intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Ứng dụng hình thức dự án trong dạy học tập đọc lớp 5

Chia sẻ: Ganuongmuoimatong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:133

Thêm vào BST
Báo xấu
31
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu về lí luận và thực trạng việc ứng dụng hình thức DHTDA trong dạy Tập đọc cho học sinh lớp 5 tại huyện Bình Chánh, TPHCM. Từ đó, chúng tôi vận dụng quy trình dạy học theo hình thức dự án trong dạy học môn Tập đọc lớp 5, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tập đọc cho học sinh theo định hướng đổi mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Ứng dụng hình thức dự án trong dạy học tập đọc lớp 5

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Kim Loan ỨNG DỤNG HÌNH THỨC DỰ ÁN TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - 2020
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Kim Loan ỨNG DỤNG HÌNH THỨC DỰ ÁN TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5 Chuyên ngành : Giáo dục học (Giáo dục Tiểu học) Mã số : 8140101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. BÙI THANH TRUYỀN Thành phố Hồ Chí Minh - 2020
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu đều là trung thực và chưa có ai công bố trong một công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả Nguyễn Thị Kim Loan
  4. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành công trình nghiên cứu này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ nhiệt tình của các tập thể và cá nhân. Trước hết, với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn tới PGS.TS. Bùi Thanh Truyền, người đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ, động viên tôi trong suốt thời gian thực hiện nghiên cứu. Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh trong suốt hai năm qua. Sự dìu dắt, giúp đỡ của quý Thầy, Cô đã giúp tôi có được kiến thức và kĩ năng cũng như phương pháp nghiên cứu cơ bản để có thể thực hiện được luận văn này. Tôi cũng xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu, Thầy Cô, học sinh các trường Tiểu học Bình Lợi, Bình Chánh đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình của tập thể giáo viên và học sinh trong trường. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã quan tâm, chia sẻ, động viên tôi vượt qua khó khăn trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tác giả Nguyễn Thị Kim Loan
  5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC ỨNG DỤNG HÌNH THỨC DỰ ÁN TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5 ............................. 14 1.1. Tổng quan về hình thức dạy học theo dự án .................................................. 14 1.1.1. Khái niệm dự án và dạy học theo dự án .................................................. 14 1.1.2. Bản chất của dạy học theo dự án ............................................................. 16 1.1.3. Đặc điểm của dạy học theo dự án ........................................................... 16 1.1.4. Phân loại dạy học theo dự án................................................................... 18 1.1.5. Quy trình dạy học theo dự án .................................................................. 19 1.1.6. Ưu điểm, hạn chế của dạy học theo dự án .............................................. 20 1.1.7. Phân biệt dạy học theo dự án với một số hình thức dạy học tích cực khác ................................................................................................... 22 1.2. Khái quát chương trình Tập đọc lớp 5 ........................................................... 26 1.2.1. Ý nghĩa của dạy học Tập đọc ở tiểu học ................................................. 26 1.2.2. Nhiệm vụ của dạy học Tập đọc ở tiểu học .............................................. 27 1.2.3. Mục tiêu dạy học Tập đọc lớp 5 .............................................................. 27 1.2.4. Chương trình dạy học Tập đọc lớp 5 ....................................................... 28 1.2.5. Chuẩn kiến thức, kĩ năng phân môn Tập đọc lớp 5 ................................ 30 1.2.6. Triển vọng dạy học Tập đọc lớp 5 bằng hình thức dự án ....................... 31 Tiểu kết chương 1 ..................................................................................................... 37
  6. Chương 2. THỰC TRẠNG VẬN DỤNG HÌNH THỨC DỰ ÁN TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5 ........................................................... 38 2.1. Khảo sát thực trạng dạy học Tập đọc lớp 5 theo hình thức dự án.................. 38 2.1.1 Tổ chức khảo sát thực trạng ..................................................................... 38 2.1.2. Kết quả khảo sát ...................................................................................... 40 2.2. Vận dụng quy trình dạy học theo dự án trong phân môn Tập đọc lớp 5 ....... 55 2.2.1. Nguyên tắc vận dụng quy trình dạy học theo dự án trong phân môn Tập đọc lớp 5......................................................................................... 55 2.2.2. Vận dụng quy trình dạy học theo dự án trong phân môn Tập đọc lớp 5....................................................................................................... 58 2.2.3. Một số kế hoạch bài học minh họa ....................................................... 60 Tiểu kết chương 2 ..................................................................................................... 77 Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .............................................................. 78 3.1. Mục đích thực nghiệm .................................................................................... 78 3.2. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm ................................................................. 78 3.3. Tổ chức thực nghiệm ...................................................................................... 78 3.3.1. Nội dung thực nghiệm ............................................................................. 78 3.3.2. Nguyên tắc thực nghiệm .......................................................................... 79 3.3.3. Phương pháp thực nghiệm ....................................................................... 79 3.3.4. Quy trình thực nghiệm ............................................................................ 79 3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm........................................................................ 79 3.4.1. Dự án 1: Về nguồn .................................................................................. 80 3.4.2. Dự án 2: Cánh chim hòa bình .................................................................. 83 3.4.3. Dự án: Đọc sách cùng bạn ....................................................................... 86 Tiểu kết chương 3 ..................................................................................................... 90 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 95 PHỤ LỤC
  7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DA : Dự án DH : Dạy học DHDA : Dạy học dự án DHTDA : Dạy học theo dự án ĐHSP TP. HCM : Đại học sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh GV : Giáo viên GQVĐ : Giải quyết vấn đề HS : Học sinh NL : Năng lực NXB : Nhà xuất bản PPDH : Phương pháp dạy học SGK : Sách giáo khoa SP : Sản phẩm VN : Việt Nam
  8. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Phân biệt DHTDA với DH nêu và GQVĐ............................................ 25 Bảng 2.1. Bảng nội dung chương trình môn Tập đọc lớp 5 .................................. 28 Bảng 2.2. Bảng thống kê mức độ sử dụng các PPDH trong Tập đọc ................... 40 Bảng 2.3. Bảng thông kê mức độ sử dụng các hình thức dạy học ........................ 41 Bảng 2.4. Bảng đánh giá về vai trò của PPDH theo dự án trong dạy học phân môn Tập đọc .......................................................................................... 43 Bảng 2.5. Bảng thống kê ý kiến GV về khái niệm của PP DHTDA ..................... 44 Bảng 2.6. Bảng thông kê đánh giá về vai trò của PPDH theo dự án trong dạy học phân môn Tập đọc .......................................................................... 45 Bảng 2.7. Bảng thông kê ý nghĩa của PPDH theo dự án trong dạy học phân môn Tập đọc 5 ....................................................................................... 46 Bảng 2.8. Đánh giá của GV về tính khả thi của việc tổ chức dạy học Tập đọc theo dự án hiện nay ............................................................................... 47 Bảng 2.9. Đánh giá của GV những môn học nào thích hợp để dạy học theo dự án ...................................................................................................... 48 Bảng 2.10. Bảng thống kê hình thức GV giảng dạy phân môn Tập đọc lớp 5 hiện nay ................................................................................................. 50 Bảng 2.13. Bảng thống kê cách tổ chức giờ học Tập đọc của Giáo viên ................ 53 Bảng 2.14. Bảng thống kê mức độ học sinh lớp 5 mong muốn GV dạy học Tập đọc bằng hình thức dự án. ..................................................................... 54 Bảng 3.1. Bảng thu thập sản phẩm dự án Về nguồn ............................................. 80 Bảng 3.2. Bảng thu thập sản phẩm dự án Cánh chim hòa bình ............................. 83 Bảng 3.3. Bảng thu thập sản phẩm dự án Đọc sách cùng bạn ............................... 86
  9. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Biểu đồ thể hiện đánh giá về vai trò của PPDH theo dự án trong dạy học phân môn Tập đọc ................................................................. 43 Biểu đồ 2.2. Biểu đồ thể hiện ý kiến GV về khái niệm của PP DHTDA ................ 44 Biểu đồ 2.3. Biểu đồ thể hiện đánh giá của GV về tính khả thi của việc tổ chức dạy học Tập đọc theo dự án hiện nay ................................................ 47
  10. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài DHTDA là một mô hình dạy học trong đó HS tham gia vào việc tìm hiểu những vấn đề hấp dẫn đối với họ và phải tạo ra được những sản phẩm thực tế. Các dự án thường xuất phát từ những vấn đề thách thức của đời sống, không thể giải quyết chỉ bằng kiến thức học vẹt, tạo ra nhiều cơ hội học tập tại lớp hơn, đa dạng về chủ đề, về quy mô và có thể tổ chức rộng rãi ở các cấp học, bậc học. Dự án hướng tới những mục tiêu giáo dục quan trọng và đặc thù, nó không phải là những kiến thức bổ sung cho chương trình hoặc việc làm giải trí cho HS. Hiện nay, DHTDA đang được rất nhiều giáo viên quan tâm và muốn thực hiện vì DHTDA có thể sử dụng nhiều phương pháp dạy học tích cực. Thông qua DHTDA, GV giúp HS kết hợp giữa kiến thức và hoạt động thực hành để các em có thể tạo ra một sản phẩm của chính mình. Ngoài ra hình thức DHTDA còn giúp HS có tính tự học cao hơn trong quá trình học. Trong thực tế dạy học ở trường phổ thông hiện nay, nhiều GV cũng thay đổi hình thức dạy học theo hướng DA như làm việc nhóm, hình thức trò chơi để kích thích hoạt động nhận thức của học sinh. DHTDA là một hình thức phù hợp, hiệu quả với việc đổi mới PPDH ở trường phổ thông nói chung, cấp tiểu học nói riêng. Theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, hình thức DHTDA được xây dựng trên cở sở dạy học lấy HS làm trung tâm. Trong DHTDA, hoạt động làm việc nhóm là hình thức cơ bản, giúp phát triển kiến thức và các kỹ năng liên quan thông qua những nhiệm vụ mang tính mở, khuyến khích HS tìm tòi, hiện thực hoá những kiến thức đã học trong quá trình thực hiện. Học theo dự án có những ưu điểm nổi bật như gắn lý thuyết với thực hành, tư duy và hành động, nhà trường và xã hội, kích thích động cơ, hứng thú học tập của người học, phát huy tính tự lực, tính trách nhiệm, phát triển khả năng sáng tạo. Đồng thời, rèn luyện cho người học năng lực giải quyết những vấn đề phức hợp, rèn luyện tính bền bỉ, kiên nhẫn, rèn luyện năng lực cộng tác làm việc và phát triển năng lực đánh giá. DHTDA là hình thức thể hiện rõ tính ưu việt của Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
  11. 2 Là đối tượng cuối cấp tiểu học, HS lớp 5 đã có ý thức học tập tốt và hoạt động chủ đạo là học tập phát triển trí tuệ. Các em cũng đã có được nền tảng kiến thức, kĩ năng học tập đã được học từ lớp 1 đến lớp 4. Đây cũng là năm học cuối cấp tiểu học, các em chuẩn bị bước sang giai đoạn mới, giai đoạn trung học cơ sở. Tiếp cận những hình thức học tập mới như hình thức DHTDA là một cách giúp HS trải nghiệm môi trường học tập đa dạng, giúp các em có một “bước đệm” chuyển giao một cách vui vẻ và nhẹ nhàng. Đồng thời, qua việc trải nghiệm này, trẻ sẽ có hứng thú với việc học các môn học mới và thích nghi nhanh chóng với phương pháp, hình thức dạy và học mới khi bước qua giai đoạn trung học cơ sở với nhiều môn học, nhiều thầy cô. Tiếng Việt là môn học có tính đặc thù. Ở tiểu học, môn học này vừa cung cấp một khối lượng kiến thức tinh giản, cơ bản về ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, tu tù (phong cách học), ngữ nghĩa, ngữ dụng nhằm đáp ứng được mục tiêu, nhiệm vụ của môn học, lại vừa là công cụ để học tập các môn học khác. Tiếng Việt lớp 5 được giảng dạy qua 5 phân môn: Tập đọc, Chính tả, Luyện từ và câu, Tập làm văn, Kể chuyện. Trong đó, Tập đọc giữ rất vai trò quan trọng. Để diễn đạt ý tưởng của mình, thực hiện các nhiệm vụ giáo viên giao phó.… các em cần đọc và hiểu tốt các yêu cầu, các thông tin liên quan đến công việc, nhiệm vụ mình đang thực hiện. Ví dụ như muốn làm một bài thuyết trình về một con vật nhưng lại không hiểu những thông tin về con vật ấy hay các tiêu chí đánh giá bài thuyết trình, HS khó có thể thực hiện được một bài thuyết trình đạt yêu cầu được. Trong quá trình dạy học môn Tiếng Việt, bài học thiết kế và tổ chức DHTDA chứa đựng nhiều kỹ thuật dạy học khác nhau, có thể thu hút được sự tập trung mọi đối tượng HS. Các tài liệu đề cập đến DHTDA hiện nay khá nhiều và càng được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, mức độ sử dụng hình thức DHTDA còn hạn chế, đặc biệt là trong phân môn Tập đọc ở Tiểu học. Hiện vẫn chưa có tài liệu nào hướng dẫn chi tiết cụ thể việc ứng dụng hình thức DHTDA vào dạy Tập đọc ở lớp 5. Điều này làm cho GV gặp nhiều khó khăn khi muốn áp dụng DHTDA. Xuất phát từ thực tế đó, tôi thực hiện đề tài nghiên cứu “Ứng dụng hình thức dự án trong dạy Tập đọc lớp 5”.
  12. 3 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu 2.1. Những nghiên cứu về dạy học dự án trên thế giới Ý tưởng dự án xuất phát từ phong trào giáo dục tiến bộ của Mỹ. Ý tưởng ban đầu được đưa ra vào năm 1908 như một phương pháp giảng dạy nông nghiệp mới. Năm 1918 nhà tâm lí học William H. Kilpatric (1871-1965) có bài báo với tiêu đề “Phương pháp dự án’’đã gây một tiếng vang lớn trong các nhà trường. Theo Kilpatric, một DA là một hoạt động có mục đích cụ thể, có cam kết với tất cả những người thực hiện và diễn ra trong một môi trường xã hội (https:// education. stateuniversity.com/ pages/2337/Project-Method.html). Phương pháp dự án lần đầu tiên được đưa vào các trường đại học và trường học khi sinh viên tốt nghiệp phải tự áp dụng các kỹ năng và kiến thức mà họ đã học được trong quá trình nghiên cứu cho các vấn đề mà họ phải giải quyết khi là người thực hành giải quyết vấn đề. Có năm giai đoạn trong lịch sử của phương pháp dự án: 1590 - 1765: Tại các học viện kiến trúc ở Rome và Paris, các sinh viên tiên tiến làm việc trong một vấn đề nhất định, chẳng hạn như thiết kế một tượng đài, đài phun nước hoặc cung điện. 1765 - 1880: Dự án trở thành một phương pháp giảng dạy thường xuyên; các trường kỹ thuật mới thành lập ở Pháp, Đức và Thụy Sĩ áp dụng ý tưởng này. Năm 1865, dự án được William B. Rogers tại Viện Công nghệ Massachusetts đưa vào Hoa Kỳ. 1880 - 1918: Calvin M. Woodward thích nghi khái niệm dự án với việc học. Tại Trường đào tạo thủ công của mình, sinh viên thực sự sản xuất các dự án mà họ thiết kế. Dần dần ý tưởng lan rộng từ đào tạo thủ công (Charles R. Richards) sang giáo dục nghề nghiệp (David. S. Snedden, Rufus W. Promotionson) và khoa học nói chung (John F. Woodhull). 1918 - 1965: Kilpatrick quan niệm rộng rãi về dự án là "hoạt động có mục đích toàn tâm tiến hành trong môi trường xã hội". Sau khi bị Boyd H. Bode, John Dewey và các nhà giáo dục tiến bộ hàng đầu khác của Mỹ chỉ trích, cách tiếp cận của Kilpatrick mất đi sức hấp dẫn ở Hoa Kỳ, nhưng vẫn nhận được sự chấp thuận chung ở Châu Âu, Ấn Độ và Liên Xô.
  13. 4 Những năm 1970: Phương pháp dự án của Kilpatrick, hiện được coi là phương pháp giảng dạy đầy đủ duy nhất trong một xã hội dân chủ, được tái phát hiện ở Đức, Hà Lan và các nước châu Âu khác. Dưới ảnh hưởng của giáo dục tiểu học Anh, các nhà giáo dục Hoa Kỳ cố gắng xác định lại dự án, xem nó như một sự bổ sung qu0061n trọng cho chương trình giảng dạy tập trung vào chủ đề giáo viên truyền thống. Có hai cách tiếp cận cơ bản để thực hiện phương pháp dự án. Theo cách tiếp cận cũ hơn trong lịch sử, các sinh viên thực hiện hai bước: ban đầu, họ được dạy trong một khóa học có hệ thống về các kỹ năng và sự kiện nhất định, sau đó họ áp dụng các kỹ năng và kiến thức này, sáng tạo và tự định hướng cho các dự án phù hợp. Theo cách tiếp cận thứ hai, hướng dẫn của giáo viên không đi trước dự án mà được tích hợp trong đó. Nói cách khác, các sinh viên trước tiên chọn dự án, sau đó họ thảo luận về những gì họ cần biết để giải quyết vấn đề và tìm hiểu các kỹ thuật và khái niệm cần thiết. Cuối cùng họ tự thực hiện dự án đã chọn. Trong cả hai phương pháp, thời gian phản ánh nên được cung cấp trong tất cả các giai đoạn học tập dự án, cho sinh viên cơ hội đánh giá tiến bộ của họ. Nhiều giáo viên, đặc biệt là các nhà giáo dục nghệ thuật công nghiệp và dạy nghề, sử dụng một loạt các dự án quy mô nhỏ để giúp học sinh phát triển liên tục tăng năng lực trong giải quyết vấn đề thực tế. Theo một nghiên cứu về phương pháp dạy học vào cuối thế kỷ XX đầu thế kỉ XXI, DHTDA là một mô hình dạy học trong đó học sinh tham gia vào việc tìm hiểu những vấn đề hấp dẫn đối với họ và phải tạo ra được những sản phẩm thực tế. Các dự án thường xuất phát từ những vấn đề thách thức của đời sống, không thể giải quyết chỉ bằng kiến thức học vẹt. Chúng tạo ra nhiều cơ hội học tập tại lớp hơn, đa dạng về chủ đề, về qui mô và có thể tổ chức rộng rãi ở các cấp học, bậc học. Dự án hướng tới những mục tiêu giáo dục quan trọng và đặc thù, nó không phải là những kiến thức bổ sung cho chương trình hoặc việc làm giải trí cho HS. Nhà giáo dục và triết học John Dewey (959) đã thúc đẩy ý tưởng “học bằng cách làm”, ý tưởng ý tưởng dạy và học mới được nâng cao thành một phương pháp được gọi là học tập dựa trên dự án. Theo ông học sinh phát triển khả năng cá nhân vào việc học nếu họ tham gia thực hiện các nhiệm vụ và vấn đề thực sự trong các tình huống thực tế. Ông đã chứng thực cho việc học tập dựa trên kinh nghiệm và sự quan tâm
  14. 5 của học sinh. Khái niệm giáo dục của Dewey là lấy trẻ em làm trung tâm, giáo dục không phải là chuẩn bị cho cuộc sống, giáo dục là bản thân cuộc sống. Quan điểm nên coi giáo dục có một mục đích, tức là chuẩn bị cho trẻ trở thành những thành viên tích cực của xã hội và được đánh giá bởi chính xã hội ấy rất được ông ủng hộ (Collete Gray and Macblain, Hiếu Tân dịch, 2014). Cuốn “Chương trình dạy học của Intel Khọc học khởi đầu” (2006) nêu rằng phương pháp lấy HS làm trung tâm của thế kỉ 21 khác với phương pháp học tập truyền thống lấy GV làm trung tâm về cách tiếp cận nội dung, cách dạy học, môi trường dạy học, cách đánh giá và công nghệ. GV phải tập trung vào các kĩ năng thế kỉ 21, giúp các em hòa nhập với xã hội và theo kịp những thay đổi về công nghệ. Học tập dựa trên dự án là một chiến lược sư phạm trong đó sinh viên sản xuất một sản phẩm liên quan đến một chủ đề, lấy học sinh làm trung tâm này và hướng dẫn khi cần thiết. GV đặt ra các mục tiêu cho người học, và sau đó cho phép người học khám phá chủ đề và tạo dự án của họ. Cách học này giúp người học hiểu biết sâu hơn về các khái niệm, nền tảng kiến thức rộng hơn, cải thiện giao tiếp và kỹ năng giao tiếp/cá nhân, nâng cao kỹ năng lãnh đạo, tăng khả năng sáng tạo và cải thiện kỹ năng viết. Khi HS sử dụng công nghệ như một công cụ để giao tiếp với người khác, HS sẽ đảm nhận vai trò chủ động so với vai trò thụ động trong việc truyền thông tin bởi GV, một cuốn sách hoặc phát sóng. HS liên tục đưa ra các lựa chọn về cách thu thập, hiển thị hoặc thao tác thông tin (Module 4: What Teaching Strategies are Available?, Project-based learning, https:// courses.lumenlearning.com / educationx92x1/chapter/project-based-learning). Trong bài viết “What is Project Based Learning? trên trang https:// www.defínedstem.com/ blog/ what-is-project-based-learning, tác giả Maggie O’Brien đã nêu 3 đặc điểm của PP DHTDA có ý nghĩa dẫn đến sự hiểu biết sâu sắc hơn của người học: - Liên ngành: DHTDA tập trung vào việc thu hút sinh viên với các vấn đề trong thế giới thực. Đây là một cách tiếp cận liên ngành vì những thách thức trong thế giới thực hiếm khi được giải quyết bằng cách sử dụng thông tin hoặc kỹ năng từ một lĩnh vực chủ đề duy nhất. Các dự án yêu cầu người học tham gia tìm hiểu, xây dựng giải
  15. 6 pháp và xây dựng sản phẩm để giúp giải quyết vấn đề hoặc thách thức trong thế giới thực. Khi người học thực hiện công việc, họ thường sử dụng kiến thức và kỹ năng nội dung từ nhiều lĩnh vực học thuật để hoàn thành dự án thành công. - Nghiêm ngặt: Học tập dựa trên dự án đòi hỏi phải áp dụng kiến thức và kỹ năng, không chỉ thu hồi hoặc công nhận. Không giống như học vẹt, đánh giá một thực tế duy nhất, DHTDA phức tạp hơn và có thể được sử dụng để đánh giá cách HS áp dụng nhiều nội dung học thuật trong bối cảnh mới. Khi HS tham gia vào công việc của một dự án, HS tuân theo một quy trình bắt đầu bằng yêu cầu. Yêu cầu dẫn đến học tập sâu hơn, không chỉ liên quan đến nội dung học thuật, mà còn liên quan đến việc sử dụng nội dung trong các ứng dụng trong thực tiễn. Các quy trình điều tra có thể giúp dẫn đến việc phát triển các giải pháp giải quyết vấn đề / thách thức của dự án và tạo ra các sản phẩm để truyền đạt các giải pháp tới người khác dựa trên việc áp dụng nội dung và kỹ năng. - Lấy HS làm trung tâm: Trong DHTDA, vai trò của GV chuyển từ người cung cấp nội dung sang người điều phối / người quản lý dự án. HS làm việc độc lập hơn thông qua quy trình dự án, GV chỉ hỗ trợ khi cần thiết. Học sinh được khuyến khích đưa ra quyết định của riêng mình về cách tốt nhất để làm công việc của mình và thể hiện sự hiểu biết của bản thân. Đồng thời, Maggie O’Brien chỉ ra 3 lý do để kết hợp DHTDA vào chương trình giảng dạy của GV: (1) DHTDA là một phương pháp sư phạm đa ngành, cung cấp các cơ hội học tập có ý nghĩa. Mặc dù học tập dựa trên dự án chắc chắn có thể cụ thể theo nội dung, nó cũng cung cấp một phương tiện để tích hợp nhiều môn học. Nó khuyến khích người học thực hiện các kết nối có ý nghĩa trên các lĩnh vực nội dung, thay vì suy nghĩ về từng lĩnh vực chủ đề một cách cô lập. (2) PPDH này giúp xây dựng các kỹ năng thế kỷ 21 mà người học cần để thành công . HS phải được chuẩn bị để đáp ứng nhu cầu của một xã hội toàn cầu. HS học tập theo dự án thường tham gia nhiều hơn vào quá trình học tập và phát triển sự hiểu biết sâu sắc hơn về nội dung và kỹ năng cần thiết cho đại học, công việc và cuộc sống ngoài trường học. (3) DHTDA cung cấp cơ hội để thu hút người học vào học tập trong thế giới thực tiễn. Các nhiệm
  16. 7 vụ gắn với thực tiễn giúp HS hiểu sâu hơn về các khái niệm thông qua các trải nghiệm học tập có liên quan và xác thực. Những nghiên cứu trên đều đưa các quan điểm học tập khác nhau nhưng nhìn chung đều đề cập đến việc dạy học lấy HS là trung tâm, việc học tập gắn với thực tiễn. GV tạo môi trường thuận lợi cho người học được trải nghiệm, vận dụng những gì mình học được vào thực tế. Các quan điểm dạy học trên đều phù hợp với các đặc điểm của phương pháp dạy học theo dự án hiện nay. 2.2. Những nghiên cứu về dạy học dự án ở Việt Nam Hiện nay, ở Việt Nam, PP DHTDA đã không còn xa lạ với các nhà giáo dục hay GV. Có nhiều nghiên cứu về DHTDA đóng góp đáng kể cho lý luận DHTDA như trong cuốn “Lí luận dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học Phần I (Hoàng Thị Tuyết, 2012), người viết đã cho rằng dạy học theo dự án là phương pháp dạy học thể hiện rõ quan điểm tích hợp trong dạy học, tạo cơ hội cho học sinh vận dụng kiến thức, giải quyết những vấn đề thực tiễn, góp phần phát triển các kĩ năng học tập suốt đời cho học sinh. Trong bài báo“Dạy học theo dự án – một phương pháp có chức năng kép trong đào tạo giáo viên” (2004), các tác giả Nguyễn Văn Cường, Nguyễn Thị Diệu Thảo đã đề xuất tiến trình DHTDA gồm 5 giai đoạn: (1) Quyết định chủ đề: GV/HS đề xuất sáng kiến chủ đề, xác định mục đích DA; (2) Xây dựng kế hoạch: HS lập kế hoạch làm việc, phân công lao động; (3) Thực hiện: HS làm việc nhóm và cá nhân theo kế hoạch. Kết hợp lí thuyết và thực hành, tạo sản phẩm; (4) Giới thiệu sản phẩm: HS thu thập sản phẩm. Giới thiệu, công bố sản phẩm DA; (5) Đánh giá: GV và HS đánh giá kết quả và quá trình. Rút ra kinh nghiệm. Trong “Chương trình dạy học cho tương lai của Intel với việc dạy và học Ngữ văn”(2006) của tác giả Dương Thị Hồng Hiếu đã đề cập đến chương trình dạy học cho tương lai của Intel là chương trình hướng dẫn học sinh sử dụng công nghệ thông tin để biến các nội dung bài học thành các dự án khả thi trong thực tế và thực hiện các dự án ấy. Ngoài ra cũng có nhiều bài viết khác cũng bàn đến hình thức DH này. Trong bài báo “Phương pháp dạy học theo dự án” (2015), Lưu Thu Thủy cho rằng “ Có thể hiểu đây là hình thức DH trong đó người học thực hiện nhiệm vụ học tập phức hợp
  17. 8 và có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành đẻ tạo ra sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thể hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập, làm việc theo nhóm là hình thức làm việc cơ bản của DHDA”. Ở bài này, tác giả đưa ra một số tiêu chí để phân loại dự án dạy học như: nếu phân loại theo chuyên môn thì có các dự án sau dự án trong một môn học, dự án lón, dự án trung bình, dự án nhỏ, dự án thực hành và dự án hỗn hợp. Bên cạnh đó có thể phân loại sự tham gia của người học và sự tham gia của người dạy. Trong cuốn “Các kiểu tổ chức dạy học hiện đại trong dạy học Vật lí ở trường phổ thông” (2011), tác giả Đỗ Hương Trà cũng phân chia tiến trình DHTDA theo 5 giai đoạn. Đặc biệt tác giả đã đề xuất các bước chuẩn bị của giáo viên và học sinh cho một dự án học tập. Theo tác giả, để tổ chức dạy học dự án, GV cần chuẩn bị các bước: (1) Triển khai bài học thành dự án; (2) Xây dựng bộ câu hỏi định hướng bài dạy; (3) Thiết kế dự án.Nếu như các nghiên cứu trước đó coi DHTDA không thích hợp với dạy học các nội dung lí thuyết thì các bước chuẩn bị của GV như trên là khá mới lạ bởi tác giả chủ trương “triển khai bài học thành dự án”. Điều này có thể hiểu: từ nội dung bài học (thường là những bài học có nhiều ứng dụng thực tiễn), GV hình thành ý đồ tổ chức bài học thành dự án và suy nhĩ về ý tưởng dự án. Nhóm các tác giả Nguyễn Lăng Bình, Đỗ Hương Trà, Nguyễn Phương Hồng, Cao Thị đã đi sâu nghiên cứu về học theo dự án và đưa ra khái niệm “Học theo dự án (Project Work) là hoạt động học tập nhằm tạo cơ hội cho học sinh tổng hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực học tập và áp dụng một cách sáng tạo vào thực tế cuộc sống” trong Dạy và học tích cực - Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học (2010). Ngoài ra, các tác giả cũng đã đề cập đến các bước học theo dự án và quy trình tổ chức cho HS học theo dự án. Có thể nói, đây là một tài liệu cần cho cả GV và HS khi thực hiện một DA học tập. Ngoài những bài viết trên, hiện nay dạy học dự án được nhiều sinh viên, GV nhà nghiên cứu giáo dục tìm hiểu đã vận dụng vào thực tế nước ta. Những công trình nghiên cứu liên quan tiết dạy học dự án ở Việt Nam có thể kể đến luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Khoa học giáo dục,“Thiết kế một số dự án dạy học Tiếng Việt cho học sinh lớp 4” của Nguyễn Thị Thu Hiếu, Luận văn Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ
  18. 9 Chí Minh, 2018, tác giả đã thiết kế một số nội dung dạy học Tiếng Việt lớp 4 thành các dự án dạy học có sự liên kết giữa các phân môn, liên kết vơi các môn học khác, lấy nội dung Tiếng Việt làm trung tâm, làm rõ hiệu quả của việc vận dụng dạy học một số nội dung môn Tiếng Việt lớp 4 bằng phương pháp dạy học theo dự án, cung cấp thêm cho giáo viên các dự án dạy học một số nội dung môn Tiếng Việt lớp 4. Theo tác giả, “Dạy học dự án là một hình thức dạy học phức hợp, trong đó học sinh dưới sự điều khiển và giúp đỡ của giáo viên tự lực giải quyết một nhiệm vụ học tập mang tính phức hợp, theo sát chương trình học, có sự kết hợp giữa lý thuyết với thực hành, thông qua đó tạo ra các sản phẩm thực hành có thể giới thiệu, công bố được.”. Theo tác giả, tất cả các chủ điểm trong chương trình Tiếng Việt 4 đều có thể áp dụng PP DHTDA để giảng dạy cũng như củng cố kiến thức của HS, giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào thực tiễn cuộc sống. DHTDA là một phương pháp dạy học tích cực, lấy HS làm trung tâm. Cả GV và HS đều đánh giá cao PPDH này. Bên cạnh vai trò của GV và HS, phụ huynh đóng vai trò quan trọng, tạo điều kiện tài chính, hỗ trợ cho GV, HS thực hiện tốt dự án. Tuy nhiên, không phải bất kì môn học học, bài học nào cũng áp dụng được phương pháp này. DHTDA không thể thay thế các PP khác mà mỗi PP đều có ưu nhược điểm riêng, GV cần cân nhắc khi lựa chọn vận dụng PP nào vào dạy học. GV cần chuẩn bị kĩ lưỡng và lên kế hoạch thật chu đáo để thu hút HS tham gia vào dự án. Đồng thời, tác giả đã đưa ra các đề xuất các cấp quản lí giáo dục cần khuyến khích, tạo điều kiện cho GV áp dụng PP DHTDA vào giảng dạy các nội dung của môn Tiếng Việt. GV cần thiết kế các dự án phù hợp với nội dung bài học, điều kiện vật chất, tài chính và năng lực HS của lớp mình. GV cần xây dựng kho tài liệu hỗ trợ HS đối với những nội dung dự án khó, HS khó tìm được tài liệu qua các kênh thông tin thông thương như sách, báo, các trang web, phương tiện truyền thông. Mỗi GV cần tự nâng cao kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin để có thể hướng dẫn HS thực hiện dự án tốt. Và với bất kì dự án nào, quy mô ra sao, đều cần có giấy chứng nhận học sinh đã tham gia dự án. Đây là những đề xuất hết sức giá trị mà bất kì GV nào cũng nên lưu tâm khi lựa chọn giảng dạy bằng PPDH này. Các công trình trên là những tài liệu quý báu cho người viết nghiên cứu ứng dụng hình thức dự án trong dạy Tập đọc lớp 5.
  19. 10 3. Mục đích nghiên cứu Đề tài nghiên cứu về lí luận và thực trạng việc ứng dụng hình thức DHTDA trong dạy Tập đọc cho học sinh lớp 5 tại huyện Bình Chánh, TPHCM. Từ đó, chúng tôi vận dụng quy trình dạy học theo hình thức dự án trong dạy học môn Tập đọc lớp 5, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tập đọc cho học sinh theo định hướng đổi mới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Xây dựng quy trình và đề xuất cách thức ứng dụng hình thức dạy học dự án trong dạy Tập đọc lớp 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài giới hạn nghiên cứu dạy học theo dự án trong dạy học môn Tập đọc lớp 5. Phạm vi nghiên cứu thực trạng ở các trường Tiểu học tại huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. Cụ thể là: - Trường Tiểu học B.L, xã Bình Lợi, Bình Chánh. - Trường Tiểu học P.V.H, xã Phạm Văn Hai, Bình Chánh. - Trường Tiểu học T.N, xã Tân Nhựt, Bình Chánh. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận của việc ứng dụng hình thức DHTDA trong dạy học Tập đọc. 2. Khảo sát, đánh giá thực trạng ứng dụng hình thức DHTDA trong dạy học Tập đọc cho học sinh lớp 5 tại huyện Bình Chánh, TPHCM. 3. Vận dụng hình thức DHTDA trong dạy Tập đọc cho học sinh lớp 5 tại huyện Bình Chánh, TPHCM. 4. Thực nghiệm và phân tích kết quả thực nghiện để rút ra những kết luận về khả năng, phạm vi, cách thức và mức độ áp dụng hình thức DHTDA trong dạy Tập đọc cho học sinh lớp 5 rồi đưa ra các kiến nghị cho giáo viên.
  20. 11 6. Giả thuyết nghiên cứu Thực nghiệm một số nội dung dạy học Tập đọc cho học sinh lớp 5 bằng hình thức DHTDA xuất phát từ giả thiết nghiên cứu sau: Nếu áp dụng một số dự án dạy học Tập đọc cho học sinh lớp 5 sẽ giúp HS xác định được nội dung, ý nghĩa các bài đọc, rèn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, cảm thụ văn học và kiến nghị hợp lí về cách sử dụng hình thức DHTDA phù hợp với thực tế DH ở Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng hình thức DH này. 7. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện nghiên cứu đề tài này, tôi phối hợp một số phương pháp dựa trên những nguyên tắc sau: - Phù hợp với đối tượng và khách thể nghiên cứu, đảm bảo được mục tiêu nghiên cứu. - Đảm bảo tính khách quan, kết hợp hài hòa giữa nghiên cứu định lượng và định tính. - Các phương pháp hỗ trợ, bổ sung cho nhau, làm tăng độ tin cậy về số liệu, làm cơ sở cho các nhận xét. 7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận Nghiên cứu này đã sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp,... một số vấn đề lí luận của đề tài trong các loại sách, giáo trình, luận văn, báo cáo, bài báo trong các tạp chí. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.1.1. Phương pháp quan sát Người nghiên cứu đã tiến hành dự giờ, quan sát một số tiết học ở các trường tiểu học trong phạm vi điều tra của đề tài, qua đó có những đánh giá bước đầu về thực tiễn dạy học môn Tập đọc hiện nay. 7.1.2. Điều tra * Mục đích nghiên cứu: Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi là một phương pháp phỏng vấn viết, được thực hiện cùng một lúc với nhiều người theo một bảng hỏi in sẵn. Người được hỏi trả lời ý kiến của mình bằng cách đánh dấu vào các ô tương ứng theo một quy ước nào đó. Đối với bảng hỏi HS sau thực nghiệm, chúng tôi cũng thống kê tần suất các
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2069 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2