Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở đánh giá thực trạng chất lượng của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã, đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã ở thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------ PHÙNG THỊ HUYỀN TRANG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ Ở THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ HUẾ, NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------ PHÙNG THỊ HUYỀN TRANG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ Ở THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÃ SỐ: 8310102 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN XUÂN CHÂU HUẾ, NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả Phùng Thị Huyền Trang i
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu, để hoàn thành được bản luận văn này, với tình cảm chân thành và lòng kính trọng, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến quý thầy, cô giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong suốt khóa học. Đặc biệt, tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Trần Xuân Châu, người thầy đã tận tình hướng dẫn khoa học, dành cho tác giả những lời chỉ bảo ân cần với những kiến thức và kinh nghiệm quý báu giúp tác giả vững tin, vượt qua khó khăn trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn. Đồng thời, tác giả xin cảm ơn Trường Đại học Kinh tế Huế; Phòng Đào tạo sau đại học, các Khoa, Phòng ban chức năng của Trường đã trực tiếp hoặc gián tiếp giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài này. Và tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Thành ủy, Uỷ ban nhân dân, Phòng Nội vụ, Chi cục thống kê thành phố, Đảng ủy, Uỷ ban nhân dân và cán bộ, công chức, người dân các phường, xã ở thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi cùng bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện, động viên, khích lệ, cung cấp tư liệu đóng góp ý kiến cho tác giả trong quá trình học tập nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song do khả năng có hạn nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý thầy cô giáo đóng góp, giúp đỡ để luận văn được hoàn thiện hơn. Quảng Ngãi, ngày 14 tháng 8 năm 2018 TÁC GIẢ Phùng Thị Huyền Trang ii
TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ Họ và tên: PHÙNG THỊ HUYỀN TRANG Chuyên ngành: Kinh tế chính trị Mã số: 8310102 Niên khóa: 2016 – 2018 Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN XUÂN CHÂU Tên đề tài: NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ Ở THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI 1. Tính cấp thiết của đề tài Đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã là một trong những nhân tố có ý nghĩa chiến lược, quyết định sự thành bại của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Trong những năm qua, thành phố Quảng Ngãi đã chú trọng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức cấp phường, xã bằng nhiều hoạt động. Tuy nhiên, trên thực tế chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã đang còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của thành phố. Với lý do đó, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn đã nêu những vấn đề lý luận và thực tiễn về cán bộ, công chức cấp phường, xã đi sâu phân tích thực trạng, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã trên địa bàn thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2015 - 2017. Kết hợp các phương pháp để đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của cán bộ, công chức cấp phường, xã đối với công việc cũng như sự hài lòng của người dân đối với cán bộ, công chức cấp phường, xã. Dữ liệu sơ cấp được xử lý phân tích trên máy tính với sự hỗ trỡ của phần mềm Excel. 3. Kết quả nghiên cứu Luận văn đã nghiên cứu thực tế, phân tích và đánh giá nêu bật được các ưu điểm và hạn chế trong quá trình nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã, qua đó kết luận và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã trên địa bàn thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi. iii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ ........................... iii MỤC LỤC................................................................................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... vii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................................. ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................x MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Tình hình nghiên cứu ..............................................................................................2 4. Đối tượng, phạm vi và giới hạn nghiên cứu............................................................4 5. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................4 6. Những đóng góp của đề tài .....................................................................................5 7. Kết cấu của đề tài ....................................................................................................6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ....................7 1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường xã......7 1.1.1. Các khái niệm cơ bản ........................................................................................7 1.1.2 Tiêu chuẩn và đặc điểm của cán bộ, công chức cấp phường, xã .....................10 1.1.3. Tiêu chí đánh giá chất lượng cán bộ, công chức cấp phường, xã ...................16 1.1.4. Nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã ..........21 1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã..........................................................................................................25 1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã28 1.2.1. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã của một số địa phương ..............................................................................................28 1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi ..............31 iv
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ TẠI THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI. ............................................................................................33 2.1. Khái quát chung về thành phố Quảng Ngãi, thuận lợi và khó khăn trong nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã. .....................................33 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ...........................................................................................33 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ................................................................................34 2.1.3. Đặc điểm dân cư, nguồn lao động...................................................................35 2.2. Tình hình nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi............................................................................36 2.2.1. Khái quát đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi. ...................................................................................................................................37 2.2.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi ...............................................................................................................39 2.2.3. Tình hình nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã...44 2.2.4. Các hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi. ............................................................60 2.3. Đánh giá chung về chất lượng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã Thành phố Quảng Ngãi...........................................................73 2.3.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................73 2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân..........................................................76 TÓM TẮT CHƯƠNG 2............................................................................................80 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI. ......................................................81 3.1. Phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi..................................................................81 3.2. Mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi............................................................................82 3.2.1. Mục tiêu chung................................................................................................82 v
3.2.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................................82 3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp phường, xã Thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi............................................................................84 3.3.1. Sắp xếp, bố trí, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã............84 3.3.2. Về đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã ................85 3.3.3. Hoàn thiện công tác tuyển dụng, bố trí và sử dụng cán bộ, công chức cấp phường, xã.................................................................................................................87 3.3.4. Thực hiện tốt các chế độ và chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã.................................................................................................................88 3.3.5. Nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe, xây dựng môi trường làm việc văn hóa cho cán bộ, công chức cấp phường, xã ................................................89 3.3.6. Hoàn thiện công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã.................................................................................................................90 TÓM TẮT CHƯƠNG 3............................................................................................92 PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................93 1. Kết luận .................................................................................................................93 2. Kiến nghị ...............................................................................................................94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................97 PHỤ LỤC ...............................................................................................................100 QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 +2 BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN vi
DANH MỤC CÁC BẢNG Tên bảng Trang Bảng 1.1: Tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ, công chức cấp phường, xã ......................13 Bảng 2.1: Diện tích, dân số, mật độ dân số phân theo phường, xã của thành phố Quảng Ngãi ..............................................................................................35 Bảng 2.2: Quy mô cán bộ cấp phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017 ......................................................................................................37 Bảng 2.3: Số lượng đội ngũ CB, CC các phường, xã của thành phố Quảng Ngãi năm 2017 .................................................................................................38 Bảng 2.4: Cơ cấu đội ngũ CB, CC cấp phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017 .............................................................................................39 Bảng 2.5: Cơ cấu độ tuổi của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017...................................................................42 Bảng 2.6: Số liệu về khám sức khỏe định kỳ cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã giai đoạn 2015 – 2017 ..........................................................44 Bảng 2.7: Tỷ lệ nghỉ phép của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi giai đoạn 2015 – 2017.....................................................................45 Bảng 2.8: Trình độ văn hóa của CB, CC cấp phường, xã ở thành phố Quảng Ngãi giai đoạn 2015 – 2017..............................................................................46 Bảng 2.9: Trình độ chuyên môn của CB, CC phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017............................................................................48 Bảng 2.10: Trình độ lý luận chính trị của CB, CC phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017...................................................................50 Bảng 2.11: Trình độ lý quản lý Nhà nước của CB, CC phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017...................................................................51 Bảng 2.12: Trình độ ngoại ngữ, tin học của cán bộ, công chức cấp phường, xã Thành phố Quảng Ngãi qua 3 năm 2015 – 2017 ................................................53 Bảng 2.13: Trình độ chuyên môn nghề nghiệp của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã qua phiếu điều tra.....................................................................................54 Bảng 2.14: Đánh giá của CB, CC cấp phường, xã về đạo đức công vụ và mức độ hoàn thành thành công việc .....................................................................55 vii
Bảng 2.15: Đánh giá của người dân về khả năng đáp ứng yêu cầu công việc của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã qua phiếu điều tra ......................................56 Bảng 2.16: Đánh giá của người dân về giải quyết công việc, phẩm chất đạo đức, lối sống và thái độ, trách nhiệm đội ngũ CB, CC cấp phường, xã qua phiếu điều tra .....................................................................................................57 Bảng 2.17: Đánh giá của người dân về kỹ năng giao tiếp, ứng xử của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã qua phiếu điều tra ....................................................58 Bảng 2.18: Đánh giá của người dân về mức độ thành thạo trong công việc đội ngũ CB, CC cấp phường, xã qua phiếu điều tra .............................................59 Bảng 2.19: Số lượng lớp đào tạo đội ngũ CB, CC cấp phường, xã của thành phố Quảng Ngãi, giai đoạn 2015 – 2017. .......................................................62 Bảng 2.20: Đánh giá của CB, CC cấp phường, xã về công tác đào tạo, bồi dưỡng qua phiếu điều tra ...........................................................................................62 Bảng 2.21: Hệ số phụ cấp chức vụ lãnh đạo đối với cán bộ cấp phường, xã có trình độ đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ từ trung cấp trở lên ..........................65 Bảng 2.22: Hệ số lương đối với cán bộ cấp phường, xã có trình độ sơ cấp hoặc chưa qua đào tạo trình độ chuyên môn nghiệp vụ............................................66 Bảng 2.23: Kết quả đánh giá về chính sách tiền lương đối với CB, CC cấp phường, xã..............................................................................................................68 Bảng 2.24: Kết quả đánh giá CB, CC cấp phường, xã ở thành phố Quảng Ngãi giai đoạn 2015-2017 .......................................................................................71 Bảng 2.25: Kết quả đánh giá về hoạt động đánh giá, phân loại CB, CC cấp phường, xã ở thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi ........................................72 viii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Tên biểu đồ Trang Biểu đồ 2.1 Tỷ lệ nam, nữ CB, CC cấp phường, xã của thành phố Quảng Ngãi giai đoạn 2015 - 2017 ...................................................................................41 Biểu đồ 2.2 Tỷ lệ độ tuổi CB, CC cấp phường, xã của thành phố Quảng Ngãi giai đoạn 2015 – 2017 ..................................................................................43 ix
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT AN – QP : An ninh – Quốc phòng BCH : Ban chấp hành BTV : Ban thường vụ CB, CC : Cán bộ, công chức CCB : Cựu chiến binh CHXHCN : Cộng hòa xã hội chủ nghĩa CNH : Công nghiệp hóa CT – XH : Chính trị - Xã hội HĐH : Hiện đại hóa HĐND : Hội đồng nhân dân HTNV : Hoàn thành nhiệm vụ KT – XH : Kinh tế - Xã hội LHPN : Liên hiệp phụ nữ SL : Số lượng THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông TNCS : Thanh niên cộng sản UBND : Uỷ ban nhân dân UBMTTQVN : Uỷ ban mặt trận tổ quốc Việt Nam VH – XH : Văn hóa – Xã hội x
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Cán bộ là gốc của mọi công việc, muốn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém”. Thực hiện lời dạy của Người và trước yêu cầu thực tiễn của sự nghiệp đổi mới, cải cách hành chính đất nước hiện nay đòi hỏi phải có đội ngũ cán bộ, công chức (CB, CC) xã, phường, thị trấn (gọi chung là CB, CC cấp xã) đáp ứng được về năng lực, trình độ, khả năng thích ứng với nhiệm vụ đảm nhiệm, ngày càng phải đạt tiêu chuẩn theo chức danh, chương trình. Chính quyền cấp xã, phường, thị trấn (sau đây gọi tắt là xã) luôn có vị trí rất quan trọng trong bộ máy chính quyền của nước ta và được ghi trong điều 118 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chính quyền cấp xã có chức năng bảo đảm việc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quyết định của Nhà nước chính quyền cấp trên, quyết định và đảm bảo thực hiện các chủ trương, biện pháp để phát huy mọi khả năng và tiềm năng của địa phương về các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội (VH – XH), an ninh - quốc phòng (AN – QP), không ngừng cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân trong xã và làm tròn nghĩa vụ của địa phương với Nhà nước. Nhiệm vụ của chính quyền cấp xã được quy định trong Hiến pháp và Luật tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) các cấp. Sự vững mạnh của chính quyền cấp xã là nền tảng cho sự vững mạnh của hệ thống chính quyền trong cả nước và ngược lại. Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, đội ngũ CB, CC cấp xã có một vai trò rất quan trọng, bởi đội ngũ CB, CC xã là lực lượng nòng cốt, điều hành hoạt động của bộ máy tổ chức chính quyền cấp xã. Vì vậy, đội ngũ CB, CC của hệ thống chính trị cấp xã là một trong những nhân tố có ý nghĩa chiến lược, quyết định sự thành bại của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. CB, CC cấp phường, xã là những người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân hàng ngày, giải đáp, hướng dẫn, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp 1
lắng nghe, giải quyết hoặc kiến nghị lên cấp trên những kiến nghị, ý kiến, nguyện vọng của nhân dân. Thành phố Quảng Ngãi có diện tích tự nhiên 160,1534 km2, chia thành 23 đơn vị hành chính gồm 9 phường và 14 xã với số lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã khá đông đảo. Thành phố Quảng Ngãi đã chú trọng nâng cao chất lượng CB, CC cấp phường, xã bằng nhiều hoạt động như: gửi CB, CC đi đào tạo; sử dụng, sắp xếp CB, CC vào đúng vị trí; chú trọng công tác tuyển dụng CB, CC cấp phường, xã,… Tuy nhiên, trên thực tế chưa đạt được chất lượng như mong muốn, năng lực quản lý nhà nước của đội ngũ CB, CC đang còn thấp, đặc biệt là năng lực của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của thành phố, đang còn yếu về chất lượng, cơ cấu chưa hợp lý, tư tưởng bảo thủ, ỷ lại, kém năng động và sáng tạo; một bộ phận CB, CC cấp phường, xã còn có biểu hiện cơ hội, bè phái, quan liêu, sách nhiễu nhân dân…làm giảm uy tín của người CB, CC đối với nhân dân. Việc nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã để có những giải pháp nhằm tạo ra một sự chuyển biến về chất, phát triển đội ngũ CB, CC cấp phường, xã chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển thành phố Quảng Ngãi trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Với lý do đó, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Ở Việt Nam nói chung và trường Đại học kinh tế Huế nói riêng, trong những năm qua đã có nhiều đề tài nghiên cứu về nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC, đáng chú ý là: - Mạc Minh Sản (2008), “Hoàn thiện pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” Luận án tiến sỹ, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực trạng của pháp luật về CB, CC chính quyền cấp xã để đưa ra những quan điểm phương hướng và giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện pháp luật về CB, CC chính quyền cấp xã. 2
- Chu Xuân Khánh (2010), “Hoàn thiện việc xây dựng đội ngũ công chức hành chính nhà nước chuyên nghiệp ở Việt Nam”, Luận án tiến sỹ, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Nội dung luận án tác giả chủ yếu đề cập đến những quan niệm về công chức nhà nước của một số quốc gia khác nhau làm cơ sở để phân tích so sánh với thực tiễn công chức ở Việt Nam, từ đó hệ thống hóa cơ sở lý luận về đội ngũ công chức hành chính nhà nước và tính chuyên nghiệp của đội ngũ công chức hành chính nhà nước. Ngoài ra, còn có rất nhiều công trình nghiên cứu khác như: - Đặng Văn Châu (2014), “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị”, Luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh, Đại học Kinh tế, Đại học Huế. - Nguyễn Thị Hồng Dung (2015), “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An”, Luận văn thạc sỹ Kinh tế, Đại học kinh tế, Đại học quốc gia Hà Nội. - Nguyễn Minh Phước (2017), “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế”, Luận văn thạc sỹ khoa học kinh tế, Đại học Kinh tế, Đại học Huế. - Lê Thị Tuyết Nhung (2017), “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị”, Luận văn thạc sỹ khoa học kinh tế, Đại học Kinh tế, Đại học Huế Và một số sách, bài báo, bài phát biểu có liên quan khác. Tất cả những công trình nghiên cứu về vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC trên tiếp cận nhiều góc độ, nhiều địa bàn và có nhiều ý kiến, quan điểm phù hợp, có giá trị về mặt lý luận và thực tiễn, là nguồn tư liệu quý giá đề kế thừa, vận dụng, phát triển. Tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu về vấn đề “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi”. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở thành phố Quảng Ngãi hiện nay. 3
3. Mục tiêu nghiên cứu 3.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở đánh giá thực trạng chất lượng của đội ngũ CB, CC cấp phường, xã, đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã ở thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới. 3.2. Mục tiêu cụ thể Một là, hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn về đội ngũ CB, CC cấp xã và nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi, xác định ưu điểm, những vấn đề còn tồn tại. Ba là, đề xuất phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới. 4. Đối tượng, phạm vi và giới hạn nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu việc nâng cao chất lượng CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi 4.2. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu - Về không gian: địa bàn thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi - Về thời gian: nghiên cứu từ năm 2015 – 2017 - Về nội dung: nghiên cứu chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi về thể lực, trí lực, tâm lực và hiệu quả thực hiện nhiệm vụ. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về nhà nước, pháp luật xã hội chủ nghĩa, về đội ngũ CB, CC cấp phường, xã để phân tích mối quan hệ của các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã. 4
5.2. Phương pháp thu thập số liệu Số liệu phục vụ nghiên cứu được thu thập từ 2 nguồn thứ cấp và sơ cấp. Số liệu thứ cấp được thu thập thông qua Niên giám thống kê thành phố Quảng Ngãi, các báo cáo tổng kết của UBND các phường, xã trên địa bàn và của thành phố Quảng Ngãi trong giai đoạn 2015 – 2017. Ngoài ra, số liệu còn thu thập thông qua các tài liệu khác có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua việc khảo sát ý kiến của các đối tượng có liên quan như ý kiến của người dân, tổ chức đến làm việc với UBND xã, phường và từ ý kiến CB, CC các xã, phường trên địa bàn nghiên cứu. Việc khảo sát ý kiến được thực hiện thông qua phiếu khảo sát được thiết kế sẵn. 5.3. Phương pháp điều tra bảng hỏi Phương pháp điều tra bảng hỏi, nghiên cứu sử dụng phương pháp này để thu thập ý kiến của CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi. Để lấy ý kiến đánh giá của CB, CC cấp phường, xã và của người dân về chất lượng đội ngũ CB, CC các phường, xã điều tra, tác giả đã tiến hành điều tra, khảo sát 120 người dân và 84 CB, CC cấp phường, xã của 12 phường, xã (căn cứ vào công thức xác định cỡ mẫu n = N ÷ (1+ N*e2 ), trong đó N là số lượng CB, CC cấp phường xã của thành phố Quảng Ngãi năm 2017 là 475 người, e là hệ số sai số 10%), mục đích chọn 02 đối tượng trên nhằm đánh giá chất lượng CB, CC cấp phường, xã một cách khách quan và phân tích sự đánh giá khác nhau giữa 02 đối tượng. Đối với CB, CC cấp phường, xã, tác giả điều tra 03 cán bộ chuyên trách (trong đó có 01 cán bộ lãnh đạo Bí thư/Chủ tịch xã, thị trấn) và 04 công chức chuyên môn. Đối với người dân, tác giả tiến hành điều tra tại trụ sở UBND các phường, xã, khi người dân tới trụ sở xã, thị trấn làm các thủ tục hành chính với số lượng 10 người dân mỗi phường, xã. Số liệu thu thập được phân loại theo nhóm nội dung, phân tích và so sánh thống kê, sau đó được xử lý bằng phần mềm Excel. 6. Những đóng góp của đề tài Một là, góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã, chỉ ra vai trò, xu hướng phát triển và những nhân tố ảnh hưởng chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã. 5
Hai là, bằng nghiên cứu thực tế phân tích và đánh giá thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi giai đoạn 2013 – 2017, nêu bật được các ưu điểm và hạn chế trong quá trình nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi. Ba là, đề xuất phương hướng, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới. 7. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung của đề tài được chia thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã. Chương 2: Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, Tỉnh Quảng Ngãi. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã tại thành phố Quảng Ngãi, Tỉnh Quảng Ngãi. 6
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ 1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường xã 1.1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm đội ngũ cán bộ, công chức Theo khoản 1, điều 4 Luật CB, CC được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa VII, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 13/11/2008 (sau đây gọi tắt là Luật CB, CC) và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2010, quy định: “Cán bộ là công dân Việt Nam được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện) trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [26]. Theo khoản 2, điều 4, Luật CB, CC quy định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được đảm bảo từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật” [26]. 1.1.1.2. Khái niệm đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã Theo khoản 3, điều 4, Luật CB, CC quy định: “Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội” [26]. 7
Với quy định trên, cán bộ cấp xã có các chức danh sau đây: Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND; Chủ tịch UBMTTQVN; Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội LHPN; Chủ tịch Hội Nông dân (áp dụng đối với xã, phường, thị trấn có hoạt động nông, lâm, ngư, diêm nghiệp và có tổ chức Hội Nông dân Việt Nam); Chủ tịch Hội CCB. Theo khoản 3, điều 4, Luật CB, CC quy định: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [26]. Với quy định trên, công chức cấp xã có các chức danh: Trưởng Công an; Chỉ huy trưởng Quân sự; Văn phòng - Thống kê; Địa chính - Xây dựng - Đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng và môi trường (đối với xã); Tài chính - Kế toán; Tư pháp - Hộ tịch; Văn hóa - Xã hội. Công chức cấp xã do cấp huyện quản lý. 1.1.1.3. Khái niệm chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường, xã Chất lượng là một phạm trù phức tạp và có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Theo từ điển Tiếng Việt thì “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, sự vật, sự việc” [24, 44]. Theo Tổ chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa, trong tiêu chuẩn ISO 8402:2000 (Quality Management and Quality Assurance), trong dự thảo DIS 9000:2000 đã đưa ra định nghĩa như sau: “Chất lượng là tập hợp các đặc tính của một thực thể (đối tượng) tạo cho thực thể (đối tượng) có khả năng thỏa mãn những nhu cầu đã nêu ra hoặc nhu cầu tiềm ẩn” [32]. Trong mỗi lĩnh vực khác nhau với mục đích khác nhau có nhiều quan điểm về chất lượng khác nhau. Tuy nhiên, chất lượng đội ngũ CB, CC không hoàn toàn giống với chất lượng của các loại hàng hóa, dịch vụ, bởi con người là một thực thể phức tạp. Hơn nữa, mỗi cá nhân CB, CC không thể tồn tại biệt lập mà phải được đặt trong mối quan hệ với cả tập thể. Vì vậy, quan niệm về chất lượng đội ngũ CB, CC phải được đặt trong mối quan hệ biện chứng giữa chất lượng của từng CB, CC với chất lượng của cả đội ngũ. Như vậy, chất lượng đội ngũ CB, CC cấp phường, xã là chất lượng của tập hợp CB, CC cấp phường, xã trong một tổ chức, địa phương. Chất lượng đội ngũ 8