Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn, luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non trên địa bàn thành phố Hải Dương nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VŨ THỊ NHÀN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VŨ THỊ NHÀN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM HÙNG LINH THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một công trình nào, các tài liệu tham khảo được trích rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2016 Học viên Vũ Thị Nhàn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian học tập, nghiên cứu tại khoa Tâm lý giáo dục, Trường Đại học sư phạm Thái Nguyên, tác giả đã hoàn thành đề tài: “Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non thành phố Hải Dương”. Có được kết quả này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ, hướng dẫn, động viên của các cấp lãnh đạo, các cơ quan chức năng, các thầy giáo, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình. Xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo trong Ban Chủ nhiệm khoa, các thầy, cô giáo trong khoa Tâm lý giáo dục; và các thầy, cô giáo trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tác giả học tập, nghiên cứu tại trường. Đặc biệt, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn và sự tri ân sâu sắc nhất tới TS. Phạm Hùng Linh, thầy đã tận tâm truyền đạt những kiến thức về khoa học quản lý giáo dục, phương pháp nghiên cứu khoa học và tận tuỵ chỉ bảo, giúp đỡ, hướng dẫn, động viên tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ của Phòng Giáo dục và Đào tạo, Cán bộ quản lý và một số giáo viên các trường mầm non trong thành phố Hải Dương; bạn bè, đồng nghiệp, người thân đã quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Dù bản thân đã có rất nhiều cố gắng, song những thiếu sót trong luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi, kính mong sự góp ý, chỉ bảo của các quý thầy, cô cùng các bạn đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 4 năm 2016 Tác giả Vũ Thị Nhàn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC .......................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 2 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 8. Cấu trúc dự kiến của luận văn ......................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ Ở TRƯỜNG MẦM NON ........................................... 6 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 6 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài .............................................................. 8 1.2.1. Hoạt động giáo dục ........................................................................ 8 1.2.2.Hoạt động giáo dục theo chủ đề........................................................ 8 1.2.3. Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non............... 9 1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non ............................................................................................................ 11 1.3.1. Chủ đề giáo dục mầm non ............................................................. 11 1.3.2. Mục tiêu của giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non ..................... 12 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn
1.3.3. Nội dung giáo dục theo chủ đề ...................................................... 12 1.3.4. Phương pháp tổ chức giáo dục theo chủ đề ..................................... 14 1.4. Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non ..................... 15 1.4.1. Lập kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non .................................................................................................. 15 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục theo chủ đề............................ 17 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non................................................................................................. 21 1.5.1. Yếu tố chủ quan ........................................................................... 21 1.5.2. Yếu tố khách quan ........................................................................ 23 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 24 Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON TP HẢI DƯƠNG ......... 25 2.1. Vài nét về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát ..................................... 25 2.1.1. Một số đặc điểm của giáo dục mầm non thành phố Hải Dương ........ 25 2.1.2. Tổ chức khảo sát .......................................................................... 27 2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương ....................................................................................... 28 2.2.1. Thực trạng nhận thức tầm quan trọng của hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non ............................................................. 28 2.2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương......................................................................... 30 2.2.3. Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương ......................................... 32 2.3. Thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương ....................................................................... 36 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non Thành phố Hải Dương .................... 36 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
2.3.2. Thực trạng lập kế hoạch thực hiện hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương ...................................... 36 2.3.3. Thực trạng tổ chức, chỉ đạo hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non thành phố Hải Dương ................................................. 38 2.3.4. Thực trạng công tác kiểm tra hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương ................................................ 50 2.4. Đánh giá chung về thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương .............................................. 52 2.4.1. Thuận lợi và khó khăn .................................................................. 52 2.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương ........................ 54 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 57 Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ CỦA CÁC TRƯỜNG MẦM NON THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG.................................................................................................... 58 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 58 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................. 58 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................. 58 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ................................................... 59 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ .................................................. 59 3.2. Các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề cho trẻ ở trường mầm non................................................................................................. 59 3.2.1. Biện pháp 1: Tăng cường quản lý lập kế hoạch GD cho từng chủ đề của giáo viên ........................................................................................ 59 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục theo chủ đề ................................................. 62 3.2.3. Biện pháp 3: Quản lý chặt chẽ việc đánh giá trẻ của giáo viên và sử dụng kết quả đánh giá để phát triển chương trình giáo dục theo chủ đề: .... 65 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt việc tận dụng nguyên phế liệu, vật liệu thiên nhiên làm đồ dùng đồ chơi và xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ: .................................................................... 67 3.2.5. Biện pháp 5: Thường xuyên kiểm tra, điều chỉnh hoạt động giáo dục theo chủ đề ......................................................................................... 69 3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường công tác bồi dưỡng cán bộ, giáo viên về tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề .................................................. 71 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 74 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương ......... 75 3.4.1. Quy trình khảo nghiệm ................................................................. 76 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi và tính cấp thiết của các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề............................................... 77 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................. 83 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHI ̣................................................................. 84 1. Kế t luâ ̣n .......................................................................................................... 84 ̣ 2. Khuyế n nghi................................................................................................... 86 2.1. Đố i với Hô ̣i đồ ng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố .................... 86 2.2. Đố i với Sở Giáo du ̣c và Đào ta ̣o tỉnh Hải Dương ............................... 86 2.3. Đố i với Phòng Giáo du ̣c và Đào ta ̣o thành phố Hải Dương ................. 86 2.4. Đố i với Hiê ̣u trưởng các trường mầ m non ......................................... 86 2.5. Đố i với GV các trường mầm non...................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 88 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BP : Biện pháp CBQL : Cán bộ quản lý CĐSP : Cao đẳng sư phạm CS - GD : Chăm sóc - giáo dục ĐHSP : Đại học sư phạm GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GDMN : Giáo dục mầm non GV : Giáo viên HCM : Hồ Chí Minh HĐGD : Hoạt động giáo dục HT : Hiệu trưởng MN : Mầm non Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Số liệu cán bộ quản lý và giáo viên 10 trường mầm non ................. 26 Bảng 2.2. Bảng thống kê trình độ đào tạo của cán bộ, giáo viên của 10 trường MN ......................................................................................... 26 Bảng 2.3: Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động GD theo chủ đề ở trường mầm non ......... 28 Bảng 2.4: Mức độ nhận thức cán bộ quản lý và giáo viên về mục tiêu của hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non .......................... 29 Bảng 2.5: Thực trạng hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non thành phố Hải Dương ................................................................. 31 Bảng 2.6. Những thuận lợi của hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non thành phố Hải Dương ............................................ 33 Bảng 2.7. Những khó khăn của hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương ........................................... 34 Bảng 2.8: Đánh giá về tầm quan trọng của công tác tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề .......................................................................... 36 Bảng 2.9: Thực trạng lập kế hoạch hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương..................................... 37 Bảng 2.10: Thực trạng việc tổ chức triển khai các văn bản chỉ đạo hoạt động giáo dục theo chủ đề ................................................................. 39 Bảng 2.11: Thực trạng việc tổ chức hướng dẫn thực hiện nội dung giáo dục theo chủ đề .................................................................................. 40 Bảng 2.12: Thực trạng đổi mới phương pháp, hình thức GD theo chủ đề ........ 42 Bảng 2.13 Thực trạng việc tổ chức tạo môi trường cho trẻ hoạt động.............. 44 Bảng 2.14: Thực trạng việc tổ chức đánh giá sự phát triển của trẻ ................... 45 Bảng 2.15: Thực trạng việc tổ chức bồi dưỡng cán bộ, giáo viên. ................... 47 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
Bảng 2.16: Thực trạng việc trang bị, hướng dẫn sử dụng tài liệu, thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi và khuyến khích làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo .......................................................................................... 49 Bảng 2.17: Thực trạng công tác kiểm tra hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non Thành phố Hải Dương .............................. 51 Bảng 2.18: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan đến QL hoạt động GD theo chủ đề của các trường mầm non ................................ 55 Bảng 2.19: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan đến việc quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề của các trường mầm non ................ 56 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp tổ chức hoạt động GD theo chủ đề ........................................................ 77 Bảng 3.2: Kế t quả khảo nghiê ̣m về tính khả thi của các biêṇ pháp tổ chức hoạt động GD theo chủ đề ................................................................. 79 Bảng 3.3: Mố i tương quan giữa tính cầ n thiế t và tiń h khả thi của các biêṇ pháp tổ chức hoạt động GD theo chủ đề ........................................... 81 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Biể u đồ 3.1: Tính cần thiết của các biện pháp tổ chức hoạt động GD theo chủ đề ............................................................................................ 79 Biểu đồ 3.2: Tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động GD theo chủ đề ............................................................................................ 81 Biểu đồ 3.3: Mối tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ....................................................................................... 82 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục Mầm non là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng ban đầu cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ của trẻ em Việt Nam [20]. Những kĩ năng mà trẻ được tiếp thu được trong độ tuổi này sẽ là nền tảng và sự chuẩn bị để trẻ bước vào các cấp học cao hơn một cách vững vàng. Trong những năm gần đây, Đảng và Nhà nước đã ban hành những chính sách cụ thể nhằm phát triển GDMN như: Đầu tư xây dựng trường lớp, cơ sở vật chất; đổi mới phương pháp giảng dạy; cải tiến chế độ tiền lương đối với giáo viên mầm non; xã hội hóa GDMN… Đặc biệt, hoạt động giáo dục theo chủ đề là minh chứng rõ ràng cho nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của giáo dục mầm non đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ cũng như phản ánh những thay đổi trong chủ trương, đường lối phát triển GDMN phù hợp với xu thế phát triển chung của ngành GD và đáp ứng yêu cầu xã hội. Chương trình giáo dục theo chủ đề có tính mở rất cao, theo đó, giáo viên có nhiều cơ hội thể hiện sự sáng tạo còn trẻ được tạo điều kiện phát huy tính tích cực, phát triển toàn diện về thể lực, trí tuệ và nhân cách. Có thể nói sự ra đời của hoạt động GD theo chủ đề đã tạo ra những bước đột phá, giúp giáo viên tiếp cận với những phương pháp dạy học tiên tiến, hiện đại trên thế giới và trẻ MN thực sự trở thành trung tâm của mọi hoạt động giáo dục. Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề đã được triển khai rộng khắp trên cả nước, song cần phải khẳng định rằng đây là một vấn đề rất mới mẻ cả về nội dung, phương pháp, quy trình tổ chức, kiểm tra đánh giá… và hoàn toàn khác xa so với chương trình giáo dục mầm non trước đây. Chính vì vậy, không ít cán bộ quản lý và cả giáo viên lúng túng, khó khăn trong tổ chức hoạt động giáo dục. Không những thế, một số CBQL, giáo viên còn thiếu và yếu về kinh nghiệm, trình độ càng khiến cho việc tiếp cận và thực hiện hoạt động giáo dục Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 1 http://www.lrc.tnu.edu.vn
theo chủ đề bị hạn chế. Ngoài ra, các yếu tố khác như cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi còn thiếu thốn, nghèo nàn; nhận thức và sự phối kết hợp giữa giáo dục nhà trường với phụ huynh và cộng đồng trong thực hiện chương trình đôi khi chưa được thống nhất cũng tạo ra những tác động tiêu cực đến hiệu quả quản lý và chất lượng của hoạt động giáo dục. Trong thực tế các đề tài nghiên cứu lý luận và thực tiễn về tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề chưa phong phú. Đặc biệt, chưa có nghiên cứu nào được tiến hành trên địa bàn Thành phố Hải Dương. Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn, luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non trên địa bàn thành phố Hải Dương nâng cao chất lượng giáo dục mầm non. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Qúa trình quản lý hoạt động giáo dục mầm non 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương. 4. Giả thuyết khoa học Trong thời gian qua, việc tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề đã được triển khai ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương và đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, kết quả còn hạn chế do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân do công tác quản lý chưa thực sự phù hợp. Nếu đề xuất và áp dụng các biện pháp tổ chức hoạt động GD theo chủ đề phù hợp thì sẽ nâng cao được chất lượng GDMN Thành phố Hải Dương, đáp ứng yêu cầu đổi mới GDMN. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 2 http://www.lrc.tnu.edu.vn
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về tổ chức hoạt động GD theo chủ đề ở trường mầm non. 5.2. Khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường MN Thành phố Hải Dương. 5.3. Đề xuất biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường MN Thành phố Hải Dương. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu Vì thời gian hạn chế nên luận văn chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng và một số biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương theo tiếp cận quản lý hoạt động giáo dục mầm non ở các trường mầm non. 6.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu Chúng tôi tiến hành nghiên cứu tại 10 trường mầm non trên địa bàn Thành phố Hải Dương như sau: Trường MN Hoa Sữa, Trường MN Nguyễn Trãi, Trường MN Ái Quốc, Trường MN Bình Hàn, Trường MN Cẩm Thượng, Trường MN Hải Tân, Trường MN Hồng Hà, Trường MN Việt Hòa, Trường MN Quang Trung, Trường MN Bình Minh. 6.3. Giới hạn về khách thể khảo sát Để điều tra thực trạng tổ chức HĐGD theo chủ đề chúng tôi khảo sát trên: 110 khách thể, trong đó có 25 cán bộ quản lý và 85 giáo viên thuộc 10 trường mầm non. 7. Phương pháp nghiên cứu Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu, đề tài sử dụng kết hợp các nhóm phương pháp sau: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 3 http://www.lrc.tnu.edu.vn
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Đọc, phân tích, tổng hợp các nguồn tài liệu từ sách báo, tạp chí, văn bản, nghị quyết, các công trình nghiên cứu, các tài liệu tham khảo khác có liên quan đến đề tài nghiên cứu để làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về QL hoạt động GD theo chủ đề ở trường mầm non. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra viết Mục đích của phương pháp này là: khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục theo chủ đề và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường MN Thành phố Hải Dương. - Phương pháp quan sát Quan sát việc tổ chức các hoạt động giáo dục của GV nhằm thu thập thêm tài liệu để hiểu rõ hơn về thực trạng tổ chức và quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường MN. - Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn một số CBQL và GV của các trường MN nhằm thu thập các thông tin có liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề tài như: tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn hay các nguyên nhân của thực trạng tổ chức HĐGD theo chủ đề; tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QL. - Phương pháp chuyên gia Xin ý kiến của các chuyên gia về tính cần thiết và tính khả thi của các BP mà đề tài đề xuất. - Phương pháp phân tích và tổng hợp kinh nghiệm thực tiễn Phân tích nguyên nhân những thuận lợi, khó khăn của các BP đã áp dụng, từ đó rút ra kết luận. 7.3. Phương pháp thống kê toán học trong quản lý giáo dục Sử dụng các công thức toán thống kê để định lượng kết quả nghiên cứu. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 4 http://www.lrc.tnu.edu.vn
8. Cấu trúc dự kiến của luận văn Ngoài mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn bao gồm các chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường mầm non. Chương 2: Thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương.. Chương 3: Biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non Thành phố Hải Dương.. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 5 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ Ở TRƯỜNG MẦM NON 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong những năm gần đây, GDMN luôn được sự quan tâm đặc biệt của toàn xã hội. Trong quá trình phát triển GDMN ở Việt Nam đã có nhiều chương trình giáo dục ra đời. Năm 1994, Bộ GD&ĐT ban hành bộ chương trình mẫu giáo cải cách với tên gọi “Chương trình CS - GD mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện”. Thực hiện chỉ thị số 14/2001/CT - TTg về việc đổi mới nội dung sách giáo khoa, đổi mới phương pháp GD, đổi mới kiểm tra đánh giá, đổi mới cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và công tác QLGD, giáo dục mầm non đã thử nghiệm và đưa ra chương trình thí điểm “Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động GD trẻ”. Đến ngày 25 tháng 7 năm 2009, chương trình GDMN mới chính thức được ban hành theo nguyên tắc chương trình khung với độ mở cao, phát huy tính sáng tạo của GV và tính tích cực của trẻ và được cấu thành bởi 5 thành tố: Mục tiêu giáo dục, nội dung GD, phương pháp tổ chức các hoạt động GD, các điều kiện thực hiện đánh giá. Trên thực tế, GD theo chủ đề đã được nghiên cứu cả về mặt lý luận và thực tiễn. Giáo dục theo chủ đề được khẳng định là định hướng đúng đắn trong tiến trình đổi mới GDMN hiện nay. Vì vậy, khái niệm, quy trình, nội dung, hình thức phương pháp tổ chức giáo dục theo chủ đề, các công trình nghiên cứu về Biện pháp quản lý thực hiện chương trình GDMN mới, trong đó GD theo chủ đề được đề cập là hình thức tổ chức của chương trình GDMN. Cụ thể: - Tài liệu Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm non theo chủ đề (2013) đã cung cấp những nội dung cơ bản về quan điểm dạy học tích hợp và mô hình GD theo chủ đề. Đồng thời, tài liệu cũng đưa ra những chỉ dẫn rất cụ thể rõ ràng để thực hiện 10 chủ đề giáo dục đối với trẻ 5 - 6 tuổi. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 6 http://www.lrc.tnu.edu.vn
- Phạm Thị Hải Yến (2009), Biện pháp quản lý thực hiện chương trình GDMN mới của Hiệu trưởng các trường MN trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, Đại học Sư phạm Hà Nội [26]. - Nguyễn Thùy Linh (2011), Biện pháp quản lý thực hiện chương trình GDMN mới của Hiệu trưởng trường MN quận Cầu Giấy - Thành phố Hà Nội, Đại học Sư phạm Hà Nội [15]. - Nguyễn Thị Thanh Xuân (2012), Biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn trong thực hiện chương trình GDMN mới ở các trường MN Thành phố Hải Dương, Đại học Sư phạm Hà Nội [25]. - Luyện Thị Minh Huệ (2013), Quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn theo bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của hiệu trưởng trường mầm non tỉnh Hải Dương, Đại học Sư phạm Hà Nội [13]. - Phạm Thị Phương Mai (2014), Quản lý thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới của hiệu trưởng trường mầm non tư thục thành phố Hải Dương, Đại học Sư Phạm Hà Nội [16]. - Chu Thị Hồng Nhung (2014), Tình hình đổi mới giáo dục mầm non tại Việt Nam qua các giai đoạn, Số 57 - Tạp chí Khoa học ĐHSP HCM [17] và giáo viên của trường mầm non Phú Lương, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương (trong đó tác giả luận văn làm chủ nhóm) đã nghiên cứu và tạo ra “Bộ đĩa khám phá các chủ đề cho trẻ mầm non”, bộ sản phẩm này đã đạt giải nhất ngành GD&ĐT, giải nhì toàn tỉnh do Liên hiệp các hội khoa học tỉnh Hải Dương cấp vào năm 2011. Đa số các công trình nghiên cứu nêu trên, GD theo chủ đề ở MN mới chỉ là một nội dung nhỏ được lồng ghép trong phần cơ sở lý luận về chương trình GDMN mới. Các công trình chủ yếu tập trung làm rõ vai trò tổng thể của Hiệu trưởng trong quản lý thực hiện chương trình GDMN mới chứ không đi sâu vào các nội dung cụ thể của tổ chức hoạt động GD theo chủ đề. Kết quả của các công trình nghiên cứu đã làm phong phú thêm lý luận về quản lý nói chung và quản lý GDMN nói riêng. Tuy nhiên, các công trình nghiên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 7 http://www.lrc.tnu.edu.vn
cứu về thực tiễn tổ chức hoạt động GD theo chủ đề còn hạn chế, đặc biệt, chưa có nghiên cứu nào được tiến hành trên địa bàn thành phố Hải Dương. Chính vì vậy, tác giả mạnh dạn lựa chọn đề tài nghiên cứu “Tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non thành phố Hải Dương” nhằm tìm hiểu thực trạng cũng như đề xuất các biện pháp quản lý thiết thực góp phần nâng cao chất lượng GDMN của Thành phố Hải Dương một cách đồng bộ, toàn diện. 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Hoạt động giáo dục Hoạt động giáo dục là hoạt động có mục đích, có kế hoạch do nhà giáo dục thiết kế, tổ chức nhằm thu hút trẻ tham gia vào quá trình hoạt động thông qua đó hình thành và phát triển nhân cách của trẻ theo mục tiêu xác định. Hoạt động giáo dục có các đặc điểm sau: Là một dạng hoạt động xã hội, chịu sự tác động của các yếu tố kinh tế, văn hóa xã hội và môi trường giáo dục của nhà trường. Là một dạng hoạt động có mục đích, có kế hoạch được tiến hành thông qua hoạt động học tập, vui chơi, làm quen với thế giới đồ vật và môi trường xung quanh vv.. được tiến hành thông qua quan hệ giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ; giữa trẻ với môi trường xung quanh và thế giới đồ vật. Trong hoạt động giáo dục, cô luôn luôn giữ vai trò chủ đạo, trẻ giữ vai trò tích cực, chủ động nhằm biến kinh nghiệm xã hội lịch sử thành kinh nghiệm của trẻ, thông qua môi trường hoạt động và trải nghiệm của trẻ. Hoạt động giáo dục trẻ mầm non rất đa dạng và phong phú: Hoạt động làm quen với thế giới đồ vật, hoạt động vui chơi; Hoạt động ngày hội, ngày lễ ở trường mầm non; Hoạt động làm quen với môi trường xung quanh vv..,. 1.2.2.Hoạt động giáo dục theo chủ đề Quan điểm tích hợp nhìn nhận đứa trẻ như một nhân cách thể trọn vẹn và sự phát triển của trẻ mang tính tổng thể trên các mặt: thể chất - tâm lí và xã hội. Trẻ sống và lĩnh hội các tri thức hiểu biết trong môi trường tự nhiên - xã hội Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 8 http://www.lrc.tnu.edu.vn