Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:204

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh là đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Ngô Thị Phương Hiền QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUẬN BÌNH THẠNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Ngô Thị Phương Hiền QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUẬN BÌNH THẠNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN SỸ THƯ Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Sỹ Thư. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào khác. Các số liệu, tài liệu phục vụ đề tài nghiên cứu đều được trích dẫn, có chú thích rõ ràng, minh bạch. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của luận văn này. Tác giả Ngô Thị Phương Hiền
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo trường, các chuyên viên phòng Sau Đại học và quý Thầy Cô tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập. Cảm ơn khoa Khoa học giáo dục của trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh đã tạo môi trường học tập và điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành chương trình cao học. Trân trọng cảm ơn Phó giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Sỹ Thư, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm hướng dẫn, góp ý, động viên khích lệ và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu. Phó giáo sư không những hướng dẫn tôi về ý tưởng và phương pháp nghiên cứu mà còn là người truyền cảm hứng đến tôi về tâm huyết và sự nghiêm túc trong nghiên cứu một đề tài khoa học. Tôi xin chân thành cảm ơn các Ông, Bà chuyên viên Phòng Trung học Sở Giáo dục và Đào tạo, Ban giám hiệu cùng giáo viên các trường THPT ở quận Bình Thạnh TP.HCM mà luận văn đề cập đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp cho tôi những thông tin cần thiết, đóng góp những ý kiến quý báu để tôi hoàn thành luận văn. Chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, các anh chị học viên lớp cao học Quản lý giáo dục khóa 27 đã chia sẻ, hỗ trợ và động viên tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng, nhưng luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý và giúp đỡ của các thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Ngô Thị Phương Hiền
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình vẽ, đồ thị MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ............................ 6 1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6 1.2. Các khái niệm cơ bản ......................................................................................... 10 1.2.1. Hoạt động kiểm tra nội bộ trường học ...................................................... 10 1.2.2. Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường học ......................................... 11 1.3. Hoạt động kiểm tra nội bộ trường học ............................................................... 14 1.3.1. Vị trí, vai trò của công tác kiểm tra nội bộ trường học ............................. 14 1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của kiểm tra nội bộ trường học .............................. 15 1.3.3. Các nguyên tắc kiểm tra ............................................................................ 16 1.3.4. Nội dung kiểm tra nội bộ trường học ........................................................ 17 1.3.5. Phương pháp kiểm tra................................................................................ 22 1.3.6. Hình thức kiểm tra ..................................................................................... 25 1.4. Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường học của Hiệu trưởng trường THPT ............................................................................................................. 26 1.4.1. Mục tiêu quản lý của Hiệu trưởng đối với hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường THPT ............................................................................................. 26 1.4.2. Phân cấp quản lý trong công tác quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường THPT ............................................................................................. 26 1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường THPT ................... 27
1.4.4. Phương tiện quản lý của Hiệu trưởng đối với với hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường THPT ............................................................................... 29 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường THPT ................................................................................................... 30 1.5.1. Các yếu tố chủ quan .................................................................................. 30 1.5.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................... 32 Kết luận chương 1 ................................................................................................... 34 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUẬN BÌNH THẠNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH........................................... 35 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh ................................................................................................ 35 2.1.1. Giới thiệu chung về quận Bình Thạnh - Thành phố Hồ Chí Minh............. 35 2.1.2. Khái quát tình hình Giáo dục và Đào tạo bậc THPT quận Bình Thạnh ..... 36 2.1.3. Đặc điểm các trường Trung học phổ thông quận Bình Thạnh ................... 38 2.2. Khái quát quá trình khảo sát thực trạng ............................................................. 39 2.2.1. Mục đích khảo sát ....................................................................................... 39 2.2.2. Nội dung khảo sát ....................................................................................... 39 2.2.3. Đối tượng khảo sát...................................................................................... 40 2.2.4. Phương pháp khảo sát ................................................................................. 42 2.3. Thực trạng hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM ............................................................................................................. 43 2.3.1. Nhận thức về hoạt động kiểm tra nội bộ của cán bộ, giáo viên, nhân viên ................................................................................................... 43 2.3.2. Thực trạng hoạt động kiểm tra công tác tổ chức và hành chính ............... 45 2.3.3. Thực trạng hoạt động kiểm tra công tác phát triển đội ngũ ...................... 48 2.3.4. Thực trạng hoạt động kiểm tra công tác CSVC, kế toán........................... 49 2.3.5. Thực trạng hoạt động kiểm tra công tác kiểm tra, đánh giá học sinh ....... 52 2.3.6. Thực trạng phương pháp kiểm tra được sử dụng trong hoạt động kiểm tra hội bộ trường THPT ............................................................................. 55
2.3.7. Thực trạng hình thức kiểm tra được sử dụng trong hoạt động kiểm tra nội bộ trường THPT .................................................................................. 56 2.4. Thực trạng quản lý của Hiệu trưởng đối với hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM ......................................................... 57 2.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra công tác tổ chức và hành chính ................................................................................................. 59 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra công tác phát triển đội ngũ ......... 61 2.4.3. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra công tác CSVC, kế toán .............. 63 2.4.4. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra công tác kiểm tra đánh giá học sinh............................................................................................................. 65 2.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM ................................................ 68 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM ...................................................... 70 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUẬN BÌNH THẠNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......................................................... 77 3.1. Quan điểm định hướng của Đảng, nhà nước ..................................................... 77 3.1.1. Quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới giáo dục ..................................................................................................... 77 3.1.2. Định hướng chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hồ Chí Minh .................................................................................................... 78 3.2. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp .................................................................. 80 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ............................................................ 80 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ .............................................................. 80 3.3. Các biện pháp cụ thể .......................................................................................... 81 3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức và xây dựng thái độ tích cực về kiểm tra nội bộ trường học cho đội ngũ CBQL, GV, NV .................................. 81 3.3.2. Biện pháp 2: Hoàn chỉnh kế hoạch kiểm tra nội bộ .................................. 82 3.3.3. Biện pháp 3: Triển khai hoạt động kiểm tra nội bộ ................................... 84
3.3.4. Biện pháp 4: Đánh giá hoạt động kiểm tra nội bộ ..................................... 85 3.3.6. Biện pháp 6: Tạo lập môi trường thuận lợi để thực hiện công tác KTNB ........................................................................................................ 88 3.3.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................ 90 3.4. Khảo nghiệm nhận thức về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp .... 91 3.4.1. Phương thức tiến hành ................................................................................ 91 3.4.2. Đánh giá chung về tính cần thiết, khả thi của 6 biện pháp ......................... 92 3.4.2. Đánh giá cụ thể về tính cần thiết, khả thi của 6 biện pháp ........................ 94 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ....................................................................... 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 118 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Từ viết đầy đủ 1 CB Cán bộ 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 ĐLC Độ lệch chuẩn 4 ĐTB Điểm trung bình 5 GDĐT Giáo dục và đào tạo 6 GV Giáo viên 7 HĐ Hoạt động 8 KTNB Kiểm tra nội bộ 9 NV Nhân viên 10 QLGD Quản lý giáo dục 11 TH Thứ hạng 12 THPT Trung học phổ thông 13 TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Quy mô đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường THPT quận Bình Thạnh, TP. HCM .......................................................................... 36 Bảng 2.2. Chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh ......................................... 37 Bảng 2.3. Thống kê số lượng phiếu khảo sát ........................................................ 40 Bảng 2.4. Đặc điểm mẫu nghiên cứu của CBQL .................................................. 40 Bảng 2.5. Đặc điểm mẫu nghiên cứu của GV ....................................................... 41 Bảng 2.6. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác tổ chức và hành chính của hoạt động kiểm tra nội bộ tại trường THPT ................ 46 Bảng 2.7. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác phát triển đội ngũ của hoạt động kiểm tra nội bộ tại trường THPT ...................... 48 Bảng 2.8. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác CSCV và kế toán của hoạt động kiểm tra nội bộ tại trường THPT ...................... 49 Bảng 2.9. Thống kê mô tả của CBQL và GV về công tác kiểm tra, đánh giá học sinh của hoạt động kiểm tra nội bộ tại trường THPT..................... 53 Bảng 2.10. Mức độ đánh giá của CBQL và GV về kế hoạch kiểm tra các công tác đã được nhà trường xây dựng .......................................................... 58 Bảng 2.11. Mức độ đánh giá của CBQL và GV về sự hài lòng trong kế hoạch kiểm tra các công tác quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ tại trường THPT ..................................................................................................... 58 Bảng 2.12. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác quản lý hoạt động kiểm tra công tác tổ chức và hành chính tại trường THPT .......... 59 Bảng 2.13. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác quản lý hoạt động kiểm tra công tác phát triển động ngũ tại trường THPT .............. 61 Bảng 2.14. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác quản lý hoạt động kiểm tra công tác CSVC, kế toán tại trường THPT ..................... 63 Bảng 2.15. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về công tác quản lý hoạt động kiểm tra công tác kiểm tra đánh giá học sinh tại trường THPT ............................................................................................................... 66 Bảng 2.16. Thống kê mô tả đánh giá của CBQL và GV về các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ tại trường THPT ....... 68
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Biểu đồ 2.1. Đánh giá của CBQL và GV về tầm quan trọng của HĐ KTNB ở trường THPT ..................................................................................... 44 Biểu đồ 2.2. Đồ thị Mức độ đồng ý của CBQL và GV về các biện pháp tăng cường quản lý HĐ KTNB ................................................................. 75 Biểu đồ 3.1. ĐTB về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của biện pháp đẩy mạnh công tác phối hợp giữa Hiệu trưởng với các lực lượng qua đánh giá của CBQL và GV ............................................................. 108
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công tác thanh tra của các cấp QLGD và công tác KTNB của Hiệu trưởng ở các cơ sở trường là những vấn đề thiết yếu, quan trọng luôn được đề cập đến trong các văn kiện đại hội Đảng hàng năm và tổng kết của ngành. Nhiều năm trở lại đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ cũng đã không ngừng ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về công tác này để tạo điều kiện cho các cấp quản lý giáo dục và ngay chính Hiệu trưởng của cơ sở trường tiến hành một cách bài bản hoạt động kiểm tra trong nội bộ đơn vị của mình theo chỉ đạo chung của Bộ và các Sở Giáo dục và Đào tạo. Trường học là nơi diễn ra các hoạt động giáo dục; kiểm tra vừa là tiền đề vừa là điều kiện để đảm bảo thực hiện các mục tiêu giáo dục; KTNB là một hoạt động quản lý thường xuyên của Hiệu trưởng. Hoạt động KTNB của Hiệu trưởng tại cơ sở nhằm giữ vững kỷ cương, phép nước, thúc đẩy các đối tượng được kiểm tra trong trường học từng bước hoàn chỉnh hơn và cũng nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi nghề nghiệp và sự tiến thân của người lao động trong ngành Giáo dục và Đào tạo. Trong giai đoạn hiện nay, công tác kiểm tra đánh giá cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường học đưa về cho cơ sở thực hiện. Qua nghiên cứu văn bản QT-TCCB-01 ngày 16/4/2012 của Bộ Tư pháp ban hành quy trình đánh giá cán bộ, công chức và viên chức hàng năm, nên chăng ngành Giáo dục và Đào tạo cần có một văn bản quy phạm pháp luật ban hành quy trình, thủ tục đối với hoạt động KTNB để khắc phục các vướng mắc đã nêu trên. Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác KTNB trường học, đặc biệt trước yêu cầu đổi mới giáo dục trong bối cảnh kinh tế thị trường theo định hướng XHCN; trong những năm qua, công tác KTNB trường học đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, so với yêu cầu thì công tác KTNB trường học còn hạn chế, bất cập cần phải tháo gỡ. Do đó, nghiên cứu đề tài này nhằm giúp cho ngành đi đến việc thực hiện thống nhất công tác KTNB trường học.
2 Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn thực hiện đề tài: “Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn tốt nghiệp cao học chuyên ngành Quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động KTNB ở các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM. 4. Giả thuyết nghiên cứu Nếu xác lập được cơ sở lí luận và khảo sát, phân tích đúng thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động KTNB trường THPT, góp phần giúp Hiệu trưởng các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xác lập cơ sở lí luận về quản lý hoạt động KTNB ở trường THPT. 5.2. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động KTNB ở trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động KTNB ở trường THPT. 6. Giới hạn nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu - Đề tài giới hạn khảo sát thực trạng quản lí hoạt động KTNB trường học theo nội dung quản lý hoạt động KTNB trường THPT và đề xuất các biện pháp cho Hiệu trưởng các trường THPT trên địa bàn quận Bình Thạnh TP. HCM; - Đối tượng khảo sát: 6/6 trường THPT công lập trên địa bàn quận Bình Thạnh, gồm: trường THPT Gia Định, trường THPT Võ Thị Sáu, trường THPT Hoàng Hoa
3 Thám, trường THPT Thanh Đa, trường THPT Phan Đăng Lưu, trường THPT Trần Văn Giàu. - Số liệu khảo sát từ năm học 2014 – 2015 đến năm học 2016 – 2017. 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc Xem xét đối tượng nghiên cứu như một bộ phận của hệ thống toàn vẹn, vận động và phát triển thông qua việc giải quyết mâu thuẫn nội tại. Hoạt động KTNB và quản lý hoạt động KTNB luôn có mối quan hệ biện chứng với các yếu tố khác trong sự phát triển của công tác quản lý hoạt động giáo dục ở trường THPT. Hoạt động KTNB và quản lý hoạt động KTNB là một hệ thống toàn vẹn gồm: mục đích, nội dung, chủ thể, khách thể, hình thức, phương pháp, các điều kiện thực hiện và kết quả kiểm tra nội bộ có mối quan hệ biện chứng với nhau. Ngoài ra, người nghiên cứu còn xem thực trạng quản lý hoạt động kiểm KTNB theo lý thuyết chức năng gồm: chức năng kế hoạch hóa, chức năng tổ chức, chức năng chỉ đạo, chức năng kiểm tra. 7.1.2. Quan điểm lịch sử Quan điểm này xem xét đối tượng nghiên cứu trong một quá trình phát triển lâu dài của nó, từ đó phát hiện những mối quan hệ đặc trưng về quá khứ, hiện tại, tương lai của đối tượng thông qua phép suy luận biện chứng, logic. Xem xét và phân tích hoạt động KTNB và quản lý hoạt động KTNB của Hiệu trưởng trường THPT theo quá trình suy luận biện chứng, logic từ trước đến nay. Xem xét mối liên hệ giữa lí luận và thực tiễn để làm cơ sở kiến nghị một số biện pháp cấp thiết, khả thi và hiệu quả cho công tác quản lý hoạt động KTNB của Hiệu trưởng trường THPT. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Cơ sở lí luận phải được chứng minh và hoàn chỉnh thông qua các sự kiện và hoạt động thực tiễn, do đó việc khảo sát thực trạng là hết sức cần thiết. Qua khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng sẽ phát hiện mặt mạnh, mặt yếu của hoạt động và
4 nguyên nhân; từ đó kiến nghị các biện pháp phù hợp, khả thi khắc phục những tồn tại, nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động KTNB và quản lý hoạt động KTNB của Hiệu trưởng trường THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết Sử dụng các phương pháp như phân tích, so sánh, tổng hợp, hệ thống hóa lí thuyết để xác lập cơ sở lí luận cho vấn đề nghiên cứu. 7.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: gồm 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi - Mục đích: Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động KTNB ở các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM. - Đối tượng: CBQL, GV, NV. - Nội dung: Cách thức tổ chức, nội dung hoạt động KTNB ở các trường THPT, các biện pháp quản lý hoạt động KTNB, các quy chế, quy định về hoạt động KTNB ở các trường THPT, các điều kiện, phương tiện phục vụ hoạt động KTNB. - Cách tiến hành: Sử dụng phiếu hỏi cho các đối tượng nhằm thu thập các thông tin về quản lý hoạt động KTNB. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn - Mục đích: Khảo sát và làm rõ thêm các nội dung liên quan đến quản lý hoạt động KTNB ở các trường THPT quận Bình Thạnh TP.HCM. - Đối tượng: CBQL. - Nội dung: Phỏng vấn trực tiếp các CBQL về nội dung quản lý, đánh giá tính hiệu quả của công tác quản lý hoạt động KTNB trong trường THPT. - Cách tiến hành: Sử dụng nhóm câu hỏi phỏng vấn trực tiếp các đối tượng để thu thập thông tin, ý kiến về nội dung hoạt động KTNB và quản lý hoạt động KTNB. 7.2.3. Phương pháp toán học Sử dụng phần mềm SPSS 20 để nhằm xử lý số liệu kết quả nghiên cứu.
5 Các phương pháp trên đây để đánh giá thực trạng hoạt động KTNB trường THPT và quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ tại các trường THPT trên địa bàn quận Bình Thạnh TP. HCM; đồng thời khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 8. Cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, mục lục và tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được cấu trúc trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lý hoạt động KTNB trường THPT. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động KTNB trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động KTNB trường THPT quận Bình Thạnh, TP.HCM. Kết luận và khuyến nghị Danh mục tài liệu tham khảo Phụ lục
6 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nước ngoài Hoạt động kiểm tra nội bộ gần giống với nghiên cứu hoạt động tự đánh giá. Nó được sử dụng các phương pháp nghiên cứu xã hội để cải thiện việc hoạch định, giám sát và kiểm tra những giá trị và chuẩn đầu ra. KTNB khác với nghiên cứu tự đánh giá ở các loại câu hỏi mà nó muốn truyền đạt (Smith, 1987) các câu hỏi của KTNB tập trung vào quản lý và các chính sách được đưa ra, chứ không phải chỉ riêng những câu hỏi về nghiên cứu đánh giá (Arnold J. Love, 1991). Ở nước ngoài hoạt động KTNB trường học được gọi theo nhiều cách khác nhau (R. Nelson, M. Ehren and D. Dodfrey, 2015) và được nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau. Cụ thể: - Ở Đan mạch, Anh, Phần Lan, Xcốt- len và Thụy điển chỉ ra rằng: giáo viên của họ tin rằng đánh giá và KTNB được thực hiện có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến quá trình dạy cũng như chất lượng học tập của học sinh. KTNB đem lại nhiều lợi ích hơn đánh giá ngoài. - Công trình nghiên cứu:” Quản lý chất lượng giáo dục tại Mauritius và các quyết định của Hiệu trưởng đến cải thiện môi trường giáo dục” tại Hà Lan được tác giả tập trung về vai trò của KTNB trong công tác quản lý của người Hiệu trưởng thông qua việc sử dụng hệ thống dữ liệu quản lý chất lượng nội bộ. Từ đó cho thấy, KTNB đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định của người Hiệu trưởng trong quá trình quản lý nhà trường (Jean Claude Ah-teck, 2014). - Nghiên cứu “Ảnh hưởng của tự đánh giá trường học đến quan điểm của giáo viên tại Anh về công tác giảng dạy của bản thân” của 2 tác giả người Anh là Hall, C., & Noyes, A. (2007) phân tích về nhận thức và hiểu biết của giáo viên về quy trình KTNB đồng thời xem xét mối liên hệ giữa thanh tra viên và các thành viên trong nhóm KTNB của trường kể từ khi chính sách yêu cầu các trường thực hiện công tác
7 KTNB trường học. Kết quả cho thấy tập thể nhà trường hưởng ứng và thực hiện tốt công tác KTNB trường học, bên cạnh đó, giáo viên sử dụng kết quả KTNB như 1 công cụ, biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy của bản thân (Hall, C. & Noyes, A., 8 tháng 9, 2007). Tuy KTNB ở phạm vi thế giới thể hiện qua nhiều hình thức khác nhau, nhưng chung quy, các nghiên cứu đều cho rằng đây là hoạt động quan trọng, cần thiết và có đóng góp vào sự phát triển của nhà trường. Nó được đánh giá cao trong việc phát triển đội ngũ, chất lượng giảng dạy và là công cụ cho CBQL thực hiện chức năng của mình hiệu quả. 1.1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở trong nước Theo Đức Vượng (2000), kiểm tra là một trong những chức năng của công tác quản lý nói chung và quản lý giáo dục nói riêng. Nó được coi là một khâu quan trọng và có vai trò to lớn trong sự phát triển của một tập thể. Nhận thấy được điều đó, trong tác phẩm “Sửa đổi lề lối làm việc” Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định điều đó. Công tác kiểm tra được Đảng và nhà nước ta đánh giá cao về tầm quan trọng trong công cuộc nâng cao tinh thần lao động của đội ngũ và phát triển sự nghiệp, nó gắn liền với công tác quản lý nhằm đảm bảo thực hiện đúng các chính sách, đường lối của Đảng và nhà nước, giúp cho nhà quản lý kịp thời sữa chữa, giúp đỡ khi có sai phạm. Trường học là một cơ quan được lập ra nhằm giáo dục học sinh dưới sự giám sát của giáo viên, là nơi giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho xã hội, cho nên công tác quản lý trường học cần phải được đảm bảo về chất lượng và chú trọng vào các chức năng quản lý đặc thù về giáo dục, trong đó có kiểm tra nội bộ. KTNB không còn là một thuật ngữ xa lạ đối với các trường trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam. Hiện nay, KTNB là hoạt động cần thiết và là cơ sở để đánh giá chất lượng giáo dục tại cơ sở đó, được thể hiện qua các chính sách, văn bản chỉ đạo như: - Thông tư 07/2004/TT-BGD&ĐT ngày 30/03/2004 của Bộ Giáo dục và Đào tạo Hướng dẫn thanh tra toàn diện trường phổ thông và thanh tra hoạt động sư phạm của giáo viên phổ thông. Trong mục 4 có đề cập đến công tác quản lý của Hiệu trưởng:
8 “Coi trọng việc tự kiểm tra của cá nhân, của tập thể giáo viên, công nhân, nhân viên, học sinh. Trong công tác, kiểm tra phải đánh giá tiến độ và kết quả giáo dục, phát hiện thiếu sót, đề xuất phương hướng, biện pháp để phát huy thành tích (đặc biệt coi trọng thực chất thi đua Hai tốt) và sửa chữa khuyết điểm, điều chỉnh chỉ tiêu kế hoạch”. - Thông tư 43/2006/TT-BGD&ĐT ngày 20/10/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo Hướng dẫn thanh tra toàn diện nhà trường, cơ sỏ giáo dục khác và thanh tra hoạt động sư phạm của nhà giáo dục. Trong mục II yêu cầu: “Đánh giá đúng thực trạng tình hình cơ sở giáo dục trong mối quan hệ chung và có sự so sánh với mặt bằng của địa phương, khu vực vùng miền và tiêu chuẩn trường chuẩn quốc gia theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Khẳng định những mặt đã làm được, phát huy ưu điểm và tư vấn những biện pháp khắc phục những hạn chế, yếu kém; đồng thời kiến nghị với các cấp quản lý điều chỉnh, bổ sung các chính sách, quy định cần thiết phù hợp với thực tế”. - Nghị định số 42/2013/NĐ-CP ngày 09/04/2013 của Chính phủ ban hành Nghị định về tổ chức và hoạt động thanh tra giáo dục. Tại khoản 1 điều 5 mục 1 có chỉ rõ về vị trí, chức năng, tổ chức của Thanh tra Bộ Giáo Dục và Đào Tạo:” Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo (sau đây gọi tắt là Thanh tra Bộ) là cơ quan của Bộ Giáo dục và Đào tạo, giúp Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (sau đây gọi tắt là Bộ trưởng) quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục; tiến hành thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành giáo dục, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật”. - Văn bản Số 3936/BGDĐT-TTr của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện công tác thanh tra năm học 2017-2018, trong mục 3 có nêu rõ :” Kết luận phải chỉ rõ những việc đã làm được, những thiếu sót, sai phạm (nếu có); phải xác định rõ trách nhiệm và kiến nghị xử lý, khắc phục. Căn cứ tính chất từng cuộc thanh tra để thực hiện công khai kết luận thanh tra theo quy định”. Từ đó cho thấy, KTNB không chỉ là một công đoạn nằm trong công tác quản lý nữa mà nó được cho là một hoạt động quan trọng và bắt buộc của nhà quản lý giáo
9 dục. Tính đến thời điểm hiện nay có rất nhiều các bài báo, đầu sách, công trình nghiên cứu về hoạt động này, các nhà nghiên cứu giáo dục đã khẳng định vai trò quan trọng của công tác kiểm tra và thanh tra trong nhà trường, cụ thể: - Trong cuốn “Những bài giảng về quản lý trường học” - tập hai của tác giả Hà Sĩ Hồ (1982) có nêu rõ quan điểm rằng:” chức năng kiểm tra đặc biệt quan trọng, vì quá trình quản lý đòi hỏi những thông tin chính xác, kịp thời về thực trạng của đối tượng quản lý, về việc thực hiện các quyết định đã đề ra, tức là đòi hỏi những liên hệ ngược chính xác, vững chắc giữa các phân hệ quản lý”. - Trong cuốn “Những khái niệm cơ bản về lí luận quản lý giáo dục” của tác giả Nguyễn Ngọc Quang (1989) có viết: “Chuẩn bị kế hoạch hóa, Tổ chức, Chỉ đạo và Kiểm tra; trong đó, kiểm tra là giai đoạn cuối cùng, kết thúc một chu trình quản lý. Kiểm tra giúp cho việc chuẩn bị tích cực cho kỳ kế hoạch tiếp theo”. Ông khẳng định: “Kiểm tra tốt, đánh giá được sâu sắc và chuẩn bị trạng thái cuối cùng của hệ (nhà trường) thì đến kỳ kế hoạch (năm học) tiếp theo việc soạn thảo kế hoạch năm học mới sẽ thuận lợi, kế thừa được mặt mạnh để tiếp tục phát huy, phát hiện được lệch lạc để uốn nắn loại trừ”. - Ngoài ra, còn một số cuốn sách về công tác quản lý hay cụ thể hơn là về hoạt động thanh tra, kiểm tra, đánh giá trường học được đánh giá cao như: Khoa học quản lý giáo dục- Một số vấn đề lí luận và thực tiễn của tác giả Trần Kiểm; tác giả Thái Văn Thành với cuốn “Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường”; tác giả Quang Anh - Hà Đăng viết cuốn Những điều cần biết trong hoạt động thanh tra, kiểm tra giáo dục và đào tạo. - Một số công trình đề tài nghiên cứu liên quan, cụ thể: “ Một số giải pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường trung học phổ thông huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang.” của tác giả Quách Tấn Triều (2013), “Một số biện pháp quản lý công tác KTNB ở các trường THPT trên địa bàn huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình” của tác giả Lê Anh Tuấn hay đề tài “Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang” của tác giả Nông Quốc Duy (2017), “Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ tại các trường trung học phổ thông công lập trên địa bàn