Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:140

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGÔ THỊ THANH HUỆ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN, 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGÔ THỊ THANH HUỆ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Lan Hương THÁI NGUYÊN, 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do tôi thực hiện và hoàn toàn chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Các số liệu và kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn chưa được công bố ở các đề tài nghiên cứu khác. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019 Tác giả Ngô Thị Thanh Huệ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tác giả bản luận văn này xin được bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô giáo đã tham gia giảng dạy lớp cao học chuyên ngành Quản lý Giáo dục khóa 25A - Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã tận tình truyền đạt những tri thức quý báu, dìu dắt giúp đỡ chúng tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ của khóa học và luận văn. Đặc biệt, tác giả bản luận văn xin được cảm ơn chân thành tới thầy giáo - người hướng dẫn khoa học, TS. Vũ Lan Hương đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để luận văn này được hoàn thành. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các đồng chí trong Ban Giám hiệu, các Phòng ban chức năng, cán bộ, giảng viên, sinh viên các trường: Đại học Sư phạm Thái Nguyên, đã nhiệt tình đóng góp ý kiến cho công tác khảo sát và thực nghiệm của tôi. Tôi xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình, người thân đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, hoàn thành nhiệm vụ khoá học và luận văn tốt nghiệp này. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019 Tác giả Ngô Thị Thanh Huệ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 2 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở TRƯỜNG THCS ............... 6 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................... 6 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài ....................................................................... 6 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước........................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 11 1.2.1. Kiểm tra, đánh giá ................................................................................... 11 1.2.3. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh; .................................... 13 1.2.4. Quản lý kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................................. 14 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.3. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở trường trung học cơ sở ......................................... 15 1.3.1. Vị trí, vai trò của kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực trong quá trình dạy học ........................... 15 1.3.2. Nguyên tắc, đặc điểm kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .......................................................... 16 1.3.3. Mục đích kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................................. 19 1.3.4. Nội dung kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................................. 19 1.3.5. Phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .......................................................................... 22 1.3.6. Quy trình tiến hành kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 24 1.4. Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở trường trung học cơ sở ......................... 25 1.4.1. Lập kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .......................................................................... 25 1.4.2. Tổ chức thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 27 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 28 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ................................................... 28 1.4.5. Phối hợp giữa các lực lượng trong quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ......................... 29 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS theo định hướng phát triển năng lực ở trường THCS ....... 30 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.5.1. Quy định pháp lý về KT, ĐG kết quả học tập của HS theo định hướng phát triển năng lực .................................................................................. 30 1.5.2. Nhận thức, trình độ năng lực và phẩm chất của CBQL nhà trường........ 31 1.5.3. Nhận thức, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên............................................................................................................. 31 1.5.4. Về chất lượng học sinh ............................................................................ 32 1.5.5. Hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính .............................................. 32 1.5.6. Ứng dụng CNTT trong KT, ĐG kết quả học tập của HS theo định hướng phát triển năng lực .................................................................................. 33 1.5.7. Sự phối hợp của các đơn vị trong KT, ĐG kết quả học tập của HS theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 33 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 34 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN ............................ 35 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế, xã hội và giáo dục THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ........................................................................................ 35 2.1.1. Đặc điểm địa lý, kinh tế - xã hội huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ........ 35 2.1.2. Tình hình giáo dục ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ...................................................................................................... 36 2.2. Khái quát hoạt động khảo sát ..................................................................... 38 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 38 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 39 2.2.3. Khách thể khảo sát ................................................................................... 39 2.2.4. Cách thức xử lý kết quả khảo sát ............................................................. 39 2.3. Thực trạng hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên .................................................................................. 40 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.3.1. Thực trạng nhận thức về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .......................................................... 40 2.3.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ................................................... 42 2.3.3. Thực trạng nội dung kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 44 2.3.4. Thực trạng phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .......................................................... 47 2.3.5. Thực trạng quy trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 51 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................................................... 54 2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 54 2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................................................... 57 2.3.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................................................... 58 2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ............................................. 61 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ................................. 63 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.6. Đánh giá chung về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ...................................................... 66 2.6.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 66 2.6.2. Một số hạn chế và nguyên nhân .............................................................. 67 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 69 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN ............................ 70 3.1. Các nguyên tắc thực hiện biện pháp ........................................................... 70 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu............................................................................. 70 3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ .......................................................... 70 3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ......................................................... 71 3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 71 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 71 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................................................... 72 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, giáo viên, CMHS và học sinh của trường THCS về vai trò của KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 72 3.2.2. Lập kế hoạch KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực học sinh khoa học, toàn diện .............................................. 76 3.2.3. Chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực cho đội ngũ CBQL, giáo viên dựa vào năng lực ........................................................................................ 81 3.2.4. Chỉ đạo đổi mới quy trình nội dung, phương pháp và hình thức kiểm tra kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ..... 84 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.2.5. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ....................................... 90 3.2.6. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ............................................. 93 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 96 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 97 3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm .............................................................................. 97 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 98 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .............................................................................. 102 1. Kết luận ........................................................................................................ 103 2. Khuyến nghị................................................................................................. 105 2.1. Đối với UBND huyện Đại Từ .................................................................. 105 2.2. Đối với Phòng GD&ĐT huyện Đại Từ .................................................... 105 2.3. Đối với trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ......................... 106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 107 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BGH : Ban giám hiệu CBQL : Cán bộ quản lý CMHS : Cha mẹ học sinh CNTT : Công nghệ thông tin CSVC : Cơ sở vật chất ĐG : Đánh giá GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GV : Giáo viên HĐND : Hội đồng nhân dân HK : Học kỳ HS : Học sinh KT : Kiểm tra KT,KN : Kiến thức, kỹ năng QL : Quản lý QLGD : Quản lý giáo dục TCM : Tổ chuyên môn TB : Trung bình TTCM : Tổ trưởng chuyên môn THCS : Trung học cơ sở UBND : Ủy ban nhân dân Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ năm học 2017 - 2018 ........................................................................................ 36 Bảng 2.2. Nhận thức của đội ngũ CBQL, GV về mức độ hiểu biết hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực.................................................................. 41 Bảng 2.3. Đánh giá đội ngũ CBQL, GV về thực hiện mục tiêu kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ..................................................................................... 43 Bảng 2.4. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng nội dung kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ............................................................................................. 45 Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL, GV về thực hiện phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ..................................................................................... 48 Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng quy trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ............................................................................................. 51 Bảng 2.7. Thực trạng xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ...................... 55 Bảng 2.8. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ............................ 57 Bảng 2.9. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên............................. 59 Bảng 2.10. Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ......... 62 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Bảng 2.11. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ............................................................................................. 64 Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực .................................................................. 98 Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ................................................................ 100 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Biểu đồ 2.1. Đánh giá của HS về mức độ phù hợp của nội dung KT, ĐG kết quả quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ....................................................................................... 47 Biểu đồ 2.2. Đánh giá của HS về thực hiện phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ....................................................................................... 49 Biểu đồ 2.3. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KT, ĐG quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ....................................................................................... 65 Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo sát tính cấp thiết thực hiện các biện pháp quản lý .................................................................................................. 99 Biểu đồ 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi thực hiện các biện pháp quản lý .. 101 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Xu hướng dạy học hiện nay là chuyển từ mục tiêu cung cấp tri thức sang hình thành các năng lực ở người học, hoạt động dạy hướng vào tích cực hóa người học. Để đổi mới giáo dục theo hướng tiếp cận năng lực người học thì đổi mới kiểm tra đánh giá sẽ được xem là một khâu đột phá. Kiểm tra đánh giá là một khâu của quá trình giáo dục. Từ việc thu thập và xử lý thông tin phản hồi qua kiểm tra đánh giá sẽ giúp người giáo viên điều chính phương pháp, kĩ thuật dạy học của mình, đồng thời giúp cán bộ quản lý giám sát quá trình giáo dục, phát hiện vấn đề, đưa ra các quyết định kịp thời nhằm chỉ đạo các hoạt động giáo dục. Như vậy kiểm tra đánh giá góp phần vào nâng cao chất lượng giáo dục. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” đã đề ra các giải pháp nhằm thực hiện đổi mới giáo dục, trong đó có giải pháp: “Đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục” [13]. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học. Thực chất của việc đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh hiện nay là đổi mới cách kiểm tra đánh giá học sinh theo hướng tiếp cận năng lực. Cách đánh giá này đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục, giáo viên phải có cách tiếp cận mới trong việc đánh giá học sinh phổ thông, trong đó có học sinh THCS, có biện pháp quản lý, phương pháp dạy học phù hợp với việc kiểm tra đánh giá học sinh một cách khoa học, đảm bảo tính trung thực khách quan. Trong nhiều năm qua, hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đã đạt được những kết quả quan trọng, giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học hiện đại, chủ động sáng tạo chú trọng hình thành năng lực Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
chung và riêng của học sinh, các chuyên đề chuyên môn về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng được tập huấn, triển khai một cách chi tiết, cụ thể. Công tác tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh được thực hiện chặt chẽ, đánh giá năng lực và sự tiến bộ của học sinh. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Một bộ phận giáo viên chưa thực hiện tốt quy trình kiểm tra, đánh giá; việc kết hợp giữa các phương pháp kiểm tra chưa thường xuyên, thực hiện quy chế kiểm tra, đánh giá có lúc chưa nghiêm túc, kết quả kiểm tra đánh giá chưa phản ánh đúng thực trạng chất lượng dạy; công tác tổ chức thi, kiểm tra có lúc chưa chặt chẽ, khoa học, một bộ phận giáo viên còn lúng túng trong xây dựng ma trận đề. Điều đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, song để cải thiện chất lượng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phụ thuộc vào công tác quản lý của Hiệu trưởng các trường THCS huyện Đại Từ. Xuất phát từ lý do trên, tác giả chọn vấn đề: “Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Quá trình quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.2. Khách thể nghiên cứu Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường THCS. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đã đạt những kết quả quan trọng, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn tồn tại bất cập. Nếu đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực phù hợp với điều kiện thực tiễn và đặc điểm tâm lý của học sinh ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên thì sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở trường THCS. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 6.1. Phạm vi thời gian: Từ năm học 2015-2016 đến năm học 2017-2018. 6.2. Phạm vi không gian: Do nguồn lực có hạn nên đề tài được triển khai nghiên cứu trong phạm vi 5 trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên (gồm trường THCS Khôi Kỳ, THCS Bình Thuận, THCS Mỹ Yên; THCS Hùng Sơn, THCS Nguyễn Tất Thành). 6.3. Khách thể điều tra: 25 CBQL, 150 giáo viên, 220 học sinh của 5 trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa nhằm phân loại tài liệu văn bản có liên quan đến quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở trường THCS để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Sử dụng phiếu hỏi để khảo sát thực trạng hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập và quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. - Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn CBQL và GV, nhằm thu nhận các thông tin bổ sung cho hoạt động điều tra bằng phiếu hỏi, để rút ra những nhận xét sâu hơn về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. - Phương pháp quan sát: Bằng dự giờ, quan sát hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của GV đối với HS; HS với HS để tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Nghiên cứu hồ sơ quản lý, hồ sơ GV…để tìm hiểu thực trạng đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. - Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của chuyên gia để khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê Dùng các phương pháp thống kê toán học và phần mềm thống kê để xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra thực trạng và đề xuất biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Bảng số liệu, biểu đồ, phân tích thực nghiệm,... giúp cho các kết quả nghiên cứu trở nên chính xác, có ý nghĩa và đảm bảo độ tin cậy. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận - khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở trường THCS. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài Những năm 50 đến 70 của thế kỷ XX, xuất phát từ nhiệm vụ nâng cao chất lượng dạy học trên cơ sở phát huy tính tích cực, độc lập của học sinh, vấn đề KT, ĐG được nghiên cứu chủ yếu dưới góc độ đánh giá tri thức nhằm hoàn thiện quá trình dạy học. Tiêu biểu là các nhà giáo dục người Nga như V.M. Palonxky với chương trình: “Những vấn đề dạy học của việc đánh giá tri thức, kỹ năng”, F.I.Perovxki với “Cơ sở và thực tiễn của kiểm tra tri thức”. Năm 1956, Benjamin S. Bloom và các cộng sự của mình đã tiến hành phân loại mục tiêu giáo dục trong lĩnh vực nhận thức, có tác dụng quan trọng trong lý luận đánh giá giáo dục và hoàn thiện việc học tập. Cuốn sách “Nguyên tắc phân loại mục tiêu giáo dục: Lĩnh vực nhận thức” [6] của Bloom được trình bày 2 phần, nổi bật ở phần 2 về 6 cấp độ nhận thức: Biết, hiểu, vận dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá, cuốn sách là kim chỉ nam trong việc phân loại mục tiêu giáo dục để xây dựng quy trình KT, ĐG giáo dục hiện nay. Những năm gần đây, lĩnh vực nghiên cứu đánh giá và đo lường trên thế giới đạt những thành tựu đáng ghi nhận, được tiếp cận theo quan điểm trường phái khác nhau song các tác giả đều nhấn mạnh ý nghĩa, tầm quan trọng của KT, ĐG, xây dựng cơ sở lý thuyết và thực tiễn, quy trình KT, ĐG phù hợp với hệ thống giáo dục của từng quốc gia. Nghiên cứu lý thuyết chung về đánh giá trong lớp học như công trình của C.A. Paloma và Robert L. Ebel “Measuring Educational Achievement” (Đo lường thành tích giáo dục) mô tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh giá học sinh ở các trường phổ thông ở Mỹ. Qua công trình này cho thấy việc về Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn