Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I
lượt xem 143
download
Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I nhằm mục tiêu đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của sinh viên trường Cao đẳng Hàng hải I.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN VĂN NAM QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NỘI TRÚ TRƢỜNG CAO ĐẲNG HÀNG HẢI I LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2013
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN VĂN NAM QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NỘI TRÚ TRƢỜNG CAO ĐẲNG HÀNG HẢI I Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THU HẰNG THÁI NGUYÊN - 2013 i
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các số liệu có trong đề tài này là do tôi thu thập được trong quá trình điều tra, khảo sát, lấy phiếu hỏi đối với Cán bộ quản lý, giảng viên, sinh viên của trường Cao đẳng Hàng hải I. Công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa được công bố trên bất kỳ phương tiện thông tin nào. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả Nguyễn Văn Nam i
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn, lời đầu tiên tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, khoa Sau đại học, khoa Tâm lý - Giáo dục, các thầy giáo, cô giáo GS, PGS, TSKH, TS giảng dạy lớp Cao học quản lý giáo dục K19 đã quan tâm, tận tình giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu tại Trường. Đặc biệt, tác giả xin được tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Cô giáo Tiến sỹ Nguyễn Thị Thu Hằng - người trực tiếp hướng dẫn tác giả làm luận văn về sự hướng dẫn tận tình và có hiệu quả. Xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Cao đẳng Hàng hải I, các đồng chí lãnh đạo các đơn vị trong trường, các thầy giáo, cô giáo và các em HSSV đã quan tâm, tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn. Mặc dù đã nỗ lực, cố gắng khắc phục mọi khó khăn, nhưng vì điều kiện công tác, học tập, và khả năng có hạn nên luận văn không tránh khỏi các thiếu sót. Kính mong sự đóng góp, chỉ bảo của các thầy giáo, cô giáo, sự góp ý của các bạn đồng nghiệp và đông đảo bạn đọc để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hải phòng, tháng 8 năm 2013 Tác giả Nguyễn Văn Nam ii
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii MỤC LỤC .........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................. iv DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................. v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ............................................................................... vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 2 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NỘI TRÚ CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG ......................... 5 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 5 1.1.1. Lịch sử vấn đề tự học................................................................................. 5 1.1.2. Nghiên cứu của các tác giả về quản lý hoạt động tự học .......................... 7 1.2. Một số khái niệm công cụ............................................................................. 8 1.2.1. Tự học ........................................................................................................ 8 1.2.2. Quản lý..................................................................................................... 10 1.2.3. Quản lý giáo dục ...................................................................................... 13 1.2.4. Quản lý nhà trường .................................................................................. 14 1.2.4.1. Nhà trường ............................................................................................ 14 1.2.4.2. Quản lý nhà trường ............................................................................... 15 iii
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 1.2.5. Quản lý hoạt động tự học ........................................................................ 16 1.2.5.1. Khái niệm ............................................................................................. 16 1.2.5.2. Mục tiêu của quản lý hoạt động tự học của sinh viên .......................... 17 1.2.5.3. Nội dung quản lý hoạt động tự học ...................................................... 17 1.3. Quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú.......................................... 20 1.3.1. Bản chất quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú ........................ 20 1.3.2. Mục tiêu quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú ........................ 21 1.3.3. Nội dung quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú ....................... 21 1.3.3.1. Quản lý kế hoạch tự học ....................................................................... 21 1.3.3.2. Quản lý nội dung tự học ....................................................................... 22 1.3.3.3. Quản lý phương pháp tự học ................................................................ 23 1.3.3.4. Quản lý các điều kiện phục vụ cho hoạt động tự học........................... 23 1.3.3.5. Quản lý việc kiểm tra đánh giá hoạt động tự học ................................. 23 1.3.4. Các lực lượng tham gia quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú . 24 1.3.4.1. Phòng Công tác HSSV ......................................................................... 24 1.3.4.2. Các khoa ............................................................................................... 28 1.3.4.3. Giáo viên chủ nhiệm lớp ...................................................................... 28 1.3.4.4. Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ...................................................... 29 1.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động tự học của sinh viên trường Cao đẳng ........................................................................................ 30 1.4.1. Yếu tố khách quan ................................................................................... 30 1.4.2. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 31 1.4.2.1. Xây dựng động cơ học tập của sinh viên.............................................. 31 1.4.2.2. Xây dựng kế hoạch học tập .................................................................. 31 1.4.2.3. Tự mình nắm vững nội dung tri thức ................................................... 32 Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 33 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SV TRƢỜNG CAO ĐẲNG HÀNG HẢI I .................................................... 35 2.1. Vài nét khái quát về trường Cao đẳng Hàng hải I ...................................... 35 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................... 35 iv
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 2.1.2. Cơ sở vật chất .......................................................................................... 36 2.1.3. Về cơ cấu tổ chức của nhà trường ........................................................... 37 2.1.4. Nhiệm vụ đào tạo của nhà trường ........................................................... 38 2.2. Thực trạng hoạt động tự học của sinh viên ................................................ 38 2.2.1. Nhận thức về hoạt động tự học ................................................................ 39 2.2.2. Mục tiêu tự học của sinh viên .................................................................. 41 2.2.3. Hình thức tự học của SV ......................................................................... 43 2.2.4. Thời gian dành cho việc tự học của sinh viên ......................................... 45 2.2.5. Phương pháp tự học của sinh viên........................................................... 46 2.2.6. Các kỹ năng tự học của sinh viên ............................................................ 50 2.3. Thực trạng quản lý của nhà trường về hoạt động tự học của SV ............... 51 2.3.1. Thực trạng việc tổ chức bộ máy quản lý tự học của SV ......................... 51 2.3.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch quản lý ................................................... 53 2.3.3. Các biện pháp quản lý đã thực hiện ......................................................... 54 2.3.3.1. Về tạo ra phong trào tự học, tự rèn luyện trong sinh viên .................... 55 2.3.3.2. Về quản lý hướng dẫn sinh viên xây dựng kế hoạch tự học ................ 55 2.3.3.3. Về quản lý nội dung tự học .................................................................. 56 2.3.3.4. Về quản lý việc hướng dẫn cho SV các phương pháp tự học .............. 56 2.3.3.5. Về quản lý thời gian tự học của sinh viên ............................................ 57 2.3.3.6. Về quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị ............................................... 57 2.3.3.7. Về quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả tự học của sinh viên ......... 58 2.3.4. Đánh giá chung về thực trạng .................................................................. 59 2.3.4.1. Điểm mạnh, mặt hạn chế ...................................................................... 59 2.3.4.2. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 60 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 61 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NỘI TRÚ TRƢỜNG CAO ĐẲNG HÀNG HẢI I ............................. 62 3.1. Một số nguyên tắc chỉ đạo việc xây dựng biện pháp ................................. 63 v
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 3.2. Các biện pháp quản lý HĐTH của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I ................................................................................................. 64 3.2.1. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục ý thức trách nhiệm, động cơ tự học cho sinh viên ............................................................................................................. 64 3.2.1.1. Mục đích, ý nghĩa ................................................................................. 64 3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện .................................................................. 64 3.2.2. Quản lý kế hoạch tự học .......................................................................... 67 3.2.2.1. Mục đích, ý nghĩa ................................................................................. 67 3.2.2.2. Nội dung và cách thực hiện .................................................................. 68 3.2.3. Quản lý nội dung tự học của sinh viên .................................................... 71 3.2.3.1. Mục đính, ý nghĩa ................................................................................. 71 3.2.3.2. Nội dung và cách thực hiện .................................................................. 71 3.2.4. Quản lý phương pháp tự học của sinh viên ............................................. 73 3.2.4.1. Mục đích, ý nghĩa ................................................................................. 73 3.2.4.2. Nội dung và cách thực hiện .................................................................. 74 3.2.5. Quản lý việc thay đổi nội dung, hình thức kiểm tra đánh giá thể hiện kết quả tự học của sinh viên .................................................................................... 76 3.2.5.1. Mục đích, ý nghĩa ................................................................................. 76 3.2.5.2. Nội dung và cách thực hiện .................................................................. 77 3.2.6. Quản lý các điều kiện cho HĐTH của sinh viên ..................................... 81 3.2.6.1. Mục đích, ý nghĩa ................................................................................. 81 3.2.6.2. Nội dung và cách thực hiện .................................................................. 81 3.3. Khảo nghiệm về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý tự học của sinh viên ............................................................................................... 86 Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 88 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 89 1. Kết luận .......................................................................................................... 89 2. Khuyến nghị................................................................................................... 90 vi
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 2.1. Đối với Cục Hàng hải Việt Nam ................................................................ 90 2.2. Đối với trường Cao đẳng Hàng hải I .......................................................... 91 2.2.1. Đối với Ban giám hiệu nhà trường .......................................................... 91 2.2.2. Đối với cán bộ, giảng viên nhà trường .................................................... 91 2.2.3. Đối với Đoàn thanh niên nhà trường ....................................................... 92 2.2.4. Đối với sinh viên nhà trường ................................................................... 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 93 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 96 vii
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT BGH Ban Giám hiệu CB Cán bộ CBCNV Cán bộ công nhân viên CBQL Cán bộ quản lý CĐ Cao đẳng CNH-HĐH Công nghiệp hoá- hiện đại hoá CSVC Cơ sở vật chất DH Dạy học GV Giáo viên GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GS Giáo sư GVCN Giáo viên chủ nhiệm HSSV Học sinh sinh viên HĐTH Hoạt động tự học NXB Nhà xuất bản KTĐG Kiểm tra đánh giá KTX Ký túc xá KKHT Khuyến khích học tập PGS Phó giáo sư PPDH Phương pháp dạy học SV Sinh viên TCN Trước công nguyên TS Tiến sĩ TSKH Tiến sĩ khoa học TNCS Thanh niên cộng sản TNXK Thanh niên xung kích iv
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động tự học....... 39 Bảng 2.2: Thực trạng thời gian ngoài giờ lên lớp của SV nội trú ............... 40 Bảng 2.3: Mục tiêu của hoạt động tự học đối với bản thân cá nhân SV ..... 41 Bảng 2.4: Ý kiến của CBQL và GV về mục tiêu hoạt động tự học của SV..... 42 Bảng 2.5: Các hình thức tự học của sinh viên ............................................. 43 Bảng 2.6: Ý kiến của sinh viên nội trú về thời gian tự học của bản thân .... 45 Bảng 2.7: Ý kiến của CBQL và GV về thời gian tự học của sinh viên ....... 46 Bảng 2.8: Ý kiến của SV về mức độ thực hiện các phương pháp tự học .... 47 Bảng 2.9: Ý kiến của GV và CBQL về mức độ thực hiện các phương pháp tự học của SV ..................................................................... 48 Bảng 2.10: Mức độ thực hiện các kỹ năng tự học của sinh viên ................... 50 Bảng 2.11: Ý kiến của sinh viên nội trú về quản lý hoạt động tự học .......... 54 Bảng 2.12: Ý kiến của CBQL, GV về việc quản lý hoạt động tự học của SV .... 54 Bảng 3.1: Đánh giá của CBQL và GV về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý tự học của SV.................................... 86 v
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Các chức năng quản lý ..................................................................... 13 Sơ đồ 1.2: Quản lý các thành tố của quá trình dạy học ..................................... 15 Sơ đồ 1.3: Các bộ phận tham gia quản lý HĐTH của sinh viên nội trú ............ 30 vi
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đất nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa, nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh. Sau hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, nhất là kể từ khi nước ta gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO, các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo luôn được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Chỉ thị 40-CT/TW ngày 15/06/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã chỉ rõ: "Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện phát huy nguồn lực con người". Học sinh, sinh viên có vai trò rất lớn trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá của đất nước ta hiện nay, đây là nguồn bổ sung cho lực lượng lao động xã hội có trình độ cao, là nguồn nhân lực chủ yếu để phát triển đất nước. Đồng thời cũng là người đi đầu trong các phong trào do Đảng và Nhà nước đề ra, là người tiếp thu tinh hoa văn hoá, khoa học kỹ thuật của các nước phát triển trên thế giới, đồng thời cũng là người giới thiệu Việt Nam cho tất cả mọi người trên thế giới biết đến. Do đó HSSV phải có năng lực tự hoàn thiện, tự học để tiếp cận với tri thức khoa học và công nghệ bằng các kênh thông tin khác nhau, không chỉ bằng con đường học tập trên lớp. Xuất phát từ vị trí vai trò, đặc điểm của đội ngũ HSSV mà vấn đề tự học càng trở nên quan trọng trong xã hội hiện đại. Trường Cao đẳng Hàng hải I trực thuộc Cục Hàng hải Việt Nam - Bộ Giao thông vận tải, là một trong những đơn vị có chức năng đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực Hàng hải cho đất nước. Nhà trường đào tạo, huấn luyện cán bộ, sỹ quan, thuyền viên trình độ Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp, Cao đẳng nghề, Trung cấp nghề và Sơ cấp nghề phục vụ cho ngành Công nghiệp Hàng hải, Công nghiệp đóng tàu, Kinh tế biển. Thực tế, 1
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ chất lượng học tập của học sinh, sinh viên trường Cao đẳng Hàng hải I còn chưa cao, chúng tôi nhận thấy học sinh, sinh viên còn rất lúng túng trong tự học, tự nâng cao kiến thức chuyên môn và tay nghề. Các thầy cô giáo phần lớn chỉ tập trung truyền thụ kiến thức, kinh nghiệm cho học sinh, sinh viên mà chưa quan tâm hướng dẫn cho học sinh, sinh viên tự học, tự nâng cao kiến thức. Học sinh, sinh viên học tập còn mang tính chất đối phó với kiểm tra và thi cử. Khả năng tự học hỏi, tự nghiên cứu còn rất yếu; công tác quản lý việc tự học của học sinh, sinh viên nội trú chưa được sát sao. Chính vì vậy, tìm ra biện pháp tổ chức, quản lý hoạt động tự học của học sinh, sinh viên trường Cao đẳng Hàng hải I là cần thiết đối với nhà trường trong giai đoạn hiện nay, chúng tôi xác định đề tài “Quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I” làm luận văn tốt nghiệp cao học. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của sinh viên trường Cao đẳng Hàng hải I. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động học tập của sinh viên trường Cao đẳng Hàng hải I. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú ở trường Cao đẳng Hàng hải I. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động tự học của sinh viên trường Cao đẳng Hàng hải I còn một số hạn chế nhất định do nhiều nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Nguyên nhân chủ quan là sinh viên chưa có phương pháp học tập hợp lý, các em còn lúng túng trong việc áp dụng phương pháp tự học, học còn nặng về thi cử, kiểm tra, thiếu tinh thần học hỏi và ý chí tự vươn lên. Nguyên nhân khách 2
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ quan các thầy cô mới chú trọng tới nội dung truyền thụ kiến thức mà chưa áp dụng các phương pháp dạy tự học. Các công tác tổ chức và quản lý hoạt động tự học của sinh viên còn nhiều hạn chế. Nếu áp dụng hợp lý các biện pháp quản lý hoạt động tự học do tác giả đề xuất thì sẽ nâng cao kết quả hoạt động tự học của SV nội trú, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xác định cơ sở lý luận về quản lý HĐTH của sinh viên nội trú trong trường Cao đẳng. 5.2. Điều tra, khảo sát thực trạng HĐTH, biện pháp quản lý HĐTH của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý HĐTH của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I. 5.4. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp. 6. Phạm vi nghiên cứu Trong luận văn này chúng tôi tập trung nghiên cứu HĐTH và biện pháp quản lý HĐTH ngoài giờ lên lớp của sinh viên ngành đi biển (điều khiển tàu biển, khai thác máy tàu biển) nội trú trong trường Cao đẳng Hàng hải I. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến vấn đề HĐTH nhằm xây dựng khung lý luận cho đề tài. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Khảo sát bằng phiếu hỏi, phỏng vấn, trò chuyện, quan sát, xin ý kiến chuyên gia, nhằm phân tích thực trạng. 7.3. Phương pháp hỗ trợ: Sử dụng phương pháp thống kê toán học để phân tích, xử lý các thông tin, số liệu thu được. 3
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 8. Cấu trúc luận văn Nội dung luận văn gồm 3 phần chính: Mở đầu Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú các trường Cao đẳng. Chương 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I. Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trường Cao đẳng Hàng hải I. Kết luận và khuyến nghị Tài liệu tham khảo Phụ lục 4
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NỘI TRÚ CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Lịch sử vấn đề tự học Tự học là một vấn đề từ trước đến nay luôn được mọi người quan tâm. Có nhiều quan niệm về vấn đề này: Ngay từ thời cổ đại, khi Giáo dục học chưa được hình thành nhưng xã hội cũng đã xuất hiện nhiều tư tưởng về vấn đề tự học. Từ thời Trung Hoa cổ đại, các nhà giáo dục lỗi lạc đã nhận thấy vai trò quan trọng của vấn đề tự học. Khổng Tử (551 - 479 TCN), trong cuộc đời dạy học của mình ông luôn quan tâm và coi trọng mặt tích cực của người học. Ông đã từng dạy học trò: “Không giận vì muốn biết thì không gợi mở cho, không bực vì không rõ được thì không bày vẽ cho” hay “Vật có bốn góc, bảo cho biết một góc mà không suy ra ba góc kia thì không dạy nữa”. Socrat (469 - 309 TCN) đã từng nêu khẩu hiệu “Anh hãy tự biết lấy anh” qua đó, mong muốn học trò phát hiện ra “chân lý” bằng cách đặt câu hỏi để dần dần tìm ra kết luận. Đến thế kỷ XVIII - XIX các nhà giáo dục nổi tiếng như J.Rutxô (1712 - 1778), Disterverg (1790 - 1886) và K.D Usinxki (1824 - 1890) T.H Petstalogi (1746 - 1827) trong các tác phẩm nghiên cứu của mình đã khẳng định: “Tự mình giành lấy tri thức bằng con đường tự khám phá, tự tìm tòi, tự suy nghĩ là con đường quan trọng để chiếm lĩnh tri thức”[13]. Nhiều nhà giáo dục ở Châu Á cũng đã quan tâm đến lĩnh vực tự học của học sinh. Nhà sư phạm nổi tiếng người Nhật ông T.Makiguchi đã trình bày những tư tưởng giáo dục mới trong tác phẩm “Giáo dục vì cuộc sống sáng tạo”. Ông cho rằng giáo dục có thể coi là quá trình hướng dẫn tự học mà động lực 5
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ của nó là kích thích người học sáng tạo ra giá trị để đạt tới hạnh phúc của bản thân và của cộng đồng. Raja Roy Singh, nhà giáo dục Ấn Độ trong tác phẩm “Giáo dục cho thế kỷ XXI, những triển vọng của Châu Á Thái Bình Dương” đã đưa ra quan điểm về quá trình “Nhận biết dạy- học”, và ông chủ trương rằng người học phải là người tham gia tích cực vào quá trình “Nhận biết dạy - học”. Theo ông “Sự học tập do người học chủ đạo” Các nhà giáo dục hiện đại cũng đã đi sâu vào nghiên cứu khoa học giáo dục cũng đã khẳng định vai trò to lớn của hoạt động tự học. Phát triển tư tưởng từ quan điểm của các nhà giáo dục tiền bối, họ đã chỉ ra một số yếu tố quan trọng như: N.A Rubakin, Smit Hecbơc đã nhấn mạnh việc quan tâm giáo dục động cơ hoạt động đúng đắn là điều kiện để học sinh tích cực chủ động trong học tập. Để giúp người học nâng cao tính tích cực nhận thức và đạt hiệu quả trong hoạt động tự học các tác giả như A.M.Machiuskin, A.V.Petrovski, cũng đã đề ra trong việc thiết kế các bài tập nhận thức, nhất là bài tập nêu vấn đề để SV thực hiện trong thời gian tự học đó là trách nhiệm của người giáo viên. Cuối thế kỷ XX, quan niệm về học tập suốt đời được coi là chìa khóa mở cửa vào thế kỷ XXI. Theo khuyến cáo về “Giáo dục cho thế kỷ XXI”, UNESCO đã nêu bốn trụ cột về giáo dục: “Học để biết, học để làm, học để cùng chung sống, học để làm người”. Với ngành hàng hải, ngay từ ngày xa xưa, từ khi nền khoa học đang ở kỳ sơ khai, cha ông chúng ta đã tự học, tự nghiên cứu để chế tạo ra những con tàu, tự tìm ra các con đường hàng hải và từ đó đã phát hiện được các nền văn minh mới, các châu lục mới. Ngày nay, khi nền khoa học phát triển như vũ bão, chúng ta cũng phải tích cực tự học để làm chủ được các công nghệ mới, những trang thiết bị mới, hiện đại được trang bị trên các con tàu. 6
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 1.1.2. Nghiên cứu của các tác giả về quản lý hoạt động tự học Tự học và quản lý tự học ở Việt Nam, ngay từ thời xưa đã được đề cập đến, như nhà toán học Lương Thế Vinh từ một đứa trẻ chăn trâu vẫn luôn tu chí học hành. Các bậc thầy trong giáo dục thời xưa đã từng chú ý đến vai trò của người học như: Chu văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm, .... trong thời đại ngày nay cũng có nhiều ý kiến về vấn đề này. Ngay từ khi lãnh đạo đất nước giành độc lập Bác Hồ, dù bận trăm công, nghìn việc nhưng Bác vẫn dành thời gian cho việc tự học: Khi nói chuyện với các đảng viên hoạt động lâu năm (vào ngày 9 tháng 12 năm 1961), Hồ Chủ tịch đã tâm sự: “Tôi năm nay 71 tuổi, ngày nào cũng phải học... Không học thì không theo kịp, công việc nó sẽ gạt mình lại phía sau”. Và với Bác, nguyên lý và phương thức học được tóm gọn trong mấy câu sau: “Học ở trường, học trong sách vở, học lẫn nhau và học dân”. Bác Hồ đã từng dạy: cách học tập... lấy người học làm nòng cốt, và khi nói về công tác huấn luyện và học tập, Người nhấn mạnh “Phải nâng cao và hướng dẫn việc tự học”, Người khuyên “Không phải có thầy thì học, thầy không đến thì đùa. Phải biết tự động học tập” [18,tr18]. Nghị quyết Hội nghị TW2, Khoá VIII đã đề cập đến vấn đề “Tập trung nâng cao chất lượng dạy và học, tạo ra năng lực tự học sáng tạo của học sinh”, “Phát triển phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên rộng khắp trong toàn dân, nhất là thanh niên”[10]. Điều 40 Luật giáo dục (2005) nêu rõ: "Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, đại học phải coi trọng việc bồi dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng lực tự học, tự nghiên cứu, phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tạo điều kiện cho người học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng" [23,tr31]. Từ quan điểm chỉ đạo trên, để không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục, nhiều công trình nghiên cứu khoa học về tự học của các giáo sư, các nhà giáo dục 7
- Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ học như Thái Duy Tuyên, Nguyễn Cảnh Toàn, Hà Thị Đức, Trần Quốc Thành, … đã được hoàn thành: “Dạy tự học cho sinh viên trong các nhà trường Cao đẳng Đại học chuyên nghiệp” của tác giả Thái Duy Tuyên, “Tuyển tập tác phẩm tự học - Tự giáo dục - Tự nghiên cứu” của tác giả Nguyễn Cảnh Toàn. Vấn đề nghiên cứu tự học và hoạt động tự học đã được đặt nền tảng vững chắc về quan điểm chỉ đạo nhằm đưa Việt Nam hội nhập với nền kinh tế tri thức. Và trong những năm gần đây đã có nhiều luận văn thạc sỹ quan tâm nghiên cứu vấn đề này, như: - Luận văn thạc sĩ của tác giả Trần Thị Tuyết Hồng với đề tài: “Biện pháp quản lý hoạt động tự học của sinh viên trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Nam Định”. - Luận văn thạc sĩ của tác giả Hoàng Văn Quang với đề tài: “Các biện pháp quản lý hoạt động tự học của SV nội trú trường Cao đẳng Sơn La”. … Các tác giả đã nghiên cứu vấn đề tự học ở những góc độ khía cạnh khác nhau, chỉ ra vai trò, vị trí tầm quan trọng của tự học, các phương pháp tự học, các điều kiện và phương tiện phục vụ tự học, các yếu tố ảnh hưởng tới kết quả tự học và các phương pháp nâng cao chất lượng tự học. Nhưng về phương diện quản lý hoạt động tự học của sinh viên Trường Cao đẳng Hàng hải I thì chưa có đề tài nào đề cập tới. Chính vì vậy chúng tôi chọn đề tài: “Biện pháp quản lý hoạt động tự học của sinh viên nội trú trong Trường Cao đẳng Hàng hải I”. 1.2. Một số khái niệm công cụ 1.2.1. Tự học Tự học là gì? Vị trí của hoạt động tự học đối với quá trình học tập nghiên cứu của mỗi người ra sao? Nội dung phương pháp tự học bao gồm những vấn đề nào?... Đây là những vấn đề mà các nhà nghiên cứu giáo dục đã dày công nghiên cứu từ lâu: 8
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Ảnh hưởng của văn học dân gian đối với thơ Tản Đà, Trần Tuấn Khải
26 p | 789 | 100
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán tô màu đồ thị và ứng dụng
24 p | 493 | 83
-
Luận văn thạc sĩ khoa học: Hệ thống Mimo-Ofdm và khả năng ứng dụng trong thông tin di động
152 p | 328 | 82
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán màu và ứng dụng giải toán sơ cấp
25 p | 372 | 74
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán đếm nâng cao trong tổ hợp và ứng dụng
26 p | 414 | 72
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Nghiên cứu thành phần hóa học của lá cây sống đời ở Quãng Ngãi
12 p | 544 | 61
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu vấn đề an ninh mạng máy tính không dây
26 p | 517 | 60
-
Luận văn thạc sĩ khoa học Giáo dục: Biện pháp rèn luyện kỹ năng sử dụng câu hỏi trong dạy học cho sinh viên khoa sư phạm trường ĐH Tây Nguyên
206 p | 300 | 60
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán tìm đường ngắn nhất và ứng dụng
24 p | 344 | 55
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bất đẳng thức lượng giác dạng không đối xứng trong tam giác
26 p | 313 | 46
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Đặc trưng ngôn ngữ và văn hóa của ngôn ngữ “chat” trong giới trẻ hiện nay
26 p | 322 | 40
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học: Bài toán ghép căp và ứng dụng
24 p | 265 | 33
-
Tóm tắt luận văn thạc sĩ khoa học xã hội và nhân văn: Phật giáo tại Đà Nẵng - quá khứ hiện tại và xu hướng vận động
26 p | 236 | 22
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu ảnh hưởng của quản trị vốn luân chuyển đến tỷ suất lợi nhuận của các Công ty cổ phần ngành vận tải niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam
26 p | 287 | 14
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Thế giới biểu tượng trong văn xuôi Nguyễn Ngọc Tư
26 p | 250 | 13
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Đặc điểm ngôn ngữ của báo Hoa Học Trò
26 p | 215 | 13
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Ngôn ngữ Trường thơ loạn Bình Định
26 p | 194 | 5
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tích hợp nội dung giáo dục biến đổi khí hậu trong dạy học môn Hóa học lớp 10 trường trung học phổ thông
119 p | 5 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn