Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương - Tỉnh Tuyên Quang

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý tại các trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục phòng chống ma tuý cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương - Tỉnh Tuyên Quang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TỐNG KHẮC HOÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TUÝ XÂM NHẬP HỌC ĐƯỜNG TẠI CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN SƠN DƯƠNG - TỈNH TUYÊN QUANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TỐNG KHẮC HOÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TUÝ XÂM NHẬP HỌC ĐƯỜNG TẠI CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN SƠN DƯƠNG - TỈNH TUYÊN QUANG Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH. NGUYỄN VĂN HỘ THÁI NGUYÊN - 2017
LỜI CAM ĐOAN Luận văn “Quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương - Tỉnh Tuyên Quang” được thực hiện từ tháng 10/2016 đến tháng 8/2017. Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông tin đã được ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã được tổng hợp và xử lí. Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2017 Người thực hiện Tống Khắc Hoà i
LỜI CẢM ƠN Với sự kính trọng và tình cảm chân thành, tác giả trân trọng cảm ơn: Phòng đào tạo, Khoa Tâm lý Giáo dục trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên cùng các nhà khoa học, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy, góp ý, chỉ bảo, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang, các đồng chí cán bộ quản lý của 06 trường THPT trên địa bàn huyện Sơn Dương và các bạn đồng nghiệp đã tạo điều kiện, cung cấp thông tin, tư liệu giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với GS.TSKH Nguyễn Văn Hộ, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, động viên tác giả nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Những người thân trong gia đình và các đồng chí, đồng nghiệp thường xuyên động viên tác giả học tập, nghiên cứu. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng bản luận văn này chắc chắn vẫn không tránh khỏi thiếu sót, tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo, các nhà khoa học và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn ! Thái Nguyên, tháng 10 năm 2017 Người thực hiện Tống Khắc Hoà ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT .................................................. iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ....................................................................... vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu................................................................. 4 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 6 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TÚY XÂM NHẬP HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG THPT................................................................................................ 7 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 7 1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới ................................................................. 7 1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam ............................................................... 10 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 13 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục ........................................................................ 13 1.2.2. Ma túy, tệ nạn ma túy, phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ............................................................................................. 19 1.2.3. Trường Trung học Phổ thông .................................................................. 21 1.2.4. Học sinh Trung học phổ thông ................................................................ 21 iii
1.2.5. Quản lý hoạt động phòng chống ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông.................................................................. 22 1.3. Một số vấn đề cơ bản về phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường cho học sinh ở các trường THPT ............................................... 22 1.3.1. Trường Trung học phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặc điểm của học sinh Trung học phổ thông ............................................... 22 1.3.2. Mục tiêu của hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ............................................. 25 1.3.3. Nội dung hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ............................................. 26 1.3.4. Các phương pháp hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ...................................... 26 1.3.5. Các hình thức tổ chức hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ............................. 27 1.4. Một số vấn đề về quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ............................. 29 1.4.1. Lập kế hoạch hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ............................................. 29 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ..................... 30 1.4.3. Chỉ đạo triển khai kế hoạch hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ..................... 31 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ..................... 32 1.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ......... 33 Kết luận chương 1.............................................................................................. 37 iv
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TUÝ XÂM NHẬP HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN SƠN DƯƠNG - TỈNH TUYÊN QUANG ............................................................................................. 38 2.1. Khái quát về các trường THPT huyện Sơn Dương .................................... 38 2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 39 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 39 2.2.2. Đối tượng khảo sát................................................................................... 40 2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 40 2.2.4. Cách thức tiến hành khảo sát ................................................................... 40 2.3. Thực trạng hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ............................................. 40 2.3.1. Thực trạng về nội dung giáo dục hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ............................................................................. 40 2.3.2. Thực trạng về phương pháp hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ..................................................................................... 43 2.3.3. Thực trạng về hình thức tổ chức giáo dục phòng chống TNMT xâm nhập học đường ..................................................................................... 47 2.3.4. Kết quả công tác hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ..... 51 2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường THPT..................................................................... 52 2.4.1. Thực trạng Lập kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường THPT .............................................................. 52 2.4.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường Trung học phổ thông ......... 55 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo triển khai kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ................................................................. 58 v
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường THPT................................. 60 2.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường THPT ............................................. 61 Kết luận chương 2.............................................................................................. 66 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TÚY XÂM NHẬP HỌC ĐƯỜNG TẠI CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN SƠN DƯƠNG - TỈNH TUYÊN QUANG ........................... 67 3.1. Các nguyên tắc để xây dựng biện pháp ...................................................... 67 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, chấp hành pháp luật của Nhà nước ............................................................................................... 67 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 67 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................... 68 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 68 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 68 3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo sự đa dạng hoá phương pháp và hình thức quản lý hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ............. 69 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang ...... 70 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên và học sinh về tác hại của ma túy, tầm quan trọng của việc PCTNMT ................................................ 70 3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực PCTNMT xâm nhập học đường cho đội ngũ giáo viên và giáo viên chủ nhiệm............................................. 72 3.2.3. Tăng cường tổ chức các hoạt động PCTNMT xâm nhập học đường cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ..................................... 73 3.2.4. Đẩy mạnh phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong việc giáo dục PCTNMT ........................................................................ 77 vi
3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá, thi đua, khen thưởng đối với hoạt động PCTNMT xâm nhập học đường ........................................... 82 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 83 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp .................... 85 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 85 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 85 3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 85 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 85 Kết luận chương 3.............................................................................................. 87 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 88 1. Kết luận .......................................................................................................... 88 2. Khuyến nghị................................................................................................... 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 93 PHỤ LỤC ............................................................................................................. vii
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ BGD&ĐT : Bộ giáo dục và đào tạo BGH : Ban giám hiệu CBGV : Cán bộ giáo viên CĐ : Công đoàn CNV : Công nhân viên GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HS : Học sinh LHQ : Liên hiệp quốc MT : Ma tuý NĐ - CP : Nghị định chính phủ PCMT : Phòng chống ma tuý PCTNMT : Phòng chống tệ nạn ma tuý PHHS : Phụ huynh học sinh QL : Quản lý QLGD : Quản lý giáo dục SD&NMT : Sử dụng và nghiện ma tuý SGK : Sách giáo khoa SKKN : Sáng kiến kinh nghiệm THPT : Trung học phổ thông TNXH : Tệ nạn xã hội XH : Xã hội iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đánh giá của cán bộ quản lý, Đoàn thanh niên, giáo viên các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang về mức độ thực hiện nội dung hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ........................................................................................ 41 Bảng 2.2. Đánh giá của học sinh các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang về mức độ thực hiện nội dung hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ................................................ 41 Bảng 2.3. Đánh giá của GV về thực trạng mức độ sử dụng phương pháp giáo dục phòng chống TNMT xâm nhập học đường cho học sinh ............. 44 Bảng 2.4. Đánh giá của HS về thực trạng mức độ sử dụng phương pháp phòng chống TNMT xâm nhập học đường của GV ....................... 46 Bảng 2.5. Tự đánh giá của GV về các hình thức giáo dục phòng chống TNMT xâm nhập học đường ........................................................... 47 Bảng 2.6. Đánh giá của HS về các hình thức giáo dục phòng chống TNMT xâm nhập học đường của GV .......................................................... 49 Bảng 2.7. Chất lượng giáo dục đạo đức ............................................................ 51 Bảng 2.8. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang ................................................................................... 53 Bảng 2.9. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường của GVCN lớp ...................................................... 54 Bảng 2.10. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch phòng chống TNMT ở các trường THPT .......................................................................... 56 Bảng 2.11. Thực trạng chỉ đạo triển khai kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT.. 59 Bảng 2.12. Tính cách của những người dễ mắc TNMT theo nhận thức của học sinh............................................................................................ 61 Bảng 2.13. Cách thức ứng xử của bố, mẹ khi học sinh có biểu hiện hoặc thường xuyên tiếp xúc với đối tượng mắc TNMT .......................... 63 Bảng 3.1: Đánh giá về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động phòng chống ma túy cho học sinh tại các trường THPT huyện Sơn Dương ................................................................... 86 v
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Biểu đồ: Biểu đồ 2.1. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường ở các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang ............................................................................... 53 Biểu đồ 2.2. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động phòng chống TNMT xâm nhập học đường của GVCN lớp .................................................. 54 Biểu đồ 2.3. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch phòng chống TNMT ở các trường THPT ...................................................................... 56 Sơ đồ: Sơ đồ 1.1. Chu trình quản lý .............................................................................. 17 Sơ đồ 1.2. Sự tác động qua lại giữa các yếu tố trong quản lý ........................... 18 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nguyên Tổng thư ký Liên Hiệp quốc Ngài Boutros Gali đã đánh giá “Trong những năm gần đây, tình trạng nghiện ma túy đã trở thành hiểm họa của toàn nhân loại, không một quốc gia, dân tộc nào thoát ra khỏi ngoài vòng xoáy khủng khiếp của nó để tránh khỏi những hậu quả do nghiện hút và buôn lậu ma tý gây ra. Ma túy đang làm gia tăng tội phạm, bạo lực, tham nhũng, vắt cạn kiệt nhân lực, tài chính, hủy diệt những tiềm năng quý báu khác mà lẽ ra phải được huy động cho việc phát triển kinh tế - xã hội, đem lại ấm no, hạnh phúc cho mọi người... Nghiêm trọng hơn ma túy còn là tác nhân chủ yếu thúc đẩy căn bệnh thế kỷ HIV - AIDS” [dẫn theo 22]. Nghiện ma túy đã trở thành một trong những tệ nạn xã hội đang ngày càng phát triển không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều các quốc gia trên thế giới. Tệ nạn ma túy là hiểm họa lớn cho toàn xã hội, gây tác hại cho sức khoẻ, làm suy thoái nòi giống, phẩm giá con người, phá hoại hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội và an ninh quốc gia. Ma túy gắn với tội phạm ngày một tăng, tỷ lệ nghiện nặng chiếm đa số, các loại ma túy được sử dụng ngày càng đa dạng… Diễn tiến phức tạp của tình trạng nghiện ma túy hiện nay đặt ra cho xã hội những nhiệm vụ cấp bách. Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo hoạt động của công tác phòng chống và kiểm soát ma túy. Một số ban ngành chức năng được thành lập và tiến hành những biện pháp phòng chống ma túy một cách tích cực. Tình trạng tái nghiện còn ở mức cao; nạn trồng cây thuốc phiện trên vùng núi cao, tuyến biên giới còn phức tạp. Ma túy bùng phát, nhưng sự lo ngại chính là việc độ tuổi của người nghiện ma túy ở Việt Nam ngày càng trẻ. Kết quả điều tra những năm gần đây cho thấy, người nghiện ma túy dưới 18 tuổi 1
chiếm 4,5%; dưới 30 tuổi chiếm 68,3% và số người nghiện ma túy ở độ tuổi lao động là 80% trong tổng số người nghiện ma túy [31]. Theo báo cáo trong Hội nghị tổng kết 5 năm phòng chống ma túy học đường 2011 - 2016 thì đến hết năm 2016 có 146.731 người sử dụng và nghiện ma tuý có hồ sơ, trong đó bao gồm cả cán bộ, giáo viên và học sinh sinh viên trong ngành giáo dục; 63/63 tỉnh thành phố trên cả nước, 90% quận huyện, trên 56% xã, phường, thị trấn đã có người sử dụng và nghiện ma tuý. Độ tuổi của các đối tượng sử dụng và nghiện ma tuý ngày càng được trẻ hóa, năm 2001 số độ tuổi sử dụng và nghiện ma tuý dưới 30 tuổi chiếm 57,7% năm 2016 tăng lên 68,3%. Tuy nhiên, dù nhiều biện pháp được thực thi, một lượng lớn tiền của đã bỏ ra nhưng số người mắc nghiện và tái nghiện không hề giảm mà có chiều hướng gia tăng qua từng năm, số người cai nghiện thành công chiếm một tỷ lệ vô cùng khiêm tốn. Thanh niên là một lực lượng rất quan trọng trong mọi hoạt động xã hội, là một bộ phận lao động chính, sau này là lực lượng góp phần thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. Chính vì vậy, bọn tội phạm ma túy đã chọn thế hệ trẻ là khách hàng chiến lược vì chúng sẽ đạt được mục tiêu lâu dài. Thủ đoạn của bọn tội phạm ma túy là bắt đầu với những loại ma túy có hàm lượng ma túy rất nhẹ trong thuốc lá hoặc các loại nước uống … với nhiều hình thức chào mời, dụ dỗ đưa các em đến ma túy một cách không trực tiếp. Trong số những người mắc nghiện thì thanh niên chiếm một tỷ lệ khá lớn. Hiện nay, với hàng loạt giải pháp của Chính phủ, các bộ, các đoàn thể đang từng bước ngăn chặn tệ nạn ma túy, tệ nạn nghiện ma túy trong học sinh, sinh viên đã giảm, song chưa cơ bản, chưa vững chắc, một số trường học vẫn chưa thực sự quan tâm đúng mức, chưa kiên trì, thường xuyên và liên tục. 2
Sơn Dương là huyện ở cửa ngõ phía Nam của tỉnh Tuyên Quang, cách thành phố Tuyên Quang 30 km, cách thành phố Thái Nguyên 54 km; giáp danh với huyện Sơn Dương là các tỉnh Thái Nguyên, Vĩnh Phúc và Phú Thọ. Sơn Dương có nhiều mỏ khai thác khoáng sản và một số cụm, điểm công nghiệp, có nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch quan trọng như quốc lộ 2c, quốc lộ 37 và khu di tích lịch sử ATK Tân Trào. Từ năm 1990 trở lại đây, do tình trạng khai thác khoáng sản trái phép diễn ra thường xuyên, người dân nhiều nơi đổ về nên tình hình tệ nạn xã hội, văn hoá phẩm đồi truỵ, tệ nạn nghiện ma túy trên địa bàn huyện có nhiều diễn biến phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến các trường phổ thông trên địa bàn huyện. Đặc biệt trong những năm học gần đây tình trạng học sinh nghiện ma túy tăng so với những năm học trước, qua khảo sát của các lực lượng chức năng có 114/6.778 học sinh nghiện và có biểu hiện nghiện ma túy. Do đó công tác giáo dục PCMT trong trường học là một đòi hỏi quan trọng và cấp bách, là trách nhiệm của tất cả mọi người, đặc biệt là những người làm công tác giáo dục và công tác quản lý. Vì vậy tôi xác định chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương - tỉnh Tuyên Quang” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục với hy vọng đóng góp một phần nhỏ những biện pháp của mình vào công tác PCMT trong các trường THPT huyện Sơn Dương. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý tại các trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục phòng chống ma tuý cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. 3
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu Quá trình quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang. * Khách thể nghiên cứu Hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường Trung học phổ thông. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường trong trường THPT. 4.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. 4.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang. 5. Giả thuyết khoa học Hoạt động phòng chống ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang trong thời gian qua đã được quan tâm thực hiện tuy nhiên, vẫn còn một số những tồn tại nhất định điều này do nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân thuộc về yếu tố quản lý. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường một cách khoa học phù hợp theo hướng phát huy được tính tự giác tích cực của học sinh, có sự phối hợp chặt chẽ các lực lượng trong và ngoài nhà trường thì sẽ ngăn chặn kịp thời tệ nạn ma tuý ngoài xã hội xâm nhập học đường góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường và đề ra các biện pháp quản lý phòng chống ma tuý xâm 4
nhập học đường cho học sinh ở 6 trường THPT trên địa bàn huyện Sơn Dương. Số liệu khảo sát được lấy từ năm 2010 trở lại đây. 7. Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: + Nghiên cứu các văn kiện của Đại hội Đảng các cấp, Luật Giáo dục, Điều lệ trường học. + Nghiên cứu tài liệu kinh điển. + Nghiên cứu các giáo trình, sách báo, các công trình sản phẩm liên quan. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: + Phương pháp điều tra: khảo sát nhóm cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh của 6 trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. + Phương pháp đàm thoại: đươ ̣c thực hiê ̣n với ho ̣c sinh đã từng sử dụng ma túy để tìm hiể u nhâ ̣n thức, thái đô ̣ và hành vi sử dụng ma túy của em. Ngoài ra, phỏng vấn này được thực hiêṇ với những thầ y cô giáo (cán bộ quản lí và giáo viên chủ nhiệm lớp) nhằm tìm hiể u nhâ ̣n thức, thái đô ̣ của ho ̣ về tình tra ̣ng ma túy xâm nhập học đường của ho ̣c sinh trong pha ̣m vi quản lý của nhà trường; phỏng vấn cũng đươ ̣c tiế n hành với phu ̣ huynh ho ̣c sinh là cha hoă ̣c me ̣ của na ̣n nhân hay cha me ̣ của những học sinh có biểu hiện sử dụng ma túy để tìm hiể u về hoàn cảnh gia đình, thái đô ̣ của gia đình đố i với hành vi sử dụng ma túy của con ho ̣. + Phương pháp quan sát: quan sát những hành vi, cử chỉ, những biểu hiện cảm xúc, những thay đổi về trạng thái tình cảm của học sinh từng là chủ thể, là nạn nhân của tệ nạn ma túy, học sinh từng chứng kiến tệ nạn ma túy trong trường học. Từ những quan sát này, chúng tôi phân tích và đưa ra những đánh giá về tệ nạn ma túy ở các trường THPT huyện Sơn Dương và từ đó đưa ra các biện pháp cụ thể để quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang + Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiế n chuyên gia về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp tác giả đề xuất. 5
- Nhóm phương pháp sử dụng toán học thống kê: Sử dụng công thức toán học để thống kê, xử lý số liệu đã thu thập được từ các phương pháp khác 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, phần Kết luận và khuyến nghị, Danh mục các tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma tuý xâm nhập học đường ở các trường THPT. Chương 2: Thực trạng quản lý phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường trong trường trung học phổ thông ở huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động phòng chống tệ nạn ma túy xâm nhập học đường tại các trường THPT huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang. 6
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TÚY XÂM NHẬP HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG THPT 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới Từ rất lâu, người ta sử dụng ma túy như một phương tiện để chữa bệnh, cho nên việc PCMT ít được quan tâm. Công tác PCMT chỉ được các nước trên thế giới quan tâm khi họ nhận thấy rõ bản chất của chúng. Hiện nay, vấn đề ma túy không còn hạn chế bởi quốc gia nào mà đã trở thành hiểm họa trên phạm vi toàn thế giới. Cho nên, “chống ma túy” đã trở thành nhiệm vụ chung của tất cả các nước. Chúng ta có thể điểm qua vài nét về lịch sử vấn đề này. Mỹ là nước tiêu thụ ma túy lớn nhất thế giới, vấn đề ma túy nghiêm trọng hơn bất cứ quốc gia nào. Luật chống ma túy Liên bang sớm nhất nước Mỹ là “pháp lệnh Halition” năm 1914. Năm 1930 chính phủ liên bang thành lập cục chống ma túy trong Bộ Tài chính, tiến hành quản lý chất ma túy, heroine, cocaine đang lạm dụng lúc đó. Năm 1986, Quốc hội Mỹ thông qua “pháp lệnh chống lạm dụng ma túy”, lần đầu tiên đưa ra về mặt pháp luật một cách toàn diện đối với vấn đề lạm dụng ma túy và vấn đề buôn lậu ma túy. Năm 1986, nhà trường ở nước Mỹ phải là nhà trường không có ma túy. Các nước Trung và Nam Mỹ đều có luật chuyên về chống ma túy và áp dụng luật hình sự để trừng trị các loại hoạt động tội phạm vi phạm pháp lệnh cấm ma túy. Những năm 1970 đến nay, luật cấm ma túy là một loại luật pháp chủ yếu được coi trọng ở các nước, phần lớn các nước đều có cơ quan chấp pháp chống ma túy. Nhìn chung, các nước Trung và Nam Mỹ rất coi trọng công tác giáo dục PCMT. Từ năm 1990, Bộ Giáo dục Pêru bắt đầu triển khai hoạt động chống lạm dụng ma túy trong HS, yêu cầu phụ huynh HS và GV tích cực phối hợp thực hiện công tác này. Braxin tiến hành tuyên truyền PCMT, thông qua nhà 7
trường yêu cầu HS hiểu rõ tác hại của ma túy và tránh xa ma túy. Ở một số nước vùng Nam Mỹ hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng đều có chương trình tuyên truyền PCMT. Năm 1975, Ý đã ban bố pháp lệnh về vấn đề ma túy. Tháng 6 năm 1990, Quốc hội thông qua Luật chống ma túy và thành lập “Cục chống ma túy Trung ương”. Các nước Tây Ban Nha, Pháp, Anh, Đức ... đều có pháp luật và cơ quan phụ trách vấn đề PCMT từ những năm 80. Ở Thái Lan, Luật PCMT đã có từ cuối những năm 1950. Ủy ban bài trừ ma túy của Phủ thủ tướng được thành lập từ cuối những năm 1960. Năm 1982, nhà nước lại thành lập ủy ban đặc biệt trấn áp hoạt động buôn bán ma túy ở biên giới Thái-Miến (Thái Lan-Myanma). Trong những năm gần đây, việc lạm dụng ma túy ở Thái Lan đã đến mức báo động, đặc biệt trong HS, SV. Chính phủ Thái Lan đã thực hiện chương trình “Trường học trắng” trong trường phổ thông nhằm đưa nhà trường và xã hội xích lại gần nhau hơn. Các nước Myanmar, Malaixia, Singapore, Brunay, Indonesia, Philippine đều có luật PCMT và cơ quan chuyên trách PCMT. Nhìn chung luật pháp các nước đều có hình phạt nặng đối với những kẻ buôn bán hoặc tàng trữ ma túy phi pháp. Trong pháp lệnh chống ma túy đều có án tử hình. Malaixia, Singapore triển khai công tác giáo dục PCMT thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, thành lập đội thiếu niên tuyên truyền PCMT trong và ngoài nhà trường; tập huấn cán bộ chuyên môn giảng dạy, biên soạn tài liệu về vấn đề ma túy và phụ trách công tác PCMT trong nhà trường; tăng cường lồng ghép các nội dung về ma túy và tác hại của ma túy trong các môn học có liên quan để nâng cao ý thức PCMT trong học sinh. Ai Cập là nước rất tích cực và nghiêm minh trong công tác phòng chống tội phạm ma túy. Luật pháp về ma túy có quy định, những kẻ chế biến chất ma túy phi pháp với mục đích buôn bán phải chịu tội tử hình và phạt tiền tùy tính chất, những kẻ buôn lậu ma túy sẽ bị nghiêm trị, nhẹ thì vào tù, nặng thì xử tử hình. Trong các nước Châu Phi, Ai Cập là nước có nét đặc sắc 8