghề. Sang cấp III tập trung vào một số lĩnh vực cụ thể như hướng nghiệp - dạy nghề. Tại Thái Lan: Ngay từ Tiểu học đã trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản, kĩ năng tối thiểu của một số công việc nội trợ, nông nghiệp và nghề thủ công. Sang cấp II đẩy mạnh công tác GDHN gắn với một nghề trên cơ sở phù hợp với độ tuổi, sở thích, nhu cầu của mỗi học sinh, đây là bước tiền đề cho học sinh vào cấp III. Giáo dục nghề nghiệp gắn liền với hướng nghiệp nhằm cung cấp cho học sinh những kĩ năng nghề nghiệp, tất cả các trường phải dạy nghề theo quy định của Bộ, học sinh đạt chuẩn sẽ được cấp chứng chỉ nghề. Jacques Delors, chủ tịch Uỷ ban quốc tế độc lập về giáo dục cho thế kỉ XXI của UNESCO khi phân tích “ Những trụ cột của giáo dục” đã viết: “Học tri thức, học làm việc, học cách chung sống và học cách tồn tại ", đó là 4 trụ cột mà Uỷ ban đã trình bày và minh họa những nền tảng của giáo dục . Theo tác giả vấn đề GDHN và học nghề của học sinh phổ thông là một căn bản không thể thiếu được trong giáo dục. Tác giả đã nhấn mạnh việc học sinh có cơ hội phát triển năng lực của mình bằng cách tham gia các hoạt động nghề nghiệp song song với việc học tập tri thức [25]. 1.1.2. Tại Việt Nam Ở Việt Nam, hướng nghiệp là vấn đề khoa học và thực tiễn được nhiều người quan tâm. Trước hết phải kể đến quan điểm mang tính định hướng của 8
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Ảnh hưởng của văn học dân gian đối với thơ Tản Đà, Trần Tuấn Khải
26 p | 789 | 100
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán tô màu đồ thị và ứng dụng
24 p | 493 | 83
-
Luận văn thạc sĩ khoa học: Hệ thống Mimo-Ofdm và khả năng ứng dụng trong thông tin di động
152 p | 328 | 82
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán màu và ứng dụng giải toán sơ cấp
25 p | 372 | 74
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán đếm nâng cao trong tổ hợp và ứng dụng
26 p | 414 | 72
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Nghiên cứu thành phần hóa học của lá cây sống đời ở Quãng Ngãi
12 p | 544 | 61
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu vấn đề an ninh mạng máy tính không dây
26 p | 517 | 60
-
Luận văn thạc sĩ khoa học Giáo dục: Biện pháp rèn luyện kỹ năng sử dụng câu hỏi trong dạy học cho sinh viên khoa sư phạm trường ĐH Tây Nguyên
206 p | 300 | 60
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán tìm đường ngắn nhất và ứng dụng
24 p | 344 | 55
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bất đẳng thức lượng giác dạng không đối xứng trong tam giác
26 p | 313 | 46
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Đặc trưng ngôn ngữ và văn hóa của ngôn ngữ “chat” trong giới trẻ hiện nay
26 p | 321 | 40
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán ghép căp và ứng dụng
24 p | 265 | 33
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Phật giáo tại Đà Nẵng - quá khứ hiện tại và xu hướng vận động
26 p | 236 | 22
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu ảnh hưởng của quản trị vốn luân chuyển đến tỷ suất lợi nhuận của các Công ty cổ phần ngành vận tải niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam
26 p | 287 | 14
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Thế giới biểu tượng trong văn xuôi Nguyễn Ngọc Tư
26 p | 250 | 13
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Đặc điểm ngôn ngữ của báo Hoa Học Trò
26 p | 215 | 13
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Ngôn ngữ Trường thơ loạn Bình Định
26 p | 194 | 5
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tích hợp nội dung giáo dục biến đổi khí hậu trong dạy học môn Hóa học lớp 10 trường trung học phổ thông
119 p | 5 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn