Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục thể chất ở trường cao đẳng Thống kê

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là lý luận, thực trạng hoạt động GDTC và quản lý hoạt động GDTC ở trường cao đẳng Thống kê, đề xuất biện pháp quản lý hoạt động GDTC nhằm nâng cao chất lượng hoạt động GDTC trong nhà trường, đáp ứng yêu cầu thực tiễn giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục thể chất ở trường cao đẳng Thống kê

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN NGỌC SƠN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN NGỌC SƠN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Trịnh Văn Tùng THÁI NGUYÊN - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Ngọc Sơn i
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới Lãnh đạo trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường. Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Trịnh Văn Tùng người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo trường Cao đẳng Thống kê cùng bạn bè, người thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các bạn đồng nghiệp. Em xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Ngọc Sơn ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ....................................................................... vii MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu .......................................................................... 3 5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4 8. Cấu trúc nội dung luận văn ....................................................................................... 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRONG TRƯỜNG CAO ĐẲNG ............................................... 5 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề quản lý hoạt động giáo dục thể chất trong trường Cao đẳng ................................................................................................... 5 1.1.1. Những nghiên cứu về công tác giáo dục thể chất ............................................... 5 1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục thể chất. ............................... 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài...................................................................... 9 1.2.1. Quản lý ................................................................................................................ 9 1.2.2. Khái niệm thể chất ............................................................................................ 10 1.2.3. Khái niệm giáo dục thể chất ............................................................................. 11 1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục thể chất ................................................................ 12 1.3. Hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng .......................................... 12 1.3.1. Vị trí vai trò của hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng .............. 12 1.3.2. Chương trình giáo dục thể chất trong trường cao đẳng .................................... 14 1.3.3. Mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục thể chất trong trường cao đẳng .......................... 16 1.3.4. Hình thức giáo dục thể chất trong trường cao đẳng ......................................... 18 1.4. Quản lý hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng ............................. 20 1.4.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng ......... 20 1.4.2. Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng ........... 22 1.4.3. Chỉ đạo hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng ............................ 23 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng. .......... 24 iii
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục thể chất trong trường cao đẳng ............................................................................................................. 25 1.5.1. Các yếu tố khách quan ...................................................................................... 25 1.5.2. Các yếu tố chủ quan .......................................................................................... 27 Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................... 29 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ ................................................ 30 2.1. Khái quát về trường Cao đẳng Thống kê ........................................................... 30 2.1.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển trường Cao đẳng Thống kê ........... 30 2.1.2. Sứ mệnh, tầm nhìn, chức năng, nhiệm vụ của trường Cao đẳng Thống kê...... 31 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của trường Cao đẳng Thống kê ............................................... 32 2.1.4. Quy mô đào tạo của trường Cao đẳng Thống kê .............................................. 34 2.2. Mục đích, nội dung và phương pháp khảo sát thực trạng .................................. 35 2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 35 2.2.2. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 35 2.2.3. Công cụ khảo sát ............................................................................................... 35 2.2.4. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu ........................................ 35 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng ................................................................................ 36 2.3.1. Thực trạng hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ................ 36 2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ... 48 2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ................................................................................. 58 2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường Cao đẳng Thống kê .................................................................................................... 59 2.5.1. Những ưu điểm ................................................................................................. 59 2.5.2. Những hạn chế .................................................................................................. 60 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ...................................................................... 61 Tiểu kết chương 2 ....................................................................................................... 62 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ .................................................... 63 3.1. Các nguyên tắc xác định đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục thể chất ...... 63 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................................... 63 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................................... 63 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính giáo dục ................................................................... 64 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thiết thực .................................................................. 64 iv
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường Cao đẳng Thống kê ..... 65 3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của quản lý hoạt động GDTC cho cán bộ quản lý, giảng viên trường cao đẳng Thống kê. ..................................... 65 3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên trực tiếp tham gia quản lý hoạt động GDTC trường cao đẳng Thống kê .......... 67 3.2.3. Tăng cường công tác phối hợp giữa các phòng, khoa chức năng, Đoàn thanh niên, Hội sinh viên và các cơ quan, tổ chức khác trong quản lý hoạt động GDTC trường cao đẳng Thống kê ............................................................ 69 3.2.4. Tăng cường đổi mới quản lý tổ chức hoạt động GDTC chính khóa và hoạt động GDTC ngoại khóa trường cao đẳng Thống kê .......................................... 70 3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động GDTC và quản lý hoạt động GDTC trong trường cao đẳng Thống kê .............................. 72 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 74 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường Cao đẳng Thống kê ........................................... 75 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 75 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm .................................................................................... 75 3.4.3. Nội dung khảo nghiệm...................................................................................... 75 3.4.4. Quy trình khảo nghiệm ..................................................................................... 75 3.4.5. Phương pháp khảo nghiệm ............................................................................... 75 3.4.6. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 76 Tiểu kết chương 3 ....................................................................................................... 82 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................... 83 1. Kết luận ................................................................................................................... 83 2. Kiến nghị................................................................................................................. 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 86 PHỤ LỤC v
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CĐ : Cao đẳng CLB : Câu lạc bộ CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa ĐH : Đại học GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GDTC : Giáo dục thể chất GV : Giáo viên HSSV : Học sinh sinh viên SV : Sinh viên TDTT : Thể dục thể thao vi
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ Bảng: Bảng 2.1. Quy mô đào tạo của trường cao đẳng Thống kê trong những năm học gần đây ..................................................................................................... 34 Bảng 2.2. Thực trạng đánh giá của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên trường cao đẳng Thống kê về vai trò của hoạt động GDTC ................... 36 Bảng 2.3. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng thực hiện nội dung, chương trình giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê .......... 38 Bảng 2.4. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ............. 40 Bảng 2.5. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng các hình thức giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê .......................................... 42 Bảng 2.6. Thực trạng đội ngũ giảng viên giảng dạy giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê .................................................................................. 44 Bảng 2.7. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ...................................................................... 45 Bảng 2.8. Thực trạng tự đánh giá về thể lực của SV trường cao đẳng Thống kê ....... 47 Bảng 2.9. Kết quả học tập môn GDTC của sinh viên trường cao đẳng Thống kê học kỳ 1 năm học 2019 - 2020 ........................................................... 47 Bảng 2.10. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê.................... 48 Bảng 2.11. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ......................... 50 Bảng 2.12. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng chỉ đạo hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ................................. 53 Bảng 2.13. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê ................... 56 Bảng 2.14. Đánh giá của các khách thể khảo sát về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục thể chất trường cao đẳng Thống kê.................................................................................................. 58 vii
Bảng 3.1. Đánh giá của các khách thể khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động GDTC trường cao đẳng Thống kê .................... 76 Bảng 3.2. Đánh giá của các khách thể khảo sát về tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động GDTC trường cao đẳng Thống kê .................... 78 Bảng 3.3. Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động GDTC trường cao đẳng Thống kê .................... 80 Biểu đồ: Biểu đồ 3.1. So sánh tính cần thiết của các biện pháp quản lý công tác sinh viên trường cao đẳng Thống kê ...................................................................... 77 Biểu đồ 3.2. So sánh tính khả thi của các biện pháp quản lý công tác sinh viên trường cao đẳng Thống kê ...................................................................... 79 viii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sức khỏe được xem như một bộ phận cấu thành của nền văn hoá, bao gồm sức khỏe về mặt thể chất, tinh thần và xã hội. Sức khỏe là một mặt quan trọng của chất lượng đời sống, là nguồn tài sản quý báu của mỗi quốc gia, là sản phẩm phản ánh khách quan thành tựu của nhiều lĩnh vực khoa học, trong đó có sự đóng góp quan trọng của công tác giáo dục thể chất (GDTC) và quản lý hoạt động giáo dục thể chất trong các nhà trường. Vì vậy, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vị trí của hoạt động GDTC đối với thế hệ trẻ. Xem đó là động lực quan trọng và phải có chính sách chăm sóc, giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển hài hoà về các mặt thể chất, tinh thần, trí tuệ và đạo đức. Vì vậy, Chỉ thị 36 CT/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng về công tác TDTT trong giai đoạn mới đã chỉ rõ: "Thực hiện hoạt động GDTC trong tất cả các trường học. Làm cho việc tập luyện TDTT trở thành nếp sống hằng ngày của hầu hết HSSV" [1]. Công tác này cần coi trọng nâng cao chất lượng GDTC trong các trường học; tổ chức, hướng dẫn và vận động đông đảo HSSV tham gia rèn luyện hàng ngày. Công tác GDTC và hoạt động TDTT trong trường học là một mặt quan trọng trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo, góp phần thực hiện mục tiêu: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, đáp ứng nhu cầu đổi mới của sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời còn hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện nhân cách. Tại khoản 1, điều 39, Luật Giáo dục sửa đổi năm 2009 đã xác định mục tiêu của giáo dục đại học là đào tạo người học có phẩm chất chính trị, đạo đức, có ý thức phục vụ nhân dân, có kiến thức và năng lực thực hành nghề nghiệp tương xứng với trình độ đào tạo, có sức khỏe, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nghị quyết 08-NQ/TW của Bộ Chính trị, trước những yêu cầu mới, với mục tiêu và nhiệm vụ của công tác GDTC và thể thao trường học đó là: “Nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục thể chất và hoạt động thể thao trong trường học; đổi mới nội dung, giáo trình, chương trình GDTC phù hợp với thể chất HSSV Việt Nam và tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khoá với các tiêu chí đánh giá cụ thể, linh hoạt” [2]. Trong những năm qua, trường cao đẳng Thống kê luôn xác định tầm quan trọng của công tác GDTC, quản lý hoạt động GDTC, tổ chức tập luyện TDTT và rèn 1
luyện sức khỏe cho SV là một trong những nhiệm vụ chính trị. Nhà trường đã tiến hành tổ chức các hoạt động GDTC nội khóa cũng như ngoại khóa cho SV một cách thường niên. Tuy vậy, số tiết giảng dạy nội khóa còn hạn chế (60 tiết/2 kỳ), số giờ luyện tập ngoại khóa cũng còn khiêm tốn, phong trào TDTT chưa được phát triển một cách sâu rộng đến từng SV. Mặt khác, hầu hết SV còn thiếu tích cực tham gia luyện tập TDTT ngoại khóa. Sân bãi, dụng cụ tập luyện hàng năm đã được bảo dưỡng, bổ sung nhưng chưa nhiều, điều đó ảnh hưởng đến quá trình tập luyện, hạn chế sự phát triển thể lực và sức khỏe của SV. Tuy nhiên trong các trường cao đẳng, đại học nói chung, trường cao đẳng Thống kê nói riêng, không chỉ hoạt động GDTC mà quản lý hoạt động giáo dục thể chất cũng còn tồn tại nhiều bất cập và hạn chế như: Việc xây dựng kế hoạch hoạt động GDTC tuy được thực hiện song còn chưa thường xuyên, chưa gắn với yêu cầu thực tiễn và tính đến nhu cầu, khả năng của sinh viên. Kế hoạch hoạt động GDTC còn chưa cụ thể, chưa đa dạng, nhiều khi còn mang tính hình thức. Việc tổ chức hoạt động GDTC mới chỉ tập trung ở các giờ học bộ môn GDTC, các loại hình giáo dục thể chất như câu lạc bộ thể thao, ngoại khóa hoạt động GDTC, thi đấu thể thao... trong nhà trường còn hạn chế. Việc chỉ đạo đối với hoạt động GDTC đôi khi còn buông lỏng, chưa có sự phân cấp, phân quyền cụ thể trong quản lý hoạt động GDTC, chưa phát huy được sự tham gia của các phòng, khoa, tổ bộ môn, đoàn thanh niên, hội sinh viên và các tổ chức trong và ngoài nhà trừng tham gia vào hoạt động GDTC và quản lý hoạt động GDTC. Việc kiểm tra, đánh giá chất lượng công tác giáo dục thể chất, hoạt động thể thao và quản lý hoạt động GDTC trong nhà trường chưa được thực hiện thường xuyên. Trường cao đẳng Thống kê xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là tăng cường công tác GDTC, đặc biệt là quản lý hoạt động GDTC, huy động mọi nguồn lực tham gia nhằm phát triển thể lực và tăng cường sức khỏe cho SV đáp ứng yêu cầu xã hội. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành lựa chọn, xây dựng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động GDTC trong nhà trường. Đó là một trong những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cũng như khẳng định thương hiệu của nhà trường. Với kỳ vọng như vậy, chúng tôi lựa chọn vấn đề: “Quản lý hoạt động giáo dục thể chất ở trường cao đẳng Thống kê” làm luận văn tốt nghiệp. 2
2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở cơ sở nghiên cứu lý luận, thực trạng hoạt động GDTC và quản lý hoạt động GDTC ở trường cao đẳng Thống kê, đề xuất biện pháp quản lý hoạt động GDTC nhằm nâng cao chất lượng hoạt động GDTC trong nhà trường, đáp ứng yêu cầu thực tiễn giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Nghiên cứu vấn đề lý luận về GDTC và quản lý hoạt động GDTC ở trường cao đẳng. 3.2. Nghiên cứu thực trạng GDTC, quản lý hoạt động GDTC trong trường Cao đẳng Thống kê. 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động GDTC ở trường Cao đẳng Thống kê. 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động giáo dục thể chất ở trường cao đẳng. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục thể chất ở trường Cao đẳng Thống kê. 5. Giả thuyết khoa học Hoạt động GDTC nói chung và quản lý hoạt động GDTC của trường cao đẳng Thống kê đã được quan tâm thực hiện, nhưng chất lượng và hiệu quả chưa cao. Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến thực trạng này trong đó có yếu tố thuộc về quản lý. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động GDTC ở trường cao đẳng Thống kê một cách khoa học phù hợp với đặc điểm sinh viên và điều kiện thực tiễn của nhà trường thì sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động GDTC, đáp ứng được mục tiêu giáo dục toàn diện của nhà trường. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động GDTC tại trường Cao đẳng Thống kê của Hiệu trưởng nhà trường. Đề tài khảo sát trên các khách thể gồm 35 CBQL và 73 giảng viên, 135 sinh viên trường Cao đẳng Thống kê. 3
7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp các tài liệu trong và ngoài nước (sách, báo, tạp chí, luận án, luận văn... các đề tài nghiên cứu, các Văn bản, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và ngành GD&ĐT) liên quan đến công tác GDTC và quản lý hoạt động GDTC, trên cơ sở đó hệ thống, khái quát hóa những vấn đề lý luận, xây dựng khung lý thuyết của vấn đề nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Quan sát trực tiếp các hoạt động quản lý của độ ngũ CBQL, GV tại trường Cao đẳng Thống kê; Phát hiện, thu thập các thông tin về quản lý hoạt động GDTC tại nhà trường. 7.2.2. Phương pháp điều tra - Điều tra thu thập số liệu, thông tin bằng các phiếu hỏi, phiếu phỏng vấn về thực trạng công tác GDTC, quản lý hoạt động GDTC tại trường Cao đẳng Thống kê. - Phân tích và sử lý số liệu điều tra để rút ra các kết luận của đề tài. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Trao đổi với các khách thể khảo sát để khai thác thông tin về quản lý hoạt động GDTC tại trường Cao đẳng Thống kê. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng Thống kê toán học Sử dụng các công thức toán học để xử lý các số liệu điều tra, khảo sát thực tiễn thu được nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động GDTC tại trường Cao đẳng Thống kê. 8. Cấu trúc nội dung luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, phần Phụ lục, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động GDTC ở trường đại học, cao đẳng Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động GDTC tại trường Cao đẳng Thống kê Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động GDTC tại trường Cao đẳng Thống kê. 4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRONG TRƯỜNG CAO ĐẲNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề quản lý hoạt động giáo dục thể chất trong trường Cao đẳng 1.1.1. Những nghiên cứu về công tác giáo dục thể chất Ngay từ khi chủ nghĩa Mác-Lênin ra đời đã hình thành nên quan điểm con người phát triển toàn diện và được coi quá trình giáo dục là thể thống nhất gồm ba mặt hữu cơ không thể tách rời “Giáo dục trí tuệ - Giáo dục thể chất - Giáo dục kỹ thuật” [35, tr 09], đã khẳng định sự kết hợp giáo dục thể chất với các mặt khác không chỉ là một phương tiện để nâng cao sản xuất xã hội mà còn là phương thức duy nhất để tạo con người phát triển một cách toàn diện. Chủ nghĩa Mác-Lênin coi giáo dục thể chất là một bộ phận hữu cơ và không thể thiếu được của giáo dục toàn diện và đặt ví trí giáo dục thể chất ngang hàng với các mặt giáo dục khác. Chủ nghĩa Mác-Lênin đã chứng tỏ ý nghĩa quan trọng của giáo dục thể chất như là một thành phần không chỉ của giáo dục nói chung mà của toàn bộ quá trình phát triển của con người, trong đó có việc đào tạo giáo viên trong sự nghiệp đoi mới của mỗi quốc gia. Ở Mỹ, trong những năm gần đây, trong công tác quản lý hoạt động GDTC đã coi trọng đổi mới chương trình đào tạo, coi trọng và tăng cường các môn học tự chọn, đồng thời chú trọng cải tiến phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tự giác, tích cực của người học và ứng dụng rộng rãi CNTT trong dạy học nói chung và GDTC nói riêng. Ớ Liên xô trước đây quan điểm giáo dục con người giáo dục toàn diện đã được V.I.Lênin quan tâm và phát triển, người ta vạch ra mối tương quan giữa giáo dục và điều kiện vật chất xã hội đồng thời làm phong phú thêm cho tư tưởng Mác-Ăng ghen được áp dụng cho chế độ xã hội chủ nghĩa. Lênin là người đầu tiên đưa giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng để tăng cường và củng cố sức khỏe cho toàn dân nhằm nâng cao hiệu quả năng suất lao động, sẵn sàng chiến đấu và bảo vệ thành quả cách mạng của mình [39, tr46]. 5
Ở Trung Quốc là nước đang phát triển và là một cường quốc về TDTT, bởi vậy việc nghiên cứu về công tác tổ chức quản lý TDTT nói chung và tổ chức quản lý hoạt động GDTC trường học nói riêng hết sức được coi trọng, nổi bật nhất là công trình của Trần Hiếu Tân (1990) nghiên cứu về quản lý giáo dục, đã khái quát cơ sở lý luận và xây dựng nên các nội dung phương pháp, phương thức quản lý giáo dục của Trung Quốc. Tác giả Tôn Chí Kiên (1998), Thiệu Nhiên Mạc (2000) nghiên cứu về quản lý sân bãi tập luyện của các trường học và của các cơ sở tập luyện. Tác giả Hà Xuân Lợi (2003) nghiên cứu hiện trạng và cơ chế vận hành quản lý nguồn nhân lực TDTT ở các trường đại học, cao đẳng Trung Quốc. Ở Việt Nam, việc nghiên cứu công tác giáo dục thể chất trong các trường cao đẳng, đại học đến nay đã được khá nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu như: Tác giả Lê Hồng Cương (2002) “Nghiên cứu một số biện pháp phát triển phong trào tập luyện TDTT nhằm nâng cao hiệu quả GDTC cho SV các trường cao đẳng thành phố Nam Định” [9], tác giả đã đưa ra 5 giải pháp để phát triển phong trào tập luyện TDTT nhằm nâng cao hiệu quả công tác GDTC. Tác giả cũng chứng minh rằng, các biện pháp đề xuất và thực hiện có kết quả dương tính; nhịp tăng trưởng của nhóm thực nghiệm cao hơn nhóm đối chứng (cả nam và nữ). Tác giả Nguyễn Quốc Huy “Nghiên cứu một số biện pháp tổ chức hoạt động TDTT nâng cao thể lực chung cho SV trường đại học Ngoại ngữ - ĐH Quốc Gia Hà Nội” [13]. Trong nghiên cứu, tác giả cũng đã phân tích bối cảnh, thực trạng công tác GDTC và hoạt động TDTT ở nhà trường và đề xuất được các biện pháp tổ chức hoạt động TDTT nâng cao thể lực chung cho SV. Tác giả Đỗ Nghĩa Quân “Nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục thể chất ở học viện Kỹ thuật quân sự” [24], luận văn thạc sỹ giáo dục học. Đề tài đã đánh giá một cách khái quát về thực trạng công tác GDTC của học viện Kỹ thuật quân sự: Nội dung giảng dạy, phương pháp tổ chức quá trình GDTC, thực trạng công tác cán bộ, tổ chức quản lý, thực trạng phong trào thể thao ngoại khoá,… đề tài đã đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng công tác GDTC của học viện Kỹ thuật quân sự. Tác giả Nguyễn Duy Linh “Nghiên cứu một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất cho học sinh trường Trung học Giao thông vận tải TW I” [22], 6
luận văn thạc sỹ giáo dục học. Đề tài cũng đã khái quát được những khó khăn trong công tác GDTC của trường Trung học Giao thông vận tải TW I và đề ra những biện pháp mang lại hiệu quả cao cho công tác GDTC của nhà trường như: Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thể dục; Cải tiến chương trình học tập; Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất phục vụ công tác học tập cho sinh viên. Tác giả Đỗ Thị Hoa “ Nghiên cứu một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất cho sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Bắc Ninh” [16], luận văn tốt nghiệp đại học thể dục thể thao. Tác giả cũng nêu ra những vấn đề về thực trạng CSVC, thực trạng đội ngũ cán bộ giáo viên thể dục, công tác giảng dạy của nhà trường, các hoạt động ngoại khoá từ đó xác định các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng công tác GDTC của trường Cao đẳng Sư phạm Bắc Ninh và đề ra một số giải pháp như: Tổ chức tuyên truyền động viên nhận thức về vai trò công tác GDTC trong nhà trường; Cải tiến phương pháp GDTC cho phù hợp với đặc điểm của sinh viên; Cải tiến cơ cấu tổ chức quản lý TDTT trong nhà trường. Nhìn chung các đề tài đã thực hiện khá tốt các nhiệm vụ mà đề tài đặt ra trong việc nâng cao chất lượng công tác GDTC, song đặc thù của mỗi ngành nghề mà sinh viên ra trường làm việc là hoàn toàn khác nhau. Những công trình ấy chỉ có ý nghĩa với một vài trường nhất định vì vậy mà các đề tài chỉ có ý nghĩa tương đối với nhau. Không có một đề tài nào có thể áp dụng vào nhiều trường do có những điều kiện cụ thể của từng trường là khác nhau. Trường Cao đẳng Thống kê là một trong những trường đào tạo ra đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên cho ngành Thống kê ở nước ta, và việc tăng cường rèn luyện sức khoẻ cho sinh viên trường là một yếu tố hết sức cần thiết và quan trọng. Tuy nhiên, ở trường cao đẳng Thống kê chưa có một công trình nghiên cứu nào về vấn đề này. 1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục thể chất. Tác giả Hồ Văn Hùng - Nguyễn Văn Thăng nghiên cứu: “Biện pháp chỉ đạo, quản lý công tác giáo dục thể chất trường học” [14]. Trong công trình nghiên cứu, tác giả đã phân tích được một số vấn đề lý luận trong chỉ đạo, quản lý công tác GDTC trong các trường học, phân tích thực trạng việc quản lý công tác GDTC hiện nay ở các nhà trường, chỉ ra được các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý công tác 7
GDTC, tác giả cũng đã đề xuất một số biện pháp nhằm quản lý công tác GDTC có hiệu quả trong các nhà trường. Tác giả Lò Văn Thuấn nghiên cứu: “Quản lý các hình thức tổ chức các hoạt động thể dục thể thao tại trung tâm văn hóa huyện Quỳnh Nhai”[28]. Đề tài đã nghiên cứu thực trạng việc quản lý các hình thức hoạt động TDTT tại huyện Quỳnh Nhai, chú trọng đến quản lý các hoạt động phong trào thể thao, các giải thi đấu thuộc quản lý của phòng văn hóa huyện Quỳnh Nhai. Tác giả chỉ rõ những tồn tại và hạn chế trong quản lý các hình thức TDTT tại cơ sở và đề xuất một số định hướng nhằm quản lý có hiệu quả các hình thức tổ chức các hoạt động TDTT tại trung tâm văn hóa huyện Quỳnh Nhai. Tác giả Nguyễn Gắng”Nghiên cứu xây dựng mô hình liên kết thể dục thể thao giữa Đại học Huế và các tổ chức thể dục thể thao trên địa bàn thành phố Huế” [11], trong luận án tiến sĩ khoa học của mình, tác giả đã tập trung mô hình liên kết TDTT, trong đó có nhấn mạnh đến việc quản lý các mô hình liên kết TDTT, quản lý hoạt động GDTC trong các nhà trường. Tác giả Nguyễn Quốc Hưng “Thực trang quản lý hoạt động giáo dục thể chất ngoài giờ lên lớp ở các trường tiểu học quận 8 thành phố Hồ Chí Minh” [15], trong luận văn thạc sĩ giáo dục học, tác giả đã phân tích được một số vấn đề lý luận có liên quan đến quản lý hoạt động GDTC trong các trường tiểu học, phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động GDTC của lãnh đạo các trường tiểu học trên địa bàn, chỉ ra được thực trạng thể chất và sự phát triển thể chất của học sinh tiểu học quận 8 thành phố Hồ Chí Minh. Trong luận văn tác giả cũng đã đề xuất bảy biện pháp nhằm tăng cường quản lý hoạt động GDTC ngoài giờ lên lớp ở các trường tiểu học. Như vậy, nghiên cứu về quản lý hoạt động GDTC đã được một số tác giả quan tâm, tìm hiểu. Mỗi tác giả có cách tiếp cận và nghiên cứu vấn đề ở những góc cạnh khác nhau và đều hướng tới đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý hoạt động GDTC nhằm mang lại hiệu quả thiết thực của hoạt động này. Tuy nhiên, nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục thể chất ở trường cao đẳng Thống kê chưa có tác giả nào đề cập và nghiên cứu. Do vậy vấn đề nghiên cứu của chúng tôi có ý nghĩa lý luận và thực tiễn đối với trường cao đẳng Thống kê hiện nay. 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý Nói đến hoạt động quản lý, người ta thường nhắc đến ý tưởng sâu sắc của Các Mác:“Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo để điều hòa sự hoạt động của cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của những khí quan độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng” [6,tr.180]. Còn theo H.Koontz “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo sự phối hợp những nỗ lực của cá nhân nhằm đạt được mục đích của tổ chức. Mục đích của mọi nhà quản lý là hình thành môi trường mà trong đó con người có thể đạt được mục đích của tổ chức. Mục đích của mọi nhà quản lý là hình thành môi trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của mình với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất” [12,tr.33]. Nhiều nhà nghiên cứu Việt Nam, xuất phát từ các góc độ khác nhau cũng đã đưa ra những khái niệm quản lý: Xuất phát từ các loại hình hoạt động quản lý, các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra” [8,tr.11]. Một xu hướng nghiên cứu phương pháp luận quản lý ở Việt Nam trong cuốn “Khoa học quản lý” của nhiều tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Văn Bình, Nguyễn Quốc Chí... cho rằng: “Hoạt động quản lý nhằm làm cho hệ thống vận động theo mục tiêu đặt ra tính đến trạng thái có chất lượng mới” [6,tr.176]. Như vậy, quản lý là một khái niệm rộng bao gồm nhiều lĩnh vực, mỗi một lĩnh vực có một hệ thống lý luận riêng: các nhà kinh tế thiên về quản lý nền sản xuất xã hội, các nhà luật học thiên về quản lý nhà nước, các nhà điều khiển học thiên về quan điểm cho hệ thống. Cho nên khi đưa các định nghĩa về quản lý, các tác giả thường gắn với các loại hình quản lý cụ thể hoặc phụ thuộc nhiều vào lĩnh vực hoạt động hay nghiên cứu của mình. Nhưng, bất cứ một tổ chức, một lĩnh vực nào, từ sự hoạt động của nền kinh tế quốc dân, của một doanh nghiệp, một đơn vị hành chính sự nghiệp.... đến một tập thể nhỏ như tổ chuyên môn, tổ sản xuất, bao giờ cũng có hai phân hệ: người quản lý và đối tượng được quản lý. Đó là một loại hoạt động xã hội bắt nguồn 9
từ tính chất cộng đồng dựa trên sự phân công và hợp tác để làm một công việc nhằm đạt một mục tiêu chung. Vì vậy, những nhà quản lý phải luôn luôn mềm dẻo, linh hoạt để vận dụng những nguyên tắc quản lý khác nhau trong từng lĩnh vực và tình huống cụ thể cho phù hợp nhằm đạt được hiệu quả quản lý cao nhất. Từ nội hàm của khái niệm quản lý cho thấy: - Quản lý được tiến hành trong một tổ chức hay một nhóm xã hội. Tức là hoạt động quản lý chỉ cần thiết và tồn tại đối với một nhóm người. - Quản lý gồm công việc chỉ huy và tạo điều kiện cho những người khác thực hiện công việc và đạt mục đích của nhóm. - Hoạt động quản lý gồm hai bộ phận cấu thành: Chủ thể quản lý và đối tượng quản lý. - Khi nói đến hoạt động quản lý chúng ta chủ yếu nói đến hoạt động quản lý con người. - Hệ thống quản lý được hiểu như sự phối hợp có tổ chức và thống nhất. Qua các cách giải thích về quản lý của các tác giả trong và ngoài nước, tuy có nhiều cách hiểu, cách diễn đạt khác nhau, song có thể hiểu một cách khái quát: Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản lý, phù hợp với quy luật khách quan. 1.2.2. Khái niệm thể chất Theo tác giả A.G.Novik: “Thể chất chỉ chất lượng thân thể con người, đó là những đặc trưng tương đối ổn định về hình thái và chức năng cơ thể được hình thành và phát triển do bẩm sinh di truyền và điều kiện sống” [38,tr56]. Theo tác giả I.M.Iabaladonxki: “Thể chất chính là các đặc điểm của cơ thể, biểu hiện ở sức mạnh bản thân con người và được thể hiện qua các chỉ số như chiều cao, cân nặng, chỉ số đo các vòng và chỉ số các tố chất thể lực...” [40,tr106]. Thể chất bao gồm thể hình, năng lực thể chất (thể lực) và khả năng thích ứng. - Thể hình là hình thái, cấu trúc của cơ thể bao gồm trình độ phát triển những chỉ số tuyệt đối về hình thái và tỷ lệ giữa chúng cùng tư thế. - Năng lực thể chất chủ yếu liên quan tới những khả năng, chức năng của hệ thống cơ quan trong cơ thể, thể hiện chính trong hoạt động cơ bắp. Bao gồm các tố chất thể lực (sức mạnh, sức nhanh, sức bền, độ dẻo, sự khéo léo...) và những năng lực vận động cơ bản của con người (đi, chạy, nhảy, ném, leo, trèo, bò, mang vác...). 10