Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường tiểu học ở huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:148

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là hoạt động kiểm tra nội bộ và thực trạng về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ của các trường Tiểu học huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục; đề xuất một số biện pháp cụ thể về quản lý hoạt động KTNB nhằm góp phần tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý, nâng cao chất lượng dạy và học tại các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường tiểu học ở huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐỖ VĂN TĨNH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC Ở HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐỖ VĂN TĨNH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC Ở HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Tiến Hùng THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn:“Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường tiểu học ở huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, ngày 9 tháng 9 năm 2019 Tác giả luận văn Đỗ Văn Tĩnh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành nhất, tác giả xin trân trọng cảm ơn các Tập thể Lãnh đạo, giảng viên và chuyên viên của Trường Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình đào tạo. Đặc biệt,tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Nguyễn Tiến Hùng, người đã tận tâm, tận tình chỉ dẫn các phương pháp triển khai các nhiệm vụ trong suốt quá trình nghiên cứu để tác giả có thể hoàn thiện luận văn đúng thời hạn và đảm bảo theo yêu cầu. Tác giả xin trân thành cảm ơn Phòng GD&ĐT huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai, Ban lãnh đạo, giáo viên các trường Tiểu học trong huyện đã nhiệt tình, trách nhiệm trong việc cung cấp những thông tin xác thực để giúp tác giả thu được những minh chứng quan trọng trong phân tích đánh giá thực trạng quản lý hoạt động hỗ trợ giáo dục hòa nhập của Phòng GD&ĐT huyện Văn Bàn phục vụ nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý trong luận văn. Mặc dù đã thực sự nỗ lực cố gắng,xong do năng lực và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học còn nhiều hạn chế cho nên luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả kính mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy, cô, các nhà khoa học và những người quan tâm để giúp luận văn thêm hoàn thiện và có giá trị thiết thực, cũng như giúp tác giả có được các bài học quý báu trong chặng đường tiếp theo. Tác giả xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 9 năm 2019 Tác giả Đỗ Văn Tĩnh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu.................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 5. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................................... 3 6. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 7. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 8. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG .......................................................................... 5 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 5 1.1.1.Nghiên cứu ngoài nước............................................................................... 5 1.1.2. Nghiên cứu trong nước .............................................................................. 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 9 1.2.1. Quản lý....................................................................................................... 9 1.2.2. Quản lý giáo dục ...................................................................................... 11 1.2.3. Quản lý nhà trường .................................................................................. 12 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.2.4. Kiểm tra, thanh tra Giáo dục và Đào tạo ................................................. 16 1.2.5. Trường Tiểu học ...................................................................................... 22 1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động KTNB ở trường Tiểu học ..... 24 1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ KTNB trường học ................................................ 24 1.3.2. Nội dung KTNB trường học .................................................................... 25 1.3.3. Nguyên tắc kiểm tra nội bộ trường học ................................................... 27 1.3.4. Quản lý hoạt động KTNB trường học ..................................................... 28 1.4. Nội dung quản lý hoạt động KTNB trường Tiểu học ................................ 30 1.4.1. Xây dựng kế hoạch KTNB trường Tiểu học ........................................... 30 1.4.2. Tổ chức quản lý hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học ...................... 32 1.4.3. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện KTNB trường Tiểu học ..................... 37 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường Tiểu học ............................................................................................................. 41 1.5.1. Nhận thức của cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên về hoạt động kiểm tra nội bộ ................................................................................................... 41 1.5.2. Năng lực quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường học của cán bộ quản lý ............................................................................................................... 41 1.5.3. Cơ sở vật chất phục vụ cho quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường học .......................................................................................................... 42 1.5.4. Quy định của hệ thống văn bản và công tác chỉ đạo của cán bộ quản lý giáo dục các cấp ............................................................................................. 42 1.6. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động KTNB ở trường Tiểu học ............ 43 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 44 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI ........................................................................... 45 2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ........................... 45 2.1.1. Vị trí địa lý, dân số .................................................................................. 45 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội ........................................................ 45 2.1.3. Sơ lược về các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai .............. 46 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ....................................................................... 50 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 50 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 51 2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 51 2.2.4. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu .............................. 51 2.3. Hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai....... 53 2.3.1. Thực trạng nhận thức về hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................................ 53 2.3.2. Thực trạng hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................................................... 57 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ....................................................................................... 72 2.4.1. Thực trạng nhận thức tầm quan trọng về công tác quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................ 72 2.4.2. Thực trạng quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ....................................................................................... 73 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................. 78 2.5.1. Những ưu điểm trong công tác quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ................................................. 78 2.5.2. Những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ........................................ 79 2.5.3.Nguyên nhân của thực trạng quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................. 80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 82 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI ........................................................................... 83 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động KTNB ở các trường tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai .............................................................. 83 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 83 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 83 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 83 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 84 3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................................ 84 3.2.1. Biện pháp thứ nhất: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc làm tốt công tác KTNB trường Tiểu học cho Hiệu trưởng và cán bộ tham gia hoạt động KTNB trường Tiểu học............................................................... 84 3.2.2. Biện pháp thứ hai: Chỉ đạo xây dựng kế hoạch công tác KTNB trường học đảm bảo tính toàn diện, bám sát thực tế và yêu cầu phát triển của ngành GD và ĐT huyện Văn Bàn ............................................................... 86 3.2.3. Biện pháp thứ ba: Tăng cường công tác tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý hoạt động KTNB trường Tiểu học........................................................ 88 3.2.4. Biện pháp thứ tư: Đổi mới phương thức chỉ đạo, tăng cường điều kiện vật chất, thiết bị cho công tác quản lý hoạt động KTNB trường Tiểu học đáp ứng đổi mới GD ................................................................................... 90 3.2.5. Biện pháp thứ năm: Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về hoạt động KTNB trường Tiểu học và về quản lý hoạt động KTNB trường Tiểu học cho cán bộ quản lý, giáo viên thực hiện nhiệm vụ KTNB trường học. ............................................................................................ 93 3.2.6. Biện pháp thứ sáu: Tăng cường sự phối hợp quản lý hoạt động KTNB giữa các cấp quản lý trong hệ thống giáo dục các trường Tiểu học ...... 95 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 97 3.4. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ..................... 98 3.4.1. Các bước tiến hành khảo nghiệm ............................................................ 98 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 99 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ................................................................................ 104 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 106 1. Kết luận ........................................................................................................ 106 2. Khuyến nghị................................................................................................. 107 2.1. Đối với UBND tỉnh Lào Cai..................................................................... 107 2.2. Đối với Sở GD và ĐT tỉnh Lào Cai.......................................................... 107 2.3. Đối với UBND huyện Văn Bàn ................................................................ 107 2.4. Đối với Phòng GD và ĐT ......................................................................... 108 2.5. Đối với các trường Tiểu học ..................................................................... 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 110 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Nguyên nghĩa CBQL Cán bộ quản lý CSVC Co sở vật chất DH Dạy học GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GV Giáo viên HĐD Hoạt động dạy HĐGD Hoạt động giáo dục HĐH Hoạt động học HĐQL Hoạt động quản lý HS Học sinh HTTC Hình thức tổ chức KTNB Kiểm tra nội bộ ND Nội dung QL Quản lý SL, TL Số lượng, tỉ lệ TB Trung bình TH Tiểu học XH Xã hội Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Kết quả xếp loại HS Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015 - 2018 ............................................................................. 48 Bảng 2.2. Thống kê xếp loại cán bộ quản lý các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai năm học 2017 - 2018 ......................................... 49 Bảng 2.3. Thống kê đội ngũ GV tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai .......... 49 Bảng 2.4. Nhận thức chung về hoạt động KTNB của CBQL và GV tiểu học huyện Văn Bàn ................................................................................ 53 Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL và GV tiểu học huyện Văn Bàn về nội dung hoạt động KTNBTH ............................................................... 55 Bảng 2.6. Đánh giá mức độ đạt mục tiêu KTNBTH ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai .......................................................... 57 Bảng 2.7. Đánh giá mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng tự kiểm tra công tác quản lý trường học ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ........................................... 59 Bảng 2.8. Đánh giá mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng kiểm tra giáo viên ................................................................ 62 Bảng 2.9. Đánh giá mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng kiểm tra việc học tập và rèn luyện của HS .......................... 64 Bảng 2.10. Đánh giá mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng kiểm tra cán bộ, nhân viên trong trường ............................. 67 Bảng 2.11. Đánh giá về mức độ phù hợp của các phương pháp và hình thức KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.......... 69 Bảng 2.12. Ý kiến đánh giá về phẩm chất và năng lực đội ngũ làm công tác KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.......... 71 Bảng 2.13. Nhận thức tầm quan trọng về công tác quản lí hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ..................... 72 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Bảng 2.14. Thực trạng đội ngũ cán bộ tham gia hoạt động KTNBTH ............. 73 Bảng 2.15. Đánh giá mức độ sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động KTNB trường tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai .................... 75 Bảng 2.16. Đánh giá hiệu quả sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động KTNB trường tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai .................... 77 Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp ..................... 99 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ..................... 101 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Sơ đồ 1.1. Quy trình kiểm tra trong quản lý ...................................................... 18 Biểu đồ 2.1. Kết quả xếp loại HS Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai năm học 2017 - 2018 ................................................................... 48 Biểu đồ 2.2. Thống kê đội ngũ GV tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015 - 2018 .................................................................. 50 Biểu đồ 2.3. Mức độ đạt mục tiêu KTNBTH ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ................................................................. 58 Biểu đồ 2.4. Thực trạng mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng tự kiểm tra công tác quản lý trường học ................. 61 Biểu đồ 2.5. Thực trạng mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng kiểm tra giáo viên ................................................... 63 Biểu đồ 2.6. Thực trạng mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung hiệu trưởng kiểm tra việc học tập và rèn luyện của HS .............. 66 Biểu đồ 2.7. Thực trạng mức độ cần thiết và mức độ thực hiện nội dung Hiệu trưởng kiểm tra cán bộ, nhân viên trong trường ................ 68 Biểu đồ 2.8. Thực trạng đánh giá về phẩm chất và năng lực đội ngũ làm công tác KTNB ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ........................................................................................ 72 Biểu đồ 2.9. Đánh giá mức độ sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động KTNB .......................................................................................... 76 Biểu đồ 2.10. Đánh giá hiệu quả sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động KTNBTH ..................................................................................... 78 Biểu đồ 3.1. Tương quan mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động KTNB các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................... 103 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ở nước ta, đổi mới quản lý giáo dục nhằm phát triển và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực đã và đang là một nhiệm vụ có tính chiến lược trong quá trình đổi mới giáo dục và đào tạo theo định hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá và xã hội hoá. Việt Nam giáo dục được xác định là quốc sách hàng đầu và đã có một sự đầu tư đáng kể. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng chất lượng giáo dục của Việt Nam vẫn còn nhiều yếu kém. Công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá giáo dục còn nhiều hạn chế; những hiện tượng tiêu cực, như bệnh thành tích, thiếu trung thực trong đánh giá kết quả giáo dục, trong học tập, tuyển sinh, thi cử, cấp bằng và tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan kéo dài, chậm được khắc phục. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định “Đổi mới căn bản nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt” và “Giáo dục và Đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng vào xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hoá và con người Việt Nam”. Để đạt được mục tiêu trên, nghị quyết 29- NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (Nghị quyết 29) đã chỉ rõ hệ thống các nhiệm vụ, giải pháp, trong đó nhấn mạnh “Thực hiện giám sát của các chủ thể trong nhà trường và xã hội; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra của cơ quan quản lý các cấp; bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch”. Thực hiện đổi mới giáo dục theo tinh thần của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, ngày 09/5/2013 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 42/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động thanh tra giáo dục, ngành giáo dục và đào tạo đổi mới các hoạt động thanh tra theo hướng chuyển nội dung từ thanh tra chuyên môn sang thanh tra công tác quản lý với nhiều nội dung trong đó có nội dung thanh tra công tác kiểm tra nội bộ (KTNB) trường học. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai là một huyện khó khăn với 22 xã và 01 thị trấn, diện tích đất tự nhiên hơn 142,63 nghìn ha và dân số trên 87 nghìn người; tỷ lệ hộ nghèo (năm 2018) trên 40%, tỷ lệ người dân tộc thiểu số trên 60%, giao thông đi lại khó khăn (trung tâm huyện cách trung tâm thành phố 75 km), điều kiện kinh tế, xã hội gặp rất nhiều khó khăn, chất lượng giáo dục và đào tạo của huyện thấp chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội. Theo tác giả, có rất nhiều nguyên nhân song một trong những nguyên nhân sâu xa đó là nhà quản lý chưa quan tâm chú trọng đến công tác KTNB; chưa xây dựng được kế hoạch kiểm tra khoa học phù hợp với thực tế nhà trường; chưa công khai kết quả kiểm tra; chưa có biện pháp chấn chỉnh, tư vấn, thúc đẩy sau kiểm tra... Qua công tác thanh tra, kiểm tra của các cấp đối với các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn cho thấy: Cán bộ quản lý một số nhà trường chưa phát huy nhiệm vụ được giao; một số đơn vị chưa thực hiện công tác KTNB theo các văn bản quy định, hoạt động KTNB còn mang tính hình thức, hiệu quả công tác KTNB chưa cao, chưa kịp thời phát hiện những hạn chế trong công tác quản lý. Để hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường Tiểu học trên địa bàn huyện văn Bàn thực sự hiệu quả giúp cho nhà trường hướng đến sự thay đổi đáp ứng được yêu cầu quản lý chất lượng hiện nay. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục”. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu lý luận về hoạt động kiểm tra nội bộ và thực trạng về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ của các trường Tiểu học huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục; đề xuất một số biện pháp cụ thể về quản lý hoạt động KTNB nhằm góp phần tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý, nâng cao chất lượng dạy và học tại các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3. Đối tượng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động KTNB của Hiệu trưởng các trường Tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động KTNB của Hiệu trưởng các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học. - Thực trạng hoạt động KTNB của Hiệu trưởng các trường Tiểu học huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai. - Đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động KTNB của Hiệu trưởng các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai. 5. Câu hỏi nghiên cứu 1. Vai trò của công tác quản lý hoạt động KTNB như thế nào? 2. Để nâng cao hiệu quả của hoạt động KTNB đối với các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai cần những biện pháp quản lý như thế nào? 6. Giả thuyết khoa học Công tác kiểm tra nội bộ của Hiệu trưởng ở các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai hiện nay còn nhiều hạn chế, nếu đề xuất biện pháp quản lý hoạt động KTNB một cách đồng bộ, phù hợp với tình hình thực tiễn của các nhà trường thì hiệu quả quản lý hoạt động KTNB của Hiệu trưởng tại các trường Tiểu học sẽ được nâng cao góp phần giữ vững kỷ cương nề nếp trong nhà trường, xây dựng môi trường văn hóa học đường lành mạnh, chất lượng giáo dục được nâng cao đáp ứng được yêu cầu của đổi mới giáo dục. 7. Phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động KTNB của Hiệu trưởng các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai; Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
- Giới hạn phạm vi khảo sát: Đề tài tiến hành khảo sát trên 31trường tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai; thu thập số liệu điều tra từ năm học 2016-2017 đến năm học 2017-2018. 8. Phương pháp nghiên cứu 8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Thu thập các tài liệu liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu, đặc biệt về quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ nhà trường; phân tích, phân loại, xác định các khái niệm cơ bản; đọc sách, tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan để hình thành cơ sở lý luận cho đề tài. 8.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 8.2.1. Phương pháp điều tra xã hội học bằng bảng hỏi 8.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu Phỏng vấn với một số lãnh đạo của các trường để tìm hiểu rõ hơn những vấn đề liên quan đến hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường Tiểu học. 8.2.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý, phân tích số liệu từ các mẫu phiếu điều tra thu được. Thống kê các số liệu lấy được từ giáo viên, phó Hiệu trưởng, Hiệu trưởng các trường Tiểu học đánh giá theo nội dung bảng hỏi. Kết luận thông qua phân tích kết quả số liệu điều tra 9. Cấu trúc luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường Tiểu học theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động KTNB ở các trường Tiểu học trên địa bàn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ ở các trường Tiểu học huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục. Phần kết luận và khuyến nghị. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1.Nghiên cứu ngoài nước Có thể thấy, hoạt động KTNB trường học được gọi theo nhiều cách khác nhau và được nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau, các nghiên cứu đều thống nhất rằng quy trình KTNB trường học được thực hiện hoàn toàn bởi nhân viên của nhà trường, được thành lập thành một nhóm đánh giá chuyên biệt. Những nhóm này thường bao gồm các giáo viên và các thành viên thuộc Ban quản lý của nhà trường. Tác giả Ah-Teck, J. C., & Starr, K. C. với công trình nghiên cứu “Quản lý chất lượng giáo dục tại Mauritius và các quyết định của hiệu trưởng đến cải thiện môi trường giáo dục” tại Hà Lan [2014- Tạp chí Journal of Educational Administration, 52(6), 833 -849] đã tập trung nghiên cứu việc Hiệu trưởng ở các trường thuộc Mauritius (Hà Lan) sử dụng hệ thống dữ liệu quản lý chất lượng nội bộ trong việc đưa ra quyết định cải thiện môi trường giáo dục. Kết quả nghiên cứu của các tác giả cũng cho thấy việc quản lý chất lượng KTNB rất quan trọng và nó còn quan trọng hơn khi các Hiệu trưởng sử dụng kết quả đó trong các quyết định của mình trong quá trình quản lý nhà trường. Trong một nghiên cứu với tên: “Đánh giá kiểm tra nội bộ” (Local Education Authority), tác giả Davies, D. and Rudd, P. (2001) người Mỹ đã đề cập về các nhân tố tác động đến việc đưa ra quyết định thực hiện KTNB trường học của các trường học. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng Lãnh đạo trường học có vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định việc thực hiện KTNB, trong đó lãnh đạo quản lý tốt sẽ duy trì hoạt động KTNB và hướng tới tầm nhìn rõ ràng cho sự phát triển của giáo dục. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Các tác giả Hall, C., & Noyes, A. người Anh (2007), nghiên cứu về “Ảnh hưởng của kiểm tra nội bộ trường học đến quan điểm của giáo viên tại Anh về công tác giảng dạy của bản thân”. Các tác giả đã phân tích về nhận thức của giáo viên và hiểu biết của họ đối với quy trình tự đánh giá chất lượng khi chính phủ Anh đưa ra chính sách yêu cầu các trường thực hiện công tác KTNB trường học. Bên cạnh đó, họ xem xét mối liên hệ giữa Thanh tra viên và giáo viên thuộc nhóm KTNB trường học thay đổi thế nào kể từ khi chính sách có hiệu lực. Kết quả nghiên cứu cho thấy giáo viên và Ban lãnh đạo trường học hưởng ứng và thực hiện tốt công tác KTNB trường học, không những thế KTNB trường học được giáo viên sử dụng như một công cụ, biện pháp trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy của bản thân. Các nghiên cứu về hoạt động KTNB trường học của một số nước đã chỉ ra rằng: - Các thành viên chuyên trách trong nhóm đánh giá nội bộ của nhà trường chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả kiểm tra và quá trình KTNB ở trường học; - Đánh giá nội bộ trường học có tác động tích cực đến hoạt động của trường học, gia tăng thành tích học tập của học sinh và nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, mặc dù những ảnh hưởng tích cực này phụ thuộc nhiều vào điều kiện cơ chế quản lý; - Các nghiên cứu thực hiện tại Đan Mạch, Anh, Phần Lan, Xcốt-len và Thụy Điển chỉ ra rằng: Ở tất cả các nghiên cứu này đã cho thấy rằng, giáo viên tin là đánh giá, KTNB có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến quá trình giảng dạy của họ cũng như chất lượng học tập của học sinh và KTNB đem lại nhiều lợi ích hơn các biện pháp đánh giá từ bên ngoài. Như vậy, từ một số nghiên cứu trên đây có thể thấy, KTNB trường học được các nhà quản lý giáo dục ở nước ngoài rất coi trọng. Công tác KTNB trường học được đánh giá cao trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, cũng như nâng cao chất lượng học tập của học sinh và việc KTNB Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
trường học được giáo viên cho rằng quan trọng hơn và có tác động nhiều hơn đến hoạt động của trường so với những cuộc kiểm tra từ bên ngoài (thanh tra). Đồng thời các nghiên cứu trên đây cũng cho thấy vai trò của Hiệu trưởng trong việc quyết định, tổ chức KTNB trường học tại các nước này. 1.1.2. Nghiên cứu trong nước Ở Việt Nam, hoạt động KTNB trường học cũng được nhiều học giả nghiên cứu, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Đồng thời, Chính phủ còn xây dựng, tổ chức hệ thống thanh tra, kiểm tra từ Trung ương (Bộ GD&ĐT), đến địa phương và các cơ sở dạy học và giáo dục trên cả nước và điều hành hệ thống đó bằng các quy định pháp luật, các Nghị định, Thông tư… Tác giả Hà Sĩ Hồ với công trình “Những bài giảng về quản lý trường học”, đã chỉ ra rằng: “Chức năng kiểm tra đặc biệt quan trọng, vì quá trình quản lý đòi hỏi những thông tin chính xác, kịp thời về thực trạng của đối tượng quản lý, về việc thực hiện các quyết định đã đề ra, tức là đòi hỏi những liên hệ ngược chính xác, vững chắc giữa các phân hệ quản lý…”. Ông khẳng định “Quản lý mà không kiểm tra thì quản lý sẽ ít hiệu quả và quản lý trở thành quản lý quan liêu” [11]. Tác giả Nguyễn Ngọc Quang chỉ ra rằng: “… kiểm tra là giai đoạn cuối cùng, kết thúc một chu trình quản lý. Kiểm tra giúp cho việc chuẩn bị tích cực cho kỳ kế hoạch tiếp theo. Kiểm tra tốt, đánh giá được sâu sắc, chuẩn bị trạng thái cuối cùng của hệ (nhà trường) thì đến kỳ kế hoặc tiếp theo (năm học) việc soạn thảo kế hoạch năm học mới sẽ thuận lợi, kế thừa được các mặt mạnh để phát huy, phát hiện được lệch lạc để uốn nắn, loại trừ”. Ông kết luận: “… kiểm tra giữ vai trò liên hệ nghịch trong quá trình quản lý. Nó giúp cho chủ thể quản lý điều khiển một cách tối ưu hệ quản lý. Không có kiểm tra không có quản lý” [16]. Trong công tác quản lý nhà trường, các tác giả Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Ngọc Quang, Hồ Sỹ Tiến đã đưa ra các nguyên tắc chung của quá trình Dạy - Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn