intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST
Báo xấu
111
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý giáo dục phòng chống baọ lưc học ̣ đường ở các trường THPT thành phố Yên Bái, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý giáo duc̣ phòng chống bạo lưc học ̣ đường trong các trường THPT ở thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái, nhằm haṇ chế tình trang bạo lực học đường, đồng thời giáo dục hoc sinh có những hành vi phù hơp với yêu cầu xã hội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái

  1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN PHƯƠNG LINH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ YÊN BÁI TỈNH YÊN BÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2017
  2. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN PHƯƠNG LINH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ YÊN BÁI TỈNH YÊN BÁI Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. PHÍ THỊ HIẾU THÁI NGUYÊN - 2017
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi, các số liệu kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực theo thực tế nghiên cứu, chưa từng được bất cứ tác giả nào khác nghiên cứu và công bố. Hà Nội, ngày 21 tháng 10 năm 2017 Tác giả Nguyễn Phương Linh i
  4. LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân tro ̣ng cảm ơn sự hướng dẫn chu đáo của cô giáo, TS. Phí Thị Hiếu - người đã trực tiế p hướng dẫn tôi trong suố t quá trình thực hiện luận văn. Cô đã theo sát và chỉ bảo chi tiết, bổ sung cho tôi rất nhiều kiến thức về chuyên ngành quản lý giáo dục. Tôi xin trân tro ̣ng cảm ơn các thầ y cô giáo và các em ho ̣c sinh các trường THPT trên địa bàn thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái đã phối hợp cộng tác trong các cuộc khảo sát, cho ý kiế n, quan tâm, ta ̣o điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Tuy đã cố gắ ng rất nhiề u để có thể hoàn thành được đề tài, song không thể tránh khỏi những thiế u sót. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp để luận văn của tôi được hoàn thiện hơn. Hà Nội, ngày 21 tháng 10 năm 2017 Tác giả Nguyễn Phương Linh ii
  5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT .................................................. iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 2 3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu ................................................................ 2 4. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2 5. Giả thuyết khoa học ..................................................................................... 2 6. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 3 8. Cấu trúc luận văn ......................................................................................... 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH THPT ........................................................................................................ 5 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................ 5 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 5 1.1.2. Ở Việt Nam................................................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 12 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo du ̣c
 .................................................................... 12 1.2.2. Bạo lực, bạo lực học đường, phòng chống bạo lực học đường............... 14 1.2.3. Giáo dục phòng chống bạo lực học đường .............................................. 15 1.2.4. Quản lý giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh Trung học phổ thông .......................................................................................... 16 1.3. Giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ............. 17 1.3.1. Trường THPT trong hệ thống giáo dục quốc dân ................................... 17 1.3.2. Một số đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THPT ................................... 17 iii
  6. 1.3.3. Mục tiêu giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh trung học phổ thông .......................................................................................... 20 1.3.4. Nội dung giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh trung học phổ thông .......................................................................................... 20 1.3.5. Phương pháp giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ... 21 1.3.6. Các hình thức tổ chức giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh trung học phổ thông .................................................................. 22 1.4. Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động giáo dục, phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT.......................................................... 23 1.4.1. Lập kế hoạch giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ....................................................................................................... 23 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoa ̣ch giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường cho học sinh THPT .................................................................................. 25 1.4.3. Chỉ đa ̣o triể n khai kế hoa ̣ch giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ở các trường THPT .................................................................................. 26 1.4.4. Kiể m tra, đánh giá hoạt động giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ở các trường THPT .................................................................................. 26 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lýhoạt động giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh THPT.......................................................... 27 1.5.1. Các yếu tố khách quan .......................................................................... 27 1.5.2. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 29 Kết luận chương 1.............................................................................................. 32 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH THPT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ YÊN BÁI, TỈNH YÊN BÁI .............................. 33 2.1. Khái quát về khách thể nghiên cứu ...................................................... 33 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng .................................................................... 35 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 35 2.2.2. Khách thể khảo sát................................................................................... 35 2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 35 iv
  7. 2.2.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................. 35 2.3. Thực trạng giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái .............................................. 36 2.3.1. Thực tra ̣ng về nội dung giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ........ 36 2.3.2. Thực tra ̣ng về phương pháp giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ......... 38 2.3.3. Thực tra ̣ng về hình thức tổ chức giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường .. 41 2.3.4. Kế t quả công tác giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường .................. 43 2.4. Thực trạngquản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở TP Yên Bái ........................................................... 45 2.4.1. Thực trạng quản lý kế hoạch giáo dục phòng, chống bạo lực ho ̣c đường cho học sinh ở các trường THPT thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái ............ 45 2.4.2. Thực tra ̣ng về tổ chức thực hiện kế hoa ̣ch giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ở các trường Trung ho ̣c phổ thông .................................. 46 2.4.3. Thực tra ̣ng chỉ đa ̣o triể n khai kế hoa ̣ch giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ................................................................................................ 47 2.4.4. Thực tra ̣ng kiể m tra, đánh giá kế t quả hoạt động giáo du ̣c phòng, chố ng ba ̣o lực học đường ở các trường THPT ................................................... 49 2.4.5. Các yế u tố ảnh hưởng đế n quản lý giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực học đường cho HS THPT ............................................................................... 52 2.4.6. Đánh giá chung về hoạt động quản lý giáo dục phòng chống BLHĐ..... 53 Kết luận chương 2.............................................................................................. 57 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH THPT Ở THÀNH PHỐ YÊN BÁI, TỈNH YÊN BÁI .............................................. 59 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................... 59 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ......................................................... 59 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 60 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 60 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ, toàn diện .......................................... 60 v
  8. 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục phòng, chống BLHĐ cho HS THPT ở thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái ........................................ 61 3.2.1. Xây dựng kế hoa ̣ch giáo dục phòng chống BLHĐ cho ho ̣c sinh trường THPT phù hơ ̣p với chương trình giáo du ̣c chung ................................... 61 3.2.2. Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho giáo viên ......................................................................... 64 3.2.3. Chỉ đa ̣o triể n khai kế hoa ̣chGD phòng chống BLHĐ cho ho ̣c sinh THPT theo hướng tích hơ ̣p và lồ ng ghép các hoạt động da ̣y ho ̣c ngoa ̣i khóa và chính khóa .................................................................................. 65 3.2.4. Tăng cường sự phối hợp các lực lượng giáo du ̣c trong và ngoài nhà trường tham gia hoạt động giáo du ̣c phòng chống BLHĐ cho ho ̣c sinh THPT ....................................................................................................... 68 3.3. Khảo nghiệm tính cầ n thiế t và tính khả thi của biện pháp ......................... 70 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 74 Kết luận chương 3.............................................................................................. 76 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 77 1. Kết luận .......................................................................................................... 77 ̣ 2. Kiế n nghi ....................................................................................................... 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 82 PHỤ LỤC vi
  9. DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT BGH : Ban giám hiệu BLHĐ : Ba ̣o lực học đường CBQL : Cán bộ quản lý GDCD : Giáo du ̣c công dân GV : Giáo viên
 
 GVBM : Giáo viên bộ môn GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HS : Ho ̣c sinh
 HV : Hành vi
 PHHS : Phu ̣ huynh ho ̣c sinh TDTT : Thể du ̣c thể thao THPT : Trung ho ̣c phổ thông VHVN : Văn hóa văn nghệ iv
  10. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đánh giá của Cán bộ quản lý, giáo viên các trường Trung học phổ thông thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái về việc thực hiện nội dung giáo du ̣c phòng, chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường .................... 37 Bảng 2.2. Đánh giá của ho ̣c sinh các trường THPT thành phố Yên Bái về việc thực hiện nội dung giáo du ̣c phòng, chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ............................................................................................. 37 Bảng 2.3. Đánh giá của GV về mức độ sử du ̣ng các phương pháp giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường cho ho ̣c sinh ....................... 39 Bảng 2.4. Đánh giá của HS về mức độ sử du ̣ng các phương pháp giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường của GV ...................................... 40 Bảng 2.5. Tự đánh giá của GV về việc sử dụng các hình thức giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường cho ho ̣c sinh .............................. 41 Bảng 2.6. Đánh giá của HS về các hình thức giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường của giáo viên ......................................................... 42 Bảng 2.7. Thực tra ̣ng lập kế hoa ̣ch giáo du ̣c phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ở các trường THPT ở thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái ... 45 Bảng 2.8. Thực tra ̣ng về tổ chức thực hiện kế hoa ̣ch phòng, chố ng BLHĐ ở các trường THPT ........................................................................ 46 Bảng 2.9. Thực tra ̣ng chỉ đa ̣o triể n khai kế hoa ̣ch giáo du ̣c phòng, chố ng BLHĐ ............................................................................................ 48 Bảng 2.10. Chấ t lượng giáo du ̣c đa ̣o đức ........................................................ 50 Bảng 2.11. Sự khác biệt về đánh giá kết quả hoạt động giáo dục phòng chống BLHĐ ở các trường THPT thành phố Yên Bái.................. 51 Bảng 2.12. Tỷ lệ ý kiến đánh giá của CBQLGD về mức độ tác động của các yếu tố đến QLGD phòng chống BLHĐ cho HS THPT .......... 52 Bảng 3.1. Kế t quả khảo sát về tính cầ n thiế t của một số biện pháp quản lý giáo du ̣c phòng, chố ng BLHĐ ở các trường THPT thành phố Yên Bái .......................................................................................... 71 Bảng 3.2. Kế t quả kiể m chứng tính khả thi của các biện pháp quản lý giáo du ̣c phòng, chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ................................... 72 v
  11. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong suốt những năm vừa qua, Việt Nam đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, đạt được nhiều thành tựu góp phần quan trọng trong việc hoàn thành các kế hoạch chiến lược về mọi mặt của đất nước, đặc biệt là mục tiêu “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” của ngành giáo dục. Bên cạnh những thành tựu phát triển, giáo dục Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, yếu kém. Hậu quả của hạn chế này là sự gia tăng phức tạp của hiện tượng bạo lực học đường trong các trường học, đặc biệt là khối THPT. Đây là mối lo ngại không chỉ của ngành Giáo dục mà còn của toàn xã hội. Bạo lực học đường ngày càng gia tăng với số lượng chóng mặt đã ảnh hưởng rất lớn đến quá trình đào tạo và phát triển con người của đất nước. Do đó, cần tiến hành và tăng cường công tác giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh. Để hoạt động này có hiệu quả, công tác quản lý của lãnh đạo nhà trường có vai trò hết sức quan trọng. Ở tỉnh Yên Bái, để ngăn ngừa có hiệu quả BLHĐ xảy ra ở đơn vị mình, nhiều trường THPT trong tỉnh đã có các hình thức, giải pháp khác nhau để phòng chống và hạn chế BLHĐ xảy ra. Có nhiều hoạt động tuy không mới về nội dung nhưng đã được cải tiến không ngừng về mặt hình thức để thu hút học sinh tham gia nhằm góp phần hạn chế tình trạng bạo lực trong trường THPT. Tuy vậy, nhìn trên diện rộng thì thực trạng công tác quản lý phòng chống BLHĐ trong các trường THPT ở tỉnh Yên Bái vẫn còn không ít mặt hạn chế, bất cập. Chính vì vậy, BLHĐ vẫn xảy ra và có thể diễn biến phức tạp trong các nhà trường bất cứ lúc nào nếu như từng đơn vị, trường học lơ là, mất cảnh giác đối với vấn đề BLHĐ. Với những lý do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường trung học phổ 1
  12. thông thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái” để nghiên cứu với mong muốn đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý giáo dục phòng chống và hạn chế nạn bạo lực học đường. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý giáo dục phòng chố ng ba ̣o lực ho ̣c đường ở các trường THPT thành phố Yên Bái, đề tài đề xuấ t các biện pháp quản lý giáo du ̣c phòng chố ng bạo lực ho ̣c đường trong các trường THPT ở thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái, nhằ m ha ̣n chế tình tra ̣ng ba ̣o lực ho ̣c đường, đồ ng thời giáo dục ho ̣c sinh có những hành vi phù hơ ̣p với yêu cầ u xã hội. 3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục học sinh ở các trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở Thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái. 4. Phạm vi nghiên cứu Chúng tôi tiến hành khảo sát lấy ý kiến của các CBQLGD, GV và HS tại 5 trường THPT trên địa bàn thành phố Yên Bái: THPT chuyên Nguyễn Tất Thành, THPT Lý Thường Kiệt, THPT Hoàng Quốc Việt, THPT Nguyễn Huệ, THPT Dân tộc nội trú. 5. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý giáo dục phòng chống bạo lực học đường ở các trường THPT thành phố Yên Bái nhiều năm qua đã được quan tâm và có nhiều tiến bộ, tuy nhiên đứng trước những thay đổi của môi trường, có ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động giáo dục phổ thông thì công tác quản lý trên bộc lộ nhiều bất cập. Nếu có các biện pháp quản lý giáo dục phù hợp thì sẽ hạn chế được nạn bạo lực học 2
  13. đường, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, đặc biệt là giáo dục phòng chống BLHĐ. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT. - Khảo sát, phân tích thực trạngquản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường THPT Thành phố Yên Bái. - Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường THPT Thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái. 7. Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, phân loại các tài liệu khoa học có liên quan đến hoạt động quản lý giáo dục, bạo lực học đường...nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn + Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Sử dụng hệ thống các câu hỏi và phiếu điều tra theo mẫu nhằm thu thập số liệu về thực trạng công tácquản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở Thành phố Yên Bái, từ đó tìm ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng. + Phương pháp phỏng vấn: Đối tượng phỏng vấn là cán bộ quản lý và giáo viên của các trường THPT trên địa bàn Thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái.Chủ đề phỏng vấn là công tác quản lý hoạt động giáo dục phòng chống BLHĐ tại trường mình công tác. + Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động dạy học và giáo dục ngoài giờ lên lớp với chủ đề phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở Thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái. 3
  14. + Phương pháp chuyên gia Lấy ý kiến đóng góp của các chuyên gia về lĩnh vực QLGD (Lãnh đạo phòng Giáo dục, Trưởng, phó các bộ phận chuyên môn), lãnh đạo các trường THPT trong tỉnh Yên Bái về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở Thành phố Yên Bái. - Các phương pháp bổ trợ Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu, tính phần trăm, tính trung bình cộng để xử lý các kết quả khảo sát thực tiễn. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo vàphụ lục, luận văn cấu trúc gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở Thành phố Yên Bái. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh THPT ở Thành phố Yên Bái. 4
  15. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH THPT 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1.Trên thế giới Bạo lực học đường đang trở thành vấn nạn tại nhiều quốc gia. Bạo lực học đường không phải là câu chuyện mới, nhưng thời gian gần đây, nó trở thành đề tài được nhiều phụ huynh trên thế giới quan tâm khi mạng xã hội góp phần “phát tán” nhanh hơn những đoạn ghi hình các học sinh ẩu đả, hiếp đáp lẫn nhau. Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) là một cơ quan thuộc bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Mỹ. Nhiệm vụ của CDC là thực hiện công tác y tế cộng đồng và an toàn thông qua việc cung cấp thông tin giúp nâng cao sức khoẻ cùng với các bộ trong liên bang và các tổ chức khác. Tuy nhiên, nhiều năm qua, CDC cũng là một trong những cơ quan có nhiều nghiên cứu và hành động trong vấn đề bạo lực học đường tại Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới. Năm 2007, CDC đã đưa ra hệ thống chiến lược ngăn ngừa và can thiệp với vấn đề bạo lực học đường. Theo đó, các chuyên gia của cơ quan này xây dựng bốn mức độ can thiệp tương ứng với bốn chương trình can thiệp để ngăn chặn tình trạng này. Đó là can thiệp xã hội, cộng đồng trường học, gia đình và can thiệp cá nhân. Các chiến lược phòng chống từ xã hội nhắm tới việc thay đổi điều kiện văn hoá và xã hội nhằm giảm thiểu sự phát sinh bạo lực. Sự can thiệp ở mức độ này khá rộng từ hạn chế kích thích bạo lực trên các phương tiện truyền thông, phục hồi các quy tắc xã hội và đạo đức tới việc tái dựng các hệ thống giáo dục tích cực. Tuy rộng về hình thức nhưng để sự can thiệp này khả thi đòi hỏi mỗi 5
  16. quốc gia phải có những hành động mạnh và sâu sắc. Chính vì thế đây được coi là mức độ can thiệp có tính hiệu quả và tính khả thi là thấp nhất. Cộng đồng trường học là mức độ can thiệp được xây dựng nhằm giảm thiểu những nguy cơ bạo lực tại trường học. Các nghiên cứu tâm lý học cho thấy, sự giảm bớt của bạo lực và những thái độ tiêu cực ở thanh thiếu niên đặc biệt hiệu quả với những can thiệp tại trường học. CDC đề xuất trường học khuyến khích các kỹ năng quản lý lớp học, hình thức học nhóm và hình thức giám sát chủ động giữa học sinh. Mức độ can thiệp thứ tư chính là gia đình. Thái độ bạo lực của thanh thiếu niên có thể xuất phát từ chính hoàn cảnh gia đình. Trong trường hợp đó, sẽ không dễ để can thiệp một cách mềm mỏng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy khi môi trường sống tại gia đình lành mạnh, tích cực và mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái, ông bà và cháu, anh chị em… tích cực sẽ đảm bảo cho mối quan hệ cá nhân với xã hội không đẩy tới bạo lực. Tại rất nhiều nước hiện nay, sự can thiệp hiệu quả nhất chính là can thiệp trực tiếp với các học sinh có thái độ gây hấn và hành vi bạo lực. Trường học phối hợp với gia đình và chuyên gia tâm lý có thể xây dựng các chương trình can thiệp nhằm giảm thiểu thái độ xung đột của các em đồng thời giúp các em biết cách hoà đồng và biết lựa chọn những hành vi tích cực thay vì bạo lực. CDC và nhiều tổ chức xã hội khác như PLAN, SIDA đều thống nhất với hướng quan điểm can thiệp đúng mức độ. Nếu ngay lập tức áp dụng những hình thức giáo dục quá mạnh chắc chắn sẽ gây tác dụng ngược với các đối tượng bạo lực học đường. Chính vì thế cần xác định rõ nguyên nhân, điều kiện tâm lý cũng như hoàn cảnh sống của đối tượng để lựa chọn hình thức can thiệp phù hợp. Tổ chức phát triển cộng đồng tập trung vào trẻ em Plan International và Trung tâm nghiên cứu quốc tế về phụ nữ (ICRW) vừa công bố báo cáo về tình trạng bạo lực trong các trường học ở châu Á. Báo cáo dựa trên kết quả nghiên cứu và khảo sát thực tế với 9.000 học sinh ở lứa tuổi 12-17, các giáo viên, hiệu 6
  17. trưởng, phụ huynh... tại 5 quốc gia Campuchia, Việt Nam, Indonesia, Pakistan và Nepal, thực hiện từ tháng 10/2013 đến tháng 3/2014. Theo báo cáo này, tình trạng bạo lực trong các trường học châu Á đang ở mức báo động. Trung bình cứ 10 học sinh thì có 7 em từng trải nghiệm bạo lực học đường. Quốc gia có số học sinh hứng chịu nạn bạo lực cao nhất là Indonesia (84%); thấp nhất là Pakistan với 43%. Chỉ tính trong 6 tháng (10/2013-3/2014), số học sinh bị bạo lực (ở mọi hình thức: tinh thần, thể xác...) tại trường học của Indonesia là 75%. Việt Nam với 71%. Năm 1994 Mushinski M với nghiên cứu có tên: “Bạo lực trong các trường công lập của Mỹ” trong loạt bài điều tra hàng năm của giáo viên trường công lập MetLife Mỹ đã chỉ ra thực trạng hành vi bạo lực, nhận thức của giáo viên, sinh viên và các quan chức thực thi pháp luật về tình trạng bạo lực học đường trong các trường học. Những người tham gia khảo sát công nhận bạo lực là một vấn đề trong các trường học của họ, tuy nhiên sự cảm nhận về tầm quan trọng của vấn đề này lại có sự khác nhau giữa các nhóm. Một công trình nghiên cứu của Glew GM và các cộng sự tiến hành năm 2005 trên 3530 học sinh lớp ba, lớp bốn, lớp năm tại Mỹ với đề tài: “Bắt nạt, tâm lý xã hội điều chỉnh và kết quả học tập ở trường tiểu học” với mục tiêu xác định tỷ lệ bắt nạt trong trường tiểu học và mối liên quan của nó với nhà trường, thành tích học tập, hành động kỷ luật và cảm giác của bản thân: buồn, an toàn, phụ thuộc. Kết quả của nghiên cứu cho thấy 23% trẻ em được khảo sát đã từng tham gia bắt nạt, hoặc đã từng là kẻ bắt nạt, nạn nhân hoặc cả hai. Nạn nhân và kẻ bắt nạt nạn nhân có thành tích học tập thấp hơn so với những người ngoài cuộc. Tất cả 3 nhóm nêu trên đều có cảm giác không an toàn khi ở trường học so với những đứa trẻ ngoài cuộc. Nạn nhân và kẻ bắt nạt nạn nhân cho biết, họ cảm thấy rằng họ không thuộc về trường học. Họ thường cảm thấy buồn bã nhiều hơn so với những đứa trẻ bình thường. Những kẻ bắt nạt và nạn nhân của hành vi bắt nạt chủ yếu là nam giới. Tác giả đưa ra kết luận: tỷ lệ bắt nạt thường xuyên của các 7
  18. học sinh tiểu học là đáng nể. Đồng thời, mối liên hệ giữa hành vi bắt nạt đã chỉ ra rằng đây là một vấn đề nghiêm trọng trong trường tiểu học. Các nghiên cứu được trình bày trong tài liệu nà cho thấy sự cần thiết phải có các chương trình giảng dạy chống bạo lực học đường. 1.1.2. Ở Việt Nam Theo Báo cáo của Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm (Bộ Công an), từ năm 2013 - 2015, đã xử lý hơn 25.000 vụ phạm pháp hình sự, xử lý trên 42.000 đối tượng, trong đó có hơn 75% là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên. Điều đáng nói là so với những năm trước, đối tượng phạm tội ngày càng trẻ hóa và hành vi phạm tội cũng như tính chất mức độ phạm tội ngày càng nghiêm trọng hơn, những hành vi bạo lực trong trường học ngày càng tăng và đa dạng. Tác giả Mạc Văn Trang, một trong những chuyên gia đầu ngành liên quan đến tâm lý học đường trong một nghiên cứu của mình đã chỉ ra rằng, hệ thống pháp luật, quy định trách nhiệm trong quản lý từ trên xuống dưới không rõ ràng, trách nhiệm không cụ thể, kỷ luật không nghiêm minh, nên hiệu quả công vụ, trách nhiệm nghề thấp. Dưới góc độ ứng xử với HS vi phạm, PGS. Trang phân tích: Những việc kiểm điểm, phê bình, khiển trách, đuổi học 1 tuần... rất ít có tác dụng vì chỉ là tác động bên ngoài. Đối với em bị hại càng khó khăn giải tỏa được những “uẩn khúc” nặng nề qua khuyên bảo hay tham vấn hời hợt...[dẫn theo 32]. Theo tác giả Huỳnh Văn Sơn “Ngay trong môi trường học đường, việc dạy làm người còn bị xem nhẹ; chuyện dồn ép để học tập vẫn được đặt để như một yêu cầu tối quan trọng. Đó là chưa kể việc thiếu mềm mại trong cách thức giáo dục, thiếu đầu tư cho việc tìm hiểu và tác động giáo dục... Không ít thầy cô giáo vẫn cho rằng mình là bậc “bề trên”, thời gian đâu để lắng nghe, điều kiện đâu để tìm hiểu hoàn cảnh, sự đầu tư cho công tác giáo dục đạo đức còn bị xem nhẹ thì thử hỏi bạo lực - một hành vi bột phát sao không có cơ hội nảy sinh”. Sự ảnh hưởng của các loại sản phẩm được núp bóng dưới văn hoá một cách thô thiển, 8
  19. đó là những trò chơi bạo lực gián tiếp hay trực tuyến, đó là những phim ảnh thiếu sự kiểm soát của những cơ quan chức năng được tuồn vào bằng nhiều hình thức dẫn đến sự “rối nhiễu” hành vi về mặt tâm lý. Đây không hẳn là sự rối nhiễu mang tính chất tâm thần mà đó là rối nhiễu hay lệch chuẩn hành vi với những định hướng chuẩn mực. Tác giả Đinh Phương Duy, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ thành phố Hà Nội chỉ ra rằng: “Các giá trị xã hội đang thay đổi. Thế hệ trẻ chưa được giáo dục một cách bài bản đồng bộ nên một bộ phận không nhỏ bị khủng hoảng, tiếp thu những giá trị ảo không đúng với chuẩn mực của xã hội” [dẫn theo 32]. Tác giả Trần Tuấn Lộ, Trưởng khoa Tâm lý Trường Đại học Văn Hiến cho rằng: “Cùng với sự phát triển của kinh tế và xã hội, thế hệ trẻ đang bị đầu độc bởi ma lực của những trò chơi chém giết trong game, đồng thời cũng bị "nhiễm khuẩn” từ chính những cảnh bạo hành trong gia đình và ngoài xã hội. Chính người lớn đã góp phần không nhỏ làm tăng thêm tính hung hãn, côn đồ ở trẻ” và “Nguyên nhân từ nhà trường chính là sự giáo dục chưa đủ, thậm chí không giáo dục về việc phòng chống bạo lực. Đặc biệt là gia đình cũng chưa quan tâm, chưa thân thiện với con cái trong khi xã hội lại có quá nhiều yếu tố độc hại đối với lứa tuổi các em. Học sinh tiếp xúc với hàng ngàn cảnh bạo lực… để rồi trở thành một hình ảnh quen thuộc và bắt chước theo. Đó còn là hệ quả của sự vô cảm của người lớn, của việc giáo dục quá nặng về lý thuyết, kiến thức mà không giáo dục về kỹ năng, đạo đức, nhân cách làm người” [dẫn theo 19]. Tác giả Nguyễn Vinh Hiển cho biết: Những giá trị đạo đức trong xã hội đang thay đổi nhanh, trong khi việc ứng phó của ngành giáo dục không theo kịp. Trong thời gian tới, phải tập trung bồi dưỡng cho giáo viên dạy môn đạo đức bởi trong thời gian qua, nhà trường chỉ chú trọng tới các môn chính như toán, văn… 9
  20. Nhằm góp phần cung cấp cho các nhà quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh cũng như các đối tượng quan tâm khác trong xã hội các kỹ năng cơ bản để phòng chống có hiệu quả bạo lực học đường và tệ nạn xã hội, đã có nhiều công trình nghiên cứu khác nhau. Bộ GD&ĐT đã tổ chức lễ trao giải sinh viên nghiên cứu khoa học năm 2016. Có 8 đề tài nghiên cứu giành giải nhất. Trong đó, đề tài: “Xây dựng cẩm nang tuyên truyền nhằm phòng chống Bạo lực học đường” đã thực sự thu hút sự quan tâm của dư luận. Cẩm nang phòng chống bạo lực học đường là một đề tài thiên về giải pháp cụ thể, được nhìn nhận dưới góc độ của học sinh, là một thông điệp của chính các em gửi đến các nhà quản lý giáo dục. Tác giả Phạm Minh Hạc nhận định học sinh sử dụng bạo lực là do không được giáo dục đầy đủ, không đủ sức phân biệt được hành vi của mình dẫn đến suy nghĩ và hành động lệch lạc. Trong nghiên cứu của mình, ông đưa ra 6 nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực học đường, đó là: một số học sinh thiếu vắng sự yêu thương của gia đình; áp lực học tập do người lớn áp đặt; thường xuyên bị bạo lực gia đình; thích chứng tỏ bản thân; hùa theo bạn bè tham gia đánh nhau; bị kích động bởi hoàn cảnh do thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề. Những năm gầ n đây, ba ̣o lực ho ̣c đường mới được tập trung nghiên cứu một như là đố i tươ ̣ng của một bộ môn khoa ho ̣c. Rất nhiều tác phẩm, đề tài đi sâu vào nghiên cứu hoạt động giáo dục phòng chống bạo lực học đường ở trong nước. - Quang Cường (2014), Hà Nội: Học sinh được học cách phòng ngừa, ứng phó với bạo lực học đường, Diễn đàn Dân trí Việt Nam. 
 - Trầ n Quyế t, Quang Sơn (2014), Những lỗ hổ ng “chế t người” trong giáo dục nhân cách và pháp luật. http://nguoiduatin.vn. - Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế (2009): “Nhu cầu, định hướng và đào tạo tâm lý học đường tại Việt Nam” (Needs, Direction and Training of School spychology in VietNam), Viện Tâm lý học. 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1468 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2